________________
मुनितोपणी टीका, पतिक्रमणाध्ययनम्-४
२२१ 'वीरासन'-निरालम्बेऽपि सिंहासनोपविष्टवद्धन्यस्तचरण मुक्तजानुकमुपवेशनम् , 'गोटोहिकासन'-गोदोहिकावत् = गोदोहनवदासनमर्थात्-यथा गोदोहका गोदोहनवेलायामास्ते तद्वत्पादाग्रतलाभ्यामवस्थानम् , 'आम्रकुन्जकासनम्'-आम्रवत्कुब्जमासनम् । आस्वष्टम्यादिदशम्यन्तप्रतिमासु प्रतिप्रतिममुक्तानामासनानामन्यतमाऽवलम्बनेनासितव्यमिति तात्पर्यम् । एकादशी प्रतिमा त्वेकाहोरात्रसाध्या, तस्या चतुर्विधाऽऽहारपरित्यागपूर्वक दिनद्वयोपवासो ग्रामावहिर्गत्वा कायोत्सर्गश्च कर्तव्यः ।
अथैकदिनमात्रसाध्या द्वादशी प्रतिमा, तस्या चतुर्विधाऽऽहारपरित्यागपूर्वक दिनत्रयमुपोप्य ततीयस्मिन् दिने ग्रामाद्वहि. श्मशानस्थान गत्वा __ पुद्गलस्यैकस्योपरि दृष्टिदानेन कायोत्सर्गः कर्तव्यः, तदानी च तत्र देव-मनुष्यविना सहारे स्थिर रहना), गोदोहासन (गोदोहनकी तरह पैरो के अग्रभाग और तल भाग के सहारे चैठना) और आम्रकुन्जकासन (आम्रफलकी तरह कृवडा हो कर स्थिर रहना), इनमें कोई भी एक आसन किया जाता है १०।
ग्यारहवी प्रतिमा केवल एक दिन की होती है, इसमें चउविहार वेला किया जाता है और गाम के बाहर काउसग किया जाता है ११ । घाहरवी प्रतिमा एक दिन की होती है, इसमें चउविहार तेला किया जाता है, तेला के दिन गाम से बाहर श्मशान भूमिमें जा कर किसी एक पुद्गल पर दृष्टि स्थिर करके कायोत्सर्ग किया जाता है। उस समय होने वाले देव-मनुष्य और વિના સ્થિર રહેવુ, ગેહાસન-ગાય દેતા હોઈએ તેવી રીતે પગના આગલા ભાગ અને તલ ભાગના આશ્રયે બેસવું, અને આમ્રકુંજકાસન (આમ્રફળની જેમ કૂબડા થઈને સ્થિર રહેવુ) આમાથી કેઈ પણ એક આસન કરાય છે (૧૦)
અગિયારમી પ્રતિમા ફક્ત એક દિવસની હોય છે એમાં વિહાર છઠ્ઠ કાય છે અને ગામની બહાર કાઉસગ્ગ કરાય છે (૧૧) બારમી પ્રતિમા એક વિમની હોય છે એમા ચેવિહાર અઠ્ઠમ કરાય છે અઠ્ઠમના દિવસે ગામની બહાર સ્મશાન ભૂમિમાં જઈને કોઈ એક પુદગલ ઉપર દૃષ્ટિ સ્થિર કરીને કાર્યોત્સર્ગ કરાય છે એ વખતે થવાવાળા દેવ મનુષ્ય અને તિર્થં ચ સબધી ઉત્કૃષ્ટ ઉપસર્ગ જે સહન
