Agam 44 Chulika 01 Nandi Sutra

Author(s): Devvachak, Jindasgani Mahattar, Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 76

मल्लगदिटुंतो]
सिरिदेववायगविरइयं गंदीसुत्तं । विसेसणाणमत्थि, अह तम्मि वि समए सद्दोऽयमिति बुद्धी हवेज तो फुडं अवाय एव भवेज्ज, णो य तकाले अवातो इच्छिज्जति, जतो अत्थपरिच्छेदो असंखेजसमयकालिओ भवइ त्ति । अण्णे पुण आयरिया एतं मुत्तं→ विसेसत्यावग्गहे भणंति-'अब्बत्तं सदं सुणेज' ति एस+विसेसत्यावग्गहो, 'तेण सद्दे ति उग्गहिते' ति, एतं मुत्तखंडं सामण्णसदत्थावग्गहदंसगं, कहं ? उच्यते-जतो भण्णति “णो चेव णं जाणति के वि एस सद्दे "त्ति संख-संग-णालि-करयलादिको त्ति, एसो वि अविरुद्धो मुत्तत्थो । 'ततो' अत्थावग्गहसमयागंतरं पढमसमयादिमु 'ईहं अणुपविसति' 5 'ईहं' ति केइ संसयं मण्णते, ते ण भवति, संसयस्स अण्णाणभावत्तगतो, मतिणाणंसो य ईह त्ति । आह-को पुण संसयेहाण विसेसो ? उच्यते-इह जं थाणु-पुरिसादिअत्थेर्मु पेहितं चित्तं तदत्थपडिवोहत्तेण पडिहतं मुत्त इव चेतो संसयो भण्णति, तं च अण्णाणं, जं पुण हेतूववत्ति-साधणेहिं सब्भूतमत्थस्स विसेसधम्माभिमुहालोयणं तस्सेवऽत्थस्स अधम्मविमुहं असम्मोहमविफलमत्थपरिच्छेदकं चित्तं जं तं ईहा भण्णति । अणु त्ति-अवग्गहातो पच्छाभावे असंखेजसमइयं परिमाणतो ईहोवयोगं अविच्छेयत्तणतो अंतमुहुँत्तकालं ईहति, ततो विसिट्ठमतिनाणखयोवसमभाव- 10 त्तणतो अंतमुहुत्तकालब्भंतर एव जाणति 'अमुते एस सद्दे' संख-संगादिए ति। दुरवबोधत्तणतो पुण अत्थस्स अविसिट्ठमइण्णाणखयोवसमत्तणतो वा ईहोवयोगअंतमुहुत्तचुतो अणवगतत्थो पुणो वि अण्णं अंतमुहत्तं ईहति, [जे० २०४ प्र०] [एवं] ईहोवयोगाविच्छेदसंताणतो बहुए वि अंतमुहुत्ते ईहेज्जा, ण दोसो । ततो ईहाणंतरं अवातो। सो य सद्दाइअत्थपड्डुप्पण्णस्स जे परधम्मा तेसु विमुहस्स सधम्मे य अवधारयतो 'ण एस संगसदो, णिद्ध-मधुरगंभीरत्तणतो संखसदोऽय'मित्येवमवगतत्थो [जहण्णतो] असंखेजसमयितो उक्कोसतो णियमा एगंतमुहुत्तिओ जो 15 अवबोधो अत्थपरिच्छेदो सो अवातो भवति । ततो अवायाणंतरं धारणं पविसइ त्ति । सा य धारणा जहण्णतो असंखेन्जसमते अविच्चुतीए तमत्थं धरेति, उक्कोसतो अंतमुहुत्तं, अणुवयोगतो पुण तमत्थं विस्मृतं पुणो वि संभरइ त्ति धारणा । एवं सा संखेज्जवासाउयाणं मुहुत्त-दिवसादिकालसंखाए संखेनं कालं भवेज, असंखेजवासाउयाणं पुण असंखज्जं कालं।
एवं चक्खिदिए वि रूवं भाणितव्वं, वंजणोग्गहवजं । घाण-रस-फासिदिएसु वि जहा सोइंदिते तहा सव्वं 20 माणितव्वं । 'संवेदेज' ति एते सदादिइंदियत्थे पडुप्पण्णे इंदियं स्वं स्वं इंदियत्यं आयखयोवसममणुरूवं सुभममुभं वा वेदेति । अहवा फरिसिंदयवज्जं सेसिदिएहिं पत्तमिदियत्थं प्रायसो इटमणिटं वा स्वं आत्मानुगतं वेदनं वेदते, न शरीरेण अनुपलक्ष वा वेदयतीत्यर्थः । फासिंदियमत्थं पुण स्त्रं अनुगतं शरीरानुगतं च दुहा वि फुडं वेदइ ति संवेदेज त्ति अतो भणितं ।
एवं मणसो वि मुविणे सदादिविसएमु अवग्गहादयो णेया, अण्णत्थ वा इंदियवावारअभावे मणेमाणस्स 25 त्ति । इह सुत्तेण निदरिसणं मणे
[३] से जहाणामतेत्यादि मुत्तं । कंठं । सुविणो मे दिट्टो त्ति सुविणदिढं अव्बत्तं सुमरइ । तच्च प्रतियोधप्रथमसमये सुविणमिति संभरतो अत्थावग्गहो, तस्य प्रथमावस्थायां व्यञ्जनावग्रहः, परतो ईहादि । सेसं पूर्ववत् । जग्गतो अणिदियत्थवावारे वि मणसो जुञ्जते वंजणावग्गहो, उवयोगम्स असंखेजसमयत्तणयो, [जे० २०४ द्वि०] उवयोगद्धाए य प्रतिसमयमगोदव्वग्गहणतो, मणोदवाणं च वंजणववदेसतो समए य असंखेजतिमे मनसो नियमा- 30
१→ एतच्चिहान्तर्वती पाठः जे. नास्ति ॥ २ 'पणस्सऽत्था आ० दा० ॥ ३ णादिकर आ. दा० ॥ ४ सु पविढे चित्तं आ० ॥ ५ वेदेज त्ति । एते सहाई चक्खुइंदियवज्ज सेसिंदिपहिं आ० दा० ॥ ६ 'नुपलंभ वा आ० दा०॥ ७ तस्य पूर्वमवस्था' जे. दा० ॥
Jain Education Intemational