________________
જર્મનીના પા
પે। નથી, હું દરેક મનુષ્ય તરફ ધારી ધારીને બેઉં છું કે આપણા જેવા શરીર વાળા કોઇ વામાં આ ભૂમિ ઉપર નજરે પડે છે ? પણ છ સુધી નથી દેખાયા. ત્યારે અહિં પણ જેટલા હિન્દી છીએ તે બધાજ વધતા ઓછા એક જ નમુનાના ડીએ. દરેક નાનું ગ્" અને દરેક પુરુષ મમ્રુત બાંધાના અને એવડા હાડના દેખાય છે. ૧૫ વર્ષની છોકરી આપણે ત્યાંની ૨૫ વર્ષની જુવાન સ્ત્રી, કરતાં વધુ પુખ્ત દેખાય યારે આપણે ત્યાંની ૨૫ વર્ષની ભાડી ૧૨-૧૪ વર્ષની છોકરી। કરતાં નિઃસત્ત્વ દેખાય. આનું કારણુ રેગ્ય અને જીવનની રહેલી છે. અહિં સ્ત્રી અને પુણ્ય સરખી રીતે જ મહેનત કરે છે, કામ કરે છે અને કરારત કરે છે. એક દિવસે અહિંની કસરતશાળામાં ગય. ત્યાં હતા. ઓ આપણા અખાડાબાજોની માફક ખુલ્લા મેદાનમાં ઉપાડી રીતે કસરતો કરતી ખાણી, હું તો જોઇને કબૂત જ થ ગા. આની તો મને કલ્પના પણ ન હતી. બાખા જર્મનીમાં આવી ઘણી મોટી મોટી કસરતશાળાઓ છે જેમાં વસ્થિત રીતે કસરત અને વ્યાયામનું સાયકિંશીક જ્ઞાન આપવામાં આવે છે. જર્મનીમાં વ્યાયામની જેલને કાને જરા ઓછું સંભળાય છે. તેથી સંસ્કૃત
ગયે શુકવારે પ્રેા. યાકેાખીને મળી આવ્યેા. અહિં તેમના એક પુત્ર વ્યવસાય કરે છે. તેને ત્યાં તે ઉતર્યાં છે. ડાસા ઘણા પ્રેમ અને આદરથી મને મળ્યા. બહુ જ સદભાવ બનાવ્યે છે. મારી સાથે હૈં. તવાડીઆ હતા. બધી ખુશ ખબર પૂછી રસ્તાની મુસાકરી કી નીવડી તે વિષે પુછ્યું. યુરોપ કેવું લાગે છે તે પૂછ્યું. બધી વિગતથી વાત કરી અવસ્થાને
શબ્દો કાન ખરાખર ઝીલતા નથી. લગભગ પાણા કલાક બેઠા હાઇશ. હમણા માં પુસ્તકે હું તૈયાર કરૂં છું તે વિષે પૂછ્યું. પછી તમારા વિષે વાત નીકળે, મેં યોગ્ય પિરચય આપ્યો. તે સાંભળી ત ચક્તિ થયા. સંમતિ માટે ખેંચ્યા હૈ પણું સુંદર અને આદશ કામ થાય છે. ખાસ કરીને નીચે જે
છે
મુખ્ય સંસ્થા છે તેના ૧૬ લાખ સ્ત્રી પુરુષો મેંબર છે અને એ મેંબર તે કાંઈ આપણે ત્યાંના નામના મેબરા નહિં પણ દરરોજ નિયમિત કામ કરનારા. જર્મનીમાં જે પૂર્વ કચ્છન્માત કરી તાલીમ લેવાતી તે યુદ્ધની સૌહ પ્રમાણે બંધ કરવામાં આવી ત્યારે તેના બદલે પ્રશ્નએ એ તાર્લીમને આ વ્યાયામનું રૂપ આપ્યું. તે જમનીને જરૂર પડે તો એક બાવા-સરખામણી માટેની ટિપ્પણીઓ આપેલી છે તે માટે તે વધુ આકર્ષિંત દેખાયા અને તે આપણે સમજી શકીએ છીએ. અહિના વિદ્યાનોને બધે અભ્યાસ તુલનાની પતિએ હોય છે તેથી બેબી તુલનાત્મક વસ્તુ એમને વધારે આકર્ષે છે. તમારી માર્ક સમ્મ એકતિની એક એક પિતને અ દિએ લગાવી શકે સમ∞ શકે તેવા તો દા પ બિાનું આખા કે યુરોપમાં મળે તેમ નથી. પતિ તે શું પશુ બુ આખુ પ્રકરણ પણુ કાઇ સમજી શકે તેમ નથી. આપણા દેશના ન્યાયામની સીડી ત પરપરાનો એ લોકો
ટીઓમાં આ ૧૬ લાખ કસરતશાળાના ગેળા લશ્કરીના રૂપમાં ફરવા જાય તેમ છે. અને આવી તે કેટલીક સંસ્થાઓ અને કેટલી કલબો છે. જર્મની તા પાસે કાર માટે ીઓ નથી કે સમુદ્ર કિનારી નથી. છતાં નૌકાવિદ્યામાં જમની બારેપણ સવ ગણુાય છે. પાંખુગના કેબે નદી કલકત્તાની ડુબક્ષી કરતાં ધી પણ નથી છતાં તેમાં જગતની સોંધી
મેરામાં મેઘડી ટીમો બંધાય છે ને તરે છે. આા સુધીના કાળમાં સૌથી માડી બે ટીમા જન્મનીએ
૧૦૫
બાંધી હતી જે લડાઈના ડે તરીકે અમેરીકા અને રાગ્લાડને આપી દેવી પડી. તેના ભાવે કરી બીજી તેવી બે સીમા જમનીષે નવી તૈયાર કરી છે જેમાંની એક ખાજેશ અહિંની ગાદીમાં તરતા થરો અને બીજી આવતી કાલે અગેન શહેરની ગાદીમાં પ્રેસીડેન્ટ હિંડોળના હાથે તરતી પર ઇમ્માંડના છાપાએ આ જોઇ મનમાં બળી રહ્યા છે અને વ્યંગ્યમાં લખે છે કે જમની હજી પણ નૌકાસંગ્રતમાં જન્મતમાં બીજું સ્થાન મેળવી રહ્યું છે. જર્મનીની બાંધેલી સીમાને છે કે ભમેરીકન નાવિકા ઇંગ્રેજી ખરાબર ચલાવી પણ નથી શકતા. આવેશ આ પ્રનને પુસ્ખાય છે. પણ આ તે બધું વિચયાનર થતું જાય છે. અલમિત્યનેન પ્રક્રાંતમનુસરામઃ
