Agam 44 Chulika 01 Nandi Sutra

Author(s): Devvachak, Jindasgani Mahattar, Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 84

सम्म-मिच्छसुयणाणं] सिरिदेववायगविरइयं णंदीमुत्तं ।
४९ एवं पायोत्या अहेलोइयग्रामसंभवाद वाच्यम् । 'चहितं' ति चाहितं प्रेक्षितं निरीक्षितं दृष्टमित्यनान्तरम् , त्रैलोक्येन [जे० २०८ द्वि० ] चहिता-मनोरथदृष्टिदृष्टा, अथवा गोशीपचन्दनादिना चर्चिता । त्रैलोक्यस्य मनोहिता महिता, अथवा महिमाकरणेन महिता, सा च महिमा महाजनसमुदयेन गीत-नृत्य-नाटकाद्यनेकप्रेक्षणकरणविधानैः । अणलिय-मणवज-सन्भूतत्थ-विसारयवयणेहिं थुता पूइया । अथवा अन्योन्यविषयप्रसिद्वा ह्ये ते एकार्थवचना । 'पणीतं' ति रिलततिसढपवादिमते अभूतत्थरूवे बजेऊण इमं जहत्थं दुवालसंगं पणीतं, जह णवणीतं 5 दहियातो, भूतत्थेण व जुत्तं प्रकरिसेण णीतं प्रणीतं । 'दुवालसंग' इत्यादि कंठं।
इहंगगतं आयारादि, अणंगगतं च आवस्सगादि । एतं सव्यं दयहितगयमतेग सामिणा असंबद्धं पंचत्थिकाया इव णिचं सम्ममुतं भण्णति । अहवा एतं चेव दुवालसंगादि सामिणा संवद्धं भयणिजं सम्ममुतं मिच्छ मुतं वा उच्यते-सम्मदिहिस्स सम्ममुतं, मिच्छदिटिम्स मिच्छमुतं । इमं चेव मुनपरिमाणतो णियमिजति
[२] जो चोदसपुची तस्स सामादियादि बिंदुसारपजवसाणं सव्वं नियमा सम्ममुतं, ततो ओमत्थगप- 10 रिहाणीए जाव अभिण्णदसपुबी एताण वि सामाइयादि सव्वं सम्ममुतं सम्मगुगत्तणतो चेव भवति । मिच्छट्ठिी पुण मिच्छणुभावत्तणतो अभिन्नदसपुग्वे ण पावति, दिलुतो जहा अभन्यो अभवाणुभावत्तणतो ण सिज्झतीत्यर्थः । 'तेण परं' ति अभिण्णदसपूव्वेस्तिो हेटा ओमत्थगपरिहाणीए जाव सामादितं तार सब्वे मुतहाणा सामिसम्मगुणतणतो सम्मसुतं भवति, ते चेव सुतद्वाणा सामिमिच्छगुणत्तगतो मिच्छमुतं भवति ५ ॥ इदाणि मिच्छमुतं
७०. [११ से किं तं मिच्छसुतं ? मिच्छसुतं जं इमं अण्णाणिएहि मिच्छद्दिट्ठिएहिं 15 सच्छंदबुद्धि-मतिवियप्पियं, तं जहा-भारहं रामायणं हंभीमासुरक्खं कोडल्लयं संगभदियाओ खोडेंमुहं कप्पासियं नौमसुहुमं कैंणगसत्तरी वइसेसियं बुद्धवयणं "वेसितं कॅविलं लोगायतं सद्वितंतं माढरं पुराणं वागरणं णाडगादी,अहवा बावत्तरिकलाओ चत्तारि य वेदा संगोवंगा।
१या। कहतं चेव सम्मसुर्य मिच्छसुयं वा? उच्यते आ० दा० । वा । कहं ? उच्यते जे०॥ २-३ मिच्छासुयं डे. ल. मो० मु० ॥ ४ इत आरभ्य चत्तारि य वेदा लंगोवंगापर्यन्त सूत्रमिदं समग्रमपि अनुयोगद्वारेषु वर्तते [सू० ४१] ।। ५ मिच्छहिट्ठीहि जे. मो. मु. विना ॥ ६ विगप्पि जे० मो० मु० ॥ ७ हंभीमासुरुक्खं खं० डे• शु० । दंभीमासुरुक्खं मो० । भीमासुरुक्खं जे० मु० । “भंभीयमासुरुक्खे माढर कोडिल्लदंडनीतिसु ।” अस्य व्यवहारभाष्यगाथार्धस्य मलयगिरिकृता व्याख्या-“भम्भ्याम् आसुवृक्षे माढरे नीतिशास्त्र कौटिल्यप्रणीतासु च दण्डनीतिषु ये कुशला इति गम्यते ।" [व्यवहार० भाग ३ पत्र १३२], अत्र प्राचीनासु व्यवहारभाष्यप्रतिषु “हंभीयमासुरक्खं” इति पाठो वत्तते । “आभीयमासुरक्खं भारह-रामायणादिउवएसा । तुच्छा असाहणीया सुयअण्णाणं ति णं बेति ॥३०३ ॥ [ संस्कृतच्छाया-] आभीतमासुरक्षं भारत-रामायणाद्युपदेशाः । तुच्छा असाधनीयाः श्रुताज्ञानमिति इदं त्रुवन्ति ॥ ३०३ ॥ [ भाषार्थः-] चौरशास्त्र तथा हिंसाशास्त्र, भारत, रामायण आदिके परमार्थशून्य अत एव अनादरणीय उपदेशोंको मिथ्याश्रुतज्ञान कहते हैं।" [ गोमटसार-जीवकाण्ड पत्र ११७] । 'निघण्टे निगमे पुराणे इतिहासे वेदे व्याकरणे निरुक्ते शिक्षायां छन्दस्त्रिन्यां यज्ञकल्पे ज्योतिषे सांख्ये योगे क्रियाकल्पे वैशिके वैशेषिके अर्थविद्यायां वार्हस्पत्ये आम्भिर्ये आसुर्ये मृगपक्षिरते हेतुविद्यायाम्" इत्यादि [ललितविस्तरे परि० १२. ३३ पद्यानन्तरम् . पत्र १०८] ॥ ८ कोडिल्लयं मो. मु० ॥ ९ सयम डे० ल० । सहम शु० । सगडम मु० । अनुयोगद्वारेषु संगहियाओ सतभद्दियाओ इत्येते नामान्तरे अपि प्रत्यन्तरेषु दृश्यते ॥ १० घोडमुहं शु० । खं० सं० प्रत्योरेतनामव नास्ति । अनुयोगद्वारेपु पुनः घोडगमुहं, घोडयनुहं, घोडयसहं, घोडयसुयं इति नामान्तराण्यपि प्रत्यन्तरेषु दृश्यन्ते ॥ ११ नागसुटुमं जे० मु० अनु० ॥ १२ कणगसत्तरी नामानन्तरं रयणावली इत्यधिकं नाम शु० ॥ १३ बतिसे शु० ॥ १४ तेसिअं खं० सं० जे० डे० मो• 1 तेरासिकं मु० ॥ १५ काविलियं डे. ल. मो. मु० । कापिलं अनु० ॥ १६ णागायतं सं० ॥ १७ पोराणं डे० ॥ १८ वागरणं इति नामानन्तरं भागवतं पायंजली पुस्सदेवयं लेहं गणियं इत्यधिकः पाठः जे० डे. मु०, नायं पाठोऽनुयोगद्वारेष्वपि ॥
Jain Education Intemational