Dravya Gun Paryaya no Ras Part 1

Author(s): Yashovijay Upadhyay, Dhirajlal D Mehta
Publisher: Jain Dharm Prasaran Trust Surat

Page 357

-
ઢાળ- સાતમી)
સભૂત વ્યવહાર, ભેદ પ્રથમ તિહાં, ધર્મ ધર્મીના ભેદથી એ. / ૭-૧ | શુદ્ધ અશુદ્ધ ક્રિભેદ, શુદ્ધ અશુદ્ધના, તેહ અરથના ભેદથી એ. / ૭-૨ / જિમ જગિ કેવલ જ્ઞાન, આતમદ્રવ્યનું, મઈ નાણાદિક તેહનું એ. // ૭-૩ // ગુણ-પર્યાય સ્વભાવ, કારક તન્મયનો, ભેદ અરથ છઈ એહનો એ. / ૭-૪ /
ગાથાર્થ- ધર્મ અને ધર્મીનો ભેદ જણાવનાર જે નય, તે સભૂત વ્યવહાર ઉપનય કહેવાય છે. ઉપનયના ત્રણ ભેદો પૈકી આ પ્રથમભેદ છે. જે ૭-૧ ||
શુદ્ધ અને અશુદ્ધ એમ બે પ્રકારના અર્થના (પદાર્થના સ્વરૂપના) ભેદથી સભૂત વ્યવહાર ઉપનય નામનો આ પ્રથમ ભેદ શુદ્ધ-અશુદ્ધના નામે બે પ્રકારનો છે.
જેમ જગતમાં કેવળજ્ઞાન એ આત્મદ્રવ્યનો ગુણ” છે. તથા “મતિજ્ઞાનાદિક આત્માના ગુણો” છે. આમ કહેવું તે સભૂત વ્યવહાર ઉપનય નામના પ્રથમભેદના શુદ્ધ અને અશુદ્ધ એમ બે ભેદનાં અનુક્રમે બે ઉદાહરણો જાણવાં. || ૭-૩ //
આ પ્રમાણે ગુણ-ગુણીનો, પર્યાય-પર્યાયવાનનો, સ્વભાવ-સ્વભાવવંતનો કારકકારકીનો ભેદ જણાવનાર જે અર્થ તે સર્વે સભૂત વ્યવહાર ઉપનયનાં ઉદાહરણો જાણવાં. | ૭-૪ |
ટબો- તિહાં-સબૂત વ્યવહાર, પ્રથમ ઉપનયનો ભેદ. તે ધર્મ અનઈ-ધર્મી, તેહના ભેદ દેખાડવાથી હોઈ. . ૭-૧ |
તે વળી, ૨ પ્રકાર હોઈ-૧ શુદ્ધ, બીજો-અશુદ્ધ ૨, શુદ્ધ ધર્મ-ધર્મીના ભેદથી શુદ્ધસદ્ભુત વ્યવહાર, અશુદ્ધ ધર્મ-ધર્મના ભેદથી અશુદ્ધ સદ્ભુત વ્યવહાર, સદ્ભુત તે માર્ટિ, જે-એક દ્રવ્ય જ છઈ. ભિન્ન દ્રવ્ય સંયોગાપેક્ષા નથી. વ્યવહાર તે માટે જે-ભેદ દેખાડિઈ છઈ. I ૭-૨ |
જિમ-ગમાંહિ “આત્મદ્રવ્યનું કેવલજ્ઞાન” ઈમ-ષષ્ઠીઈં પ્રયોગ કીજઈ, તથા “મતિજ્ઞાનાદિક આત્મદ્રવ્યના ગુણ” ઈમ બોલાવિઈ || ૭-૩ |