________________
જર્મનીના પત્રા
જર્મન ભાષામાં અનુવાદ પણ એમણે કરેલેા. એમના પિતા એક સારા ઈન્જીનીઅર હતા. મારા કુતારા એ દંપતીએ પોતાના મકાનની બાજુમાં જ એમણે રા મ્યો છે. ખૂબ સદ્ભાવ અને પ્રેમ બતાવે છે. સવાર સાંજ ચા વગેરે માટે એમને ત્યાં જ બેસવા કર”
વાનું રાખ્યું છે. પરમ દિવસે અહિંના સીટીપાર્કમાં બધા સાથે ફરવા ગયા હતા. તે વખતે મિસીસ તવાડીઆએ મારા એક ફી લઇ લીધા હતા. જેની કાપી આ સાથે તમને બધાને જેવા મેલું છું, જ મણી બાજુએ મિ. તવાડી બેઠા છે. તવાડીગાને જૂની ગૂજરાતીના અભ્યાસ તરફ રોખ છે ને તે માટે ને એ વિષયને લગતા પુસ્તકાના સંપ્રતી એમને આવશ્યકતા રહે છે. આ સાથે એમને જોઇતા પુસ્તકાની એક યાદી મોકલું છું તે આપ ભાઇ શ્રી કેશવલાલ મેાદી વગેરે માત મેકલી આપવાની ગોઠવણુ કરશેા. ત્રા. કબ હાલ નથી. યુનિવર્સિ ટીમાં રજા પડેલી હાવાથી તે કાંએ બહાર પ્રવાસે ગયા છે. પણ મારી બધી સગવડ માટે પ્રેશ. તવાડીઆને ખૂબ ભલામણ કરતા ગયા છે. પ્રેા યાકેાખી અહિં આવેલા છે. તેમને મળવા માટે આવતી કાલે ગર પરમ દિવસે જવાનું પી.
ખીજા સ્નેહિઓમાં, શ્રી વાડીલાલભાઇ પણ અહિંજ . અવારનવાર મળીએ છીએ તે પાતાની ધુનની વાતો કર્યા કરીએ છીએ. એક નવા સ્નેહી અતિ મળ્યા છે ને તેમના સહવાસના અમૂલ્ય માનદ મળે છે. એમનું નામ ડા. ભાષ્કરરાવ પટેલ છે. સા જીત્રાના ખાનદાન પાટીદાર છે. અસહકારના જમાનામાં સરકારી કોલેજ ડી ખેડા માં કામ કરતા હતા. શ્રી મહાદેવ દેશાઈના ખાસ મિત્ર છે. આપણા મંડળનાજ વ્યક્તિ છે. ૫-૬ વર્ષથી આસ્ટ્રીમાં અને જમનીમાં ટી ડાકટરી લાઇનન ખૂબ અભ્યાસ કર્યો છૅ અને પીએના યુનિવર્સિટીના M. D. ગોલા છે; અહિં એક મોટી ટ્રીટમ છે. તેમાં અનુષ્ઠવ મેળવવાની ખાતર આસિસ્ટઢ તરીકે કામ કરે છે. સ્મૃતિ" કાઈ પણ દિને આ કામ સોંપાયું હોય તે તે આ ડે. ભાસ્કરનેજ સોંપાયું છે.
૧૦૩
ઘણા ઉત્સાહી, રસિક અને આનંદી એ વારે ઘડીએ મળીએ છીએ ને પરસ્પર ખુબ આનંદ અને દેશની વાતો કરીએ છીએ. આમ અહિં ત્રણે આરે સ્નેહિઓના ખૂબ અલભ્ય સહવાસ પ્રાપ્ત છે.
ઘણી સારી છે. એક ખાસ વેજીટેરિઅન રૅસ્ટારા છે ખાવાની સગવડ પણ લંડન પેરીસ કરતાં અહિં જેમાં આપણને જોતા શુદ્ધ ખોરાક સરસ રીતે મળે છે. એ રેસ્ટારાના માલિક અને તેના આખા કુટુંબ સાથે શ્રી પટેલ માસ્તરના ઘર કરતાં પણ વધુ નિકટ વા સંબંધ છે અને તેથી જાણે પરમાંજ બેઠા જમતા ટાએ તેટલે ખાનંદ ત્યાં મેળવી શકાય છે.
ગામ અતિ નૈતિ બધી સામગ્રી સારા પ્રમામાં પ્રાપ્ત છે તેથી હવે ઢાલ અહિંજ રહેવાના અને અભ્યાસના કાર્યક્રમ ગોઠવવાના નિષ્પ છે.
અત્યારે જે મકાનમાં ઉતારા કરેલા છે તે ખરાઅર માકમર ન હૈયાથી ગઈ કાલે બીજા મકાનની તપાસ કરી લીધી છે અને આજે સાંજે પાંચ વાગે એ જગ્યાએ સામાન ફેરવી નાંખીશ. આવતી કાલથી હવે જમન ભાષાના રણની શુરુઆત કરી. અહિં એના માટે ચોટ સગવડ સુલભતાપૂર્વક મળી શકશે.
આમ હવે હું કે કચ્છિત સ્થાને આવી પડ્યાચ્ચે છું. તમારા બધાના શુભાશીર્વાદના પ્રતાપે આાનંદ અને શ્વાસમાં છું.
હવે મને અહિં તમારે જે મેકવાનું હોય તે ખુશીથી માકલશેા. ખીજું, ગદ્યસંદર્ભ અને પ્રબંધચિંતામણીને લગતી પ્રતો. સકાપી વગેરે માલાવો એટલે ધીમે ધીમે એ પણુ કામ કરતા રહી. પ્રશ્નચિંતામણુિની એક પ્રત હારની પળમાંથી ભાઇ મેાદી લાવવાના હતા તે લાવ્યા કે કેમ ? ત મળી હાય તેા કરી તેમની પાસે માંગણી કરવી ઉચિત લાગે તો કરો,
પ્રસ્થાનના તમારા લેખવાળા અંકની એ ત્રણ કાપીઓની જરૂર છે. સાધકના હલ્લા બેંકની પશુ બે ત્રણ નકલો મોકલવી. પ્રા. રાષીંગને જે આની એક નકલ આરેાબાર મેાકલાવી દેશે.
