Agam 44 Chulika 01 Nandi Sutra

Author(s): Devvachak, Jindasgani Mahattar, Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 80

४५
अक्खरा-ऽगक्खराइ सुयणाणं ] सिरिदेववायगविरइयं गंदीसुत्तं ।
६२. से किं तं वंजणक्खरं ? वंजणक्खरं अक्खरस्स वंजणाभिलीवो। से तं वंजणक्वरं ।
६२. व्यक्तीकरणं वंजणं, व्यज्यते अनेनार्थ इति वा व्यञ्जनम् , यथा प्रदीपेन घटः, व्यञ्जनं च तदक्षरं चेति व्यञ्जनाक्षरम् , तच्चेह सर्वमेव भाष्यमाणं अकारादि हकारान्तम् ,अर्थाभिव्यञ्जकत्वाच्छब्दस्य । तमेवं अक्खरं अत्थाभिव्यंजकं वंजणक्खरं भवति, जहा घटः पटः इत्यादि २॥
६३. से किं तं लद्धिअक्खरं ? लद्धिअक्खरं अक्खरलद्धियस्स लद्धिअक्खरं समुप्पज्जइ, । तं जहा-सोइंदियलद्धिअक्खरं १ चक्खिदियलद्धिअक्खरं २ घाणेदियलद्धिअक्खरं ३ रसणिदियलद्धिअक्खरं ४ फासेंदियलद्धिअक्खरं ५ णोइंदियलद्धिअक्खरं ६ । से तं लद्धिअक्खरं । से तं अक्खरसुयं ।
६३. 'लद्धक्खरं' ति अक्खरलद्वी जस्सऽस्थि तस्स इंदिय-मणोभयविण्णागतो इह जो अक्खरलाभो उप्पजति तं लद्धिअक्खरं । तं च पंचविहं सोइंदियादि । जहा सोइंदियलद्विओ सदं सोतुं संख इति अक्खरदुयलाभो 10 भ[जे० २०६ प्र०] वति, एवं सव्वत्थ लद्धिअक्खरं भाणितव्वं ३ । इह सण्णा-पंजणक्खरे दो वि दवसुतं गहितं, मुतविण्णाणकारगत्तातो, लद्धक्खरं भावसुतं, लद्वीए विष्णाणमयत्तणतो भयणा वा १॥ इदाणिं अणक्खरसुतं६४. से किं तं अणक्खरसुयं ? अणक्खरसुयं अणेगविहं पण्णत्तं, तं जहा
ऊससियं णीससियं णिच्छूटं खासियं च छीयं च। णिसिघियमणुसारं अणक्खरं छेलियादीयं ॥ ७६ ॥
से तं अणक्खरसुयं २। ६४. अणक्खरसदसवणतो करतो [? वा] अणक्खरमुतं भवति । तं च अणेगविहं इमंऊससितं० गाहा । पूर्ववत् कंठा [आव० नि० गा० २०] ॥७६।। २ । इदाणि सण्णिमसण्णिसुतं
६५. से किं तं सण्णिसुतं ? सण्णिसुतं तिविहं पण्णत्तं, तं जहा-कालिओवएसेणं १ हेऊवएसेणं २ दिट्ठिवादोवदेसेणं ३ ।
६५. सण्णिस्स मुतं सण्णिसुतं । असण्णिस्स सुतं असष्णिमुतं । तत्र संज्ञाऽस्याऽस्तीति संज्ञी । सो य सण्णी तिविहो-'कालिओवदेसेण' इत्यादि । चोदक आह-जइ सण्णासंबंधयो सण्णी तो सव्वे जीवा सण्णी, जतो एगिदियाण वि दस आहारादिसण्णातो पढिज्जंति ? आचार्याह-इहोहसण्णा थोवत्तणतो णाधिक्रियते, जहा णो कॅरिसावगेण धणवं भवइ त्ति, सेसाहारादिसण्णाओ वि भूयिष्ठतरा वि णाधिक्रियते, अणिद्वत्तणतो, जहेह हुंडसंठितो ण मुत्तित्तणतो रूबवं भण्णति । एते अधिकतसण्णाए अणुवणयदिटुंता । इमे उवणयदिटुंता-जहा बहुधणो 25 धणवं, पसत्थणिबत्ति-देहमुत्तित्तणतो य रूववं भण्णति, तहेव महती सुभा य संज्ञाऽधिक्रियते । सा य संज्ञानं संज्ञामनोविज्ञानम् , तत्सम्बन्धात् सन्नीत्यर्थः ॥ उक्तः प्रसङ्गः । प्रकृतमुच्यते
१ लावो वंजणक्खरं । से तं खं० सं० ल० शु० ॥ २ अस्मिन् सूत्रे सर्वत्र लद्धियक्खरं इति सं० शु० मो० ॥ ३ णतो कारणतो वा आ० दा० । अनक्षरशब्दभ्रवणतः 'कुर्वतो वा' भाषत इत्यर्थः ॥ ४ कार्षापणेन ॥
20
Jain Education Intemational