________________
आवश्यफमूत्रस्य
-
-
-
केचित् 'मिच्छामि' इति पद 'मि' 'छा' 'मि' इत्येव विभज्य प्रथमेन 'मि' इत्यनेन कायनम्रत्व च, 'जा' इत्यनेनासयमयोगरूपदोपच्छादन, चरमेण 'मि' इत्यनेन 'चारित्ररूपमर्यादास्थितोऽह'-मित्येवरूप, तथा 'दुकड इत्यत्र 'दु' इत्यनेन दुगुछामि='दुष्कृतर्मकारिणमात्मान निन्दामि' इत्येवरूप 'क' इति वर्णन 'कृत'-मिति, 'ड' इति वर्णेन 'उपशमेनातिक्रामामि' अर्थात् द्रव्यभावनम्रचारित्रमर्यादास्थितोऽह दुष्कृतकर्मकारिणमात्मान निन्दामि, कृत च दुष्कृत कर्म उपशमेन परित्यजामीत्येनमय व्याचक्षते 'प्रत्येकानतिरिक्त समुदायः' इति न्यायेन पदस्यार्थवत्त्वे वर्णानामप्यर्थवत्ताऽङ्गीकारादितरथा पद
कई एक 'मिच्छामि' इस पदका 'मि' 'छा' "मि' ऐसा पदच्छेद करके "-'मि' कायिक और मानसिक अभिमानको छोडकर 'छ'-असयमरूप दोष को ढक कर 'मि' चारित्र की मर्यादा में रहा हुआ मै, 'दु' 'क' 'ड - 'दु'-सावद्यकारी आत्माकी निन्दा करता हूँ, 'क'=किये हुए सावद्यकर्म को 'ड'-उपशमद्वारा त्यागता है, अर्थात् द्रव्य-भावसे नम्र तथा चारित्रमर्यादा में स्थित होकर मै सावध क्रियाकारी आत्मा की निन्दा करता हूँ और किये हुए दुष्कृत (पाप) को उपशमभावसे हटाता हूँ" इस प्रकार अर्थ करते हैं। ऐसा अर्थ करना कोई असगत नही है, प्रत्युत सर्वथा उचित ही है, क्योंकि-'समुदाय प्रत्येक से भिन्न नही होता' इस न्याय से जब पद की सार्थकता स्वीकार की जाय तो प्रत्येक वर्ण की भी
-
तथा सूत्रना तात्पर्यथी वि डावाने र म त्यान्य छ उटमा "मिच्छामि" से पहभा " मि 'छा' मि" प्रभारी पहशर 'मि' यि भने मानसि અભિમાનને છેડી “છા=અસ યમરૂપ દોષને ઢાકીને “નિ” ચારિત્રની મર્યાદામાં રહેલે है 'दु' 'क' 'ड' "दु'सापारी मात्मानी निन् ४३ छु "क" ४२॥ પાપકર્મને “ર” ઉપશમ દ્વારા ત્યાગ કરૂ છુ, અર્થાત દ્રવ્યભાવથી નમ્ર તથા ચારિત્રમર્યાદામાં સ્થિત થઈને હું સાવઘક્રિયાવાન આત્માની નિન્દા કરૂ છું અને કરેલા પાપને ઉપશમભાવથી હઠાવુ છુ-એ પ્રમાણે અર્થ કરે છે આ પ્રમાણે અર્થ કરે તે કઈ પ્રકારે અસંગત નથી પરંતુ સર્વથા ઉચિત જ છે, કારણ કે સમુદાય પ્રત્યેકથી ભિન્ન નથી–આ ન્યાય પ્રમાણે જ્યારે પદની સાર્થકતા
