________________
२५८
आरश्यकमूत्रस्य
-
-
-
पज्ञप्तस्य धर्मस्याऽऽशातनया, सदेवमनुजाऽमुरस्य लोकस्याऽऽशातनया, सर्वमाण भूतजीवसत्वानामाशातनया, कालस्याशातनया, श्रुतस्याशातनया, सुतदेवताया आशातनया, वाचनाचार्यस्याऽऽशातनया, यद् व्यापिद्र, व्यत्यानेडित, हीनाक्षरम् , अत्यक्षर, पदहीन, विनयहीन, योगहीन घोपहीन, मुष्ठु दत्त दुष्टु प्रतीच्छितम् , अकाले कृतः सा यायः, काले न कृतः स्वाध्यायः, अस्वाध्याये स्वा यायित, साध्याये न स्वा यायित, तस्य मिथ्या मयि दुष्कृतम् ॥ सू० २१ ॥
॥ टीका ॥ 'अरिहताण' अर्हताम्, कर्मणि सम्बन्धसामान्ये वा पष्ठी, तेनाऽहत्वमिकयाऽहत्सम्बधिन्या वेत्यर्थ । एवमग्रेऽपि, आशातना चाऽत्र-'न सत्यहन्त स्तत्पदवान्यानामप्यस्मदादिवोगाऽऽसक्तवाद्' इत्यायुक्त्या जायते । ननु नेय माशातना ताचिकत्वात् तथाहि-श्रूयन्त एवाऽईन्तोऽपि विषमविपक्ल्पभोगभोगिनो,देवकृतैः समवसरणस्फाटिकादिसिंहासनादिभिरष्टविधमहामातिहार्यैश्च युक्ता, इति चेन्न, नहि ते सरागिण इवाऽऽसत्या भोगान् भुञ्जते स्म, अपितु पूर्वाजित
अरित्तो की आशातना से, यह आशातना इस प्रकार है-'अहंन्त नहीं हैं, क्यों कि जिनको हम अर्हन्त कह रहे है वे भी कभी भोगों का फल कडवा समझते हुए भी भोगते ही थे, तथा केवलज्ञान प्राप्त होने पर भी देवकृत समवसरण स्फटिकसिंहासन आदि से युक्त होते ही हैं। यहाँ प्रश्न उठता है कि-'यह आशातना कैसे ? क्यों कि ऐसा उल्लेख तो अर्हन्त भगवान के लिये शास्त्रों में आता ही है। इसका उत्तर यह है कि-'अर्हन्त भगवान ने जो ससार अवस्थामे भोगादि भोगा है वह सरागी
અરિહોની આશાતનાથી, તે આશાતના આ પ્રમાણે છે “અહંત નથી” કારણ કે જેને અમે અહંત કહીએ છીએ તે પણ કઈ વખત “ભેગેનું ફલ કડવું છે” એમ સમજતા છતાય જોગવતાજ હતા, તથા કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત થવા છતાય પણ દેવકૃત સમવસરણ સ્ફટિકસિંહાસન આદિથી યુક્ત હોયજ છે, અહિં પ્રશ્ન થાય છે કે–આ આશાતને કેવી રીતે? કારણ કે એ ઉલ્લેખ તે અહંત ભગવાન માટે શાસ્ત્રમાં આવે છે, તેને ઉત્તર એ છે કે “અહેન ભગવાને જે સ સાર-અવસ્થામાં ભેગાદિ ભેગાવ્યા છે તે સરાગી કે પ્રમાણે આસકત થઇને