________________
२०४
आवश्यकसूत्रस्य कारात् । 'मुख्याभावे सति प्रयोगने निमित्ते चोपचारः प्रवर्तते' इति न्यायादव योगप्रवृत्तिसत्यौपचारिफलेश्यासचे हेतुः । इदमदम्पर्यम्-या हि योगप्रवृत्तिः मुक्ष्मसम्परायगुणस्थानपर्यन्त कमायोदयलब्धशक्तिविशेपाऽऽसीत् सेवोपशान्त कपायादिप्वस्ति, अत एवं भूतपूर्वनयाऽपेक्षया.तत्र लेश्यासझावः गाने पगीयते। यथा लोके भगिन्या मृतायामपि तत्पतिर्मगिनीपतित्वेन व्यवडियव एव ।
नवागमे सामान्येन सयोगिकेलिपर्यन्त लेश्यासझावाऽऽवेदक
यह प्रश्न करना ठीक नही, क्यों कि वहाँ भावलेल्या उपचारमात्र से मानी गई है। "मुख्य का अभाव होने , पर निमित्त मे उपचार किया जाता है" इस न्याय से योगप्रवृत्ति की सत्ता ही औपचारिक लेश्या के सद्भाव में हेतु माना गया है। यहाँ तात्पर्य यह है कि जो योगप्रवृत्ति सूक्ष्मसपराय गुणस्थान तक कषायोदयलब्धशक्तिविशेषस्वरूप. थी वही योगप्रवृत्ति उपशान्तकषायादिक मे है इसलिये भूतपूर्वनयकी अपेक्षा से वहाँ (उपशान्त क्षीणकषायादि गुणस्थानों मे).लेश्या का सद्भाव शास्त्रों में कहा है। लोक मे भी यह उक्ति प्रसिद्ध है कि भगिनी (बहिन) के मर जाने पर भी उसके पतिको भगिनीपति (बहनोई) कहते है । 1 - बात यह है कि सामान्यतया-, सयोगिकेवली गुणस्थान पर्यन्ता उपचार से-ही लेश्या का सद्भाव सिद्ध होता है।
આ પ્રશ્ન કર ઠીક નથી, કેમ કે ત્યાં ભાવલેશ્યા ઉપચાર માત્રથી માનવામાં આવી છેમુખ્યને અભાવ હોવાથી નિમિત્તમાં ઉપચાર કરાય છે આ ન્યાયથી ગપ્રવૃત્તિની સત્તાજ ઓપચારિક લેસ્થાના સદ્ભાવમા હેતુ માનવામાં આવેલ છે, અહિં તાત્પર્ય એ છે કે જે ગપ્રવૃત્તિ સૂમસ પરાય ગુણસ્થાન સુધી કષાયેદલબ્ધશકિતવિશેષ રૂપે હતી એજ યુગપ્રવૃત્તિ ઉપશાતકષાયાદિકમાં છે, એટલા માટે ભૂતપૂર્વનયની અપેક્ષાથી ત્યા (ઉપશાતક્ષણિકષાયાદિ ગુણસ્થાનમાં લેસ્યાને સદ્દભાવ શાસ્ત્રોમાં કહેલ છે લેકમાં પણ આ ઉકિત પ્રસિદ્ધ છે કે બેન મરી જવા પછી પણ તેના પતિને બનેવી કહે છે ( વાત એ છે કે સામાન્ય રીતે સગિકેવળીગુણસ્થાન સુધી ઉપચારથી જ લેસ્થાને સદભાવ સિદ્ધ થાય છે જો ત્યા વાસ્તવિક વેશ્યા માનીએ તે તેનાથી
