________________
३०२
आवश्यकमुत्रस्य
'अणागय' अनागतवैयाटच्या दिकारणवशान्निर्दिष्ट समयात्मागेव तपः करणम् (१) 'अइकत' अतिक्रान्त= निर्दिष्ट समयमतिक्रम्य तपोविधानम् ( २ ) | ' कोडीसहिय' कोटिसहितम् = यया कोट्या तपः समारब्ध तयैव तस्य परिसमापनम्, अर्थाच्चतुर्भक्तादिना समारब्ध तपश्चतुर्भक्तादिनैव समापनीयम् । 'णियटिय' नितरा यन्त्रित=प्रतिज्ञया प्रतिबद्ध नियन्त्रितम् = वैयावृत्त्यादिप्रगाढकारणसद्भावेऽपि ' मयाऽवश्यमेवमुकदिवसे तपः कर्तव्य' - मिति प्रतिज्ञाया कृताया कारणे सत्यपि नियमिततपश्ररणम् ( ४ ) । एतच्च वज्रर्षभनाराचसहन नधारिणा नगारेणैव क्रियते । 'सागार' उत्सर्गाऽपवाद हेतु गर्भेणाऽऽकारेण सह भर्तत इति साकारम्, इडोत्सर्गपक्षेऽनाभोग - सहसाकाराभ्यामवश्य भाव्यम्, अपवादपक्षे च महत्तराद्याकारै' (५) । ' अणागार' अविद्यमाना आकारा=
(१) अनागत- वैयावृत्त्य ( वेयावच ) आदि कारणवश नियत समय से पहले तप करना, (२) अतिक्रान्त-नियत समय के बाद तप करना, (३) काटिसहित - जिस कोटि (चतुर्भक्त आदि क्रम) से प्रारम्भ किया उसी से समाप्त करना, (४) नियन्त्रित वैयावृत्त्य (वेयावच) आदि प्र कारणों के हो जाने पर भी सकल्पित तप का परित्याग न करना, यह प्रत्याख्यान वज्रऋषभनाराचसहननधारी अनगार ही कर सकते है । (५) सागार - जिसमे उत्सर्ग अवश्य रखने योग्य अपत्यणाभोग और सहसागार रूप तथा अपवाद ( महत्तर आदि) रूप आगार हो उसे सागार कहते है, (६) अणागार - जिसमे उक्त
(१) मनोगत-वैयावृत्त्य (वैयावश्य) आहि अस्य वश नियत ( निर्णय કરેલા) સમય પહેલા તપ કરવું, (૨) તિકાન્ત નિયત (નિર્ણય કરેલા) સભ્ય પછી તપ ક×વુ, (૩) કૅટિહિત-જે કાટિ (ચતુર્ભીકત - આદિ ક્રમ) થી પ્રારંભ કર્યાં તેનાથીજ સમાપ્ત કરવુ, (૪) નિયત્રિત–વૈયાવૃત્ત્વ આદિ પ્રખલ કારણેા અની જાય તાપણું સકલ્પ કરેલા તપનેા પરિત્યાગ ન કરવે, આ પ્રત્યાખ્યાન વઋષભનારાચ-સ હુનન-ધારી અણુગારજ કરી શકે छे, (५) सागार - भा ઉત્સર્ગ વચ્ રાખવા ગ્ય मायुत्थाथालोग" "अने 6 સહસાગાર રૂપ” તથા અપવાદ ( મહત્ત આદિ) રૂપ આગાર તૈય તેને સાગાર કહે છે (६) माशार - प्रेमा * રૂપ આગાર (છૂટ) રાખવામાં નહિ આવે
88
