Agam 05 Bhagwati 02 Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 152

આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૨' તે જ સ્વયં જઘન્ય સ્થિતિક જન્મે. તેને પણ આ જ વક્તવ્યતા ત્રણે ગમકમાં કહેવી. વિશેષ આ - સાતમાં અંતર છે. શરીરવગાહના પૃથ્વીકાયિકવતું, માત્ર મિથ્યાદષ્ટિ, બે અજ્ઞાન નિયમા, માત્ર કાયયોગી, સ્થિતિ - સ્થિતિ માફક, સંવેધ. પહેલા બે ચમકમાં તે પ્રમાણે જ. ત્રીજા ગમકમાં ભવાદેશથી તેમજ આઠ ભવગ્રહણ, કાલાદેશથી જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત અધિક 22,000 વર્ષ, ઉત્કૃષ્ટથી ચાર અંતર્મુહૂર્ત અધિક 88,000. તે જ સ્વયં ઉત્કૃષ્ટતાલ સ્થિતિક જન્મે, આના પણ ઔધિક ગમક સમાન ત્રણ ગમકો કહેવા. માત્ર ત્રણે ગમકમાં સ્થિતિ જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ બંને 12 વર્ષ, એ રીતે અનુબંધ પણ છે. ભવાદેશથી જઘન્ય બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટથી આઠ ભવ ગ્રહણ. કાલાદેશથી ઉપયોગથી કહેવું યાવત્ નવમાં ગમકમાં જઘન્યથી 12 વર્ષ અધિક 22,000 વર્ષ, ઉત્કૃષ્ટથી 48 વર્ષ અધિક 88,000 વર્ષ. આટલો કાળ રહે. જો તેઇન્દ્રિયથી આવીને ઉપજે તો આ પ્રમાણે જ નવ ગમકો કહેવા. વિશેષ આ - પહેલા ત્રણ ગમકોમાં શરીરા-વગાહના જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ, ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ ગાઉ, ત્રણ ઇન્દ્રિયો, સ્થિતિ જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટથી 49 રાત્રિદિવસ. ત્રીજા ગમમાં કાલાદેશથી જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત અધિક 22,000 વર્ષ - ઉત્કૃષ્ટથી 96 રાત્રિ દિવસ અધિક 88,000 વર્ષ. મધ્યના ત્રણ ગમકો તેમ જ છે. છેલ્લા ત્રણ ગમકો તેમ જ છે. વિશેષ આ - સ્થિતિ જઘન્યથી 49 રાત્રિદિવસ, ઉત્કૃષ્ટથી પણ તેમજ સંવેધ ઉપયોગપૂર્વક કહેવો. જો ચઉરિન્દ્રિયથી આવીને ઉપજે તો એ જ રીતે નવે ગમકો કહેવા. માત્ર આ સ્થાનોમાં અંતર છે - શરીરાવગાહના જઘન્ય અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ, ઉત્કૃષ્ટ ચાર ગાઉ, સ્થિતિ-જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત-ઉત્કૃષ્ટ છ માસ. એ રીતે અનુબંધ, ચાર ઇન્દ્રિયો, બાકી પૂર્વવત્ યાવત્ નવમાં ગમકમાં કાલાદેશથી જઘન્ય છ માસ અધિક 22,000 વર્ષ, ઉત્કૃષ્ટ થી 24 માસ-અધિક 88,000 વર્ષ આટલો કાળ રહે. જો પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકથી આવીને ઉપજે તો શું સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકથી આવીને ઉપજે કે અસંજ્ઞી પંચે થી ? ગૌતમ ! બંનેથી. જો અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયથીતો જલચરથી આવીને ઉપજે કે યાવત્ અપર્યાપ્તાથી આવીને ઉપજ ? ગૌતમ! પર્યાપ્તાથી પણ અને અપર્યાપ્તાથી પણ આવીને ઉપજે. ભગવન્અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક, જે પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય તે કેટલો કાળ૦? ગૌતમ ! જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટથી 22,000 વર્ષ. ભગવદ્ ! તે જીવો. ? બેઇન્દ્રયના ઔધિક સમાના કહેવા. માત્ર શરીરવગાહના જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટથી 1000 યોજન. પંચેન્દ્રિયોની સ્થિતિ, અનુબંધ જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડી. બાકી પૂર્વવતુ. ભવાદેશથી જઘન્ય બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટ આઠ ભવ ગ્રહણ, કાલાદેશથી જઘન્ય બે અંતર્મુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી 88,000 વર્ષાધિક ચાર પૂર્વકોડી, આટલો કાળ રહે. નવે ગમકોમાં કાયસંવેધ ભવાદેશથી જઘન્ય બે ભવગ્રહણ, ઉત્કૃષ્ટ આઠ ભવગ્રહણ, કાલાદેશ ઉપયોગપૂર્વક કહેવો. વિશેષ આ -ત્રણ ચમકોમાં જેમ બેઇન્દ્રિયના મધ્યમ ત્રણ ગમકો સમાન અને છેલ્લા ત્રણ ગમકોમાં પ્રથમ ત્રણ ગમક સમાન કહેવું. વિશેષ- સ્થિતિ, અનુબંધ જઘન્યથી પૂર્વકોડી, ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડી, બાકી પૂર્વવત્ યાવત્ નવમાં ગમકમાં જઘન્ય પૂર્વકોડી, 22,000 વર્ષ અધિક. ઉત્કૃષ્ટમાં 88,000 વર્ષાધિક ચાર પૂર્વકોડી, આટલો કાળ રહે. જો સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકથી આવે તો સંખ્યાત વર્ષાયુથી કે અસંખ્યાત વર્ષાયુથી આવે ? ગૌતમ ! થી જ આવે. જો સંખ્યાત વર્ષાયુથી આવે તો શું જલચરથી આવે ? બાકીનું અસંજ્ઞીવત્ કહેવું યાવત્ ભગવદ્ ! તે જીવો એક સમયમાં કેટલા ઉપજ ? જેમ રત્નપ્રભામાં ઉત્પન્ન થનાર સંજ્ઞીમાં કહ્યું, તેમ અહીં કહેવું. વિશેષ એ કે - અવગાહના જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ, ઉત્કૃષ્ટથી હજાર યોજન. બાકી પૂર્વવત્ યાવત્ કાલાદેશથી જઘન્ય બે અંતર્મુહૂર્ત ઉત્કૃષ્ટથી 88,000 વર્ષાધિક ચાર પૂર્વકોડી, આટલો કાળ રહે. સંવેધ, નવે ગમકોમાં અસંજ્ઞી માફક સંપૂર્ણ કહેવું. તેમાં પહેલા ત્રણ અને વચલા ત્રણ ગમકોમાં પણ તેમ જ, પણ આ નવમાં અંતર છે - અવગાહના - જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ, ઉત્કૃષ્ટથી પણ તેમજ છે, ત્રણ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 152