Agam 44 Chulika 01 Nandi Sutra

Author(s): Devvachak, Jindasgani Mahattar, Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 66

परोक्षज्ञानं तद्भदौ च]
सिरिदेववायगविरइयं णंदीमुत्तं । ४१. अह सव्वद्व० गाहा । केवलनाणेण० गाहा । एताओ जहा पेढियाए ॥ ५४ ॥ ५५ ॥ सेसं कंठं ॥ इदाणिं कमागतं बहुवत्तव्वं पारोक्खं भण्णति
४२. से' किं तं परोक्खणाणं ? परोक्खणाणं दुविहं पण्णत्तं, तं जहा-आभिणिवोहियणाणपरोक्खं चे सुयणाणपरोक्खं च ।
४२. अक्खस्स इंदिय-मणा परा, तेमु जं णाणं तं परोकावं । मनि-श्रुते परोक्षमात्मनः, परनिमित्तत्वात् , 5 अनुमानवत । णणु सुत्ते इंदियपच्चक्खं भणितं ? उच्यते-सचमिणं, एत्थं जं इंदिय-मणेहिं बहिलिंगपञ्चयमुप्पज्जति तमेगंतेणेव इंदियाण अत्तषो य परोक्खं, अणुमाणतणतो, धूमाओ अग्गिणाणं व । जं पुण सावा इंदिय-मणोनिमित्तं तं तेसिं चेव पञ्चक्ख, अलिंगत्तणतो, अत्तणो अवधिमादि व्य, अत्तणो तु तं एगंतेणेव परोक्खं । इंदियाणं पि तं संवबहारतो पञ्चक्खं, ण परमत्थतो । कम्हा ? जम्हा दधिदिया अचेतणा इति । तं दुविहं - मतिणाणं मुतनाणं च । इह मति-सुताणमुघण्णासकमे कारणं पुव्वुत्तं दट्ठव्वं ॥ मति-मुताण य अभेदसामिणिरूवणत्थं इमं मुत्तं-- 10
४३. जत्थाऽऽभिोिहियणाणं तत्थ सुयणाणं, जत्थ सुयणाणं तत्थाऽऽभिणिबोहियणाणं । दो वि एयाई अण्णमण्णमणुगयाइं तह वि पुण एत्थाऽऽयरिया णाणत्तं पण्णवेतिअभिणिबुज्झइ ति आभिणिवोहिये, Kणतीति सुतं ।
“मतिपुर्वयं सुयं, ण मती सुयपुब्विया ।" ४३. जत्थ मतिनाणेत्यादि । 'जत्थ' ति पुरिसे जत्थ व इंदिय-नोइंदियखयोवसमे मतिणाणमथि 15 तत्थेव मुतनाणं पि । अहवा जत्थाभिनिवोधियसरुवं तत्थेव सुतं पि नियमा, अग्गोण्णाणुगता भवंतेते। आहमति-सुताणं अण्णोणाणुगतत्तणतो सामि-काल कारण[जे० १९९ द्वि० खयोवसमतुल्लत्तगतो य एगत्तं पादति, णो दुगपरिकप्पणं ति, अत्रोच्यते, मति-मुताणं अण्णोण्णाणुगताण वि आयरिया भेदमाह दिटुंतसामत्यतो, जहा आगासपइहिताणं धम्मा ऽधम्माण अण्णोण्णाणुगताणं लावणभेदा भेदो दिट्ठो तहा मति-सुताण वि नामि-कालादिअभेदे वि भेदो भण्णति- अभिणिवुज्झतीत्यादि । एवं लक्खणाऽभिधाणभेदा भेदो तेसिं । अहवा इमो 20 मति-सुतविलेसो-"मतिपुचयं सुतं, ण मती मुतपुब्बिया" इति, जतो मुतस्स नतिरेव पुव्वं कारणं । कहं ? उच्यते-मतीए मुतं पाविन्जति, मतिमंतरेण प्रापयितुं शक्यते, गहितं च मतीए पालिजति, परिवत्तयतो णो पणस्सइ ति" जतो, मतिरेवं सुतपुवा ण भवति । णणु मुतं पि सोतुं मती भवति ? उच्यते-तं दव्यमुतं, न भावश्रुतादित्यर्थः । अहवा मति-मुताण भेदकतो विसेसो, मतिणाणं अट्ठावीसइभेदभिण्णं, मुतणाणं पुण अंगा-5
१ चूर्णि-वृत्तिकृतां से कि तं परोक्खं ? परोक्खं दुविहं इति पाठोऽत्र सम्मत; परोक्षज्ञानोपसंहारेऽपि तः से तं परोक्खं इत्येव पाठः स्वीकृतोऽस्ति; किञ्च सर्वेष्वपि सूत्रादर्शषु उभयत्रापि परोक्खणाणं इत्येव पाठ उपलभ्यते ॥ २ चूर्णि-वृत्तिकृद्भिः किल जत्थ मतिनाणं तत्थ सुतनाणं, जत्थ सुतनाणं तत्थ मतिनाणं इतिरूपं सूत्रं मौलभावेनाङ्गीकृतमस्ति । किञ्च-श्रीचूर्णिकदादिभिः मौलभावनाङ्गीकृतमेतद् जत्थ मतिनाणं इत्यादि सूत्रं साम्प्रतीनेष्वादशंषु नोपलभ्यते । अपि च चूण्यवलोकनेनैतदपि ज्ञायते यत् चूर्णिकृत्समयभाविष्वादशेषु पाठभेदयुगलमप्यासीदिति ॥ ३ तत्थ अभि खं० सं ॥ ४ इत्थ आय मो० मु०॥ ५ पण्णवंति शु० । पण्णविति डे० ल । पण्णवयंति मो० मु०॥ ६ अभिणिबोज्झतीति खः । अभिणिबुज्झतीति सं० शु० । अभिणिवुज्झईद ल० ॥ ७°हियं णाणं, सुख० ल. विना ॥ ८ सुइ त्ति मो. मु० ॥ ९ पुवं जेण सुयं खं० डे०। चूणौँ वृत्त्योश्च जेण इति पदं नास्ति । पुर्व सुयं खं० डे० विना ॥१० ण-विधाण दा० ॥ ११ त्ति, जतो मतिमेव सुतं पवण्णो भवति आ०॥
Jain Education Intemational