________________
२५०
आवश्यकम्त्रस्य
-
देवानामवर्णपादः, (३०) अपश्यतोऽपि 'पश्याम्यह देवान्' इत्युक्तिः, अजिन त्वेऽपि 'जिनोऽस्मी' त्युक्तिषेति ॥ सू० १८ ॥
॥ मूलम् ॥ एगतीसाए सिद्धाइगुणेहिं । बत्तीसाए जोगसगहेहिं ॥ सू० १९ ॥
॥ छाया ॥ एकत्रिंशता सिद्धादिगुणैः । द्वारिंशता योगसङ्ग्रहः ।। मू० १९ ॥
॥टीका ॥ 'एग०' इति. 'एगतीसाए' एकत्रिंशता-एकत्रिंशत्सङ्ख्यकैः, 'सिद्धाइगुणेहि' आदौ सिद्धावस्थामाप्तिवेलायामेर यौगपद्येन स्थायिनो न तु क्रमभाविनो गुणा आदिगुणा', सिद्धानामादिगुणाः सिद्धादिगुणास्तै. । सम्बन्धस्तूत एव । ते गुणा यथा-पञ्चविधज्ञानावरणीयक्षीणत्वानि पञ्च, नवविधदर्शनावरणीयक्षीणत्वानि नव, द्विविधवेदनीयक्षीणत्वे द्वे, द्विविधमोहनीयक्षीणत्वे द्वे, चतुविधायुःक्षीणत्वानि चत्वारि, द्विविधनामकर्मक्षीणत्वे द्वे, द्विविधगोत्रकर्म क्षीणत्वे द्वे, पञ्चविधान्तरायक्षीणत्वानि पञ्चेति मिलित्वैकत्रिंशदिति । 'बत्तीदेवोका अवर्णवाद बोलना, (३०) देवता को नहीं देखते हुए भी 'मै देवता को देखता हूँ' ऐसा कहना, इन तीस महामोहनीय स्थानों के द्वारा जो कोई अतिचार किया गया हो तो मैं उससे निवृत्त होता हूँ' ॥ सू०१८॥
सिद्ध अवस्था की प्राप्तिके समय सिद्धों में एक साथ रहनेवाले गुणोको सिद्धादिगुण कहते हैं, वे पाच ज्ञानावरणीय, नौ दर्शनावरणीय, दो वेदनीय, दो मोहनीय, चार आयु, दो गोत्र, दो नाम, पाँच अन्तराय, इन इकतीस प्रकृतियों के क्षयरूप इकत्तीस ર્ણવાદ બેલ (૩૦) દેવતાને નહિ જેવા છતાય “હ દેવતાને જોઉ છું” એ પ્રમાણે કહેવુ તે આ ત્રીશ મહામેહનીય સ્થાન દ્વારા જે કાઈ અતિચાર લાગ્યા છે તે તેમાથી હુ નિવૃત્ત થાઉ છુ ”(સ. ૧૮)
સિદ્ધ અવસ્થાની પ્રાપ્તિના સમયે સિદ્ધોમાં એક સાથે રહેવાવાળા ગુણેને સિદ્ધાદિગુણ કહે છે તે પાચ જ્ઞાનાવરણીય, નવ દર્શનાવરણીય, બે વેદનીય, બે મેહનીય, ચાર આયુ, બે ગોત્ર, બે નામ, પાચ અન્તરાય, એ એકગ્નીશ પ્રક
