________________
मुनितो पणी टीका
२१
प्रवेशों जायत एव तथैवैतेपा सम्मति यथाख्यातचारित्रासभवात् साधूनामपि प्रमादसभवाच्च सूक्ष्मवादरातिचारसभव एव एतदेवाऽभिप्रेत्य - 'प्रथमान्तिमजिनसाधूनामुभयकाल प्रतिक्रमणमवश्यमेव कर्त्तव्यमिति भगवताऽऽज्ञप्तम्, तथा चोक्तम्
प्रस्तावना
“सपडिकमणो धम्मो, पुरिमस्स य पच्छिमस्स य जिणस्स । मज्झिमयाण जिणाण, कारणजाए पडिकमण ॥ १ ॥” इति ।
( आव नि.) अपि च अतिचारसभवाभावेऽपि मतिक्रमणकरणेन तज्जनिताऽऽत्मशुद्धेः माल्य ववश्य सभवति तृतीयवैौपधिवत्, यथा
भी किसी न किसी प्रकार धूल घुस ही जाती है वैसे ही साधुओ के पूर्ण यथाख्यात चारित्र न हो सकने से और प्रमाद का अस्तित्व होने से सूक्ष्म या स्थूल अतिचार लग ही जाते है। इसी लिए जिनेश्वर भगवान की आज्ञा है कि- प्रथम और अन्तिम तीर्थकरो के साधुओं को उभयकाल प्रतिक्रमण अवश्य करना चाहिए ।
कहा भी है
सक्किमणो धम्मो, पुरिमस्स य पच्छिमस्स व जिणस्स । मज्झिमयाण जिणाण, कारणजाए पडिक्कमण ॥१॥
(371. far) दूसरी बात यह है कि अतिचार न लगने पर भी प्रतिक्रमण करने से तज्जन्य आत्मशुद्धि की प्रनलता अवश्य होती है। तीसरे वैद्य की કોઇને કોઇ પ્રકારે ધૂળ ઘુસી જાય છે તેવીજ રીતે સાધુઓને પૂર્ણ રીતે યથાખ્યાત ચારિત્ર નહિ હેાઇ શકવાથી અને પ્રમાદનું અસ્તિત્વ હોવાથી સૂક્ષ્મ અથવા સ્થૂલ અતિચાર લાગીજ જાય છે એટલા માટે જિનેશ્વર ભગવાનની આજ્ઞા છે કે પ્રથમ અને અન્તિમ તીર્થંકરના સાધુઓએ અને સમય પ્રતિકમણુ અવશ્ય કરવુ જોઈએ
उ छे ! -
सपडिक्मणो धम्मो, पुरिमस्स य पच्छिमस्स य जिणस्स । मज्झिमयाण जिणाण, कारणजाए पडिक्मण ॥ १ ॥ (आ. नि ) ખીજી વાત એ છે કે—અતિચાર નહિ લાગે તે પણ પ્રતિક્રમણ કરવાથી