________________
मुनितोपणी टीका
१३१
देवाधिष्ठितत्वेन यः कथन पुरोपविशति तमुपसर्गों वावते स्म, गर्भस्थे त्वस्मिन् भगवति मातुस्तच्छग्योपवेशदोहदे जाते तदुपर्युपवेशमात्रेणैव देवोपद्रवो विनष्ट इतीदृशश्रेयो मूलत्वाच्छ्रयासम्तम् ' ( ११ ) । ' वासुपूज्य' वसवः = मुनयः - सानवस्त एव वासवस्तेपा पूज्यो वासुपूज्यः, यद्वा वसूनि रत्नानि तानि चात्र सम्यग्ज्ञानदर्शनचारित्राणि, तान्येव वानि, तत्प्रकाशकत्वात्पूज्यो वासुपूज्यः, अथवा गर्भस्थेऽस्मिन् भगवत्यस्य जननी वासवेन = देवेन्द्रेण भृश वन्दन- नमस्काराभ्या पूजिताऽभूत्तेन वासुपूज्यस्तम् (१२) । 'विमल' विगत=सर्वथा नष्ट मल= कमलं यस्य यद्वा विशेषेण मलते=चारयति दुर्गतिगर्त्ते पिपतिषून् भव्यान् यः बैठनेवाले को उपसर्ग होता था, किन्तु भगवान गर्भ में थे त उस शय्या पर उनकी माता के वैठते ही देवकृत उपसर्ग नष्ट हो गया, इस प्रकार श्रेय (कुशल) करने वाले श्री श्रेयासनाथ को ॥ ११ ॥
मुनियों के पूज्य, या रत्नत्रयरूप वसु-सम्पत्ति के प्रकाशक अथवा जन ये गर्भ मे थे तब इनकी माता इन्द्र के द्वारा वारवार सम्मानित हुई, ऐसे यथार्थ नामवाले श्री वासुपूज्य भगवान को ॥ १२ ॥
जिनका कर्ममल सर्वथा नष्ट हो चुका है, या जो दुर्गति में गिरते हुए प्राणियों को धारण करनेवाले, निर्मल स्वरूप वाले, પરન્તુ ભગવાન ગર્ભ મા હતા ત્યારે તે શય્યા પર તેમની માતા પાતે બેઠા કે તુરતજ દેવતૃત ઉપસાઁ નાશ થઇ ગયા, એ પ્રમાણે શ્રેય ( કુશળ ) કરવાવાળા " श्री श्रेयासनाथ " ू ॥ ११ ॥
મુનિના પૂજ્ય, અથવા રત્નત્રય રૂપ વસુ-સ પત્તિના પ્રકાશક, અથવા જ્યારે તેએ ગર્ભમાં હતા ત્યારે તેમની માતા ઈન્દ્ર વડે વારવા સન્માન પામી એવા યથાર્થ નામવાળા "L શ્રી વાસુપૂજ્ય " भगवानने ॥ १२ ॥
જેના કમલ સથા નષ્ટ થઈ ગયા, અથવા જે ક્રુતિમા પડતા પ્રાણીઓને ધારણ કરવાવાળા, નિમલ સ્વરૂપવાળા, અથવા ગર્ભમા માવવા
१- 'श्रेयासः ' सिद्धिरुक्तैव निरुतवृत्या वा नोव्या ।
२ - ' मु. = साधुः' इति शब्दरत्नावलीति शब्दकल्पद्रुम ।
३ - ' वासुपूज्य, ' -अस्मिन् व्युत्पत्तित्रयेऽपि नाशन्दसिद्धि पृपोदरादित्वात् ॥
