Book Title: Dwashray Mahakavya
Author(s): Manilal Nabhubhai Dwivedi
Publisher: Veer Kshetra Mudranalay
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023389/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDodarAmAM keLavaNI nuM kIyA koye mahI ko. vIrakSetra rolaya. tA. 00 00 00 00 00 00 00 00 (12) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDedarAdezIkeLavaNIkhAtuM. dvayAzraya mahAkAvya. (mULa saMskRta uparathI) zrImaMta sarakAra mahArAjA sayAjIrAva gAyakavADa senakhAkhela samazera bahAdura emanI AjJAthI bhASAMtara karanAra maNilAla nabhubhAI dvivedI. bI. e. - amadAvAda Ayodaya I It. tathA vaDodarA-"vIrakSetramudrAlaya" mAM chApyuM. saMvata 1848-sana 1893 - kiMmata rU. 1-8-0 (sarva haka svAdhIna.) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. zrImata sarakAra mahArAjA sAhebanI svArI kaDI prAMtamAM hatI, te vakhate pATaNanA prakhyAta jainabhaDAra teo sAhebanA jovAmAM AvatAM temAMnA upayeAgI ane durlabha graMthAnI nakalA levAnu tathA temAMthI sArA graMtheAnI pasaMdagI karI tenuM dezIbhASAmAM bhASAMtara karavAnuM pharamAna thayuM. janasamUhamAM keLavaNInA maheALA prasAra daeNzIbhASAnI mAraphate thavAnA vizeSa sa'bhava hovAthI prAkRta bhASAjhmAnuM sAhitya ( pustakabha DALa ) vadhAravAnI agatya zrImaMta sarakAra mahArAjA sAhebane jAi, eTale saskRta tathA aMgrejI bhASAmAM sArAM pustaka pasaMda karI temanu mareThI tathA gUjarAtI bhASAmAM bhASAMtara karAvavAnI kivA te AdhAre svataMtra puratakA racAvavAnI AjJA karavAmAM AvI. " dvAzrayamahAkAvya " e pATaNa jainabhaDAramAMthI meLavelA graMthA paikI je je bhASAMtara mATe mukarara thayA che te mAMhelA graMtha che ane tenuM bhASAMtara rA. rA. maNilAla nabhubhAi dvivedI pAse inAma ApI karAvavAmAM AvyuM che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvacAzrayano sAra. prathama sargamAM syAddAdanI stuti bhegu ja cAlukya vaMzanu maMgala IcchI, zrI hemAcArya graMthanA mArabha kareche, TIkAkAra cAlukya zabdanA artha kareche te jANavA jevA che. culuka eTale khobaleA; arthAt sa MdhyAvadana karatI vakhate sUryane ardhya ApavAnA khAbalAmAMthI je vIra pedA thayA te, culukaya, ne tenA vaMza te cAlukya. e kathA vistArathI, vikramAMkadevacaritane Ara Mbhe che. AgaLa seALamA sargamAM paramAra zabda upara TIkA karatAM TIkAkAra lakheche ke vizvAmitranI sAthe vaziSThane jyAre kAmadullA sabaMdhI laDAi thai tyAre vide yuddha karavA mATe para eTale zatrune haNanArA, je cADhDhA pedA karyeA hatA te paramAra. e paramAra vaMzamAMja cAlukya vaMza samajAya che, ne prAcIna paraMparAe jotAM, eka ThekANe cedirAjAe kahelAM vAyA? AdhAre e vaMzanu mUla sAmavaza paNa samajAyache. cAlukya vaMzanA Adi puruSa bhAradvAja haze ema paNa chaThThA sarganA sAtamA zloka uparanI TIkAthI samajA yache. A AkhA sarga aNahillapura, je cAlukyAnI rAjadhAti hatu, tenA varNanathI, ne chevaTa, cAluya, athavA jenA apabhraMza seAlakI thayAche, tenA prathama puruSa mUlarAjanA vahuMnathI, bharelAche. aNahilapuranI utpatti viSe je daMtakathA cAleche teja TIkAkAre ApelIche. vanarAja nagara vasAvavAne zeAdha karatA hatA, tevAmAM eka aNahilla nAmanA AhIre eka ThekANe kUtarA upara zIALane dhasI AvatAM joi te bhUmi nagara sthApanA mATe yAgya kahI, ne peAtAnA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmathI tyAM nagara pAvarAvyuM. paNa kharI vAta evI jaNAya che ke jyAM gAya rahI hoya te sthAna pura sthApanA mATe yogya gaNavAne saMpradAya che, tethI AhIra jyAM rahetA haze, tyAM pura sthApyuM haze, tene mATe ja tenuM nAma paNa punuM mAMgalikapaNe jaNAvavA, te purane ApyuM haze. A saMpradAya viSe hemAcArya pote tathA TIkAkAra AgaLa sUcanA kare che. aNahilapura suMdara ane vipula lakSmInuM kAma hatuM, tathA uttama vidyAno nivAsa hatuM. tyAM yajJa yAga Adi vivAo puSkala cAlatI, ane vedAdhyana bheguM cha e zAstra tathA jaina matanuM paNa A dhyayana cAlatuM. tyAM devAlayo bhegAM pArzvanAthAdinAM paNa citya hatAM. tyAMnA loka vilAsI ane strIo catura hatI. e puramAM cAlu vaMzano prathama puruSa mUlarAja rAjA hato. enA pitAnuM nAma rAja, enA kAkA bIja ane daMDa tathA enI mAtA cAMDAladevI evuM TIkAkAra jaNAve che. hemAcArya te tene bahu udAra, vidvAna, sAMkhyAdi zAstra jANanAra, dharmaniSTha, rAjaguNa saMpanna, parAkramI, zatrune chatanAra, vagere uttama guNAvALo jaNAve che, joke phArbasa sAhebanuM mata evuM jaNAtuM nathI te paNa enA itihAsa uparathI e vAta khoTI mAnavAnuM kAraNa maLatuM nathI. enA samayamAM loka bahu sukhI hatA, ane rAjA prajAnI prIti sArI hatI. bIjA sargamAM evI vAta che ke mUlarAjane eka vakhata zaMkare pAchalI rAte svama ApyuM ke te ghaNAM varSa vyavahArakArya karyAM che, have kAMIka deva kArya paNa saMbhAra. soraThane grAharipu jAtrALuone mArI nAkhI bahu pIDe che ne tethI prabhAsa tIrtha savene agamya thai paDayuM che, mATe tene tu: mAra, emAM tAro vijaya thaze. graharipu e nAmane ghaNAka lakhanAra graharipu ema lakhe che, ne phArbasa sAhebe eka Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThekANe lakhyuM che ke grAharipu zabda grAha eTale magara athavA mAchalAM ane teno ripu eTale zatru te be zabdo banI, magara ke mahAma e arthano vAcaka hoI, soraThanA rAkSasanuM to mAtra upanAma ja haze. Ama hovAno saMbhava nathI ema na kahevAya, paNa je dayAzrayane AdhAre AvuM lakhavAmAM AvyuM che te dayAzrayamAM te graharipu e zabadano Avo artha karelo nathI, mAtra eka ThekANe grAhari pune evI upamA, zabdazleSadvArA, ApelI che. svama AvyA pachI mUlarAja uDA, saMdhyA vaMdanAdi karma paravAryo ane darabAramAM gayo tyAM teNe pitAnA maMtrI jabaka ane jehulane be lAvyA, temane eNe rUmanI hakIkata kahI, ane kahyuM ke grAharine ja vadhAryo che, chatAM e evA kuLamAM janmelo jaNAya che ke ene hAthe ati duSTa kama thavA lAgyAM che, jeno aTakAva karavA, ene haNavo e mArI pharaja thaI paDelI che. jehula maMtrIe grAharipunAM badhAM duSTa karma gaNAvyAM, jAtrAla brAhmaNe vagerene, tathA potAnA rAjayanA kaSione, e pIDate, mArI nAkhato, tathA temanI strIone balAtkAre hari jai, rAhIo banAvate, te badhuM kahyuM, ane ene haNavAnI AvazyakatA batAvI, senApatine mokalavA vinaMti karI. e pachI jabaka maMtrIe te vAtane anumodana ApyuM, ane vizeSamAM kahyuM ke ene parvata vagere durganI sahAya che, samudranI khAI che, ane ghaNAka khaMDIA rAjAnI madada che, tema kacchano mahA parAkramI lakSarAja enA mAnA jaNyA bhAI je che, eTale Ape enI sAmA jAte ja caDhavuM - dhAre gya che. A uparathI rAjA mUke te daI ubho thayo, ane tenA sajaja karI javAnI taiyArI karavA lAgya trIjA sargamAM zara RtunuM varNana karI, te RtunI, caDhAI karavA mATenI gyatA batAvI che. taiyArI thayA pachI rAjA sabhA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " bharIne beThe, brAhmaNae AzirvAda dIdhA, bhATacAraNee bIrada ucAryA, strIoe vividha prakAre maMgala karyuM. sarvane dAna dakSiNAthI saMteSI, rAjAe harita, azva, ratha, padAti, nI senA sahita, uMcA hAthI upara caDhI, prayANa karyuM, ane ene aneka zubha zakuna sAmA maLyA. enI sAthe ghaNA rAjA maLyA hatA, temAM godagrAma, khalatika, ane amadeza, e Adi rAjAnAM nAma gaNAvyAM che, tathA zrIpeNa, harisiMha, e pAnAM nAma ApyAM che, paNa temanuM kazuM cakaza oLakhANa paDI zakatuM nathI. rohiNI peNa senAne mokhare thayo, ne zatabhiSkasena tathA punarvasusena be bAjue rahyA. ema senAe jate jate, jaMbumAlI nadIne taTe mukAma karyo. te pachI mukAma karavAnuM varNana ApyuM che, ne mUlarAjanA AvavAthI saurASTranA brAhmaNa vagere tyAM nirbhaya thaI AvyA e paNa sUcavyuM che. cothA sagamAM grAharipuno ati catura dUta kuNasa AvI mUlarAjane kahevA lAgyo tyAMthI AraMbha che. teNe kahyuM ke tame zA mATe AvyA cho ? grAharipune maLavA AvyA cho? teno mitra lakSarAjA tamane pIDate hoya to tenuM samAdhAna karavA AvyA cho? tamAro koI zatru ahIM hoya tene pakaDavA AvyA cho ? prabhAsanI yAtrA mATe AvyA cho ? ke zA mATe AvyA cho ? amAro svAmI tamArAthI bIhInAra nathI, te ghaNo prabala che, anekane pUro paDe tevo che. mUlarAje A ThekANe je uttara ApyuM che te bahuja uttama prakAranuM che, teNe kSatriyane ghaTe tevuM uttara ApatAM kahyuM ke jyAre prajAne pIDA thaze, dharmane vaMsa thaze, tyAre mArA pIna bahu zA kAmanA raheze? evA duSTa, dharma viruddha vartanAra, garbhiNI haraNIono zikAra karanAra, gomAMsa khAnAra, tenI maitrI hoya kema eno to saMhAraja karavo jeie, mATe tArA svAmIne kahe ke taiyAra thAya. dUte jaine grAharipune Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khabara kahI eTale eNe senA taiyAra karI. temAM mukhya rAjAomAM te kacchane lakSa, jene lAkha kahe che, te ane siMdhurAja behatA, bIjAte bhIla, niSAda, tathA nIlI Adi aneka rANIonA dIkarA, e hatA. te senAne cAlatAM ghaNAka mAna zukana thayA paNa tene na gaNakAratAM grAharipu bhadrA eTale bhAdara nadIe Avyo. tene AvyAnI khabara mUlarAjane thaI eTale potAnA brAhmaNa maMtrI sahita mUlarAja paNa taiyAra thayo. pAMcamA sargamAM yuddhavarNana che. zilapasthano rAjA revatI mitra - gaMgAdvArano gaMgamaha, keTalIka bhillamenA, ane kasenA, e sarve e mUlarAjanA taraphathI yuddha zarU karyuM. emAM gaMgApArano kAzIrAja zatrunI senAnI pAra paDI gayo, ane zrImAla athavA bhillamAlanA rAjA paramAra arbazvare bahu parAkramathI svataMtra rIte yuddha karyuM. grAharipu potanI senAne A hallAmAM pAchI haThatI joI, bahu krodha karIne jAte uTho; ne evuM parAkrama karyuM ke mUlarAjanI senA pAchI haThI. Ama yudhdha be divasa cAlyuM, temAM chevaTa mUlarAja paMDe ca. grAharipu tenI sAme Avyo ne gadAthI prahAra karavA lAgyo, jene mUlarAje zaktithI toDI nAkhI. grAharipu e sAMga phekI je rAjaputre tIrathI toDI. chevaTa hAthamAM charA laI grAharipu mUlarAjanA hAthI upara caDhI gayo, paNa mUlarAje tene nIce pADIne hAthInI varatathI bAMdhyo. tyAre eno mitra lakSarAja sAmo thayo, tene mUlarAje ho. pachI grAharipunI strIoe bahu praNipata karyAthI, eNe, tene, TacalI AMgaLI kApI laIne, choDo. jAte prabhAsa jaI, zaMkaranI pUjA stuti Adi karI, jayajyakAra vacce aNahillapura pAcho Avyo. - chaThThA sargamAM mUlarAjanA rAjyanI samApti thAya che. mUlarAjane cAmuMDA e nAme putra thayo. te ati suzIla, zubha vidhAyukta, guNa Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) vAgna ane parAkramI hato. eka divasa mULarAja sabhA bharIne beThe che, tevAmAM judA judA dezathI bheTo AvavA mAMDI. aMgarAne mokalelA ratha, viMdhyeza mokalelA hAthI, pADuMdeza patie mokalelA uttamahAra, sidhurAje mokalelAM ratna, vanavAsanA rAjAe mokaleluM suvarNa, zarajAcala eTale devagirinA rAjAe mokalelAM karamAya nahi evAM kamala, kolApuranA rAjAe mokalelA pagharAga maNi, kAramIranA kIra rAjAe mokalelI karatUrI, kurAne mokaleluM chatra, ne pAMcAlanA siddha nAmanA rAjAe keTalAka lUTArAne harAvI mokalelI lUTa, e badhuM pratIhAre najara karyuM. chevaTa lATadezanA rAjA dvArA mokalela eka ugra hAthI paNa raju thayo, paraMtu tene jotAMja gajalakSaNazAstramAM kuzala evA, phArbasa sAheba lakhe che tema jozIoe nahi, paNa cAmuMDarAje tene ati niSiddha jaNAvyo. e uparathI rAjAe pitAnuM apamAna thayuM samajI, hAthI pAcho vaLe; cAmuMDe tenA upara caDhAI karavAnI marajI batAvI. rAjA pote paNa cAmuMDanI sAthe javAno nizcaya karI mUhUrta, ghaNAka rAjanI senA sahita nIkaLe, ne gUjarAtanA rAjyanI sImA zvabhravatI sAbaramatI ? )ne kAMThe Ave. tyAMthI narmadA upara Avyo. tene jotAMja bhUgukaccha, eTale bharUca je lATadezanI rAjadhAni, te gAmanI strIo bahu gabharAine gAmamAM peThI, tethI gAmamAM paNa gabharATa vyApI gayo. cAmuMDa rAja tathA tenI sAthe puragAvana, keTaravana, sArikAdhana, mizrAvana, sIdyakAvana, sAhavA giri, aMjanAgiri, alaMkAravatI, e Adi vana ane puranA rAjA, sarvane lAdeza sAmA mokalyA. temanA gayA pachI mUlarAjane potAno putra ekalo hato tenI ciMtA thai, tethI pote paNa gayo. paraMtu eNe te badhA rAjAne akSata zarIra ane korAM zastra sameta pAchA AvatA dIThA, tethI manamAM temane bahu tiraskAra karavA lAgyo, paNa temaNe Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ). AvI pahecI, amArI sahAya vinA ja cAmuMDarAje, ati parAkramathI, pITha dIdhA vinA yuddha karatA lATane haNyo ema kahyuM tyAre rAjAnA harSamAM bAkI rahI nahi. eTalA mAM cAmuMDe paNa AvIne rAjAne namana karyuM. pachI rAjAe lATadezanA rakSaNArthe je AjJAkarI te prati rAjyakartae lakSamAM rAkhavA jevI che. teNe kahyuM ke "jema gAya vansa ane halasahita ApaNuM dezanuM niraMtara kalyANa che, tema gAyavasa ane hala sahita A dezanuM paNa niraMtara kAlyANa thAo." pachI mUlarAja aNahillapura AvyA, ane vRddha thayAthI, cAmuMDa rAjAne gAdIe besArI, sarasvatInIre zrIsthalamAM jIvateja agnipraveza karI svarga gayo. sAtamAM sargamAM cAmuMDa ane tenA putronI hakIkata che. ene traNa putra hatAH vallabharAja, durlabharAja, nAgarAja. e traNe sArA parAkramI, vidvAna ane kuzala hatA. cAmuMDarAje keTalAM varSa rAjya karyuM, ke tenA samayamAM zuM thayuM enI kazI hakIkta graMthamAM ApelI nathI, paNa eNe da varSa rAjya karyuM hoya evuM ddayAzrayanI pachavADenA TippaNa mAMthI jaNAya che. phArbasa sAheba musalamAna itihAsa kArone AdhAre A samayanuM vRttAnta pUruM pADe che, ne temAM bahu jANavA yogya vAta to mahemuda ghajhanavIe somanAthane toDavAnI Ape che, paraMtu A ke evA kazA banAva viSe hemAca IzAro karyo nathI. phArbasa sAheba lakhe che ke cAmuMDa vyabhicArI hato, e vAtane dayAzrayanA TIkAkAra kAMIka Teko Ape che kharo, kemake te lakhe che ke cAmuMDane enI bahena vAvaNI devIe tenA durAcArane lIdhe gAdI uparathI uDADI mUkI vallabharAjane gAdI ApI hatI. cAmuMDarAja ghaNuM karIne potAnA karmane pazcAtApa karavA mATeja kAzI tarapha jato haze, tevAmAM mALa- . . Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAnA rAjAe ene lUTI lIdhe, tethI eNe pAchA AvI, vallabhane AjJA karI ke mALavA upara caDhAI karo. vallabhe tema karyuM, paNa tene mArgamAM kAMIka asAdhya vyAdhi (zItaLA ) thayo jethI te marI gayo, ne enI senAne, enA kahevAthI enuM maraNa chUpAvI, senApati pAchI lAvyA. vallabharAja jJAnI hatI tethI tenuM mota bahu sAruM thayuM. pachI durlabharAjane rAjya sthApI cAmuMDa zuklatIrthamAM jaIne rahyA. durlabharAje rAjya sArI rIte calAvavA mAMDyuM. e jainadharmane paNa mAnatA hoya evo saMbhava che, kemake hemAcArya lakhe che ke eNe ekAMtavAda khoTo TharAvI, anekAMtavAda eTale jaina syAdAda svIkAryo. evAmAM mAravADanA rAjA mahe potAnI bahena durlabhadevInA svayaMvaramAM ene te, tethI potAnA bhAI nAgarAja sahita, senA laI, gayo phArbasa sAheba lakhe che ke durlabharAje potAnI bahenano svayaMvara rao e vAtane yAzrayano Teko maLI zakato nathI. aMgarAja kAzIrAja, avaMtIza, cedirAja, kururAja haNAdhipa, mathureza, vidhya dezAdhipa, aMdharAja, sarvane tajI durlabhadevI, zrI ane sarasvatIne jenAmAM leza paNa virodha nathI evA durlabharAjane varI. maheke potAnI nahAnI bahena nAgarAjane paraNAvI. pAchA AvatAM rastAmAM upara kahelA rAjAo sAthe yuddha thayuM, temAM temane eNe harAvyAne ema vijaya vAna thaI aNahilapura Avyo. AThamA sargamAM bhImanA parAkramanI kathA che. nAgarAjane sAkSAta bhIma jeva, bhIma nAme putra thayo. jyotiSIoe tene mahA parAkramI tathA pRthvIne jItanAra nipuNa ane kuzala jaNAvyuM hato. durlabharAje, AtmasAdhana karavA sArU, bhImane rAjya ApavA mAMDyuM, paNa bhIme sApha nA pADI, ane pitA chatAM mane zA mATe rAjya Apo cho, Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) ema kahyu. nAgarAje rAja levAnInA kahI, ane banne bhAie thaine bhImane gAdIe besADacA. bhImanA karapathI AkhA deza vaza thai gayA, rAtru zAnta thai gayA, ne cheka yamunAtaTa ane magadha dezasudhI paNa enI ANa pharavA lAgI. rAjyamAM nIti paNa uttama pravartI, ane paradAragamana sudhAMta ne paNa bhIma bhAre zikSA karI baMdha pADI dIdhuM. eka divasa bhImanA cArAe AvIne kahyuM ke sarva deza tamAre vaza che, rAjAA tamAre mATe hAra guthI taiyAra kareche, tamArAM stavana kIrtana karAveche, paNa siMdhurAja ane caMdirAja tamArA pUrA zatru che. temaNe tamane mAravAnI yojanAe karIche, tamArA zatru; ne peAtAnI pakSamAM lIdhAche, ne mahATI senA bhegI karI che. temanI nIti bahu khATI che, temanI vRtti nIca che, ne te ghaNA baLavALA, tathA mahA viSTha che. zivasANanA rAjAne siMdhurAje harAvI potAneA yAche, ne marucaMDIza sAthe teNe saMpa karyoche. cIna, arbara, teja, e Adi paNa ene vaza che. bhImadeva A vAta sahana karI zakyo nahi, turata ma MtrI sAthe salAha karI, senA laine nIkaLyo, te samudra jevA paMcanada AgaLa AvIne aTakayA. tenA upara pula baMdhAvI, pAra gayA, ane siMdhurAjasAthe dvaMdva yudhdha karI, tene keda karI, pAcho pharyo. navamA sarganA AraMbha bhImadevanA cedirAja taraphanA prayANathI thAyache. cedirAje bhImane AvatA sAMbhaLyA ke ene ci MtA thai, ne eNe enI sAthe saMdhi rAkhavAmAMja lAbha che ema maMtrIenI sabhA karI nizcaya karyo. eTalAmAM te bhAmanA eka dUta, dAmeAdara, thoDIka senA lai AvI paheAcyA, tene AvakAra ApI sabhAmAM teDA. teNe, phArbasa sAheba lakheche tema potAnA svAmInI nahiM, paNa caMdirAjanI samRddhi, tathA dharmiSThatAnI, stuti tame amArA mitra che ke zatru che, kemake ubhayathA paNa ', karI, ane pUchyuM ke amane harSa 2 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " (10) ApanAra che, ema mArA svAmIe pUchAvyuM che. cedirAja karNa kahyuM ke evA pratApI rAjAnA ame mitraja chIe, ne amAre emanA satkAra karavA sAmA javuM joIe, paNa A dezanA rAjAe narmadA oLaMgavI nahi evo saMpradAya che tethI tameja hAthI ghaDA suvarNa, tathA bhajanI suvarNamaMDapikA laI emanI pAse jAo ane amArI maitrInI khAtarI karo. dUta pAcho gayo ane bhImanA maMtrIoe teNe karelA saMdhino svIkAra karyo. pachI bhImadeva pu2mAM Avyo, tyAM ene eka pachI eka kSemarAja ane karNa e nAme be putra thayA. thoDe divase kSemarAjane paNa devaprasAda nAme putra thayo. bhIme vRdhdha thavAthI, AtmasAdhana karavA mATe, kSemarAjane rAjya ApavA mAMDyuM, paNa te teNe na svIkAryuM, tethI rAjya karNane ApI bhIma virakta thayo, paNa cheDA samayamAM marI gaye. lemarAja paNa maMDukezvara mAM jaI vAnaprastha thaI rahyA, ne tenI sevAmAM devaprasAda raheto hato, tethI tene maMDukezvara pAsenuM dadhi sthalI (dethaLI) gAma karyuM ApyuM. A banAva banyA pachIthI karNanI pAse eka citrakAra Avyo. teNe dakSiNamAM caMdrapuranA jayakezInI putrI mayaNallA, jene mInaLadevI kahe che, tenuM citra dekhADI, kahyuM ke he rAjA ! tamArUM citra koIe batAvyAthI e kanyA tamane varI cUkI che, ne bahu pIDAya che, mATe tenuM citra huM ApanI pAse lAvI kRtArtha thayo chuM. rAjA tenA rUpathI bahu khuzI thayo, ne premamAM paDI pIDAvA lAgyo. citrakArane dAna sakArAdithI vidAya karyo. pachI ja yakezInAM mANaso kAnA darabAramAM hAthI ghoDA rana AdinI bheTa laI AvyAM ne kahevA lAgyAM ke amArA svAmIe Apane eka evI bheTa mokalI che ke je koIne Apa Apa nahi, niraMtara pAse ja rAkhe, to ja ApI zakAya. temane rahevAnuM sthAna ApI, rAjA rAtrIe Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) temanI carcA jovA gayo to mayaNallAne joI prasanna thaze. pachI bIje divase tenI sAthe tenuM lagna thayuM, jemAM jayakezIe bahu paherAmaNuM paNa ApI. | dazamA sargamAM evI vAta che ke rAjAne paraNyAne ghaNAM varSa thayAM paNa putra thayo nahi, tema koI siddhanuM varadAna haze te paNa kahyuM nahi. tyAre teNe phalAhAra, upavAsa, Adi mahA kaSTa uThAvI zrIlakSmInI upAsanA AraMbhI. enI samAdhi bhaMgAvavA apsAo, tathA eka vikarAla puruSa AvyAM, paNa tethI e Dagyo nahi. chevaTa lakSmIne prasanna thaI pratyakSa darzana dIdhAM, ane varadAna ApyuM ke tArI AjJA svarga mRtyu pAtAla sarvatra vartaze. paNa rAjAe putranuM varadAna mAgyuM, lakSmIe te paNa prasanna thaI ApyuM, ane aMtardhana thaI gaI. pachI rAjA ghera Avyo. A ThekANe phArabasa sAheba lakhe che ke mayaNallA kadarUpI hatI tethI tenA upara rAjAnI prIti hatI nahi, paNa eka naTaDI upara hatI, ne potAnA eka maMtrInI yutine lIdhe ja naTaDIne badale mayaNallAne RtudAna ApyuM, tethI putra thayo. A vAta hemacaMdra jarA paNa ApI nathI, ne tene badale ulaTuM mayaNallAnA rUpanI rAjA ane rANInI parasapara pratinI, ne A pramANe putra maLyAnI, vAta lakhelI che. agIAramAM sargamAM siMhanA janmanuM vRttAnta che. karNa rAjAne mayaNalA sAthe vihAra karatAM putra thayo. enA viSe, ghaNA prasiddha ane nipuNa jezIoe, bahu ujajavala bhaviSya bhAkhyuM. te zastrAstramAM kuzala thayo, ne tenuM nAma jayasiMha evuM pADayuM. kaNe ene rAjya ApI, virakta dazAmAM rahevAnuM kahevA mAMDayuM, paNa eNe nA kahI. chevaTa, ene rAjya sAMpI, devaprasAdanI saMbhALa rAkha Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) vAnI AjJA karI, pUrvajonI rItie cAlavAnI zikSA ApI, karNa marI gayA. devaprasAda paNa potanA putra tribhuvanapAlane, jayasihune ALavI, kaNanI pAchaLa turataja, sarasvatInA taTa upara agnipraveza karI svarge gayA. jayasiMhe tribhuvanapAlane potAnI barAbara gaNI tenI sArI saMbhAvanA karI. bAramA sagamAM evI vAta che ke, eka divasa sidhdhapurathI AvIne brAhmaNoe pharIAda karI ke tame je satrazAlA sarasvatItIre bAMdhI hatI tene rAkSaseAe vaNasADI nAkhI. e uparathI rAjA peAtAnA pramAdane mATe prazcAttApa karatA senA laine cAlyA. rAkSaseAnA svAmI akhara athavA barbaraka jvAlA karatA evA rAkSaseAnI senA lai same AvyA, ane zilA tathA vRkSanA varasAda varasAvavA maDA. ethI bhayabhIta thaIne jayasihanI senA pAchI haDI, paNa pratIhAre bahu tIraskAra kayAthI, tathA jayasiMhe paDe yudhdhe nIkaLavAthI pAchI bhegI thai. babara ane jayasiMha sAmasAme thai gayA, temAM jayasiMhe barbarane taravArathI ghA karyo paNa taravAra bhAgI gai. hAthe hAtha 66 yudhdha thayuM temAM jayasihe bakhairane bAMdhI keda karyo. babaranI strIe prArthanA karI ke havethI e durAcAra tajI, sAre mArge cAlaze niraMtara tamArA dAsa thai raheze, eTale jarsa huM tene cheDI dai te sthAnanA rakSaka TharAvyeA. teramA sarganI kathAne anusAre jotAM jayasiMhuM rAtrIe nagaracarcA jovA pharate ema samajAyache. eka rAtrIe pharatAM pharatAM sarasvatI pAra gayA. tyAMtA eNe koine ema beAlatAM sAMbhaLyuM ke hu' tamane mUkIne jIvanAra nathI, tame kUvAmAM paDaze te huM paNa tamArI pAchaLa paDIza. A uparathI sidhdharAja tyAM gayA, ne tyAM ubhelA nAgaputrane AzvAsa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) na karI, tenuM duHkha kApavAnI pratijJA karI, hakIkata pUchavA lAgyo. teNe kahyuM ke mAruM nAma kanakacaDa che ne vAsukI nAganA ISTa evA ratnacUDane huM putra chuM. mAre mArA sahAdhyAyI damana joDe vAda thayo ke jo e hemaMtamAM lavalI dekhADe to mAre mArI bhAryo hAravI. eNe to, game te prakAre, tema karyuM, ane huM hAryo, paNa evAmAM amane bannene bolAvI nAgalo ke kahyuM ke tamArAmAMthI damanane vAro hullaDa prati javAno che, mATe teNe javuM. hullaDa nAme eka, varuNanuM varadAna pAmelo nAga kAzamIramAM rahe che, teNe ekavAra pAtAlane pANImAM DubAvI nAkhavA mAMDayuM, tyAre nAgalokoe tenI sAthe evI zarata karI ke prativarSe tamArI pUjA karavA atrathI eka eka nAga Avaze, ne je tema na thAya te tame phAve te karaje. hullaDe A vAta kabUla rAkhI, paNa have tenA prati javuM e bahu vikaTa che, kemake kAzamIra himavALo pradeza che, temAM marI jAya. ATalA mATe atra A kUpa che temAMthI upa (3) lai jai zarIre lagADavAmAM Ave te bacI jai sAjA samA avAya. damanane javAnuM karyuM tethI teNe mane kahyuM ke tuM jo mane uSa lAvI Ape to huM tane hoDamAMthI mukata karuM. e uSa levA huM atra Avyo chuM, paNa vajamukhI mA khothI bharelA A aMdhArA kUvAmAM paDayA pachI huM jIvuM evI mane AzA nathI. A mArI prANapriyA mane tema karavAmAM vidhra kare che, ane sAthe AvavA taiyAra thaI che. A kathA sAMbhaLI siMhe tene dhIraja ApI uSa ANa Apyo, ane te nAnA kumArane, bara, je ekaniSThAthI bhakita karatA hatA, tenI sAthe pAtAlamAM pahoMcADI dIdho. cadamAM sargamAM evI vAta che ke eka vakhata rAjAne nagara carcAmAM yoginIono meLApa thayo. temane sarva prakAre parAsta karavAnI e khaMta rAkhato, kemake te potAnA lokane kanaDatI. jogaNIe kahyuM Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) ke tuM amArI peThe paDe che temAM tArUM sArU nahi thAya, jo kalyANa Icchato hoya, te avaMtinA yazovarmAne page paDa ane tenI peThe amane balidAnathI tapta kara. jayasiMhe pratijJA karI ke tamArAthI thAya te karajo, paNa huM tamArA yazovarmano ja parAjaya karIza. pote mahaTI senA laI cAlyo. rastAmAM bhIla senA ene maLI. badhAMe avaMti AgaLa mukAma karyo, ane avaMti athavA ujajayinInA kilAne teDavAnI taiyArI cAlI. eka divasa rAte rAjA pharatA pharatA simAnA taTa upara gayo, tyAM yoginIo bhegI thaI, potAnuM ja eka pUtaLu banAvI, tenA upara, pote hAre e prayoga karatI hatI. te dIThuM. pachI pite chate thayo, ne yoginIo sAthe yuddha karI, kAlikA je bahu bahu rUpa dharI AvatI hatI, tene parAsta karI. kAlIe prasanna thaI kahyuM che ke tuM sAkSAta viSNu che, tuM yazovarmAne jItaze. A samAcAra rAtrIe sAMbhaLyA eTale yazava chAnAmAne dhArAmAM nAzI gayo. paNa avaMtino killo toDI, te lIdhA pachI, dhArAne paNa jayasiMhe lIdhI, ne yazovarmAne keda karyo. paMdaramA sargamAM jayasiMhanA rAjyanI samApti thAya che. yazovamane parAjaya karyA pachI eNe aneka pone vaza karyA. pachI eNe dharmakRtya karavAM AraMbhyAM. prathama eNe kedAranA mArga durasta karAvyo ne pachI sidhdhapuramAM rudramahAlaya, jene rudramALa kahe che te karAvyuM, tathA eka jinezvara caitya paNa karAvyuM. pachI page cAlIne somanAthanI yAtrAe gayo, ne devapattana pahocI, somanAthanI pUjA karI, ekalo maMdiramAM bezI samAdhistha thayo. zaMkare darzana daI, ene suvarNa siddhi ApI, siddha evuM upanAma ApyuM. eNe putrane mATe yAcanA karI tyAre zaMkare kahyuM ke tArA bhAInA dIkarAno dIkaro kumArapAla tArI gAdIe besaze. pachI pite aMtardhAna thaI gayA. tyAMthI page cAlI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) ne ujajayaMta athavA raivatAcala eTale giranAra gayo. rastAmAM ene vibhISaNa (?) maLe, te sAthe gayo. A vibhISaNa maLyAnI je vAta hemacaMdra lakhI che te phArabasa sAhebe ema ApI che ke maheccha rAjAnA elacIo enA darabAramAM AvyA tyAre tyAM rAvaNanuM nATaka karAvyuM, jemAM vibhISaNa thayo hato teNe kahyuM ke A5 (eTale siddharAja ) to rAma poteja che, AvuM sAMbhaLIne plecho bIhIne jatA rahyA. giranAra upara neminAthanI pUjA karI, vibhISaNane rajA ApI pote teja rIte pAcho zatru jaya gayo. tyAM RSabhadevanI pUjA karI nIce Avyo, ne brAhmaNone dakSiNAdi ApyAM. temane siMhapura eTale sIhora gAma sthApI ApyuM, tathA tenA gujarAna mATe bIjAM paNa gAma ApyAM. rUdramahAlaya karAvavAnuM tathA sIhAra sthApavAnuM mAna phArabasa sAhebe mUlarAjane ApeluM che, paNa hemAcAryo te vAtano izAro sarakhe paNa karyo nathI e navAI jevuM che. pachI aNahilapura AvI sahasaliMga sarovara baMdhAvA mAMDyuM, tene kAMThe 108 zivAlaya tathA zaktinAM maMdira karAvyAM, sara zAlA, maTha, vagere karAvyA, tathA dazAvatAranI pratimAo sahita dazAvatArI karAvI; ane marI gayo. soLamA sargathI kumArapAlane ItihAsa zurU thAya che. siddharAja pachI kumArapAla gAdIe beThe. kumArapAla gAdIe na bese ema sidharAjanI icchA hoya evI vAta hemacaMdra jarA paNa sUcavI nathI joke ItihAsamAM prasidhdha che. enA nAnapaNano lAbha laI uttaranA savAlakSa gAmanA rAjA Ane, tathA zivahAra nadI uparanA bIjA rAjAoe enA upara humalo karavA dhAryA, ane pUrvamAM avaMtinA ballAla sAthe salAha karI ke tAre dakSiNanA rAjAo sahita, jyAre kumArapAla AnnAdi sAthe laDe tyAre, gujarAta upara hallo karavo. AnanA tarapha balDi ane urdana rAjA mukhya hatA. kumArapAlane Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) eka cAra te taraphathI AvyA teNe badhI khabara kahI, ke tamArA upara AvavAne AAnta nIkaLI cukayA che, ne teNe kathA gAma, kathaka-hada, araNyadeza, zivarUpa, pUrvamadra, apareNukAmazama, gomatI, goThyA, taikayA, e sarva rAjA tathA vAhIkarAT, romakarAN ya> llAmarAja, paTacara, zurasena, e sarvane meLavI lIdhA che. ApanA cAhaDa(vAhuDa ?) paNa javAnI taiyArImAM che. A sAMbhaLI rAjAe sajja thai, kArkaTaka, pATalIputra, mallavAste, ityAdi rAjA sahita ballAla tarapha, sAMkAzya, phAlgunIvaha, nAMdIpura, ane vAtAnunthanA rAjA sahita pAtAnA senApati kAkanAmanA brAhmaNane mokalyA, ne pote, arAvata, atri sAra, darSiM, sthala, dhUma, trigata, garla, AdinA nRpA sAthe Anna tarapha caDhayA. rastAmAM cugaMdhara, kuru, ane kacchanI senA ene AvI maLI. ema karatAM e mAthu AgaLa pahAcyo, jyAM ene potAnA khaDIo rAjA vikramasiMha paramAra maLyA. teNe ane Agraha karI thADo vAra thAbhAvyA, tethI eNe senAhita, vAsA ( banAsa )ne taTe mukAma karyA. pachI A sarganA bAkInA bhAga kavie RtuvarNanathI bharelA che. sattaramA sarga paNa setAnA vavihAra ane jalavihAramAM rokAyalAche. arADhamA sargamAM Anta taraphanuM prayANa pAchuM cAlatuM thayuMche. Ane paNa sAmA thavA taiyArI karI. enA eka vRddha maMtrIe ane zikhAmaNa dIdhI ke tAre tArA jAnA mitra sAthe Ama kAraNa vinA khaira karavuM cogya nathI, paNa tenA tiraskAra karI Anta peAtAnA saradAra goviMdarAja sahita yudhdhe caDhayo. kumArapAla AvI pahAcyA, ane anna paNa tADa jevA lAMbeA, ne hAtha jevaDA phulavALA, bhAlA lai nIkaLyA. yudhdha cAlyuM temAM Ane lazkara haDI jatuM joi, jAte cakra pheMkavA mAMDayAM. kumArapAle tIramahArathI te urADI dIdhAM, ne peAtAnA hAthI AntanA hAthI pAse lai javarALyA. kumArapAle lA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) ha zaktithI prahAra karyo tethI Ana nIce, mULA khAine, paDaze. kumArapAle ene mArI nAkhyo nahi, paNa enA hAthI ghoDA laI lIdhA. ogaNIsamA sargamAM eja vRttAnta AgaLa calAvI lakhyuM che ke kumArapAla muvelAMnI sAravAra karavA raNakSetra upara rahyA. evAmAM khAnnano dUta Avyo, teNe bahu prakAre mApha mAgI, vinati karIke ApanA pUrvajo sAthe Atnane jevo sneha hato tevo Apa paNa rAkhe, ne enI bhUla mAphakaro. vizeSamAM eNe potAnI putrI jahaNA, purohita, tathA mAtA sahita, ane paherAmaNI sahita, Apane paraNAvavA mokalI che, tene svIkAra karo. kumArapAle AnanuM kaheNa kabUla rAkhI, kanyAne aNahilapura lAvavA kahyuM ke pote pAcho pharyo. AvIne baMdIvAnane choDI mUkI utsava kavAM, lokoe paNa ene bheTa mUkI. pachI kanyAvALAM AvyA, tyAre tenI sAthe pote lagna karyuM. lagnasamAraMbha thaI rahevA Avyo hato evAmAM ja kAkasenApati taraphathI dUta Avyo teNe samAcAra kahyA ke Ape senA mokalI temAMnA mukhya je vijaya ane kRSNa temane zAvitya, abhijitya, emanI mAraphate ballAle phaDAvyA. pachI yuddha thayuM, temAM ApaNI senA pAchI haThI, paNa senApatie biradAvyA uparathI pAchI bhegI thaI, ne chellAlano nAvAkAra nyUDa teNe te. pAMca rAjAoe ballAlane nIce pADI, senApati vAre te pahelAM te, mArI nAkhyo. A vRttAnta sAMbhaLI rAjAe dUtane zarapAva Apyo. pachI kanyAne laI potAnA mahelamAM gayo. eNe potAnA sarva zatrune vaza karI nAkhyA. vIzamA sagathI dayAzrayanI samApti thAya che. kumArapAle eka divasa rastAmAM eka mANasane pAMca cha bakarAM kheMcI ja , Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) tene pUchyuM ke A muvelAM jevAM bakarAM kayAM laI jAya che, te teNe kahyuM ke kasAIne ghera vecI ghoDA paisA Avaze te lAvI mAruM dAriTALIza. A uparathI kumArapAle mAMsAhAranI bahu niMdA karI ane pitAnI jAtane paNa Thapako Apyo ke mArA durvivekathI ja loko AvI hiMsAmAM pravRtta thAya che. pachI pelA mANasane javA daI, pote turata adhikArIone AjJA karI ke je jUThI pratijJA kare tene tamAre zikSA karavI, je paradAragamana kare tene tethI adhika karavI, ne je jaMtuhiMsA kare tene tethI paNa adhika karavI. AvI amAri ghoSaNA AkhA rAjyamAM, cheka trikaTAcala je laMkAmAM che tyAM sudhI karAvI, ne ene lIdhe jene nukasAna thayuM temane traNatraNa varSa cAle eTaluM pote anna ApyuM. dArU pIvAno rIvAja paNa eNe baMdha paDAvyo. ane yajJayAgamAM paNa bakarAne badale java homAtA thaI gayA. eka divasa rAtrIe pote sUtA hatA tevAmAM koIne rotuM sAMbhaLyuM tethI ekalo ja te sthAne gayA, te tyAM eka suMdara strIne rotI sAMbhaLI. tene pUchatAM jaNAyuM ke te eka dhanADhaya gRhasthanI strI che, teno pati ne putra marI gayA che, ne tethI te ema rUve che ke putra vinAnI navArasI milakata rAjA laI le che eTale mAre jIvIne zuM kAma che? rAjAe tene AzvAsanA karI tenI milakata nahi laI levAya ema vacana ApyuM, ane tene dharmakRtya karavAnI salAha ApI. pachI AkhA rAjyamAM paNa evo ja kAyado jAhera karAvyo, jethI prajA bahu khuzI thai. pachI eka dUte khabara kahI ke kedAramAsAda khasa rAjAe khaMDera thaI javA dIdho che. tethI teNe khasane Thapako daI tenI, tema devapattananA somanAtha je jIrNa thaI gayA hatA tenI marAmata amAtya vAbhaDha pAse karAvI. pachI devapattanamAM tema aNahilapuramAM eNe pArzvanAthanAM bhavya citya baMdhAvyAM, ane zaMbhue ene svapna ApyuM ke tArI bhaktithI prasanna thai huM tArA pu Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (18) ramAM vasavA icchuM chuM tethI eNe eka kumArapAlezvara mahAdevanuM paNa devAlaya karAvyuM. eTalethI hemAcAryo dvayAzrayamAM Apelo vRttAnta - mArapAlane AzirvAda ApIne aTake che. vizeSAvalokana. saMskRta bhASAmAM kharI etihAsika kImatanAM pustako nathI ema kahevAmAM jhAjhI bhUla nathI, kemake kAzmIranA itihAsanI rAjataraMgiNI vinA prAcIna etihAsika pustaka eka paNa maLI AvatuM nathI. madhya prAcIna samayamAM jaina lokoe keTalAMka kAvya prabaMdha rAsA AdithI ghaNuM aitihAsika bAbato noMdhI rAkhelI che, ne joke temanA graMtha bahu bharosAdAra nathI, te paNa ghaNA upayoganA che. hemAcAyaeN je itihAsa dayAzrayamAM Apyo che te eTalo badho agatyano che ke tene AdhAre pra khyAta sara elekajhAnDara kI-lAka phArabase potAnI rAsamALAmAM no paNa keTaloka bhAga lakhyo che. phArabasa sAhebanA hevAlamAM ane hemAcA "nA hevAlamAM je taphAvata che te ThekANe ThekANe batAvavA meM prayAsa karyo che ne yAzrayanuM Aja sudhI cokasa bhASAntara thayeluM nahi tethI, khuda dayAzrayane AdhAre lakhelI bInAmAM paNa kahIM kahIM pAThAra thayeluM che, ATalA uparathI ja AvA graMthanAM cekasa bhASAntara thavAnI agatya svAbhAvika rIte siddha thAya che. phArabasa sAhebe ApelI ghaNIka bInA dayAzrayamAMthI maLI AvatI nathI, paNa te badhI teTalA mATe khATI ke zaka bharelI kahI zakAtI nathI. kemake phArabasa sAhebe je je jana graMtha, bhATacAraNonA rAsA, lekha, tAmrapaTa, Adi tapAsyAM che, te badhAMnI bArIka tapAsa karyA vinA e bAbatamAM abhiprAya Apavo e bahu sAhasa kahe vAya. ne eTalAja mATe jeTalA jaina graMtha gUjarAtanA itihAsane lagatA che te badhAnuM nizcayapUrvaka bhASAntara thavAnI pUrepUrI AvazyaktA che. chatAM eka bAbata upara ApaNuM dhyAna bahu khecAya che, ne te Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) mahamudanI manAthanI svArI viSe che. phArbasa sAheba lakhe che ke jenA graMthakAroe potAnA varNa vIranI pratiSThAne hAni lAge tevI kazI vAta pitAnA graMthamAM dAkhala karI nathI, ne evAtanI mukhya sAbItI te eja Ape che ke sarve e cAmuMDarAjAnA rAjyanAM AkhAM cAra varSa vize eka zabda paNa uccAryo nathI. e cAmuMDa rAjAne samaya teja mahaM. mudanI somanAthanI svArIno samaya che, ne te hIna vAta lakhavI paDe mATeja lakhanArA cUpa rahyA hoya ema mAnavAnI jarUra paDe. dayAzrayamAM paNa cAmuMDa viSe kAMI lakhavAmAM AvyuM nathI, ane vallabha durlabha tathA nAgarAjanA samaya viSe paNa tethI ja bahu ghoTALo thaI gayelo che. somanAthanI vAta hemacaMdra bevAra lakhe che, temAM ekavAra siddharAja yAtrA karavA jAya che tyAre, ne bIjIvAra kumArapAla tene bahAra karAve che tyAre, paNa eka vakhata e devAlaya bhAgyAno IzAro sarakhe, e karatA nathI. Ama hovAthI phArbasa sAheba pheristA,mirAta ahamadI, ane AIne akabarI, e musalamAnI lekhako upara AdhAra rAkhI mahaMmadanI svArInI vAta svIkAre che tema karyA vinA bIjo rasto nathI. tathApi eTaluM to kahI zakAya ke kAnaDadeva prabaMdha uparathI ema paSTa jaNAya che ke karaNa vAghelAnA vakhatamAM jyAre mAdhave allAuddInane Aye, tyAre teNe somanAthane teDaDyA evI spaSTa sAkSI hAla ajavALAmAM AvelI che, ne tethI jema jaina graMthakAre potAnA varNa vIranI mahattAmAM hAni Ave tevo banAva mUkI dIdhAnuM anumAna karAya tema musalamAnoe e prakhyAta tIrthane bhAgyAnI mahAkI potAnA vIrane arpavA mATe e banAva lakhyAnuM anumAna paNa karI zakAya. vaLI jene je vedadharmanA virodhI hatA te evo banAva cheka izArA vinA paNa javAde e bahu baMdha besatI vAta nathI. allAuddIne somanAthane bhAgyAnI vAta te kadApi bIjIvAra tema thayAnI hoya ema paNa dhArI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) rAkAya, eTale ke Ama ke Ama ema eka nizcayapUrvaka vAta e bAbata para haju vadhAre ajavALuM paDayA vinA, kahI zakavI azakaya che. (juo AgaLa dInAra zabda upara TIkA ). gujarAtanA athavA aNahilavADanA rAjyanI sImA bahu vizAla jaNAya che. dakSiNamAM cheka kolApuranA rAjA tenI ANa mAne che ne bheTa mokale che. uttaramAM kAmIrathI paNa bheTo AvelI che, ne pUrvamAM cedi dA tathA yamunA pAra ane gaMgA pAra magadha sudhI ANa gayelI che. pazcime rASTra te gujarAtane tAbe hatuM, ane siMdhudeza eTale siMdha ane paMjAbano keTaloka paMcanada AgaLano bhAga e paNa gUjarAtane tAbe hato. e sivAya ghaNAka dezane rAjAnAM nAma Ave che, paNa emane oLakhAvAnI ApaNI pAse hAla sAdhana nathI. itihAsa saMbaMdhe dvayAzrayano ja upayoga che te ja tene upayoga ApaNane te samayanI eTale AjathI lagabhaga sAta karatAM vadhAre varSa uparanI rItabhAta viSenI hakIkatanI bAbatamAM che. te samayanI rAjanIti upara vicAra karIe te pAchalA samayamAM rajaputoe je parAkrama darzAvyuM che teno aMza e samayanA rAjAomAM na hatuM ema nathI, ne mUlarAje grAharipu sAthe dharmane kAraNe kareluM yudhdha tene dhanyavAda apAve tevuM che. nAsatA, paDelA, zastra vinAnA, ke asahAya, zatrune prahAra karavo e jeTaluM hINuM gaNAtuM, teTaluM ja zatrune keda karI tenI pAse amuka AMkaDo mAgavo e paNa kahecchAcAra kahevAI siMgha gaNAtuM (2-85). rAjA prajA vacce saMbaMdha ghaNo rahete, ane rAjA paNa pratyeka kAryo satvara pitAne nivedana thAya te mATe judA judA prAmANika maMtrIo rAkhato. mukhya maMtrInuM kAma brAhmaNo karatA ema lAge che, tema yuddhamAM paNa teo taravAra bAMdhI AgaLa na thatA ema nathI. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) rAjAo niraMtara maMtrazakti, utsAhazakti, ne balazakti, e sAcavatA. laDAinAM AyudhamAM gadA, chA, zakita, sAMga, bhAlA, tIra, taravAra e Adi vaparAtAM. rAtrIcarcA mATe rAjA ekalA pharI badhI saMbhALa rAkhatA, tathA vividha dezamAM paNa judA judA cAro rAkhI badhI bAtamI meLavyAM karatA. yudhdha thAya te karatAM mukhya codhAo ja dUdha yudhdha karI ghaNIvAra nIveDe lavatA. navIna rIti pramANe dUra rahI senAne niyojavI emapaNa rIti na hatI ema nahi. zAstronI jAtimAM TIkAkAre eka ThekANe chatrIza gaNAvI che. e chatrIzanAM nAma ApIe chI e paNa te vinA eka zataknI (sane saMhAranAra)evuM astra paNa vAre vAre lakhavAmAM Ave che. caka, dhana, vaja, kha, zurikA, mara, kuMta, trila, zakti, parazu, makSikA, bhali, biMdipAla, muSTi, luMki, zaMku, pAza, paTiza, yaSTi, kaNaya, kaMpana, hala, muzala, gulikA, kartarI, karapatra, taravAri, kuddAla, skoTa, kophaNi DAha, DayUsa, , gadA, ghana, karavAlikA. yudhdhanAmAM badhA karatAM vadhUharacanA upara vadhAre lakSa apAtuM ne eka ThekANe nAvAkAraDyUharacanAnI vAta laevI paNa che rAjAe potAnAM pagAradAra lazkara uparAMta bIjA khaMDI A rAjAnAM lazkaranI sAhAcya hameza laI zakatA, ane te uparAMta mala, bhUtaka, zreNi ari, luhUda, ATaki e cha prakAranuM bala paNa rAkhatA. eka navAI jevI rIti graMthamAM AvelI che ke azva zAlAmAM vAMdarAM rAkhatA, je vAta ratnAvali Adi nATakomAM paNa jaNAya che. e upara TIkAkAra lakhe che ke ghoDAne akSiroga na thAya mATe ema karatA. jo AmAM kAMI satya hoya te AjanA samayamAM jyAM azvazAlAo hoya tyAM e vAta ajamAvA jevI che. evI ja vilakSaNa eka bIjI vAta che ke keka pakSInI kukhamAM ghAlI pAyelA loDhAnI taravAra bahu uttama thAya che, ne AjanA hAthamAM tevI hatI. rAjAnAM bAlakone zastravidyAne abhyAsa, kustI, vagere zIkhavavAmAM AvatuM. temAM Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) dhanurvidyA abhyasavA sArU eka lAkaDAnuM vAMku kAmaThA jevuM AkarSa banAvatA,ne tene dorI bAMdhI eka bharelA ghaTane te vaLagADatA. pachI pelA AkarSane evuM tANavuM ke pelo ghaTa vAma hasta AgaLa Ave. ene ghaTagraha kahetA, ne ema je AkarSa taNAya tene pUrNa karNa kahetA. zIkAra mAM paNa bALakone zIkAra zIkhavo sarala paDe mATe harinAM zIMgaDAM kApI nAkhatA ke tene hariNI jANI bIjA hariNu pAse Ave tenA nakhate paNa kApI nAkhatA ke te jaladIthI nAse. kSatrioja zastradharatA, paNa brAghaNe zastra na dharatA ema jaNAtuM nathI; brAhmaNane cAzrayamAM ApaNe maMtrI ane senApatithI te cheka pALA sudhI, ane kevala zastrApajIvI hoI brAhmaNonA khAsa gAmanuM rakSaNa karanAra kAMDapRSTha evA pAribhASika nAmavALA payaMta dekhIe chIe. te samaye rAjA ghaNAmAM ghaNe SaSThAzakara letA ema lAge che, ne koI kAme lUpezANa eTale gAyonA thaze yuthe cAra mAsA (=1 zANA) ke daladimASa, ke yUthapazu (juo 6-13) evA paNa kara levAtA. gAmaDAMnI mahesula saMbaMdhe evo vahIvaTa lAgeche ke mahesulano bhAga gAmaDAnA kheDuta paTelIone ApatA ne te loka rAjAne pahocADatA. pAkamAM mukhya pAka DAMgarano jaNAya che, gAma tevA lazkarI kilA paNa rAkhavAmAM AvatA. rAjAo dharmaniSTha ane vidravAnane satkAra karavAvALA hatA. janavyavahAra tarapha joIeto Aja je rIti cAle che temAM ane te samayamAM jhAjho phera jaNAto nathI. te samayanI mukhya vAtato ema jaNAya che ke jhAjhI nAto tevAmAM hatI nahi. brAhmaNa, kSatriya, vazya ane zudra cAravarNa hatA paNa te pratyekanA vibhAga jaNAtA nathI. Arya e zabda ghaNe ThekANe vANIA athavA vaizya mATe vAparela dekhAya che, ne nAgara zabda nagaranA vasanAra evA arthamAM vAre vAre Ave che. lagnAdi vyavahAmAM rAjAomAM kavacit svayaMvaranI rIti jaNAya che. bAkI paraNavAnI rIti to hAlanA jevI ja che. saMpuTa Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) bhagAvo, pAMkavuM, aNavara laI javAM, "Avyo A caTaDAne era lAkheNI lADI laI gayore" e matalabanAM gIta gAvAM, dhULagAvAM, ane mATI lAvavAmAM zakuna mAnavAthI prastutAraMbhe te lAvavI, e Adi badhA rIvAja hAlanA jevA ja che. kahIM mAmAnI putrIne paraNavAno cAla haze ema lAge che kemake grAharipu tema paraNelo evuM lakhyuM che, joke temAM kAMI niMdA haze evuM lAge cheja vidhavAone carma oDhI vadhavya pAlavAno rIvAja haze ema jaNAya che. te samayanI bIjI rIta bhAtamAM ghaNIka ramato paNa samajAvavAmAM AvI che, jemAMnI keTalIka nimUla thaI gaI che. je heLIno rIvAja cAle che, tene khulAso bhaviSyottara purANane AdhAre TIkAkAre evo Apyo che ke huMDhA nAmanI rAkSasI bAlakone laI javA Ave che, tene zaMkaranA prasAdathI bAlaka hAsyotpAkagIta Adi ceSTA karatAM, tene jamavA teDI hoya che tyAMthI, hAkI kADhI nirbhaya thAya che. vAstavika rIte te ApaNe heLIne vasaMtotsavarUpe jANIe chIe paNa A eka ADakataro khulAso paNa temAM meLavavAthI keTalIka cAlatI hakIkata samajavAmAM madada maLe ema che. kArtika suda paDavAne divase bali mahotsava karavAno rIvAja graMthamAMthI jaNAya che te divase strIo AzivAdi Ape che eja Aja paNa bhAIbIjane nAme cAlate rIvAja che. evA ja zaradda tumAM eka IMdramahotsava - khyo che, paNa tene kAMI adhika khulAso samajAvyo nathI, tema hAlamAM tevuM kAMI cAlatuM nathI, eTale te viSe vadhAre mAhItI maLI zakatI nathI. navarAtrImAM caMDIne pATha karavAno rIvAja jaNAya che. ane dazarAne divaza sImalaMghana eTale sArI dizAethI nagaramAM pesavAno rIvAja paNa te samaye samajAya che. ramatamAM paMcikA nAmanI eka ramata ApelI che, jemAM badhA pAsA catA paDe chatAya ne uMdhA paDete harAya evo niyama jaNAya che. bIjI cUtamaMjikA nAmanI ramatano IzAro Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) karelo che, paNa te zI haze te samajAtuM nathI. lokonI nIti te samayamAM zithila hoya ema lAgatuM nathI, tema uttama prakAranI hoya ema paNa mAnavAne kAraNa nathI. madhano upayoga cAlate jaNAya che ne mAMsa paNa vaparAtuM haze ema lAge che. annanA vividha padArtha khAvAne pracAra te che, temAM jANavA joga karaMbha eTale chAza ane sAthe taDakAmAMthI AvIne khAvAM evo eka rIvAja paNa che. corI chInALI ke kalahamAM lokonI jhAjhI pravRtti jaNAtI nathI, paNa kumArapAle mAMsa, matha, juThuM bolavuM, ane chInALI, e badhAne mATe spaSTa sakhata zikSAe TharAvI che, tethI ema lAge che te samayamAM lokonI nIti bahu vakhANavA joga haze nahi. temAM paNa kAzI ane cedisthalanA lokane te hemAcAryo dAMbhika tathA khoTe vinayavALA spaSTa rIte varNavI kAzIkI vRti ane vaidikI bhakti ema lakheluM che. sogana khAvAnI rItimAM hemAca eka evI te samayanI rIti batAvI che ke koi devamUrtine navarAvI tenuM pANI pI javuM ne sogana khAvA. vidyAnI vRddhi sArI samajAya che ne lokonI niSThA dharma upara paNa sArI haze ema lAge che. dharma saMbaMdhe vicAra karatAM ema jaNAya che ke te samaye vedika tema jaina bane dharma paLAtA, viSNu, ziva, zakita, ne tenI sAtheja jina ema sarvenI pUjA thatI. brahmajJAna to sarvemAM mukhya padavI begavatuM ja. te samayamAM kazA paMtha ke jhAjhI dharma saMbaMdhI tANAvANa jaNAtI nathI, mAtra jaina dharma ane vaidika mArga e vacce vAMdhA jaNAya che. temAM paNa koIe eka ja dharmamAM Asakta thaI jaI bIjA dhamavALAne paDyA hoya evo rAjA thayo nathI. kumArapAla jeNe hiMsAmAtra aTakAvI dIdhI ne ghaNe aMze jainadharmano svIkAra karyo te paNa zivazakti Adine na mAnate ema nathI. badhA rAjAo Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) bane dharmane uttejana ApatA ema lAge che, te loko paNa te ja rIte vartatA samajAya che. jainadharmavALAe cha-- pAkhaMDa evA cha-- mata judA judA karAvyA hovA joIe paNa te hAlanA paMthe vagerethI judAja che ema ApaNane jenAnAM sUtrothI mAnavAnuM kAraNa che. kumArapAle jyArathI amArigheSaNa karAvI tyArathI yajJayAgamAM paNa mAMsabali apAtuM baMdha thaI gayo, ne yava tathA DAMgara hemavAno cAla zarU thayo. lokone jIva upara atyaMta dayA - dhI, ane mAMsabhojana eTaluM badhuM niSiddha thaI gayuM ke AkhA hiMdustAnamAM eka ke bIje prakAre thoDuM ghaNuM paNa mAMsa, kahevAtA hiMduo vApare che, chatAM gujarAtamAM te tene gaMdha Ave te paNa nahAI nAkhe evI lokonI vRtti te samayathI baMdhAyelI te aghApi che. Ama jIvadayA vadhI, paNa lokomAM te dayAnI sAtheja yudhdha Adi jUra karmano abhAva pasato gayo, ne ema gUrjaroe pitAnuM rAjya MyuM, tathA pachInI uthalapAthalomAM kadI potAnuM rAjya sthApI zakAyuM nahi. cAzrayamAM eka be bIjI paNa agatyanI vAta dharma saMbaMdhe kahelI che. somalatA jenA svarUpa vize ApaNane bahu thoDuM khabara che tenA viSe lakhyuM che ke te caMdranA udaya sAthe eka eka pa karIne vadhe che, ne caMdranA asta sAthe eka eka patra karIne kSINa thAya che. ema paMcavaNa je zabda vedamAM vAraMvAra Ave che ne niSAda sahita cAra ema jene khulAso sAyaNAcAryAdi kare che te zabda TIkAkAre rathakAra sahita cAra ema samajAvelo che. , keTalIka prAcIna hakIkta upara paNa hemAcAryanA lakhANamAMthI ajavALuM paDe che. te lakhe che ke kaccha ane rASTra vacce phakta AThaja yojananuM cheTuM che, ane zaMkhadhAra beTa AgaLa zelaDI jevuM miSTa ja che, ne rASTranA kInAra AgaLa settara nAme parvata che. kacchanA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) rAjAne jatAdhipa kahele che tethI kadApi kacchanuM bIjuM nAma jAte ema paNa hoya. sArAmAM bhadrA nAme nadI ApI che je bhAdara haze ema dhArI zakAya ane gUjarAtanA rAjyanI dakSiNa sImA rUpe teNe zvabhravatI evI nadI ApI che, je sAbaramatI hoya ema kalpanA thAya. saurASTramAM ja AvelA giranArane teNe ujajayaMta athavA revataka e nAma ApeluM che; ne cheka dakSiNamAMnA devagirine zarajAcala kahe che zvabhravatIthI dakSiNano ane narmadA tathA bharUca AgaLano deza tene eNe lATa evuM nAma ApyuM che, tathA tenuM mukhya zahera bhagukaccha, bharUca , jaNAvyuM che. avaMti eTale ujajayinIne eNe mAlavAnuM mukhya zahera lakhyuM che, ane tyAM AgaLa pArA ane siMdhu e nadInA saMgamanI vAta, je bhavabhUtinA mAlatImAdhavamAM paNa che, tene izAro kare che. Abu parvatanuM arbudAcala evuM nAma teNe ApeluM che te te prasidhdha che, paNa tyAM AgaLanI banAsanadInuM nAma eNe vaNA sA evuM ApeluM jANavA joga che. siMdhudeza ane cedidaza te siMdha ane paMjAbano koI bhAga tathA mALavAnI uttare ane hAla budelakhaMDa che teTalAmAM ema anukrame hoya evo, enA varNana uparathI, saMbhava dhArI zakAya. pAMcAla dezanuM mukhya zahera eNe kAMpilya evuM ApyuM che, ne cedirAjane eNe eka ale kala ripati kahyA che eTale kalacari evuM cedi dezanuM nAma hoya, ke e nAmanuM cedi dezamAM mukhya zahera hoya ema mAnI zakAya. vamanasthali te vanathaLI, ane devapattana eTale hAlanuM prabhAsa)pATaNa te paNa sArASTramAM ApelAM che. dadhisthalI hAlanuM dethaLI, sarasvatI kInAre AvelA maMDUkezvaranI pAse batAvyuM che paNa maMDU dhara e zaherano nizcaya banI zakato nathI, ApaNe bhAratanAM nATacatra jANIe chIe paNa hemAcArye zalAli, kuzAzva, ane kapileyanAM paNa gaNAvyAM che, tema purANamAM kauzika ane Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) kAyapanAM purANa umeryAM che, tathA parAzaryanuM bhikSusUtra paNa batAvyuM che. gujarAta zabdanuM mUtra zuM haze e viSe vidvAnemAM gheADA vakhata 52 takarAra thai hatI, ne uhasva karavuM dIdhuM karavuM te mATe bahu vile ana cAlyuM hatuM, paNa tenA ekadama nikAla hemAcArye karI ApyAche, kemake te mUla saMskRtamAMja bhUgar ema lakheche, dInAra e zabda hemAcArye eka ThekANe vApayAche te uparathI e anumAnane kAMika Teko maLeche OM gUjarAtamAM musalamAnA AvelA te kharAja, paNa te vAta hemAcArye noMdhInathI. rUpI e zabda paNa Aveche. para Mtu vya: ema lakheche eTale te uparathIjhAjhu anumAna ba MdhAvAno saMbhava nathI.keTalAMka prAcIta mApavaSe paNa TIkAkAre sArA khulAsA karyAche, vista=16 mAsA sAnAnA nAnA ziznakA. Acita=kapAsanA deza bhAra. kuMbala=unanA sA pakSA pala=2 rUpIAbhAra. paNa ane kASApaNa e benA arthe ekaja batAvI te eka prakAranA zikkAnAM nAma, ema lakhyu che. kAkaNI (je ne khAMkhaNI kahIe )=20 kapardaka ( kIDI ), niSka=108 suvarNa pala-lagabhaga 216) rUpIA. cIna, khasa, teja, e AdinAma, ke lArka, AyAvartabahAranA mlecchanAM dhAreche, tathA hUNa e zabda paNa ghaNAka loka mlecchane mATe vApareche, paraMtu manvAdie ApelI sAkSImAM hemAcAryanI paNa sAkSI umerAyache ke e badhAM koI kSatriya jAtinAM nAma che, ne te jAtA hemAcAryanA samayamAM paNa hatI. chevaTa hemAcAryanI potAnI keDhalIka hakIkata phArbasa sAhebe rAsamALAmAM ApI che. te uparathI tathA caturvairatibadhamAM che te uparathI kahevI jarUranI che. dhaMdhukAnA meADha vANiyA cAci'gane peTa pAhINIthI enA janma thayA hatA. enuM nAma yaMga'daiva pADyuM hatuM; te jyAre ATha varSanA thayA tyAre devacaMdra AcArya pharatA pharatA tyAM AvyA. cAMgadevanA bApa ghera hatA nahi, tevAmAM Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) AcArya, caMganI AkRti joI bahu bhavyatAnAM cinha dekhI, tenI mAne samajAvI, chokarAne jainadIkSA ApavA potAnI sAthe lIdhuM. karNavarTImAM potAno apAzaro hato tyAM ene laI gayA. cAciMga paradezathI Avyo, tyAre ene e vAta gamI nahi tethI karNAvaTI ga, paNa pitAno dIkaro dIkSA le e vAta tyAM tene gaLe utarI tethI te hemacaMdrae nAme sAdhu thaya,ne thoDA ja vakhatamAM potAnI pezIorIthI sarie upapada pAmyo. ene AgaLa jatAM potAnI tapasiddhinA mahimAthI sidhdha e upanAma paNa pAmyA. enA racelA graMthamAM abhidhAnaciMtAmaNi, dezInAmamAlA zabdAnuzAsana adhyAtmopaniSad viSaSThI zalAkApuruSacaritra ItyAdi ane dayAzraya eTalA jANa vAmAM che. eNe je vyAkaraNaaSTAdhyAyI banAvI hatI te eNe sidhdharAjane bheTa ApI tene teNe bahu mAnathI pAlakhImAM mUkI gAmamAM pheravI, paNa brAhmaNoe kahyuM ke emAM tamArI kAMI stuti nathI tethI hemacaMdra te ASTAdhyAyInA udAharaNa 25 kacAzraya kAvya karansa mAMDyuM ema daMtakathA che. hemAcAryanA maraNa viSe aneka daMtakathAo thAle che. zaMkarAcArye jhera devarAvI mArI nAkhyA, to koI kahe che ke zaMkarAcAryane ne emane vAda thayelo temAM zaMkarAcArye kumArapAlanA mahelane chele mALathI mAyAvI malaya dekhADI mAyAvI heDI temane batAvI, temAM pote besavA gayA eTale nIce paDI chuMdAI muA, paNa e vAta upara kazo AdhAra rAkhI zakAya nahi. eTaluM nakkI che ke e bahu vidvAna ane prAkRta tathA saMskRta vyAkaraNa ane dezI zabdonA artha saMbaMdhe pramANuyogya paMDita siddharAjanA tathA kumArapAlanA vakhatamAM hatA, ane kumArapAlanA rAjyanI Akhara vakhatamAM I. sa. 1174 pUrve maraNa pAmyo. kumArapAlanA samayamAM zaMkarAcAryanA maThanA devabodhi AcArya sAthe temane vivAda thayelo ema samajAya che, Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) dayAzraya zabdano artha be Alaya eTale AdhAra eTalo ja thAya che, ne vyAkaraNa tathA itihAsa be AdhAra jene racavAmAM lIdhelA te graMtha te dayAzraya. emAM pote racelI aSTAdhyAyInAM sUtranAM pAdavAra udAharaNa che, ne gujarAtanA itihAsano artha temAMthI nIkaLatA cAle che. bhASAntaramAM vyAkaraNanAM udAharaNano je hetu te te naja sacavAya, e koI paNa vidvAna sahaja samajI zake evI vAta che, eTale kevala aitihAsika artha ja ApI zakAya te Akhe che. te vAzrayakAvya A prakAre bhAravinA bhaTikAvyane maLatuM Ave che, paNa phera eTa. lo che ke bhAravie jyAre pANinIyanI aSTAdhyAyIne kama yathArtha sAcavyo che tyAre be AzrayathI racelo A graMtha bahuja kaThina thai gayo che, ne TIkAnI sAhApya vinA te samajAvo paNa mUkela paDe evo che. enI TIkA koI abhayatilaka gaNa nAmanA jaina sAdhue lakhI che te bahu upayogI che. phArbasa sAheba A abhayatilakagaNIne badale lezAbhayatilakagaNa evuM nAma Ape che ne tene apUrNa rahelA yAzrayane pUrNa karanAra jaNAve che, tathA TIkAkAra te koI lakSmI tilaka nAme bIjo ja jaNAve che. dayAzrayanI je prati mArA AgaLa che temAMthI AvI kazI vAta nIkaLatI nathI, temAM te jene huM TIkA kahuM chuM tene vRtti kahelI che, ne pratisarga A pramANe samApti karelI che : itizrIjinezvarasUriziSyalezAbhayatilakagaNiviracitAyAMzrIsi. ddhahemacaMdrAbhidhAnazabdAnuzAsanadyAzrayavRttau. - ItyAdi. abhayatilakagaNI, te jinezvara sUrine ziSya ema AmAMthI jaNAya che ne ziSyaleza e upanAma caraNaraja jevuM namra tA vAcaka ziSya e arthanuM ja bodhaka che A nAmane barAbara na jovAthI lezAya tilaka gaNI evuM bramayukata vAgyuM hoya ema dhAruM Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 31 ) chuM. mArA hAthamAM cAzrayanI ekaja prati hatI eTale temAM jevA pATha hatA tevAnuMja meM bhASAntara karyuM che, ne yathAmati tene TIkAne AdhAre sudhAyA che, joke TIkA pAte aneka sthale ati azuddha rIte nakala karAyalIche. ddacAzrayanI bhASA saMskRta che, te bahu zuddha che, paraMtu temAM tathA TIkAmAM ghaNA dezI zabdA AvyAM jAyache. je kAraNane lIdhe A graMtha ati kaThina thai gayAche, te kAraNathI emAM ApaNe svAbhAvika rIte rasika kAvyatvanI AzA na rAkhIe, te paNa ema kahyA vinA cAlatu' nathI ke hemacaMdranAM racelAM badhAM pustakAmAM kAvyacAturI bahu halakA prakAranIche. A saMskRta ddacAzraya che temAM potAnI aSTAdhyAyInA mAkRta bhAganAM udAharaNa AvatAM nathI, te uparathI ema mAnavAnuM kAraNa raheche ke hajI A cAzrayanA prAkRta bhAga thoDAka hAvA joIe; ne graMthanI samApti je rIte karIche te uparathI paNa ema mAnavAne kAraNe thAya. koika te ema paNa dhArecheke cAzraya AthI AgaLatA nathI, paNa jevA saMskRtache tevAja AkhA e prAkRta che. A bAbatanA spaSTa nizcaya karavAnAM sAdhana hu ApaNe hAtha AvyAM nathI. ma. na. dvivedI. naDIAda 16 eprila 1893 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ahaMta paramezvarane namaskAra. zrIdvayAzrayamahAkAvya. (bhASAtara) sarga 1, bhayaMkara, kAMta, avinIta, vinIta, krura, zAMta, Adi guNarUpI, ane tethI syAdAdane siddha karI batAvanAra(1) evA cAla(2) vaMzanuM bhadra thAo-1 sAlAturIyAdilokathI(3) jema aduSTa zabdasiddhi phalI che, tema cAlukyavaMzathI nyAya ane dharmanI vyavasthA paNa ati aducharItyAvijayavatI varte che-2 dharmanuM catu, ane nayanuM sthAna, evuM bhUminA svastikarUpa aNahilapATaka(4) nAmanuM pura, zrIlakSmIe sadA seveluM, zebhe che-3 (1) syAdAda je jainono siddhAMta che temAM apekSAthI sadasa855dArtha mAnyo che, tenI peThe bhayaMkara chatAM kAnta, Adi ubhayakoTika guNovALA vaMza, te vAda jevo ja che. Ama prakArAntare maMgala paNa thayuM. ( 2 ) saMdhyAvaMdana karatAM artha ApavAnA culuka(khobalA )mAMthI thayelo te culuya, ne teno vaMza te cAlukya. e kathA vistArathI vikramAMkadevacaritanA AraMbhe che. (3) pANInIya, iMdra, caMdra, zAcchAyanAdi ema TIkAkAra lakhe che. (4) pUrve, purasthApanArthe uttama bhUmi zodhavA vanarAja jato hato tevAmAM araNyamAM gAye cArato aNahila nAme bharavADa dITho. tene pUchatAM teNe Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSmIthI zobhI rahelA A puramAM, sapatnIne Ibdha karAvavAnI IcchAvALI, mRdu uvALI, strIothI vivilAsa sameta, pati samIpe, madhu IcchAya che. (pIvAya che)-4 - umAbhartAnA vRSabhanA skaMdha jevA skaMdhavALA, mAtApitA ane RSione pUjanArA, naronuM poSaNa karavAmAM zreSTha, evA, e (puramAM ) rAjA thayA; te sarve pitRRNathI paNa mukta hatA.-5 ahIMnA vidyAmaThamAM abhyAsa karatAM jaDajihAvALo paNa hoI pio Adi kaThina zabdone uccArato ati uttama vANI vadanAro thAyache-6 jema tRkArano RkAranI sAthe saMdhi traNa prakAre karIne ghaTe che, tema ahIM dharma kAmarUpI traNa purUSArthanI vyavasthA traNa prakAre sArI zobhe che-7 takAranI jema kAra sAthenI vyavasthA saMdhimAM, tema dharmArthakAmanI vyavasthA A puramAM, trimakAre, zobhe che-8 zamavRttie karIne maharSitulya evA rAjAone ahIMyAM dekhI, lajavAI jaIne, saptarSi AkAzamAM jatA rahyA-da ahIM, sarve RtumAM ati zobhAyamAna udyAnane viSe, mAgajanA jevI cAlavALI ane raMbhAnA staMbha jevI jaMghAvALI, tathA lukAra jevI vaka bhUvALI, aMganAo bhAse che-10 ahIM koIne zArNa, kaMbalANuM, vatsarANuM, dazArNa, vasanAruM, vatsatarArNa, mArNapa), koI paNa prakAranuM koinuM RNa nathI-11 zakuna jotAM eka zIyALane eka jaba kUtarA upara dhasata joi teja sthale pitAnA nAmathI pura sthapAvyuM, evI daMtakathA che ema TIkAkAra lakhe che. (5) uttama RNa. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ethI ja RNamAtrathI mukta hoI, ratiSThAe parama pIDita evA jana, AnaMda pAmatA, sukhe, maratApa zamAvA strI sAthe rame che-12 ahIMyAM prakRSTa tapavALA RSio vecchAe sarvatra vicare che, svargamAM jAya che, pAtALamAM praveza kare che, potAnA tapomaya tejathI niraMtara yukta hoI svecchAcArI che-13 ahIMyAM sAdhuo zamane viSe traSi jevA che, dharmadhurAne vahevAmAM vRSabha jevA che, ne tethI khalabati paNa ati RjubhAva dhAre che-14 " kAranA jevI kuTila veNIvALI, ne kAranA jevI kuTila jU karatI, ahIMnI mRgalocanAo AkAzamAM dAMtanI prabhAthI sUkArAkAra cItare che-15 svAmInuM kArya upasthita hoya tyAre, guNanA AghathI vizuddha. mativALA, ane bhatyavargamAM Dha, evA sevako, ahIMyAM, kArya karavAmAM tarka vitarka karavA aTakatA nathI-16 svachandAcArIkAmanI alaihiNIrUpa kulaTAstrIonA abhAvathI, atraja dharma vasyo che, atra tretAyuga ja pravarte che, ema (loka) dhAre che-17 atra strIo mAjIranetrI nathI, ke nathI vRddha biDAlajevI kUra, tema nathI bAlabiDAla jevI laMpaTa paNa temanA hoTha dIrgha nathI, hrasva nathI, tema jADA paNa nathI.-18 - atra, puruSo svoDhAne ja seve che, parakIyA upara dRSTi paNa karatA nathI; ethI ja jema zretriyonA pra cArathIja hoya tema, dharmanI vRddhi thAya che. 19 gurucaryApicaryAdivinIta kAryavaDe lakAra jevI ( namra ) AkRtivALA janAne lIdhe, agrasthAne ekatrita thaIne ekatra vaselo Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ). dharma sarva prakAranI auSadhinI garaja sArato sato, ati baliSTha rUpe vRddhi pAme che-20 cArajatane joIne, ane manohArikAMcanane joIne, A te dahI che ke madhu che ema kumArikAo atra tirka kare che.-ra1. atra AkAza ane pRthivIne pAvana karanArI, pApamAtrane nAza karanArI, ugnine samudraprati kADhI mUkanArI, vikhyAta ItihAsavALI, gAyone upayukta, tema nAva pharI zake tevA agAdha jalavALI, brahmaputrI sarasvatI vahe che-rara baLadagADImAM beThelA potAnA baLadanI, ke nAvamAM beThelA potAnA nAvanI, paNa atra darakAra karatA nathI, temanAM citta kApaNI karanArI aMganAnA sugItamAM sulIna che-23 atra zrAdhdhapakSane viSe gRhiNIo gharanI jALImAM rahIne, gAya baLada Adine AnaMda ApanArI lIlI bhUmine, tema IMdriyone zAta karanArI nadI(sarasvatI)ne, nihALe che-24 gAya ane uMTane priya evI velIvALA A sthalanA pAdara, mahAvRSabhanA skaMdha jevA AMdhavALA ane vRSabha upara beThelA, evA gAya ane uMTavALA seve che-25 atra svAdhIna patikA gRhiNIo potAnA priyane jAo, beso, na beso, Ama belo, Ama na balo, ityAdi premopacAra ucare che.--26 atra japA ane varNae nAmanAM kusuma ratna jevAM manohAri chatAM paNa aho ! re ! bApa ! A te agni che ema kahIne bAlakothI jAya che---ra7 maNi jevAM kaThina ane komala, tathA cakravAkadaMpatI jevAM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niraMtara yumarUpa, strIonAM stanayuga, atra svarga ane mRtyu be lokane jItavAnAM smaradevanAM Ayudha jevAM prakAse che. 28 he sakhi! sapatnIprati janArA evA ene gaLe te pratyakSa nakSata to joyA; tathApi emaja mAnatI hoya (ene niraparAdhI mAtI hoya che to jA jA ! mAre tAruM paNa kAma nathI. tuM ja vicAra kara ke je enI rati AvIja hoya to pachI zuM karIe ? bahu thayuM, enuM paNa zuM prayojana ! ema atra mAnInIo sakhimati vade che - 28-30 je hanumAnanA paga laMkAnI pradakSiNA karatAM thAkayA nahatA, te A puranA ekathI bIje aMte jatAmAM thAkI jAya ema huM dhAruMchuM-31 re! are! o ! koNa! ItyAdi prabhusaMbodhana samaye; ke aho ! he ! ItyAdi gurusaMbodhana samaye temanAM pragayijana vibhe! prabho ! Adi uttarathI atra tatkAla sevA tatpara rahe che-32 amArA Apa mAtA che, tAta che, izvara cho, evI je saMbodhanarU5, ziSyonI gurumati, vANI te atra, gha pratyayanI peThe sarvatra vRdidhanuM (1) kAraNa thayelI che--33 jyAM sudhI atrasthalanI subhUstrIonI madhuragirA zravaNa karAI nathI tyAM sudhI ja sAmaveda sAkaranAro che, madhu miSTa che, dahI svAdi. > che-34 kuraMganayanInA kara te zuM mRdupadma che, ne tenA nakha te zuM te padmanAM kezara che, ema atra rasika jana kalpanA kare che-35 (1) gha pratyaya jyAM Ave tyAM AgaLa vRddhi kArya thAya che tema atra samRddhi thaI che, ema vRddhi, e zabda kayartha che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) caturmukha ( ahmA ) ke Samukha ( kArtikeya ) koi A puranAM nyAyadharmAdi varNana karavA samartha nathI; Nit ane tu pratyayanI peThe Aja tenI vRddhinuM paramakAraNa paMDitA mAneche--36 atra AgurunA dhUmathI chAi gayelA AkAzane megha dhArIne NakAranA jevI zikhAvALA ane kAranA jevI cAMcavALA mayUra Doka ane caMcU uMcI karI madhuravANI AlApeche-37 je haN aner Adi saMjJA paNa samajatA nathI evA mUDhapaNa A sarasvatIsadanamAM bAstravettA thai jAyache--38 satyamitavANIthI AnaMda ApanArA, ne AkITa manuSya sarvane upakAra karanArA, atratya sajjanAne joyA nathI tyAMsudhIja caMdna potAnA AnadIpaNAnA gave dhareche, ke meru unnata raheche-39 zatrutA parAjyathI yazarAzivaDe dizAmAtrane hAsapamADelA evA ati vikhyAta ane diggaja jevA hastinI senAvALA atratya rAjA AgaLa IMdra paNa jhAMkhA paDeche-40 niraMtara hitanI icchAeja niSpApapravRtti karanAra maMtranAM jana ac hasthI ane harlI asthI jema sarvadA bhinna nathI tema dharma ane arthathI abhinna jaNAyache-41 atranA vArAne joi vAcaspati paNa nIcuM mAthuM namAve; atra rAjAonA yazathI, je svAbhAvika rIte zveta nathI te paNa zveta thai gayu che-42 zAMtine pravartAvanAranI vaSar zrAd AdivANI atra nira Mtara sudhA varasAveche, ( mahAmAyAdi upadrava kadApi thatA nathI ); jalazAyIdaiva jalamAM zayana karatA nathI, paNa lakSmIne atra vaselI dekhI tyAM AvI vaseche-43 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) ahIM je ati kRtArtha, ane iMdriyajitapuruSo para phala ApanArAM vividha dharmadAnA caraNa kare che tethI dharma ati prIti pAme che, kali khinna thAya che, te satpaSone manoratha siddha thAya che-44 prasidhdha cakravartI tulya (1) atratya rAjAoe atra aMta, bhagavAna ahaMta, viSNu, zaMbhu sUrya, caMdra, ane kArtikeya, e cha devanI sthApanA karelI che-45 ati jAgrata, caMcala, pAMca prakAranI gatine zIkhelA, bAhyazAlA catvarAdimAM pharatA, tathA ThakArAkA2kharIthI bhUmi upara ThakAra ciha cItaratA, evA nAnA prakAranA azvanA gagathI pIDA pAmatI hoya tema bhUmi atra pokAra kare che-46 atra, uccasvare mRdu gAyana karatI, ati suMdara rUpa lAvaNyavALI, ane cAtara gamana karanArI, vadhU na samUha cuvakonAM manane azaraNuM karI nAkhI ThaganAro jaNAya che.-47 - atra, yodhdhAo mANane dhULasamAM jANanArA, ane zatruno parAjya karanArA, tathA TaMkArava karatuM dhanuSa dhArI pharanArA, zaraNArthinuM rakSaNa karanArA, che-48 atra ThakArAkAra stanavALAM vadhUjana aMgamAtrane barAbara DhAMkatAM jaNAya che, ne khadhArI paNa zAntavRttie vicare che, ema koI paNa dAruNavRtti rAkhatuM nathI-48 atra koyalanA jevA svaravALI, purUSanI IcchA karate sate paNa puruSane calAvanAra kulaTAvRtti vinAnI, anya puruSe na DhaMkAyelA ane kevala sAdhuvRttivALA evA uttama puruSo rUpI bhartAnI sAthe, zobhe che-50 (1) mAMdhAtA, dhuMdhumAra, harizcaMdra, purUravA, bharata kArtavIrya. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) atra kahIM koI paNa puruSa TidimajevA udhdhata, ke cera, ke chala karanArA, ke khalavRttivALA, ke adhamatAvALA, ke zIyALa jevA bhI, ke pazu jevA mUkha, nathI-51 atra, aneka puruSo jemane saMsarga icche che evA puruSottama, ane puruSa parAkramathI ati prasiddha thayelAnI sAthe puruSomAM ThAkora jevA aneka puruSa sahavartamAna uttama puruSa atigADha maitrI kare che-para puruSomAM ati zura, ane parapuruSano bola paNa sAMkhe nahi evA, tathA leza paNa mudrabhAva vinAnA evA TakA nAmanA kSatrio atra cAlukya rAjAnI sevA uttama prakAre kare che-53 atra bhUpati che te prajAne raMjana karavAthI zuM harizcaMdraja che ke temanuM pAlana karavAthI zuM purUravAja che, ke temanuM poSaNa karavAthI zuM mAMdhAtAja che, ema aneka prakAre kapAya che- 54 potAnAM sahasa cane kRtArtha karato iMdra atra kevA kevA subhaTo, ke kevA kevA a, ke kevA kevA hasti, nahi dekhe!-55 aneka ratnanA samUhathI aneka prakAranI zobhAvALA saMskArane pAmeluM A pura je tvaSTA dekhe to svarganI je amarAvatI tene zaNagAravAnA zAzA vicAra na yoje-16 jemane arucI thayelI evA loka atra vividha guNone evI sArI rIte sacivALA karavAnI yojanA kare che ke jevI koIe kahIM karI nahi hoya, ke karaze paNa nahi-57 ao catura rIte caMcalatA kare che, hasti maMdamaMda nAda kare che, strIo ramya ramya rame che, aho! A sthAnamAM vastumAtra pitAnA uttama guNathI phAlI rahI che!-58 atra, dUra sudhI vAMkA cuMkA vistAravALI chAyAvALAM ane niraMtara phala ApanArAM vRkSanI ghaTAmAM, AkAzamAM kamANa karanAra vidyAdharanI kanyA (paNa) chAnemAne bharAI bese che-58 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) AkAzane aDake tevI khudhane cATatA vRSabhAthI janA khatra paraspara krIDA kareche, tema zamadharma pALI ati uttama tapa karanArA yati paNa tevA yatiAthI prIti pAmeche-60 jema svecchAe mahAlatu kariMgaNa acalA pRthvIne paNa hulAveche, tema atra madamada mahAlatI strIonA samUha konA manane na halAve!-61 (atithine rRkhI ) kadApi paNa jAta na cAranArA, ne manamAM mahu AnaMda mAnanArA, evA koi paNa leAka atra abhyAgatane saMtASavAmAM potAnuM dravya ceAratA nathI-62 gaikAlanA padArthane Aja na rRkhI atra leka traNe lokanA nAtha, ane hirae paNa pUjAyalA, evA ati ujjavala tejavALA ( zrI arhuta )ne bhajeche--63 atranA jana rAryavRtti, zAstra, rAma, samAdhi, satya, baddIna, ane SaDa`ga, e sarvemAM prathama che-64 cyatra smRti zruti zAsra vyAkaraNa jyAjiJakuMNya(1) e savaeNne kaMThe jANanAra tema tzAstranA tarkane jANanAra evA suMdara vANIvALA kANu nathI ?-65 kAyalanI peThe paMcama lalakAranAra, ane mayUranI peThe bar3e dhamakAranAra, tathA sArasanI peThe madhyama AlApanAra, evAM gAnArathI atra koNa rajana na pAme ?-66 A purane viSe, sarve rAjAnA rAjA ( bhImadeva ) surASTra ane (1) saMdhi, vigraha, yAna, Asana, hU~dhIbhAva, saMzraya. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) siMdhu dezanA(1) mahArAjAnA, madathI jharatA gaMDasthala tathA suvALA hAthIne yuddhamAM jItI lAvyo-67 ati niHsvArthabuddhirUpa zAcavALA, ane ati zairya saMpanna, ane anaMtalakSmIvALA, puruSo atra zaraNAgatane pAlatAM satAM je vacana vade che te jANe miSTa madhune varasAda varasAve che-68 atra prAta:kAle, sthApana karelA agni Aditya anaMta iMdra Adi devane, varI, te viSe he sucetA ! he agni! Adi saMbodhana ( sahita AhUti ApatAM karelI ) vANI saMbhaLAya che-68 A manoramapura upara svargavAsInI paNa prIti thAyaja ( kemake ) atra he dhArmika ! amane kAMI Apo evI koIpaNa jIvanI vANI saMbhaLAtI nathI-70 he gaMdharva ! he nAga ! he devI! aho AvuM pura kahIM paNa haze! evI vANI atra svargagAmI devaloka uccasvare ucare che-71 jyAM sAdhujanano ati udaya che evA A puramAM lokamAtra mumukSu, koithI parAjya na pAme tevA, ane mokSane yogya, tathA vRkSalatA dine che paNa na chedanArA, evA, zivane mastake zobhati caMdrakalA jevA niSkalaMka guNavALA che-Dara he baMdhu ! A enAM nayanakamalaja che emAM zo saMdeha che A ma A puramAM kAminInI stuti anyonyaprati koNa nathI karatuM -73 atra brAhmaNa brahmayajJamAM he sUrya ! he ziva ! IMdra ! he viSNu ! ema samaraNa kare che-74 he IMdra ! he caMdra ! he Aditya ! he viSNa? tamArAmAMno ke (1) TIkAkAra lakhe che ke siMdhudezane eka bhAga saurASTra hato. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) Nu A puranA rAjA che ema svargavAsI paraspara pUcheche-75 atre je Ave che tenA prati, huM badhe ! he sAdhu ! jo ( je te sAMbhaLelA ) te A samRddhimA, te A vanApavanAdi, ne te avanipati, evI vANI prasare che--76 je paNe paDyA che temane A cyA, ne pelA che temane A Apo, ema atra udAra lakSmIpati potAnA munImane kaheche---77 atra zrAvaka, he arjuna ! tameja saMsAramAM paDelAMnA ziva rUpa che, tameja viSNu che, tameja brahmA che, ema stuti karatAM bahu zraddhAthI suMdara vANI vadeche-78 jenu` mApa na karI zakAya evI kAntivALA, ratnanA dIpa, atra lakSmIpati kare che, ke lakSmInI je chAyA che tene dIpanI chAyA, khATalAnI chAyAnI peThe jarA paNa chede nahi(1)-78 huM nAka agavALI tatvi ! he poyaNInA jevA peTavALI ! tArA vadanathI lajjA pAmelA caMdra tArA vakrananI zAbhA pAmavA icche che ema je kahIe chIe te kAMi khoTu nathI. evI atra lokonI vANI saMbhaLAyache--80 A puramAM guNanA sAgara, pUjya yAgI, brahmAnA jevA brahma jANanArA, ati ugra tejathI Adityane paNa asta pamADanArA, cAre dizAne peAtAnI kIrttithI parAvI nAkheche-81 atra saMyatapuruSAnA darzanathI, AvIpaDelA asayata paNa saMyuta thAyache; sarvaloka pitRkArya mitrakAryamAMja parAyaNa che, ( jANe ) vidhAtAe evA sarva ( paropakArI ) atraja sarjyA che-82 ( 1 ) evI purANAti che ke bakarAMnI gadheDAMnI ne sAvaraNInI raja tema dIpanI ane khATalAnI chAyA eTalAM lakSmIne vinAza kareche. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) atra kAMta ane madhura vANIvALA kavi, ati kRtArthe thai, pota potAnA iSTadevAtAne staveche ke huM saMsAranA tAranAra ! traleAkanA rakSaka ! prabhu ! ame tamane namIe chIe, tame rakSaNa karo-83 atra, supAtraneM yathAvidhi dhana ApatA, ane guNathakI caMdra jevA ujvala, dhairyavAn, vIryavAn, ema sarve loka satyavadanAra hoi zAbheke-84 ukArU pIutpAtarjita A puramAM lakArasahita z2Ara jevA AkAravALI maNiprabhA teja ulkAsthAne zAbeche, ne valamIka(1) rahita A sthAnamAM atiunnata evA dravyanA DhagalA teja vakSmIkanI garaja sAreche-85 sakhi ! A dahi dahi, A madhu A madhu, ema khAlyane lIdhe kAlI ane mIThI vANI kumArIe atra khAleche-86 atra thatA zaMkhadhvanine(ra) mitre prati prAtaHkAla kali, ema pAka mUkeche ke hAya ! hAya ! mArUM sphuTa sphuraNa pAmeluM parAkrama ahIMyAM kevala DhaMkAI gayuM !-87 ati madhura ane ati suMdara evA strIonA kaMTha te puSpa dhanvAnA(3) jayadhvani karatA zakha che ema atra kAmIjanoe nizcaya kAche-88 jema kamalAnA samUhathI tRSAttabhramarane pIvAnu` madhu jhareche tema atra satpuruSonI gAthI( 4), AnaMde phaphaDIne cAthatA kAnathI pauvAjevu' paya jhareche 89 (1) sApanA rAphaDAnA DhagalA. ( 2 ) je devAlayeAmAM thAya te. ( 3) kAmadevanA. ( 4 ) gAya ane vANI; payazabdanA artha vANI pakSe mIThAza eTayAja levA. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 13) ati prasiddha vibhramavALI tathA apsarAnI paNa kAntine lA pamADanArI, ne tethI makaradhvajanA rasa sarvatra pheDanArI, zrI atra yuvakonAM manane ati mathana kareche-80 tapazcayAthI kurI thaigayelA, ane darzanathI harSa pamADanArA, yatinAM darzanathI hiMsako paNa uttarAyanamAM sUryanI peThe maMtra dhanunA( 1 ) tyAga kareche-81 atra madhuravANI vadanArAM jana, putrane khAnAra ! pAtrane khAnA2 ! putrane haNanArI ! putrane khAnArI ! evI gALA kadApi ucaratAMnathI--92 putra ke pAtrane khAnAra zAkinyAdi rahita A puramAM, putra pAtra AdinuM bhakSaNa karatAM matsyanA varuNe sthApelA nyAyane sarve hase che--183 atra sukumAra aMgavALI ane kabukaDI( 2 ), tathA kamalanetrI, aMganA vAravAra vividha prakAre rameche, ne temanI bhamaranI AgaLa dADatA smara temanA kiMkaranI peThe vartache--84 atra sudara bhamaravALI strIonAM mukha madhune cAMTatAM bhramarada 5tIsahita padma jevAM che, ane satpuruSAnAM hRdaya svargagAnA jala jevAM svaccha che-85 mukhathI karIne iMdunA garva cUrNa karInAkha, ne svarganI strIothI paNa tuM adhika thA, ema atra strIjanane uttama Upadeza daitI sakhIA vaTache--96 A puramAM mRdu, ati premabadhdha, ati vizudhdha, ane ramya, ( 1 ) dhanuSu, kAmaThuM, ane dhanarAsi.( 2 ) zaMkha. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) tathA sarvasukhasaMpanna, evAM strI jana apsarAsamAna hoI ahorAtrIne jANatAM nathI-87 atra umAnI pUjA karavA AvelI prauDhAonA mukhanI sugaMdhithI pupano bhrama pAmelo (umA pUjananAM puSpamAM Avelo ) bhramara, te maDhAnA mukhane cATavAne taiyAra thAya che-88 ati uMcA rad bha upara caDhAvelI vajAnA zabdathI pavana ema piokAre che ke A puranI zobhA svargamAM paNa nathI, ne bRhaspati paNa tenuM varNana karavA samartha nathI-88 re ! ati vinIta tathA sarva saMdarya ane bhAgyavALI kAtivAche A tAro pati Ubhe, evAM sakhIvacanathI atra mugdhA ubhI thaI pitAnA aMgamAMne staMbha taje che-100 enuM je parAkrama che te koI apUrvaja che enAmAM je prabhutAne uttama guNa che te paNa apUrvaja che! aho A te iMdra che ke enAthI paNa koI adhika che, ema atra lokonI rAjAne stavavAnI rIti che-101 aho ! zuM Ate svarga ja ! nA, nA, AnI bhavyatA AgaLa svarga zAhIsAbamAM! ema siddhaloko A purane joIne saMzaya kareche-102 atra rUpavALI kulastrIo, gRhAMgaNamAM, vyaMjananA pachI AvelA paMcama vyaMjananI peThe vAlopazobhita(1) dIpI rahI che-103 (1) vAlopa zobhita e zliSTa vizeSaNa che. strIo pakSe ene artha suMdara kezathI zobhItI eTale thAya che ne vyaMjana pachI AvelA anunAsika para vAslopa ema laI vikalpa sarUpa eTale pUrvakSarane potAnA jevA kare ke pote emane ema rahe eTale artha thAya che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 15 ) viddAnAnI evI zikSA che ke dharmane vadhAro, guNanA utkarSa karo, pApanA nAzakarA, kaline sahArA, Ape te leA, na Ape te naicchA-104 aneka kalAne jANanArI ahIMnI nArI, zrIviSNu(nArAyaNavatAra)nI sAthaLamAMthI utpanna thayelI, ane potAnA guNathI ati garva pAmatI evI apsarA(uddezI)ne paNa potAnA guNathI parAjaya pamADeche-105 he dUdhanA jevA zuddha aMta:karaNavALI ! tuM lajjA pAmIza nahi, paNa pragalbhAnA jevA AcAra karI, tArI zAkAnA mada UtAra, ema A puramAM mugdhAne bhaNAvAya che--106 atra brAhmaNA SaTkarma karanArA, satyavANI vadanArA, nAnA prakAratI vidyAo jANanArA, cAre dizAmAM prasiddhi pAmelA, che; ane jagane apakAra karanAranA pratApa khaMDavAmAM vasiSTha jema vi. zvAmitra Rti vartatA tema vartanArA che-107 A adbhutasthAnane viSe, muMgAM suMdara vANI vadatAM thAyache, tRSAvALAnI tRSA rAmeche, agavikalanAM aMga sArAM thAyache, AnaMdavinAnAM AnaMda pAmeche, ema prANImAtra devatAtulya thai raheche-108 atra kAma leAka strIne kaMThe lAgI sadA kheleche, ane saMdhikAryanI peThe kadAcit virAmamAM( 1 ) pravartatA nathI--1 09 jo A puranI strInI vANI sAMbhaLI hoya, ke temanA mukheMdunu 1 virAma eTale sadhipakSe vAkayane virAma, tyAM saMdhi karavA na karavA sApekSa che mATena kare teA cAle; ane virAma eTale kAmIpakSe aTakavu baMdha rahevu', tevA virAmamAM kAmI pravartatA nathI, eTale khelatAM aTakatA nathI. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) darzana karyu hAya, teA kAyalanA madhura svara paNa kAra lAge, ane caMdrapaNa gaDho jaNAya-110 uttama kulanA puruSo sAthe rAjakumArA, atra, vasatAdi sarva - tue ekaja samaye sevAyalAM upavanAmAM vihareche-111 prabhunuM kArya sAdhavAmAM mukhya hAvAthI kIrtta pAmelA, bhayamAtrane khAI gayelA, taravAranI mUTha hAthamAM dhAraNa karanAra kSatriyAthI, zrImAnlAkanAM ddAra atra zAbheche-112 atra hasti mada jharatA che, strIo lAvaNyarasa vahetI che, ane yunADhaya loka dAnArtha karelA saMkalpanA jalathI vahetA hAthavALA hoi dha nane lITa jevuM tuccha gaNeche-113 e tarapha phaeNlAyalAM kiraNathI zaiAbhItI ratnavedI upara beThelI, ane AMsu DhALatI, bhAgu' bhAgu' vadatI, ne kheLe kheLe nihALatI, evI madamAtIne joi atra koNa na caLe !-114 atra, mana ane vANI ubhayathI ati svaccha, tema mahatpuruSone cogya satkArAdithI sanmAna karanArA, evA dRDhapuruSo rAjadvAra AAgaLa ucita ucita mahatkAryamAM niyAjelA che-115 bRhaspati kharekhara vANInA pati che, ne divAkara kharekhara divasanA rAjA che, paNa A puranA vANI ane tejathI ati dIpI rahelA loka AgaLa keANa vANInA pati ne keNa divasanA rAjA !-116 he rAjan ! tu pRthvInA rAjAmAM mukhya che, kIrtinA mukhya pati che, lakSmInA paNa uttama nAtha che, ema prajArakSaNathI ane tejathI tuM 1ruNa che ke caMdra che ema loko atra vadeche-117 atra sarva rAjarAjezvara IMsamAna che, ne mA kuberasamAna lakSmIvALI che; satpuruSo paNa yAgya ane vicArayuktavANI kheAlanArA bRhaspati sarakhA che -18 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) - A puranI, ati vahI jatA lAvaNyamAM ramatI strIone joI iMdra, jalathI utpanna thayelI apsarAone, mAtra jalamANasa jevI ja gaNe che-118 ? uDI rahelA cAmarathI hasI rahelI ane uMce dharelAM chatrathI ujajavala thaI rahelI, evI, durgatimAtrane niraMtara saMhAra karatI, lakSmI atra zobhe che-120 zAnti dhAraNa karI sarvatra pharI janane saMtoSa karanAra, tathA makAra jevA kuTila cittavALAne paNa yogya zikSA ApanAra, evA vidvAna, sarvatra, ziSyone sAkSAt sarasvatInI peThe atra ban Adi vyAkhyA pUrvaka bhaNAve che-121 jene akhila yaza, zatru pAse hAtha dharavA rUpI vajathI cUrNa thayelo che evo yajJapuruSa(1) A puranA rAjAnI barAbarI kayAMthI karI. . " zake ?-122 atranA paMDitonuM niratara, Ta Tha Da Dha Na nI peThe, uttama vANI ane phuTa vakatRtva e viSayamAM, mUrdhanyatva( 2) kIco paMDita na svIkAre ?-123 NakAra jevA kuTila kezavALIne AgaLa karato, dhanuSano TaMkArava karato, ane ema pitAno pratApa sarvatra prakAzato, kAmadeva atra AkhA jago parAjaya karavAne taiyAra thayelo jaNAya che-124 are patinA hAthamAM bhIDAyA pachI pAchI zA mATe haThe che, ne pUche che tyAre sArI rIte bolatI zuM nathI, jA jA, lAja mAtra tajI de, ema atra mugdhAne sakhIo zIkhave che-125 (1) viSNue bali pAse yAcanA karI hatI. (2)TakArAdi pakSe mUrdhanya sthA nathI utpanna thavApaNuM; vidhApakSe sarvane mAthe hevApaNuM. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) " meranA jevI ucAIvALA, ane AkAzane athaDAtI dhvajAAthI ( AkAzanA paNa moMmAM) thuMkanAre, tathA zeSanI phaNA jevAM dhavalazikharathI zobhatA kIlo A puranI cAre tarapha che-126 chanue pAkhaMDa(1) sahita tathA ati saMtuSTa cAre Azrama sahita A pura cha(2) cakravartInI cha nagarIo jItIne jAmeluM che-127 temanAmAMja laya pAmI gayelA cittavALA nare, kAmAdi SaSinA ripu soLamA tIrthaMkara zAMtinAthanuM eka lIlAmAtrathI ja vighanI zAMti mATe atra smaraNa kare che-128 atra loka dharma artha ane kAma e traNa puruSArthanI aticivALA che, tema caturtha puruSArtha, mokSa, mATe paNa jarAthI vimukta evA gIo atra dhyAnastha thAya che-128 A, pelA, olyA, ityAdi mahAtmAothI ane javimukta sidhdhAthI A pura ati pavitra hoI bhAgyazALI che ema jana bole che-130 ethI ja nayananI prIti che, emanAthI ja lakSmI che, ethI ja utsala che, enAthIja dharma che, ema atra zrImAnAM gharane kaNa na. varNave --131 guru ane mAtapitAnI bhaktithI, tathA mokSArthe ati uttama jJAnasaMgrahathI, atra vAna mANaso paNa spaSTa vRddhatvavALA hoya evA che-132 AtmAmAM niraMtara lIna hevAthI jene jarA dUra che, tema jene (1) SazAstrAdi vArjita je navIna dharma te pAkhaMDa kahevAtA. (2) vRttikAra mAtra eTaluM ja lakhe che ke te cakravartI te dhuMdhuM mArAdi. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) jarA AvelI che, tevA sarvane jarAthI vimukta evA pagInI sAthe atra spardhA varte che(1)-133 sarvane priyakartA, ne guNavaDe sarvathI ujajavala, evo atra zrImUlarAja nAme cAlukya kulane caMdramA, rAjA hato-134 uttama adhama sarvanI AzA pUranAra e rAjA, sarvane upakAraka heI, sarvamAM uttamottama hata-135 sUrya ane caMdra e be A rAjAthI hIna che tenAM be kAraNa cheH eka to A rAjAne tamAkRta abhibhava nathI, ne sarve kAlamAM udaya na hoya ema nathI(1)-136 Apa bIjA Aditya che, ke viSNu athavA IMdramAMnA eka che, ke agIAra rudramAMnA eka cho, evAM vacanapUrvaka e rAjAne bIjA rAjA namaskAra kare che-137. devatAmAMnA eka, ane bIjA dharaNIdhara zeSa, evI rAjAnI stuti karyA pachI buddhimAna bIjA konI stuti karI zake?-138 e rAja je je jevI prArthanA kare tene tevuM Ape che, ane je je 2Sa kare che tenA upara kopa kare che-138 | dAtAmAM ekaja, ane yugma azvinIkumAramAMnA eka evA A rAjAno yaza sarva dezamAMthI kayA dezamAM nahi gayo hoya !-140 (1) atra garata hovAthI sarve bAlavRha-jarAthI mukta che ema artha che. . . (2) tamaH evuM rAjA pakSe tamaguNanuM nAma levuM; ne sUrya caMdrapakSe rAhunuM nAma samajavuM, udayamAM paNa caMdrano divase ne sUryane rAtrIe udaya nathI paNa rAjAne to ubhaya vakhatamAM che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) dAna e ja eka vatavALA evA tame, tenAthI yAcanA karelI evA IMdra ane viSNu te, tamArA aneka guNanI eka kalAnI paNa barAbarI karI zake nahi-141 pitAthI mahaTAM, nahAnAM, sama, asama, sarvathI, tema aneka rAjAothI guNavaDe ati utkRSTa A rAjA, sarvane viramaya pamAte-142 dakSiNa uttara tema pUrva pazcima Adi sarva dizAmAMthI AvIne) A bIjA kRSNanA caraNe koNa paDayuM nathI ? 143 pArakAnuM dravya na icchatAM, tema potAnA dravyane potAnuM na karatAM, satpAtra vidvAna brAhmaNone, pitAnAM svajanane Apate hoya tema, A rAjA nitya dAna Ape che-144 cAMDAlAdinI purInI aMdara rahIne paNa enA zatru varasanI AzA rAkhatA hatA ne te mATe enI prArthanA karatA(1)-145 ati tejathI apratima evA A rAjAnI sAme Ubho tenA upara kRtAMta kopyo ane tenuM deva kyuM ema jANavuM-146 pRthvI tathA svarga ubhayanA zAsana karanAra e rAjAnI, tamArA jevA amArA jevAnAM puNyathI (prakaTa thAya che ) ema iMdra paNa stuti karI che evA sarvathI ati uttama thayelA rAjA AgaLa Apa koNamAtra che ke enI IrSyA karo cho, ema, jyAre A rAjA senA sajaja karI prayANano vicAra kare che tyAre uttarakozalamAM maMtrIo rAjAne kahe che-147-48 (1) enAthI DarIne enA puramAM pezI zakatA nahi ne evA nIca sthAnamAM saMtAI, ati dravyahIna thaI javAthI vastra mATe paNa enI mAna karatA. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) ardhAne dAsa kayA, ardhAne mAryA, ema sarve rAjAne khANe vaza kA, ( paNa ) sainyamAM te mAtra adhAja hAthI ne ardhAja dheADA sajja kayA hatA, sarva sainya taiyAra karyuM nahatuM --149 pUrve tejasvI thai gayA, pAchaLa paNa thayA, paNa te badhAe ravinI peThe AnA udaya thatAM asta thayA-150 je sAkSAt bRhaspatithI jarA paNa nyUna na hoya evA koi alpaja, enA guNanu alpa paNa, bIjA trIjA ceAthA pAMcamA bhAganuM paNa varNana karI zake-151 kaMika deva, kaMika nAgakumAra, kaiMka maNi, koi paNa jema kaiAstaMbhanI AgaLa jhAMkhAM paDeche tema mAnI AgaLa paDeche-152 sainyamAMnA hAthInA daMtathI vaTAI gayelA, pUrvAdi dizAmAM vartamAna samudranA taTa, enA digvijayanI sAkha pUreche--153 pUrvathI ane pazcimathI, tema dakSiNathI ane uttarathI paNa, lakSmIne kheMcI lAvatA e rAjA dakSiNa, uttara, pUrva ane pazcima cAre dizAnA pati thayAche-154 rAjAmAtra, zrI ane parAkramamAM mukhya evA e rAjAne tameche, ane e paNa temanA upara, te jema eka mAsa ke eka divase paNa nAnA ( bhAi ) hoya ema snehathI nruveche-155 potAnA khamAtranIja sAhAyyavALA, ane bIjA kRSNa rUpI cyA rAjAne, bIjA trIjA (sarva) derAmAMthI AvI AvIne rAjA page paDeche--156 bIjA trIjA ( sarva ) rAjAnI kIrttine asahana karanAra A rAjA, A jagatamAM, uparanA jagamAM, ne trIjA jagatamAM, traNe ( svarga, mRtyu, pAtAla ) sthAnamAM ati prakhyAta che-157 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) sUrya jevA tejavALA A rAjAthI sarva zatruno pralaya thaI gayo che, ne rUpe karIne caMdra jevA e rAjAthI sarve mitrone ati harSa vyApyo che-158 pUrvathI paLAtAM AvelAM nyAya ane dharmamAM A rAjA tatpara che, ane purUravAthI parva(baidhdha)nA karatAM, tema tenAthI paNa pUrva (caM dra)nA karatAM, leza paNa utare tevo nathI-158 ANe pitAnI ghanazaktithI pUrvanA baliAdi datya, tema kaNadipa, pRthvI upara pharIthI smaraNamAM aNAvyA che-160 ripunA lohIne pInArA evA potAnA kharUpa palaMgamAM pitAne ati anurakta evI jayazrIne kIDA A rAjA sthala Ape che-161 (thayelA ke thanAra) sarva rAjAo karatAM A rAjA ati vi. khyAta che, kemake sarva prajAne ati hitakara che, ane sarva saMpattinuM sthAna che-162 lakSmI ane vasudhA ubhayane lIlAmAtrathI ja potAnA hAthathI dhAraNa karanAra A rAjAnA kuMda jevA dhavala yazathI pRthvI ane A kAza bharAI gayAM che-163 enA zatruo raNamAM suMdara cApa ane bhAthA tajIne atigrI(1) evAM guru ane abalatA bhIti tene Azraya kare che-164 (1) atistrI eTale strInI paNa pAra gayelAM eTale abolatA arthAta nirbalatA ane bhIti eTale bhaya te evAM ke strIomAM hoya tethI paNa adhika. Avo bhaya pAmI zatruo guru eTale potAnA brahmacArI AcArya temanI pAse zAnta thaI jAya che, evo virAma pAmI jAya che ne guru paNa atizrI eTale strIne kadI na aDanArA evA brahmacArI. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) AnI buddhi kAmadhenunA jevI aparAjita che eNe ati garvaka zatruone trAsathI strIo karatAM paNa vadhAre bhayabhIta karI nAkhyA che-166 buddhinA ati prakarSathI, muninA paNa muni, ane sAdhunA paNa sAdhu, evA A rAjAe ati uttama kIrti prApta thAya temaja vartana grahaNa karyuM che-166 kubera, varuNa, zeH pati, ane vidhu, emanAmAM je guNo che te, kIrtithI karIne zuddha evA A rAjAe, potAne viSe sthApyA che-127 | tribhuvananA pati (viSNu) sarakhA, ane raNamAM asahAya rahI sujhanAra, A rAjAnA sarve guNanuM varNana karavAne kANuM samartha pRthvIno pati ane iMdrano mitra evo A rAjA raNane viSe mitranI sAhAsya na Icchate gujhe che, ne jayazrI paNa eneja vare che-168 nizApati (caMdra) jevI kAtivALo, vasantasakhA (kAma) jevA rUpavALo, A rAjA, zaMbhusakhA (kubera ), ane zrIpati (viSNu) karatAM samRddhimAM uNo nathI-170 enI, (sAma, dAma, daMDa, bheda)cAra upAya rUpI AMcaLavALI, atizuddha, pavitra, ane kIrtirUpI dudha denArI, budhirUpI kAmadhenunI iMdra paNa irachA kare che-171 AvI ane AvI mativALo e A vizvano rAjA sate, iMdra rakSAyeluM chatAM paNa daityanAM yudhathI bhaya pAmI raheluM svarga nirbhaya thaI zakyuM-17ra vijya ApavAmAM kAmadhenu jevI taravAra pakaDIne eNe Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) mahAbudhdhizAlI nRpapaMktinA paNa raNamAM kSAbha karyo.-173 AnA, khabhe aDakatA kaNavALA, ane ati snehamaya dRSTivALA, lAMbA paheALA zarIne joi Azcarya pAmelA devatA pRthvI upara ( ene jovA mATe ) AvajA kare che--174 pRthvIvadhUnA(1) kara letA sate paNa rUpa che; tema strIthI atyaMta vimukha chatAM che--175 A rAjA lakSmIvadhUne sukhakIrttiIM prati smRti lubdha ati uttama heAya ke ati zudhdha hoya evI paNa parastrI pratie atyaMta nispRha che, ane koinI paNa susapatti ke suMdara strInI e iSyA karatA nathI--196 zrI ane buddhinA nivAsa, vinayavatI lajjAnuM sthAna, ane bhItine leza paNa na oLakhanAra evA e rAjA, svargathI pRthvI upara AvanArI strIonI, ekathI bIjI, ne bIjIthI trIjI, ema bhamarAmAM ramI raheche--177 yavamAtranAja kraya karatI, ane nadIne tarApA upara taravAnA prayatna karatI, tathA kayAM javu te buddhi vinAnI, evI enA ripunI strIonI puThe bhillu lAka, deDakInI peThe, paDe che--198 lakSmIeja sAkSAt nAnA rUpa dhAraNa karyAM hoya evI ati nirUpama sAMyavALI, ane kAMika namelI bhamaravALI, evI strInI bhamarAne nRtyopadeza karanAra AcArya A rAjA thAya che--179 cAcakonI mahA AzAneA paNa e pUranAra che, ane sAma pI. 1) eka strInA kara pakaDI tenA upararakta puruSa bIjIne khuzI na karI zake chatAM A rAjA kareche e viredha, tenA parihAra kara zabdanA artha verA ema karavAthI samajavA, evAja virAdha uttarArdhamAM paNa ghaTAvI levA. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) nArA uttama brAhmaNonI tema temanI patnIonI paNa, nitya pUjA karanAro che-18 A rAjA ADa buddhiguNanuM dhAma che, aMtarane kSobha karanAra cha ripano jItanAra che, cha guNanuM tema cAra vedanuM sthAna che 1)-181 A rAjA cAra varNano, tema cAre samudrane prabhu che, ane traNe puruSArthano pravartaka che-182 sAdhune satkAra karanAra, ane kalayuga rUpI ripu mada haranAra, evA A rAjAe pRthvIne svargathI paNa vizeSa karI nAkhI che-183 patinI IrachA karatI jayazrIno pati, pApano dhvaMsa IcchatA ane mitranI prApti IcchatA iMdrano mitra, evo zaMbhune namanAra, A rAja niraMtara nyAyano pravartaka che-184 sudhAnI bhaginI (lakSmI )ne dhAraNa karanAra rUpe (viSNurUpe) ane sUryanA pitra (IsvAku)nAthI paNa adhika, evA A rAjAne potAnA sAzana karanAra rUpe pAmIne prajA ati prasanna thaI che-185 zaMbhunI AjJA (jANavAmAM) temanA naMdI jevA, ane kuzalatAmAM tvaSTA jevA, evA A rAjAne yajJakarmamAM hetu potu ne Adi sarva Rtvijo stave che(2)-186 (1) ATha buddhiguNaH zuzraSA, zravaNa, grahaNa, dhAraNa, uha, apaha, arthavijJAna, tattvajJAna, cha guNa te saMdhi, vigraha, Asana,yAna, daidhIbhAva, saMzraya. (2) arthAt e evo pravINa che ke yajJakarmamAM paNa enI zikSA pUche che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (ra) enI stuti karanArA ene, he caMDikAmAtara(1)! tArAthI pUjAyelA pitR saMtuSTa thAo, ane deva prasanna thAo, ne ema tuM niraMtara sukhI thA, evuM kahe che-187 enA zatru, he mAtA ! he pRthvi ! he ambA ! he lakSmi! he zaMbhu! he gari! he caMDi! e aMbikA! he rakSaNakari! he vizvavyApini! ema pokAra kare che-188 subhaTomAM mukhya, sajajananA mitra, evA atirUpalAvaNyathI uttamottama, he nUpa! tameja dharaNIne dhArIne rAkhI che ema ene strIpuruSa sarve kahe che-188 e cAre vedono ne cha aMgo jJAtA che, tema cAre(2) vidyAnuM ne traNe zaktinuM sthAna che-180 zatruonAM prANa ane zakti harI lenAra, evA A nareza AgaLa cAra divasa cAlatI laDAImAM koI paNa bIje ke trIje divasa paDyuM nathI-181 sAyAha na hoya tyAre paNa, jema sAkAhe sUvuM niSiddha che tema, e kadI sUto nathI; ane sAyAnha samayanA agninI peThe potAnA pratApathI ati dIpe che-182 pita deva ke brahmA sarvanA divasa thaI rahe te paNa enA guNanuM varNana karatAM koI pAra pAme ema nathI-183 (1) caMDikA mAtara eno artha karatAM TIkAkAra lakhe che ke "cAMDAla devI e nAmanI enImA hatI tethI enuM e saMbaMdhana che; athavA caMDikA eTale zrIgarI teja jenI pUjAdithI saMtuSTa thayelI mAtA che." (2) cA ravivA te AnvIkSikI, trayI, vArtA, daMDanIti. traNa zakti te prabhutva, utsAha, ane maMtra. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) AAda diggaja, tema ATha kulaparvata, ( 1 ) te karatAM paNa adhika dharaNIne dhAraNa karanAra e nRpa AgaLa nave nidhi DhaLelA che, ne nave graha enA upara prasanna che--194 (sAMkhya zAsrAkta ) pacIza(2) ta-tvane jANanAra A rAnanI kIrttie navekhaDa pRthvI, AThe dizA, ane Arka parvata, zveta karI dIdhAche--195 caturdeza bhuvananuM rakSaNa karavAne samartha evA A rAjAmAM, potAnu jeTaluM khala che te badhu ekAdaze drAe mUkyuMche; ane vi jayArtha A rAjA jyAre bhAtheA ( ane dhanuo ) caDhAve che tyAre enA hAthI dhoDA Adi sainyamAM ( temanA ) parivAra mAtra AvI bese che--196 enuM parAkrama koi jUduM ja che, evu teja paNa sUrya ane caMdramAMnA eka jevuM che, enuM dhairya kahIM paNa nathI tevuM che, ne enA sarva guNa koI bIjAmAM na hoya tevA alaiAkika che; eNe ripunu kayuM sainya nathI saMhAryuM, ke kIyuM jagata hRSTa nathI karyu ?--197 jIvAta vRDhAne mUkIne nAse che, ne vRddha javAnane mUkIne nAse che, ema enA zatrunA samUha yudhdha samaye, he svAdiSTa jala ! kayAM che tuM, ema tRSAthI pIDAine pAkAre che--198 e rAjA yudhdhanA AraMbha kare che, tyAre enA sAmA thayelA rAjA jhAMdhA vate DhADavA mAMDe che, ne rastAmAM bahu thAkathI kheda pAme ( 1 ) AThe diggaja--arAvata, puMDarika, vAmana, kumuda, aMjana, puSpadaM'ta, sArvabhAma, supratIka. AThe kula parvataH viMdhya, pArijAta, zuktimata, RkSa, mAheMdra, sahya, malaya, himavAna. ( 2 ) puruSa prakRti, mahata, ahaMkAra, pAMca jJAnendriya, pAMca karmendriya, mana, pAMca tanmAtra, pAMca bhUta. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) che, tathA AMkhe azru vehevarAve che, ne gabharATamAM dahIne ke hADakAne ke madhunI mIThAzane ke jalanI mIThAzane, parakhI zakatA nathI; tema emanA ati citra vicitra gati karanArA azva paNa te gatine bhUlI jAya che, ne ati bhalathI pravataeNnAra hAthI paNa peAtAnuM ala taje che-189 vRSabhanA jevA dRDha skaMdhathI ati subhaga, ane vIra maMDalImAM mukhya, ati vIryavALA ane parAkramI bAhu cukta, ati mavINa buddhivALA, ane aliSTha senAthI parivRta, A ekaja je kharA puruSa, teNe traNe jagat potAne vaza karyeA che; pRthvInuM rakSaNa karI tyAM nyAyamaya mArga sthApI pRthvIne svarga karI che, ge brAhmaNanuM rakSaNa karavA temanA ripu ( pAtAlavAsI daitya )rUpI samudramAM potAnA khaDunA ravaiyA kayA che, ane ema ( tathA yajJAdithI ) iMdrane sukhI ka che-200 sage 2. pRthvI upara iMdra jevA, zatrurUpI dahImAM ravaiyA jevA, pRthvI upara nIti mArganA zubha mArga sthApanAra, IMdra sahita ravarganI rakSA karavA icchanAra, evA A rAjAne svapnamAM eka vAra zaMbhu gmA mamANe khAlyA-1 buddhithI zukra jevA, ane tejathI zukrane paNa tiraskAra karanAra, ne devatAnI bhaktithI azukra ( eTale bRhaspati jevA, ) vRSabhane paNa rvahana karavAmAM haThAvanAra, cAra varNa, cAra upAya, cAra artha ane cAra veda jene priya che evA, he culya ! tuM mArA naMdI jevA rvahanakSama che, tuM harinA pAMcamA hAtha che, tAre koi prakAranA sahAyanI zI apekSA che ! cAre dizAnuM rakSaNa karatAM tane bahu varSa vItyAM che, have devatAnuM paNa kAMika kArya saMbhAra.-203 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) viSNunA sakhA ( arjuna ) paNa jenA saMhAra karavA samartha na thayA, tema tenA pitA ke iMdra pote paNa na thayA, tevA prabhAsanA vidhvaMsa karanAra ( grAharipu Adi dAnava ) prati, tu cApa caDhAvIne daMDazAstramAM zukra jevA thA--4 zatrunA( 1 ) saMhAra karanAra sarva rAjAomAM mahA, A nararavi, A svapna bahu zreyaskara che ema harSa pAmatA jAgyA tyAre, aMdI janA paNa sUryAyanA mastAne kAvya gAtA hatA." sUrya vinAnA jagatmAM cAre tarapha prasarI rahelA, ane dRSTine vyartha karanAra, aMdhakArane sUrya haNe che; ane ane ardha ApavAnA uddezathI suMdara jalavALAM sarovaranAM jala, jeindra hAthamAM le ugra tejavALA (sUrya) pAtAnA kiraNathI sarAvaranAM jalane suMdara karatA, tema a MdhakAranA samUhune gaLI jatA, atra uge che; ane aMdhakAranA samUha paNa zIyALanI peThe bhayabhIta thai zIyALavALI kuMjomAM bharAi jAya che--7 he makRSTa bAhuvALA ! tArA hukamathI zatru kare, tema sUryanA udayathI zIyALa potAnAM mitra zIyALa mATe paNa pratIkSA karatAM nathI, tema zIyALavIe potAnAM baccAMne tajIne paNa nAse che, zIyALavAM ema kare emAM zu( 2 ) !--8 jemane cAra veda priya che. evA lokamAM trayImUrtirUpa zivanA u ( 1 ) vRttikAra lakhe che ke ma`dehA nAmanA daityane mAranAra ema mUla saMskRtamAM TThiA evA zabda che tethI sUcavyuM che. ( 2 ) arthAt marIjAya teApaNu Azcarya nathI, jema tArA zatru tane dekhIne nAse temAM zu' ! temare teA paNa Azcarya nathI. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) thatAM, cAra cAra ke traNa traNa piyAvALA zrImAna loka traNa ke cAra badhI vadhUne tajIne, saMdhyAkarma mATe pravarte che - traNa kiraNavALo, ne te vadhatAM) traNa prabhAvALo, (ne temAM thI ) cAra prabhAthI adhika thato, tathA tethI paNa adhika cAra prabhAvaDe upara jaNAto e vayanidhAna, prAtaHsUrya ugatAM jagat. mAtra cAre dizAthI ati prakAzamAna thaI rahyuM che--10 ISTayAdi cha kriyAo vaDe karIne, vRdha tema bAla se brAhmaNa, mekSaprApti mATe jararahita AdipuruSa (1) (viSNu)ne saMbhAre che-11 jalamAM nahI, hAthamAM jala laIne, samRddhimAna Izvaro, brAhmaNone, ATaluM tamane ati alpa che tathApi amArA upara kRpAkarI eTaluM grahaNa karo ema bolatAM, dAnamAM saMkalpa che-12 koI khaMDitA potAnI (zoka chatAM potAnA jevIja khaMDitA) sakhIne kahe che ke "tane ane mane mUkIne gayelAne ene mAruM ne tAruM zuM kAma che ! kemake e to ApaNA upara kevalAni:spRha che ne je e ema kahe che ke huM te tamAre vaza chuM te mithyAja che" !-13 tamane, amane tathA tamane ane amane, asabhya evuM paNa hitavacana kahenAra gurune, tema tamArAM amArAM priyajanane ema che ene A prabhAta sukhakara ho-14 cakravAkanAM hrada tathA bhramaranAM mithuna parasparane ucca svare kahe che ke ApaNe rAtrImAM viyukta thaI gayAM hatAM tevI rAtrI kADhI nAkhanAra, ane ApaNI pAse AvIne ApaNane AzvAsana karanAra, evA sUryakiraNane Avo ApaNe satvara namIe-15 (1) e lekane artha jainadharmakta zrI RSabhadevane lAge tema paNa karI zakAya che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31) he kamalo ! strIonAM nayananA prabodhathI ame jItAyAM chIe ema haso cho zAnAM ? kemake tame paNa eja nayanothI jItAyelAM che, ema tArA puranI naheromAM, (potAmAM bIDAyalA) bhramaranA zabdathI bolatAM piyaNAM mIcAI jAya che--16 te mArA pratApanuM anukaraNa karyuM che, ke meM tArAnuM karyuM che, ema tarka karato ravi maMdamaMda udaye caDhe che evo amArA jevAnA manamAM A samaye saMkalpa thAya che-17 tArI pAse AvavAnuM kahIne je mArI pAse rahyA, ane mArI pAse AvavAnuM kahIne je tArI pAse rahyA, tenA viSe tane ze anubhava thAya che ? huM kahuM chuM te yathArtha che ema jANI tuMja A vAtamAM tatva (e patinuM zANuM) vicArI jo, ema atyAre parasparane sakhIo (zeko ) kahe che-18 rAtrImAM huM tane ne tuM mane ema ApaNe zabda karatAM hatAM (chatAM) maLyAM nahi, enuM kAraNa mAtra tane ane mane haThAvI denArAM vidhivilasita ja che, ema cakravAka mithuna (ha) paraspara raTe che-18 tane, mane, ApaNane, tamane, amane, tame sarvane, dhikkAra che, ke tamArA ane amArA prati sadbhAvavALA enAM darzana thayAM nahi, tamArAM ne amArAM iSTomAM atyAre jorabaMdha vAto cAle che-ra0 A (rAjA) tamane ane amane hitakArI che, tema tamArAthI mArAthI ne ApaNAthI utkRSTa che, ne tamAro tathA amAro izvara che, ema bolatA A rAjA A samaye tArA tarapha Ave che-21 A ati uttama, tamane ane amane rakSe che, Ape che, zAsana kare che, temaja tamane ane amane hitakArI che, ema janoe paraspara, udaya samaye stavAyelo sUrya, jema eja prakAre janothI tavAyalo tuM amane pavitra kare che, tema tane pavitra kare-22 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3ra) maharSio amane kRtyane upadeza karo, sarve devatAo amAruM rakSaNa karo, vimavare mane pavitra karo, ane he sUrya! prabhu! tame mAruM rakSaNa karo, ema (dhArmiko) atyAre vANI vahe che-23 are ! tArA vakSa:sthalamAM nakhacinha che, ne tuM mane kahe che ke tArA sama,"(A jA) tArI mAre apekSA nathI, te have mArA sAmuM zAmATe juve che, mane mUkI, raste javAde, ema atyAre koI anunaya karatA kAmukane koI nAyikA kahe che-24 bhale bA! tame nahi sUtAM ho eTale tamane ALasa Ave che, ne bena ameto sUtelAM eTale pharakaDInI peThe pharIe chIe, tame to kharekharAM vahAlAM eTale tamArA pati tamArI pAse AvelA ne ame vahAlAM nahi eTale amArA pati amArI pAse na AvelA; tame kharAM sakomaLa ke tamane sUryano tApa paNa pIDA kare, ne ame to bApA kaThaNa eTale amane te na naDe ema mAtaHkAle sakhIo parasparane kAkRtithI vade che-25-26 pAtra lAvo, Ane svaccha karo, AmAM pUjA sAmagrI lAvo, AnAthI bali Apa, Aha, Asuca, ene lAve ne emAM tvarAthI ghI reDI, kuMDa khoda, ene lIdhe, A phala jhAle, ene homo A dahI rahyuM, enAthI pUjA karo, A bahu zrutipAraMgata che mATe emano satkAra kare, pelA AvelA che temane bolAvA jAo, emane dakSiNA Ape, A agni rahyA, emane namaskAra karo, Ama anyonyane AjJA karatA brAhmaNonI, AvI vANuM, A samaye brahmapurImAM vartI rahI che-ra7-28-28 potAnA A kiraNothI, ati dayApAtra evI dizAonA karNanA alaMkAra sarjatA, A sarve pRthvI ane AkAza vacce, A potAnuM che A parAyu che evI spaSTatA vistArI--30 A dIpa raviudaye rAjatA nathI, tema temanA karatAM paNa adhika tejasvI evo agni paNa rAjate nathI; pelo caMdra ke pelA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (33) tArA te paNa zobhatA nathI; athavA emaja heya, kemake devane adhina heI koNa sarvadA zrIsahavartamAna rahe che -31 saMdhyA brAhmItanu che, ne A ravi zAMbhavItanuM che, tema Apa pratyakSa muraripunuM tana(1) che, to evI che AtrayI tene koNa pumAna na pUje.-32 he nRpa ! saMdhyAcana kara, e saMdhyAne harihara ne brahmA paNa pUje che, temaja enA pUjanathI A jagatanA loka paNa pApane chedanAra tathA mukitae pahocADanAra mAgene pAme che-33 keTalAka ravine stavatAM vedane bhaNe che, keTalAka yava vecAtA laI agni-zaraNamAM pese che, keTalAka kuza kApavAne tathA samidhuM bhegAM karavAne tarApA upara nadIne tarI sAme pAra pahoce che-34 dizArUpI strIne, padminIrUpI strIne, AkAzanI zobhArUpI cIne, svarganI lakSmIrUpI strIne, ema sarvane potAnI strI hoya tema pAdapAta(2)thI ArAdhatA sUryane siddhalokonI strIo uMcI bamAra karIne nihALe che-35 mArga batAvanAra jevA prabhAtane pAmI, buddhimAna mAlIo, * dravya pAmavAnI IcchAthI, kasumane bhegAM karI, jagatane pAvana karanAra (1) brahmAe sRSTi sarjavA aneka tanu dhAraNa karelAM che temAMnuM eka manuSya sa pachInuM tana saMdhyA che. zivanI aSTa mUrta kahevAya che (juo zakuMtalAnuM maMgalAcaraNa) temAM sUrya paNa che. rAjA potAne to viSNu peja gaNavAne saMpradAya che. (2) pAdapata e di atha che, pAda eTale kiraNa tema paga; kiraNonA paDavAthI karIne sarvane bhAvato sUrya jANe temane page paDe che. tene siha chIe evI spRhAthI juve che ke ApaNe pati paNa Avo heya te ThIka e dhvani che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) koI zreSTha maMdira AgaLa, deDakAMnI peThe, aneka jherI jIvaDAMmAM paNa paga mUkI mUkIne ( tvarAthI), A samaye, lai jAya che-36 caMdrane ekavAra paraNelI evI pUrva dizAne pUnarvavAhita jevI karavA Icchato sUrya, aMdhakArane kArAgRhamAM pUre che ane enuM teja, je ati puNya kare che tenAM salATanA TAMkaNAnI peThe pApamAtrane TAMkIne ukhADI nAkhe che-37 pApane saMhAravA icchatA ravinA azva, pUrvAcala uparanA kevala dhAtumaya evA taTane ullaMghe che ne atra pAkelI kerI jevI rakta saMdhyA, e azvanI kharIthI vaTAyelI dhUla AkAzane lAgI hoya tevI bhAse che-28 AgirinI bhUmimAM paDelAM potAnAM ja pratibiMbane, e azva ati gADha ugelAM lIlAM taNa gaNIne cATavA icche che, ne tethI aMdhakArane haNavAnI IcchA rAkhatA aruNanA, ati tejasvI Ara ghocIne karelA hakArAne paNa gaNakAratA nathI-38 suMdara sarasvatI jevA chatAM paNa gurunAM vacanane anusare che ane zreyarUpI rathanA dhusarA jevA chatAM te dhUsarAne Teko ApavA irache che; evA zAna sAdhu mehamAtrane jItatA satA chuvedika(1) upayoga kare che-40 cAlo jaie evI bUma mAratA, pAMdaDAM pADavAnI lAkaDI hAthamAM laI taiyAra thayelA, baLadane rAzathI bAMdhI doratA, evA avidvAn gAmaDIA, AkAzarUpI thALImAMthI khasI paDatA caMdrane dahIno loco jANe nihALe che-41 udaya pAmavA icchatA daityalokanA raNa-yAno Rtvija, IMdranI dizAne sparza karanAro, kiraNarUpI mAlAne potAnI AgaLa (1) jinakti kavizeSanuM nAma che. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) prasArate, ane ajarAmara tathA ati pravINa evA munithI uNigAdi dothI stabAyalo, ravi tamArAM pApane saMhAra karanAro thAo -42 jalanA kaNathI yukta, unmatta kreca pakSInA zabda sahavartamAna kamalanI rajathI spaSTa rIte bharelo, ati prasaratA vAyu divasAraMbheja zItalatA vistAre che, ne ema sUrye karelA divasane na karyA jevo karI nAkhe che(1)-43 divasanuM ratna (sUrya), divasa kArato saMte javAnuM thAya che, pachI divasanuM ujjavala rU5 phure che, ane Apane rAtadivasa Azivaida ApatA sAma veda jANanArA, prabhAte rathaMtara sAma gAvA pravartache-44 tamAro viyoga mAre bhAga Avyo tyArathI mArAM patra saMkocAI gayAM evI huM thaI gaI, tame gAyo dovAi te velAthI kayAM saMtAI gayA hatA? ema A kamalinI ati duHkha pAmI bhramaranA zabdothI rAtrIe potAnI je dazA thayelI tenI jANe ravine phariyAda kare che(2)-45 - pUrvadizAne unnatanAbhivALI karate ravi udaya pAme che, ne tenA udayane icchanArA loka, potAnuM kartavya jANatA satA, ane sukRta karavAnI IcchA rAkhatA satA, jAgrata thai uThe che, nahAya che, dAna kare che-46 prAtaHkAle phukAte zaMkha mAninIone jANe kahe che ke tame mAna dharyuM, bhrakuTI caDhAvI, ne (priye anunayakaryA chatAM paNa) dhIraja dharI (1) kemake sUryodaye zItalatA kamI thAya te thatI nathI. (2) emAM pativratA strI potAnA patinA viyogathI thayelI pitAnA vatAnuMsAra dazAnuM paNa varNana kare che evo dhvani che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) rAkhI, te badhu have bAjue mUko, ne priya sAthe samAdhAna karI sa bhASaNa karo ( kemake have rAta rahI nathI )-47 dUdha dohyuM, pAramAM reDayuM, tene DhAMkayuM, temAMthI levuM hoya te lIdhu' ne te athavA ta+- ke jala je pIvuM heAya te pIdhuM, ema atyAre sarve vRddha AAhIrA pUche che-48 he rAjA ! tu' lakSmIne vI che, pRthvInA pati che, te zatrune sahAryA che, tuM sukhe rahe che, gurunI stuti kara, saMdhyAvidhi samAsa kara, ane A bhuvanane yazathI tArI nAkha-48 tame buddhithI yukta che, jaDatA tamArAmAM leza paNa nathI, tema tame niraMtara che, eTaleja nidrA paNa tamane sparzatI nathI, ema tame sarva utkRSTa guNathI saMpUrNa che 1-40 tame tamasUnA nAza karyo che, zatrune sahAyA che, ne vizvamAtrane pavitra karyuM che, e sarvathI zuM tame sUryanI prabhAne anusaryA che, ke zuM teNe tamane sahAya karI che, ke teNe tamArUM sanmAna karyuM che..!-51 jenA yajJanAM viSra tame haNyAM che te atyAre tamane ziSarUpI anugraha kare che, teja tamane saMskAra karo, tamane sanmArgamAM pravatAvA, temanA sarva guNa tamArAmAM sphuro--para AkAzane paNa pahocatA evA kiraNavALAM ratnathI jaDelA maMDapamAM besA, siMhAsane caDhI parvatazikhare caDhelA sihunI zAbhAne pAmeA, ane iMdranI lakSmIne prApta thA--53 pachI, dUdhanA jevA ujjavala ane ramaNIya netrarUpI kamalavALA, anyAya karanAra daityAdine dahana karanAra, dAnava sa`hAra icchanArA devanA priya, tathA vRtrane haNanAra IMdranA du:khaneA haranAra, smRti buddhimAtu, ane kArya sAdhavAmAMjarA paNa mugdhatA tapAmanAro, e ( mUlarAja ) uThayA--14 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ( 30 ) zatrune sahAyA che jeNe eve, zileAkane pAlanAra, amata varasAvatA, ane mIThI vANI kheAlate, snAna karelA tathA vaida uccA ratA, A ( mUlarAja ), teNe, snAna karelA, matroccAra karatA brAhmaNAthI vIMTAyalA hAI, saMdhyAvidhi samApta kA--55 ati bhaktiyuktavANI vadatApAnA zirapecanAM ratnathI jenI pAdukA chavAi rahI che. evA e bAraNA AgaLa pratIhAra vijJA paka lokane zu kaho ema pUche che ( ! ) ( teve samaye ), manamAM kartavya kArya dhAraNa karIne, jabaka tathA jehulanI sAthe sabhAmaMDapamAM gayA----56 viSane pUjanArA, ane sA yajJa karanAra ( iMdra jevA ), tathA guNanA zuddha karanAra, e rAjA, guNa vaDe karIne rAjAne zAbhAvanArA, ati bhaktimAt, ane zatrune dahana karanArA, gmA ( jabaka ane jehula matrIthI ), hara jema brahmA ane viSNuthI, tema zAbhI rahyA--57 e rAjA, beThA pachI, dAMtanA kiraNanA samUhathI, zaMkhanA jhINA lATathI hAya tema, sabhAmaMDapane ati dhavala karatA, temane, zaMkaranA prabhAsane bhagADanArane mAravArUpI saMdezA kahevA lAgyA--18 meja grAharipune banAvyA che, paNa e duSTa lagnamAM janmelA nirlajja, parivrAjakone pIDanAra nIkaLyA; tyAre huM pUchuM chuM ke huM enA nAza zI rIte karU', kemake poteja vAveluM poteja ukhAr3e ema krIyA urjasvI puruSa kare ?-59 bhItinA asthAna, ane matinA parama dhAma, zatrunA saMhAranArA, he mahAtmA ! tame bRhaspati jevA che, ne tame. zukra jevA che, to tame eka kSaNa paNa vilaMba karyA vinAja yogya hoya te *hIrA--60 rAjA kheAlI rahyA tyAre lakSmIvAt yazavAna nyAyakArI buddhi Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) mAna ane prasanna, tathA ahIvatI, kAmanIvatI, RSivatI, Adi nadInAM jala jevI svaccha ane madhura vANIvALA, jehula bo -61 carmarvatInA sarjanAra (bahu yajJa karanAra raMti deva) jevA, tathA samasvAna jevA ati unnata, ane kalivAna jevA saMpUrNa dhArmika ! he sarva bhUpatie ghuMTaNavALIne namana karAyelA ! e AhIra gadheDAne uddezIne je zaMbhue Apane kahyuM te yukta ja che-62 udavAnano deha karanAra e surASTrarAjAe mArI nAkhelA tIrthayAtrA karanAra lokanAM asthi carmadithI chavAyelI samudra sudhInI prabhAsabhUmi prayatnavAnane paNa agamya thaI paDe che-63 je surAbhUmi zrIviSNue karIne uttama rAjAthI yukta hatI, tene, dakSminAmanA astravALA hevAthI urmi sahita samudra jevA jaNAtA, ane kRminA rogavALAnA jevI zirvanI ceLa thayelA, A bhUmipa, naThArA rAjAvALI karI nAkhI che-64 hAthamAM yava lIdhelA evA munionI gAya, mAhiSmatInA iza (kArtavIyana)nI peThe haranAro, vRSabhanA jevA skaMdhavALo, bhAnumatInA pati ( duryodhana) jevo, A, kRSNArjunane vasavA yogya Apura (vAmana sthalI)mAM vase che-pa rAtrIe humalo kare che tethI rAtrIe paNa na sUI janAro, ne evA ugra bAhuvALAthI DarIne Asane paNa na besanAro, evo vIza hAthavALA ( rAvaNa ne bhAI paNa mane lAge che ke potAnuM Asana (A naThArAne hAthe) mAsa ke ardha mAsamAM oNI besaze-66 hadayathIja duSTa, pRthvInA hRdayane kAMTArUpI, ne rAvaNathI AThame hase paNa haThe nahi te, ane samudranAM jalathI paNa na aTakAvI zakAya evo, A, lohI pInAra(rAkSasa )ne zatrunA lohIthI khuzI kare che-67 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) ane nIkaLI paDatAM lIDAM tathA AMtaraDAvALA, lAMbA dAMtavALA, zatrunA hAthInA samUhane, yamanA dUta jevAM annathI hato, madyapAnAdinA jevA raktapAnathI, tema viSTA jemAMthI nIkaLI gayelI che evAM AMtaraDAthI, pizAcIne ( A rAja) saMteSa pamADe che-68 tIrthamAM pharanAra janonA zatruo, eNe, vyAdhrapAdanA putra RSi, jemanI daSTi niraMtara nAsAgra uparaja TharI rahe che, jemanuM mana niraMta2 dipaghAdi chaMda racavAmAM rame che, ne je manuSyamAtranA hitamAM ja nirata che, temano, nAka DuMgarAvIne anucita vacana bolI tiraskAra kayA-68 manuSyamAtra prati duSTatA karatA evA kevala akkala vinAnA, tathA sarpanA jevAM kuTila karma karanArA, tema catuthAza levAno kahIne loka pAsethI AkhuMe tANI lenArA, A duSTathI dharma kema pAMgaLo na thAya?-70 pazcima dizAne pati (e grAharipu) dakSiNa tathA uttara dizAnA rAjAne pazunI peThe potAnI AgaLa page cAlatA karIne, ati aMhakAra bharyo, hadaya tathA cakSu temanAthI uMcAM ne uMcAM rAkhIne, svaneja raste jato hoya (1) tema, adhara cAle che-71 - vidvAno sahita chatAM paNa kevala pApiNDanI saMgatimAM rahenArA, puruSone viSe dharmane jANanAra chatAM paNa pApamAMja ramanArA, evA ati ridra astrAdinA vaipuNyavALA, A rAjAnAM caritra, tenAthI trAsIne namI jatI pRthvIja jANe che-72 ati krUratAe karIne varU jevA, tathA iMdranA vaibhavanI icchA rAkhanAra, A juvAnanI, kUtarAnI pUchaDA jevI vAMkI buddhi, IMdrANIne bhogavatA IMdrane paNa kAMTAnI peThe sAle che-73 (1) athavA svarga be AgaLa vegaLuM hoya tema Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) javAnInA madathI zvAnanA jevI unmattatAvALA, ane yuvatIenA laMpaTa tathA iMkathI paNa na bIhInArA, evA eNe rAjAone haNI haNIne temanI rotI rANIone potAnA raNavAsamAM rAkhI sAmavedamAM (rayaMtara ane bRhadra yaMtara) sAma jevA, vRtra tathA ananA balavALA, rAjAone baMdIvAna karI rAkhanArA, suMdara ajavALA, duSTa karma karanArA, evA A pApanA divasa rU5 rAjAne nei, koNa namatuM nathI ?-75 zatadhI e nAmanA AyudhathI hajAro brAhmaNane mArI nAkhavAthI, yajJamAtra baMdha thayAthI pRthvIne plIharagajevA A rAjanAthI (trAsIne) pitAno yAbhAga na maLavAthI sudhAtura thayelo iMdra, Ajane Ajaja, A duSTane pRthvI pati banAvatA vidhine dhikkAraze-76 pahoLAIthI dIpatAM, madathI DelatAM, calavicala thatAM, ne ema yamanI paNa spardhA karatAM, ane pRthvI tathA AkAzane gaLI javAne tatpara, evAM enAM netra, te paNa, evAja enA tanune cogya che-77 jyAre enI pAsenA bhAthAmAM, capalatA, zatrumati dhUNe che, daLe che, kI de che, tyAre devatAo paNa jyAMthI nAzI gayA che evuM svarga, devatAnA punarAgamanane icchatuM satuM, svarga kema kahevAi zakAya -78 kAraka jema aneka kriyAno, tema e mahA mahA pApano hetu che, svataMtra che, kukarmano kartA che, ne vizvane ati tApa Ape che, dizA mAtramAM rakhaDe che, samudrane paNa tarI jAya che, durguNamAM paNa pese che, ne jarAe bhaya pAmato nathI-98 ramatamAM paNa pharatAM bhUpatione bhaDakAve che, pRthvImAMthI dravyamAtra kheMcI le che, tema te upara adharmaja pravartAve che, munio pAse kAMI bhaNata nathI (eTaluM ja nahi, paNa temanI vRttine paNa rodha Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (41) kareche, temane sanmArge pUchatA nathI, ne ulaTo temanI pAsethI kara leche-80 ratnAkaramAMthI ratna tANe che, ( chatAM ) kuberanA bhaMDAranI icchA kareche, yuddhamAM pratipakSI enI pAse potAnA prANa yAce che te ene peAtAnA svAmo rUpe svIkAre che-81 rAvaNa peAtAnA puramAM parastrIne kheMcI gayA hatA, kArtavIrya muninI gAya cArI gayA hatA, potAnI bahenanAM bAlakane kaMsa mArI nAkhatA hatA, zuM e traNe pAsethI anIti zmA duSTa zIkhyA che ?-82 siMdhupati pAsethI gaja azva gAya Adi mathI nAkhIne laI lIdhAM, ne enI yuktithI mahIdharA parasparamAM virodhavALA thaI paDacA; ema eNe siMdhupati arthAt samudrane mathana karI airAvata kAmadhenu, ane ucca:zravA lenAra, tathA mahIdhara eTale parvatanI pAMkhA tADI nAkhanAra IMdranA guNa, daMDa rUpe grahaNa karyA che; yamane paNa e ghAta karavA prereche, paNa pote yamathI merAtA nathI-83 eNe pRthvIne sainyanA samUhathI kheda pamADayA che, zeSa nAgane bhAranI pIDA batAvI che, zatrune yamapurI batAvI che; ne pizAcAne temanuM mAMsa khavarAvyuM che-84 keda karelA rAdine eNe ati kaThora vacana saMbhaLAvyAM che, ne temane eNe daMDanI rakameA kahI( 1) batAvI che; vairInA mAthA upara pagamUkatA eNe ugratejathI kene rAMdhI nAkhyA nathI ?-85 ujjaiyata upara mRgayA ramatAM kUtarAnA ToLAthI camarIvALI gAyAne e marAvI temaneja te khavarAve che; ne e citra raMganA kUtarA ( 1 ) TIkAkAra lakhe che ke Ama karavu e mlecchAcAra che, mATe te nidha che. * Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) nA ToLAne prabhAsanA AzramamAMnI cIso pADatI haraNIone paNa khavarAvI de che-86 jagat mAtrane abhakSya evuM bhakSa karanArane ene have dUtathI kahe varAvavuM ke bolAvavo e kAmanuM nathI; he caMDanetra ! aMbADI sahita hAthInI senAne, teno daMDa karavAnI krUra AjJA sahita enI tarapha mokalo-87 je prajAmAtrane kumArga caDhAve tevAne mRtyu mArge caDhAvavo joIe je je Izvara evAne daMDa na kare te tenA pApathI potAne dharma khuve-88 tame jo ene daMDa nahi Apo to e potAnA balathI yamane paNa gaNakAraze nahi te tama jevAMnI zI dazA? ), kemake satpuruSa e upakSata evA duSTa loka kone kone pitAnI meLe ja kharAba karatA nathI ?-88 duSTa nItivALA (chatAM bAhyAcArathI anukUla jaNAtA) evAne tame kema adyApi prasannatAthI nihALo cho ? evA kapaTIne jarA paNa satkAra kare nahi; je nyAyI che te nyAyane ja name che. he nAtha ! rAtrIe tamane jeNe kahyuM che te nAthane je tame (prasanna karavA) IchatA ho, ke uttama yaza prAptakAravA IcchatA ho, ke tamArA vaMzanA dharmane ke mRtiprata dharmane saMbhAratA ho, te A saMbaMdhe to krodha upara dayA kare, kSamA upara nahi--81 zrI zaMbhu tamArA svAmI thaI tamane " tuM ja tene zAsana karavA samartha che" ema kahI gayA che, te sainya tema buddhi ubhayane enA vadha mATe zuddha karI taiyAra karo, kemake zatranI upekSA rUpI Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (43) vyAdhi (te upekSA karanAra rAjAne ja nahi) paNa AkhA rAjyane pIDA kare che-82 pRthvIne saMtApa karanAra tathA tene zI khAnAra evA e vyAdhine haNavAnA saMbaMdhe Apane upadeza karavAnI jarUra nathI; pRthvIne pIDA karanAra parvatagaNanI pAMkha chedavAmAM iMdrane koNe preraNA karI hatI ?-83 lokane pIlI nAkhanAra zatrune daMDa na denAra rAjA AkhI pR. thvIne pIle che, mATe je ema na karavuM hoya to prajAne raMjADanAra A duSTane raMjADe-84 jema IMdra jaMbhane haNya, jema jalazAyI viSNue madhune ha, ne pura daityane zaMbhue haNyo, tema he rAjA ! pRthvIne pIDanAra A pApane tuM haNa-85 kharadUSaNAdinA niHzeSa saMhAranI peThe zatruno saMhAra karanAra rAjAe, AMkhanA aNasArAthI prerAyalojAMbavAna jevI tikSNa buddhivALo, jaMbaka A vacana sAMbhaLIne bAyo-86 prabhunA kArya mATe potAnA mitra putra vaibhava ke prANa koNe vegaLAM mUkyAM nathI ? paNa jehulanA jevo AvuM tatvarUpa ane satya tema priya bolanAra bIje thayuM nathI-87 je lobhathI arthata ati pApasaMgrahanI IcchAthI, maMtrasamaye khuzAmadathI ke kAMI kapaTathI khele che, te potAnI kIrti, potAnuM kula, ne potAnA AtmAnI unnatie (uttamottama vastuthI) jugAra khele che( 1)-98 maMtra sabhAmAM bezI je phuTa bele che, te svAmInA cittamAM vase (1) arthAta temane khuve che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) che, sabhAmAM birAjanArane mastake caDheche, ne teNeja kharI gurusevA karelIche--99 teTalA mATe, tame te sarva arthazAstramAM ati pravINa che, tathApi satya kahuM chuM ke peAtAnA svAmInI pAse bezI je mANasa gAya dahAvAya teTalA arthAt eka aNu jeTalA paNa udAsIna rahe, satvara narakamAM jAyache--100 peAtAnA puramAM vasatA ene eka gAu uparaja DuMgarA che, enAthI eka yeAjane samudra che, ema e badhAM enAMrakSaNa sthAna che, e sarvadA udyata raheche; zAlipAka jeTaluM paNa sutA nathI; evAne sAdhavA sahuja na jANuzA--101 gAya daheAvA jeTalI vAra paNa virAma pAmyA vinA, rAjA ane seveche; sA koza jeTale cheTethI, sainyapatine AjJA karavAnI rItithI, tame ene sahAravAmAM mAtra eka dAtaraDAthI vRkSa kApavA jevuM karocha--102 jo tame jayanI spRhA rAkhatA ho, ke yazanI spRhA rAkhatA he, te lokanA upara kApa karatA, temanI iSyA karatA, temanA TreAha karatA, evA A duSTane saMhAravA sArU jAteja kopa karIne uThA----103 vananA gavheramAMthI nIkaLIne siMha badhAM vanapazunA yUthamAMthI uddAma hAthIneja zodhIne mAreche; mATe tamAre jaganu rakSaNa karavA sArU jAteja enI sAmA javAnA vicArathI pAchA haThavAtuM nathI, te vAtamAM pramAda karavAnA nathI, ke te vAtamAM kAMi halakAi gaNI tene pheravavAnI nathI--104 yuddhamAM aparAjita, zatruthI bhaya na pAmanAra, kacchadezathI tu kanu paNa rakSaNa karanAra, tathA kazAthI pAcho na huThanAra, evA misaha lakSarAjA eka mAnA jaNyA bhAi hAya tevA enA sakhA che-105 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) azvina pUrNimAthI jema dIpotsava, tema mAtra ATha ja yojana kacchathI saurASTra dUra che, eTale phUlano putra e lalarAjA, je pRthvI uparanA bhUpatithakI balavaDe karIne adhika che te enAthI dUra nathI.-106 parvata upara, samudramAM, je je pa kSatritva dhAraNa karI rahyA che, ne enI AMkha AgaLa ramI rahyA che, te sarve enA yudhdhamAM jhaMpalAvaze, mATe tamArA pratipakSI eka ke be che ema na jANaze, paNa ghaNuM che ema samajaje-107 eka mitranI samIpe, ke eka durgamAM bharAyalo, kaI rAjA hoyate tene jItavo kaThina che, to e ubhaya rIte saMpanna Ane mAravAne AkAza ane pRthvInI vacamAM tamArA potAnA vinA bIjuM koI hAla jaNAtuM nathI-108 surASTramAM je AbhIra loka vase che temanA prati, arjunane paNa parAkramathI ati kAnta karelo evA tame, jyAre caDhaze tyAre temanI strIo " he prANanAtha ! dhika vidhi !" ema malApa karavA maMDaze, evuM he prabhu ! mArI kalpanAmAM Ave che.-108 parvata, vana, samudra Adi sthAne uparAuparI zatru vase che ema kaheluM sAMbhaLI, ati pulakitatanuM thaI, ubhaya bhuja upara daSTi karatA, rAjA ubhe thaI gayo, ne enI pUThe enA be maMtrI paNa turata ubhA thayA, tathA badhAM parijana paNa ubhAM thaI gayAM-110 sarga 3. eTalAmAM AkAzamAM veta vAdaLAMthI zobhatI, sarovare sarovarane suMdara jalavALAM karanArI, divijyanA prayANane anukUla, evI kAratu AvI-1 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAnyanI samRddhi, pratyeka tapane, pratyeka grAma patine, pratyeka kheDUtane, tema pratyeka dizA, pratyeka gAma ane pratyeka kSetrane sarvane saMtuSTa karatI zobhI rahI-2 A (carakAla) pratyeka hAthIne mada utpanna karavAthI, prati azvane anupAlanAnukUla hovAthI, tathA prativRSabhane baliSTha karanAra hovAthI (sarvane anukUla che)-3 tapatravALA haMsa sarovaramAM vaselAM kamalo pAse doDI AvyA te uparathI zaraRtu AgaLa bIjIbadhI Rtuo, gaMgA AgaLa bIjI badhI nadIo jevI che, ema thayuM-4 pAkelI DAMgaranuM AnaMda pUrvaka rakSaNa karatI gopIo badho divasa bUma pADI pADIne gIta vistArate sate gAya dahevA jeTalo kAla paNa thAka pAmatI nathI-5 navarAtrInA nava divasamAM pArAyaNa(1)pUrNa karIne, tathA eka koza jatAM jeTalo kAla thAya teTalA vakhata sudhI AzirvAda maMtra ucArIne, brAhmaNe potAnA yajamAnane gAya dahevAya eTalIvAra yathAvidhi abhiSeka kare che-6 sama tema viSama ubhaya prakAranA chaMda, athavA veda, temane Ape divasa bhaNatAM chatAM paNa brAhmaNabaTukone te pAke thayAM nahi kemake temanAM hadaya (A RtumAM) gIta lalakAratI gopInA zabdathI bhramI gayAM hatAM-7 dhAnyathI ja artha utpanna thAya che ema samajI varSARtunA mAsa pUrve, arthanI IcchA rAkhatA puraloka, ketuka-sta bhavaDe karIne iMdrano utsava vistAre che-8 (1) saptazatInuM ema TIkAkAra kahe che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) ati suMdara veSa dhAraNa karelA gepa, potAnAthI eka mAse nAnA, ne nipuNa vANI vadatA mitro sAthe gAyone vasavAnA sthAnamAM goLa meLaveluM dUdha pIe che-8 ati vana made jarApaNa uNA nahi evA gAmaDIA, geDI daDAramatAM uDIne vAgelA daDAvaDe kANA thayelA, ne geDIthI page khoDaMgatA, evA parasparathI mUkkAmUkkI karIne kalaha kare che-10 nadInA taTa kheta rezamI vastra sAthe, sarovaro AkAza sAthe, kemudI divasa sAthe, ane megha kailAsanAM zikhara sAthe, spardhA kare che-11 baMdUka puSo strIonA adharathI, padma temanAM mukhathI, kAsakusumo temanA hAsathI, sahasA spardhA karavA maMDI paDayAM che-12 AkhAM kamalanAM vanane vana khIlI uThavAthI zveta pakSavALA haMsa sukhe rame che, ne ati kaSTathI meghajala pAmatA cAtaka duHkhI thAche-13 e samayamAM jala ane anna, je puSkala thayelAM che, te sArI peThe prApta thaI zakatAM hovAthI pathika loka sukhI thAya che, ne temanI priyAe duHkhI thAya che-14 jAtathI ja krUra, ane prakRtithIja zaTha, evo eka eka AMkhe kANo ne eka page laMgaDA jevo thaIne, mAchalAMne joto, nadItaTa upara beThecheH khala che te baDA mAyAvI hoya che-15 are puSparAvartaka megha ! A pramANe megha caDhAvIne ane vIjaLI enA caLakArA tathA varSanA kaNa varasAvIne te zuM karavA mAMDyuM che. basa bahu thayuM! ema jANe hase meghane kahe che--16 zruti ane smRtimAM pravINa, tathA te upara ati zradhdhAvALA, Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) evA utsuka leka vidhipUrvaka pAyasa sahita zrAdhdha, jema maghAmAM brahmacarya pALeche, tema cadrayukta maghAmAM kareche?--17 kRSi upara ane potAnAM pazu upara atyaMta Asakta, tema kara bharI devAne pUrNa utsuka ( kheDUta ) ame drANa DAMgara ane dreNa drANa tala Apeche--18 gApI ati rame caDhIne hajAra hajAra sArasane tema hajAro popaTane pAMca pAMca karIne gaNavA lAgIche--19 gAmaDIAnA chokarA, temanA guNa ane temanA prema jANatA, tathA temanI sAthe TharelI ratine sa`bhAratA, dAsIne DAMgara bharI Apeche--20 hase huMsIne je mRNAla tantu ApyuM te tene bahu AnaMdakArI lAgyuM; athavA potAne je priya hAya teNe ApeluM kone mIThuM' nathI lAgatuM ? --21 svAtinu pANI mAMtI thai javA lAgyuM, dudha dahIM thai javA lAgyuM, ane zaratu devuM kADhelA evA megha khAlI ( devALA ) chatAM paNa nAzI ( 1 ) gayA--22 garjanA karatA megha, potAnA snehavu, mArane, garjanAthI vacana Apeche, tema te mAra paNa ema kahetA meghane potAnI kekAthI prativacana Apeche--23 daivamAtra tamane bhegA thai sahAya thaze, te tamArUM rakSaNa karaze, ( 1 ) evI sUcanA upara alakAra dvAravyA che ke jenI pAse kAMi nathI evA devAdArane pakaDIne leNadAra besADe te| te vakhate nAsI jAya, paNa je kharA zAhukAra che te khAlI chatAM paNa nAsatA nathI, ezI raheche. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 49 ) ( ema thavAthI mArU' paNa mana dhIraja dharaze ) eTale he nAtha ! mArA tarapha zuM joi rahyAche ? ( sukhe padhArA ), ema kula peAtAnA pati je samudramAM musApharIe javA taiyAra thayA che temane kaheche--24 putra, dvArA, koinA vicAra karyA vinA ane mArganA zramanA kheda paNa gaNyA vinA, lAbhamAtra uparaja najara rAkhI pravAsIlAka nIkaLI paDacA--25 lAhInA jevI rAtI vIjaLInI prabhA ati tApa pedA karanArI hAvAthI, (2 )virahAtura thai jai potAnA patine anunaya strI kareche, sama deche, ne manAveche--26 uttama prakArathI sayata evA tapasvI, pote pakavelA evA tamAra vINavA jAyache, cAtumAsanA upavAsa chatAM paNa gAmamAM ke zaheramAM jatA nathI27 citrA, svAti ne vizAkhA e nakSatramAM jatA sUryanA tApathI pIDAyalA vaTemArgu potAnI jAtane vAna jevI ke tRNajevI paNa ( sukhI ) gaNatA nathI--28 payapAnathI unmatta thayelA gopa annane tAvane( ! ) zukane, kAkane, ziyALane ke vRSabhane kazAne pata karatA nathI, eka pADAne kAMika zvAna jevA ke tRNa jevA gaNakAre che ( ! )--29 pRthvI ane AkArA sarvane sukhakara tathA hitakara chatAM, eka mAtra cAtakane sa MtAI na zakayA mATe potAnI jAtane eka tRNa sarakhI paNa na mAnatA hoya ema, megha sUkAi jAya che--30 rAjA prajA sarvane kalyANu, hita, bhadra, ane Ayurveddhi, thAo, ( 2 )kapila vIjaLI vAtanuM cinha che, lAla vIjaLI tApa sUcaka che, pILI varSAnI, ane dheALA dukALanI sUcaka che ema TIkAkAra lakheche. ta 7 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) tathA kSema ane arthanI sighdhi thAo, ema udaya pAmatA agatya jANe meghagarjanAthI kahe che--31 zreya thAo, kuzalahA cirAyu thAo, kArya sidhdha thA, putra ane bahene A pramANe ali mahotsavane( 1 ) samaye strI AzivAda Ape che--32 zAbhA ane krIDAmAM ati samartha evA ha~sa, te zuM zaradaRtue hajAra dazaherathI vecANa lIdhA che ? ke tenIja pAchaLa gayA--33 pitRne svadhA, iMdrane vaSar, agnine svAhA, devane nama; ema Rtvijo ( e karelA he|ma vakhata)nI vANI dhAnyasaMpattirUpe athasaMpUrNa phalI che--34 majAnuM sarvatra kalyANa kalyANa thai rahyuM che, jalazAyI zrIviSNunI nidrA ( 2 )gaiche, ane nadInA taTa sudhI, mAtra pASANavALI bhUmi ane uSara bhUmi vinA, sarva bhUmi lIlIchama thai rahIche--35 saptada vRkSA hAthInA madanI gaMdhathIja jANe sugaMdha ApavA lAgyAM; ane pavana, zephAlIne, temanA gaMdha lai, te badala nRtya karAvavA lAgyA--36 mAra, upAdhyAya pAsethI jANe zIkhyA hoya tema, athavA naTanA upadeza sAMbhaLIne hAya tema, mAsAda upara caDhIne nAceche, ne nagaranI jIe temane AAsane beThI beThI nihALeche--37 varSAnA aMtathI ane kamaleAnA khIlavAnA vakhatathI mAMDIne, ( 1 ) kArtikamAsamAM pratipadbe divasa balimaheAtsava karAyache ema TIkAkAra lakheche. ( 2 ) devauThI agIArasa AvI. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (51) vINAnA nAdathI jUdA prakArano, ane vAMsaLInA nAdathI paNa judA, evo bhamarIno nAda bhAsavA lAgyo- 38 pazcima dizAmAM javAnuM chatAM, navamIne bIje divasa (dazarAne dahADe), loka, eka gAuthI sImalaMghana (1)karavA mATe, pUrvadizA tarapha jAya che-38 kAcabA, tIranI pAse, ane jalanI bahAra, ravinA umaNa kiraNathI tapatA satA paNa, jANe leNadAranA bAMdhyA hoya tema paDI rahe che-40 sugaMdhanA anurAgamAM AnaMdathI baMdhAyelo evo bhramara, kumuda ane kamalanI samIpe, ane nIpa tathA ketakathI dUra, bhamavA lAgyo-41 navAM jAti puSpa, navAM kamala, tathA navA jalanA kaNa, e sarvane thoDe thoDe ghasAIne Avato pavana, viyogIo, mahA duHkhe sahe che-4ra sUrya sAmuM ati duHkhe jovAI zakAtuM hevAthI zarad paNa eka nAnuM sarakhuM grISma thai rahI, ne thoDAM thoDAM vAdaLAMthI zara nAnI sarakhI varSa thaI rahI-43 ati viSahatApathI kalAnta thaI gayelA, ne jyonAne na oLakhI zakatA, evA cakora, sarovaranA jala (ne snAjANI te) tarapha gayA, paNa nAnAM mojAMnA zerathI samajyA-44 parvatanI upara, nIce, pUrva, pazcime, ( cAre tarapha ), uDatA popaToe zara6 lakSmInA upara nIlachatra karI mUkyuM-45 (1) zubha murti zubha dizAthI gAmamAM pesavuM e dazAne divasa je rIvAja che tene sImalaMdhana kahe che ema TIkAkAra lakhe che. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra) pitRone durgati tajI devayAna sadhAvanAro mArga (1) dhruvanI dakSiNe, tema vAtApine bhakSaNa karI janAra (agatya)nI uttare, dIpavA lAgya-46 sArI rIte jalathI pUrNa evA meghanI garjanAthI paNa jenI nidrA parve gaI na hatI, te samudramAM (sUtelA)madhu ane kaiTabhanA haNanAra, (ha) ta -47 jalakaNane AkAzamAM laI janAra, taralatAne velIomAM lai janAra, kamalanA rajane cAre dizAmAM phelAvanAra, pavana thAkelAne nila pamADanAra thayo-48 sArasIonA svara vINAnA svaranI peThe zobhavA lAgyA, ane puSpavatInI peThe kAza paMktie(2) kusuma kADhavA mAMDacAM48 durAtmAo jema mitrane tema zIMgaDAM haraNAMne tyAga kare che, ne pANI jema taTane, tema tene toDI pADavAnI icchAvALA vRSabha tene teDI pADe che-50 stutya, mAnya, anukaraNa karavA yogya, bhajavAyogya, evI ane ke pamAyogya saNavALo e rAjA, aneka bIjA deva jevA rAjA sahita, caDhavAne sajaja thayo-51 pitAnA nAdathI AkAzane pUrI nAkhatAM duMdubhi, yazanA ichanAra ane pRthvInA pAlanAra A rAjAe, ripu avazya kSaya karavo ema jANe kahe che-para (1) jene jyotiSazAstramAM vansa kahe che, ne vedamAM dazaka kahe che ema TIkAkAra lakhe che. (2) puSpavatI zabdadviarthI che. strIo pakSe puSpa eTale raja, ane, vRkSa pakSe puSpa te kusuma. emaja kusuma zabda paNa samajavo. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (53) jagane pavitra karate, ati uca (udAtta) svaravALe, maMgala zaMkha, veda bhaNatA brAhmaNa jeva, svara kare che-pa3 diggathI paNa dusaha evo zabda karanAra bharIothI sainya sahita caDhAI karavA taiyAra thayelA e zastradhArI rAjAnI vAta iMdrane paNa pahocI-54 AkAzamAM chAI rahelA svarathI mRdaMge e meghanuM anukaraNa karyuM che, ane mayuroe paNa (e megha nAdathI ThagAI) harSa pAmIne, sapuruSone saMmata evA nAda karavA mAMDayA-55 aMgarakSakoe rahelA, bhUpanA Asana AgaLa strIoe kIrti lakSmI ane hAsyanuM anukaraNa karanAra, motInA sAthIo pUyA surASTrapati javA taiyAra thayelA ane lakSmIne dharelA, e rAjAnI AjJAne amala karanArA bIjA rAjA, tenA AgaLa koTi traNanA deNadAra hoya ema ubhA che-57 jagatanA bhAvi ariSTano avazya ucacheda karanArA evA, mAsamAM be vAra bhojana karanArA, ne bejavAra jala pInArA, brAhmaNo tyAM AvyA-58 tapa ane kRtine atyaMta Asakata, tathA maMtra ane zAMtimAM kuzala, evA svaritavAcana karanAra purohite e zubha muhUrta, hasti ane azvinuM pUjana karyuM-58 . hasti, azva, ratha ane padAtinA svAmI, lakSmI ane pRthvInA adhipatine dhAre ubhA-60 lakSmInA sthAna, kIrti, dharma ane nItinA sAkSI, zukra ane gu Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) - snA putra jevA, ane ekagotranA bhAI jevA, maMtrI paNa tyAM AvyA-61 kSaNamAM ja, zatrune ahitakArI, ne nRpane zubhakArI, evuM muhUrta nakkI karavA badhA janmathI jotiSazAstra bhaNatA jozI(1) chAyAmAM zaMku mAMDe che -62 netradhArI pratIhAranA nAyaka, potAnA pati sAdhu ke asAdhu heya te na gaNakAratAM, svAminA pati sAdhu ane svAmInA kAryamAM nipuNa, evAne AgaLa praveza karAve che -63 mAtra mAtA AgaLaja nipuNa, ane pitA AgaLaja sAdhu, evAno upahAsa karatA, ane potAnA svAmI prati atyaMta bhaktithI kAryanipuNa, evA zastradhArI aMgarakSaka dvAra AgaLa hAra thai ubhA che-64, cAlukyatA bhUlyonuM, tema parvatavAsa rAjAonuM sainya, (rAjA mULarAjanA ) sainyamAM maLI gayuM, te eka khArImAM draNa heya tema samAyuM(2) -65 vaNavAdi vAgha vAge tyAre bherI baMdha rahe che, ne bheryAdi vAge che tyAre veNu baMdha rahe che, brAhmaNa beThA tyAre bhATa AgaLa AvI dakSiNa pAmyA ne te beThA tyAre pAchA brAhmaNa pAmyA-66 ahIMthI AThayojana ke daza yojana sudhI je gAma che, te ba (1) zaMku taDakAmAM ja mAMDaya paNa nRpanA mahAsainyathI eTalI dhULachAIrahI che ke taDako jAte ja nathI evadhvanI che. (2) soLaNanI eka khArI ema TIkAkAra. matalaba ke mUlarAjanuM sainya ati vipula hatuM. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (55) " dhAM pUrNimAnI yAtrA jevA Ave che tema, Aja bhegAM thayAM devatAmAM IMdra jevA, naramAM zreSTha rAjAne jovA mATe purastrIjana, rotAM bAlaka mUkIne tathA gharakAma paDatAM mUkIne, deDI A vyAM-68 * jemanAthI yathArtha sthAne rahIne eka kozathI paNa vidhAyelo, kSaNanA paNa kSaNamAM prANa taje evA, sarva adhArImAM zreSTha, dhodhA, te samaye atizaya zobhavA lAgyA-68 rAjAnA bhavanamAM hacaDAhacaDIthI tUTI gayelA strIonA hAranAM motIne Dhagalo eka be khArI karatAM paNa eka doDha droNa adhika thayo-70 kasuMbala bhUSaNa ane aMgarAga vinA, iMdu ane pAnA jevAM mukhavALI strIo, rati ane lakSmI jevI, thaI nahi (thAta nahi (?)-71 prayANa pUrvanA mahotsavArthe, rAjabhavananI pUrve, ne dvAranI pazcike, kuMkuma raMga chAMTyA che-7ra prAsAdathI AgaLa, ane AgalI aTArIthI pAchaLa, ema, prayANa pUrve utsavALe kuMkuma lIpyAM che-73 snehathI, bhakitathI AnaMdathI, ema nareMdranA darzanArthe te samaye koNa utsuka nathayuM ?-74 je kAraNathI azvanA khUMkhArA thAya che, je hetuthI hastine mada cahe che, je hetuthI vRSabho dhvani karI rahyA che, ne je mATe bhaTona udyama che, je kAraNe pRthvI paNa uce sAse taiyAra che, je mATe maratu paNa sukhakara thayo che, te sarvathI ema jaNAya che ke rAjAno thoDAka mAMja ati mahAt vijaya thaze-75-76 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) kalyANathI jarA paNa dUra nahi evA rAjA, e pachI, leAkathI dUra chatAM, temanI pAseja ati tejathI jhaLakI rahelA, siMhAsane meDhA-77 bhATa loko rAjAnA dUrathI yarA kheAle che, guru te, pAsethIja AzirvAdi Apeche, ne gAyache--78 sarve brAhmaNA tathA gAyako pAsethIja AAja ame sukhe bezIzu, Aja ame amArA svarUpathI makAzIjI, ema jANe tUtrikanA pratizabdothI pRthvI ane AkAza kaheche-- --38 ame jANIe chIe te ame kahie chIe ke je pArtha phalgunImAM thayA hatA teja tu che, tAro sarvathA vijaya thAo, ema vadyate e rAjAnA gAra ene tilaka kareche~80 aAsapAsa urADatA be cAmara sahita e rAjA jANe be phalgu nI sahita ke be medpadA sahita caMdraja che zuM ?--81 tamArA zatruo mANapadAmAM dakSiNa dizAe ( 1 ) jA, ne tamArA jaya tha, tamArI vRdhdhi thAo, ema jyAtirvidalAka 18 che--82 huM bhuja ! tame pUjya che, tame lakSmInA sthAna che, ema (AjAne hAthe karelA ) kalyANa tilaka ( nAsugaMdha )thI AkarSAi AvelI bhramara dArA jANe kaheche--83 gAdagrAma, khalatika, amadeza, ane vananA bhAgavanArA, tema aujA bhUpati A rAjAne namaskAra karIne tenI AgaLa thayA--84 ( 1 ) dakSiNadizA yamapurInI dizA che, ne preASTapadAmAM sAMje jAya te ii pAchuM na Ave ema jyotiSazAstra prasiddha che evuM TIkAkAra lakheche. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7) keTalAka AgaLa ramatA, keTalAka puranuM rakSaNa karatA, ne keTalAka vinayathI namI namI cAlatA, evA e sarvathI dIpato rAjA bhaktipurAsara, mahAlakSmIne namaskAra kare che-85 paga vALIne ubhelA, ane moTA parvatane paNa tiraskAra karatA, gaja upara, zatruno tiraskAra karIne, ravino paNa potAnA tejathI tirarakAra karatA, e rAjA caDha-86 purUSomAM arjuna jevo, ane puruSono rakSaNa karta, e mahAnmatta hAthInA kuMbhathalane, nIce puruSo sahita, zobhAvavA lAgyo-87 zreyanI IcchA karatA, belanuM sthAna, tathA aMkuza sahavartamAna evA e rAjAe, yaza mATe yAtrAe jatAM jalapUrNa, ane sarva rIte sAjA, evA jalakuMbha sAmA dIThA-88 thoDA ghaNA yazavALa, ati balavAnuM Akhalo, vArevAre zabda karate, rAjAnA DAbA hAtha bhagIthI jANe ema kahe che ke tamArA zatrunA duge A eka tuccha taTa jevAja che-88 dUdha jharatI, ane pANInI icchA na rAkhatAM dUdha pIvAnI IcchAvALA ne tethI nIcA namatA vAchaDA sahita, evI gAya ene vagatulya agrabhUmi upara sAmI maLI-90 dhanuSkA jevI bhamaravALI, ati zubha vANI vadatI, niSkalaMka, evI strI hAthamAM ghI laIne, jyotiSazAstra jANanAramAM mukhya evA ene, sAmI maLI-81 prApta thavA ati kaThina evA, tathA zubha sUcaka zakuna, bahAra joI, duSkRtamAtrathI dUra, ane sainyane laI javA rUpa ughamamAM paDelo rAjA ati prasanna thayo-82 cAra hAthanuM dhanuSu dhAraNa karatA e rAjAne cauTAmAM AvatAM ja Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58 ) kIyA satkalanA sajjanee premanA prakAzapUrvaka pUjyA nathI ?----93 bevAra ke traNavAra zrIlathI vadhAvatA, ke bevAra ke traNavAra puSpathI abhinaMdatA, ke bevAra ke traNavAra AkArA tarapha DAMgara nAkhIne vadhAvatA, evA kIyA lAka sAthe e be traNavAra paNa khelyeA nathI ? --94 sUryanA tejane paNa jhAMkhu pADanArUM evuM enuM zarIra jotAM leAkoe potAnA jIvitane kRtArtha thayuM jANyuM', potAnA janma prazasta jANyA, ane peAtAnAM locana saphala thayAM jANyAM.-- --95 sUryanA kiraNane gaLI jatA, mANasAnAM nayanatu' teja chAi nAkhatA, ne kharcamAtrane DhAMkI detA, darbhane pAMDu karI nAkhatA, raja AkAza sudhI pahAcyA-96 dhanurdhara lokoe saspRha jovAtA evA indradhanunA eka pradeza racatA, parazu ane bhAlAnA karaNA te samaye ati tejathI dIpI rahyA--97 dhanune ane khaDUte cAgya TaNavALA hAtha sahita, ghI pIdhelA subhaTo, darbha khodavAthI hAthe AMTaNa paDelA ghI pInArA brAhmaNA jevA zAbheche--98 chAyArUpI phala vistAratAM, ane sUryane tApa nIvAratAM, chatrathI DhaMkAyo kIcA rAjA, daMDakanA bhAinA (1) putrane anusarI sevatA nathI ?--99 cAre dizAmAM masarI rahelA sainyanA bhArathI zarIre zrama pAmelI ( 1 ) rAjabIjane daDaka evA traNa bhAimAMthI mUlarAja rAjane dIkarA hatA ema TIkAkAra lakhe che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58) pRthvIne, jANe piSavA IcchatA hoya evA hAthI, mada jalathI siMce che-100 cATavAne Icchato hoya ema darbhane zA mATe cume che, ema mahAvato bUmo mArate chate paNa, ghImAM ubhe hoya tema, hAthaNInA mUtramAM ubhelo hAthI bahu mahenate tyAMthI khase che-101 agninI stuti karanArA, jyotiSThama tathA Ayuzkema jANanArA, tathA agniThema jANanArA, vanavAsI tApasa rastAmAM sinyane juve che-102 mAzI ane pheIthI jUdAM paDelAM rotAM gAmaDAnAM bAlakane, mAzIne phoithI paNa adhika evI senAmAMnI strIoe AzvAsana karyuM-103 mAtAnA pakSanAMne pitAnA pakSanAM, sarve strI puruSa sahita AkhuM vraja AnaMdanadImAM nahotuM, kIDA karavAmAM ati kuzala, ane nadImAM nahAtA, hAthIne jovA tavarAthI doDI AvyuM-104 ati zuddha taMtunA banelA vija paTa, ati uMcA lagADelA hovAthI jANe gaMgAmAM nahAIne dhoLA thayA hoya tevA zobhe che-105 vRkSanAM lAkaDAMnA banAvelA, ane lakSmInA sthAna, evA ratha pitAnA cItkAranA vistArathI vanamAM vasatA RSionA bahatI chaMdanA gAnano vistAra karavA lAgyA-106 visarganI paMkti jevI, azvanA kaMThamAM paherAvelI maNinI paMkti, anyazuM khaDakhaDI khaDakhaDIne yudhiSThira jevA guNavALo A rAjA che ema sUcave che-107 gavijhira RSi jevA, zrISeNa ane harisiMhAdi nRpa, viSNu Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (60) ane ugrasena jevI pUjya senAvALA kaTakamahedadhimAM kayAMe satAha gayA-108 rohiNISeNa atre thayA, ne chevaTa tenA putra rahyo; eka bAjue zatabhiSakasena ne bIjI bAjue punarvasuSeNa rahyA--108 pakSinA sthAnane, naThArI bhUmine, vRkSathI bharAi gayelA sthAnane vAMdarAMnA DAmane, sarvane vaTAvI, upara beThelA kapiThThala gotranA cehA Ane laine, uMTa, samaDInA jhADa taLe gayAM--110 betraNa sthAne AvelA evA gAvALanA vADAmAM bhUmi upara kumArga tajI ubhelA, zaMku nAmanA anna upara jemanA hAtha nathI evA, mAvaDImukhA hAvA rUpa bhAvane na bhajanAra ( ! ) paddAtie dUdha pIdhu --111 jamaNA hAthamAM rahelA bhAlA uparanI zeku (1) jevI iMnna upara hAtha rAkhatA, ane mAvaDImukhA nahi, evA caiAhA, rastAmAM paramezvarAdi (rAmAdi ) devanAM yuddhanu varNana karatA cAleche-112 duSTa gativALA, ane agni tathA majInA jevI rAtI AMkhavALA, hAthIne, pRthvIe jemanA paga aDakatA nathI evA hAthamAM pIchI rAkhatA (2) rikAra, sIdhe raste calAveche-113 vikaTa pradezamAM paNa, askhalita gatithI cAlatA, ane kAMi khoDa vinAnA pagavALA, azvathI sIdhI rIte doDatA ratha sAMdhA (vanAnA ekAkAra hAya avA lAgeche-114 ( 1 ) eka prakAranuM pakSI thAya che ema TIkAkAra lakhe che. ( 2 ) eTale dheDe beThelA athavA doDatA ema TIkAkAra lakhe che. parikAra evuM hAthInI cAkarI karanAranu nAma che ema lakhe che, ne evA sa`pradAya batAve cheke hAthamAM pIchI rAkhIne te te hAthIne jarA mArI mArI sIdhe calAvI zakAya che. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (61) sAmavedathI thayelA (3), ane sAmopacArane na mAnatA, evA hAthIne temanA mahAvato ghaNA ghaNA sAmepacArathI, bIhIkaNa na hoya tene yogya evA sainyanA agra bhAge laI gayA-115 rUjhAyAlA ghA, baliSTha zarIra, satejastA, ane daDha bAha, e bahAra vasatA cAMDAlanAM cAra vAMnAM, (subhaToe) IchayAM-116 sUryanA tejamAM rahevAthI tapI gayelAM che. uttama zarIra jemanAM evA nRpo, svAmInI AjJAthI jaMbumAlI e nAmanI nadIne tIre mukAma karavA lAgyA-117 prada pedA karavA icchatA sUryanA kiraNanuM bhakSaNa karI janArAM vRkSAe, sainikonAzrama, temane uMghADavAnI IcchAvALAM jANe hoya tema, ho-118 zarIrane navarAvavAnI icchA rAkhatA hAthIne, taraMganA nAdathI tuti karatI ke protsAhana karatI nadIe jalathI nahavarAvyA-118 keTalAka suI jatA bhUlyone bIjA nApasaMda karI Thapako de che ke ApaNA svAmI haju sutA nathI te pahelAM tuM kema suvAnuM kare che-120 suvAnI IcchAvALA chatAM paNa svAmInI AjJAne lakSamAM rAkhI, iMdhanane bhegAM karatA koI paNa (bhabhe ) AMkha meLavI nahi-121 sArA cinhayukta hovAthI suMdara hadaya vALA, tApathI ati pIDAtA, bahu pANI chAMTe to paNa pIDA na pAmatA, evA azvane keTalAke jalamAM pheMkyA, tathA temAM navarAvyA-122 zItala pavanathI zrama utarI jatAM, je ati dakSa bhUlyo prazasya (3) evI daMta kathA che ema TIkAkAra lakhe che. A lokamAM ema paNuM dhvani che ke koIne vaza na thAya tevA yodhdhAne sainyane mokhare sthApyA ema TIkAkAra sUcave che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (62) kamane viSe pravRtta thayA temane temanA svAmIe harSathI vakhANyA-123 keTalAka bhroe, pRthvIne pANI chAMTI ThaMDI karavA IcchatAM satA, tenI upara paDadA bAMdhI lIdhA ne keTalAke potAnA svAmInI khAna karavAnI IcchA jANI temane nahavarAvyA-124 zAkhAone bhAgI nAkhavA IcchatA hAthIne tema karavA prerIna, mahAvatee hAthInI stuti karavA mAMDI, ne pachI temane te be bAMdhI dIdhA-125 sainya sAthe caDhAIe janArA sArA pratiSThito e, caDhAImAM na AvelA evAe rokelI jamIna, temanA pratihAroe TharAvelI (te pramANe) mukAmane mATe lIdhI-126 je rAjA koinI sAthe caDhelA nahi, ke jemanA upara koIe caDhAI karelI nahi, evA ne paNa, aniruddhANA vALA A rAjAe pitAnA dvAra AgaLa pratIhAra karyo-127 jemaNe pRthvInA hAthImAtrane haTAvI nAkhyA che, ne je diggajane paNa utArI nAkhavAnuM abhimAna rAkhe che, evA mUrdhAbhiSikata hAthIoe vRkSane majalathI siMcAM-128 - mArgamAM thayelA zramane lIdhe madue gavALI strIo pagane jalathI siMce che, ne pachI te upara ghI paDe che, tathA te upara jalAThuM vastra lagADe che-128 tyAM dukAne sthApIne ati maryAdazIla vANI A sukhI thayA, kemake tyAM ati maryAdAvALA sodA karanAra lokanI bhAre ThaTha thaI gaI-130 keTalAka ati balavALA subhaToe daDha daMSTrAvALA skarane bhavAna pAse jhalAvyA, ne keTalAMke te pachI tene zarathI saMhAryo-131 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (63) keTalAka aliSTha subhaTo taTanI pAsenAM vRkSeA taLe paDayA; ne keTalAka sAvadhAna cittathI taTa uparaja rahyA--132 aliSTha azvAroe potAnA ati baliSTha tathA unnata skaMdha vALA azvAne peAtAnA sthAnanI pAseja bAMdhyA--133 khAvAnI icchA thayelA koi subhaTe kara(1) bhaka khAi lIdhuM tathA tame khAo, tame, khA, ema karI bIjAne paNa khavarAvyuM --134 jeNe parvatamAM rahI potAnI priyAne elacInI latA khavarAvelI, ne pote, paNa khAdhelI, teja hAthI Aja ( baMdhAyAnA kaSTathI) bUmA pADatA ghAsanA pULA cAveche--135 bhArathI kheda pAmelAM, ane cIse pADatAM, tathA besavAnI icchA karatAM evAM uMTane uMTavALAe besADacAM, paNa pote beThA nahi--136 bAlako mAtAnI pAse beThAM, ne mAtAne paNa besADI, mAtAe paNa besavA ne na icchatA temanA pitAne besADacA----137 zramane lIdhe besavAnI icchA karatI, kamalanAM patrane zarIre lagADatI, evI strIone jalamAM nahAvAnI icchA vALA temanA pati bheTayA--138 jemaNe temane khAvA dA nAkhIche, tathA jemaNe temanI pAse rahI sevA karIche, tevA nAkA prItithI vAjizAlA sevatA azrAne bheTayA--139 ( 1 ) chAza ane sAthe te tApane lIdhe khAdhelAM evuM TIkAkAra lakheche. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (64) culo sevavA icchatA keTalAke lAkaDAM saMbhALyAM, ne keTalAke maMDaka (2) karavAnI icchAthI ATo masaLavA mAMDyo-140 koI kIlITa (3)karavA icchatA dUdhane seve che, ne vaTaka (vaDa) banAvavAne koI aDadane saMbhALavA lAgyA--141 bhakti pAzathI baMdhAyelA ane viSayamAtrathI vidUra, evA keTalAke hAtha joDI devanI sevA karI-142 keTalAka, pagArarUpI dorathI bAMdhelA rasoI paravArIne, eka paNa taDa rahe nahi tema, aMdara A parovIne, paDI A patarALAM sIvavA lAgyA-143 nAzI gayelAM viSkirapakSI vALAM vRkSoe bhArane prahAra kyAM, tathA veThavAne azakya evuM paNa veDyuM-144 jeTaluM veThavAnuM hatuM teTaluM kaSTa veThavuM, sUryanA kiraNa mane ati pIDAkArI che, have mane pIDA karazo nahi, evAM strIvacana uparathI keTalAke taMbu ubhA karyA-145 potAnA prabhue je bhUmine jala tUNe dhanAdi mATe vakhANI tene nokaroe paNa teja prakAre vakhANI-146 mANasone, bala, prIti, parAkrama, buddhi, ane lakSmI, eTalAM bheTayAM paNa zrama bheTo (4)nahi-147 je raja vRkSa upara chAI rahyo hato, AkAzamAM patharAyo hato, (2) roTalI ema TIkAkAra kahe che. (3) dUdhano kAMI padArtha ema TIkAkAra. (4) arthata vizrAmathI thAka utarI gayA ne kahelAM badhAM vadhyAM, ema TIkAkAra. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (65). ne dizAomAM bharAI gayo hato, te bhUmi upara karyo, jalamAM paDavA, ane khINomAM bharAI gayo--148 ahe, nadIe zuM zuM na viDyuM. eNe potAnA taTano pAta veTha, ne jalano zeSa paNa ve -148 keIe je tApa na va ne je tRSA na veThI tenuM kAraNa eja ke temaNe tarachAyAne zobhAvI hatI ne nadItaTano Azraya karyo hatA--150 mada jharatA. ane suMDhathI TIpAMe TapakatA, evA hAthIoe zalakI rasa kADha-151 , jharatA prasvedanA varSAdavALA, tathA phINanA locA kharAvatA aone lIdhe, jANe varasatAM vAdaLAMthI thaI hoya tevI, pRthvI bhInI thaI gaI-152 maMdarAcalathI valovAyelA samudramAM jema yAdoNasI patharAI gayAM hatAM tema sainyathI DahoLAI gayelI ja bumAlImAM jhaSakobhAsI( 1 ) vikharAi gayAM-153 mada jharatA hAthInA madanA jharaNathI pRthvI palaLI javAthI, sarva taraphathI palaLI gayela roNu AMkhane pIDA karI zakato nathI-154 zramathI utpanna thatA zeSathI na pIDAyalA evA balavAnU tathA phurtivALA, baLadone baliSTha ane hurtivALA gevALa puSkala taNavALI bhUmi tarapha cAravA laI jAya che-125 - bhegA thaIne khUba prasaratA vAyue anyonyamAM guMcavAine (1) yAdosI te koI jalajaMtu che, jhaSaka bhasI e nAnAM mAchalAMnI eka jAti che, ema TIkAkAra. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uDatA avAjavALA ane tethIja bhegI thaI jatIne uDatI chAyAvALA, ratha, paMktimAM ubhA rahelA zobhI rahyA che-156 ripune haThAvanArA, sarvatra prasarI rahelA sainya, vRkSethI karI asamatAvALI thai gayelI, kaMIka gADha sthAnomAM uMcI nIcI thaI gayelI, ne khADAkhAcarAthI bagaDI gayelI, bhUmine barAbara karI -157 vRkSanI vanamAM dubhAgi utpatti, ne temanAthI je suMdara chAyA phala puSpAdinI utpatti, te badhuM sainyanA lokoe kRtArtha karyuM-158 te ja kSaNathI na ughelAM kAma ane kAmukavALuM; tathA ratizramathI thAkI gayelI sAthaLovALI, jAgaraNathI bhAre AMkhevALI, ane aneka vilAsa vistAratI, aMganAoe dIpAvI mUkelI zobhAvALuM; ane te ja kSaNe utpanna thayelI aneka hATavALuM tathA te sarvanA rakSaNArtha jAgatA yoddhA sameta; e zibira, gaMdharvapurI samAna heI, AvelA zubha svapnanI peThe, AnaMdane ApanAruM thayuM -158 yoddhAoe ati sukyathI bheTA, ne temane bANathI navarAvato, yudhdha utsava sArI rIte thAo; apsarAo tyAM A che tyAMja (dhArAtIrthamAM) snAna karavAnI icchAvALo je tema karaze, te svargagAmAM snAna pAmaze; ema sainyanA yoddhAo vipAra kare che-60 sarga 4. nadItaTanA vanamAM utarelA ripune zikSA karanAra narendrane, grAharipanA, akhalita vANI ucaratA, dUta AvIne, A pramANe nIti kahI-1 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ('67) zaiAryamAM ana rUpa ! he nyAyaviruddha vartanArane daMDa denAra ! tamArA AvavAnuM kAraNa ati rasathI jANavAnI icchAvALA, sUryasamA, grAharipue, mane dguNasane mAkalyA che--2 gayana paThana karatA, duSTanAsikAvALA, aMdaranAM vaneAmAM vaselA, amArAM Amravana ane ikSuvana ukheDI nAkhanArA, ddIe mithyA vArtA batAvIne Apane calita karya! che zuM ?--3 khadiravana, agravana, drAkSavana, zAlavana, plakSavana, zavata, zigruvana, e badhAM vanAmAM rahetA amArA rAjAe zuM aparAdha kayA che ?--4 amArAM zigruvanamAM, ke badarI Adi vanamAM, khAraDIne hAyache tevA, ApanA kaTako bharAyA nathI, aDadanA vanane zodhatA koi 5Na manuSya kadAcit paNa tamAranA vanamAM aDadanA vanane pAmate nathI--pa nIvAra vana, tathA phulI rahelAM vidArIvana, suradAruvana, irikAvana, ityAdi vAmAM, mRgayA sArU, girinadInA vegathI, ( - khumAlInuM ) suMdara jala pItA padhAyA che ? --Tu athavA jalane sthAne mathu pItAM, hAthamAM madyanA pyAlAvALA yadue zu kAMi bharavyuM che? paNa hAthamAM madyapAnanA pyAlAvALA, dADIgmA sAraThIgmA game tema lave temAM zA doSa? --7 athavA dhanurdhAri vAhana, tema vIrAne lai janArAM vAhana, e sarvanA ati prazasta samudra jevA, tathA hAthInA vAhanavALA jatAdhipa( 1 ) je amArA Azrita che, te zu, zaraRtunA aparAnDanI peThe Apane pIDA kareche ?--8 (1) jatAdhipa te lakSarAjA ema TIkAkAra lakheche. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) traNa traNa caccAra varSathI cAlatA zatrugrahane zamAvavAne Apa padhAyA che ? paNa cAra ke traNa varSanA juvAna gheADAvALA e ( grAharipu) zatruthI aparAjita che--9 ke ati garviSTha evA koi samudrataTAdhipatine jItavA Apa padhAryA che? ripunA saMghane saMhAratAM bANanA samUha sahita pRthvImAtra upara pharatA e, zuM tene jItI nahi zake ! --10 athavA badhI pRthvImAM pharatA A kSatriya kumArane A zarad RtunA dIrdha divasomAM ( maLavAnI ) utkaMThAvALA hoi Apa padhAyA cho ! te te bahu sArU, Aja amArAM puNya pakava thayAM, te emanAM sarva zubhakAma saphUla thayAM--11 vRSabhavAhana zrI(sAmanAyeza)nAM darzana karavA, ati ugra icchAvALA sArA tRpo sahita, (Apa padhAyA hai to), surASTranA caMdrane, koi satyadhAnIrA, khabara zA sArU na apAvI ?-12 zuM Apa zakhAdvArathI sArI rIte pakava thayelI zelaDInA rasa jevu... miSTa tIrtha jala lai javA Icche che ?tA Apane namaskAra karI huMja tyAM jAuM, ne jala mAkalI ApuM, Apa vAnA nArA na karA-13 uttama huyavALI, tathA uttama nAyakovALI, senA anyAyathI ati dUra evA Apa mithyAja lei cAlyA na heA; paNa jIva jatAM paNa aMtamAM rahelI maitrI nAza pAmatI nathI, ke eka vAra thayelI te maTatI nathI-14 e ( grAharipu) cAre dizA peAtAnA sainyathI pharI vaLe che, jenI pAsethI leche tenu laineja khezI rahetA nathI, bIDDIka pAmatAnu rakSaNa kareche, zatrunA nAza kareche, evI dUtanI vANIthI Apa kA zA mATe dharA che. ?-15 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (68) zatrune saMhArato temano yaza mAtra pI jAya che ne pitAne namanArane lakSmI Ape che, nyAyavyavahAra bahu sArI rIte samajAve che, evA garjatA hastinI senAvALA (graharipu) uparanI maitrIno nAza na karaze-16 niraMtara jAgrat, ane atyaMta zAnta karI dIdhelA rIpuvALA, tathA ghaNA kAlathI vRddhi pAmate atyaMta maitrIbhAva dharatA, A (grAharipu)nI dhanadhAnyAdi parNa pRthvIne, vipula raNusamUhane urADatA sainya savartamAna tame, zA mATe nukasAna karo che?--17 athavA jo tamArA aMtamAM na kahI zakAya evo kAMI chalaja heya, to mAre bolavAnI kAMI jarUra nathI, tamAre uttara ApavAnI paNa jarUra nathI, have to mAtra yamarAja ja e badhAno badalo vALavA tamAro pratizatru thAo-18 amArI kIrtine atizaya ukheDI nAkhavAnI icchAthI, tame ati ukaLI uThe te kopa caDhAvanArUM karyuM che, eTalethIja tamArA uttaranI kazI jarUra nathI, tamArI hakIkata, mArA manamAM vAraMvAra baLatA huM, (mArA svAmIne) kahevA A cAlyo-19 jIvavuM bAjue mUkIne, prANa jAya tevuM A pramANe bolIne, dUta aTa; eTale tene jIvADato saMto rAjA A pramANe bolyo; A save jIvatAmAM paNa jIvatA, he AvuM vadanAra! tuM save jIvatAmAM kharo jIvato che-ra0 teM tArA svAmIne pakSa sArI rIte karyo tema teM tAro dharma paNa bahu sArI rIte bajAvyo, kemake pRthvI phATI jAya tevuM Ama bolatAM, A sabhAmAM, kadi haNAya nahi evA paNa hRdayamAM, hagAvAnuM bhaya Ave che-21 Ane sahaja haNuM, aMdara mArI nAkhuM, aMdara mArI nAkhIe, bahu haLIe, ApaNe be mArI e, ema hAvAnI IcchAvALI pabhaDalI chatAM, tuM je Ama A sabhAmAM belI zako te kharekhara baDe bahAdura che-22 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (70 ) potAnA svAmInA kAryane pakSapAtapUrvaka sthApana karatAM leza paNa bhaya na dharIne tArI peThe, madyapAnathI ati ni lokavALA (tamArA dezanA loko )mAMthI, kevaLa aniMdya ane koie paNa AgaLa ta vaTaluM evuM kANa vadI zake ?--23 tArA svAmI, buddhihIna thai potAnI jAtane paNa hIna karatArA, amA caDhayA chIe temAM zuM potAnI jAtane caDhAi karavA yogya nathI jANatA ? ke amArI caDhAine mATe vaLI sAmeA tevA bhaya dekhADeche ?--24 kuTila dhanuvALA e pApIe tIrthamAM janArA yAtrAtrunA gamananA rAdha karyo che, tethI caDhAithI zikSA karavA mATe enA upara caDhAi ka2vI yeAgya che--25 kopa kare tevAM duSTa AcaraNavALAne ane jo huM akapa thaI joi rahu to avazya rakSaNa karavA yogya A pRthvI mArAthI kema 2 kSAya !--26 brAhmaNAne hiMsAe pahAcADanAra, e rAjAne mAre jarUra zAsana karavuM joie, kemake enA jevA hiMsakAnA rAjA AgaLa tA, hiMsako paNa kaMTALI jAyache--27 dharmakarmathI paravArelAM, ( kemake ) atyaMta pIDAthI tharatharatAM, ane peAtAnAM gAtrAbhidhAnAdi paNa visarI gayelAM, tathA nisteja, evAM eNe atyaMta vipattimAM DabAvelAM, kIyAM kIyAM brahmasthAnA amane pIDA nathI karatAM ?--28 duSTa karmanI icchA rAkhanArA enAM, anyadAra gamanAdi, apavitra, ane kahIM paNa prakAza na karI zakAya tevAM kukarma, ati prabala thai paDaye sate, te amArA manamAM ciMtAnuM kAraNa thai paDelAM che, te tethI e amArI maitrIne atyata aAgya che--28 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 71 ) atyaMta pAvana karanAra, ane lakSyAAdathI bhapakI rahelA, prabhAsane, aneka trAsathI, tathA tenI madhye gayelA lokane haNavAnA rIvAjathI, eNe, ati duSTapaNAnI kIrti saMpAdana karavAnI icchAvALAe, rADI nAkhyu che-- 30 janeAnI, aMdara javA rUpa yAtrAne atyaMta baMdha pADatA enAthI, surASTrdhvadeza yAtrAlune aMdara jai zakavA yogya rahyA nathI; mATe e dezanA madhyamAMja haNavA rUpI daMDa, ghI pIpIne masta thayelA ene kema na davA ?--31 je yajJa karatA ( brAhmaNeAne ) temaNe bhegAM karelAM sUkAM chANAMthI mArIne harSathI vAraMvAra nAceche, evA nirbhaya manavALA, ane taravAra nacAvatAnuM, bIjuM zuM duSkarma joie ?--32 garbhanA bhArathI namI jatA peTathI nAsavA azakta, evI haraNInA upara zastra pheMkI tenA rUdhirathI prasiddha urjayaMta tIrthane abhaDAvI, ati durgaMdhavALu jeNe karI mUkyuM che, evA mlecchane peDha janmelA hoya tevA, te, zuM amArA mitra thai zake ?--33 bhayathI nAzI chUTatAne pote mArI nAkhe che, ne tene bIna vaLI khAya che, ne trIjA khAya che, evI mAchalAMnI nIti cAlatI raheze tyAre amArA agalA tulya bhujanA jADA parigha paNa zA kAmanA che ?--34 jeNe phiDa RSi, je sarva yAga jANanAranA guru hatA, je mAtra dharatIneja potAnA palaga karIne rahetA, ne jAte aSTAMga yoga siddha hatA, temane pIDayA, tathA temanAM srI putrAdine paNa pIThacAM, evA ( rAta divasa kreAdhathI rAtI)jApuSpa jevI akSivALA pApanA palaMgane, huM kema sahana karIzakuM ?--35 A uchaLI rahelI, ripunA rudhira rUpI japApuSpathI pUjAyalIya vijayavatI ne AThe dizAne prakArAtI, yamarAjanI sagI bahena, Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (72) mArI baliSTha, tathA sArI rIte haNanArI, taravAra Aja ene khAI javA bhUkhI thaI che-36 jema sUryane dhAraNa karatI, rAtrInI pAra utaravI, pUrvadizA tamo rUpa duHkhathI saMpUrNa mukta thAya che, tema ANe aneka rIte paDelI prajA paNa, mArA darzanathI, sarva pIDAthI mukta thAo-37 DAja samayamAM A surASTra bhUmi eno svAmI baMdIvAna thAya tevI, ke eno svAmI mAre tevI, thAo, ane emAM dvipadIne catuSpadI gAtA, cAraNono samUha ghaDA jevA bAvalA vALI gAyone sukhe cAra-38 ghaDA jevAM bAvalAM vALI se gAye ApIne kharIdelI, je traNa traNa varSanI ghaDIo che (1) temane, bALakone tajavI tarAvIne, rathe joDe, tathA, traNa varSa jUno dArU kore mUkI, gaLe mALA bAMdhelA azva kSaNamAM taiyAra karo-38 jA, moTA rAjAo, tema bahurAma nAmanI purInA adhIzvaro, sahita so rAjAvALI ke hajAra rAjA vALI, sadA sAmo pAyathI virahita evA, ane savadA yuddha mATe taiyAra evA, temanI senA taiyAra karIne sImADe yuddha mATe Ave, ema tArA svAmIne kahe-40 parva divasa karatAM paNa adhika AnaMdathI vyApI rahelI vanatasImAe, dipAda ke tripAda vALI cA ucAratA maharSine, hajAro bakarAMnA samUhamAM vADAmAM paDelI bakarIone tANI javAnI IcchAvALA varUnI peThe jota jote, ema rajA pAmelo te, gaye-4 grAharipue e kathA tenI pAsethI sAMbhaLI, ane, mAchalAM (1) mUlamAM azvatarI zabda che tethI khacarI ema paNa kahevAya. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (73 ) pakaDanAra jema prabhApA tathA bhUrinA nadIne, tema e, prabhAne kSINa karatI, bahu vilApa karatI, baMdIvAna karelI, gAra varNI tApasI, je utsaRSinI bAlA temane, ati kopathI, jovA lAgyA--42 eNe, zakti vAparanArI, zatrune ka Mpa karanArI, zilAjevA bhujazrI zilAmaya gadAne uchALI rAkatI, garuDanA jevA khalavALI, pairuSacuktasenAne hukama ApyA--43 te vakhate, enI AjJAthI, cAru trivalIthI vibhUSita, dAsIe ramaNIya alaMkAra karelI, akSa ramatI vajrane, sahasA tajI, zukranItimAM kuzala, pANinIyazAstranA jANa tathA kAmakalApravINa evA nAyakA AvyA--44 vRdhdha strIAe maMgala karAyalA, zalkI nAmanu atra jhAlatA, khe drANa dhAnyathI, vRSabhathI, traNa paNathI, zataka balathI, be AcitathI ke traNa vistathI(1) kharIdelI gheADI upara bezIne AvyA--45 traNa tIravA lAMbI, ke nava ke dA tIravA lAMbI, evI chaDI e vALa uMcA bAMdhelA, evA meru ( bhIla) leAka, be tIravA kSetrabhUmine kUdI, tathA cha puruSa jeTalI khAine oLaMgI AvyA--46 e puruSa jeTalI uMcI bhAlAnI lAkaDIthI prakArAtA, nIla gheADI upara caDhelA, ane nIla vastra dhAraNa karatA nIlAdri jevA jaNAtA, ne rohiNInAthanA zatru (rAhu) ne paNa dUra mUke tevA lakSa, revatImAM(2) AvyA--47 ( 1 )vista evuM seALamAsA seAnAnA eka zikkAnuM nAma che; Acita evuM kapAsanA daza bhAranuM nAma che; kabala eTale unanA sepala ( pala: 2 rUpIAbhAra ); ane paNa eka senAne zikakA che; evu TIkAkara lakheche. (2) revatImAM eTale jyAre caMdra e nakSatramAM hatA tyAre, arthAt d Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 74 ) nIlI, nIlA, badhdhalUnI, badhdhavilUnA mAmakI, ityAdi strI } AthI thayelA enA( grAharipu putrA, kevalI( 1 ) vidnI peThe samaya jANIne, pota potAne ThAmethI AvyA-48 AryakRtI, bheSajI, suma'galI, aparIpApI, bhAgavayI, e badhI enI pIThadevI samAnIdevIsahavartamAna, atibhakitathI, saikottarathI( 2 ) AvI--49 bhAjInA jevA kALA, kuzInA jevA dAMta vALA, jADAMne uMcAM kuMbha sthaLa vALA, guNanA sthAna rUpa, evA hAthanA samUhe caDhI, keDa sudhI laTakatA kezavALA nizAda leAka paNa AvyA--10 he kAmakrIDA karanArI ! he bhAjAdevInA jevI bhramaravALI ! kAMtinA kuMDa ! geNe lAvaNyajalanA kuMDa ! nAge ! kAle ( 3 )-kAmasthale ! ema, javAnI taiyArIvALA subhaTo potAnI gRhiNIne tvarAthI AvavA kahe che--51 khetI karavI Dhora sAcavavAM vagere jAnapadI vRttivALI, tathA dezI lakSanI rASI meSa che kemake AzvanImAM janmelA che, te revatImAM caMdra mIna rAzineA tethI te lakSane bAramA thayA, mATe A azubha kAleAvyAthI enu maraNa thaze ema sUcavyuM ----evu TIkAkAra lakhe che. ( 1 ) je mukta puruSo aSTAdaza dUSaNarahita Izvara che, ne je sarvajJa che, temane kevalI kaheche, te temanAM jJAnane pazu kevalI kaheche. te jJAnavALA te valIvi. (2) saikAttara evu samudramAM AvelA eka parvatanuM nAmache ema TIkAkAra. ( 3 ) gANA ane nAgA tathA kAlA e nAma che ema TIkAkAra. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (75) jIrAnuM pAna karanArI, hAthamAM (1) kuzanAmanuM astra laI, raNamAM paDavAne utkaMThita, rAtI AMkhovALI, ne tethI tarahavAra raMgavALI jaNAtI, tathA roSathI rAtI thaI gayelI, enI prajA paNa A vI-para azvanI kharIonA prahArathI upaDelI dhULa, rathathI uDelI dhULa, te badhIne, gajasamUhathI jharatA sugaMdhI mATe sarva mArgamAM nAza pamADI dIdhI-53 traNe zakti sahavartamAna, ati tIkSNa zakita dhAraNa karI, zakitadhara (kArtikeya ) jevo grAharipu, ati caMcala, vAyune paNa bhakSaNa karavA jatI hoya evI varAvALI, ne garva pUrNa, azvaracanA sahita caDhaye;-54 dhoLAM, kAbaracItarAM, bhukharAM, lIlAM, rAtAM, evAM kavaca dharelA hA, gheLI, kAbaracItarI, bhukharI, lIlI, rAtI ghoDIo upara cayApa 5 AkAzamAM pharanArI suMdara kezavALI vidyAdharIonI AMkha pUrI nAkhatA, sainya urADelA uMce uDatA rajathI, kALI chatAM paNa nabhazrI, dhoLI jAgavA lAgI, ne lazkaramAMnI suMdara kezavALI strIA paLIyAM vinAnI chatAM paNa paLI vAMvALI jaNAvA lAgI-56 sarva kezavALI chatAM paNa akeza tathA jADI nahi, evI, ane kapha doSa vinAnI, ne tethI ati vegavALI mayA (2) upara, khoLAmAM pANInI prati laIne, subhaTonI strIo caDhI. 57 (1) e astra barU ane leDhAnuM thatuM ema TIkAkAra. (2) laMda vairI ema TIkAkara artha Ape che paNa te traNe nAma kIyA janAvaranAM che te jANavAmAM nathI. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (76) bakarInA vALavALI ke rIMchanA vALavALI javanikAthI DhAMkelI AMkha vALA hAthI, ati vistAravALA mArgamAM pitAnI urdhvamukhI ke adhomukhI chAyAne sahana karatA nathI-58 nAbhinA jevAM mukhavALI, unatuMganAsikAvALI, lAMbAoTha vALI, unnata eThavALI, laMbodarI, kazodarI, naThArI jhAMdhevALI, sthUla je ghAvALI, evI pizAcIo e senAnI pUThe thaI-58 halanA jevA dAMtavALI, bIlADAnA jevA dAMtavALI, hAthI kAnI, vAMdara kAnI, baLadanA jevAM zIMgaDAMvALI, gadheDAnA jevAM aMgavALI, uMTa jevA aMgavALI, evI rAkSasIe, lohI pIvAnI AzAthI, raNa bhaNI cAlI-60 sapanA jevAM gAtravALI, parvata jevAM zarIravALI, uzya kaMThI, lAMbAM gaLAM vALA, haLa jevI dADhIvALI, lAMbI jIbhavALI, sUkA kapalavALI, dIrdha jahAvALI, rIMcha mukhI, bilADInA jevA mukhavALI, evI vaMtarIo prakaTa thaI-61 temAM sUryanakhI, dAtrananI, vajUnakhI, kAlamukhI, evI, tathA temanI putrIo, RjupuchI, dArdhapurachI, maNipuchI, viSapuchI, evIe sarve, tvarAthI jatI jaNAya che-62 vicitra raMgavALA puchavALI, pakaDelA sarSa sahita zarapuchI jaNAtI, galajevI pAMkhavALI, samaLIo AkArAmAM rahI nizcaya ema kahe che ke A gepuchAkAra cam, rAjanA putra mUlarAjathI raNakSetramAM kharIdAyelo che--63 rolisa AkAza kAMIka rudhira lipa lAgavA mAMDyuM, ane jene dAMta AvelA, jenA dAMta yathAyogya thayelA, ne jenA dAMta prazasta gaNAyelA, ne tethIja zaNagArAyelA, avI hAthInI paMktino ekAeka mada sUkAI gayo-64 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) mAMsane zoNitanI gardhavALI garadhalonAM, uce atizaya uDI rahelAM ToLAMthI e AkhI senA carmathI maDhAI gaI hoya tevI thaI, ane pati sahita chatAM paNa rAMDelI (1) jevI jaNAya-65 AkAzano svAmI kiraNamAlI sUrya, paridhiyukata hei, zaMkaranA lalATalocananI spardhA karavA lAgyo, ane patithI kadApi paNa jarA ADI na cAlelI, evI rAjAnI patnIo patine na gaNakAravA lAgI-66 . keTalAka subhaToe, sagarbha gRhiNIone, tarjanA karI ke tamArA pati beThAM paNa AzuM ayogya karo cho ? keTalAke hAtha tathA aMcalane vAnarInI peThe pakaDanArIne vRSalInI peThe mArI nAkhI-67 patinAM vastramAM juo paDI dIThI tethI, tathA kSaNapAkI, Akhu ka, govAlI, zAlapara, e jayadAtA auSadhi naSTa thaI gaI tethI, kSatriya ane zUdranI strIo bIhIvA lAgI-68. zatapupA, zaMkhapuSpA, prApupA, sapuSpA, prAMtapuSpA, tathA amAvAsI phalI sahita ekapupA, bhastraphalA sahita piMDaphalA, ne eka phalA, tathA va()saM phalA,(2) ajinaphalA, darbhamUlI, amUlA, zaNaphalA, e Adi vijayasUcaka oSadhimAtra, ulkApAtathI baLI gaI-8-70 pra4, ge pAla, kusIda, kusIta, e badhA RSinI patnIone harI janAro, zrIviSNunI lakSmInI AkAMkSA rAkhanAro, tathA agni (1) TIkAkara evo saMpradAya batAve che ke rAMDelI strIo carma dhAraNa karatI. (2) hAla jene bhAdara kahe che te haze(2) Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (78) patnI svAhA ane Rtvipatnione ari, e, A badhAM aribdane gaNakAratA nathI-71 tyAre A azubha ariSTanI vAta manunI patnIe iMdrANIne kahI, ne varuNanI patnIe manunI patnIne kahI, tema zaMkaranI patnIe paNa manupatnIne kahI, zaMkare bairIne kahI, ne gerIe pAchI zakarane kahI-kara e, harinI mAmInA pati (kaMsa) jevo, mAmInI putrInA pati, pakaDelI vANiyaNo ane keda karelI agnihotrInI patnIe tathA AcArya-patnIo, temanA zvAsa jevA pracaMDa pavanathI AnaMda pAmyo-73 pArcanA upAdhyAyanI patnInA putra (azvatthAmA) jevo ati kedhavALo, e, parazurAmanA guru (ziva)nAM, yAjJavalkayanA upAdhyAyanI patnI (sUrya patnI rANI devI)nAM, tathA abhimanyunI mAmI (lakSmI)nAM, devAlaya bhAgo, cAlyo-74 deva prAsAdane pADatAM, upAdhyAya ane AcAryanI vidUSI strIonuM paNa, e, madAMdha thaI, sAMbhaLatuM nathI, athavA sUryanI patnI ( kuMtI)nA putranA (karNa) jevo balavAna, ane sUryaNI (rANI devI)nA putra (yama) jevo, tene zuM mAnya hoI zake?---75 himanA samUhathI zIta thayelA, naThArA yavanuM bhakSaNa karyAthI tRpta thayelA, hAthInA madathI, sUryA (rAjJI devI)nI putrI (bhadrAnadI ) nA taTa upara, yavana lokonI lIpI jevI lIpIthI, pitAnI prazasti lakhAvato sate, mahA araNyone olaMghI gayo-76 AyANI nibhava che ke kSatriyANI, tema caturAivALA te kSatriya Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (78) che ke A (1) che ema, vAtsI ane vAtsAyanI patine jeNe keda karyA che evo e vicAra karavA lAgyo-77 | vana pAsethI e nIkaLyo tyAre lohityAyaniA sAMzityAyani ! dUrathAo, kAtyAyani! utAvaLa kara, zAkalyAyani ! dUra jA, zaikaDhyAyaNi ! maikakSI sutA, khasa, AvayA putri ! AvavyAyani ! (2) karavyAyaNi! jaladI nAse, ema bhayabhIta thayelI mAMDukAyanI ane AsurAyaNa bale che-78-78 sutaM gama RSinI purI sataM gamyAne lUTI, temAMthI, vAgha jema haraNIne ane tittirIne pakaDe, tema dakSaRSi ane vArAha RSinI putrIo, bIcArI brAhmaNIone pakaDI, e laMpaTa badarIvananI pArapaDo-80 adhvaryapatnI, kamaMDala, tathA komala bAhuvALI madrabAhu, e RSistrIone, doraDe bAMdhelI hoya tevI bhayabhIta thatI joto joto, e, kahunA putra (sarpa, jevo, jaMbumAlIe pahe -81 yuddhamAM janArA yodhdhA potAnI patnIone A pramANe kahe che - he karabho ! (3) samAnauvALI, saMhitaru, vAsa, uttama (1) A ThekANe vaparAyalo Arya zabda TIkAkAre vANaA evA arthathI samajAvyo che. (2) A badhAM te te nAmanA RSionAM gotranAma che. (3) darabha eTale TacalI AMgaLI praNibaMdha sudhI hAtheLIne bhAga, tenA jevI suvALI jaMdhAvALI-Avo darabano artha TIkAkAra kahe che. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80) sAthaLavALI, lakSmIcuta uvALI, suzliSTa uvALI, tame, vAru, zvazra, sakhI, cyAdi vRdhdhastrIo pAse ubhAMraho; vaLI ke taNi, he devadatta paiAtri, he varAha maitri, he varAha putri, he yuvati, dakSapaiAtri, vAsiSThi, kApaTapitri tame pAMgaLI ha| tema amArI pAse ubhI nA thai rahe, amArUM bAhuvikrama jI; vaLI he puNika paiAtri ! kreDaputri, tame vA; he lADa putri ! he mAyAvane, bhAjavaza je, tame ubhAM raheA, ne huM bheje ! tu mane mUkIde; ae ne ! daivayajJaputri, kaMThe vadyutri, tathA tatsa'badhI strI tame cAle; tema he satyamugraputri ! nirbhaya thA; he daivayajJA sakhI! tame satyamugranI putrithI adhika hImatavALA, tame pAchaLa zAmATe rahe ? he zucivRkSa putrI ! tathA he zucivRkSaputrI sakhi ! tame paNa satyamutraputrI karatAM adhika che, pAchaLa zAne rahe ?-8083-84-85 kumudagaMdhanI putrI jemAM mukhya che evI senAmAM kaimudaga dhInA pati AgaLa thayA eTale kaiAmuda ga dhInA putre varSe dhAraNa karyuM, ane kAmuda gadhInA bhAioe paNa tema karyuM-86 sAgandhyA jemanI mAtAche evA subhadre pAMkajagadhI jemanI mAtA che temane joine harSa pAmyA eTale sAgandhyA mAtAnA putrA dhanuSu laine pAMkajagaMdhInA putrAne sahAya thavA maLyA ( 3 )-87 akdhI mAtAne putra, potAnA nAnA bhAi mAdhInA putrane gAdIe besADI cAlatAM matsyanA jevAM caMcala nayana vALI apsarA ( 3 ) A tathA upalA ne have pachInA zlokamAM mAtAnAM nAmathI badhAnA nirdeza che temAM teo evA mADImukhA hatA te tethI parAjaya pAmavA ceAgya hatA evA dhvani che ema TIkAkara. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (81) sAthe ramavAnI icchAvALA hAi, vanamAM patinA vyUha karatA havA--88 caranArA hArthInI jalanA manuSyarUpa 5 nAgastrIoe utkaMThAthI jovAyalA siMdhusUryanI peThe, sUryane ceAgya prabhA dhAraNa karatA, tathA agastya jevA, dakSiNa dizAe taiyAra thai ubhA ( 1 )~89 rAja ahe| AjanA divasa, caMdradyuta puSya nakSatravALA na chatAM tevA che, kemake paitra ane taitra ( 2 ) evA sarva narane sidhdhidAtA che; ema gargAcAryanI icchA karatA yAdavane, garganI garaja sAravA lavatA, lakSa taiyAra thayA--90 vatsa RSinA putra, temanA mitra, temanA ziSya, bilvaka ane veNukAtaTavAsI, evA paMcAMgni pUjanArA brAhmaNAe, te samaye, daityarAjanu` zastradhArI manuSya sahita sainya AvyuM evI vAta mUlarAjane kahI--91 pachI hAthamAM dhumArI (3) vALA, ane ripuone strItva ApanArA, asidaMDa dhAraNa karIne ubhA thayelA, mUlarAje, pAMca rAmAthI, traNa ra bhAruthI, chagANIthI, cha sUcithI, cha sAta cuvAnAthI, kharIdAyalA, zatrunA abhyAnuM khAMkhAravuM sAMbhaLyuM--92 duzmanane pipalInI peThe kacarI nAkhavA mATe, ati mahAt bhUmivistAravALA, tiraskaraNI bahAra AvelA, brAhmaNa ( 1 ) dakSiNadizA eTale yamapurI bhaNI ubhA rahevAthI enA parAjaya sUcavyeA ema TIkAkAra. ( 2 ) paiAtaiya eTale puSya ane tiSyamAM janmelA. eA saMpradAya che ke khArame caMdra cha te puSya nakSatra hoya te sarvArtha sAdhaka che ema TIkAkAra, ( 3 ) cha kRttikA, teja khaDUnuM nakSatra che ema TIkAkAra, 11 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (82) brAhmaNIne paNa na visaratA, sUrya jevA pratApI, A rAjAe baktara dhAraNa karyuM-83 brAhmaNa jAti tathA brAhmaNIonA bhAI, ane lakSmInAtha ( viSNu) tathA lakSmIputra (madhumna) jevA, eNe, yuddha saMbaMdhI vijJAnathI jhaLakI raheluM, brAhmaNa jAti tathA brahmANIone priya, evuM sainya, gArgI putra, (4) maheMdraputra, kArISagaMdhIpati, Adi aneka lakSmInivAsa ane bhUmaMgathI karAla vadanavALA pe sahita sajaja karyuM-84 saya. enA (mUlarAjanA) sainyamAMnA, zailamastha bhUminA bhUmipa revatImitra Adi nRpanuM dhvani karatuM dhanuSa, piyukata yodhdhAnAM mRtyunA nAMdI ane surya rUpa thayuM-1 revatI mitranA mitra, gaMgAdAranA pati, gaMgAmaha ane tene nAno bhAI e be rAjA te samaye yuddha mATe sajaja thayA-2 rAjAoe gotva ane ajatva ApI devA mATe pratijJA karI, bhayapAmanArAne AgaLanuM, ne nirbhaya sUrane pAchaLanuM-3 bRhannATArUpI arjunanA jevI bhUkI caDhAvI, yama jevA jaNAtA, subhaTo bIjA subhaTo prati, jema strISadhArI puruSo nartakI prati kare che, tema bhramara caDhAvavA lAgyA-4 pAkI IMToe bAMdheluM hoya evuM bela, tene paNa ISikAtula (4) gAgaputra te brAhmaNa, paNa te AsthAne maMtrI sthAna upara che; maheMdrahU Adi rAjAnAM nAma che, ema TIkAkAra. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (83) vata, strIveSadhArI puruSonA vikAra jevAM kaTila dhanuSya dharanAra, ane puSpamAla dhAraNa karanArA ddhAoe, mA -5 ripunI adhama pAjita lakSmIne haraNa karavA mATe, bhila lokanI nAnI sarakhI kuzala senAe ripunA lohIne pI jAya tevAM eka gaNI (1) bANa ane tevAM boraDIonAM dhanuSya dhAraNa karyuM - zobhAyamAna lakSmIvALA, sArI zakitavALI senAvALA, rUdhira pInAra daityane jItanArA kuruo, koI eka eka khArIthI kharIdelA bhAthAvALA, ne koI ati amUlya bhAthAvALA, pharavA. lAgyA -7 nakkI nAyaka na jaNAyelo evA rAjAnA sarva sainiko, kapApUrNa cAmuMDAthI surakSita hoI, kSudra arisainyane jItavA, cAmuMDAnI prItIvALA kaMdanA sainikonI peThe tavarA karavA mAMDyA-8 mRtyunA svakIya jevA, rAvaNanA jAtibhAi jevA, jaya tathA bala eja jenuM dhana che tevA, yudhdhacAturya tathA pAdanyAsAdi cAturtha jANanArA, hAthIoe garjanA karI-8 tuccha bakarInAM carmanAM palANavALI azvasenAe, tIrabharyA bhAthA tathA pANI bharI masako laI, zudra bakaceonI peThe arina haNavA varA karI-10 priya bhASaNa karavAmAM caTakA jevI ane sArI rIte naya jANa nArI, kSatrANIo, e zatrurUpI caTakAne samaLIrUpa evA kSatriya putrane yudhdha mATe kahevA lAgI-11 niHzaMka tathA raNanA amAtyarUpa padAti samUhe, yudhane pravarta (1) eka prakAranuM mApa che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (84) vanAra, bharapUra bhAthAvALA, lakSmIjanaka, evA be hAtha tarapha jovA mAMDyuM-12 mRtyunI sAkSAt putrI ane tikSNa dhArathI jhaLakI rahelI, devatAnI strIone pati ApanArI, moTI taravAra subhaToe hAthamAM lIdhI-13 vartakAnA ToLAmAMthI vartamAne hArI javAne samaLI taiyAra thAya tema yudhdhamAM maMDelI tathA kezadhArI evI marudezanA rAjAnI senA zatru pAsethI lakSmIne haravA taiyAra thaI-14 tamArUM ame rakSaNa karIzuM evI ahaMtAvALI subhaToe, pitAne baradAvatI vRddha strIone, je pelI zatrane mAravAnuM kSipakAnna dharI daDha thaI rahelI che te tamane AnaMdakArI thAe ema kahyuM-15 tArAnA jevI tejavALI, AkAzarUpI paTane zveta karanArI zonI prabhA, jayarUpI aSTakAnI (1) pratijJA karelAonI, aSTa drANa pramita khArI kIrti jevI, prakAzI-16 pachI, graharipunA mUrdhAbhiSita yoddhA, e senAne mAratA, AkAzane bANathI choI nAkhatA, jaya pAmavA mATe AvyA-17 zaraghathI siMcatA, ane dhAraNa karavA yogya dhanuSa dharelA, aneka prakAranAM sthAnAdithI ubhelA e yoddhAoe dizAne aMdhakAramaya karI nAkhI-18 taravAra dhAraNa karelA dai e, paTapaTa cAlIne, gheTuM ghUTuM ema zabda karIne, tarapha vikharAIne, raNArthe atiprayatna karIne, tathA pratipakSIne satkAra karIne garjanA karI-18 (1) e nAmanuM eka pita zrAddha thAya che. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (85) eke bhAgI gayelA bhAlAno anAdara karI, hAthe taravAra jhAlI, manamAM nizcaya karI, zatrunA madhyamAM prahArakarI, pIvAya teTaluM dharAIne pANI pIdhuM-ra0 sArI rIte haNIne, tathA sArI rIte sanmukha vadIne, zatrune asta karI teno jaya, vikramapura:sara, mana mAnatI rIte pI koI pitAnA svAmIne name che-21 koIe vagara saMtAye, zarIra AgaLa DhAla rAkhIne, tathA kaMdhane DhAlathI sAcavIne, nAcate nAcate vicArIne, hAthIne paNa hA-2 bIjAe nRpane, aMta bhAva pamADI tarjanA karatAM tathA azvanI stuti karatAM tema page cAlIne vacanamAtrathI ja kSobha pamADatAM, vacanathI ja zatrune jItyA-23 koI eka mina dhAraNa karI, svAmInI AjJA manamAM dhArI, yazane icchI, jayane chAtIe cAMpI, ubho thaye-24 koi, potAnAMne chAtI AgaLa rAkhI, savArone pALAne hAthIne sarvane sAhATya karI, laDato cAlyo-25 putrane sAhArI potAnA pade sthApI, sinyane adhikAra pitAne sthApI, tathA azvadevatAne pratyakSa karI ne koIka dIpavA lAgyo-26 taravAra rUpI kRtyone sAkSAt karI potAnA bAhunuM bala amithyA karI, balane mithyA karI, kIrtine hAthe karI, ne bIjo nAda karavA lAgya-27 ripanI lakSmIne hAthamAM lai, zatrune baMdIvAna karI, svAmInI AjJAne jIvanI peThe ane rahasyanI peThe pALIne bIjo Avyo-28 raNabhUmimAM parasapara saMbaMdha thatAM, vijayarUpa ekaja proja Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nanA viSayamAM spaSTa rIte catura evA gUrjara subhaToe, jema zabdavidyA catura loka, samAsamAM maLelAM padane nAma bhegAM je che tema, zAstro sAthe zastra meLavyA-28 temaNe devatAnA zatru upara babe traNa traNa, caccAra, cha cha, sAta sAta, AThathI paNa adhika, ema navanava dazadaza, zara ekaja samathe nAkhavA mAMDayAM-30 nevuM tema nava agIAra evA, subhaTa sahita aneka bahu matta hAthI vALI zatrusenAmAM keTalAke haNyA-31 agnikoNastha, ane ati baliSTha evA keI subhaTe agninI pike, umukha rAkhelA, uMTa jevA mukhanA, vRSabha jevA skaMdhavALA, putra pitra sahita, evA ghaNA zatrune haNyA-32 keTalAke bhAle bhAlAnI mArAmArI calAvI, keTalAke eTalA ceTalI calAvI, tethI pRthvI jANe lohInI gaMgA hoya, athavA sAkSAtu paMcanada hoya, tevI thaI gaI-33 ekaja munimaNIta dhanurveda jANe be muninoja karelo hoya ema darzana karAvatA koIe raNane be gedAvarI jevuM ke traNa godAnarI jevuM mAnyuM-34 gaMgA pArano pati kAzIrAja pitAnA saptakalanuM parAkrama smaraNa karate arisenAnI pAra, hAthI ghoDAnI madhe mArato cAlyo gayo-35 keIe, laDAImAM potAnA svAmI pAse rahI, dhanuSya upara karanA agre caDhAvI, jyAM sudhI zatru hatA tyAM sudhI, nAmarda ane Artane choDI ya pAmatA paryaMta tIra mAryA-36 a (Abu) parvatathI pUrvanA rAjAonI senA, hanI Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (87) bahAra, hAthIne azvanI sAme patharAIne jabumAline tIre ubhelI zobhavA lAgI-37 svAmIsamIpe ane nadIne taTe ubhelA e yodhdhA yudhdha karatAM zramane paNa na gaNakAranArA hoI, gAyo vALavAnA vakhatane paNa gAyo chuTavAnA vakhata je mAnavA lAgyA-38 zalAkA, (1) akSa, ke ubhayathI ramatAM jema ajaya pAmyA heya tevA hArelA, ane nadItaTe kacarAI gayelA, zatruthI temaNe rAkSase mATe pracura khorAka taiyAra -38 surASTrane mAnabhaMga karavA (2), surASTrane sApha karavA tathA chothI mukta karavA, e loka AvyAthI zatrunA subhaTo, havaNAM zastrane vakhata nathI ema bolatA, hAthI pAchaLa saMtAI gayA-40 mUlarAja e nAmano parAjaya icchanArA te cakasahita (khagAdi) dhAraNa karo, kulanI rIta na bhUle, ema anyonyane kahetA, 8 kaniSTano vicAra paNa bAju para rAkhI layA-41 svAmInI kIrti samudra paryata vistare ema icchIne abuTezvare pratyeka pratyeka arine pUruM paDAya tevAM tevAM AyudhadhArI, sarvane temanA nAma sahita, haNyA-42 yathAdharma prahAra karato, dhanum sahita droNa jevo dekhAte, je je bIhe tenuM rakSaNa karato, e ajuna jevo ze -43 (1) paMcikA nAmanI pAsAnI ke saLIo ( zalAkA) nI ramata che, temAM badhA catAne uMdhA paDe to chatAya ane tema na paDe to harAya ema TIkAkAra lakhe che. (2) tyAMnA rAjAnAM chatracAmarAdi harine ema TIkAkAra. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (88) e, pUjya ane atiduSkara ye jeNe prApta karelA evA rAjAe, jenI paNacha kaniSTha nathI evuM dhanuSu zatruone naThArA ghAsanI peThe uDAvI devA dhAraNa karI, bANanA varasAdathI divasa aMdhakAra vALo karI dIdhA-44 zrImAla (1)no sarvottama rAjA tAmra jevAM rata nayanavALo, bANathI pratipakSanA uttama subhaTona, sImA mUkI ulaTalA samudranI peThe choI nAkhavA lAgyo-45 kevala nirbhaya ane raNamAM ghUmavA lAgelA eNe, ripusainyane hAthInA vaLI javAthI kacarAI jatuM, yuddhathI thAkeluM, ne raNathI nATheluM evuM karyuM-46 pharIthI uMcA thaI AvelA romAMca sahita, ane pharIthI bakhtara baMdhAvI taiyAra thaI, e paramAre, taravAra tathA charAnA ghAthI zatrune mAyA-47 na kahI zakAya evA kepathI bharAyelA eNe zrAddha na jamanAra brAhmaNanI peThe, zatrune tIranA varasAdathI, asUrya pazyA (2) banAvI dIdhA-48 lavaNanuM bhojana na karato hoya tema zuddha nayanavALa e, kAna kapAI gayelA evA, avadhya (go brAhmaNadi) ne haNanArA, tema vasane paNa paDanArA, zatrune saMtApa kArI thayo-48 (1) ene bhilamAla paNa kahe che tene ja rAjA adezvara ema TIkAkAra. (2) sUryane na dekhe tevA, ane brAhmaNa pakSe ema levuM joie ke martha e nAmanuM naraka che temAM azrAddhabhojI brAhmaNa zApathI pitane mekale che. TIkAkAre Ama samajAvyuM nathI paNa Ama karavuM ucita che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (89) kAyanA pUrvabhAge (chAtIe), apara bhAge( jhAMghe), adharabhAge (page) uttara bhAge (mAthe), ema potAnA sainikone kUTAyelA de.. khI graharipu sAyAnDasamayanA aninI peThe tapI uTha-50 madhyAnha sUrya jevA eNe, ardhI daSTie potAnA zatrunA sainyane ne ardhI daSTie potAnA bAhune joyAM-51 ardhajaratI jevI A tamArI sthitithI hasatA evA tame tenI A ardhajaratIne dhikAra che ke ApaNI senAno ardha bhAga arisenAnA trIjA bhAge bhAgyo re maganA cothA bhAga jevA ni:satva! tamane bhuminuM artha, lakSmInuM tRtIya, anya dhAtvAdinuM caturtha ApavuM, te vyartha ja che Ama bolatAM eNe dhanuSya dhAraNa karyuM-52-53 hAthamAM vastra laIne, paga uMce karI, te, potAnA paganA bhArathI pRthvIne namAvI nAkhatA, tathA suMDhamAM gadA pakaDelA hAthI upara ca --54 eka varSanA sApa jevI bhayaMkara bhamaravALA, ane traNa varSanA siM. ha jevA, jAte ughAga karanArA, eNe ardha vikherAI gayeluM sainya sthira sthApyuM-55 ati ujajavala yazavALA, ne ahorAtrahazAlI, evA rAjAo, enI vRddhine mATe, cha muhUrta jema divasanI pAse (1), tema pAse ubhA-56 (1) uttarAyana pachI divasa vadhe che ne rAtrI ghaTe che, dakSiNAyana pachI rAtrI vadhe che ne divasa ghaTe che; paNa te ubhaya vakhate babe ghaDI eTale ja muhUrtano phera paDe che. e cha muhUrta jyAre divasamAM umerAya tyAre ahaHsnehazAlIne rAtrImAM umerAya tyAre rAtrI sneha zAlI ema rAtrI tathA divasanI kAle kAle vRddhi karanArAM che. Ama cartha vizeSaNothI upamA sAdhI che ema TIkAkAra. 12 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80) zastra dhAraNa karI, devatAthI paNa adhika (daityarUpa), jIvikA pAmelI senAthI, ne jIvikA pAmatA nRpAthI, vITAyelo e yudhdha mATe cAlyo-57 krodhathI jarA raktayanavALA, ane gadAne pheravatA, enA mAnmatta hAthIe, hAtha paga bhaMgAyelA zatrune bhamAvI nAkhyA-58 ati vIryavALI, ane sAthe AvelA svecchAdithI cAramAMnA eka aMgeja saMpUrNa thaelI, evI akSohiNane pAchaLanA bhAgamAM rAkhI, bhayarahita evA eNe zatrune mathI nAkhyA-58 enAthI mahIne nAnA mohoTA evA nUpathI zastra haNAtAM, zatrue karelA lohIne, sarI paDAya tevo, kAdavathaI rahya-60 ghANe mAravA jevA zatrune mAtra phuke urADI devAya tema haNatA eNe, ogaNIsamA bhUtanI peThe( 2 ), kAgaDA pI zake tevI lohInI nadI saMpUrNa vaherAvI-61 ogaNapacAsa mathI paNa adhika evA eNe, upADelo sukha ane yaza ApanAro bhAlo, yuddhayajJamAM, dhUpadAsa jevo bhava lAgyo-62 sahajamAM chUTI gayelA, siMhathI bIhInelA haraNa jevA, so. karatAM paNa adhika, keTalAka, eNe jyAM zastra upaDyuM tyArathI mRtyu ne bhayathI chUTayA-63 zatrunA hajAro narane saMhAratA eNe, temanAM uchaLatAM mAthAMthI sUryane paNa aneka rAhunI zaMkA upajAvI-64 (2) aDhAra prakAranAM bhUta TIkAkAre gaNAvyAM che paNa A to koI navija ogaNIsame. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (91) devatAnA zatru ( daitya )nA pUjaka, zatrunI gatinA kApI nAkha nAra, haNavA mAMDA, tyAM keTalAka pALA ne keTalA ratha paDacA tenA hIsAba rahyA nahi--drupa arinA hastinlR tane vikheranAra eNe, pAchaLa paDatA subhaTone dhamakAvatAM, tema zatrune sarva karatAM vadhAre vAra haNatAM, yudhdhane cUtabhajikA( 3 ) banAvI dIdhuM -66 kApita, ane tripura nAza karanAra sTrejevA duHsahu, tathA kari kuMbhasthala upara zastra pheMkatA, surASTrabhUmipatie, hAthIone besADI pADacA--97 ajANyAne gAya dahAvAnu muzkela paDeche tema enI ugra yuddhakRti AgaLa nAsatA bhRtyone AjJA karI ThekANe rAkhavAnuM ( zatru pakSanA ) rAjAne muzkela thayuM--98 iMdranA zatrue eNe, bIjA rAvaNa jevAe, rAjAnI samakSaja rAkSasone tRpta kayA ane lohIthI puSTa karyA 99 yamanA AMdhava, ane kalinA guru, evA eNe, parAkramInI stuti karatAM tema trastanI niMdA karatAM, rAjAmAM paNa jANItA ane sadharmImAM prasiddha evA subhaTone haNNA--70 daityothI pUjita ane rAkSasothI arcita evA eNe, te samaye zatrunI kIrttinI zvetatAne milana karatAM parAkramanI parAkASTa ka- rI--71 raNamAM atikuzala evA enA hAthanA lAghavAthI, eNe ke lAM tIranuM rUpa kAithI jovAtuM nahi; jema akSamAM khATApAsA nAkhanAranA khATo pAseA jaNAtA nathI--hara ( 3 ) e nAmanI ramata che ema TIkAkAra, zI che te ApI nathI. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (dara) e raNasiMha, raNavyAghajevA riphane paNa yudhdhamAM mahArathI, tIrtha-kAka ke tIrthaMbaka jevA viThThala karI nAkhyA-73 e badhA bahu chatAM paNa kAMI na karI zake tevA thaI paDayA, kemake te je je mahAra tenA prati karatA te rAkheDImAM hemyA barAbara thatA--74 Agale divase je pratijJA karelI, AgalI rAtrIe je saMkalpa bAMdhelA, te badhAMne, e araNya-tila jevA mudraloka enA mAra AgaLa visarI gayA-75 enA yudhdhamAM enI ugra ane tIvra ane lohita tathA takSaka jevI taravAra, zatrunAM mAthArUpI nIlempalathI raNamAM karavAnI pUjA karI-76 eNe, ati tIvra ane ugra tathA kArtavIrjuna jevAe, tathA kRNasarpa jevAe, eka dhanubU dhAraNa karI, sarva subhaTone sAmA AvI nAsavuM paDe ema karI, nasADyA-77 kevala parAkramathI prAcIna varAha jevA, zeSa jevA, navA iMdrakti jevA, eNe uttarakozalAdhipa sahita senAne jItI jya-garjanA karI-78 pazcima samudramAMthI utpanna thayela, sATha karatAM adhika mudrAthI kharIdelo, evo, soraThI gAya eja jenuM dhana che tevA surASTranA lokane AnaMda karatA zaMkha, gAya upara prItivALAe, eNe, 6kayo-78 A pachI zrIviSNu athavA rudra jevo mUlarAja, be divasathI cAlelA A yudhdhamAM, annasahita be bhAthA sajIne ubho thayo Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (93) kSatriyAdhama, pApiSThA daitya, naThArA jodhAnI sahAdhyAvALo, e kayAM che ema bolatA e naravyAdhra paNacha caDhAvI-81 tejathI bIjA sUrya jevo e, AdipuruSa zrIviSNu jema prathama daityane haNavA nRsiMha rUpe tatpara thaye tema, A chelA daitya (grAharipu)ne haNavA taiyAra thayo-82 matye lokanA pati (mUlarAja), vIrapuruSa, madhya pAMDava (ana) jevA, eNe ati parAkramathI asAdhAraNa raNotsava AraMbhyo-83 eNe zreNImAM goThavelA ne samUhe karelA prathama zura yodhdhAne, zatruoe, e pote ja jANe zreNirUpa ke samUharUpa haya, ema bhayathI joyA-84 eNe yudhdha karyuM na karyuM eTalAmAM ati kaleza pAmelA ane kalezamaya mUrtivALA, tIrathI lohI pIvAyaluM na pIvAyaluM evA zatruo chedAyA na cheDAyA chatAM bhramaNa pAmI gayA-85 e zreSTha nRpe hAthI upara rahe rahe, pUrve kaleza na pAmeluM evuM zatru sanya kalezita tathA parama vihala, uttamAthI, karI nAkhyuM -86 eTale utkRSTa aA vaSavato daityano rAjA (grAharipu) krodha pAmI, uttama yoddhAthI vITaLAyelA rAjakuM jara tarapha dho-87. | he zudragupa! ApaNAmAMno koNa have kai che ne koNa utsa(1) che ema anyonyane AkSepa karatA e be rAjA laDavA lAgyA (1) zasmabhIru brAhmaNonAM nAma. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (84) javAna hastinIonI peThe, keTalAka ghaDAthI ne keTalAka hAthIthI vITAyalA e benA rAjAo to dUra ubhA rahyA-88 je e yudhdhamAM bhaLyA nahatA temane, ekavAra vAyalI gAya, gaDhavatsathI dahevAtI gAya, vAchaDAne khAtI gAya, vAMjaNI gAya, tenI peThe e be pRthvI rUpa dhenunA pAlanAra, haNatA na hatA-80 triya kaDa, kAlApa pAThaka, kopAdhyAya, emane jema dhUrtika chetare che tema saurASTra (grAharipu e) caulukya (mUlarAja)nAM anA prahArathI vaMcI javA mAMDayuM-81 e daitya che, garbhiNI ghaDInA garbha chUTI paDayA e rIte, uttama gadA, garjanA karIne, gUrjarabhUpati upara phekI- 2 mAthethI yuvA chate paNa tAlavALo, budhdhithI yuvA chate paNa vRddha, juvAna chatAM paLIyAM vALe, evA rAjaputra, hasIne teno zakitathI bhaMgaryo 83 tIkhuM bhojana karavAthI thaI hoya tema azra sahita AMkhavALo grAharipu krodhathI kapALe caDhAvelI karacalIthI, juvAna chatAM vaLiyAM 5Dela vRdhdha jaNAyo-84 sarakhe sarakhA jADA che e hAthathI, khAvAnuM anna hoya tema, lIlAmAtrathI ja, eNe, loDhAnAM sarSa jevAM, be zaMku pakaDIne (mUlarAja upara) kyAM-85 kumArI paritrAjikAnA zApa jevAM duHsaha, ke kumArI zramaNAnA zIla jevAM tIkSNa, tIrathI tene cAlukya toDI nAkhyAM-86 anyonyane chetaravAnI buddhithI pheMkAyelAM tIrathI e ubha, pakSIsahita plekSa ane nyadhanAM vRkSa jevA rAje che-87.. 11" 26' " W Kaa thai . - Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (85) temane, snigdhavANI ane aMgavALA, tathA pIThachopAnahAdi dhAraNa karatA, nArada munie, dhavakhadira palAzAdimAM bharAi rahIne joyA-88 pachI bhamara caDhAvIne, roSathI vAMkI dADhI karIne, bhayAnaka ane phATI gayelA veLA sahita, ati bhayAnaka bhujavALe, e daitya, vAMdarAnI peThe kUdIne, kIrti tathA yudhdhanAM mAtA rUpa charI ane kharuM laI, je hAthI upara cAlukaya beTho hato te upara caDha-8-100 e be ati darpavALA, yamaputra jevA, hAthamAM taravAra ane charI laI pitrAi bAjhayA hoya ema eka ja hAthI upara laDhavA lAgyA-101 &dakumAranAM mAtA pitA ( ziva pArvatI ) ane pradyumnanAM mAtA pitA (viSNu ane lakSmI) tArA upara Aja kyAM che ema kahetAM cAluye daityane bhUmi upara pADa -102 zivanAM sAsu sasarAnA putra (mainAka) jevA durdhara eNe, kUdI paDIne, jenAM sAsu sasaro raDatAM rahyAM evA (grAharipu)ne hAthInI varatathI bAM -103 - iMdra ane IMdrANInA ripu balinI peThe bAMdhanArane, ene, viSNunI peThe, IMdra tathA IMdrANuM tema gADyuM ane vatsa kuTuMbanA brAhmaNa, stavavA lAgyA--104 A gAyo, A vAchaDAM, A ghoDA, A rasa, sarva tvarAthI jAo ema, e pakaDAyA pachI, belato phodha karIne lakSa dhAyo vastra, aMgarAga, mAlA, e badhAM veta karate (te), cAlukya pAse AvIne bolyA-16 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he mULa nakSatramAM janmelA! Aja huM yudhe caDyo chuM tyAM tAro caMdra puSya ane punarvasumAM che(1) ema jANa, kemake mArA ane grAharipunAmAM tiSya ane punarvasunI peThe kazuM aMtara nathI-107 tArAM potAnAM lAbhAlAbha vicArI, ene, tema tArAM mAna ane kIrtine, mUka, lAbhAlAbha vicAra karIne ja sukhakara ke dukhakara vastunuM grahaNa karAya che-108 ghaDADInI peThe ene bAMdhIne ghoDA ghoDInI icchA karato heya te tArA AgaLa pAchaLanAmAM koIe ema karyuM hoya te kahe, ame to (mitrane choDAvavA rUpI kArya rUpa) A yuddhathI ja te kahI batAvIe chIe-108 uMcuM nIcuM ja nahi, tyAM have tAruM koNa che? pADe pADAne bAjhe tema have mArI sAthe yuddha kara-110 pachI cAlukya, kopamAM paNa vANIthI dadhi ane dhRta khavarAvate bolyo ke jene gAyo eja dahi dhIne sthAne khape che tevA e duSTane kema mUkI zakAya?-111 e pApI zikAza jevo che, ne enA sahAya nRpe paNa tevAja che, ene choDAvavAnI icchAvALA eka temaja dhanAzvakarNa (2) jevA sasAra jaNAo che-112 tame jo yudhdha karazo to tamane tila ane aDadanI peThe A mAro (1) arthAta AThamo caMdra che, tethI tArUM maraNa thaze, ema TIkAkAra. (2) e nAmanuM vRkSa ema TIkAkA. evA sasAra jaNAo cho e upahAsagarbha vANuM che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (87). hAtha pIsI nAkhaze; dhavazvakarNane bhAgI nAkhanAro mahAvAyu zuM tila aDadanAM kaNa AgaLa pAcho haThaze?--113 eka prakAranA hariNa jevA azvasahita te harigunI peThe ja jo nAzI javAnI tArI icchA hoya to atyArathI ja nAza, ahIM tittira ane kapiMjalanI peThe Taka Taka nA kara-114 ema sAMbhaLIne eNe (laze), azvarathAdimAM beThelA zatrune magatarA jevA ke tittira kapiMjala jevA paNa na gaNyA, ne potAnA hAthamAM dhanuN lIdhuM-115 bora ane AmaLAnI peThe, ke pANI athavA jalebInI peThe, zatrune khAI javA mATe eNe tIra varasAvA mAMDyA tyAre tyAM brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zUdra sarve trAsa pAmyA-16 brAhmaNa kSatriya vaizya ane zudranA pALanAre (mUlarAje) paNa dhanuno TaMkAra karyo, ane bherI tathA zaMkhanA vagADanArAe jayanAda karatAM bherI tathA zaMkha phukyAM-117 mAthuM ane cheka na halAvatA evA enA dhanuSanI paNachanA ucanAdathI jANe ema kahevAvA mAMDayuM ke have kaTha ane kAlApa e (brAhmaNe) pratiSThA tathA unnati pAmyA-118 vAjapeya cayanamAM ke azvamedhamAM hoya tema raNamAM e ubhaye vajU jevAM IzuthI mAMDavo banAvI nAkhyo-118 . virodhane lIdhe noLIyA ane sarpanI peThe bAjhelA, tathA(anukrame) vitA ane dAnavathI tavAyalA e ubhaye, yudadharUpI saMhitAnA vistAra mATe padakrama karavA mAMDayAM( 1-120 (1) saMhitA, padakrama e zabdo ddhayartha che. saMhitA eTale saMdhipUrvaka 13 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (88) gurjaratrA ane kacchanA e be nAtha, dvArakAnAtha ane kuMDinapurAdhIzanI peThe, zara rUpa mojAMnI paraMparAthI jANe gaMgAzoNa vahevarAvyo-121 vArANasI ane kurukSetra rUpI saMgrAmabhUmi pAmIne e be, jema zairyapura ane ketavatanA nAtha temane pAmIne khuzI pAme, tema khuzI thavA lAgyA-122 dRDhatAthI garI ane kailAsa parvata jevA, aMge akSata, e be sUtAra ane lavAranuM anukaraNa, parasapara zastra bhAMgI nAkhI, karatA hatA-123 subhaToe baLada azva uMTa gardhavAdi upara bANa ANI ANI, dahI ane dUdha jevI ujajavala kItinI AkAMkSA rAkhatA temane ApyAM-124 daza jenI samIpa che (1) eTalA hAthInA jeTalA balavALA, tathA dadhi ane sarSan jevAM cakSuvALA lakSe, cha baLada ane pADAthI ucakAyelo bhAlo upADa-125 eNe, lagabhaga daza hAthI tathA ghoDAne kacarI nAkhatAM, tathA dazeka rathane chuMdI nAkhatAM, ati prakAzavALA daMtathI hoTha karaDatAM, bhAle uMco karIne pheka-26 lakhele vedamaMtrono samaha; teno vigraha karI bolAya te pada; ane tenI amuka prakAre baba babethI AvRtti karAya te krama-evA ghaNA prakAra che. jema veda saMhitA padane kamathI vistAravALI thAya tema yudhdha kArya padakrama eTale amuka amuka sthAnAdi prakriyA tethI vistare. (1) eTale nava ke agIAra ema TIkAkAra. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) page unnata (1) evA culukyarAja, cAre dizAne kIrtithI suvAsita karI lIpI letA, sarva sAramaya lohanA bhAlAthI lakSane hayo-127 ugraripunA nigrahathI potAnuM priya karelA evA enA upara teja kSaNe babe traNa traNa strIo sahita devatAoe puSpavRSTi karI -128 bAlakone AMgaLIe vaLagADIne enI paraNelI strIoe, patirUpa bhikSA mAgavAthI, eNe grAharipune, aMgulI kopI laIne, choDI dIdho-128 saurASTranAM vRddha tema bAla sarvee e samayathI dhAraNa karelo strIveza (2) rAjiputra (mULarAja)no yaza prakAza kare che-130 e bhUpatie yati tathA vine, yathArtha vyavasthApUrvaka, du:khahIna karI sukha saMpanna karyA--131 pachI prajAne putra samAna gaNata, ane te jarUpI agnithI sarvane hitakArI, e, putraprasavathI jANe saMtoSa pAmyA hoya evA agnihotrIo sAthe prabhAsa gayo-132 uMcI rAkhelI taravAravALo, ane uMcI rAkhelI taravAravALAthI rakSAyelo. viSNurUpa, e, caMdrazekhara zUlapANi zivane sparza karI A pramANe stuti karavA lAgyo-133 (1) zubha lakSaNayukta mahApuruSonAM mAthu, hRdaya, khabhA, ne paga, e cha unnata hoya che ema TIkAkAra. (2) kAchaDI na bAlavArUpI ema TIkAkAra. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) he zrIkaMTha ! je kaI A hei, kaMThamAlathI ke zirovedanAthI paNa pIDita hoI, tamane name che tene kaMTharoga tema zirivyAdhi sarva teja kSaNe nivRtti pAme che-134 he vizvapriya! dAsarUpa mImAMsaka te, tamArA (sarvatvane) nirAsa karatAM, priya che mithyAvAda jene evA dAsarUpa jaimini jevo koIka ja hoya, ( bAkI bIjo te na hoya)--135 vRddha manvAdithI stutya evA tamane je vRdhdha manvAdi tulyabhaktipUrNa vANIvALo heI, dharyane priyagaNI, stave te kadApi paNa dhamarthathI bhraSTa thAya nahi--136 brahmAdinA tame Adi ne aMta che, paNa tamAruM Adine aMta koI nathI, agni soma vAyu jala Adi sarva deva tamArA (aMzanA) tila ke mASa jevA che-137 he kArtikeyapitA ! kuberasakhA! je putra dArA-mitrAdi tajIne tamane ja bhaje che te trIlokamAM astra zastrathI ati durjaya thAya che-138 zraddhA ane tapathI saMpanna evA dhanya puruSo tamane bIlI ane gugaLathI aca, zaMkha duMdubhi vaNA AdithI tamArI upAsanA kare che-138 vINA duMdubhi zaMkhAdi tamane priya che mATe prasiddha nAradAdi paNa tamArA AgaLa vINAduMdubhizaMkhAdi grahe che-140 vinAyaka ane kArtikeyanA guru! phAgaNa ane caitranI pUrNimAe tamArAM darzana grISmalIlAmAM ne dalAlIlAmAM (1) brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zudra, sarve kare che-141 (1) grISNalIlA te phAgaNa sudI 15 nI je hAla hoLI thAya che. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI bAre sUryanI zobhA vALo, grISma vasaMta (nI kIDA) mATe utkaMThita thayela, e, kArtikeya ane budha jevo, pRthvI pati, hAthInA.. carmathI tathA bhasmathI zara6 ane varSIkAlanA megha samAna bhatA zaMkarane ema stavI, pAMca cha divasamAM ja AThaso hAthI sahita, maghA, ane aSAnI pAra caMdra gayelo eve samaye (1), potAnA puramAM , piTha-142 sarga 6. pachI yathArtha rIte dhamArthakAmane ArAdhatA e rAjAne cAmuMDa-, rAja e nAme putra janmyo, jenAmAM paraparanI spardhA karatI hoya ema sarasvatI ane lakSmI, pratApa ane zAnti, ekatra vasyAM- parasparano deSa tajIne, ke parasparano pratibaMdha na karIne, ke a-. nyonyanI paddhathI, enAmAM mitranI peThe vividha vighA ne guNe vasyAM-2 zakti ane kSamA, vana ane saMyama, parasparane joDAIne rahelAM DhaMDhA nAmanI rAkSasI bAlakone paDatI tethI teno vinAza bAlakone ja hAthe karAvelo che. bAlaka hAsya kAraka gIta gAtA, ramaNIya veze, tephAna karatA, Ave che, ne DheDhAne khAvA notarelI hoya che, tyAMthI zaMkarakRpAe mArI kADhe che. AvI matalabanI bhaviSyottara purANamAMnI vAta TIkAkAra Ape che. delA eTale hIMdolo teno utsava caitrI 15 ne divasa zaMkarapArvatI hIMdaLe bese che, ne te pArvatInI IcchAthI vAsukIno zaMkare banAvyo che ityAdi matalabanI vAta eja purANamAMthI TIkAkAra Ape che. (1) azleSA madhAne pUrvAphAgunI e praveza mATe aniSTa che ne uttarAphAlganI iSTa che evA AzayanuM lakhI te upara ranamAlAnuM vAkya TIkAkAra Ape che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) dIThAM nathI, te paNa evA nItimAna AgaLa te paNa parasparano cirayoga karI rahyAM che-3, kalA, zAstra, ane buddhiguNa, e traNe jANe saMketa karIne bhegAM thayAM hoya tema eka ekane adhika zobhAvanArAM enAmAM thayAM ane ati uttama bhUSaNa nIvaDyAM-4 vRddhonI sevA karavI, bhakti karavI, ne pRhA karavI, akSathI(1) virakta rahevuM, strIvyasana para niyamita rahevuM, e badhA enA je sahaja guNa che tenuM pUrvanA saMskAra eja kharekharUM pUratuM kAraNa che zaMkaragrahamAM, vyAsa pAsethI, jJAnavRddhAdikanA saMgama upara prIti rAkhanAra e arjunanAM parAkramanI kathA sAMbhaLI, ema vicAra karavA lAgyo ke AmArI pAsenAM dhanuSTra ane bhAthAthI, gurunI yuddhArtha AjJA sivAya zuM karI zakAya?-6 gurjaronI samRddhino hetu, aneka bhAradvAja (2) mati bhaktimAna, traNe lokamAM jenA guNa gavAyelA evo, gUrjarendra upara ati sativALo, e svarganA rAjAnA putra (jayaMta) jevo zobhato hava- (parastrInA sahodara thavAnA) yazanI AkAMkSAvALo, lokamAtrane nyAyama calAvavAnA taMtranA sUtradhAra, parastrIne anaMga rUpa, evA enA AgaLa je strIone pUrve lakSmI jevI ame chIe (1) pAsA, athavA viSayo evA be artha TIkAkAra kare che. (2) bhAradvAja che te sailukya vaMzanA Adi puruSa tathA guru che ema kRti che evuM TIkAkAra. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103) ema mAna hatuM te temaNe tajyuM eTaluja nahi, paNa peAtAne uttama strIrUpanu mAna hatuM tepaNa temaNe tayuM --8 vaidapArAyaNa karatA, taparUpI balathI baliSTha, evA himAdrithI AvelA( brAhmaNa ) janAne, eNe, bIjA kAma vegaLAM mUkI, sahasA abhyutthAnAdithI satkAra karI, tathA jalathI aAdikarI, yatheSTa ( dhana ) ApyuM-8 teNe tamAguNathI, uddhatAithI, prakhtane karzI pIDA karI nathI, kemake puruSo potAnI nAnI bahenanA rASTra tarapha mUlathIja AMdhaLI AMkha rAkhe, tema e prajA prati rahyA che- -10 vidyAnAthI vinIta, potAnI meLeja viSamazAstrane paNa ANanArA, svabhAvathI vIzamA guNa jevA zAbhatA, e, prasanna evI sarasvIthI karIne, jema Dis dhAtu AtmAnepadane pAme che, tema Atmane pada ( potAne mATe unnata pada)ne, puruSAmAM, pAmyA-11 aMtarkI sasAra evA ene, yudhiSThirane paNa caDhe tevA rAjAe, araNyatilava, ke vaMzavanava, parauMpadane ( 1 ) zeSa rahelA dhAtunI peThe, pUro paDe tevA gaNyA-12 rUpezANa, dRSadiAba, yUthapazu, ( 2 ) Adi karanA bharanArA (1 ) pakaaipada e zabdanA be artha che. par eTale zatru tenu pada eTale sthAna arthAt zatrune pUrA paDe tevA. zeSadhAtu eTale AgaLanA zlAkathI je Atmane pada DidhAtu kahyA tenAthI je zeSa rahelA dhAtu paraaipadane pUrA paDe che eTale parauMpadanA thAya che tema. Ave zabdazleSa A ThekANe che. A traNe eka eka prakAranAM nAma che. stUpa evuM gAyAnA TALAnu nAma che ne zANu evu cAramAsA seAnAnA zikakAtuM nAma che. TaLe TALe ( 2 ) Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "ane kIrtirUpamatInA koi vaMza (1) jeva, tathA hAthInA jevA balavALo, ane iMdranA jevI lakSmIvALo, gaNe che-13 potAthI sahaja mahaTa tema ati vRdhdha evA sarva gurUne A nada Apato, tathA jenAM kAmamAtra bharamamAM na hamAtAM saphala che evo e, zuM ne (2) viSe pharate viSNu che, ke koI vidyAdhara che ke hRdayano marma jANanAra madradezacArI zalya che, ema (ene viSe badhAM) vicAra kare che-14 "mane anaMta guru, siMha jeva, kuzadara, mAthe zikhAvALo, e ekavAra, chAtIe lamavALA (3), tathA kaMThe jene kAlakUTa che evA zaMkara jevA rAjAne namaskAra karI sabhAmAM beThe-15 evAmAM, mAthe mAlA dhAraNa karelo, arthavijJApanAnA kAryamAM ja niratara masta, patradhArI (pratIhAra), hAtha joDIne vijJApanA karavA lAgyo. potAnA mAthAnI IcchA rAkhatA aMgadezanA rAjAe cakrAdi avaya e sArI rIte zaNagArelo A ratha Apane Aja bheTa kI che-16 zANa Apavo e karate ratUpezANa. ane daSaeTale patharo, te pathare pathare eka mAsa eTale pAMca rati ApavI te dRSadimASa, yUtha eTale pakSInuM yutha temAM eka eka pazu Apavo te yUthapazu. e badhA kara eNe na lIdhelA mATe ene leka cahAya evI matalaba che ema TIkAkAra. (1) motInI utpati prAcIna zAstrakAro, hAthInA mAthAmAMthI ne dAMtamAMthI, kUtarAnI ne varahanI dADhamAMthI, meghamAMthI, sarSamAMthI, vAMsamAMthI, ne mAchalImAMthI, mAne che ema TIkAkAra. (2) go eTale game te viSNupakSe, ne ge eTale pRthvI te cAMmuDarAja pakSe. (3) e mahAnubhAvatAnuM lakSaNa ema TIkAkAra. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (105) he prathama praharanA sUryathI paNa adhika pratApavALA ! tame hAthInA bAMdhanArA je (vidhyAdrinA ) rAjAne (jItIne) hAthe bAMdhyo che, ne jeNe ApanI senAnI yojanA karI che, teno bheTa mokalelo prathama praharanA kamalanA agra jevI sUMDhavALA A hAthI rahyA prAtaHkAlanI ane sAyaMkAlanI saMdhyAnI peThe je ApanI pAdukAne ace che, evA pAMDurazAdhipatinI bheTarUpa A prathama prahare paNa posnAnI zobhA dhAraNa karatA AhAra AvyA che--18 tame jenI AMgaLI lIdhI che evo, ane tethI pUrva prahare ke pazcima prahare nahi ( paNa rAtrIe ja) bhajana karanAro, siMdhurAja prathama praharanA sUrya jevI prabhAvALAM A ratna bheTa mokale che-18 | vinayathI ziSyabhAva dharate je vanavAsa(1) bha, tamane jalazAyI (viSNu) ke jalazAhInA moTAbhAi (balabhadra) ke zivanA ziSya (parazurAma) jevA jANe che, teNe A suvarNa potAnA vanavAsanA kara rUpe mokalyu che-20 he kamalAkSa ! zarajAcala (ra)no rAjA, saMdhyAkALe paNa na mIcAnArAM, varSa divasanI sevAnA phalarUpe kArtikeya pAsethI maLelAM, A kamalo vArSika daMDarUpe Apane mokale che-21 zrIlakSmInA prasAdathI ne zrIgerInA prasAdathI thayelo kollA (1) vanavAsa e eka dezanuM nAma che, ne tyAM suvarNa thatuM ema TIkAkAra. (2) zaraja eTale kArtikeya tene acala parvata, te devagiri ema TIkAkAra. 14 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (101) pura (1) prasidharAjA kamalonuM vana hoya tevA padmarAgamaNi, kAmarUpa zatru zaMbhu jevA Apane mokale che-22 he meghagatavidyut jevA tejasvI ! manojanA navIna asrarUpa uttama harisenA mUtranA paMkamAMthI thayelI, IMdrANI ane pArvatInAM stananA lepane yogya, (kasturI), kIre (2) mokalI che-23 iMdradhanuSya jevAM nathI iMdradhanunI zobhAvALuM, varSAlanA megha jevuM, te prasiddha, kururAjanuM, zara RtunA kAlanA tApane paNa haNanArU, A chatra AvyuM che-24 samudrathI utpanna thayelA divya azva ( ugra thavA) jevA, jalamAM deDatA nAva jevI gativALA, meghamAMthI utpanna thatI vIjaLI jevI chabiyALA, ane jemane jotAM loka tRSAtura chate paNa pANI pIvuM bhUlI jAya tevA teja dezanA rAjAnA A azva AvyA mArgamAM cAra lokonI sAthe maLIne vartanAra, dAsIputra, khasa lokane tamArI AjJAthI haLIne, kAMpIlyanA, gaMgAtaTe paDelA sidhdha temanI samRddhi tamArA tarapha mokalI dIdhI che (3)-26 parvata jevo unnata, jonAranAM hadayanuM turataja haraNa karanAro, varNana karI na zakAya tevo, mahAhAthI, he, jenA ripu dAsIputra (1) kellA purate kolhApura haze; tyAM padharAgamaNi thatA ema TIkAkAra lakhe che. (2) kIra e kAzmIrano rAjA ema TIkAkAra. (3)khasa e jAtanA kSatriya hatA; tathA kapIlya e pAMcAla dezanuM eka zahera hatuM jene rAjA pAcAlAdhipa, siddha kahevAta ema TIkAkAra. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (107 ) jevA thai jAya che tevA pratApI ! lATa dezanA dvAra5 rAjAe dakSiNa derA bhogavavAnA daMDa rUpe mAkalyA che ( 1 )--27 ( e sAMbhaLatAM turataja ) e hAthI tarapha AMkhanA aNasAro karatAM, tenI utpatti kevA prakAranA hAthIthI che e jANavAnI icchAvALA bhUpatie, kumAra (cAmuMDarAja ) tarapha joyuM; ne mUlarAjaputre paNa hAtha joDI A pramANe kahyu--28 vAcaspatikRta gajalakSaNazAstra yathArtha samajIne jevuM mane zuna:zepa, zuna:puccha, zuneAlAMgUla, Adi munie kahyu che te pramANe e hAthI cogya nathI--29 Ave lAMbI sUMDhavALA hAthI, diveAdAsAdi devathI stavAyalA iMdranu svagAdhipatya, heAtAnA putra ziSyAdi sarve AzirvAda ApatA hoya te chatAM paNa, tADI nAkhe--30 AvA asthi datA hAthI je svAmInA gharamAM rahe tenA pitAnA ziSya, pitAnA putra, pitAnI bhaginInAM chokarAM, tenA pati, ne tenu nAma paNa, ukheDI nAkhe.--31 AvA biDAlanetra gaja yajamAnanA gharamAM AvatAM, heAtA ane pAtA, potAnAM pitAmAtA tathA bahena ane bhANeja sahita ati phleza kareche--32 bahena ane dIkarI tathA pitA ane putranA kSaya karanAra AvA pepaTapUchIA hAthIne he rAjan heAtAnA putra dakSiNAmAM paNa lete nathI, te iMdra ane varuNathI paNa avika evA tame tenI te zI vAta !--33 ( 1 )A varNanathI yuktie karIne hAthI dhaNA kulakSaNavALA che evA dhvani paNa karyoche ema TIkAkAra. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108) vAyu ane agni jevA, agniAma jevA, ke agni varuNa jevA, brAhmaNa paNa, agnisAma ke agniviSNu jenA devatA hAya evA, naThArA gajathI utpanna thatA riSTanI zAnti kare teA paNa te yaja-34 ghAvApRthivImAMthI IMdra adazya thaI javAthI jyAre vAApRthivInA pAtA nahularAjA IMdrapade hatA (1) tyAre temaNe ghAvApRthivImAM paNa namAya tevI buddhivALA guru ( bRhaspati )ne pUchyuM hatuM te temaNe apa pIThavALA AvA hAthIne bahu nive hatA-- 35 divasa ane rAtrInAM prAcIna pitArUpa deva sUrya ane sema, kadApi pazcima dizAe uge tyAre AvA hoThe karacalIvALA (hAthI ) zubha gaNAya--36 hAthImAMnAM che, A enA enAthI, keLanA staMbha jevI bhAryAnA pati, ati du:khA enAM mAtApitA mRga jAtanA zvAsaja ukarADAnA jevA gaMdhAya che; jhaMghAvALI patnInA pati, ke suMdara spada thAya--37 emaja lAgeche ke zveta thai prasarI rahelI ApanI kIrtine joi na khamAyAthI, A hAthIne miSe, jenuM darzana ati ama'gala che evI, mahAmArIneja spaSTa ApanI tarapha mAkalI che--38 he skaMda jevA pratApI ! parAkramathI balabhadra jevA ! hastinAM yUtha sahita uttama hasti smAdi senA sajja karo, ke tIkSNa bAne ( 1 ) TIkAkAra purANAkhyAyikA Apeche ke ke zrRtrane vizvAsa A pIne haNyA te mitrahatyA ene vaLagI temAMthI chUTavA te saptadvIpa ela dhI kSIrAdhimAM kamalamAM kIDA thai satAyA hatA tyAre svarga pRthvImAM avyavasthA thavAthI sarva deve nahuSarAjAne iMdrapade sthApyA hatA. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108) rudhirathI rakata karI, e darada rAjAnI putrInA patine jaDathI ukhADIne huM lAvuM-38 pachI rAjAe kahyuM ke bhavyabhakitavALA he kumAra ! AjathI pAMcamI rAtrI maMgalakArI che mATe pAMca rAta thobho, pachI lATane raDatI rANIovALo karavA yatna karajo-40 tuM advitIyamativALo, sahadeva ke nakula jevo heI, e dattArANInA patine rotI rANIvALA karavA samartha che, tathApi tAruM parAkrama nirakhavAne ame paNa sAthe AvIzuM-41 A hAthI, vaMka (2) jevI kuTila mativALA, vidizApurInI mAtAnA putra e lATa tarapha, pAcho jAo, ne enI vaMku jevI kuTila buddhinuM phala, e, majIThIA paTa oDhanAro (3), thoDAkamAM ja pAmo-42 pachI, kaThI mAtAnA putra e subhaTone hAthI sahita, suvarNanI chaDIvALA pratIhAra kADhI mUkyA; ne puranI suMdara kezavALI strIonA upahAsathI lAja pAmatA, kaThI amArI mAtA nathI ema mAnatA, te gayA-43 pachIne divase, e (mUlarAja ) ati jovA lAyaka ane cotarapha prasaratI tathA bhavya ane priya evI, pILA pItAMbara jevI prabhAne vistArato, harinA agIyAramA avatAra jeva, kumAra sahita nIko -44 (2) e nAmane mRga thAya che ema TIkAkAra. (3) lAdezamAM majIThano raMga pRthvI ane jalanA guNanA kAraNathI sAro thato ema TIkAkAra lakhe che. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110 ) darada rAjAnI putrI dattAnA pati ane vidizAnI nArInA putra, evA ene haNavAne utsuka che, kaThIthI vaselA, ane dIrgha kezavALI purIonA vihArasthAnarUpa, zvabhravatI (1) nadInA taTa upara Avyo-45 snAyaka ane madrAdi jAtinI te nadI upara vasatI ane tyAMthI nAThelI strIovI, zatrunuM nagara bhAgI gayA jevuM thaI gayuM, ne vyAkula thaI jaI gabharATamAM paDyuM-46 zatrunI strIoe rAMdhavAnuM mUkIne ekAeka nAsavAnuM zarU karyuM, ne bIhIkathI eka ToLe thaI javAmAM temaNe brAhmaNa ke oNchI koIno paNa hisAba lakhyo nahi-47 je prajA dhana, dhAnya, pazu putrAdithI saMpanna hoI samartha hatI te asahAya jevI thaI jaI evI nAsavA maMDI ke phaLIe phaLIe sarvanAM bALako paNa paDI gayAM -48 pUrve tene mRgakSIra priya na hatuM, paNa havethI tAre mRgInuM kSIraja pIvAnuM che Ama mRgalAnA baccAne kahetI uttama rasoI karanArI, mRgalInA jevAM nayanavALI o sAthe, nADI-48 trAsa pAmelI, ane atizaya ukALI nAkhatAM sUrya kiraNathI sArI raMdhavArInI peThe tapI gayelI, evI lATastrIo, bhAre stana ane nitaMbanI niMdA kare che-pa0 e ati baliSTha ane prAcIna purI, ati kutsitarUpavALI thaI gayelI mRganayanIothI kutsita rUpavALI jaNAya che, ane (1) A nadI pitAnA rAjyanI sImA hatI ema TIkAkAra lakhe che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 111 ) atizaya ghora karatI nadInA tathA zora karI rahelI prajAnA, ati kolAhalathI vyApI rahI che ( 2 )-51 ayogya rIte cala vicala thaI rahelI tathA jAuM jAuM karI rahelI lakSmIthI ati prakAzamAna rUpa vALI purI, paDI bhAgavA beThI, ane naThArI rIte phaphaDIne jAuM jAuM karI rahelA jIvavALI prajA paNa bhayathI bahu bhaDakI gai-para upadravayukta lATapurImAM uttama tema anuttama sarva strIo A pramANe bolavA lAgI; he dhImI cAlanArI ! A dhIme cAlavAno vakhata nathI, mATe jaladI cAla, ne he naThArI rIte cAlanArI ! je A naThArI rIte cAlanArInI joDe cAlavuM hoya to mArA jevI sArI cAlanArInI sAthe na AvIza; ne he lavAro na karanArI A lavAro karanArInI joDe savAre na caDha, ne A rAMDa khakhaDatI mekhalAthI raDayuM AkAza gajAvIna mUka; he rAMDa gapatri, ne he bahena vatsapitri, ne he garItulya utsaputri ! ne he rAMDa kaDi ! tame, A kopAviSTa, A rAMDa gihatA, AvI ne A rAMDa urvanI putrI, ne rAMDa pAMgaLI, rAMDa bhagavatI, ne rAMDa gorImatI, e badhAMnI vATa zA mATe juo cho ?-53. 54. 55. 56. loTezvara, mahArAjAono kara bharavAnA anubhavavALA, ati pratiSThita, evA (puruSo)ne mAhA ghAsa peThe tarachoDI, ghAsa jevA ni:satva, mahArAjAnA karane jANanArA, ne jhAjhI pratiSThA vinAnA evAne laI yuddha mATe taiyAra thayo-pa7 e mahAbAhue, mahA ghAsa khAIne matta thayelA baLada jevAe ( 2 ) A purI te bhUgukaccha (bharUca)ane nadI te narmadA je tenI pAse che ema TIkAkAra. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (112 ) mahA maMtrIyukta mahArANIno kara tarachoDI nAkhIne, ati ugra prakAranA garvathI, senAne tvarAthI (javA) AjJA karI-58 mahA belavALo, lAkaDIe lAkaDIthI yuddha mATe utsuka, pRthvI rUpI rANIno priya, evo ene (lATezvarane) sAMbhaLIne cAmuMDarAja paNa paTAnI tema taravAranA paTAnI ramatanA kautukathI cAlyo-58 yuddharUpI yajJamAM, aSTAkapAla havini peThe zatrune homavAnI kumAranI IcchA jANatAM ja, rAjAe (mUlarAje) puragAvananA izane ATha raMgavALAM bANathI bharelAM ATha ATha baLadathI taNAtAM gADAM laIne javAnI AjJA ApI-60 koTaravana, sArikAvana, mizrAvana, sidhakAvana, sAtvAgiri, aMjanagiri, ItyAdinA rAjAone paNa AjJA karI 61 potAnA putrane iMdra ke zeSanA karatAM paNa adhika jANatAM chatAM rAjAe vAtsalyotkaMThAthI zarAvatI, ajiravatI, ne alaMkAravatInA rAjAne paNa AjJA karI-kara prabhAthI agni jeva, vizvAmitrathI paNa adhika, vizvAvasuthI kIti, e cakravartI rAjA, ativAtsalyathI hAthIone tema bIjA rAjAne paNa mokalato gayo-63 - pitAnuM ke mAtAnuM koInuM, zamazAna jevA raNamAM e putrane bala nathI, ne te paDe ekalo ja che, ema vicArIne pote paNa dAtharA jevA kAnavALA hAthI sameta cAlya-64 uzravA jevA cinhavALA, achinna kaNavALA, vidhelA kAnavALA, bheTelIkAnavALA, sAthIo vALA kAnavALA, evAM cinha vALA, avA sahita pAchA vaLatA rAjAone mokharethI joI mUlarAje A pramANe vicAra karyo-65 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (113) chidra karNavALA, saravAnA cinhavALA karNavALA, paMcaprakAre cihita karNavALA, evA upAna na paheravAthI kAMTA vAgatAM jema koI kare tema zuM pAchA phare che ?--66 mahArathI rahita, akSata, ne korAM zastravALA, ne kAMI paNa IjA na pAmelA, tathA atizaya pradavALA, evA A rAjahaMsa yuddharUpI varSothI bhaya pAmIne kyAM jaze ?-67 ahe, ame emane amArA mahelamAM pratIhAra taraphanI kazI aDacaNa vinA ja dAkhala thavArUpa je prasAda karelo che te paNa vyartha. ja ! ke emaNe aMdhatAmisa nAmanA narakamAM koI paNa pratIhArathI rokAyA vinA pesavA mATe A nAsavA mAMDyuM che ! -68 athavA zatrathI Avo aMdhatA rUpa apratima bhaya pAmavo eja apratima naraka che ke emaNe gaLe prANa AvyA hoya tema, A zatrune dakSiNApathanA daza kaMTha (rAvaNa) jevo gaNyo-68 emaNe spaSTa rIte riphane pITha ApI, evA, kUtarAnI peThe kUdanArA, janAvara jevI maMda buddhinA, kUtarAnI pUchaDI jevA vAMkA, ne kUtarAnA jevA meDhAvALA, e loka munie sevelAM ke pilavRkSathI bharelAM vanamAM jAo, emane bIjo zo upayoga che?--70 cha dAMtavALA AkhalA jevA, cha prakAranA (1) balathI yukta, chatAM paNa samartha na thaI zakayA evA e kUtarAnA paga jevA apavitra che kUtarAnI pUchaDI ja vAra agIyAra vAra ke seLa vAra sIdhI karIe to paNa vAMkI ne vAMkI-71 (1) malabala, bhUtakabala, zreNibala, aribala, suhabala, ATavikabala, ema TIkAkAra. 15 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (114) be, traNa, bAra, tera, aDhAra, athavA traNane sATha, lAkezvara he to bhale rahyA, tretALIza hAthInA balavALo e e kumAra (cAmuMDarAja )ja ene jItavAne pUro che-72 bAsaTha, aThANuM, tretALIza, ekaso aThora, traNa sADa, ema aneka bANa pheMkatA putrane jovA mATe te tvarAthI ga-73 evAmAM AnaMdapUrNa ane uchaLatA tathA ubharAtA hRdayathI namaskAra karI pAse AvIne te nRpa bolyA, he zatrunA hRdayanA vyAdhi rU5 ! zatrududayanA rogarUpa tamArA putre, amArA vinAja jaya prApta karyo che, e ati dhanyabhAgyanI vAta che-74 tamArA caraNanA dAsa ame bhUmi upara tvarAthI paga nAkhatA pALAne laIne jaI paNa pahocyA na hatA tevAmAM trAsa pAmI nAsatA arinA pagathI uDatI dhULa ame dIThI-75 keTalAka, page cAlatA, himathI page paDAyA hoya tema, page zaraghAtanI pIDAvALA, brAhmaNa veSa dhAragu karI, raste jatAM cAo bolatA dhIme, dhIme, cakrathI zabda karatA rathane tajIne nAThA-76 pAdaghoSa karatA azvasamUhane tajI, pAdaoNSa na karatAM evAM uTathI, potAnA paganAM ne potAnI priyAnA paganAM suvarNabhUSaNa tajI, paraspara paga athaDAtAM paNa pitAnA paga saMbhALatAM, nAkamAM AvelA prANa hovAthI, keTalAka nADA-77 nAka upara paDelA prahArathI bhAgI gayelA nAkavALA keTalAka anunAsika zabdo bolavA samartha thatA nahi; ne keTalAka mAthe paDelA ghAthI chUTA thaI gayelA vALa vALI, mAthAnA vALane paNa bAMdhavAne samathe naDatA--78 bIjA, yuddhane mokhare laDhanArA, jalamAM ghaselI kasturie pelA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (115) jalathI bharelA kuMbhanAM vAhana sahita potAnI kriyAone, pANaArIemAM tajI, nAThA-78 udaka kuMbhane bhedInAkhe tema jhapaTathI bhedAyelo bIjo, pANI laIne AvelI potAnI jala sahita priyAe jalabiMduthI, tema azru biMduthI chaMTAyala, udakanA hAranI zobhA pAmavA lAgyo-80 samudrane maMdarAcalathI mathatAM thayelAM airAvata ane vaja jevA nAdavALA, ane zatrune pANI pocA cokhAnI peThe khAI janArA, (kumAra), pANIpocA cekhAnI peThe, vajU jevI taravArathI kacarI nAkhelo, koI, bhamarI khAI paDaze-81 keTalAka raNarUpI jalamAM paThAthI rudhirarUpI jalano bhAradhAraNa karatA, jalapravAhamAM paThA, ane tyAM pANI jemane priya che evAM jalajaMtu lAgavAthI temanA ghA jala ane satu jevA zubhra jANavA lAgyA-82 kUvAnA mArga jevA mahattama ApanA (subhaTothI ) hAyalA, satvara heI, he deva ! he datta ! he devadatta ! (1) (amAruM rakSaNa karo) ema anyonyamAM bolatA-83 dvIpanA, jala samI pavarti dezanA, jalarahita dezanA, bahu jalavALA dezanA, je rAjAe lATezvaranI kumake AvyA hatA, te ApanA putra AgaLa kaniSThAMgulI jevA, ni:satva jevA, abalA jevA potAne mAnIne rahyA-84 divasane paNa marmabhedI azvathI rAtrI tulya karI nAkhanAra, tathA vaidya jevA ApanA putrane, jemanI vANInI sAkha nahi evA . (1) eka devadatta e nAmane ja ema bolatA. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) keTalAke, peAtAnA putrA temanApara paDelA daMDanI bahudharImAM sAMkhyA -85 pachI, nAThA, bhAgyA, muMvA, topaNa zuM, ema, madhyAnha sUryanA karatAM paNa adhika pratApavALA lATe dhAryuM, ane sarva lokane AhAda karatA ApanA putrane pAse AvIne spardhApUrvaka AkAraNA karI--86 potAnI kAMtithI karIne dhana sameta agni jevA, ane sarva lAkane AlhAda karanArA, zatrurUpI rAtaDIgmAne kIDI nAkhanAra prajavalita agnirUpa, e paNa lokane AlhAda karatA lATanI tarapha mAchalAMne gaLIjanAra macchu mAlA tarapha doDe tema doDayA--87 raNarUpI samudramAM anyonyane gaLI jatAM timi gila jevA, ane potapotAnA pakSanu bhadra karatA, ane rAma tathA rAvaNanA jevA balavALA, e be, parasparane saMtApa pamADavA prayatna karavA lAgyA88 he pRthvIrUpI bhavya dhenunA vRSabharAja ! tIrthaMkaranI ke koi paNa tIrthaMkaranI kathA AdimAM pUrve na sAMbhaLelA evA e yudhdhamAM e be jaNe AyudhAthI divasa ne rAtrI tulya karI nAkhyAM---- 88 bhavya dhanunA suta jevA, yuddha sivAya bIjA kAryamAM aHspRhA vALA yudhdhamAMja ananyalIna evA, e bene, devatAoe potAnA ( sainya )sahita, potAnAja prabhu upara saMpUrNa zradhdhA ane rAga sacavAtAM, sArI peThe nIhALyA--90 keinAM AzivAdathI ke jayavAdathI ke sAhAyyathI amane zu? anyanI utkaMThA emAMnA koie karatA na hatA, kemake anyathI jyAre jaya thAya tyAre to yaza tene maLe-91 pachI lATa enA tarapha vaLyA, ane sarva dizAmAM prasaratAM khA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 117 ) NAe karIne eNe sarvatra prasaratA balavALAe, tathA zeSanAga jevAe, enA ratha upara prahAra karavA mAMDacA; tema devalokamAM jenAM khANu paheAceche evA kumAre paNa rathane mAMDalAkAre vAMkA vALI rAkhyA--92 he avIra ! ane he parvata jevA paNa nirupayogI ane duSTa bAhuvALA ! zA mATe ADA thai hasche? tuM have jIvavAnA nathI, ema khAlatAM parvata jevA uMcA ane JAkArI sudhI uchaLatA lArTa, naravALA pANInI peThe, kumArane mukIthI mAravA mAMDA--93 Ayudha vinAnI kustInA kAmamAM jenI vyartha stuti thayelIche, tathA je naThArA avonA vyartha garva dhAreche, ane jenA ratha paNa nakAmA jevAja che, evA prahAra karatA tene uttama thavALA, (kustImAM ) prakhyAta kIrtivALA, ApanA putre mukIthI naThArA tRNanI peThe masaLI nAkhyA--94 te samaye lATanAmAM, naThArAM traNa vAnAM--pIThaDhavI, pairuSathI hAravu, ane dIla ceravuM-temAMnu kAMI jaNAyuM nahi; ne tethIja e uttama zUra e traNa vAtavALAnA dveSa karanArI apsarAnA ati uttama pati thayA--95 peAtAnA sainyathI karIne, sahaja agnithI zekhanI phaNAne sahaja uSNa karatA, agnithI kreADa(1)nA mukhane tapAvatA, tathA kamaThanI pIne utI karatA, jIe A kukhtAra Aveche--96 sarvathI pUjya tathA gamya, sarva balanA sthAna rUpa, zrIyuta, evA rAjA ( sAme ) javAnuM mana karatA hatA tevAmAMja, niraMtara uttamAbhilASavALA, uttama alasannidhAnarUpa, sthiracittavALA, kumAra tene page paDavA mATe AvyA--97 ( 1 ) Adi varAha. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (118) mAMsano pAka jemane priya che evI mAMsa rAMdhanArIo, bIjA sanyamAMthI, takSaNa, mAMsa rAMdhavAnuM gaLuM mUkI zatrunA mAMsane rAMdhanAra ane dakSiNa dizAnA pati evA e kumArane jovA AvI-48 atyaMta balavALA dakSiNa tIranA rAjA rUpI vRkSane samUla pADavAmAM duSTa pizAcayukta mahAvAta jevA, ati balavALA, (putrane), vAtsalya rasathI bhInI daSTie nirakhIne, jANe eka mAsane eka vauM maLyo hoya tema, rAjAe cuMbana dIdhuM-88 ripune saMpUrNarIte niHzeSa bhUlathI paNa ukheDI nAkhanAra (kumAra)ne rAjAe kahyuM ke kASThAgraMtha parvata sakala jyotiSazAstra jANanAra tamArUM tamArA parivAra sahita cirakAla kalyANa thAo jema gAya vatsa ane hala sahita ApaNA dezanuM niraMtara kalyANa che tema gAya vatsa ane hala sahita A dezanuM niraMtara kalyANa thAo-101 kuberanA jevo ati rUpavAna e (rAjA), nalakubera jevA pitAnA putra sahita, alakA jevI potAnI purI tarapha gayo -102 buddhi ane pratApathI sarva rIte yogya evA sutane, zakra jevA rAe, svargathI leza paNa bhinna nahi evA potAnA rAjya upara sthApavAno nizcaya karyo; evA mahAtmAne tevuM thAya e virala na. thI-103 evA ati mahatkAryane mATe prasidhdha buddhivALA sacivone, tema tevA jyotiSI ane gurUone evA uttama rAjAe bolAvyA -104 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 119 ) AvA ina ( 1) Aja kevA che ? amuka caMdra kemache ? bhAmAdi paNa kevA che ? ityAdi pUchatA rAjAne emaNe budhdhinI mUDhatA vinA sArI rIte vicAra karI badhuM yAMgya che ema kahyuM --105 muktAphulanA hAra jevAM jalabiMduthI chavAyalA, iMdra tulya, ane lakSmonA uttama karNabhUSaNa jevA rAjAe, vAzramanA zudhdha rakSaNathI puNyanI upArjanA karavA yogya evA kumArane, muktAlanA hAranI chAyArUpa jalanI zAbhAthI megha jevA tathA zAbhAyukta chatrathI abhiSeka karyuM-106 pachI zrIsthalapura ( sidhdhapura )mAM pUrve vahetI duhitanayA ( sarasvatI ) e jai, potAnA zarIranI agnine AhUti ApI, bIjA sarvanA yazanA utkarSane tALu mArI, jarApaNa vikRti pAmyA vinAnI vizuddha buddhi vALA, rAjisUtu, adhIza thai, rakSaNa karI rakSaNa mATenA kara svargamAMthI paNa ugharAvavA gayA ( 2 )-107 sarge 7. guNAnI vRddhithI maneAhara evA mUlarAjaputra, pRthvIne purUravAnI peThe tema yuSThiranI peThe sarva rAjAnA prabhu thayA--1 e kahIMpaNa caMcala vRttivALA na thatA, tema niraMtara kIrtane itA; eNe pRthvInAM dAna karyA, ne zatruone saMhAryA--2 enI ati ujvala satkathA, adyApi paNa, Aja kAlanI vartamAna hoya ema dAtArAmAM sabhArAya che--3 ( 1 ) ina eTale sUrya tema svAmI e e artha letAM grahane tema je gAdIe besanAra che tene banne te lAgu paDe che. ( 2 ) A zlokamAM sunu zabdanA khIjo artha sUrya paNa thAya che, te tene paNa badhA artha jarA pheraphArathI lAgI zake che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (120 ) zatruone zAsana karavAthI e viSNunI pAMcamI (vAmana) ke sAtamI (rAma) mUrti jevo thayo ane AvatI kAla thanArA paNa enA kAryano vaMsa kadApi paNa koI vizakatuM nathI-4 potAnI AzithI lekamAtra pitR ane devatA, emaNe enI sarva bhaviSyat Apattine dUra karI che- zuM jotA nathI ! joie chIe, Avo joIe, tame jotA nathI ame joIe chIe, tame juo, ema enA bAraNa AgaLa rAjAenI vAta cAle che - eNe pArakAnuM kArya potAnuM ja gaNI karyuM, athavA kRtArtha sajajano parArtheja pravarte che - | dudha, zrIyukta, ane klAdhya evA ene, zrInA susthAnarUpa, ane tejathI sUryane paNa DhAMkI detA, valabharAja nAmano putra thayo-8 pitAnA barAbariyAmAM e ramatA bhege sArI rIte rame che, daDAne laI jatA bhege mokhare laI jAya che, tathA prahAra karatAmAM prahAra kare che, astrAdinA abhyAsamAM nizAna mAranAramAM uttama nIzAna mAre che, astradhArImAM uttama rIte astra dhAre che, ne bhaNanArAmAM sArI rIte bhaNe che, bolanArAmAM sArI rIte bole che-8-10 enAmAM sarve guNa ane sarva lakSmI AvI vazyA che enAM nirbhaya alaukika kamAthI dhAtrIo parasparane jotI hase che-11 e rAjA (cAmuMDarAja)nA cittamAM va, eNe rAjAne harSa pedA karyo, vismaya pamADyo, ne tenA sarva saMzaya eNe TALyA, tathA zatrunA mAratha vaNasADacA-12 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 121) rAjane durlabharAja nAme bIjo putra thayo, jenA viSe ema ta thato ke koI paNa asura mAthuM uMcuM na karI zake mATe zuM e rUpe hari piteja pratyakSa yayA che? - 13 jozIoe enuM bhAvi ema karyuM ke yajJAcaraNa karIne e AzivAda kharIdaze, buddhithI zukane paNa caDhI jaze, guNavaDe sajajanone harI leze, balathI durgane paNa vijaya karaze, zatrune sinyathI parAjaya karaze, ane vidvAnothI buddhine sateja karaze-14 -15 enA janmanI kathA kahetAM haSTa thaI mahA vRSabha jevo dhvani karatAM, dAre ubhelA loka rAjAone vadhAmaNI khAvA caDhI caDhIne doDayA-16 zabda karatI navI gADIomAM caDhelA, tarata ja choDI mUkelA baMdIvAno, ramavA AvelAM potAnAM bhAMDuM sAthe kIDA kare che-17 phodhakarIne kIDA na karatA e (durlabharAja)nA AgaLa, pote . paNa kIDA tajI daIne rAjAo sogana khAya che ( ke ame tamAro aparAdha karyo nathI, kemake te e ene potAne svAmI gaNe che-18 ene mahaTo bhAI enI sAthe jame che ne e paNa e moTA bAInAM vacanane anusare che; e baMne jaNA nayazAstramAM pravAsa karatAM pitAnA mananuM haraNa kare che-18 arthano dharmakAryamAM viniyoga karanAra trIjo nAgarAja nAme putra rAjAne thayo; jene mAtA usaMgamAM laDAvatI amRtarasamAM ja DUbe che-20 rAjA jema pitAnA mRtyane keLave tema gurue e traNene keLavavA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (122) mAMDayA, ane prema kara pUro karI ApatI sukhI prajA paNa temane harSathI nihALatI hatI-21 temaNe SaDriphane dUra karyA, (vyAyAmAdi yudhdha kalAnA) zramathI kapha doSane haNyo, ane maranAranI pIDAnI peThe zaraNAgatanI pIDA temaNe haNI-22 tamArUM kadApi maraNa na thAo evI guonI Azi jAgata chatAM paNa, emane atyaMta anidra joI, satvara maraNa pAmyA hoya ema zatruo mUcha pAmI gayA-23 agni, veda, Adi puruSa, (1) e koinuM paNa trika evuM nathI zodhyuM ke jevuM AmanuM zobhavA lAgyuM-24 kalinA prabhAvathI pAchA haThatA ane kRta yugane AcAra pALavA IcchatA A traNa jevo koI bhUta bhaviSya ke vartamAnamAM nakkI thaye nathI-25 vRddhi pAmavAnI icchA vALa chatAM paNa emanA AgaLa khala vRddhi pAmI zakaze nahi, ne vRddhi pAmavA Icchato hRduvRddhi pAmaze ema kovidoe nizcaya karyo-26 Apa amArA prabhu che, ne ame bRtya thayA chIe, ema vRdha ane yuvA sarvanA hRdayamAM e vasyA-27 vinayathI vartatA emanI buddhi zAstramAM kramaNa karavA lAgI, ane ema vRddhi pAmate pAmate sarvathI adhika dIpI nIkaLI-28 (1) agni dakSiNa, gArdhapatya, AhavanIya. veda, yajuSa, sAma. Adi puruSo bahmA, viSNu, ziva. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (123) e vivekIone, artha sAtheja dharma vartato, ane dharma pAchaLa artha sAMpaDato, tema e ubhayanI sAthe kAma vartato -28 pratibhAte hAthIonI uttama prakAranI cAlanI te kavAyata letA tema azvonI paNa aneka prakAranI gatine keLavatA-30 ema karatAM ekavAra pitAnI AjJA mAthe caDhAvI, kaMTakanA (1) ucheda mATe, aneka azvanI senAthI pRthvIne pIDAkArato, te, kUrmanuM mukha phaDAvI nAkhato, ca -31 utkaMThAthI zabda karatA mayuranA jevA zabdavALe e, eka prayANa karyA pachI koNa koNa AvI pahocyA che tenI tapAsa karavA lAgyo ne je na pahocyA hoya temane mATe aTakayo-32 jyazrIne AhAna karatA ene jatAM koI rAjAoe roko nahi, mAtra pipitAnAM bhAMDune bolAvI eno satkAra karavAneja ene bolAvavA lAgyA-33 e pramANe namana karatA emane eNe khabara aMtara pUchI, tathA temanA baMdhune paNa pUchI, ane temaNe ANelo najarANo svIkAryo tathA mArgadevatAnI pUjA karI-34 (1) A upara TIkAkAra evo itihAsa Ape che ke cAmuMDarAja bahu kAmI hovAthI tene tenI bahena vAriNI devIe padabhraSTa karI tenA putra vallabharAjane gAdI ApI. cAmuMDarAja AthI virAga pAmI kAzI tarapha jato hato, tevAmAM mArgamAM ene mAlavAnA lokoe luMTa te uparathI eNe pAcho AvI vallabhane AjJA karI ke mAlavarAjane daMDa devo. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (124) A tarapha pArA ane siMdhu (1) be maLe che, A rasto kutala deza tarapha jAya che, ema kahetA aneka rAjA enI sevA kare che-35 je dAna grahaNa karavA mATe kadI yAcanA karatA nathI, ne jemane aneka atithio upAse che, evA mArgamAMnA AzramanA tApa, ene maMtrothI AzirvAda ApavA lAgyA-36 muktimArgamAM pravartanArA te jyAM sudhI meM AgaLa ubhA rahyA tyAMsudhI e paNa hAtha joDIne Asana uparathI utarI ubhe ra-37 Apa jazo nahi, anna raho, ame ApanI sevA karIe, kemake amArI ApanA upara bahu prIti che, ema e rAjAne keTalAka kahevA lAgyA-38 keTalAkane eNe abhaya ApyuM, keTalAMkane rAjya ApyuM, ne keTalAMkane pitAnA tejathI niteja karatAM daMDa da-38 evA ene dekhIne te samaye sihanuM smaraNa rAjAone thayuM, ne temaNe ene jagatane kaMpAvanAra mahAvAta jevo jANyo(8)-40 je enA balanuM pramANa anubhavavA Icche tene koI pramANa karatuM nahi, ane enuM na sAMbhaLe tene koI sAMbhaLatuM nahi-41 jyamATe ANe pratijJA karI tyAM koI paNa rAjA enI sAme pitAnuM bAhubala batAvavA AvI zakatA nathI, paNa sarve nimbA (2) nuM smaraNa kare che-42 (1) avantipurI AgaLa pArA ane siMdhu be nadI maLe che ema TIkAkAra (2) nimbA evuM rakSaNa karanArI devInuM nAma che ema TIkAkAra. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (125) daivayoge karIne ene evo koI duSTa roga thayo ke jene koI vaza karI zakayuM nahi, ne jene vRddhi pAmatAM koI auSadha aTakAvI zakyuM nahi-43 pitAnA aMgamAM vyApI jatA e rogane eNe Atmastha thaI joyAM karyo, ane samAdhiyukata citta rAkhI kadI paNa bhaya dhAraNa karyuM nahi-44 kalidoSane parAsta karatAM eNe zairya dhAraNa karyuM, ane saMsArano tiraskAra karI, yogIo je padane pAme che te upara lakSa karyuM-45 je pavitra loko anyArA, anyaniMdA, Adi parahare che, te sarva guNomAM paNa kAMIka adhika zobhA vadhArato e, sarva uttama guNane saMskAra karanAra hato-46 kAlane parAjaya pamADate, mitro sAthe vArtAnaMda karate, netatva vicAramAM nimagna raheto, e paramAtmAmAM lIna thayo-47 have zuM karavuM e mATe vivAda karatAM maMtrIone eNe Thapako daI samajAvyA, ane senAnIne samajAvI(1) eNe AtmAmAM AtmAne meLa -48 aneka vivAda karatA sainyane, popaTanI peThe lava karatA tamane dhikkAra che ema kahI senAnIe tavarAthI popaTanA svarathI gAjI 2helA araNyane laMDyuM-48 amAtyAe kAMi vidhi kahyuM nahi, tema bIjA koIe (1) mArUM maraNuM chupAvIne sainyane tuM aNahilapura laI jA, tane amuka pAritoSika ApuM chuM ema kahyuM evuM TIkAkAra. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) paNa kahyuM nahi, parasparamAM vAta karatA te sarvee senAnInA vacanane mAthe caDhAvyuM-50 rAjaputranI khabara pUchatI, uce moDhe usuka prajA, sevA karavA mATe aneka prakAre pUchaparacha karatI, AvI ubhI-51 jANI gayAthI zoka karatA temane vArIne, sarve sainya vairya dhArI puramAM AvI pahocyuM para che. jyAre rAjA maLyA tyAre te loka ati zokaLA chatAM paNa dhIraja rAkhI, svarano vikAra dAbI rAkhIne, sarva vRttAMta kahI gayA-53 ati vipula thaI marma bhedatA zokathI rAjAe svaravikRti karI nahi, paga pachADavA nahi, ke mAthuM kUTayuM nahi-54 atyaMta prajavalatA agninI peThe saLagI rahelA zAkathI rAjAnuM aMga tapavA lAgyuM, athavA kone ema nathI thayuM ?-55 rAjAe dharmopadezaka Sione samAgama karavA mAMDe, ne puNyatIrthane (1) saMbhAravA mAMDayuM, ane ema kalinuM emaNe viDa bana karyuM, paNa kali temanuM karI zake nahi-56 zatrune parAjaya karatA durlabhasenane rAjya sAMpI, tapathI karIne pitAnA AtmAne sAdhavA lAgyA, ane ema emaNe AtmalAbha ke-pa7 sane vismaya pamADanAra teNe, vismaya pamADe tevA ugra tapaguNathI, narmadAtaTa uparanA zuklatIrthamAM jaI, AtmadhyAna dharavA mAMDavuM-58 (1) tIrtha te zuklatIrtha ema TIkAkAra. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) ANI tarapha durlabharAja nirbhaya evA zatrune paNa bhaya pamADato tha, kemake ati bhayakArI bhujavALo, e, IMdrane paNa bhayakAraNuM thaI paDe tevo hato-58 enI himajajavala kI kRSNane mithyA karatI satI, lakSmIne aneka rIte moha pamADavA lAgI ne prayAsa ApavA lAgI-60 yAtrakone dAnAdithI ane priya vANIthI saMtoSatA eNe kevuM kevuM madhu temane nathI pAyuM, ke kevuM kevuM amRta tene nathI jamADyuM? --61 keTalAka zatrune eNe pratApamAM homI dIdhA, keTalAkane khathI bhakSaNa karyA, ema kUrma nArAyaNane vyathA karatI AkhI pRthvI eNe potAnA hAthamAM karI-62 lokamAtrane prIti ApatA eNe kona harSathI nacAvyA nathI ? eNe dharma karyo, zUranI pUjA karI, ne aneka devAlaya baMdhAvyAM -63 tatvane jANanArAe eNe, tatvajJa sAdhunI pUjA karI, ane ekAMtavAdane atyaMta nirmala TharAvI zuddhatA grahaNa karI (1)-64 AyuSya ane lakSmInI icchAvALA pe enI sakathA upara udyama rAkhe che, ne ema pote potAnA atmAthI vimukha thatA nathI -65 (1) ahIM tatva eTale jaina zAstrokta tatva chava, ajIva, puNya, pApa, Amrava, saMvara, nirjarA, baMdha, ane mokSa. ekAMta eTale ekaja nizcaya, arthata apekSA rUpI je ubhaya kakSAvagAhI jainasyAdAda athavA anekAMtavAda tethI viruddhanA mata. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (128) bAhubalavALAmAM agraNI ane potAnA zatrumAtrane moha pamADatA ane maheMdrarajAe (1) potAnI bahenanA svayaMvaramAM nota-66 IMdrane paNa jhAMkho karate, pUrvajonuM anukaraNa karatA, pitAnA nAnA bhAI sahita, vipula sinya laIne, tenI dhUlathI sUryane paNa jhAMkha lagADate, e nIsaryo-67 suMDhane Amatema uchALatA, mada jharatA, gaMdhahatI enA sainyamAM anyonyane sahana na karavAthI judA judA cAlavA lAgyA ramata gaMmata karAvatA narmasacivo sAthe ramata karate, ane (svayaMvara vinA) bIjI vAta na karato, e jarA paNa aTakyA vinA rasto kApI gaye-68 kahIMka eNe ave caDhI khelavA mAMDayuM, kahIM hAthIe caDhI moja karI, kahIMka mitrone rathamAM besADI satkathA pravartIvarAvI - 70. - velIone nacAvata, patAkAne kaMpAvate, ane amRtanuM bhojana karAvata, vAyu enA vedane zoSanAra thayo-71 mRganAM bALakone namAra khavarAvatA, ane bahu graMthano bodha karatA, tathA bhaNAvatA, vanaRSio ene satkAra karavA AvyA -72 dusare chusara athaDAvatA, rathonA mArga saMdhatA, vRkSanAM mUla ukhADI nAkhatA, latAonA rasa yuvarAvatA, kolAhala karatA, sari (1) e mAravADane rAjA ema TIkAkAra. . Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) tAnA jalane nAza karatA, pitAnA sainyathI, eNe, marudezAdhipanI (1) purIne chAI nAkhI-73-74 ati udAra evA eNe lakSane ThekANe koTi vAvarI nAkhI, sUryanA tApane paNa atikramaNa karI jatA pratApavALA durlabharAjanI stuti karatAM, tene yogya satkAra karyo-75 samRdhithI IMdranI paNa barAbarI karanAra, pRthvIne pAlanAra, e rAjA kanyAnI abhilASAvALo he, bIje divasa puramAM peThe--76 mAla kharIdavAnAM hATane rastethI ene jatAM joI, keTalIka kharIdavAnuM bhUlI jai, enI pAchaLa javA lAgI...77 tripuradAha karanAra zivane jItanAra A, Apane dAha karanAra sAkSAt kAma ja che, ema enI stuti karAtI sAMbhaLI koNe ene stavyo nahi -78 zacinA pati jevA ene IcchatI koIka, ene jovA jatAM, pAchaLa AvatA pitAnA bAlaka upara cIDAya che-78 cikitsAna thaI zake evo smAra jyAM zara-prahAra karavA lAgyo tyAM potAnA jIvitano paNa saMzaya karatI keTalIka pitAne sthAne TakI zakI nahi-80 tilakane nIhALatI ane barAbara karatI sakhIne, koIke, ene jovAmAM vidharUpa mAnI ati bIbhatsarUpavALI gaNI--81 nArIomAM pUjAyelI evI koIke, pitAnA kAnane ene udde (1)e dezanuM bIjuM nAma nadula evuM TIkAkAra Ape che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (130) zIne mithyA khajavALyA pachI, ati premalAlasAthI ene pitAnI kAkha batAvI-82 koIka ati abhilASAthI vAraMvAra jA Ava karI zobhatI ane niraMtara jAgatA kAme pIDAtI, atyaMta prakAzamAna evA e rAjAne bahu prakAre nirakhavA lAgI-83 ene jovA AvanAranI bhIDamAM khabhethI khasI paDatA vastrane kaI kRzodarI, vAraMvAra enA darzanArthe rakhaDatI, pAchuM oDhavAnI paravA karatI nathI-84 enA AvyAnA utsavanI sucanA samajAtAM ja, keIka vAraMvAra khAtA ane vAraMvAra mUtra karatA bAlakane tajIne paNa javAne utkaMThita thaI-85 koI, AMkha upara DhaMkAtI nIraMgIne khaseDI nAkhI, enA tarapha javAnI ati utkaMThAmAM potAnI AgaLa jatInI tarjanA karavA lAgI---86 kAmathI atyaMta khavAtI koke, lAvaNyasudhAmaya ene daSTithI gaLI jatAM lAjamAtra bAjue mUkI-87 ene jovAmAM ati utsuka ane tapatI evI koIka game tema paDatI AkhaDatI doDe che, aMga maraDe che, ne manamAM aneka ramata rame che-88 atizaya zobhatI, ane kulastrIne na chAje tevuM bolatI, strIene kSobha pamADate, atizaya zobhate, e svayaMvara maMDapamAM yoga--88 aneka vilA mayukta zebhAthI dIpatA rAjAomAM aneka vilAsa Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 131 ) vALI zAbhAthI utkRSTa thai rahelA, ane maMDapamaiM pavitra karato e, tyAM, peAtAne yAgya Asane beThA--90 evA pavitra karanArA aneka nRpAthI cukata thatA e maMDapa mAre sUryayukatanabhazrInI zAbhAne cAratA havA--91 pachI, mArgAdi tAvatI vetravatInA hAtha jhAlelI, durlabhadaivI mahedranI bahena AvI-92 sabhAne nihALatI ene joine, rAjA vilaMba sahana na karI zayA ke bIjI vAta paNa vicArI na zakayA ema atyaMta kSAbha pAmI gayA--93 AvI zAbhAne pAmatI e, strIomAM ratna hatI, kemake eNe anaMgane jIvADI peAtAnA kiMkara kayA hatA -94 bhikSAthI nivAha karanArA je dvijone rAjAe yathAyogya satkA2thI teDelA hatA temaNe umAvivAhanA abhinaya karatAM caMdra ane svAtinA yAga kA--95 je rAjAe pAtAnA dezathI nIkaLI sUryanI sAtheja atre zIghra AvI pahAcyA hatA, te varavAnI icchAvALA viSe, jugupsAthI atyaMta rahita evI, dvArapAlikA varNana karavA lAgI--96 potAnA jIvanI na darakAra karI jenI sAthe yuddhanI icchA paNa karatA nathI, ane je jIvavAnI icchAvALAne jIvADe che, eve A aMgarAja rahyA, he suzru ! enI tane icchA che?--87 jene potAnA putra jevA gaNI svarga kAmanAvALA RSi paNa svarga ke bIjI kazuM icchatA nathI evA A kArIrAjane pati karavA icche che?--98 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 132 ) ne keMdrAdhiSThita dizAnA IMdra che, te je zAstramAM kuzaLa heI mUrkha nathI, tathA je ghaNA parAkramI che, evA avatIza prati zayibhAva dhAraNa karavA icche che ?--99 jenI vANI paya jevI che, jenAmAMthI lAvaNya jhare che, evA cedIrAja sAthe apsarA rUpa thai tuM ramavAne utsuka che ? --100 parAkramane prakAsatI, ati vipula thatI, ne sarvatra vyApI rahetI, jenI kIrti cAre dizAmAM prasare che. evA kururAjane kaMThe sumana rUpa thavAnuM mana rAkhe che ?--101 lohIvALAM mukhavALA, DhAla rAkhatA, ane zabda karatA, zatrune ati kaSTa veThI jeNe haNyA che evA A DraNane tuM varaze ?--102 je kopathI kadI bharAtA nathI, lAbhathI levAtA nathI, ne kAmathI thalatA nathI, evA A mathurezane tuM bhaje che ?--103 jyAM haraNAM tu meM vAgALe che evA araNyamAM paNa jetI - jJAthI vyAdha loka paNa durAcAra karI zakatA nathI evA A viSaeN - zathI tu rame che ?--104 jenA zatrue ne phINa paDeche, evA dhrarAja sAthe hAma dhUma sukhI thavA icche che?--105 AMsu rele che, ne tApa pIDe che, sahita agni samIpa paraNIne jyAM zrIlakSmI leza paNa du:kha pAmatI nathI, ne vaLI zrI sarasvatI sAthe jarApaNa vaira dharatI nathI, evA yazaHkhanA dhvati sameta A zrIgurjarezvara rahyA--106 ane, je namana karatA ane sevA karate, tAdhana evA mahAtmAne paNa Azcarya pamADe, tevA durlabharAja e nAmanA ane tuM paraNavA icche che ?--107 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (133) e sAMbhaLIne eNe hAtha uMcA karI enA gaLAmAM mALA AropI, ane uMcAM pUchaDAvALA a caDhIne ati kapa karate bIje rAjasamAja nATha-108 pUchaDAM halAvatA hAthIo, pUchaDAM chaTakAratA ghoDAo, ane dharI upara dhadhaDatA raze, e vAhanothI durlabharAjanAM baMdhujana AvyAM-108 yajJabhAMDanI yojanA karatA, ane yajamAna pAsethI vastrAdi pAmatA, ane maMtroccAra karatA, brAhmaNoe temano hAthevALe meLavyo-11 je brAhmaNo ane vajI mAtra pobhojIja che tevAe, vedamaMtra bhaNatAM, emanI madhupakadi kriyA karAvI-111 pachI, saMpUrNa manorathavALA maheke cAlukyane, dravya, azva, zvetAzva, AdimAM navarAvI nAkhatAM vividha paherAmaNI ApI -112 eNe, akuTila buddhivALAe, jema gopAla rUpa viSNue pitAnI bhaginI arjunane ApI hatI, tema potAnI bIjI nAnI bahena vijayavAn nAgarAjane ApI-113 e be tathA e badhAM AnaMdathI prakAzavA lAgyA, ane emanA lagnanA harSathI e paNa prakAzavA lAgyo-114 - mahedra e varakanyAne potAnA jevA ja gaNa tadanukUva sarva . upacAra pUrvaka visarjana karyuM, ane emane bheTI amRtarasamAM nahAyA jevo AnaMda pAme-115 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 134). - bahenane dAsIo ApI, kAsaka (?) ApyA, dravya ApyuM, ne jalamaryAdA(1) paryata temane vaLAvA gayo-116 durlabharAje rasto kApavA mAMDaze, ane nAgarAja paNa tenI sAthe cAlyA, ne sujyathI teo vATikAmAM ke jalasthAna upara kahIM paNa chelyA nahi-117 je e kanyAne varavA AvyA hatA ane ati prakAzamAna thaI rahyA hatA te krodhayukata thaI AgaLa ubhA hatA temane joIne durlabharAja ati vikAsa pAmyo-118 te rAjAo garvathI vikAsavA lAgyA ane yuddhanI icchA karavA lAgyA, ane temaNe (trAmAM) amAtyonI paNa apekSA na karI ke sahAyanI paNa AzA na rAkhI-118 emanA tumule AkAzane chAI nAkhyuM, dizAone bharI dIdhI, ane eTalo zera karyo ke emana grasavA mATe yama paNa jAgI u -120 ene jItavA mATe temaNe ati tejasvIpaNuM dAkhavI udyoga karyo temAM te mAtra emanI alakSmI ja jAgrat thaI, emanI buddhi nahi-2 jema agni prajavale che, athavA jema vaDavAgni saLagyo hato, tema temanuM teja AkhA vizvane pravAlanAruM hoya tema, mavalI uThayuM-122 dizAo jANe agnithI baLatI hoya tevI jaNAvA lAgI, ' (1) e zAstrasaMpradAya che ke jyAM jala hoya tyAM sudhI vaLAvAda Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (135) pRthvI bhayathI kAMpatI hoya tevI jaNAi, topaNa e rAjAone kAMI bhIti lAgI nahi-123 je IMdrathI paNa bIhIto nathI te zuM emanAthI bIhIvAno hato, paNa cukyarAjA emanI sAthe yuddha karatAM zaramAvA lAgyo -124 zaramAtAM chatAM paNa teNe pinAka hAtha dharyuM, ane ema tripura dAha karanAra zaMkaranI lIlAnuM anukaraNa karato te jaNAyo-12 5 tyAM keTalAke agnimAM samidhanI peThe yudhdhamAM bANa homyAM, keTalAke potAno AtmA ho, paNa enA belanI sImA koithI samajAI nahi-126 uDatI rajane lIdhe rAjAe potAnAM tathA pArakAne oLakhavA lAgyA, sUryane paNa na dekhAvA lAgyA, tyAM bIjuM te e loka zuM jANI zake ? -127 A loka mArI zakti jANe ema vicArI durlabharAja taiyAra thayo, ane pUrve hAthathI dADhIne mardana karI (mUche to daI) pachI bhAthA upara eNe hAtha nAkhyo -128 bhAthAmAMthI eNe zara kheMcyA, ne dhanune paNa tAryuM, ane ema ane je lIlA karelI teja eNe pratyakSa karavA mAMDI-128 je pitAnA bAhubalanuM abhimAna dharatA hatA, ane maMtrAstrane garva rAkhatA hatA, temanAthI eNe yamarAjane saMtoSA, chatAM thazathI pote tRpta thayo nahi-130 garvathI karIne je tenA AgaLa AvyA, jeNe tenA dveSa , ke je tenA sAmuM joI rahyA, te sarvane teNe bANa bahArathI mathI nAkhyA ne temanA prANa haryA-131 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 136) - jema gheDA ghaDAnI upara paDe, ne ratha rathane athaDAya, tathA koI paNa pitAnAM astranuM mAna rAkhe nahi, e rIte eNe vIrya vApa-132 bhayathI mUtra karatA hAthIne samUha tenA AgaLathI nATho, ubhA rahevAnI icchA karI zako nahi, ke jala pIvA paNa TakI zako nahi-133 pIDAthI karIne aMgadezAdhipa pairyadhArI zako nahi, ne dizA tarapha nAThe, eTaluM ja nahi paNa nAsavAnI salAha ApanArane paNa sAdhuvAda ApavA lAgya-134 mAlenDe paNa astra nAkhI daI nAsavAnI vAta karavA mAMDI, ane zAsana karavAthI abhimukha na jatAM palAyana karavA lAgyo-135 trAsa pAmelA putronI paNa vATa na jotAM, ke kalatranI paNa prIti na rAkhatAM, haNazeza nAsatAnI puThe nATho, ane nAsatAne belAvavA lAgya-136 jeNe tukone ne parvatezane yuddhamAM ramADelA tevA mathurezanAM gAtra vedathI lIpAI gayAM, ne te vedathI pRthvI paNa bhIjAvA lAgI-137 aMdhra dezAdhipatie rudhirathI pRthvIne lIpI tathA siMcI ane ema pote mUcha pAmI gayo, ane ene baMdijanoe caMdanathI siMcana ane lepana karavA mAMDayuM-138 caMdIrAja sarva zaktihIna thaI gayo ane nisteja thaI gayo kururAja tejahIna thaI dubaLo thaI gayo ane kAzIrAja sUkAI gache, ane tenAM zvAsa tathA vANI baMdha thaI gayAM-138 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (137) priyA kyAM gaI, putra kayAM gayo, maMtrI kayAM gayo, sakhA kyAM che, e ciMtA karavA koI paNa rAjA ubho rahyo nahi, ke pitAnA rathane paNa koIe ubho rAkhyo nahi-140 je bhayabhIta thaI nAThuM te jIvyuM kemake tenuM jIvita cAlukaye havuM nahi, mAtra tenuM teja teno yaza ne tenuM nAma teNe ha-141 A pramANe AvAM parAkramathI zatruone prajALI, temanA harSane paNa bhasma karI, e potAnI nagarImAM, sasaMbhrama vadhUjananAM locanane pAtra thato, AvI pahocyo-142 sa8, akata zrIvALo, bAlaka chatAM paNa agni jevo atizaya dIpa, ne sUrya jevo tejasvI, evo bhIma nAme putra, jANe Adya bhImaja hoya tevo ke viSNu hoya tevo, nAgarAjane thayo-1 nAgarAje tema rAjAe paNa enA janmathI pitAnuM pitaRNa muta thayuM mAnyuM; lokathI mahelanAM dvAra bharAI gayAM, madhya bhAga bharAI ga, ne savae harva vistAravA mAMDI ne gAna karavA mAMDyuM-2 enAthI lakSmI, dharma, ane vaMza, traNenI vRddhi thaze tathA kIti paNa vRddhi pAmaze ema joI pRthvImAtra khuzI thaI, rAja paNa harSa pAmyo ne samudraparyata maMgala thaI rahyuM-3 ApaNA AzirvacanathI, ne ApaNA puNyanA pratApathI, enI vRddhi thAo evAM munivacanothI tathA gaMbhIra maMtroccArathI pRthvI ane AkAza bharAI gayAM-4 je ene bhaktithI nahi bhaje, athavA je bAhubalInA garvathI enI sAthe yuddha mAMDaze, temane e samUla kacarI nAkhaze ke mArI nAkha Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108) ze, athavA enI sAthe je vigraha karaze temane e pakaDaze; e pRthvI ane samudrane adhipati thaze, tatvane jANaze, nyAyamArga pravartAvache, ane je pUrve koithI na thayeluM tevuM karI gavene namAvaze ne pApapracArane nirmula karazeje daityothI hastagata karAyelAM, svarga ane pRthvI kArAgraha tulya thaI puNyanA atyaMta astane lIdhe pitAnAM ke pArakAMne paNa kevala aMdhakAramAM oLakhI zakatAM nathI, temane paNa e mAraze, ema ane lakSmI prasanna raheze, ane prasiddha brahmakathA (sarasvatI ) paNa tuSTa raheze, dharmane enA upara anugraha raheze, ne iMdranI ene maitrI thaze; AvI enA janma samaye AkAzavANI thaI-5-6-7-8 e rAjAnA khoLAmAM ramata ramatA tyAM ja uMghI jAya che, sAthe ramanArAne ardha ApIne pote khAya che, ane ati kAntimAnuM e, AgaLa doDatA ne pakaDavA prAsAdanAM meDA mathALAmAM doDato kareche-8 Amatema ramatA ane kAntithI zobhatA evA, enA kaMThamAM eka niSThAbharaNa, kadi paNa jenI prabhA kSINa thatI nathI, evuM je zobhI rahyuM che, te jANe che ke enI maitrInI IcchAthI pitAnA kadI paNa kSINa na thAya tevI kAntivALA dhanu nAnuM sarakhuM banAvI daIne ApyuM che-10 vAjizAlAmAMno vAMdaro (1) jhaTa chUTIne nAsatAM bIjA bAlako bIhIna, kaleza pAmyAM, nAsavA lAgyAM, paNa e bhaya paNa na pAmyo, trAsa paNa na pAme, nADa paNa nahi, ne ulaTo ramata (1) TIkAkAra ema lakhe che ke azvane akSiroga na thAya mATe azvazAlAmAM vAMdarAne rAkho. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (138) mAM tene jovA mATe tenA tarapha javA lAgyo, ne tene IcchavA lAgyo-11 dADhI ane mukuTanA gucchane kheMcatA enAthI rAjA ane amAtyavarga ati AnaMda pAme che athavA enA khoLAmAM besavAthI kone harSa nathI thato ke konAmAM anurAga nathI vyApato ?-12 enuM zarIra prauDha thavA mAMDatAM eNe kIDAmugonAM zIMgaDAMne nakha kApavA mAMDyAM (2), dhanuSane hAthamAM TharAvavA mAMDayuM, tathA daSTi nIzAna upara sthira karavA mAMDI, ne ema guruprati ati vinIta bhAva dAkhavavA mAMDa-13 e bANathI karIne lakSyane bhUmi sAthe jaDI de che, pAza baMdhAdithI khelatA malane paNa mallayuddhamAM bAMdhe che, ne ema karatAM tene koI bAMdhI zakatuM nathI, ane mahAbhAra uThAvatA enI sAme koI thaI zakatuM nathI --14 pachI, zubha AjJA karatAM ene rAjAe kahyuM ke pRthvIne tArA guNathI vaza karIne prasanna karato, zatrune tejathI zekI nAkhI parAjaya pamADato, tuM pRthvIne grahaNa kara, huM have tIrthamAM jai karmapAzane kApI-15 AMkhamAMthI AMsu pADato, ne A vAta na svIkArato, bhakitathI namra, rAjaputra bolyo, A Apano dAsa he tAta ! bIjI aneka sevA karI cUkyo che, karaze, kare che, paNa A vAta te nahi karI zake-16 (2) zIMgaDAM kApavAthI tene mRgI jANIne bIjA mRga tenI pAse Ave eTale temane zikAra thAya ane nakha kApavAthI te tvarAthI doDI zake A rIteja zikAra karavAnI sthiti che ema TIkAkAra. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) je ta5 (tapasvIo) kare che ke je je tapa thayuM che, te sarvanA rakSaNathI Ape tIvratapa karyuM che ne ethI ja sidhimAtra Apane prApta thaze, ne zreya paNa ApanuM pAkI cUkyuM che, pAke che, pAkaze-17 he svAmI ! jema venarAjAnA putra prabhune pRthvIe sarva ratna dIdhAM hatAM tema apane paNa pRthvIrUpI dhenu sarva vasuda che ApanI kSatravRttithI za3loka hRdaye tapa che, eTalAthIja Apano paraloka sidhdha nathI ! ke AvuM Iccho cho?-18 pitAno bhAI samartha chatAM, (tenA) putrane rAjya ApavuM evuM koNe, he tAta ! kareluM, ke evI amRti koNe pravartAvelI ema na karaze, (kemake) dUdha na pI zake tevuM vAchaDuM hoya tyAre gAya potAnI maLeja dUdha karAvI de tethI te kAMI dahavAI kahevAya nahi-18 pachI, rAjAnA kahevAthI nAgarAja paNa tapIne bolyo ke jyAre zrIyudhiSThira tapa karavA gayA tyAre temanI pachInA koie zuM rAjyanI icchA karI che ke huM rAjyabhArano tApa vahoruM?-20 eNe e pramANe karyuM nahi, tema kAMi vikAra paNa dAkhavyo nahi, tema kAMi oppatya paNa karyuM nahi, paNa emaNe bee thaIne samajAvIne putrane abhiSeka karyo, ne tenI sAthe ja AkAzathI puSpavRSTi paNa thai-21 e navA rAjAe evI zobhA vistAra ke jevI enA pachI koI karI zakanAra nathI; ane durlabharAja svargapurane zobhAvavA lAgyA, ane tene nAno bhAI paNa svargane alaMkAra - 2 balirAjA IMdra thaze tyAre jevuM svarga zobhaze tevI A rAjAthI pRthvI zobhI rahI, enI kIrti vipula thavA lAgI, ane enI samRddhi samudraparyata potAnI meLe ja vistaravA lAgI-13 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 141) eno yaza potAnI meLeja tarapha vyApyo che, e svataH ja Adi puruSonAM(1) caritanuM anukaraNa kare che, ne enA zatruo paNa ekadama pote ja vikherAI gayA che, ema enA saMbaMdhe lokonI vANI pravarte che-24 eka bIjAne gaLe, bIjI trIjAne gaLe evI je nIti te eNe mAtra samudramAM ja utArI dIdhI, majAmAM eno leza paNa rahevA dIdho nahi, ema ene kali paNa vikAra karI zake nahi-25 pRthvI, ene svayameva sarva prakAre prasava karI Ape che, ne enI senA ene cotarapha vIMTAI rahe che, enI taravAra yuddhamAM bahu sArI rIte chede che, ne aridhirathI yamane pUje che-26 koIe A rAjAnA vakhatamAM parastrInI icchA na karI, koI parastrIne laI na gayuM, ke koI tenA viSe apazabda paNa kahI nA zakyuM, kemake e niraMtara nItimArgamAM jAgate raheto ne koInA paNa pApane kSamA ApatA nahi-27 apaMthe janArane e nimaeNla karI nAkhe che, eTale coraloka rakhaDatA nathI tema rakhaDavAnI IcchA paNa karatA nathI, koI paNa pAchAmAM pravartavA icchatuM nathI, paNa sarve yathArtha rIte sIdhe sIdhAM cAle che-28 aizvarya pAmavAnI icchAthI enI pUjA karavA mATe azeSa nRpamaMDalI ene svAmI gaNI enI pAse AvatI hatI; varU paNa enA rAjyamAM bakarInI IcchA karatAM nathI, te bIjAM kayAM bumukSu tevI IrachA kare ?-28 (1) rAmAdi je pUrvakAlanA mahAtmAo thaI gayA che. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 142 ) svara vitAnA je nAma-dhAtu temanA ekAca avayava jema dheTadvitva pAmI zakeche tena e rAjA sate sarvanI lakSmI thephTa thavAthI koi eka bakarI sarakhInI paNa icchA karatuM nathI-30 enA rAjyamAM koi koinA dhananI iSyA karavA icchatuM nathI ke tethI paNa baLavAnI icchA karatuM nathI, kemake e divase ke rAte suvAnI icchA karatA nathI--31 zrI enAmAM sarasvatInI irdhvA karatI nathI, te sarasvatI zrInI iSyA karatI nathI, ne e uddAnAne lakSmI Aveche ( tethI ) sacarAcara thayelI kIrtivALA ( te sAMbhaLatAM ) zaramAyache--32 krIDAmAtra mATe paNa rAjarItithI A rAjAnA cAlavAthI gheADAnI kharInA prahAre je dhUla uDeche tene calavicala thatA meghanA samUha jANIne skaMdanA mayUra TUhUkAra gajavI mUkeche--33 parvatane paNa vidArI nAkhe evA karkaza datavALA, ane meghane ( pratihastI jANI ) sahana na karanArA, tathA madathI navAI gayelI suDhAvaDe AMgaNAne palALatA enA hAthIonA samUha kone A jagamAM vismaya karatA nathI ?--34 satyapuruSone sApha karavAnI icchAvALA e, temanA prasa`ga karavA iccheche ne temane satASavA icche che, daMbha karavAnI icchAvALA zatrune namAvI devA icche che, zastra nAkhavA icchatA upara te nAkhavAnI icchA karatA nathI--35 e, zatruvinAnA ne haNavA icchA karatA nathI, sainyathI pRthvInA tathA samudrane paNa pAmavA icche che, dAna karavAnI icchAdhI lakSmInI icchA kare che, ne arzInI AzAnA bhaMga karavA icchatA nathI--36 ApyA vinAnuM jalapaNa levAnI je icchA karatA nathI te phaa vyanI tA icchAja kema kare? koi paNa enA samayamAM krodhanI icchA Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 143) paNa karatuM nathI, kemake avinaya karatA yamane paNa zikSA kare tevA e che-37 je zaraNa mATe ke potAne kSaya na thAya evI icchAthI ke mAtra sevA karavAnI icchAthI ene zaraNa icche che tene koI haNavA IcchatuM nathI, koI haNI zakatuM nathI, ke koIe haryuM nathI-38 tame aparAdha karyo che ANe nahi; tame virudhdha bolyA cho bIjuM koI nahi, tame bolyA tyAre koI bolyA, ema samajAvIne, e, vivAda karatAne zAsana Ape che-38 eka divasa tenI pAse be caro ekAMtamAM AvI ubhA rahyA, ne ema bolyA ke je nimitte Apa phalo cho ane je nimitte amane AjJA karI che te nimita saMbaMdhI vArtA amArI sAMbhaLo-40 Ape amane je apyuM hatuM tethI ame AkhI pRthvI upara pharI AvyA chIe, je yogya vacana AjJA ke je kAMI Ape kahyuM hatuM tethI pitR dezano rAjA zaramAyo nathI-41 (1) jyAM kezIne masaLI nAkhyo, jyAM kaMsane kacarI nAkhe, jyAM bali pAse yAcavA mATe bhAgyA, vedanuM vamana(2)karyuM, ane tene tirIne zAkhA vamana (3) karAvI, jyAM bALako sAthe krIDA karavA gayA AvyA, trAsa pAmyAne pamADa, jyAM gAyo cArI tathA gopa sAthe vihAra karyo, jyAM amuka prakAranI zabdasaMjJAo karI na karI, te badhA dezomAM ApanI AjJA ne kaI khAI jatuM nathI tema bhaya (1) rAjA viSNunuM ja rUpa che mATe kRSNarUpI viSNu sAthe rAjAno abheda gaNI varNana karyuM che ema TIkAkAra. (2) e masyAvatAranI vAta che. (3) e yAjJavaSya pAsethI yajurveda maMtro pAchA mAgI vamana karAveluM te saMbaMdhI vAta che. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 144) nathI pAmatA tema nathI, paNa vane vana rakhaDe che, parvatAmAM bhame che, pANIne rudhira ekare che--42-43-44 ApanA subhaTo e dezAmAM gayA che, ane nirbhayapaNe tyAM rahyA che, ne Apane prazaMse che, ApanA guNa kaye che, eTaluMja nahi paNa ApanA cAra paNa jevA ahIM DayA vinA phare che tema tyAM paNa phe che--45 je bhramara ane haMsAnA madhuranAda gurudezamAM thai rahetA te tyAM zAlyA nahi, paNa he nAtha ! ApanI kIrtinAM gAna ke arjunanAM varNanamAtraja tyAM zAlyAM--46 te purUravA dIpI rahyA che, ke rAmacaMdra zaiAbhI rahyA che, ke kAi zivanA gaNa che, ke karNa makAzI rahyA che, ke aja bhUpati bhAsI rahyA che, ema dizAe dizAe ApatA viSe lokomAM vArtA mavarte che--47 are ! A hAra Ave DhIlA kema guMthyA, athavA tuMja nahi paNa bIjAe evAja gudheche, ema vadhUne bhasa~nA karI pote hAtheja adhrarAjA Apane mATe hAra guMthe che--48 magadharAjanA loka ati uttama ( ApanA ) itihAsa gupeche, ne ApanAM caritano Azraya laI adbhuta kathA goThave che, ne ema karavAmAM jarApaNa daMbha karatA nathI, ema Ape kone ApaNA guNathI ( 1 ) nathI bAMdhyu' ?--49 geApa veSa dhArI acyutanI peThe amArAprati daMbha karatA nathI, ke ( kruSNamati ) Arjava karatA nathI, tuM pote te ( acyuta )ja che, 1 (1) atraguNu zabda dviarthI che, guNu dera uN, ane guNu sani. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (145) te zAmATe daMbha karI chUpe rahe che, ema tamane yamunAtaTanA AhIroe saMdezo kahAvyo che-50 Ape puSpa bhegAM kyAM nathI ke guMthyAM nathI, tathApi ApanI kIthI Ape dizAomAM satvara hAra guMthI dIdhA che, aMdhakArane dUra karyo che, ne dUra paDelAne paNa pAse ja hoya ema bolatA karyo bhUmi upara ati phulAI gayelA siMdhupati ane cedirAja IrSyAthI ApanA yazane kSINa kare che, apayaza Ape che, ApanA guNono apakarSa kare che, ne Apane doSa Arope che-para saMpUrNa vizvAsa karI, lakSapUrvaka sAMbhaLo, siMdhupatie Apane haNavAnI IcchAvALA subhaTo paLyA che, ne macaMDIzAdinI sAthe divyajalapAna(1)pUrvaka pratijJA karI, ne temane (ApanA tarapha) mokalyA che-53 pitAnA dUtothI prasiddha zivazANapatine harAvI tene potAnA kaTakamAM rAkhe, evA ene, azva sahita caDhatAne koIe jItavAnI IcchA karI nathI, koI haThAvI zakayuM nathI-54 enA balano koI pAra pAmyuM nathI, ne koI eno Azaya jANI zakatuM nathI, ne e dumatie ApanA viSe je IcchA karI teNe amane prajALI nAkhyA, ne te amane agnirUpa thaI paDyuM che-55 - je Apano zatru heya tene e maLe che, tathA je Apano udaya (1) evo saMpradAya TIkAkAra batAve che ke pratijJA levAmAM koI divya mUrtine navarAvI tenuM jala pratijJApUrvaka bane jaNa pIe, eTale baMdhAya. 18 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 146 ) nathI icchatA tenI pAse jAyache, tema jeNe atra ApanA guNa gAI temane mAkAzyA temane eNe mAyA, vikherI nAkhyA, nirmUla ka --56 e sAmamAga upara jarApaNa ruci karatA nathI, ulaTo avajJA kareche, ne daMDamAtraneja iccheche ( eTalA mATe ) jyAre paNa e r kareche athavA avajJA kareche tyAre AkhI nRpamaMDalI ane khamA khamA karIne ene hAtha joDeche--57 re ! cInapati zu cerce kareche, re! akhairarAja ! ze| kalabalA8 che, ne e tejarAja ! zA lavArA che, ema e pAtAnI stuti karatA rAjAo sAthe vadeche--58 bhedanItithI sAdhavA ceAgyane tema sAdheche, tajI devA jevA nirmAlyane tajeche, samarthane koi paNa makAre bhUlAvAmAM pADeche, ema anAkula mativALA, e, manArtharUpI ucca zailathI jarAe haDatA nathI--pa9 enI senA vAMkAcuMkA rastA letI Amatema bhamavA lAgeche ke ddIpAdi durgamAM rahelA rAjAe paNa uMcA nIcA thavA mAMDe, dizAAmAM ADA avaLA pharatA raheche, ne ema mahA viSTabanA veche--20 e jyAre sainyasahita kUca kareche tyAre girinAM ucca zikharA gabaDI paDeche, ne zeSa nAga phaphaDI uThavAthI purANa kUrme paNa potAnI pITha maraDeche--91 je jaladI atyaMta dAha karI zake, daza karI zake, ke evIja bAdhA karI zake, tevA mAne e atizaya japeche, te e, atayavRttipUrNane, nRtyanuM phUla paNa maLeche-62 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (147) je bhujanA dapaMthI tanamana nAcI rahyo che, ke jenI senA nAcatI kudatI koIthI paNa varAyA vinA dizAomAM vyApe che, evA cedirAja viSe paNa vANI vistarI zakatI nathI ne buddhi kahyuM karI zakatI nathI jeNe pRthvIne nahAvarAvI nAkhI che, ne cotarapha vyApI rahyA che, tathA je caMdrarUpa che, evA he iza! atra ApanA yazane te sahana karatA nathI, zaraNa thato nathI, ahA ! maryAdAmAtra tacha beThe che enA azvaratha ne hAthIne gaNavA icche che te samudrane khobale ulecavA icche che, jIvane sAcavavA icchato kAla pote paNa enA sAmo na jAya te bIjo koNa jaI zake ?-65 pRthvIne paNa cIsa paDAvatA kaTakathI e zatrune sahajamAM saMhAre che; evAnI koNa mitrI na Icche? ke koNa bhakti na kare ? kaIthI paNa ene bIjA bhUpanuM nAma saMbhaLAvI zakAtuM nathI, paNa sarve ene eTaluM saMbhaLAve che ke Apa ekalA ja A pRthvI upara bhUpati cha-67 je kubera pAsethI paNa dhana kaDhAve evA udATa bhujavALA nRpativargathI, e daMDadhArA dravya paDAve che--68 kadhathI kaThina thayelA enA hadayane palALavAnI icchAvALA enA zatru enI praNipata kare che, paNa eNe bhaktipUrNa vANIthI koIne paNa kadApi vinavyuM nathI-68 enuM uTa azvabala, potAnA upara beThelAne ati vege karIne Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (148) UMce laI javA icche che, ema joIne ravi pote paNa potAnA sAta gheDAne UMce laI javA icchato nathI-70 pRthvIne madapUrathI palALI nAkhavA icchato, parvata jevA hAthIno eno samUha joI iMdra paNa pitAnA hAthIne joI jarA paNa harSa pAmavA icchato nathI-71 je ati darpavALAe tridazAdhipatine bhraSTa karavAnI paNa icchA karAya che, tene ghaNA chatAM paNa kIyA rAjAothI bhraSTa karavA icchI zakAya ?-7ra ATaluM sAMbhaLIne, zatrugaNane dIrgha nidrAmAM sUvADavAnI icchAvALI taravAra hAthamAM laI eNe badhI vArtA maMtrIone nivedana karI, tathA ketuthakI gaganane chAI detuM sainya AgaLa karyuM-73 je apAra jalathI pRthvIne choI nAkhe che, parvatane vidAre che, evA prasiddha paMcanaMda AgaLa AvI paho, ane samudrane saMbhAravA lAgyo, tathA pAra javAnI icchAvALAne, tema karavAnI tvarA na karAvavA lAgyo-74 je taraMgathI AkAzane aDato hato, jala vistArato hate, ne taTatane paDato hato, tathA jenA taTa upara magara paDelA hatA, teNe kone bhaya na pamADo -75 e samudranI peThe vAdaLAMne pravartAvato hato, ne devAMganAone svargagAnI peThe vinadArtha teDato hato; ene jana halako gaNatA na hatA, ne e pRthvInA kaMThanuM bhASaNa gaNAtI hatI -76 jenuM jala cotarapha vRddhi pAmIne, vyApI gayuM, patharAigayuM, ne badhuM gaLI gayuM, tethI tenA vize, zuM A himAlaya pote ja jala chalathI vistaryo che, ema loka vitarka kare che--77 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (148) , zuM ahI tyAMthI ja lakSmI pidA thaI, ahIMthI ja caMdramAM janmyA, AmAMja hari sUtA, Aneja parazurAme tIra mAryo hato. 1), ema enA viSe jana vade che-78 re! teMto rasto mAtra roka che, sImAmAtra lopI che, tuM zA mATe DhoMga kare che, tuM te kharekhara samudra ja che, ema bramathI koNa nathI bolyuM ? ke koNe ene taravAnI IcchA karatAM hadayamAM bhIti dhArI nathI-78 zuM e taraMgathI AkAzane pUje che, athavA kaTAkSa kare che ke - tAnI agAdhatA kahe che ? enA upara jalaka abrasamUha race che, jene pavana cotaraphathI bhegAM kare che--80 jene koIe vadhyuM nathI evuM e vastra vidhAtAe ati kaI vaNane pRthvIne ApyuM che-81 je sarve sarovara bhegAM thayAthI, ke sarve nada bhegA thavAthI, ke sarve nadIo bhegI maLavAthI, jANe thayo hoya evo pratibhAse che agatya RSi samudrane pI gayA evI je stuti cAle che te midhyAja che kemake emaNe Ane to pIdhe nathI ema jaNAya che, evuM jenA viSe loka beleche-83 ene taTe taTe sarpasamUha sUtelA che, ne magaronAM ToLAM paNa (1) pRthvImAtranuM brAhmaNane dAna karyA pachI pitAne vasavA mATe samudra pAse pRthvI mAgavA tene parazurAme bANa mAryuM hatuM evI kathA TIkAkAra lakhe che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) ALoTe che, eTale ke tyAM yama pote ja paDelo che, bAkI bIjo koI te sUve nahi ke koIne sUvADe paNa nahi-84 ene na tajato evo siMdhurADha bhayarahita thaI, tathA sarvadA zatruthI aparAta hei, nIrAMte udhe che ne ugra vRzcikanI peThe ekAeka zatrune daMza de che ema e zatrune parAjaya pamADe che ne pamADaze-85 jenA jalane aMta nathI ke je sAgaranI zobhA pAmavA icche che evA ene kadApi pavano ullaMghavA icache ke guDa pite Icache, bAkI manuSya tema karI zake evuM nathI-86 jenuM jagatamAtramAM vikhyAta thayeluM gaurava vAraMvAra varNavate mane nuSya, kApelAne che zekelAne zeke che, ne pUcheluM pUche che-87 jeNe umirUpI uMcA karelA karavALAe, taTabhUmine pADI nAkhI, viviktine nAza jethI thayelo evAM vRkSane ghasaDI nAkhyAM, cotarapha pANI uchALI, AkAzane paNa choI nAkhyuM, na dizAone DhAMkI dIdhI-88 jaladathI jema meghagarjanA kare che tema che vaha! cAre taraphathI zAno garjanA karI rahyA che ema kopAkuladaSTithI bola nRpa ene niyamana karavA prave-88 pRthvImAtre pUjelo e senApatione bolAvavAnI IcchA kare che tevAmAM catura pratIhAre, belAvavA IcchelA temane bolAvI ANyA, bolAvarAvyA-80 eNe temane setusaMbaMdhI rAjAjJA saMbhaLAvI, tathA temane te tarapha baradAvyA, ane jayanI vRddhi karavAnI utkaMThAvALA anucarasameta e paNa tatkAla udhame lAgyA-81 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 151 ) temAMnA keTalAka zilA tarapha doDyA, keTalAka vRkSo bhaNI vaLyAM; ane hanumAna gayA hatA tema tame kema jatA nathI ema paraspara vAto karatA cAlyA-- 2 sthala parazu pakaDelA hAthathI kapAtAM skUla vRkSanA paDavAthI uThelA, parvatanI guphAomAM vipula thayelA, evA prati zabda AkAzamAM vRddhi pAmavA lAgyA-83 - atisumuladhvani kare tema doDato akSatanA samUha jaIne atyaMta bhaya pAmelI, caratI, araNyavAsI, pIna thAnavALI, camarIeno gaNa ekAeka trAsa pAmI nAThe-84 ati baliSTha bhujavALAne hAthe vaparAyelAM jabarAM TAMkaNarUpI vajathI parvatone bAjhI gayelA kAdavanA reDAnI peThe te chedavA lAgyA, tema ati kaThina ane bhAre zilAone upaDavA lAgyA -85 zIte karIne jenAmAM makaraMdanA kaNa TharI gayA che evo, uDatA jalakaNano samUha jemAM jaDa rIte TharI gayo che e, tathA mANasone zyAnatA ApanAro, pavana ghADa jamI gayelA parikvedane maTADe che- 6 setubaMdhana karavAnA tAryathI Ama tema pharavAvALAomAMthI roga lezamAtra uDI gayo, tema jAtre paNa khasI gayuM, tema temano utsAha saMpUrNa vadhato cAlyo-87 e vahanI vacamAM tasamUDa paDe, tema paththaronA DhagalA paNa paDayA, ne tethI enuM anya mArge jatuM jala, jema ardhA valovAyalA dahImAMthI dUdhana thI judAM thAya che tema ubharAI javA lAgyuM Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 152 ) yajJa karanArA jema dUdha ane ghI badhuM pAkuM kAcuM bheguM karIne agnimAM ha| meche tema zatrune khANathI khAi javA icchatA temaNe e vahumAM sUkune bhInuM sarpa nAkhyuM --98 uttama bAhuthI ramaNIya dIsatA keTalAke, setubaMdhanuM kAma pUrNa thavA vATa jotI senAne mUkIne, jAMbuvAnI phAla karatAM paNa RSika phAla bharavAnI icchAthI, jalanI pAra javAnI icchA karI -100 zuM tame thAkI gayAche ? ke tamArA hAtha aTakayAche; ema pRthvIMdra pAte pUcheche tyAM, evAM sAmavacanathI setu pAchaLa cAlatu lokonuM kaSTa paNa rAmI gayuM--101 setu bAMdhanArAoe karelA baMdhanA nimittathI e vahu, pAtA upara bAMdhatArAMe setu nAkhavAthI utpanthe jatAM jalavaDe, jANe tene bAMdhyuMA mATe vera vALavA sArU parvatane navarAvI nAkhe ~102 huM pRthvInA rakSaNa karanAra | ApanA setu bAMdhavAnI tvarA karatA, tathA nIrogI, evA rakSaka subhaTo enu rakSaNa ta karatAM AMdhavAneja pravarteche, tathA cA taraphathI thoDA jalavALA ane pIDAvALA kareche, ema magaranA samUha bUmo pADeche--103 pUrve AvI pIDA na pAmelA, A varlDa, jarApaNa na aTakatA, tathA pIDA karatA, senApatiethI pIDAyalA, tathA javazeSaNa ane tvarAthI pIDA pAmelA, mULa pAmI gayA hoya ema, ugra vidhine yoge karIne, phrI uchALeche--104 nya'kumRganI peThe sainyanI dADAdoDamAM, sIdyA ane vAMkA Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (153) uDate, tathA dIrdha zabda karate, tathA pAMkho phaphaDAvIne, maNuM (1) pakSIne samUha jema kArIrI ISTimAMthI aTavyanuyAja (2) nAme che tema uDI nAThe-105 avara racavA yogya, tathA avaye bhAgavA yogya, evaha, tenA karmamAM lAgelA, svIkAravA yogya ane suvinIta subhaTone, sarvanA upari evA rAjAe sArAM ane navA bhajanathI tRpta karyA-106 vaDa ane latAomAM vaselI tathA setukAryamAM pravelI senAvALo pitAnA bhujabalathI, e vahane niyamana karI, ubaja rogane jItanAra e, leza paNa lokApavAdane (ra), jema duSTagraMthamAMnuM vAkaya pAtrathAya che, tema na thayo-107 bhAI jarA paNa kSINa vadana karIza nahi, e vahane nathI te bAMdhyo ke nathI meM bAMdhyo, emAM to mAtra ati pratApavALuM, ApaNA nRpatinuM tejaja vijayI che ema e setu bAMdhanArAmAM vArtA cAle che-108 baMdhAvAnI IcchAvALo na chatAM paNa jene te IcchAvALo karyo evA e vahana, parvatone paNa mATInA DhepAnI peThe uMcakI uMcakIne, enI senAe, jarA paNa thAka pAmyA vinA, ati dIna jenAM maryA thaI gayAM che tathA jenuM jala ochuM thaI gayuM che evAne, bAMdhyo-108 vRkSane kApI kApIne mAM nAkhavAthI baMdhAyelo e vaha, kSINa thavA lAgyo, ne culuya paNa zatrune saMhAravA tathA dizAomAM kIrti vistAra cAlyo-110 (1) macchuM eTale jalavAyasa ema TIkAkAra (2) eNe Adarelo setu pUrNa na karyo evA ema vikAkAra. 20 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 154 ) du:khe karIne nirAsa karI zakAya ke mArI zakAya evA sirAjanA Aja nirAsa ke kSaya thAo ema, parAjaya karavAnI icchAvALAne haNavAnI icchAvALA satA anAmaya senApatie khAlyA--111 A ati sarala setu vartamAMnamAM ke koi yugamAM paNa vilepa thanAro nathI ema badhA vicAre che, kemake enI AkhI senA enA uparathI gai tApaNa enA eka paNa sAMdho hAlyA nahi--112 zatrunA mANune khANathI kApatu, zatrusrIone rovasavatu, potAnAMne harSa karatuM, smartha sAdhatu', ne si MdhurAjane potAnI khabara karatu, sainya cAre dizAe vyApyu-113 je RRtu gAya ane alAkAne garbha dharAveche tenI peThe e sainye dhanuSu tANIne kheMcyuM ane garjanA karI--114 re! dhanukh taiyAra karo, khANa caDhAve, havaNAM ghIne ogALavAnu rahevA, tema mAkhaNane paNa tAvavu dUra karA, ema saMdezanA lokA kolAhala calavavA lAgyA--115 ahA ! sukhe ghI AgALA, huM eka mAkhA saMdezane pAlanAra AA rahyA, ema kheAlI janAne prasanna karatA dhanuo caDhAvata hamuka raNabhUmi upara AvyA--116 zatrune potAnuM parAkrama dAkhavatu, pRthvIne dhamadhamAvatuM, parvatane halAvatu, mArA ema bUma pADatu, ne potAnAM ne prasanna karatu enu sainya cAlyu--117 lezapaNa bhaya pAmyA vinAnAM ubhaya sainya anyonyane spardhApUrvaka bAlAvatAM, astrathI hAI nAkhatAM, annathI mAratAM, tathA saMhAratAM, sAmasAme athaDAyAM--118 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (155) zAmATe senAno kSaya karavo ema kahevarAvate, niSkalaMka vaMza vALo bhIma, yuddhamAM AvyuM, tathA potAnAMne khuza karato ne zara phekato siMdhurAja paNa Avyo-118 emanAM dhanuSamAMthI thayelo, pRthvI ane AkAzane cIrI nAkhate, bhedI nAkhata, vyathA karato, dhvani sarvane cIrI nAkhe che, tathA dhanuSathI pheMkAyalAM bANano samUha parasparamAM athaDAI athaDAine aneka vighaTTanA AkAzamAM macave che-120 emanAM bANathI, pratIpa haNanAro bahu bahu vyathApUrvaka vyathAya, atizaya kaSTa pAo, pratIpa pIDA karanAro ane aneka vaMcanAthI pIDAyo-121 re! vAraMvAra duSya rUpa aparAdha karI karIne (vyAdhinI peThe) (mRga jevA) A subhaTa sAthe zuM vAraMvAra rame che? ema kahI, ati parAkramathI potAnA (zatrunA) prANunI vAraMvAra yAcanA karatA bhImanA hadayane bahubahu sahana karatA zatrue vyathA karI-122 aho! meMto haraNI Aja ramADyAM, ne teja rAjabhAva dAkhavyo ! ema tUka caDhAvI eNe evuM bela vAparyuM ne evuM teja prakaTI meryuM ke jenA vaDe nAkhelAM bANathI e (siMdhurAja) baLahIna thaI gayo ne enI pAsethI pitAnAM yaza ane prANa mAgato, bANa phakata sato paNa, beDImAM paDI vAMko thaI gayo-123 - jene deva ke dAnave AgaLa do na hato, tene yuddhamAM potAnA vIryathI atidamana karIne, culukakalanA kumAre, jene koIe paNa bAMdhelo nahi evAne, ghaNI ghaNI rIte iSTa tathA yogya baMdhanamAM, nAkhI beDI paherAvI-124 - jene koie cAkhI na hatI ke jenI keIe IrachA paNa karI nahatI, te zelaDI ane yavavALI bhUmine cikulAva, hAthI cheDAnA sainya pAse cavarAvI carAvIne, saMpUrNa rIte cAkhI-125 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (156) sarga 9 pachI bhIma, sainyane dhIraja Apato tathA sainya pAse saMhAra karAvata, tathA garviSThano nAza karAvatA, cedirAja tarapha cAlyo- jeNe dhADa pADI pADIne lUTa karelI temaNe paNa enI jatI senAne kAMI karAyuM nahi-ra teNe paNa kAMI hAga karI nahi, ne nyAyathI vartI te kazuM nukasAna karyuM nahi ema ati tejavALe e sarvane pravAdana karate cAlya-3 bhIla lokone sArI rIte zamAvate bhIma Ave che ema cedirAje sAMbhaLyuM, ne potAnA bAhu tarapha joyuM, paNa zAnti (3) karI mArA zatruone sArI rIte vaza karanAra che tethI enI maitrI kare evA AzayathI, ke vigraha karavAnA AzayathI e Ave che ke je ke vidhiyoga ke sUryanI vikRtirUpI Aja kAMI nathI, te paNa zagune saMhArate saMhArane bhIma Ave che e mane catuM nathI. jenA pUrvajo. e zastra samArI zatru saMhAryA che, paNa chalathI kadApi tema karyuM nathI, te zuM Aja chala karIne tUTI paDaze ? tema ene meM kaI rIte kopathI prajavalita karyo nathI, ne e kadApi kopathI prajavalato nathI, meM kAMI karyuM hoya to te mArI jANa bahAra heya nahi. nyAyapUrvaka vartanAro tathA zatrane prajavalita karanAra tathA pratApathI pAlanAro, jo saMdhi ke vigrahanI icchA karato hoya te paNa dUta mokalyA vinA rahe nahi. A pramANe, nIcA namAvelA kSINa mukhathI cedirAja ciMtA kare che, evAmAM eNe dizAone gaLI jato ne navarAvI nAkhata raja: samUha dIThe-5-6-7-8-4-10 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (157) senerI kiraNothI AkAzane choI nAkhatA, tathA dizAone lIpI letA, kUrmane phINa paDAvatA, zeSane viSa ekarAvatA pRthvIne kaMpAvatA; tApa haranArI, moranAM uttama pIchAMnI chatarIothI ghara jevI nIla zItalatA sArI rIte pAmatA, tathA divya pozAkhathI zobhatA savAro sameta avano samUha cedirAje joye; te ja samaye pratIhAro nA mukhya pAse eNe je yogya hatuM te kahevarAvyuM tathA karAvyuM-1-12-13 pachI dvArapAle AjJA mAthe caDhAvI sabhAne kahevA mAMDyuM, ane potAnA adhikArane adhika dIpAvatAM A pramANe vANI ucArI -14 AkAzane chatrothI karIne zobhAvata, bhAlAnI kAMtithI dIpAvata, kirITanAM kiraNathI tejavA karato, azvanA haNahaNATathI gajAvate; tema kharInA ghAthI pRthvIne gajAvata, dIpAvata, pIDate, ne bhArathI varAhanI dADhane paNa pIDA karate, ne dIpAvate; je raja uDIne bhegI thavA lAgI che tenAthI aMdhakArane vadhArato; ne bhegA thayelAM aDhAthI prakAzanI vRdhdhi karate; gaDagaDatAM duMdubhithI nikuM. jene gajAvato; ne DamakatAM DAkhalAMthI AkAzane gaDagaDAvate gAjatI nobatothI potAno jANe utkarSa jAhera karato; ucca rIte thatA zaMkhanAdathI jANe maMgaladhvani karato; kahIM kSobha pedA karate kahIM vismaya vitArate; ne ghaDAnA khArAthI sUryanA tema iMdranA azvane tarata vRkSasamUhane pADI tene cIrI kaTakA karI naMkhAvate jene koIe aTakAvyo, harAvyo ke loyo nathI e; parasparamAM bIjI vAta na karato, tathA anya sAthe na bolo, paNa potAnA svAmInI zaktinuM varNana karI potAnI bhakita darzAvate; ne kAMI paNa upadrava na karato; e AkhI senAno eka lezabhAga, dazahajAra Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (158) ghoDAvALe bhImanA dUta sAthe A Avyo che-15-16-17- 18-18-2-11-12-23 - ratnAMzuthI lIlA ghAsavALuM hoya tevuM jaNAtuM je dvAra, tyAM dUta AvI paho che, ne meM tene tyAM ubhe rakhAvarAvyo che, kemake meM mahArAjanI AjJAna gaMdha phelAvyo che-24 buddhine jarApaNu doSa na lagADanArA, ane jAte atyaMta aduSita, tathA buddhithI viveke rAkhelA AcAravALA, puruSo sahita e pite paNa ati doSarahita, A sthAne AvavA Icche che-25 je A dAmodarane jovA gayA te janoe, ene, yudhiSThirane dUta (dAmodara zrIkRSNa) pUrve ( kaurava sabhAmAM) gayo hato te dITha, ne temane saMzaya TaLyo nahi (1)-26 * : e kazuM khodI nAkhatA nathI, kazuM khAI jatA nathI, kazAne mAratA nathI, tethI kharekhara e loka zatru thatA nathI, ema mArI buddhi kahe che-27 - anidita ane avista balavALo kalacuripati (2) AnaMde pAmyA, ane uMcI karelI bhamaravALA netra sahita, sarvavapatipUjita eNe, ene aMdara lAvavA AjJA karI-28 (1) ke Ate viSNu che ke dAdara che. (ra) kalayuri evo deza je cedi dezanuM bIjuM nAma haze (2) Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (159) avikapita AkRtithI potAnA anAmaya subhaTosahita tyAM besatAM eNe yaza vistAramAM vinaya na lo tema vagarava na taryuM-28 sopArI ane kapUra cAvato e vilAsI, badhI sabhAne AnaMda karate, dhobI e ghoyalAM vastra jevA zvata daMtAMzuvALo khelyo-30. navA udakamAM pakavelA mAMsano jene parama pyAra evA zikArano dhaMdhe karavAvALA vyAdha paNa ApanI AjJAthI tvacAvALA mRgone mAtra ramADeja che-31 ati vistAra pAmelA tamArA yazathI dagdhakAjhavat thayelo vidhyAdri jAgatI buddhivALAne paNa himAlaya jevo jaNAya che- 2 akSata parAkramathI kAzirAjane avamAnanA karI rahIne dazAskRdhipatine sArI rIte avirata sevAmAM Ape yojyo che--33 potAnA hAthIne cotaraphathI bhegA karI dUrathI Apane zaraNe AvI bhadrabhaTa bhUpati sukhI thayo-94 hAthI ane gheDAne zAlAmAM pUrI temane namaskAra karI zastra mUkI daI, tamArA pratApathI raNamAMthI nAThe-35 he raMtideva jevI kIrtivALA! kaliMgarAja tathA taMtika sahita taMti, gati, haMti, vaMti, mati, e sarva rAjAo tamArI kIrtika che ne viratAre che-36 - koIne paNa pUrva kara Apelo nahi evo tame umUlana karelo a za tamane kara ApavA irache che, ne atizaya bhAvavALI bhakti karanArAmAM mukhya thai ati bhAvathI bhakti kare che-37 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 160 ) koine na ApavAnA evA koza khAdI kADhIne grahaNa karatA tamane, gADe, mArI sthiti ane mArA prANa tenu Apa rakSaNa karA ema kahetAM, te ApyAche--38 sati sa Mti ane sAti Adi kRpAnA agresara tathA zatrunA haNanAra ApathI kArtavIryArjInanA vaMzanA yaza vistareche, ne yaza samudrane mahInAkhe tevA vistareche--39 tethI nRponI pUjAthI prasanna thayelA Apane prasanna thai bhImarAjA pUcheche ke Apa amArA mitra ke zatru che ? kemake ubhaya rIte paNa Ana MdakAja o--40 pachI bIjA kaNAvatAra jevA, ane yazathI navAyalA kaN, nyAyacukta, sAyarahita, AvuM uttara kahyu-46 kadAvi paNa nirmUla na thayelo, zrInivAsa, evA somavaza (1) vijayI che; rakSaNa karavAthI pavitra thayelo tenA Azraye AvatAranA tApa haNanAro che--42 sarvanu rakSaNa karavAne saMpUrNa evA sainya sahita purUravAre eja vaMzamAM thai pRthvIne pALI che, ne iMdu jevA nirmala yazathI dizAone bharI dIdhIche--43 tejanA mUrtimAna rAzi jevA, ane mUrtimAt kSatriyadharma jevA IMdranA abhAve bhayamAM paDelA svarganu rakSaNa karanAra, nahuSa ( 2 ) paNa eja vaMzamAM thayA che--44 ( 1 ) vaMza zabda dUrtha che; vAMsa tathA kula, ( 2 ) nahuSanI e kathA AgaLa gai che. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (161) niraMtara saMgrAma karatA duSTa madavALA, anItivALA, evA daityone jarA paNa kaSTa pAmyA vinA eja vaMzanA bharate haNI atula yaza masaLyo che--45 eja vaMzamAM, niraMtara jAgrata, pApa mAtrathI rahita. tathA dharmamaya, evA yudhiSThire sadA uddhata evA zatrune saMhAra karyo che-46 jenA saLagAvelA yajJAgnimAM Ahati mATe pAtra caDhAvelA ne tyAMthI utArelA IMdra ane takSaka ati bhaya pAmatA satA jIvalai nAThA te janamejaya paNa eja vaMzamAM thayo che (1)--47 ghUtAdivyasanarahita, keIthI paNa jhAMkhA na thayelA tejavALA, adyApi paNa jIvatAja hoya tevA, akSaya yazavALA, anya nRpatio paNa e vaMzamAM thayA che-48 e sarva pUrva-nRpathI jarA paNa nyUna nahi evo hAla bhImadeva vijayI varte che, jenA rAjyamAM mAtra kali vinA koI paNa kazo kSaya , karI zakatuM nathI-48 sapuruSonI maitrI to sahaja svAbhAvika ja che, eTale amArI maitrIne, koNa kSINaAyuvALA ne kSINasaMtativALe, anyathA kahe (1) parIkSitane takSake Dote pachI tenA putra janamejaye sarSamAtrane homavAne yajJa AraMbhyo. emAM evo niyama che ke je yAcaka AvI je mAge te tene ApyAvinA AhUti ApI zakAtI nathI. takSakano homavAno vakhata AvatAM te iMdrane zaraNa gayo, tyAre janamejaye Iddhi sahita takSakane homavA mATe tene saravAmAM mUkyo. paNa te ja vakhata koI RSie yAcanA karI to te ApavA rAjA thebhyo, paNa teNe to e iMdra ne takSakane pAmyA. ema te chUTI gayA. A kathA TIkAkAra Ape che 21 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16ra ) athavA teNe potAnI meLe ja potAno kSaya sAdhyo che, teno kSaya karavAthI ApaNane zo lAbha che? prazaMsA karavAthI lajajA pAmatA, tathA satyamArga svAmInA yathArtha anRNa thayelA evA tame amArAM puNyathIja atre AvyA cho-51 - Avo prazna karavAthI, he sanmArge vartanArA ! bhIma pite lajjA pAmyo nahi, athavA tame lajajA pAmyA nahi? huM mItithI saMpUrNa rIte baMdhAyelo te lajavAuM chuM-para avRta evuM mAruM mana paNa, bhIma Aja ahIM Ave che, e jANa atyaMta utkaMThAthI prerAyeluM ane atizaya AnaMdathI ulaseluM, parama tRpti pAme che-pa3 jenAM gaMDasthala ane suMDha madathI bhInAM che evA hAthI laIne asaMzaya mAre sAmA javuM joIe, paNa temAM rAjAe revA na elaMghavI eTalo lokAcAramAtraja bAdha kare che-54 tethI sarva saMzaya tajI, azuSka ane pakava sopArI jevA tathA jAgatA atula tejavALA, ane parahastInI lAda sarakhIthI paNa kopa karanArA, evA hatI (bheTarUpe) lo-55 pavana jevA gamana karanArA, ne pavananI gatine paNa jIte tevA vegavALA, nirogI, pIna, matta, ne kullapakva jevA, azvane paNa laI jAo-56 saMkullakIrtivALA zrIjarAjAnI A suvarNamaMDapikA, je lakSmInA sthAna rUpa hoI kulapakva jevI zobhe che tathA jenI zobhA jarA paNa kSINa nathI thaI evI che, tene laI jAo-pa7 nirogI, ne tophAna vinAnAM, uMTothI menA eka kaTakA rUpe prasiddha evuM suvarNavattarUpI upAyana laI jAo-58 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 163 ) bhImane ATaluM Apajo, mane mitra jANajo, yathAyogya AjJA karajo; zaMkAmAtra tajI, taiyAra thaI, javAno nizcaya karo, ne mArA taraphathI bhImane maNipata karajo-58 jema amArI prIti vadhe, dravyanI adhika vRddhi thAya, ne tethI jema vadhAre pRthvI jItAya, lakSmI vadhe, ne sukha upaje, evo AjIva karI tame yathArtha karajo-60 sarva bheTa laIne, huM ema karIza evuM kaheto dAmodara, uttama turaMgamothI pRthvIne choI nAkhato, javA nI sI-91 bhImanI pAse gayo tyAM eno, maMtrI e ke koIe, deSa karyo nahi, paNa sAmA AvyA, harSa pAmyA, ne stuti karavA lAgyA tArtha thaI pAchA AvelA bhImane purajanoe sAkSAt bhIma ja o, athavA iMdra samAna gaNyo, ne maMgala karavA lAgyA-63 nupanA AgamananA utsavamAM dAnAdi karyuM tenAthI koI daridrI. rahyuM nahi, sarve yathAruci bhojana karatAM thayAM, AnaMda pAmavA lAgyAM ne ume lAgyAM-64 pRthvInuM pAlana ane zAsana karatA bhIme puramAM pesatAM, daSTi tAM, hasatAM, vANI vadatAM, ne AnaMdatAM, strIonAM ToLAM dIThAM ! sarvane AnaMda karatAM nagaramAM praveza karatA enuM ati vipula lAvaNya paraloka paNa mApI zakyA nahi to bIjAnI zI gati ? eNe lakSmIne AnaMda pamADa, tenuM dAna karyuM, te evI rIte ke Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (164) jethI pRthvI ane svarga, koI paNa me kaI daridrI ke bhayabhIta rahyuM nahi-67 e pRthvInuM zAsana kare che tevAmAM bhayabhIta thayAM hoya ema jala agni kazA upadrava karatAM nathI, ne potAnI zAtine tajatAM nathI-68 kRpA kadApi tajazo nahi, yuddha karazo nahi, krodha caDhAvazo nahi, ApanI sevA ane kadApi tajavAnA nathI, ema kIya nRpa ene kaheto nathI-28 kalAmAtra jANanAro tathA tene niraMtara saMbhAranAro evo ene kSemarAja e nAme putra thayo, A sAkSAt dharmaja avataryo che ema loke atipremapUrvaka ane jANo-70 dakSano avatAra hoya evo, sarvane pavitra karanAra ane prasanna karanAra ane bIjo putra, lakSmIne paraNIne pAlanAro, tathA kIrtine varanAra, karNa e nAme tha-71 je mAge tene te Apato ne ema ati kIrti vadhArate evo kSemarAjane eka putra devaprasAda e nAme thayo--7ra pUrvanA po je mArga svarga gayA te mAne Azraya karatA bhIme kSemarAjane rAjya levA AjJA karI paNa tethI tene prasannatA thaI nahi-73 nyAyamA vartanAro ne niraMtara AjJAnuM pAlanAro tathA kalAne manana karanAro e karNa, tene mastake cuMbana karatA e be jaNe rAjya upara abhiSeka karyo-74 tatvavicAramAM mana parovI, vipula ajJAnapApano nAza ka Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (165) rata, brahmane anubhavato, amRtanuM pAna karato, bhImadeva(1) paNa svarga gayo-75 zokArinane uddIpAvata, azru pAData, kSemarAja, sararavatInA taTaupara, tapa karatA lokanA yazane pAmate, jarApaNu glAni pAmyA vinA(2) tIrthamAM vo-76 tapathI jarApaNa kaleSa na pAmatA evA enI sevAmAM atyaMta tatpara ane amadamAdiyukta evA devaprasAdane karNa dadhisthalI ApyuM-77 niraMtara bhamatuM ane zrama karatuM che sainya jenuM evA karNa, phINa paDAvatAM ane lohI okarAvatAM, zatrunuM nAma paNa sahana karyuM nahi, niraMtara ekAkAra evA ApanI kIrtinA paTane dizAmAtramAM prasarAvIe, ema ene kIyA bhUpe nathI kahyuM -78 je pRthvI upara paMDitAithI vikhyAta che, athavA svargamAM che, te paNa enA AgaLa kAMI nizcaya karI zakatA nathI ne besI rahe huM jANato nathI, ame be jANatA nathI, ame jANatA nathI, tame jANatA nathI, tame be jANatA nathI, tame badhA jANatA nathI, te jANatA nathI, te be jANatA nathI, teo jANatA nathI, ema enA AgaLa koNa nathI kahetuM ?--81 (1) enAM eja vizeSaNa devane paNa lAgu paDe che, ema bhImadevane devanI upamA zleSathI ghaTe che. (2) tIrtha te maMkezvara je dadhirathI AgaLa che ema TIkAkAra. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 166) caMdra, azvinIkumAra, ne agni, ane hu' jAuM, ame be jANIechIe, ame sarve jANIe chIe, ema anukrame kahetA, ene sArI rIte jANe che--82 AgaLa koie evu' bAlyuM nathI, hAla koi kheAlatuM nathI, ke kAi kahetuM nathI, ke jevuM satya e khAle che kahe che--83 he zivapArvati ! he zacIndra ! he kRSNa ! huM brahmA ! tame jevuM kaheA tevAja kharekhara e che ema enA viSe svargamAM nArada vAta kare che--84 ene mATe RSigaNa ema Azim deche ke jyAMsudhI caMdra sUrya tape che tyAM sudhI tArA jaya thAe, niraMtara vijaya thAo, ne tArA bhuja vijayI nIvaDe--85 je dhanupte tame pUrve sevatA hatA tene have sevaze nahi, paNa karNanA pAda sevA, evuM enA zatrue potAnA hAthane kaheche--86 pRthvIne varelA tane, lakSmI vare, paNa huM kema varU, ema dhIja jANe tenI kIrti dizAe dizAe nAsatI kre che--87 jarApaNa medadASa vinAnA, malllAne yuddhamAM haThAvanArA, ane nira Mtara zramamAM jAgrat, evA eNe, je yudhdhamAM bhayabhIta thAya tenA upara kha ugAmyuM ke OM cu' nathI--88 dharma ane artha viSaye niratara jAgatA ane vetrIe vijJApanA karI ke bAraNe koi citrakAra AvyA che--89 e bahu bahu dezamAM pharyo che, ne eNe lokone bahu bahu vi smaya pamADayA che, tathA bahu pRthvI dIThI che, ( ne tethI ) adbhuta HzAve tevA che--90 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) pachI, tRpAsAthI praveza karI eNe namaskAra karI hAtha joDI kahyuM ke Apane koNa saMbhAratuM nathI, ke Apano Azraya letu nathI, ema jANIne ja huM paNa ApanuM smaraNa karI ApanI samIpa AvyuM chuM-81 he kIrtimaMdira! pUre caDhelI ne ghughavatI nadIne tarI, zramamAtra visAre pADI tathA sukha pAmavAnI AzAe, Avyo chuM-82 ApanI vANI dadhirUpa dhAraNa kare che, ne arthI prati dadhirUpa thAya che, to te ja pUrNa ane kAMtipUrNa mArA prati paNa sAce dadhirUpa thAo-83 lakSmI jema Apane parAkrama ane kAntithI ramamANa thaI che, tema A paNa thAya to bahu ucita, ema abhilASApUrvaka teNe citrapaTa nivedana karyuM-84 emAM A lekhelI kanyAne joI rAjA utkaMThita thaI gayo ane bolyo, A rana kyAMthI upajyu? ratnagarbha paNa evA ratnanuM ciMtana na karI zake (1)-85 kIyo vaMza AnAthI mode che? kone AnAthI zobhA prApta thaI che? enAM baMdhu koNa che? temaNe enuM nAma zuM pADyuM che?--86 AnA viSe sarva vAta abhyAsa tuM jANatA hoya te saghaLuM kahI de ke huM tRpta thaI tane dravya ApuM-87 citrakAromAM zreSTha ane kanyAnuM varNana karanAra e, rAjAnI A zA thatAM, kauTilya taja, akuTila citta rAkhI, akuTila vANIthI be -88 dakSiNa dizAe, vipula samRddhivALu, mahAlatAM strIjane seveluM, Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 168). dharmathI karIne prajAmAtrane pIDA vinAnuM, caMdrapura eve nAme pura che-88 kIrtithI dizAone chAI nAkhato, parAkramathI zatruno parAjyakartA, pRthvI ane svargamAM stuti pAmato, tathA prasidhdha, e jayakezI nAmane tyAM rAjA che-100 A tenI kanyA mayaNallA nAmanI che enI kAMti jarA paNa kSINa thayA vinA vRdhdhi pAmatI cAlI, jenAthI jagamAtra AnaMda pAmyuM-101 e vanAvasthAne pAmI, paNa kazA vikArane pAmI nahi; ne e smaravArtA sAMbhaLatI nathI, tathA sakhInI namaktithI parI rahe che-102 apAMga maroDI, bhUbhaMga sameta, e koI puruSane jotI nathI, ne tane pahocyA chatAM kumArikA jevIja AkRti vALI dIse che-103. ati prabala thaI ne kopI karI manmatha bANa mUke che te paNa enI tRSAvALA koNa, mAtra kRSa thaI sahana karIne ja besI rahetA nathI ?-104 AvAM uttama janma ane vaya vaNasADIne zuM huM ati tRSAthI ananurUpa koine paraNuM ema e potAnI sakhIone kahe che-105 ratnathI guMthI, kamalathI zaNagArI, piyaNathI vaNI, tathA bIjA puchapathI racI ne mAlAthI e umAnI pUjA sAro vara pAmavA mATe, kare che-106 je dADhI rAkhI ne mAthuM TuMpI nAkhIne tapa Acare che, temaNe gaNanA karIne ene ati uttama pati maLaze ema kahyuM che-107 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) ApanA rUpathI prasanna thaI, ApanI AkRti AlekhI eka vAra koI citrakAra Avyo, te tenI sakhIe harSa pAmI ene betAvyo-108 citrakAroe paNa stuti karAyelA evA, e citrapaTa, upara tamane jotI ane tamArI sAthe ramavA IcchatI ene, kAme aneka ramata ramADI bANathI viMdhavA mAMDI-108 enA cittamAM tame ane kAma prakAsavA lAgyA ane sakhIoe savilAsa jovAyalA bhAva paNa enAmAM udaya pAmatA cAlyA-110 je bAlANamAM kadApi rahelI nahi, tathA ramatamAM paNa rahelI nahi, te marathI pIDA pAmI, sakhIone raDAvatI, raDavA lAgI pavitra palaMga upara, arabANe viMdhAyelI, sUtelI e, uttarathI AvatAM pakSIne tamArUM vRttAnta pUche che-112 kuza thaI gayelI, ne sAtvika bhAvathI veda jharatI, e, kamalasamUhamAM rahyA chatAM paNa maratApane sahana karI zakI nahi-113 ati sveda jharIne sUkAI jaIne, A jatI na rahe, ema icachIne enAM sakhIjanoe prItibhAva dhAraNa karI, enI pAse rahI, jala chAMTIne eno jIva rahe tema karavA mAMDayu-14 re sakhIo ! jaLa chAMTavAthI zuM lAbha che? bhInI cAdaro orADhavAthI zuM lAbha che? tame zIda bhUkha veThe che? zA mATe duHkhI thAo cho? ema kahIne mUcha pAmI jAya che-115 enA hRdayamAM vasI, mArelA astrane pAchuM khecI, ene pIDAkarI, duHkhI karI, raDAvIne kyAM jAya che, ema enI sakhIoe marane niMdApUrvaka kahyuM-16 22 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 170) corI karavA icchanAra corIne, pUchavA icchanAra pUchIne, jANavA icchanAra jANuMne, levA IcchanAra laIne, sUvA IcchanAra sUIne, jema tRpta thAya tema huM, vAraMvAra raDuM raDuM karate, ene A paTa upara citarI, atra lAvI, ne kRtArtha thayo chuM-117-118 e, asaMzaya Apane ja pati mAne che ke pati karI cUkI che mATe ene Apa svIkAro ane jema nale damayaMtImati karyuM hatuM tema karo -118 jema umA zivane paraNyAM, ne lakSmI kRSNane paraNyAM, tema e Apane paraNo ane sarva zubha tamane AvI maLo-1ra0 emAM Apane kAMI vidha naDaze nahi, ema kahIne citrakAra aTakayo, tyAre rAjAne aMtargatarAga romathI prakaTa thayo-121 rAjAe ratna ane kAMcananI bheTo svIkArI, ne citrakArane paNa kAMI ApyuM, je laIne te saMtuSTa thata, gayo-122 pachI kusumacAre bANane saMbhALavA mAMDayAM, temanAM paMkha khaMkheravA mAMDyAM, dhanu cekhuM karavA mAMDayuM, ne paNacha caDhAvI, tAryuM paNa-143 rAjAne kazuM gamavA na mAMDyuM, kahIM paNa e ramavA na lAgyo, anubhAvAdi saMtADavA na lAgyo, AkRti chUpAvI na zako, mAtra ene uddezIne lAvyA ja gayo-124 jevAmAM enI utkaMThAthI. e lavato hato, baLato hato, tevAmAM jayakezI taraphane koI mANasa AvyA ne A pramANe chelyo -125 koI ene nAza na kare, koI ene bheTarUpe na pAme, ema Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (171) AjJA karatA jayakezIe sAkSAt lakSmIrUpa ekaratna Apane bheTa mokalyuM che-126 Apa sarvadA jAgrata raho che, ne zatrane saMhAro che, ne sAmane ja Azraya karo cho, tema vipattimAM viSAda ke saMpattimAM harSa pAmatA nathI, tethI prasanna thaI amArA svAmIe Apane keTalAka hAthI paNa mokalyA che--127 e thAkelA hAthIone mArA mANasoe vRkSanI chAyAmAM bAMdhyA che, ne huM Apane namaskAra karavA Avyo chuM, ne ema meM mAro AtmA pavitra karyo che--128 rAjAe eno ati Arjava karyo ne ene saMto, ne kahyuM ke e hAthIo tophAna na kare ke koIne na paDe mATe tyAM jAo-128 jema mArgamAM jAgatuM hatuM temaja e purUSa, senA davAvALo ApatA sudhI jAge tema, upAyana apAyuM na hatuM tyAM sudhI jAgato hato--130 e hAthI kevI jAtavALA che, kevA che, tathA rAjAone rAkhavA pagya che ke nahi te jovAsArU rAjA pratIhAra sahita chanemAne ga -131 upadrava karanArane zamAvanAra e jayAM emano AvAsa hatA, tathA jyAM hAthI bAMdhyA hatA, te ArAmamAM peTho-132 je kadApi paNa virAmatA na hatA, ne je raNarUpI kIDAnI icchA karI te kriIDA sArI rIte karatA hatA, evA gajene tapAsIne eNe jayAM 133 zrama maTADavA mATe e latAgaDamAM gayo, tyAM vistAra pAmatAM nayanathI eNe AvIne beThelI lakSmI jevI koIkane dIDI-134 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1ra) , uMcAM karelAM bhamaravALAnI enI animiSa thaI gayelI AMkha namI nahi, ne e jANe harSajala pharavA lAgyo tathA amRta AsvAdavA lAgyo-135 enA lAvaNya ne pItA tathA puvaka sahita evI potAnI draSTithI thatA e strInA darzanane devatA loka je amRta pIe che te rUpa pite mAnyuM-136 jenAmAM cakSu vizrAma pAme che, ne mAruM mana paNa virame che, evI vizrAmabhUmi ane kAmavizrAmamaMdira A koNa che? je citrapaTa upara TharI hatI, ne mArA hRdayamAM TharI che, tene zuM smara Aja mArI daSTi AgaLa lAvyo ? A saMzaya TALavA mATe lAva boluM, athavA aja bole, ke enI sakhIo bole ne mAro saMzaya TALe. ema vitarka karato jema caMdraprabhA zAMti kare che, jema caMdana zItalatA kare che, jema madhu miSTatA vistAre che, ne amRta AnaMda kare che, tema e rAjA bolyo-17-138-138-140 he subhra ! tane kazo bhaya lAgavAnuM kAraNa nathI, ke tAre mArAthI guma thaI javAnuM kAraNa nathI, tArI mUrti ja sarva saMzaya kApI nAkhe che, ne tArA kulano prakAza kare che-141 zuM tuM koI apsarA che? ke A udyAnanI devatA che. je tAruM atula lAvaNya jhagajhagI rahyuM che te ja tArUM dIvyapaNuM prakaTe che-142 kayA vaMzamAM tuM zobhe che, kone mAtA ema kahe che, kone pitA kahI bolAve che. A sthAne kayAMthI AvI che, kone tuM zodhe che, belatI zA mATe nathI ?-143 zA mATe tuM vyathA pAmatI hoya ema azra DhALe che! zuM tArA hRdayamAM vaselo evo koi tane durlabha thaI paDyA che?-144 tuM AkhI coLI pahere che te uparathI dhAruM chuM ke tuM haju ka. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (173) nyAja che; ne pIDita jevI A sthAne beThI che tethI ema dhAruM chuM ke mara tane tenAM bANathI pIDe che-145 kIyA bhAgyazAlIne teM tArA nayanathI pIdho che ? ke jethI tArI " AvI avasthA thaI che; ne anaMganA tApe azru sUkAI gayAM che, tathA zvAsanA tApathI hoTha phIkA paDI gayA che-146 athavA, he subhra ! A sthalamAMnA koI dANa phalane suMdara jANI suMdhyuM che ? ke saptachadanuM puSpa ramaNIya jANuM suMdhyuM che ? zAthI tuM dumAya che ?-147 tAro vallabha tane mA paDe, smara tane mA naDe, vyAdhi tane mA De, koI gUDha Adhi tane mA pholI khAo, mATe tuM tArI pIDA kahe ne ema duHkhano bhAra vahecIne ocho kara-148 jenA upara teM rati bAMdhelI teNe zuM tIrthamAM sarvasvanuM dAna karI dIdhuM che ke tapazcaryA grahaNa karI ? mArI utkaMThA bahu vadhatI cAle che -148 jene umAye vara Apyo che, have A che, smare Apyo che, evA kone te draSTi apa che, mana soMpyuM che, ne yaza svAdhIna karyo che? -150 mArA upara amasAda karazo mA, ke mArA viSe kAMI viruddha bhAvamA jANazo, ema rAjAe kahyuM eTale zaramAI jaIne eNe potAnI sakhIne bolavAne IsAro bhamarathI ka-151 sakhIe kahyuM ke jema koI mitra bole tema tame bolelA cho Ane tame je pUchavuM te enA upara anugraha karyo che, ne ema tame sabhajanamAM zobho cho-152 sAMbhaLavAnI icchA hoya te avahita thAo, khA mArI sakhI ujajavala kadaMbakulane dIpAve che-153 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (174) - jenAthI dakSiNa dizA prakAzamAna che, ne jeNe samudrane mathI nA Lyo che, ke jeNe pRthvIrUpI dhenunuM vasurUpI paya rahyuM che, te jayakezInI A putrI che-154 pitAnA iSTavarane na joyAthI A anna letI na hatI, mahA kaSTa potAnA vikAra DhAMkatI hatI, ne potAnA cittane paNa evuM bole bale ThekANe rAkhatI hatI, ke ene joIne sarve baLatAM hatAM-155 e anna khAtI na hatI mATe enAM mAbApa paNa khAtAM na hatAM, ne svajana tathA sakhIjana sarvene sukhanuM dArigha AvyuM hatuM-156 daridramAM ati daridra evA koIke dArigha phaDavAnI vAMchAthI eka divasa ene karNanuM rUpa citrIne ApyuM-157 eNe paNa ati harSa pAmI, ati udAratAthI, dArigha phaDavAnI icchAvALA ene evuM ApyuM ke jethI enA manamAM leza paNa daridratA rahI nahi-158 e, kAMtithI saMpUrNa rIte bharelA rUpane, potAnI pAse rAkhatI, zobhAthI jarA paNa uNI paDI nahi, paNa ulaTI adhikatara zobhavA lAgI-158 pIDA nakara, mahAra na kara, bhedIna nAkha, cIrI na nAkha, huM tAre zaraNe paDelI chuM, ema e smarane vAraMvAra kahetI hatI-160 jo karNa sAthe huM sejamAM nahi poDhI zakuM te ati prajajavalita thayelA pAvakamAM samidhu rUpa thaIne paDIza ema e haTha karI beThI-161 atiprajvalita kAmAgnimAM A kanyA savara samidhUnI peThe saLagI jaze, te prasaMgamAM karNa vinA bIjo koI ene upacAra karI zakanAra nathI-162 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 175) eTalA mATe karNane varavAnI IcchAvALI ene ene pitAe e rAjAnA dezamAM mokalI dIdhI che, ne sAthe pirAmaNI rUpe agaNita gaja paNa mokalyA che-163 amArI sakhI hayAlu thaI je pRhaNIyane varI che, teja, megha jevA svarathI pRthvIne bhAvatA, tame pote ja nathI zuM ?-164 bIjA tRponI avagaNanA karI, temane kheda pamADI, je karNane pAmavAnA manavALI amArI sakhI ahIM AvI te ja amita vANIvALA Apa nathI?-165 karNa ja eno kara grahaNa nahi kare ne smarathI avijita raheze te, e jAte kSINa thai jaI ene mAthe kadApi na maTADI zakAya evo sahaja apayaza coTADaze--166 jenI kRti kSINa nathI thaI evI ANe mAre lIdhe bahu kaSTa vecuM, evI ciMtA, A sAMbhaLatA rAjAnA manamAM peThI, ne bolyo ke are re! teM ati kaSTa veDyuM, temAM tArI sakhIoe to tAruM rakSaNa na karyuM paNa te rakSaNa karanAra karNa A ra-167 he subhra !tArAM gurujane tuM mane apAyelI che eTale tArA pANinuM huM grahaNa karUM chuM; have tane IcchatA bhUpatine devatA sarve glAni pAme; tuM paTTarANInA padane pAma, mane rati Apa, trapA mUkI de, ne A madhupa khA, ema kahetAM rAjA ene paraNo-168 kukamathI raMgelI pAnIovALo, ubhaya pakSanAM baMdhurUpa, strIsamUha, pachI tyAM, tamArAM gIta gAIe, tamane zuddha sUtrathI pAkIe, tamArA AgaLa lU utAravA sArU ubhAM rahIe, tamArAM ovAraNAM laIe, ema gAto ane lIlAthI cAlato, Avyo-168 anyonyane dRSTithI pItAM, dhAmane dIpAvatAM, athane dAna ApatAM, ne AcAra yathArtha karatAM, e vadhUvara zobhI rahyA che--170 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (176) jene mada kadIpi baMdha paDato nathI, je potAnAM paripUrNa aMgothI parvatane paNa cIrI nAkhe che, evA potAnAM saMbaMdhIoe ApelA uttama gajone laIne, cAluya cAlyo-17 amita tathA vAtAdithI vikherAI na jatA, evA pirajanoe vadhAvelA akSatathI nahavAI jato e navI vadane sAthe laIne pitAnA ucca prAsAdamAM gayo-17ra sarga 10. ati vipula yazasugaMdha vistArato e nRpa, ane sarvatra saMkati evI nirmala pativratyavALI e, te ubhaya, zivapArvatInI ke viSNu lakSmInI zobhAne sArI rIte pAmatAM hatAM-1 je mArI prajAne koIe raMjADI nathI ke raMjADI zakatuM nathI, tene koipaNa damaze, ema putra vinAnA e rAjAne, gheryane haNa, ciMtArUpI vaghAta, thayo-ra je nAsI jAya tene meM raNamAM haNyA nathI, ke mArI jAte raNamAMthI pAchI pAnI karI nathI, parastrI sAthe huM bolyo nathI, ke tenI pAse gayo nathI; chatAM mAre putra nathI e zuM ? tAre putra thaze, tenA sparzanuM sukha te anubhavaze, pramoda pAmaze, ema je, atyaMta dhyAnarUpI zayyAmAM ja nimagna evA munioe vicArIne mane kahyuM che te paNa kema suI rahyuM che ? mATe saMtatine irachato tathA te mATe utkaMThita thayelo huM zuddha thai, zudha satva thakI, niraMtara samAdhine abhyAsa ane daDhAvate zrI lakSmInuM stavana ane dhyAna AdarUM. je A jagatamAM ApattimAM mAtA IcchanAranI, pAlana poSaNAdithI mAtA jevI thAya che, ke mAtA ja thaI rahe che, te mArA jevA daDhabhaktanI bhaktithI prasanna thaI mArA upara Aja dayA karazeja, sutanI IcchA karate e Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA A pramANe vicAra karIne, rAtrIe paNa dipAvalithI divasa jevA thaI rahelA, dhvajA ane mAlAthI zobhA velA evA zrIlakSmInA maMdiramAM, anna pANInI AkhaDI lai, dhananI paNa AzA na karI, paho -3-4-2-6-7. maithunecchA na karatA, ane guru sAthe paNa saMga na karatA, ane niraMtara lakSmImaMtra japatA, e rAjAe jala na pIne, tapakaranArane paNa, jala na pIvA sudhInA tapathI vismaya pamADya-8 jiteMdriya evA eNe koInI paNa paribhAvanA karI nahi, koI sAthe vAta paNa karI nahi, kevala japAkSaraneja ekAMtamAM jayAM kI, ne strIonA samUha upara paNa, bakarInA samUha upara jema na nAkhe, tema jarAe hRSTi nAkhI nahi--8 zarIramAM rahelA SaSine haNI, pApamAtra ghaI nAkhI, ati tINa tapa sahita, e, vighavighAta mATe, vibraharane saMtoSavAne samartha evAM kamalothI lakSmInI pUjA karavA lAgyo-10 aniSTa karanArane paNa e kAMI kAhe nahi, kevala ojhAra rUpa brahmano evo japa karato ke jevo brahmA muraripu ke iMdumitie paNa nahi karyo hoya-11 bali taiyAra karavA ne ghI rAkhavAne AjJA Apato, tathA pITha upara devInuM sthApana karI ane gurue ApelA maMtrothI puSa caDhAvatA, tathA AhUti Apato, e rAjA bahu dIpI uThe -12 nAsAgre sthira karelI daSTivALA, akSamAlAne hAthamAM lIdhelA, tathA AkAzamAM citta parovelA, ne vidvAn gurue ApelA maM. triothI pu5 ane Ahuti caDhAvatA, eNe niraMtara japa ka-13 taiyAra karIne ANelA bali ApatA, samAhita, sudhArasa 2 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) svAdate hoya ema pApa mAtrathI vimukta, amitatapaprabhAva kSINa thayA vinA, tapathI aMgane kRza karatA, A pramANe aneka divasa beThe-14. asidhArA jevuM vrata pAlata e ati tIkSNa buddhivALo eka divasa bIjA tamAma kArya tajI beThe hatuM tyAM, pitAne samaya na chatAM paNa potAnI sarva sAmagrI sahita varSARtu udaya thaI-15 makAzane khAI jaI aMdhakAra vistAranAra, AkAzamAM vyApI jaI pRthvIne paNa gaLI javA icchatA, medhe, pravAsInA mArga kApI nAkhatA evA, tRNa sahita jaLathI, dizAo bharI dIdhI...16 jema kAna phuTI jAya tema meghanAda thavA lAgyA, ne AMkho jhaMkhAI jAya tema vIjaLI camakavA lAgI; nadIe pUra caDhyAM, sarovara ubharAI gayAM, vanasthalo ghasaDAI gayAM, parvate cIrAi gayA-17 jeNe parvatane cIrI nAkhyA che, ne jeNe balAsurane mAryo che, evAne tuM che smara! haNa, ne viyogIne paNa tuM mathI (?) haNa, tane koI haNanAra nathI, ema jANe garjanAthI megha kahe che puSpanAM zarathI mare prahAra karyo, zastra te lIdhAM nahi, ke maMtrAyune paNa Azraya karyo nahi, te paNa potAnI zakti jaNAvatA, ane traNe lokane vaza karate, atula jaya pAmyo-18 je kekAravathI taMtrInuM smaraNa karAve che evA yUroe bane abhyAsa karavA mATe rAgaTavA mAMDayuM. tenI ja sAthe haMsoe paNa gAvAnI IcchA karI ane te mAnasarovara tarapha gayA-20 garjanA karI ghane bhaNAvavA mAMDele mayUra sAruM na karavA lAge Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (179) ne teNe (meghe) zIkhavavA maDilI pitAnI priyAne paNa prasanna thaI zIkhavavA lAgyo-21 je rAsa strIo zIkhelI te pharI gAvA lAgI, ne strIone gavarAvavA lAgI; ne tame hIca zIkhyAM ho to lAvo huM zIkhuM ema paraspara balavA lAgI-22 jyAre AkAzamAM megha chavAyA, ne tenI pAse bagalIonAM ToLAM bhamavA lAgyAM, tyAre miyA mUcha mA pAmo ema cirakAla dhyAna karI, jyAM hatA tyAMthI pathiko nIkaLyA, ne mArgamAM kaSTa pAmyA -23 he megha je tuM ahIM na hatA te tarAnI parama pIDAthI pIDAtA mAruM zuM thAta ? mATe cirakAla rahe, ema, patrathI TapakatAM biMdunI paNa icchA karate cAtaka vadato beThe che-24 zamamAtrane mathanAra, zarathI jagatane chAI nAkhanAra, prItino pati, ne ratino varelo miya, evA kAmadeve jaya pAmavA mATe dhanune kaMpAvavA mAMDacuM-25 he nAtha ! taTane vidAratI ne vRkSone paDatI nadI Apa sukhe taryA Apane have ratisukha vaso, ane vistaro, ema pathikane miyA kahevA lAgI-26 bhamaro badhe patharAyA ne kadaMbanAM puSpane chAI nAkhyAM, indradhanuSu kheMcAyuM ne AkAza tethI chavAyuM, tathA pRthvI vistAra pAmatI lIlotarIe chavAi-ra7 pUrve cirakAla tajavAthI vismarAyalI kekAne, natyalIlA, jo, he kAMta? tamane sAMbharatI hoya to kekA vistArone natyakaro, ema jANe mayUrIe potAnA priyane kahe che-28 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (180 ) kaMpAvatA ne tane dhRjAvatAM A jhaMjhAvAkaranArI tArI iSTa devIne ke tArA rakSaNa huM pAMca ! tarukhaDane tane jo, ane tArUM rakSaNa kA iSTadevane saMbhAra, ema jANe megha kahe che--1 9 je vRddhi pAmavAnI icchA na karI madananI pUjA nathI karatuM tene ame nathI naDayAM ema nathI paNa naDayAM chIe', tethI jene vRdhdhi pAmavAnI icchA hoya tevAM enI pUjA karo ema ketakIyA jANe alinAdathI pAkAre che--30 jenAthI kAma ati vRdhdhi pAmI phAlyA che evA ati pravRdhdha ghana, janAnAM manane kAmavyathAthI pIDavA samartha thayA, paNa dhyAnathI karIne dRDha karelu evu e rAjAnu mana tene jarA paNa halAvavA samartha thai zakayA nahi--31 eTalAmAM, jeNe ati vyApelA adhakAranA dhvaMsa karelA, ne kSaya karelo, tathA nakSatramArgamAM ( AkAzamAM ) ramaNa kareluM, ne maneAhara rIte tapelA, evA, have astAcale rahelo, sUrya, kSudhArtta hoya tema, digaMtare gayA.--32 je guhAmAM bharAi raheluM, ke gADha vanAmAM saMtAyaluM, te timira AMkhAne DhAMkI nAkhavuM, ne alakane kAratuM, bhUkhyA rAkSasanI peThe, iMdrAdhiSThita dizAne gaLI gayuM--33 pachI, smRti putri, ane zarIre caMdanAdithI pavitra thayelA, tathA nRtyAdi kalAne pAvana karanArA, evA apsarAnA samUha; dizAAne dhvajAthI zaNagAratA, sarvene pAvana karatA, ane pRthvIne pavitra karatA, lakSmIsthAnane pUcha, ane tyAM AvyA--34 kadI kaleza na pAmelA evA karane taMtrI vagADavAnA kleSa pamADI tathA aliSTha evA khabhAne taMtrI bhArathI kaleSa ApI, vileAbhana Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (181) karanArI, koi jarApaNa lubdha nahi evA 5 upara daSTi bAMdhI, zarIrane bhAvAdithI kaleSa pamADavA lAgI-35 bIjI, bhayamAtrane nagaNakAranArI, A ati saMyata chatAM paNa ApaNA jevI sAbhilASaNane nahi sahana kare ema nathI paNa sahana karazeja, kemake ene kaze kopa caDhato nathI, ne kadApi caDhaze tepaNa krUra thaI ApaNane e mAranAro nathI ema kahetI, nAcavA lAgI-36 koI aparicita apsarA, tame rAcinA bharto, nakSatranAtha che, tejathI karIne AkAza tathA AThe dizAne choI nAkhanArA cho, ema enI stuti karatI, tathA kAMcaLI ane caraNIyAne pharI paheratI, gAvA lAgI-37. zoka karatI ane tamane jarApaNa pIDA na karatI evI mane zAmATe khaDA karo cho, ne mArI dayA lAvI, kema bolatA nathI, ema vANInA gAnathI roine enI stuti karatI koIe, zrInI stutimAM lAgI rahelA ene Thapako dIdho-38 A korSa karaze ! ke kSamA karaze ? ke ramavAnI icchAvALo hoI ApaNAthI ramaze ? ema ramarathI zekAtI bIjI aneka vitarka karatI, AgaLa zIkheluM evuM gIta paNa saMbhArI zakI nahi-38 are ! e DhoMgI ! bhoLA dilavALI, tane sevavAnI IcchAvALI, tArI sAthe saMgamecchAvALI, evI mane tuM zA mATe seva nathI, ne saMgama karavA icchatA anaMganA tApathI baLatIne zA mATe bALe che? ema dhRSTatA grahaNa karavA IcchatI, lAja mUkI devA icchatI, potAnA cALAne saMtADavA na icchatI, tathA bhAvathI bheLe baLe ughADI paDI jatI ne tAlI mAratI, koI ene A pramANe sahasAja kahI beThI-40-41 tuM ati mAna dharIne saMtoSavA Icchato nathI, varavA IcchatA nathI, tema pAse AvavA paNa Icchato nathI, ane pelInI pAse javA Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (182). tyA tene varavA Icchate tathA saMtoSavA Icchate tenuM cittamAM dhyAnadhare che, ema tene sevavAnI IcchAmAM tuM nirta thayo chuM, te bhale vadhatA AnaMdavALI, tathA sevavAnI icchAvALI, evI meM, pANI vinAnI nadIne taravAnI IcchAvALAM, chatAM pAra javAne asamartha evAM locana tArAmAM vyartha ja parovyAM! ema koIe ene kahyuM-42 43- zarIrane ati kRza karI nAkhatAM tapazcaryAdithI, daridra maTI samRha thavAnI icchAvALo puruSa lakSmIne bhaje, to AzcaryakAraka rIte lakSmIthI pavitra thayelo evo tuM aMgane A rIte sevAmAM niyoje che ! tamomAtrane gaLI jatuM ne khAI jatuM tArU te ja tane adhIza rUpe prasidhdha kare che, te bhikSuke AdaravA yogya evuM A tapa tuM zA mATe laI beThA che? Avo prazna karatI mane jo tuM mAravA Avaze ke kepa karIne uttara nahi Ape, ne ema Dhaga karIne besaze te A kamalanI peThe huM tane masaLI nAkhIza; ema pIDA karanArane paNa kAMi na karanAra, ane ramavAnI IcchA karanAra sAthe paNa na ramanAra, evA ene kahI, nAcavAnI IcchA vALI, ane bhamarane nacAvavA irachatI, koIe kamaladalane TuMpI nAkhyAM-44-45-46-47 tAruM nAma japatI A strIonI avajJA karI Avo tuM zuM varge javAnI icchA kare che, ke kAMI IcchatA aMta:karaNathI kazI gupta IcchA pUrNa thayelI mAge che, ke mokSa Icche che ! paNa Ama te temAMnuM kAMI thavAnuM nathI, athavA, jyAre baLadane dUdha nIkaLaze, parvate uthalI paDaze, samudramAMthI vaDavAgni nIkaLI jaze, pRthvI calaze, tyAreja tuM mane aDI zakaze, ke tArI rati saMbaMdhInI IcchA pUrI karI zakIza, ema tAro nizcaya hoya; ane tuM samathe ane adInachate paNa mArA jevI asamartha ane ati khinnanI paNa rakSAna kare, to huM marI jaiza, tyAre mane tuM kyAM pAmIza, eTaluM e tuM sarva vAtane jANa chatAM jANI zakato nathI chatAM mArA pati bhASaNana karate ane mAro aMgIkAra na karato paNa, tuM ja mAretA lAja tajIna Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (183) pati rUpe varAyalo ne svIkArAyache; ema kahIne bhaya mAtra kore mUkelA evI koie, ane bAthamAM levAnI icchA karatIe, ane peAtAnA aMgathI Dha MDI dIdhA--48--49-50 51 brahmane viSe nizcala samAdhimAM sthira thayelA, ane vighramAtranA bhayathI atyaMta mukta evA, kopane dabAvavAnI icchAvALA, AtmAne vaza rAkhavA icchatA, rAjAe te vAta sahana karI--5ra pachI divyAMganA, kAmanA zarapAtathI pIDita, lAja pAmatI, spaSTarIte bhagnamanAratha thayelI, kSINa kAMtivALI, ne kSINa budhdhivALI, thaI AkAzI AvelAM vimAnamAM besIne gai --13 ati parAkramavALA evA nape maMtra pUrNa karyA tevAmAM, koi ati dhRSTa, kakArI, tathA jADA dAraDAthI kaThe bAMdhelA kerAvALI, ati dhAra zabda karatA, puruSa enI samIpa AvyA--54 adhakAra jevI AkRtivaLA, ati kaThina evA maMdarAcalathI leAvAyalA samudranA jalanA dheASa jevA kaThavALA, ne duSTa hRdaya vALA, samAdhistha rAjAne, tenA svAmI hAya ema, JAma kahevA lAgyA-55 phrAMTa jevA tu ati snigdha mArI dRSTie paDacA che . ne mArA krodhanA viSaya thayelo, ne mane iSmA upajAvanArA, tu kapaTAcArana! che; tArUM snigdha zarIra zuM mArAthI nahi khAi zakAya ?--56 zrImadira azAnta dAntathI sevI zakAtuM nathI, tema spaSTarIte mArI pUjA na karanArathI paNa sevI zakAtu nathI, ema spaSTarIte jeNe mane balidAna ApyuM nathI evA tu mAro bhakSa thayAche ema hu mAnu chuM--57 vizvamAtranuM bhakSaNakaranArA ne amarane kramanArA, rAkSaseAthI Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) A sthAna pUrve chavAI gayeluM ne bharAI gayeluM hatuM tethI tenuM rakSaNa karavA mATe bIjAnA sAmarthyane zamAvanAra evA mane ramAe niyo che-58 sAmAM AvelA rAkSase e karI kADhelA dhine dekhI kopAyamAna thayelI, ne tethI kopajala rUpI azru pADatI lakSmIdevIe temanI sanmukha jaI ucca zabdathI pratijJA jaNAvatA mane evI vRtti nakkI karI ApI che ke je utAvaLo thaI tane pUrve balina Ape.te maMtrapuSAdithI pUje te paNa tene huM turata prasanna thavAnI nahi, ne te, kedha pAmelo evotuM tene bali thAya--59-60 tethI zrIe A pramANe niyamelA evA tane, he dhRSTatAthI jenAM keza ane semapulakita thayA che evA ! huM dAMta ane dADhane harakhAvate, ane kezaromAM cita anubhava, tane khAvA taiyAra thayo chuM-61 mane te zuM paNa koine paNa vismaya thAyake te jenI A pUjA karavI joIe tenI karI nahi ne prathamathI ja devInI pUjA karavA prava, ne mane to te dITho paNa nahi, te have zuM joI rahyo tuM maMtrathI saMskAra pAmelo hoya, uttama netrothI saMskRta heya, astrothI samRdhdha hoya tArA bahu balathIja sArtha hoya, te paNa tuM ahIM sapaTAyo che te have kSaya pAmyA vinA bacAne nathI - 63 te A janmamAM je na levAnuM sIdhuM hoya, ma karavAnuM karyuM hoya, agamya prati gamana karyuM hoya, na paDavA yogya ne paDayAM hoya, kara na levA yogyanA paNa lIdhA hoya, abhakSya bhakSaNa karyu , gupta pApa karyuM hoya, ke viruddha vacana kahyuM hoya, te sarvane have pazcAttApa karI le kemake huM tAruM mRtyu chuM--64 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 185) rAtranAM asthirUpI sareNu upara te pUrve je AyuSane tejita karyAM haze ne tethI je kIrta meLavI haze tathA lAkanAM vakhANa sAMbhaLyAM haze te sarve yukata evA tane Aja ame mAravA mATe pakaDI beThA chIe--6pa bhaya pAmIne tane pANI chUTayAM nathI, tuM nAThA nathI, kSINa thayeA nathI, ke dIna vacana khelyA nathI, eTale tane khAvAnI icchAvALA me' je A tane mAravA asra uMcu karyuMche tene harSe pAmI jo Coppe - Ama kheAlatAM ne pagavaDe pRthvIne AghAta karatAM e koNa jANe kyAMe pezI gayA, te nizcala samAdhimAM TharelA culuyane iTalAbha mati vyartha na jAya tevA darzananI matIti thai--67 lakSmIe khAryathI mAthuM dhUNAvyuM, rAjAnI stuti karI pote AnaMdAzruthI nahavAi gai, te vighnakarmathI dUra thai, krutine dRbAvI besI, AnaMDha ApavA unmukhathai, ne enI pAse gai -68 he mAtAe ! jo tame enuM rakSaNa karatAM ho to enuM rakSaNa karo, jo tame enA dhairya dinAM vakhANa karatAM he| tAte karo, ne he caDi tu enI rakSA karanArI hoya teA te kayAM jA, enI stuti karatI hAya tA te kara; zA mATe tame vA2 karA ! ne huM pRthvI ! zA mATe raDe che dhIrI thA, hasavA lAga; he dharma! tuM hImata rAkha ne have / nahi; artha ! ro nahi paNa hasa; he sarasvati ! tuM maiM mithyA rAi, have jarA rAiza nahi; ne he vizrvavinAyaka ! enA upara vinna nAkhI tuve tamAro yaza mA A karo; tema bIjA koi paNa have tema na kare; kemake susaMskAravALA ane Aja lakSmI varathI pariSkRta kare che evuM, e pachI, vetravatI khAlI-9970-71. smitajyotinA samUhathI AkAzane alakAratI devI prasanna tha 34 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i, ekadama, rAgadevavimukta evA ene upaskAra karatI, A asaMdigdha vacana belI-72 huM tuSTa thaI chuM, tArAM pApamAtra vikherI nAkhI nirmala karuM chuM, have tane kadApi viM naDanAra nathI; je je vinathI tane harakato thaI tethI tethI ulaTuM tAruM tapa adhika adhika dIpyuM-73 vAM kSetrapAla, viSNu, ane zaMkaranAM, zvAna garuDa ane vRSabha paraspara sAthe tephAna kare che, ne jyAM kAmadhenune vAchaDuM dUdha pIvA mATe mAthAM mAre che evA svargamAM paNa tArI AjJA amatihI pravartI-74 tArI gAya sarakhIne paNa pIDA thazo nahi, ne he vatsa! tAro teza nirupadrava rahejo, ne AnaMda pAmo, have samAdhimudrA caDhAvIza nahi, uthAna pAma, tAruM ethI paNa je kAMI abhIsita hoya te pUravA huM taiyAra chuM-75 brahmacArI, kAryasiddhithI harSa pAmelo, zobhAyamAna, tapathI kaleSa pAmelo, ne sudhAthI jANe tRpta thayo hoya tevo, ne vANIrUpI hArane jaNe guMthato, e rAjA, pachI, prasAda mukha lakSmIdevIne A pramANe stavavA lAgyo -76 he sarvavyApini ! pazvAdinI hiMsA karyA vinA ja je karuNAmaya evAM tamArI pUjA karavAno AraMbha kare che te atyaMta yaza pAmI, kArya sidhdhi pAme che-77 ati nirmala mati rAkhIne jemaNe tamArA caraNanuM pUjana prApta karyuM che, temaNe Atmastha thaI kalinI vaMcanA karI, potAnA arthanI siddhi karI che-78 je bhaktipravaNa nathI temane to tuM durlabhamAM paNa durlabha che, Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa bhakti karanArane te sulabhamAM sulabha hoI, RddhinuM nidAna che, . ema huM satya kahuM chuM-78 nAzI jaine (1) samudramAM majajana karanArI tene brahmA paNa khI na zakyA, ne te vakhate jaganmAtra ati durgatine pAmI gayuM, evo je tAro prabhAva tenI kalAmAtrane paNa koI kalI zake ema bhale astra grahaNa karo, satyazAstrAdi avagAha, pavata ke samudrane ela che, ke yajamAna agnihotra grahaNakara, e badhAmAM jo tAruM dAsInya hoya te badhuMe vyartha che-81 he kamalavAsini ! tamAruM suzliSTa vacana jANe amRtane ja varasAve che, ne tamArUM mukha paripUrNa caMdratulya che, nakhanI kAMti kaustubhanI zobhAne dhAraNa kare che, ne be hAtha kalpadrumanA palava jevA che; tame Aryane ArivaMda detAM e, pratyakSa kAmadhenunI peThe, kAMIpaNa zabda karyA vinA, mArA upara AzirvAda rUpI mahA upakAra karyo che, ne tame je, pRthvI upara kAMI paNa zabda karyA vinA mArI pAse AvyAM che, te tamArU gamana airAvatanA gamanathI paNa ati uttama che athavA emAM zuM kahevAnuM che? kemake e badhAM e tamArAM sahodara che, ne sevA karavAmAM ati nipuNa e sarva tamArA caraNanI sevA kare che ne jenAM viddhamAtra ghANe karIne cUrNa karI nAkhyA che, evo dAnAha mArA jevo paNa te caraNane nitAMta seve che-82-83-84 pUrve paNa, he mAtA ! he pApanAzini ! tArA putrane kAMI nyUna na hatuM, kemake pRthvI kuSTapacyAnamayI hatI ane zatrusamUhanuM pairya atyaMta vizIrNa hatuM-85 (1) samudramaMthana pUrve durvAsA RSinA zApathI lakSmI samudramAM saMtAI hatI evI purANakathA TIkAkAra Ape che. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (188) he munivaromAM pradhAna ! jo Apa mArI ruci pUrNa karavA ane mane adhya karavA icchatAM ho, tathA mArA citta mAM vAsa karatAM , to mAre putra tha joie, teNe ramavuM joIe, ne dinapratidina cAlatI jatI ramya vRddhi sahita teNe utkaMgamAM paDavuM joie-89 ApelAM varadAnothI pUjavA yogya, ane jagatamAM jenA vikhyAta guNa che evI lakSmI, he vatsa ! tAro putra, gAMdhArasvara gAnAra janothI (1) gavAyelA yaza vaDe diMgatane bharI nAkhanAro thaze, ema kahetI aMtardhAna thaI gaI-87 potAnI priyAne AzleSa detA, AkAzamAM ubhelA, vimAnamAM beThelA, niraMtara lakSmInI sevA karanArA, meda pAmelA, ne tvarAvALA thayelA, evA devatAoe te prasaMge ati harSe caDhelA rAjAne pu05 varasAvavAne miSe, zuM AliMgana dIdhuM, zuM upAyo, zuM maitrI jaNAvI ke zuM bhUSaNathI zobhAvyo -88 jarA paNa garva na karatA, tapathI karIne jANe jIrNa thayelA, unnati pAmelA, pApamalathI atyaMta mukta, ane pRthvImAM sarvathI zreSTha thayelA, evA e rAjA pAse avibhakta cittavALAne ekaja mAnA jayA bhAI hoya evA, puranA sArA loka harakha karavA AvyA-88 AnaMda pAmIne utsava karavA maMDelA evA loko sahita, amRta pItAM hoya ema lokanAM netrathI pAna karAta, uttamAsanavaDe hAthI upara beThelo, iMdranI zobhA pAmato, e rAjA potAnA mahelamAM gayo-80 sage 11. RtusnAta evI devIno rAjAe pachI upabhoga karyo, ane teche, ughAnane viSe, sAthe ja pAtramAMthI, te samaye, khAdhu-1 (1) gaMdhathI. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) mItinA yogathI, eka pIe te bIjuM pIe, eka khAya te bIjuM khAya, eka bese tyAM bIjI bese, eka khase tyAM bIjI khase, evuM temane thayuM-2 rUpAnA vAsaNa jevA ujajavala mukhavALI devIe pachI garbha dhAraNa karyo; te jANIne vicAra karI karI karNa tenuM rakSaNa karavAnA prayane ka -3 AzAtaMtunI vRddhi karanArI devIne, bhISma ane vAyunA jevA balavALA, ane sarvane AnaMda ApatA, e rAjAe, putranI utkaMThAthI dehadakArya vAre vAre pUchayuM-4 vAvelI vastuothI, vINI lavAya tevI vastuothI, aNAvelI vastuothI, jalathI sAdhya thAya tevI vastuothI (2 ), mAdhuryAdi vastuothI guNayukta ane vakhANavA yogya evA rasathI pUrNa evAM bIjAM khAvAnAM padArthothI, enuM vacana thatAM ja sahajamAM meLavI AhelAM, ne jANe svargamAMthIja hAthe kheMcelA doraDAthI tANI ApyAM hoya tevAM e sarvathI, yuddhamAM koIthI paNa na name evA eNe dehada saMpUrNa karyA-pa-6 tAre jarApaNa lajavAvuM nahi ke AtmAnI IcchA jarA paNa dAbInAkhavI nahi ema ene kahetAM, amAvAsyAnA sUryanI peThe - rAjAe amAvAsyAnA caMdrane paripUrNa pU-7 he devi ! dhAgya maMtrothI ne hiirvazeSathI punIta evA cityAbina sahita paricAcya, apacAthya, AnAthya, samUhya, Adi agninAM darzananI tuM icchA kare che tethI tane, kaMDapAcya, saMcAcya, rAjasaya (2) tIthiI . Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) Adi yajJa karanAro, tathA anaMta puNyanuM sthAna, ane AkhA vizvanA vijaya karanAro, evo putra thaze ema rAjAe rANIne kahyuM-8 gavighanA vicchedane mATe nitya bhUmi upara gAyane rahevAnuM RSie laI beThA (1) ne saMvAghAgnimAM yAjyAethI karIne ApavA yogya AhUtio ApavA lAgyA-10 aheya evAM kartavyamAM niraMtara jAgatA, ne jemanAthI ISTa siddhi saMbhave evA, tathA pUjya, bhajavA yogya, evA purohitethI ati uttama, vighavighAtaka karma, AraMbhAvyuM-11 zatruthI sahana na thAya evo, keIthI upahAsa na thAya e, koIthI tapAvAya nahi evo, sarvathI pUjya, evo e garbha, lema kuzala, amArAM bhAgye jo ema te samaye enA AcArye dhyAna karavA lAgyA-12 spaSTa rIte bhArevAyAM thayelAM tamAre he viA have bahu dhImethI bolavuM, nIvI narama bAMdhavI, tathA dAru Adi kepha karavI nahi, tathA upasaryanI pAse paNa javuM ke bolavuM nahi, ema ene AcAryanI uttama strIo zIkhAmaNa devA lAgI-13-14 ema e ati vizuddha rANIe, navamAsa pachI, puNyamAtranA vikretA ane brAhmaNakSatriya vaizyazUdrAdine pUjaya, evA putrane prasava Apyo-15 pachI vAhane caDhIne pAjJAthI AvelA jJAnane viSe paraspara vAda vivAdathI nizcaya karatA, ne niraMtara satya bolatA, evA ghaNA sujJa devoe A pramANe kahyuM-16 (1) bhaya upara gAya dohovAthI vizvanI zAnti thAya che emaTIkAkAra Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) e arikIrtine haNanAra, tathA potAnA pratApagninA cayanathI dvIpa bhUpAlone paNa ukhADanAra, ne niraMtara satya bolanAra thaze-17 sarvasAdhanamAM puSya nakSatra jevo kalyANakArI, ke tethI paNa adhika siddhivALe, e ati prakAzI raheze; ne bhidhAnya (1) mAM potAnA azvone navarAvI dizAmAtrathI suvaNarathAdi kheMcI lAvaze-18 rAkSasarUpI dhRtane sUrya jevo, ne prajAne tiSya jevo priya, e rAjAonI stutino viSaya, temanI sevAno pAtra, ne temanA Adarane bhogavanAro, thaze-18 vipattinA kAlamAM devatA ane nAgalokathI zaramAI ane zaraNa levAyelo evo je vizvAmitrano ziSya (zrIrAma) hato te ja deva atra avatache-20 pUjya, tathA jenA cAritranI kalpanA na thaI zake e, ne cAre uttama kAryano jANanAra, dAnathI karIne jagatane AnaMdanAra, devatAnAM kArya karaze-21 e pRthvIrUpI gAyane nItithI navarAvaze, niSpApavatI karaze, ne enuM dudha dohaze, tema brahmadhyAnamAM lIna thayelAnA dhyAna mAmAMnAM vidanane haraze-22 A pramANe bhaviSya rahasya kahI rahyA tyAre temane, ati prakaTa AnaMdavALA rAjAe, dujaNI gAyo ane meM moTAM haLathI kheDI zakAya teTalI jamIna ApI-23 (1) e nAmane hada vizeSa che ema TIkAkAra. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 192 ) gAmanAM parAMmAM rahenAra loke, madamatta thai, bhAguM tUTacu khAlatAM, kArtikeya jevA enA janmathI kukuma dheALIne utsava kA--2 4 pRthvInA pAlanAra ane svarganA rakSaNa karanAra evA karNaputranA guNanA pakSapAtavALA, peAtAnI priyAe sahita, devatA svagemAM gAvA lAgyA--25 karNaputrano janma thayAthI ziva viSNu brahmA ane bIjA amRta pInArA sarvee daityone tuccha jevA yAddhA gaNyA----26 puNya vALA sAmarzamAM thayelA, vipakSAnA vikSepa karI sahAra karanAra ane vidjjanAnA priya e, bIna zarIrane dharI AvelA kAma jevA dekhAyA--27 rAjavyAghrane ghera, ati vinIta, spaSTha kaThavALA, ne phulAvelAM nAka sahita, sUta mAtRkAnA pATha karatA, vidyArtha AvyA--28 pupamAlAthI zAbhatA, ane amRta pInAra devatA jevA, zaMkha ukanArA, ucuM jo! ( gAtAM ) AkAza teja pAna karI jatA, evA jANanArAoe gAna karyuM--29 JAnaM pamatA, ane janmanI vadhAmaNI khAnArane inAma ApatA, tathA vilaMba na sahana karatA, ane anyakAryamAM jIva na parovI zakatA, mitrajanA AvyA--30 pAlava halAvatI, mAtsAhana karatI, ne kAMtithI Akazane lIpI nAkhatI, strIonA samUha anyA-31 ujjavala bhUSaNa vALAM, AnaMda pamelAM mukhAraviMdavALAM, krUratAM, beThelAM, evAM baMdhujanathI e madira zAbhI rahyuM --32 rAjAe, nAyaka, ane grahanAtha ( sUrya ) nA jevI kAMtivALA, Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (193) zatrarUpI vananA dAvAnala, puNabhAvavALe, ane zaMkara je, e rAjA teNe sarvane yacita karyuM-33 - harSathI savatAM locanavALA ane dharmadhuraMdhara karNa, dhAnya ane dravyanAM dAna ApIne, jalacane paNa abhaya sukha apAvyuM doSa karanArane daMDanAra, samudra jevA gaMbhIra, eNe, harSAzru nIkaLavAthI ucAM karelAM nayanavALA, kArAgAramAM paDelAne paNa choDavA -35 jIvita pAmelI ne tethI harSa pramodatI hariNIoe sAMbhaLeluM, tathA koIthI paNa ullaMghana na thaI zake tevuM, abhaya eNe vyAdhabhUmiomAM paNa sArI rIte jAhera karAvyuM-36 pitAnI kAtithI AkAzane svaccha karanArI evI nartakI ane gAyikAne, gAyako sahita, niputratA rUpa kalaMka chedanArI zrI lakSmInA utsava mATe AjJA karI-37 saMvatsara jema, ce tarapha pharatA ane lokonI garaja pUrI pADatA rAjAne priya evA vavAdi dhAnyathI zobhe che, tema putranAmakaraNa mATe beThelo rAjA, harSa pAmatA, savilAsa pharatA, ane savaMdA sahAya thatA evA rAjapuruSothI bhato ho-38 raMtidevanI peThe, A AnaMdakArI putra, vomAM zreSTha thAo ema gAtI vRddha strIoe kumAranuM nAma jayasiMha evuM pADavuM -38 mAthuM kApanAranA je kaM5 karanArUM enuM nAma sAMbhaLatAM ja bhayathI nAThelA zatrurAjAe killAo racavA maMDI paDA-40 bAlakanuM zeSa khAnArA, dharmazIla, yazano kAmanAvALA, zAbhA Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) cAravALA, ane bahu samartha, evA puruSothI putranI rakSA mATe rAjAe yojanA karI-41 surA na pInArI, ane surApAna karanArathI dUra rahenArI, kumArane sukha thAya tema karanArI, cakranAmanuM gIta vizeSa gAI sAtvanA karanArI, evI dhAve kumArane ramADa--42 mAMDamAMDanA yudhdhamAM rAjAnA putrane spardhA pUrvaka belAvata, ane temane vANiyA sALavI a.dinAM bAlakanI peThe harAvato, e rAjAno bAlaka vRddhi pAmate cAlyo-43 gAyo cAranArA jenA pitarAI che evo, ane ge pa evI saMjJAvALo, hari jema (yamunAnA taTo upara ekale ro) tema e (sarasvatInA ) taTonI bAhyabhUmimAM ekale ro-44 eka gAu cAlI nAkho, tathA zagune mArI nAkhato, gAMdhArInA kumAranA mAranAra (bhIma), (kujhamAMnI sarasvatinA taTa upara ramyo che tenA peke, ratinA, kaleza ane tamoguNane hANanArA, taTa upara e ra -45 patija khAya evI kanyAnI peThe zatrumAM phekavonAM zatadhrI Adi ane, pitAnA barobarI sAthe, mAMDamAMDa ramatamAM, temane mAthe ne page re, zatru upara pheMkavA e abhyAsa kare che-46 kA, lakSaNavALA, he I strIne na mAratA, abrahmadha, e na che ( kuti karI), bAhu, ane uraH kapATane ghA karato, ne hAlIne paNa mate e makavo 2ja ane nAnI uthalapAthala karAvanArA evA, mArAmArI karanAra AdinA veza badalIne pharatA, zatranA cAro, bhayabhIta thaI Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (185) jovAyalA, eNe nagarane trAsa ApanArA duSTa hAthIone paNa damyA-48 karNanaMdane, pRthvI ane AkAzanI kukhone bharI nAkhatA yAthI ne dInanAM udarane bharI nAkhatAM dAnathI sarvathI pUjya evI paropakAritA prApta karI-48 halAcudha jevo e jyAre pUrNa AkarSathI ghaTagraha kare che (1) tyAre dhanuSa pakaDavAmAM ke kharka vAparavAmAM koNa enI barAbarI karI zake ?-50 yaNi, zakti, asi, vaja, tomara Adi zatrune e jhAlA; athavA badhAM chatrIze (2)Ayudha jhAlave kuzala hata-51 hatizAstranAM sUtro ne yathArtha jANanAro e, evI rIte duSTagajone aMkuzathI kabaje kare che, ke jethI pANInAM baheDAM lai jatI caMdramukhIo nirbhaya thaI jAya che-para . (1) dhanurvidyAne abhyAsa karavAvALA be cheDe ane vacamAM kAMNAvALu caturbhujakhya dhanuSpa jevuM uTanA baraDA jevuM vAMkuM lAkaDuM laIne tene doraDu bAMdhI te doraDAne bIje cheDe retIthI bharelA ghaDAne bAMdhe che. pachI pelA lAkaDAne kheMcIne jamaNA kAna AgaLa laI javuM te eTale sudhI ke pele ghaDo DAbA hAtha AgaLa Ave. AvA lAkaDAnuM nAma Akara kahe che. ne je pelo ghaDe Ave tene ghaTagraha kahe che. barAbara kheMcelo AkarSane pUrNa AkarSa kahe che. ema TIkAkAra. (2) cakra, dhana, vaja, kha, zurikA, tamara, kuMta, trizula, zakti, parazu, makSikA, bhali, biMdipAla, muSTi, leki, zaka, pAza, paTiza yaSTi, kaNaya, kaMpana, hala, muzala, gulikA, karI, karapatra, taravAri, kuddAla, kuzkeTa, kophaNi, DAha, DayUsa, mura, gadA, ghana, karavAlikA, ema TIkAkAra. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanu dharanAra, ne daMDadharanAra, tathA kavacadhara, ati manohara, e, sukAnI jema nAvane, tema duSTa ane bahAra pherave che--53 pupacaya karatA vidyAdharanI vidyAne ekAMza zIkhelA eNe astravidyAnA parAkramathI garva caDhelA zatruo AgaLa, sarpanuM viSa utAranArI zakti jevI, zakita darzAvI-54 maheTA mananA eNe, aparAdhI chatAM paNa ni:sAra hoya tenA upara samAraMbha karyo nahi; moTA hAthI haNanAro siMha itihara () zvAna upara kUdako mArato nathI-55 leza paNa mala jenA cittane lAgyo nathI e, ane gurunA pAdana rajane grahaNa karanAro, e, phalavAlA vRkSanI peThe, puruSone sevavA yogya tha-pa6 zarasamayamAM jema vAtApi ne devApine bhakSa karanAra muni (agaratya) udaya pAme che, ke te RtumAM jema DAMgarano vipula pAka uge che, tema e paNa udaya pAme-pa7 svachaMdAcArI, marajI pramANe vartatA, ne lIDAM karatA, vatsanI pAchaLa jema bAlako rakhaDe che, tema enI pAchaLa kiM karo phare che--58 kIrtine vadhAranAro, arthIne dravya ApanAro, ne tema chatAM keTaluM ApyuM tene hisAba na gaNanAro, ne tejathI karIne divAkarane paNa kare mUkanAro, e puruSArthamAMthI traNano bhegavanAra thayo--58 somavaMzano mukuTa, ne sUryaputra (karNa athavA manu)nAthI paNa adhika, sarva prabhAkaranA udaya samaye, e sUryane tema pitAne name AzcaryakArI guNazrIthI, eka bhakti parAyaNa evA eNe po'tAnA vaMzanA AdirUpa sUrya ane caMdrane prasanna karyAM-61 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) jagano saMhAraka, jagatnI utpatti kartA, evA caMdra mili zrIzaMkarane e balidAna Apato, nAMdI karate, ne namaskArAdi karato-62 jenA prati e hAtha upADe, ne dhanuSa grahaNa kare, tenuM pAnuM, yamarAjanA citragupta, teno samaya na thayo hoya te paNa, kheja-63 e, raNamAM racanA karIne ubhelAne jaMghAno Azraya karavAvALA kare che, ne ema dinakara jeva, pitAnuM nAma caMdramAM paNa TAMkIde che-64 anaMtabhakitaguNavALA evA, ane potAnAM nayananA caMdrarUpa sutane, pRthvInA sUrya evA kaNe eka divasa bolAvyo-65 AjJAkArI, harSa karanAro, ne sevAkara, evA kumAra paNa te uparathI pitAnA pAdare ( ), samasyAlokakAranI peThe, bhajavA lAgyo-66 | nItisUtranA yathArtha jJAnavALA evA maMtrIo sAthe salAha karate, zuddha vANIvALe rAjA, jarApaNa kalaha jene priya nathI evA ene A pramANe kahevA lAgyuM -67 gAthA karanArAothI, vaiyAkaraNathI, khuzAmada na karanArA evA tathya vAdIothI muniothI, sarvadA kSema ane priya karavAmAM ja macelA evAthI, sarvathI, jemane zatruo hatA evA(?) mArA pUrvajonI, potAnA kartavya rUpa vRtti, kSemakarI, bhadrakarI, biyarI kahevAI che, te bhadrakara (1)pAda zabda yartha che pAda eTale paga (rAjA pakSe; ne pAda eTale lokanuM eka caraNa (sloka kAra paze). Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (198) nArAnAM pagalAM e cAlIne huM, jema pUrva tIrthaMkarane mArge cAlI te pachInA tIrthaMkara thAya, tema bhadrakatA thai zakayA chuM-68-69-70 he priyavaMda ! tuM paraMtapa che, ne mArU mAne te zatrune tApa ka2nArU evuM A rAjya grahuNa kara, ke jema bhayakara meghakAlamAM tIrthakaranA vratavALA koi kareche, tema huM, muktAhAra vihAra thai, satyamArganA aMgikAra karI, sarvane abhaya ApI, mukita mATe prayatna karU-91--9 zAMtinA viSayamAM, alpa anna rAMdhanArAne mitAhAra karanArA RSamAne paNa parAjaya pamADanAro kumAra, nakha zekAi jAya evI yavAgU jevu rogane TALanArU vacana khelyA--73 he mahA samudra jevA gaMbhIra ! ApanA AgaLa khelavAnu mArUM gajuM nathI; chANAMne urADanArA mahAvAta AkAzane aDakelAM zikharavALA parvatane zuM karI zake ?--94 paramabhakta evA huM AvA khala chuM ema, he vizvabharApate ! Apane koNe kahyu` ke he pRthvInA viSNu jevA ! sarva vAta sahana karatA chatA paNa Ape AvI AjJA karI ?-75 zatrune tapanAra, tathA zatrunA sahenAra, dhanaMjaya jevA, ane arthIne jemaNe lakSmI ApelI che evA, mArA tAta, poteja rAjya karA--79 rathatara sAma gAnAra jevA madhura dhvanivALA ! huM vanipura dara je mArA dASa Apane bhagaMdaranI peThe pIDA karatA heAya te kahevAnI kRpA karo--77 ayogya gaNavA yogya evA mane kadApi snehAdhiyathI Apa cogya mAnatA he, tApaNa he mitabhASaNa karatA mahArAja ! A AjJA tA mArA zarIrane kaMpAve che--78 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 199 ) je bhamara jevA capala svabhAvanA hoi, taTane tADI pADatA pravA hatI peThe, maryAdAmAtranuM ullaMdhana kare, evA bAlakanuM mukha joi joi mAtA mithyAja AvAraNAM le--79 kUtarAM, tema ghAsa khAnArAM haraNAM, tepaNa mArAthI uttama che; kemake huM AvI tApa karanArI, nADIne ukALanArI, ne nADIone cIrI nAkhanArI, vANI sAMbhaLu chu--80 ghaDI bajAvanArA, ke tAbeATA pADanArA, ke nAka kheAlAvanArA, ke lijja; ke mRgAdithI, ke gardabhathI paNa adhama, evA loka pitRrAjyanI icchA kare che---81 nAsikA ane muSTine cuMbana letI mAtAnAM stana rUpI ghaTane pInArA huM, adyApi tA tamAro ziSya chuM; A je huM kahu chuM te nakAme upara uparanA sapATo nathI--82 he sAmya ! jo ApanuM mukha huM na joi zakuM teA, hAtha pheravI vaza karanArA mahAvatAnuM, nadItaTane utpATana karanArA hAthIonuM, khuMdhane cATatA tathA taTane teADI nAkhIne doDatI nadInA urmi jevA vegavALA vRSabhAnu, AkAzane aDakatA, ane joDelAM janAvarane jarApaNa pIDe nahiM, evI halakI ne su MvALI suvarNamaya jhuMsarIvALA rAnu, tilane kacaranArA jema tilane kare che tema zatrunAM marmane bhedanArA bhRtyAnuM, zatrunAM lalATane tapAvanArA, zatruyazazcaMdranA rAhu jevA, maTha Adi annathI puSTa thayelA, vegamAM pavana tathA haraNa jevA, abhyAnu, sUryane kadApi na dekhe tema malAje rahenArI, vidyut jevAM timAna bhUSaNavALI, dArAnu, sarve, mAre zuM prayeAjana che ?-83-84-85-86-87 je bIjo kAi, priya thavAnI icchAthI, ke ADhaca thavAnI iddhathI, AvuM vaSaeN, tA . te avazya mArA manathI apriya thAya, ne anAya thAya-88 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) vaLI gayelA mAthAvALo, sthUla thaI gayeluM, ne AMdhaLI thatI budhdhivALo, nAgAM pharatAM bALakothI paNa niMdAyelo, evo koNa A karmanI Apane anumati ApI gayo che?--88 AMdhaLo thavAnI ne paLI javAnI taiyArI upara hoya evo chatAM zraDha sutane paNa lugaDAM paheratAM na AvaDatAM hoya evA bAlaka jevo (gaNI) koNa ekalo mUke?--80 subhaga thavAnI IrachAvALo chatAM, sarvathA saibhagayukta evI, ane subhaga karavA vALI, tathA vaipulya arpavA vALI, paNa rAjya saM5danI huM icchA karato nathI-91 priyakara vANI vALo rAjA, hAsyathI karIne akAzane prakAzita karate, ati manohara rIte, vizAla budhdhivALA enA prati bolyo-Tara paLIyAM lAvanArI, nagna thaI javAya tema bhAna vinAnA karanArI, aMdhApo ApanArI, ne buddhino vaibhava haranArI, jarA aMgane gaLe che-83 tyAre evI bebhAna karI denArIthI kIyo paMDita pitAne bebhAna thaI javAde ? bhAvamAtranI addhi jyAM nakAmI thaI che (?) tyAM bhogavAyelA bheganI te koNa IcchA kare ?-84 AtmA rUpI pakSIne jayAM sudhI jArUpI sApaNa DasI nathI tyAM sudhI, zeSanAga jevA dIdhe bahu vALA, zeSazAyI, gaDavAhana, ane garuDa jevA suvarNa raMganAM vastra dharatA, tathA svarganA durgamamArga ne paNa sugama karatA, devanuM dhyAna karavAne, mAro avasara che-85 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (101) jyAre pIDAthI pAsAbhera paDelA, ke uttAnazAyI, hAya, tyAre puruSa zabara (1) zu` argasAdhana karI zakavAnA hatA ?--97 rAgAdithI mukta thai. aparigraha pharanArA, ne cAMgArUDha thai urdhvazAyI, bhikSA karanArA ne vanavAsamAM rahenArA, je AtmasAdhana kareche temane dhanyache--98 senAnA mukhIonA paNa agresarAthI paritRta, ane rAjya. dhurA dha2vAmAM pura:sara, evA tu, eTalA mATe bhUbhArane dhAraNa kara, ke huM vivekIAmAM agresara thavA pAmuM-99 hAthI upara beThelA, ne chatra dharAte sate rAjAne meM khare cAlatA, tane joi, huM yeAgastha thai, nadI taravAmAM kurAla jema nadIne tareche, tema bhavane tarI jA--100 hAthI jevA avalALe!, ati dyeAgaparAyaNa, cADiyA vagere duSTanI sAbatayI dUra, avA, ane niraMtara pAdasevI chatAM paNa, bhramaratu mUlAtra halAvIne karelA gurunA maitrakamalaneA izA jotAMja jenI bhAMketa kAmadurgA jevo jaNAtI nathI tevA, putra zAkanA TALanAra kema thai zake ?--101-102 zubhakArya karanAramAM mukhya, pRthvIne yathArtha `oSaNa karanAra, na zreyArthe niraMtara jAgatA, evA eNe pachI azvatthAmA jevA putrane bAthamAM laine suvarNamaya rAjyAsane besADacA--103 putranA abhiSekanI icchAvALA, ne puNya jemAMthI saveche evA kuMbhane hAthamAM laI jalanA abhiSeka karatA, ne devatA jevA dIsate, e gopavezadhArI viSNune abhiSeka karatA iMdra jevA dIpyA ~104 ( 1 ) mRga vizeSa ema TIkAkAra; eTale tenA jevA dIna puruSa. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (202). - pApano nAzakartA, kRtya jANatA, zatrune chatatA, vinane vithAta karatA, ne ati uccAbhilASI, evA e cakravartI e senAnA nAyaka, azvImUnA nAyaka, ityAdina, putrane page lagADyA --105 RtvijomAM mukhya, ne uhiSNamaMtra bolatA purohita, zaMkhadakano sparza karI, maMtroccArasahita, yathAvidhi, maMgalakArya karyuM -106 Avo A (no rAjA) kAcuM pAkuM mAMsa khAnArA evA (mahArAkSaso jevA) zatrusamUhane paNa anna khAnAra ( mANaso) nI peThe sahajamAM jItaze evI AkAzavANI thaI-17 pachI evA maMgalakAryathI ne evI devavANIthI harSa pAmela karNa koI anya jenA jevA nathI evAe prasidhdha putrane AvI vANIthI kahevA lAgya-108 bIjA koInA jevI nahi, paNa ApaNA pUrvajonA ja jevI sthitie vartatA tuM, mitrabhAva rAkhI, snehabhAve rahI, vimAdina rakSaNaka thaje-108 ne mArA bhAInA dIkarA, tane savaMdA anuvartatA devaprasAda sAthe sAdhuvRtti rAkhaje, cAra udAra budhdhi rAkhaje, ne niraMtara prasAdavAnuM thaje-110 brahmanuM ciMtavana karate, harinuM smaraNa karate, ane thaMDila bhUmimAM rahenA, ema niyamavAn thaIne, e, agnima karanAranI peThe, bhAsuranA zatru ( iMdra) nA puramAM ga-111 mavikraya karanArA, bhRNahatyA karanArA, brahmahatyA karanArA, ne AtmaghAtI, evAne tajI uttama duine pitRkAryamAM e saMtejato ha-112 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (203) sukRta karelAM evA e bhUvatraghanI puNyaktine ucita evI gati sAMbhaLIne, svargapade javA tatpara evo devaprasAda, potAnA putrane enA (jayasiMhanA) AgaLa dharatA, belyo-113 jarA paNa pApa na samajata, muniothI ne kAryabhArIothI stutya, tIrthaMkara ane somapInArA jene priya che evo, A tribhuvanapAla tAre tArA putrane ThAme gaNa-114 ema kahIne brahmaputrI (sarasvatI ) upara AvIne, agnithI saLagAvelI, kaMka pakSI jevA AkAravALI, citAmAM praveza karI, karNanI sAthe ja jato hoya tema, karNanI atyaMta bhaktivALo, e svI gayo-115 pagha jevA nayanavALA eNe ( jayasiMhe) potAnA pitarAInA dIkarAne pitAnA sagA nAnAbhAI jevoja gaNI, rAjAo sAthe thavAnA yudhdhamAM paNa sahAyarUpe sAthe rahe ema karI, rAjA banAvyo-116 brAhmaNa, kSatriya, tema bIjA sarva, emane, potAnA bhAI jevA | gaNI, brahmadhyAnathI kSINa na thato, ne kIpiTanA vanithI mitrone AmaMtraNa karanAra e rAjA thayo-117 dharaNIne dhAraNa karanAra AdivarAha jevo, potAnA jevA ja potAnA bhAi vALe, rAjA omAM haMsa jevo, iMdriyanigrahathI karIne vRddhothI paNa avika, Rtvije sahita yajJa karanAro, tathA arimAtrane parAjaya pamADanAra, e unnata bAhuthI, samudrarUpI khAIthI vIMTAyalI pRthvIne dhAraNa karatA ho-118 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (204) sarga 12. akSaNa che traNe zakita jenI e, e AcAryanI samIpe va, ne smRti zIkhyo, nItie cA, jarA paNa nikRSTa rAte game nahi, zamaniSTha thayo, kumArgane teDanAra thayo, ne ema pitAne yaza sAMbhaLavA lAgyo pitAnI pAse yAcavA AvatA, annAtha, evA vedAdhyana karatA vidyArthInA samUhane, mAgatA pahelAM ja, e vIra evI rIte dravya Ape che ke temane bIje ThekANe yAcavA, Apa ema kahevAya ke khAvA, javuM paDatuM nathI-2 eka divasa tenI pAse AvIne RSio bolyA ke jyAM ame gayA hatA, jyAM ame paya pIdhuM hatuM ne jyAM kAla Aja ema khAdhuM hatuM, te tamArI satra zAlAne rAkSasoe vAgusADI nAkhI che-3 bhaya pAmIne ame ahIM sUtA hatA, huM ahI ho, ema nizAvasAne parasparane prazna karatAM, sUtelA tema nahi sUtelA baTuo uttara Ape che, kemake emano pracAra kSapATAdhipatie saMdhI nAkhyo hata-4 he Iza! tamane smaraNa haze ke tyAM tame ramelA, tamane smaraNa haze ke tyAM pAseja tame haraNo sAthe khelelA, tamane smaraNa haze ke tyAM tame brAhmaNonI pUjA karelI, ne tyAM Ape dAna karelAM, e tIrthato (1) bhaMga karyo-5 * meM je svapnamAM lavAro karyo te khoTo che, huM kadApi kaliMgamAM (1) zrIsthala, sidhdhapura, ema TIkAkAra. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (205) gayo nathI, ema kahete brAhmaNa jyAM ApathI parIkSA hato te Ayatana (2) rAkSasoe paMkherI nAkhyuM che-6 niraMtara brAhmaNane parAbhava pamADI haNIne lavaNa jema khAI jato, ke niraMtara haNIne khara jema khAte, tema karatA ene zuM tame jANatA nathI ?-7 he Iza! jyAM ApaNe guru samIpe vasatA, traNa veda bhaNatA, ne jyAM rahetA, te Apane yAda haze, eja sarasvatI rajanIcarothI vyApI gaI che, e zuM tamArA jANavAmAM che?--8 : jyAM durvAsA RSi rahetA hatA, jyAM pUrve maMDaputra rahetA hatA ne jyAM pUrve bIjA paNa RSio rahetA hatA, te vanane daLI nAkhyuM che, ne koIe tenuM rakSaNa karyuM nathI-8 jyAre te samaye amArUM koIe rakSaNa karyuM nahi, tyAre niH zAcaroe amane bahu pIDA karI, ne te uparathI amane jeNe ema pUchayuM ke tame Izane saMbhaLAvyuM nathI ke temane saMbhaLAvIe chIe ema kahetA, temane laI tamArI pAse AvyA chIe.-10 kAMI samidhu chedyAM? nAnA nathI chevAM, dAbha kApyA che. jarAe nathI kApyA, zuM tame rAkSasone dIThA che ? hA dIThA che; evI parNa TIomAM cAlatI amArI vANI kone duHkha nathI ApI cUkI ? uMce aruNa jAya che! aho ati virAjamAna evo e, (2) mahAkAlanuM sthAna je TuMkAmAM rudramahAlaya, ruddhamAla, e nAmathI oLakhAya che te, ema TIkAkAra. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udaya pAmatA sUryanI AgaLa udaya pAmate jaNAya Ama nizAcarothI pIDAIne bolatA ame rAte kADhIe chIe-12 | amane rajanIco khAI jaze tyAre ame ahIMnA Azraya karyo ke ahIM je stuti karI te badhuM vyartha ja ! mATe jotuM nIti samajato haya, ke saMpradAya jANato hoya, te, he hanumAnA jevA balavALA yajamAna ! (emane) haNa-13 hastInA samUhane daLanAre, chatAM Atmahuti na karanAra, ne atra pRthvIne dhAraNa karanAro, cAlukyavaMzamAM mAthe coTalI phUTelo (bAlaka paNa) e koNa che ke jeNe siddhAntane abhyAsa karatA je ame temanuM rakSaNa na karyuM hoya - 4 he yajJa karanAramAM zreSTha pa! are re bahu kaSTa karIne bhaNAya che, ne jIva paNa dhAraNa karI zakAya che to nayaNa! anayacArI, ane manuSyone paNa khAI janArA emane tuM haNa-15 jarA lAja pAmato, A vAta sahana na karI zakato, caDhavAnI IcchAvALa, rAkSasone haNavA utsuka, ne ati zobhAyamAna, A rAjA, ane viSNu jevI daMtamabhAthI AkAzane zobhAvatA, belyo-16 jagatane utpAta karanAra, sarvane prabhu thaI paDanAra, vRddhi pAmato, balathI unmatta thayela, jagane ravI nAkhana ra, AkAza sudhI kUdanAra, evA e , IMdra patra arjuna jevo huM beThe sate, zAMtamAM vartatA evA sarvee kema upekSA karI 6-17 snAnathI parizuddha thayelA, jAteja rAMdhIne jamavAnuM kaSTa veThatA, evA thiracittavALA, Apa sarvane plAna mukhavALA thaI jaI Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (207) vipatimAM AvI paDavuM paDayuM, te amacaMDa ane kSaya thatA parAkramavALA mane dhikkAra che-18 je tame mane eno kSaya karavAnuM satvare kahyuM nahi te ema dhArIne haze ke huM bhIru ane lobhI hoiza; paNa yazanI paripUrNa irachAvALe huM, dharma kathatA, ahiMsAdharmavALA, ne bhilopajIvI, evA tamane vijJApanA karuM ke huM kheda pAmuM tevo ke nAsI jAuM tevo nathI- 8 mANasane bhakSaNa karato ne haNato e potAnI meLe ja kSaya pAmaze, paDaze, ke ananta nidrAmAM DhaLaze, ema jAnI, dharmapUrNa zradhAlu, dayAla evAM cittavALA Ape enI upekSA karI-20 mRgayAlunA jevA (a) nidrAla () ane nitAMta jAgrat na pharatA evA mArA cAro e paNuM A vAta jANI nahi ! athavA he munio. zrInI spRhAvALA bhujane dhAraNa karatA manija vikAra che, ke tamane pIDA karavA pharatA ane pApa karatA ena meM sahana karyo. 21 mArA prati vinaya karatA, mane namatA, mAruM kArya karatA, ne mArI sevA karatA, evA aneka ra jAnA gaLuM sAme jenI paNacha kadApi caDhAvavI paDI nathI, te mAruM dhanuSu, sarvenA abhibhava karanArA. ane rogAdithI sthira thaI gayelAne paNa haNanArA, enA prati zara varSavanArUM thAo-22 * mArI ripane haNanAro, jyalakSmIrUpI strInI abhilASA karanAra, zreSTha, evo mArA bhujanA bhUSaNa rUpa khabalAvale thI sAme AvatA rAkSasone khAI jaI temanA rudhirathI bhUmine zobhAvate thAo-23 temanA prati kopa nahi dharanAro nahi paNa ati kopa dharanAro ne jayanI lAlaca na rAkhanAro nahi paNa sArI peThe rAkhanAre, huM Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (298) ati vegavALI ao sahita tenA tarapha caDhuM , ema kahI, e ati pratApavALo, uTho--24 - lIlAnuM sthAna, jarApaNa bhaya na pAmata, azvAsana ApelA ane (tethI) rAkSasone batAvavA AvatA (munio) sameta, ane zabda karatA hAthInA ane haNahaNATa karatA azvanA sainyane taiyAra karyuM che jeNe evA senApatione bolAvata, e ca -25 raNamAMthI kadI pAchA na haThe tevA, spardhA karavA vALA, sujJa, rANanI dIkSA lIdhelA, yudhdhamAM ati haNIyakIrtivALA thanArA, zatrune mArI nAkhanArA, siMhanAda karanArA, dIpI rahelA, evA enA senApatio zobhI rahyA-26 he bhayathI karIne senAnI pUThe vAMkA cuMkA cAlanArA ! tamArA Azramone duSTa rIte bagADanAra e have kyAM che ke kyAM che e yajJa karatAone sarpa ? ke mahA kaSTa japa karatAne dura dAha karanArI ema bolyA cAlyA vinA cAlatA tApasonA vRMdane pUchatA, raNathI na nAzI janArA, zatrune sArI rIte mAranArA, ne temane pI janArA evA jaya mATe niraMtara jAgatA, subha harSathI nAcavA lAgyA-27-28 kSamAvAnuM, udAra ane prIti rAkhatA, rAjA, e zatrune haNavA yatna kare che ema jANI zamadamAdisaMpanna, ananmAdI, evA yogI. emAM koipaNa tApa pAmatuM, phleSa pAmatuM, zrama ke bhrama pAmatuM, rahyuM nahi-28 - catarapha pharatA ane abhimukha saMharatA nizAcaro jyAM che evI, prasiddha nadI (saravI )e duSTane daMDa denAra, e avanipati, gepavezadhArI harI jema yamunAe pahocyA hatA, tema paho, ne bagADI jakhela tIrtha AgaLa Avyo--30 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (208) dIdhe bAhuvALo, zamavALAomAM paNa zamavALe, jenA sainyane jarA paNa AyAsa paDato nathI evo, nIrAMte rahelo, zatrune mathanAro, evoe, jyAM, AnaMde karIne lavatAM ane nirbhaya thayelAM bAlA rame che evA, taTa upara, paDe -31 munigaNa sAthe AveluM e vizAla sinya, vipula hastI samUha ane vistAra pAmI rahelI azvapaMkita, e badhuM joine, te ja kSaNe kodhathI saLagI jai, tvarA karatA, nizAcaroe doDavA mAMDayuM-32 (mAravAnA) vicAra karatuM, (kopathI) baLatuM, tyAgIo sahavartamAna, paraspara (ApaNane haNavAnA) anuvAda saMvAda vivAda karatuM, ne bahu abhimAnavALu, evuM sainya (AvyuM che evI khabara ) * nizAcaroe potAnA nAyaka barbarakane kahI-33 avivekImAM mukhya, baDAI karanArA, prakAzamAna vizvAsune vilAsavALI evI strIo sahavartamAna, prakAzamAna dADhavALA, ghAta karanArA, yuddhanI abhilASAvALA, ne manuSyamAMsanI icchAvALA, eNe pachI temane AjJA karI--34 samaranI IcchAvALo, nadIne taTe paDelo, A rAjA mRtyuno mArga che ema karavuM, ema bolatAM, hiMsA karanArA svAmInI bhakitavALA, sAthe ja cAlanArA, ne duSTa karma karanArA, evA emaNe zastra dhAraNa karyo-35 sarva zatruno saMrodha karanArano paNa virodha karavAvALA, svAmInI AjJA pALanArA, cAre tarapha saLagAvatA mukhAgnithI sarvane bALatA, moha pamADe tevI suMdara RSipatnIonA raDAvanArA, turataja raNabhUmi upara AvI ubhA rahetAM zobhavA lAgyA-36 rajane urAData, zabda karatAM vRkSanAM pAMdaDAMthI zabda karatA, 27 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) AkAzane gajAvato, pakSIone pheMkI de, haNato, kaleza karato, khAI jato, pavana pachI vAvA lAgyo-37 ucacheda karanArA, asUyA niMdA ne viruddha bhASaNa karanArA, tIrthano vinAza karanArA, vilApa karatAM paNa vilApa karAvanArA, yudhdha mATe khajavAI rahelA, evA nizAcaroe cAlavA mAMDyuM tyAM pRthvI kepI-38 lavAro karatA, hIsAba vinAnA, bhIkha mAgatAno sakhA e cAra have kyAM gayo ema bolatA, ane zilAne upADIne vege phekanAranA karatAM paNa adhika evA, saMhAra karatA bhujavALA, e rAkSasoe zilAono varasAda varasAvavA mAM -38 zatruno anAdara karatA, atula balavALA, javAlA jharatA mukhavALA, jayArthI sanmukha AvanArane khAI janArA, vyathA na pAmatA, mAMsa khAnArA, cetarapha prasarI rahelA, evA rAkSasoe nadI upara ugelAM vRkSa enA upara nAkhyAM-40 prakAzamAna ane puSTa aMgavALA, chala jANanArA, paraspara sahAya thanArA, nirbhaya, evA nizAcaroe, bhAgI na jAya evA himmatavALA, ane abhI evA parAkramI subhaTone paNa bhayabhIta karI dIdhA-41 abhisaraNa karI jaya pAmatA ne dI patA evA rAkSasothI ati lAja Ave ema kaMpasahita nAsatA, lajajAthI nIcuM ghAlatA, parAkamI subhaToe, ujajavala ane niraMtara polo e potAne yaza jato raheto hato tenI paNa darakAra na karIara prANanI taNAvALA potAnA svAmInI sthira ane prakAzamatI kIrti sAcavavAmAM anipuNa ane uMghatA, plAna mukhavALA, ati Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (211) pramAdI thaI javAthI, paDI jatAM paNa na jANelA evA adhovastrane, pavIro, paherI zakyA nahi-43 traNe jagano parAjaya karI prakAzanA rAkSasothI nAsatuM sainya joIne lAMbI stutio karatA muniono samUha juhUne bhUlI gayelo, vANI baMdha thaI javAthI aNasArAthI pUchate aMga bhAge tema paDatAM nAsato, ne budhihIna, thaI gayo-44 je pravAhe karIne vahete hate evo paNa nAsatA hAthIone mada jharato nathI, ne bhayathI bala hInane nisteja thaI gayeluM evuM temanuM pUrvanuM gata hAla vyApI rahetuM nathI, bhagavAna aham vikaNu, ziva, brahmA, zivapArvatI, evA devane saMbhAratA yoddhA paNa bhUmi upara paDe che-45 | sarva sahana karavA rUpa zudhdha cAritrathI pavitra evA keTalAka RSio darbhamAM saMtAyA, ne keTalAka sArI rIte laI jAya tevA barachI jevA daMDa hAthamAM laIne pANI kApatAM koTiyAMmAM pANImAM paThA-46 nizAcaronAM mAthuM phADI nAkhatAM, zarIra khodI nAkhatAM, bhaya pamADatAM, astro AgaLa, lagAma tema paroNAne na gaNakAratA,ne chUTI paDelI rAzane tANatA, ne mUtarI jatA, ratha ane ghoDA, nAThA -47 dAtra karatAM paNa moTA dAMtavALA, halanA mukha karatAM pahelAM mukhavALA, potAnA balanI stuti karatA, mAMsa khAnArA, rAkSasothI AMbalInA vRkSa AgaLa nAzI gayelA pitAnI sainya upara, vijayanAja ekapAtra, ne bANa varasAvatA dhanuvALA, rAjAe ati kopa karyo -48 devatAthI paNa jANItA ane mAnya tathA aciMta, kIrtinI tRSNA vALA, ane cirakAlathI paricita evA paNa potAnA sainya upara Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (212) kopa karatA, rAjAe, prasidhdha ISTane pUjita evuM potAnuM asa hAthamAM lIdhuM-48 yudhdhe caDhI Apa zatrune rodha karazo, ane bANa varasAvazo te vijaya thayo jANajo, ne kIrti maLI jANajo, ema kaSTa veThatA munIee kahevAyalo rAjA rathamAM beThe-50 pachI zatrune saMhAranAra evA pona vetrI subhaTone A pramANe kahevA lAgyo, he subhaTo ! tame kyAM jaI jaIne jazo? kAla savAre yama tamane khAze; zuM kAle ke Aja tame maravAnA nathI?te raNanI pAra kayAre jaze? ke pAchAM pagalAM mUko cho-51 tame nAsaze tyAM sudhI tamane apayaza sanmukha maLavAno che bhu ! Avo samaya kyAre Avaze ? tamArA AtmAnuM kRtArthepaNuM kayAre thaze? ke tamArA kulane yogya paNa kayAre karAze-para jyAre yudhdha jaIe, kayAre zatrune parAjaya karI zobhIe, kayAre svAmIne saMtoSIe, saMgrAmamAM koNa AnaMda Apaze, koNa svarga pahecADaze, koNa suyaza Apaze, ema tame je bolelA tene paNa dhikkAra che-pa3 abhaya Ape che, zaraNa Ape che, bhayabhItane prANa dAnarUpI bhikSA Ape che, lakSmI pAme che, svarga pAmaze, ne e amRtane paNa pAmaze, tame have zuM kahe che?--54 kadI mRtyuja AvIne khAI jaze ke haNaze, mATe nAso nahi, eka muhUrtamAM ja ApaNA svAmI zatru prati caDhaze, temanA upara prahAra karaze, ne temane haNI jaya prApta karaze, mATe daDha thaI ubhA rahe-55 zatrune haNanAra, ane jaya pAmanAra, tathA zatrune zAMta karanAra Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) A tamArA svAmI yudhdha mATe jAya che ne kalyANa pAmavAnI, dharmane dhAraNa karavAnI, ne kIrti pAmavAnI, icchAthI bAhuyugalane nihALe che-58 - A pramANe sArarUpe kAryane piDitArtha pratIhAre jaNAvyo eTale, yudhdha mATe, bhUmie paga paNa na aDake ema, vezyA nivAsa tarapha jatA hoya tevI rIte, tathA atisAravALe ane sparza rogavALo jema potAne niMde, tema pitAnI jAtane niMdatA sarve pAchA vaLyA-57 vairIne rAMdhI nAkhatA pratApavALI, samudrane jema nadI maLe che, tema, zatrune bhIti pamADanArI, bhAlA dhAraNa karelI, jemaNe pATha tajyA che evA tapasvI ane upAdhyAye abhinaMdana karAyelI, senA AvI maLI-58. pavananA jevA ugra nizAcara rUpI vallapatrane kApavA mATe ughata napa pAchaLa, yuddhanA upAdhyAya rU5, ne AkAza ne annonI prabhAthI citra vicitra raMganA vastrathI chAyuM hoya tevuM karI denArI, senA cAlI-58 - hAthI ane uMTanI cIsothI jANe zatrune khAI javA tatpara thayelI senA, narendranA prabhAvano Azraya karavAthI, mAMsa rudhirAdi bhakSaNa karanArA nizAcaronA sAmI thaI-60 kIrti rUpI vadhu tema jayazrInA pANigrahaNa mATe ughata, yama pALatAmAM uttama yamavALo, ne niyama pALatAmAM uttama niyamavALo, tathA teja saMyamImAM saMyamI, nRpa ati zobhavA lAgyA-61 dhanuSanA zabdothI, riphanA hokArAthI, mANasonA kalabalATathI rAkSasonI bUmethI, rathanA cItkArathI, ne e sarvanA pratidhvanithI, te samaye, AkhuM jagata ekanAdamaya thaI rahyuM-2 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (214) - vAgatI vINAvALA, vINAnA nAdane tarIne AgaLa paDatA pATha uccAratA (1), cAraNa, ane potAnI madhura vANIyukta racanAo bhaNatA sUta, e sarva, AdarathI, subhaTonI stuti kare che-63 niSkapa dhanuSTra dhAraNa karatA, zara varasAvatA, evA e navarothI vivaza tathA bhayapIDita rAkSasasamUha, raNamAM, varUe gherAyelA pazu (bakarAMnA)samUhanI peThe, gatihIna thai gayo-64 dhUtakAra jema pAsAne tema astrane ugAmato, ne rahelA che garbha jemAM evAM udarane gaLAvata, ane pitAnA lokone abhimAna karavAnA kAraNa rUpa, barbara, atimatta evA e navarone zAkanA DhagalAnI peThe yudhdhamAM khAI javA mATe Avyo-65 yamanA bhayAnaka gRhanA AMgaNA jevA mukhamAM, aMtardharAja, ne tenA nAnAbhAI, ubhayane mUkI deto, e narabhakSaNa karanAra, ati uttama, ane ghaNa tathA eraNa jevA skaMdha vALA yodhdhA sahita, raNAM gaNamAM ghUmya-66 ridra daMSTrAvALo, ghaNa jevA skadhavALo, nAnAM pakSIne mAranA rAM (garadhala Adi) pakSIthI jene apazakuna sUcavAyelA che evo, tathA vAyue unnata karelA ghana jevAM ghADa aMgavALo, e ghana jevI garjanA karate, rAjAnI samIpa Avyo-63 staMbhane bhAgI nAkhe evI mUThavALA eNe, staMbhanA sara kare tevI taravArathI, rathanA ghaDAne haNyA, ne rathamAMthI utaratA rAjAe (jayasiMhe) paNa staMbhane toDI nAkhe tevI mUThIthI staMbhane cUrNa kare tevI taravAra pakaDI-68 (1)TIkAkAra AthI ulaTo artha kare che paNa te ThIka besatuM nathI. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (215) jenA bhuja bhagaLanI garaja sAre tevA che e, paTTAmAM tatpara, siMhanAda karate, e rAjA, spardhA karatA, ne siMhanAda karatA e (zatru )nA sahita, kukakuTayuddha jevA A yudhdhane mokhare, yu dhe khelavA lAgyo-68 japa karatA ( munio)no vadha karanAra, jalane bAMdhI rAkhavA karelI paththaranI pALa jevI daMta paktivALA, spardhA pUrvaka bolAvatA, ne unmatta, evA enA mAthA upara, padhdhathI bolAvatA, ane vayanA caturtha bhAgamAM AvelA (vRdhdha), ne haNavA IcchatA yama jevI irachAvALA, patie taravArathI ghA karyo-60 pitAnI yutithI prakAzamAna karatI, ane zabda karatA enA mAthA upara paDatAM zabada karatI, taravAranA be kaTakA thaI gayA, ne tethI hAsa pAmelo e (jayasiMha). siMha jevI dIrgha garjanA karatA enI sAthe, saDAsaDa zabda thAya tema hAthanI jhapAjhapI upara AvI gayo-71 jenI vRSTi baMdhAI gaI che evA meghamAMthI jema te pratibaMdhane teDanAra koi graha vRSTi paDAve che tema, kharA pAruSavALA, zabda karI paDelA, hAthathI, hAtha rUpI darathI baMdhAi mUDha thaI gayelA enAmAMthI, patie rudhirano varSIda varasAvyo-7ra ati unnata, ane vastranI peThe choI nAkhatA teja puMjavALA, tathA (ene bAMdhavA mATe) hAthamAM dora sahita, uMcA karelA hAtha vALA, rAjAe, vira rUpI vastrathI atyaMta DhaMkAyelA, enA hAtha, turata ja sajajaDa bAMdhI, ane jANe sIvI nAkhyA hoya tema karI dIdhA-73 he aparitrabhu ()! dakSiNA yajJamAM varAyelA brAhmaNane, to parAjaya thaI tane baMdhana paNa maLajo, evo je zApa te ane Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (216) tyAre tArA viSe satya thayo, ema kahetA pe muThThInI pake ene bAMdhyo-74. hAtha baMdhAvAthI paraseve nahAvAi gayelone pIDAmAM grasta evo e thaI jatAM mAMsabhakSI (rAkSasa) kaleza pAmI nAsavAne tatpara thaI nAThAne e sarvane pUjya evA rAjAne zubha yaza maLyo tethI, kaleza ane bhaya sahita brAhmaNa harSa pAma-75 bhaya pAmelI piMgalikA nAmanI enI patnI, strIne yogya nItipUrvaka moM AgaLa aMcalano cheDe rAkhIne, bolI, tamArA bhujanA bale karelA baMdhanathI tame ene, jema ghatakAra pAsA nAkhanArane jItatAM sarva jIte che tema jItyo che-76 yajJadezane svIkAra karatA RSiono, koithI na parAjaya pAmilA evA eNe, parAbhava karyo, te kSamA karIne, mArA patine Apa choDe ne havethI e tamAro cAkara thaIne raheze (1)-77 prastAra (2) racatA evA Rtvijo ghata jharatA (saravA)thI, ne darbhanA pathArAthI tathA zvamaMtronA vistArathI, have, koI paNa upadrava vinA zobhitA vistAra vALA, ane zubhalatA AdithI dIpI rahelA A sarasvatItIra upara yajJa karo-78 viSTAra ane lAMbe gavAya tevA paMkita chaMda jemAM che evI gItaonA uMcA rAge, rAkSathI bhakSAvAnA bhayathI rahita brahmaNe A (1)ne havethI ityAdi je artha Apyo che te AzarethI pATha kalpI ne Apa paDe che, kemake mUlamAM pATha truTaka che, ne TIkA paNa e sthala upara che nahi. (2) sAmavedanI rIti pramANe umaraDAnAM lAkaDAM ane kuzanI koI thApagI racanAvizeSa, ema TIkAkAra. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (217) lApane namAra tathA sAmAnA samUhane udAtta svarathI bhaNatA, e sukhe kApa-78 anyAyano Azraya na karatAM e have nyAyamArgane ja Azrama karaze, eno (Apane tema munione) namavAno samaya che, ne e rAjAnI ja pAse rahetuM hoya tema atra rakSaNa karavAne ne Azramone sAcavavAne paNa ene avasara che, ema kahetI piMgalikAnuM sAMbhaLI, rAkSasonA patine jayasiMhadeve choDI mU -80 jyAMthI ceraloka have pu rI jatA nathI evA upavanamAM rahI, puchapalapalavAdinI vRdhithI samRddha thayelA ane AkAya nAmanA yajJane karanArA RSionuM Atitheya pAmI, suMdara kAyAvALo rAjA pitAne sthAne gaye-81 sarga 13. rAkSasonA sAthanA svAmIe, mANikathanA samUha ane lakSmInA hagalA, paththaranA eka nizcAya (1) nI lIlAthI bheTa ApyA-1 annanI muSTi paNa na IcchatA, eNe, kAMI paNa vidha vinA, niraMtara, padAtinI vyavasthAthI, rAjAnI prItine arthe, zuddha manathI sevA karI-2 svapnAmAM paNa zaMkA na karavI paDe evI rIte yajJarakSAnA kAmamAM yatnavAna thaye; tethI rAjAe rAkSasane mAgyA vinA ja prasAda karyo ? aMtaHkaraNathI AjJAne bevaDI (mAnI) eNe, samudrADhimAM (1) mAnavizeSa ema TIkAkAra. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (218) paNa praveza karavAnI rItithI, akuTila evA nRpane akuTila hRdayathI raMjana kayA--4 nItizAstramAM sAMbhaLyA pramANe lokavAyakA sAMbhaLavA, tathA pIDAvALAMnI pIDA haravA, ekavAra, rAjA ekaloja rAtrIe pharavA gayA--pa heti ane sAtivALA( 2 ), tathA kIrtinI icchAvALA, rAjAe, kahIM, madyapIonI paraspara vAdavivAda karatI maMDalI, temanA zA bhAva che te jANavA, joi--6 sAthe pIdhAthI matta thayelAMnAM sAthe gavAtAM gItamAM tyAM potAnA guNanuM kIrtana sAMbhaLatAMja anAsthA dhAraNa karI, raseAi pAke eTalI vAra paNa TakayA nahi--7 e pharatAM pharatAM, dIkSita evA yajJavidyApajIvI mahAtmAone joi, A pramANe potAnuM carcA jovA pharavuM kRtArtha thayuM ema mAnavA lAgyA~ uMcethI paDI javAya evAM hATa upara zayyAmAM paDelA, sAmapAtra veMcavAno DhoMga karatA, paNa sthira skaMdhavALI gativALA, evA zatrunA carAne, eNe koi sthale, oLakhyA--9 lokonAM icchA ane kRtinI jijJAsAvALA, eNe koi sthale, potAnI AkRti ane kriyA gUDha rAkhI, tRSNA, yAggA, kRpA, tathA yathArtha potAnA svarUpanuM saMgeApana paNa, karyuM --10 mRgayAmAM pharanAra jema kareche tema kahIM pagalAM paNa na sabha ( 2 ) zastra vizeSa. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (218) thAya tema pharatA eNe potAnA bhaktonI tema zatrunA bhakatonI gati sahajamAM parakhI lIdhI-11 ardhI rAtrI sudhI jAgI, jAgatA lokanI rItikRti jANI, keinI stuti ne koino tiraskAra karato, e pura bahAra nIkaLI gayo-12 pUrve thaI gayelA mahAtmAonI adbhuta kathAnuM ciMtana carcA - thA arcana karate, taravArarUpI bhUSaNavALo, e, kaMpatA chedatA evA (kasAI vagere) lokonA sthAnane elaMghI gayo-13 hIMdALA jevuM jenuM citta nathI e, ane jarApaNa vedanA na pAmato, e asaMkhya kuMva (kuMDa ?) oLuM ghI, citravicitra vArtA jANavAnI IcchA thI, sarasvatIe paho -14. pAdanA abhighAtathI jenAM karmanI paraMparA uchaLe che evI e nadImAM, aMjali arpaNa Adi snAnanaMdano pAsapUrvaka samAsa karIne, e, pAra gayo-15 Azcarya jovAnI IcchAthI, AnI zodhamAM, puruSonI sevA mATe, kevala nirlobhI evo e tIra upara bhamavA lAgyo-16 kAgaDAne yUkA (?) nuM jyAM krodhathI yuddha cAle che evA eka bhayaMkara kuM jamAM, saMpattine vipatti ubhayamAM samAna bhAve rahenArA, ane atyaMta nirbhaya, evA rAjAe A pramANe vANI sAMbhaLI -17 meM karelAM premAlApa, smaraceSTA, kaTAkSAdi, lagAre lagAra bhUlI gayA che ema, he nAtha ! cheka lAja tajIne, he nirlajaja! mane zA mATe tajI jAo cho?-18 jyAM sudhI huM muvelI tamArA zoka, ke aMgahAni, ke kala Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (220) vaMsa, rRkhatI nathI tyAM sudhImAMja mArUM AAjane khAja maraNa thA--19 he kAMta ! kapUratuM zuM zuM karavuM che! kastUrI, caMdana, aguru, puSpasaja, sarvane karyAM kayAM kevI kevI rIte lagADavAM che? ityAdi mArAthI pUchAtAMja tame 'sarva kara' ema je premathI kahevu te saMbhAratAM mAre Aja vantuipraveza karaveAja ucita che, mAre zA AdhAre rahevuM joie ?--20-21 tamArI Apatti rUpI viyUcikA (1) mArA maraNarUpa thai che, ne tethI mAre have kAbhakSaNa karavuM prApta thayuM che, te samaye tamArUM mAre je isubhakSikArUpI vu che temAMthI mukta karo ( ke hu' sukhe mar')~22 kAmakAja, jIvita, bhASaNa, sarvatI aruci thai che, tamArI sAthe, suvA pachIthI sukhe payapAna karIza--23 tamArA prasAdI, rAjAne yogya vajrAcchAdanAdivALI huM, sarve bhAyAmAM mukhya hatI, te zuM tamArI sAtheja du:khanI bhAgIaNa na thAuM ?--24 tame kUpamAM paDavA AvyA chatAM, bhAjanAAdananA lobhavALI thai, zuM huM nIrAMte gAya daheAvAnu ne lAkaDAM lAvavAnuM karavA rahIza ?-25 uSanI khANa, taravAne azaya, saMcAra vinAnA, jemAM najara paNa na pahocavAthI dAra vagere mUkI na zakAya tevA, baLadanA jevA ska MdhavALI ane vajra jevAM mukhavALI makSikAthI mapUrNa, duSTa mRtyunA mArgarUpa, vipattinA hArarUpa, evA A kRSamAM tame paDazene huM joi (1) eka prakAranA mahA uttara rAga ema TIkAkAra. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (221) rahIza, tA tA bagalA jevI vRttivALI strIone kharekhara dhikkAra che 26-27 bhaThThImAM mUkelA kAcA vAsaNa jevI tamArI dAruNa vipatti, te subhaga ! mArA satlanI kaseATI che, mArI buddhinI kaseATI che, ne mAsa kulanI kasoTI che--28 dazAvatAravALA udyAnamAMthI, nadI utarIne, kAi, balavAna ane vajrasahita, ApaNane vidma thavAmAM AvI caDho, ne eTalAmAM tame cAMlA--29 latAnA AdhArarUpa e kuMjamAMthI AvatI AvI vANI, zAkanA sahAranAra, kRpAnA AdhAra, ne guNanA vaNanArA, rAA sAMbhaLIne, turata pAse AvyA--30 samudra jevA gaMbhIra potAnI dArAthI saMtuSTa, nyAyadhAma, evAaNu, tyAM, jemanI janaraceSTA nathI evuM huM dIThuM-31 zuSkAkharAnyAya (?) mAM paDelA mIja jevA Atura narane eNe, jemAMthI amRtanA rasa jhareche evA smitathI sthala mAtra bharIdetAM, kahyuM -32 vinayayukta ane dehakAMtithI khAna kavaka ( ! ) tathA vyAmane pUratA, A viSama kUpanA taTa upara tuM koNa che ?-33 aneka khADAthI durgama, ane jyAM Apatti sulabha che evA, zAka glAni kheda Adi pUrvaka uccAranA viSaya evA, A sthAnamAM tArI sAthe A bicArI koNa che ?-34 je sugama na hoya evuM paNa kArya te sukhe kahe, kemake sajjana e sajjanA sAthe du:khe kahevAya tevuM paNa sahajamAM kahevu ghaTeche -35 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (222) zA mATe tuM sahaja ja glAni pAme che, zI pIDAthI ema pIDAya che, ke zI duHsthitithI duHkhI che, tArI pIDAthI mAruM citta paNa sajaja ArTa thaI jAya che, (mATe bela)-36 - zuM duSTa rIte pIDA karanAra, damavAne azakyA, ane mahA kaSTa jenI sAthe yuddha thAya evA, zatruothI tuM atyaMta leza pAmelo che?--37 zAsana na thaI zake tevA, dudharSa, ati kopavALA, evA paNa tArA zatrune huM sahajamAM zAsana ApIza, eTale tuM durasthiti na bhAgava-38 na ApI zakAya evI vastu paNa he sakhA! huM sukhe tAre mATe ApIza, ne jyAM javuM azakaya hoya tyAM paNa sukhe jaIza, mATe jANI nathI zakAtuM evuM je tArU ISTa hoya te bela-39 tethI karIne dudha ane durdaza evA bhUpatine, e paNa kahevA lAgyo ke amArU, rAmAvAne kaDina, yuddhathI haThAvane kaThinane sahana na thAya tevuM, azeSa vRtAMta sAMbhaLo-40 maryathI kyAre AvyA ? A cAlyo ja AvuM chuM; kyAre jAo cho ? A jAuM chuM; A huM AvyuM; A jAuM chuM, jo, ema anyonya srottara karatA nAgalokathI ramya, evI bhogavatI nAmanI purI pAtAlamAM che-41-4ra kyAre AvyA hatANAja Avyo kayAre Avazo? he svAmI havaNa AvuM chuM; ema svAmI sAthe vAtacita karanAro, tyAM ratnaDa nAme nAgarAja che-43 he zaMkhapAlakula mukuTa ! jo tame raNamAM Avo te huM daityone paNa chatuM ema jene vAsukIe pote paNa kahyuM che-44 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (223) jo kAle gurutvarAthI Avaze te huM chaMda zAstra bhaNIza, je teja nahi paNa tarka paNa bhaNIza, ema kahIne tAtane saMkhyA -46 che gu! Apa Apo to huM laIza, ne nikhila AgamanuM adhyayana karIza, jo Apa prasanna ho te mArI sarva vidyA sidhdha che, ema meM gurUnI stuti karI-47 - Aja sudhI teM jevo saMtoSa Apyo che te ja jIvita parvata ApIza ema mArA upara prasanna thaI gurue mane bhaNAvyo-48 | he tAta! je AThama gaI te divase je adhyAya hato, ne je Ave che te divase adhyAya thaze, tethI mAre ghara sudhI javAnA mArga nA ardha sudhImAM ja saMhitAne pATha karI jaiza, ema gurUne kahI meM temane raMjana ka-4-10 je hemaMta Ave che temAM AgrahAyaNa pachI mArA bAgamAM sarvatra lavalI phAlaze, ne je poSa mAsa Ave che ne temAMnI je pAchaLanI daza rAtrI che temAM he yogya puruSo ! huM udyAna mahotsava mitra sAthe karavAne chuM ne pachInI trIza rAtrI Avaze tenA ardha bhAgamAM guru pAse bevAra vyAkhyAna laiza, ne ema mAro jUdo ja pATha calAvIza, ne pachI je trIza rAtrI tenA arthamAM to huM sUvAno paNa nathI, ema mArA sahAdhyAyIe mane kahyuM-51-para-53-54 aho! A, AvatA mAsanA parvadivasa pachI pATha laIne sidhdha thaI lavalIdarzana karAvaze ! he kSaka kalAgra : jo tuM lavalI darzAvI * 45 me ka mUlamAM gUTaka che. paNa e kalekamAM racUDane pote putra heya ema artha he no saMbhava lAge che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (224) zakete kIyA akkalavALAne Azcaryana pidA kare! tuM to IMdra-jAlanI icchA karate jaNAya che, paNa te ApanAra bhikSuka bIje ja che je te tane maLe te te jarUra Ape, paNa te maLyo jaNAto nathI, tyAre AvuM miyA zuM sthApana kare che? e vAta khoTI che. huM ene anAdara karuM chuM kemake koI bIjo paNa e vAta kema mAne, ke evI zraddhA kema kare, (1) Ama meM ene kahyuM-55-56-57-58 eNe paNa mane kahyuM ke tuM Ama mArA pakSanuM ucchedana karavA bele che, ne ema durjanatA grahaNa kare che, te teno huM paNa anAdara kare chuM-59 tuM zA mATe mAro upahAsa kare che, zA mATe mArA parAjaya kare che, marmabhedI vacana vahe che, pIDA kare che, sAdhutva tajI durjanava dhAre che, tene dhikkAra che-60 evo e koNa bhujaMgama che ke je amAro deSa kare, amAro upahAsa kare, amArI vAtanI azradhdhA kare, amArI sAthe virodha kare, ke amArI spardhA kare -61 zraddhA karatuM nathI ema amArI AgaLa he dumiti ! tuM zAne beleche, ne ceSTA kare che-6ra huM zraddhA karatuM nathI, ke hemaMtamAM lavalI dazAvI zakAya, ema je teM kahyuM teja tArI durjanatA batAve che-63 - lokamAM mane vivAdathI parAjaya kare evo koI hoya ema huM paNa sahana karI zakatuM nathI, ke zraddhA karI zakato nathI, (je puSitalavalI hemaMtamAM na batAvuM te ) mArI bhAryanI heDa huM hArUM-64 - (1) hemaMtamAM lavalI thatI nathI ne pelAe thavAnI kahI te upara A ba upahAsa che. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (225) pachI meM paNa kahyuM ke koI garvI thaine mArI sAthe spaddha kare vA vivAde caDhe e huM paNa zraddhA karatuM nathI, ke sahana karato nathI. eTale jo tuM vivAda kare ne temAM huM hArUM te bhale te je hoDa karI che tevIja huM paNa karuM chuM-65-66 teM je A nimitte mAro AkSepa karyo, ke mArI tarjanA karI, tene dhikkAra che, ne evI vAtanI haTha karI temAM vijaya pAmavAnI pragahatA te je karI te to sahana paNa karato nathI ke mAnate paNa nathI-67 are ! AvuM bolo che e Azcarya che. tame Avo krodha karo cho te ThIka nathI, ema kahetA amArA svajanoe varAyelA ame, heDa bakIne, vAkalahathI viramyA-68 jo e mane jIte to to bahu AzcaryanI vAta thAya ke AMdhaLo paNa parvata mastake caDhayo gaNAya, ema lava karatA ame pota potAne ghera gayA-68 e hAraze ke huM hArIza ema vicAro huM, eka vAra hemaMtamAM tenA bolAvyAthI udyAnamAM lavalI jovA gayo-70 lavalIne phUla AvelAM joine meM vicAra karyo ke aho! A to kharo mAyAvI che, te phala paNa batAvaze, ne kalpavRkSane paNa vakhate lAvaze, ne evo samartha e damanaka game tevo bIjo paNa chala karI zakaze, ne huM dhAruM chuM ke have e meM kabUlelI heDa mAgaze, ne mane jhAMkho pADI deza-71-0ra pachI damane kahyuM ke tuM lavalI puSpa dekhe che, eTale have hoDa pramANe ApavA icchato haIzaja, ane mArI niMdA kadApi nahi kare, ema huM dhAruM chuM-73 28 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (226) eTalAmAM koIe AvIne kahyuM ke hullaDanA prati yAtrAe javAne samaya thayo che, mATe tamArAmAMthI jeno vAro hoya te jAo, eTalA mATe svAmI tamane teDe che-74 nAga damanane bolAvIne kahyuM ke tAro vAro che, mATe jo tuM jAya te AkhuM nAgakula jIvatuM rahe-75 eNe mane kahyuM ke jo tuM jAya to huM tArI pAsethI jItelI hoDa mUkI dauM, ne tema karatAM jo himagha uSa ANuM Ape to paNa mUkI je te mAro parAjya nA karyo hota to tuM mane AjJA na karata, tethI mane emaja abhilASa thayo che ke uSa lAvI ApuM, ne tuM hoDa mUkI deje, ema kahIne huM atra Avyo-77 tethI mArI evI IcchA che ke tuM mane rajA Apa, ne prArthanA karuM chuM ke have ahIMthI ja, huM uSArthe vajana jevAM moDhAMvALI makSikAthI bharelA A kUpamAM pezI -78 - kRpA karIne mane sAthe ja laI jAo ema kahetI A mArI priyA sulocanA kupavezamAM vidharUpa che--78 rAtrInA aMte saMdhyAvaMdana karo, ravine pUjo, atra beso, ke jAo, maravAne taiyAra thayelA evA mArI ciMtAthI Apane zo lAbha che? -80 * pachI tene rAjAe kahyuM ke tuM tArI jAtanuM rakSaNa kara, tArI miyAnuM rakSaNa kara hullaDamati yAtrA karI, ne tene saMtoSa pamADIrA, pachI zuM?-81 hullaDa koNa che te kahe, ne tenI kathA bola, dhIraja rAkha, bhaya rAkhIza nahi, mArI anumati laI marajI mujaba karaje-82 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 227) eka muhUrtamAM ja, meM ANI ApeluM evuM tArUM Isita tuM pAmIza, pachI tuM tAre ghera jA, tArA lokane maLa, ne temane harSa pamADa -83 nAge pachI kahyuM ke sAMbhaLo, jevI rIte hullaDaprati javAno nAgalokane TharAva karavo paDe te tamane kahevAno have samaya che -84 hullaDa nAmano phaNa, varuNanA varathI abhimAna dharI nAgamAtrane DUbAvavAno, tema parAjaya pamADavAno, have samaya che ema dhArI,ne pAtAlamAM Avyo-85 tene nAgoe jaIne kahyuM ke A vakhate tame amane jItazo, tethI evI ApaNe saMdhi karIe ke jethI tamAre amane DUbAvavA nahi tame ja yogya che, tameja samartha cho, tamAre amAro bhAra rAkhavAno che, tame amane AjJA karone krodha mUkI do-87 hullaDe kahyuM, huM kAzmIramAM rahuM chuM tyAM prativarSa uttarAyana mahetsavamAM, gAthAne avazya gAnAro, tathA gItAdi AlApanAro, mArI pUjA karanAro, bhaktimAna, tamArAmAM eka eka vArApharatI avazya AvyAM javo joIe, nahi to rasAne DUbAvI daIza-88 jIvatA raho mahArAja ! tame amArA taraphathI e pramANe pUjA pAmazo, ema temaNe kahyuM eTale temane mUkIne himane lIdhe ati durgama evA kAzmIramAM hullaDa pAcho gayo-80 je nAgaloka pUrve pRthvIne paNa cIrI nAkhe tevA hatA te Ama belIne hullaDane kopa na thAya ema bhaya dhArI, vArA pharatI javA lAgyA -81 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (228) himathI dAha jevI pIDA thAya nahi te mATe himaghra uSa levA mATe mane damane kahyuM ne huMpaNa e mArI strIne le nahi ema dhArI, atra AvyA--92 teTalA mATe A kUpamAM paDI, mane uSa nahi maLe teA paNu vajramukhavALI mAkhAthI pIsAi jai, kSaNamAtramAMja haMmezane mATe sukhI thaiza93 tane hu jarUra uSa ApIza ema vAraMvAra kahI rAjAe tene potAnA hAthathI hAthamAM lIdho-84 uDa, uMDa, evA heAkArAthI mAkhA uDIjaze ema dhArI rAjAe tIre ugelA barUnA prahAra karyA-95 nAsA, nAsA, ema e dhvanithI kahevAtAM, uDA uDA ema kahevAtAM, mAkhA uDI gai--96 tame ubhA rahA, dhIrA thAcyA, ema nAgane kahetAM, turataja rAjAe kuvAmAM phUMko mA--97 bhare bhare ema bhabhabha zabda karatA ghaDAne uSathI bharIne rAjA jhaTa laine upara AvyA--98 nAgane A le A le, ema kahI uSaghaTI ApIne pote petAne raste cAlavA lAgyA--99 AkAzamAM bhamavA lAgI, kUpane DhAMkIdevA lAgI, ema une rakSaNa karanArI makSikAe bhamavA lAgI, ne upara taLe uDavA lAgI -100 (!) ( 1 ) nAga eTale kanakacUDa ema TIkAkAre lakhyu che te uparathI AgaLa je 45 mA zloka paDeloche temAM ratnacUDanA chokarAnu nAma kanakasUDo ema nakko thAyache. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 229) pachI nAge rAjAne kahyuM, tame jagatI rakSA karA che, jaganuM zAsana karo, ne ema sarvanA adhIzvara che, mATe kRpA karI rasAtalamAM cAlA-101 sarva nAgaleAka, temanAM nayananA IMdurUpa Apa padhArazeA, tyAM, maLA, AnaMda pAmeA, stuti karo, ema ati harSa pAmaze--102 koi uSArthe rastAmAM mAre, bhedde, che?, bAdha kare, epaNa eka hAninA prasaga che--103 pachI rAjAe kahyuM tame pAtAlamAM jAo, siddhi pAmA, AnaMdakarA, te mATe tyAMsudhI rakSArtha rakSakA mekaluMchuM--104 tame zA mATe mane Agraha karo, mArI praNipata karo che, ema kahetAM aNe rAkSasene A pramANe kahIne AjJA karI--105 jema mArI sAthe jAo, mArI sevA kareche, mArI AgaLa raste cAleche, tema he barbarakA ! tame mArA prANavallabha mitranI sAthe jAo, sevA karA, AgaLa cAle,--10--107 jJAbha pAmavAnI ne bhaya pAmavAnI kAMi jarUra nathI ema belatA rAkSasAe bhAryA sahita evA ene AgaLa pAchaLa vIMTAi vaLIne, pAtALamAM paheAcADI dIdhA--108 caMdra gagana oLaMgIne astAcalathI samIpa jai paheAAche, ne huM hajI nadIthI pAra chuM, mATe A sthAne viharavAnu ke rahevAnu have ThIka nathI, ema vicArIne rAjA tvarAthI pura bhaNI cAyA 108 AMkhA mIcIne hasatA tathA dAMta dekhAya tema vAta karatA, ane mUtranuM mahAnuM rAkhelu te pramANe bharIne ApavA jatAM, Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (230 ) taTavAsI javAna bAlakonAM mAdhya ane udyoga jote, koIthI paNa na jaNAyalo evo, pitAnA haryamAM paDe-110 sarga 14. A pramANe rAtrIcaryArUpI adbhuta kArya karI, ne sarvanA (uThatA) pahelAM mahelamAM AvI, sarvathI pahele uThI, guru ane devAnI AgaLa besI eNe temanI pUjA karI prabhAte sahuthI pahelAM hAthI upara besI, ne kadAcit haya upara caDhI, ke AgaLa hAthaNI upara bezI, pharatA ene, rAtrIe carcA jovA pharelo ema kaI jANI zakyuM nahi-2 jo ema na hoya te A pramANe ApaNI niHzeSa rahasya kayAMthiI jANe, mATe e koIka vidyAdhara che ema rAtrIvihArIne lokoe ka --3 chala karavAvALA zAkinyAdine, A pramANe, maMtra jANatA rAjAe daMDa dIdho, kemake nahi to sarala svabhAvavALI prajA khare khara zIrIte sukhI thAya?--4 eka vakhata avaMtithI AvelI eka yoninI yoginIomAM zaMkA vinA pharanAra ene, A pramANe kahevA lAgI; ame amArI marachamAM Ave tema pharIe chIe temAM tAruM zuM jAya che?-- are zA mATe amane zAkinI kahI niMde che? svAdiSTa bhojana zA mATe khAtA nathI ke rucikara bhega bhogavate nathI, amArI carcA karavAthI zuM lAbha thanAra che?-6 re. phuTelA karmanA zA mATe vilAsInIonAM cikara gItAmRta Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (231 ) pItA nathI ? ne he ati mUDha jyAM jyAM yoginIne rRkhache tyAM tyAM zatrune dekhatA hAya ema virAdha zAne kareche?----cha . jotuM tArU sukha icchatA heAya, cirakAla paryaMta satvara udarapUraNikA icchatA hoya, teA amAre khAvA mATe je tane jANavAmAM heya te bali, eka carmapUra, pahAcADatA rahe,-8 ame ruThI zuM tyAM, nadI bharAya teTala, gAyanI kharI bharAya teTalA, ke kAmaLI bhIje teTalo, ke lUgaDu bhInu thAya eTale paNa, varSIda tArA dezamAM, he nRpAdhama! Avaze nahi--9 gAtra palaLe ke puruSa palaLe eTalo paNa megha nahi paDe tyAre sarka, lUkhu, khAMDelu evu daLatA kIyA leAka pIDA nahi pAme?--10 je tuM amane nirmUla karavA paryaMta krameche te aneka prakAre na karavAnuM tu kareche, tethI tane jIvatAja pakaDI na jAya te mATe yAginIne satASa-11 zatrue mUla sahita ukheDI nAkhavAne, ke samULa haNavAne, ke taravArathI nikaMdana karavAne samartha, ane potAnA ja jevA prabhAvavALA karelA, ema yAginIe apAyalI zaktivALA, yazAvarma nRpanI maitrI karI, ujjayinImAM AvI, jo tAre tArI peAtAnI, tArA kAzanI tArI senAnI, tArAM ba dhunI, sarvenI puSTinI IcchA hoya tA, bhakti parAyaNa thai, kAlakAdinI pUjA kara--12-13 yazAvarmane tenI kAlIsahita hAthe pakaDI AMdhI lAvavAnI icchAvALA rAjA, e cAginIne jANe, ghIne ke udakane pISI nAkhatA hoya tema, gUDhArthavALI mRduvANIthI A pramANe kahevA lAgyA--14 ahe| je peAtAne hAthe tamArI pUjA kareche, ne hAthathI gADhaca carcA kareche, ne je niratara tamArA hAthamAM che, te avantinAthanIja rakSA karo eTale bahu thayuM--15 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 23ra) jIvate chatoja jo e nahi nAzI chuTe te kaMcabaMdhathI ke guptibaMdhathI huM ene bAMdhIza, ne jo tame ene nahi sAcavo, te koI puruSa uThAvavI joIe tema tamArI AjJAe uThAve che, te paNa vyartha jA--16 jyAre e raNamAM mArA sAme AvIne ubhe raheze, ke ubho ne ubheja zoSAI nahi jAya, tyAre tamAro mahimA ati mahAna che ema huM mAnIza, ne tamane paNa mAtAnI peThe pUjya gaNI-17 mATe jA, huM A tArI pAchaLa AvuM chuM, ne je tame kAgaDAnI peThe nahi nAzI jAo, to A mArUM kha uchaLIne, tamArAM nAka, tamArA kAnanA athANa sAthe, khAvA mATe kApI leze-18 tAruM kharuM A mArAM kAna nAka kApI nahi zake, ne A mArA upara kha upADate tuM vijayI nahi thAya, ema hasapUrvaka bolI dAMtane pIDA thAya tyAM sudhI hoTha karaDatI e AkAzamAM uDI gaI-18 kartavyane cittamAM ja caTADI rAkhI vicAra karate, ne pitAne hAthe tANIne taravAra pakaDate, gAmane saMdhI purane saMdhI, sImane rUMdhI satvara senA bhegI karIne cAlyo-20 parvatane mastake balathI pIDA karatA, rAjAone zAsana ApI AgaLa kare, e amita zakitavALe, prati divasa ATha ATha koza kheMcato, mArga kApavA lAgya-21 kaMdha upara thaIne ke keza jhAlIne upara caDhI jatA subhaToe, ane evI tvarA karavI, ke eka koza ke bekeza sudhI AkAzamAM e vegane lIdhe uDelo raja chavAye-22 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (233) zayAmAMthI uThI, je hAtha AvyuM te upara bezI, ne kirAtaloka, pane upAsavA AvyA ne rAjAe paNa prasanna thaI, mAthuM uMcuM karI, bhravikSepa pUrvaka, temanI sAthe rastAmAM vAta karI-23 harSathI hRdaya caMpAtAM sAthe cAlatAM, parvatomAM vAraMvAra pezI pazI, pezI na zakAya evAM vanomAM pezI pazI, araNyomAM vicarI vicarI, tathA nadIne sarovara AgaLa pANI pIvA vAraMvAra jaI jaI vizrAma mATe taTo upara besI bezI, jhADa taLe bezI bezI, uraste jaI jaI, na cAlI zakatAM ne vaTAvI jaIjaDa, phalAdi leilei, kSaNa ke muhUrta bezI vaLI kaMdatA, ne ghaDIe ghaDIe tarasyA thaI masakamAMnuM pANI pItA, evA e lokothI, rAma jema vAnarothI, tema rAjA khuzI thaya-24-25-26 be pahora jeTalA divasa sudhI tarasyA rahIne, AgaLa gayelA sanyanA lokoe, parasparanAM nAma laI bolAvatAM, simAnuM jala pIdhuM ne nAma nirdezapUrvaka AvAsabhUmi nizcita karI--27 AgaLa vadhelA badhA ujjayinI pahocyA e vAta dhImethI ne haLavethI zA mATe kahe che, ema kahevAtAM, emaNe ene ghero paNa ghAlyo evuM, mahoTethI, koIe rAjAnA AgaLa kahyuM--28 jalane pITha rAkhI, tIrthagAkAra AvAsa racyA che, pArthe hastIne rAkhyA che, ne bAju upara azvazAlA che, ema napane nekaroe kahyuM ---28 bAjue rahIne, nAnAprakAranA bhAva karIne, madhye AvIne, AvAsamAM praveza karate enI upAsanA karate vAravadhusamUha, nAnA rUpa dharatI lakSmI jevo zo-30 sainyane bheguM karI, bhIsane bAjue karI, bIjuM kAma vegaLuM Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (234) karI, dha caDhAvI, rAjAe vividha prakAre avaMtipurIne koTa teDavAnI AjJA karI-31 sainyane tajI be bhAgamAM vaheMcAi, koTa teDavAnAM yaMtrone vaheMcI laI paththarane vidhA bhAgavA, svAmInI bhakti para ekatra evA subhaTo prayatna karavA lAgyA-32 - rAjAnI AjJA thatAMja, keTalAka muge moDhe, hAthamAM koza laI turataja kilAne khodavA maMDayA, te evI rIte ke temanuM sAhasa joIne zatrusamUha paNa kSaNabhara muMge moDhe AzcaryathI joI rahyA ame ekalA paNa prabhunI sevA karavAmAM tatpara hoI prabhukArya karIe, ema kahI keTalAka gayA, ne prabhukAryamAM tatpara evA bIjA mUMge moDhe, emanuM ame rakSaNa karIe evI IcchA darzAvatA temanI pUThe gayA-34 subhaTono samUDa koTane teDavAnuM samajI zakyo te pADavA samartha thayo, taiyAra thayo, pADavAne yogya thaye, pADavA mATe judA judA bhAga vahecI rahyA, pADavAno prAraMbha karatA ho, temAM maMDA, chevaTe vijayI thayo, ne jarA paNa glAni pAmyo nahi-35 rAjA paNa temanI sAthe vAta karavAnuM samajato, vAta karavA lAgyo, temane protsAhana karavA mATe vAta karavAnI abhilASA karavA lAgyo, ne ema protsAhita karatAM jarA paNa kheda na pAme--36 pitAnA mavAmInuM hita karavAvALA, duHsthitimAM paDelA, raNasUryanA nAdathI bhaya na pAmelA, evA avaMtinA subhaTo, vRddha tema jAvAna sarva bhegA thaI, e koTa upara caDayA-37 upagava e nAmanA bhaTavizeSa sahita, emaNe, rAjAnI purIne Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (235) kuberanI alakAvatInI peThe rakSavA, piMgala ane kAvanA, capala jIbhavALAnA ane kAtanA, hAritakAtanA, ziSya evA (maMtrI) e merAyalA hoi, prahAra karavA mAMDayA-28 eTalAmAM daityano haNanAra Aditya asta pAmyo, ne Aditya jevA rAjAe, Aditya saMbaMdhI ( saMdhyAdi) karma, hiMsAmAtranuM nivAraNa karI, bRhaspatine putro jevA Rtvija sahita karavA mATe AraMkyuM -38 Aditya asta pAme eTale vanomAM bharAI raheluM tyAMthI ja jANe kudIne tama, bAghane abAhya evA sarva padAthona, jANe, kemake kaline ja sAkSAt putra hoya, tema gaLI gayuM-40 kArtikeya jevo prabhAvALo rAjA, pachI, mRtyulokanI chatAM paNa jANe svarga jevI hoya tevI ujajayinInA bAhyapradezanI zobhA jovA mATe, potAnA aMgarakSaka usa ane udapAnanA je subhaTa temane paNa sAthe na rAkhI ekalo ja cAlyo-41 suvA, vaya, azvatthAmA, uDulomA, Adi RSinA putrothI sevAyalAM tIrthavALI, divyasimAe, divya asi ane divya zobhA tathA zaktine dhAraNa karato e, paho--42 kArtikeya je, be ratha vahenAra vRSabhanA jevA skaMdhavALo, vedatraya jAgatA muniothI karIne vadhe evI nadInA taTe pharate, e, pAMcakapAla bali jamate, ane puruSarahita, strI samUha pAseja joto ha -43 strI chatAM paNa puruSa ane strIone paNa ugratAne lIdhe ati kramaNa karatA, e samUha bolato sAMbhaLI, ati bhavya paravALo rAjA, ene yoginivRMda jANe A pramANe temanuM bolavuM sAMbhaLate ho-44 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (236) he gavye ! agre darbhamaya culuyane banAvI evI rIte loDhAnA khIlAthI jaDI nAkha, ke gApaNu, dAkSi, bAhavya, uci, A di RSio jemAM maMtrI che evA enI, rakSA thaI zake nahi-45 brAhmaNadhenavane gaLI janArI ! IMdravarma putra sahita ujajyanIpatine, cakravarmaputra ame Ajadhanavi tathA vAdhenavi sahita, rakSavA icchatI hoya, te A karNaputrane nisteja kara-46 brAhmaNanava, AMbI, sAMbhUyi, audi, amitauji, zAlaki, SADi, vaivAsuki, vAli, vaivasvaki, vaTaki, saidhAki, naiSAdaki, ItyAdi nupa ane RSiomAM e nathI, ete pratApI jyasiMha che, mATe ene uttama maMtrothI haNavA yatna karo-47-48 mahAmAMtrika cAMDAlApatyane, vyAghanA apatyane, karmakAra mane hAmAMtrika (lohakArApatya), vidhavA putrane Agnizakine, ke mAtrabalavALA naNaMdanA bAlane, jema yoginIo sAthe vahecIne khAI gaI che, tema bhImanA pAtra ane jyakezInA dauhitrane, pavananA jArakarmathI thayelA bAla ( hanumAn)nAM maMtronA prabhAvathI jema tAre sAmarthya kuMThita thayuM hoya tema, zA mATe khAtI nathI ?-4-50 pArazavidagAryavAtsAdi je chalAyA che temane tAre smaraNamAM rAkhavAnA che (?), kemake Agni jevA prabhAtavALA A rAjA, tene aDakatAM paNa ame baLIe chIe-pI mAdhavya, kApya dhya, bAbhravya, vArtA, vataMDi, emanAM nirarthaka evAM apatyo sahita, e, savAre ja yazovarmane, je tuM e ApaNA krodhanA viSayane nahi dinAkhe, te khAze-para kAyani, gANAyani, Adi RSio A taTe Ane lIdhe ati ka vase che ema vicAratA rAjAe pratyakSa dekhA daI emane saspardha AkAraNA karI-53 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (237) mAyAthI karIne tame, kIMjAyana, ke gaNAyana, zAMkhAyana, AdhAyana, evA game te RSino veSa dhAraNa karo to paNa huM tamane pakaDaDyA vinA rahevAno nathI-54 zApAyanabaMdhu bhAradvAjAnAdi RSinA Azramo trAsa pAmI gayA ema cIso pADatI, ane bhAgeyaNAdi bhaya pAmI gayA tema kudatI, yoginIo hAthamAM zastra laIne, AvI-55 nADAyanothI paNa avivajita, tema AtreyAyaNothI paNa tapaprabhAve ahata, vArAyaNoe paNa apikane gArcoyaNoe paNa na aTakAvelI evI, tathA bIjA dAkSAyaNa hAritAyanAdi e paNa napIDelI evI, amane tuM zuM pIDA karanAra che ema bolatI zreSTAyanothI pUjAyelI, keMdA sAyanothI stuti karAyelI, e ati vegathI 5 upara prahAra karavA lAgI-56-57 aparAdhavALI strIne daMDa devAmAM kAMI bAdha nathI evuM dArbhAyaNie paNa kahyuM che, ne zAlaMkAyane paNa meryuM che, e saMbhArate, sato paNa rAjA enA upara khAlI ghA kare che-58 kAyanI, ke bIhInelI agni zarmANI, ke naThArI rANAyanI, enA jevIo tame kema thaI gaI che, ema nAzI jatI (yoginIone ) kahetI, kopa karIne, tyAM kAlI ubhI thai-18 zinakAyanI, zAradAyanI, pArvatipatnI, pArvatAyanI, jevaMtAyanI, emAMnI huM koI chuM ke zuM ? ema bolatI e khaDakhaDATa hasI jevaMti ke kreNinI peThe nAse che zA mATe? ubho rahe, ema kahetI aneka rUpa dharatI, kArtikeya ane azvatthAmAne paNa atikramaNa karatA evA ene, vege karIne astranA varSothI chAI nAkhavA lAgI Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (238) lakSmaNa jema iMdrajitathI, vaziSTha jema vizvAmitrathI, karNa jema bhImaputrathI, tema eka kSaNa bhara, kAlInAM annAthI zAka ane viSNu jevA jayasi'huM kSAbha pAmyA--62 jaivaNa chAgala zAMgala ekakarNa Adi RSione, tema kuberane peAtAne paNa, atyaMta durlabha evuM mAyAne haNanArU je azra tene iMdrajitane haNanAranA jevA balavALA rAjA pachI sa bheLatA havA--63 kope karIne jarAsaMdhanA rAtru ( kRSNa=vaSNu ) jevA chatAM, paNa uttama mAtAnA putra hovAthI dayA dharate, pelA asrathI vividha rUpa dharavAnuM urADI dai ekalIja karInAkhelI evI kAlI ne hasate mukhe A pramANe kahevA lAgyA--94 he bhadramAtura ! tuM strI che eTale lajjArUpI nIla ( 1 ) xhudamAM huM nimagna chuM, ne bharata tathA bhISmAdi pUrvajone saMbhArI strI vadha karatAM lajavAuM chuM.-65 hai jAMkhavatInA putranA pitA ( viSNu)nA aMza ? zaileya, zailiyati, sAdhvamitra, sAveya, mAMDUka, Adie jevA tuM gavAyA che, tevAja tu kharekhara che, ema haste vadane, pachI kAlI khAlI--66 mAMDUki Adi, mAMDkayApama, tema bIjA muti, jenuM dhyAna kareche, te garuDavADuna ane daityanA saMhAranAra ( zrIviSNu )nA haityAne sahAravA thayelA, tuM avatAra che--67 tArAM dhairya ane satvathI huM tuSTa chuM, koi strInA jAyA tArA (1) narmadAnA eka hada che ema TIkAkAra. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) jevo nathI, tuM dattAnA putra ane simAnA putra evA pIne, garuDa jema sarpane, tema parAjaya pamADa (2)- 8 Atreya, dAkSAyaNa, zAleya, zaiya, Adie stavAyalI tArI kIrtine, harasiddha Adi sarva gAze ema kahIne, kAlikA yoginIo sahita aMtardhAna thaI gaI-68 kaulItakeya, lAkSaNeya, zAmeya, AdithI rAtrIe ja e vRttAMta sAMbhaLI, yazovarmA vaikarNaya sahavartamAna, durgathI surakSita evI dhArAmAM, te ja vakhata, jaI bharAyo-70 jaiveya jemAM mukhya evA sarva RSioe jenI kIti gavAI rahI che evo kalyANI mayaNallAne putra, teNe potAnA zibiramAM AvI subhagA jemanI mAtA che evA, tathA kharA mAbApanA pUta evA subhaTothI savAre ujjayinI toDI-71 kulaTAnA putra jevI budhithI dhArAmAM jaI bharAyelA mAlavapatine, jema caTakAnA parivArane sIcANo pakaDe tema, yudhdhamAM nAcatI taravArarUpo naTI sameta, tathA sapulaka zarIravALA, culukavIre pakaDa -72 kANImAtAnA putranI peThe krirya rAkhatA yazovarmabhUpatine culuka baMdIkhAne nAkhyo, ne kANI jenI mAtA che evI athavA kALI thayelI, dhArAnI paNa, jenI kIrti ce tarapha nAcI rahI che evA eNe AzvAsanA karI-73 gadhAra jevI daDha muSTithI kAmuMka jhAlanArA duSTa janAvara goghera (2) uttarArdhanuM evuM pAThAntara paNa che ke " tethI garUDa jevo tuM sipAnA, maMDalanA, ane dattAnA nRpone haNa". Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) (1) jevA duSTa khAzavALA, pakSavALA, tathA retika ane azvapAla jemanA sahAya che evA, sImADAnA pAne, gATheya ane hATheyanA jevI sudha budhdhivALA eNe, jAMTAra ane pAMTAra pakSInI peThe, ke baLadanI peThe, ke vAlI gheADAnI peThe, bAMdhyA-74 sarga 15. pachI niMghagarga patyathI paNa caDhe tevA, ane siMgha evA garga jenA maMtrI che tevA, mahAzatrune tenAM bhAinAM ne bahenanAM bAlako sahita, sarva baMdhu sahita, keda karIne e cAlyo-1 mAzI ane inAM sarve sahita, evA emanAthI, e, mAzInA dIkArAthI (2) caDhIyAtA thayelA harinI phaInA dIkarA jevo (3) mArgamAM zobhAvA lAgyo2 kSatriyonA agraNI evA enA sALA thaI thaIne paNa manunA mUkha apatya karatAM sArA evA kIyA rAjaputre e, manuSyomAM devarU5 enI, sevA karI nathI ?-3 nIcA kulanA, ke kulavinAnA, evA hAthIne tajI, uttama kalavALA evA hAthIone, rAjAo e bheTa ANelA temAMthI, eNe lIdhA-4 eNe grahaNa karelA ati kulIna hAthIo AgaLa prasiddha evo IMdrano arAvaNa paNa zake nIca kulano ke kuvahIna hoya tevo jaNAyo-pa (1) sarSe gadhAmAMthI pedA kareluM janAvara ema TIkAkAra. (2) zIzupAla. (3) bhIma. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (241) iMdrarUpa ene AvatA joi, gAmaDAnA, nIcA kulanA bAlakoe duSTa kulanA bAlakoe, duSTathI paNa adhika nyUna evA kulavALAe sarvee AtmA kRtArthe kA--6 pachI, mahAkulASanta, ane mahAkulotpannAthI parivRta, e, mahAkulIna srIthI kRtArtha thatA potAnI purImAM peThA--7 bhImanA putranA kAkA (yudhiSThira nI peThe, ke bhImanA putranA pitA ( bhIma )nI peThe, eNe hRdika tathA sAmrAjanA parivArane zAsana dIdhuM-8 vRtranA zatru ( IMdra ) jevA ene, lakSmaNanA putranA jeTalA balavALA kIyA bhUpAe, lakSmaNanA patranA kAkA ( rAma )ne jema tala ane nIle bhaLyA, tema bhajyA nathI !~~~ sAyAmAyati, phAMTA hatAyanI, maimatAyane, tathA phAMTAbhRt ane maimateya karatAM bIjA paNa je hAya, te sarve ane prasanna karatA havA-10 bhAgavattAyana, zAkazAleya, tANevivi, AkazA peyika sarhuita tAviMdavika, ane vAAyaNiyAsuMDhAyanIya sahita bhAgavittika, yAmudAyanika sahita soyAmAyatika, sAyAmAyani, yA meM dAyani, vASyAyaNIyaka, paraspara Azraya karI rahelA vAAyaNika ane saiAyAmAyanIya tathA taikAyanIya jemAM mukhya che te, evA aneka kunRpatine zAsana ApI e mar3A bAhue kedAradevanA mArga sustha ko-11-12-13 ~14 kaitavAyani, taikAyani, Adine yAgya evA siddhapuramAM, pachI mAcI evI sarasvatInA tIra upara rudramahAlaya eNe karAvyuM--15 dAganyAyani, kauzalyAyani Adine adhikArI TharAvI, tyAMja eNe matya arhuta ( mahAvIra )nuM caitya paNa karAvyuM --16 1 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 242 ) vAdhyAyaNi, kAyaNi, kArgIyaNi, Adine paNa sakhAdhI, eNe zravaka saMghanI paNa bhaktipUrvaka arhaNA karAvI----17 pAMcAlAyana( 1 ) AthI pavRita evA e pAMcAlIpati ( yudhiSThira )nI peThe page cAlIne, dAkSIputrAe maMgala karAyalA, sAmanAthanI yAtrAe cAlyA--18 lAMki, gArgIputrakAyaNI jemAM mukhya che evA gArganA AzrameAnA aMtarane kApatA jatA rAjAnI pAchaLa gayA hatA. tema gArgIputra, vArmiMNa pAchaLa cAtmikAyaNi tema vArnikAyaNi, gAreTinIpAchaLa kATacAyananI peThe gAreTakAyani, kArkaTayanI pAchaLa kArkeTacAyaninI peThe kArkeTayAyani, lAMkeyanI pAchaLa kAkinI peThe utsuka lAMkakAyani, vAkininI pAchaLa lAMkakAyanInI peThe vAkanakAyani, pAtapAtAnAMnI paNa vATa na jotAM, ane ati Adara karatAM, gayAM --19--20 --21-22 glucukAyani mAgaLa cAlatA hatA, ne glokanA nAnA bhAi paNa AgaLa cAlatA hatA, vaideha sahita rAmadattAyani hAthanA ko ApatA hatA--23 gAMdhAra, sAvaeNya, vAMga, vairava, mAgadha, sAramasa, kAliMga e badhA enI dakSiNe page cAlatA hatA--24 Abari, kAlakarTa, prAtigraMthi sahita Arki, naidhya, bhaSTaya, kAravya, avatya, e vAma pAsa cAlatA hatA-25 kaiAzalya, AjATaya, pAMca sahita yavana, ane zaka, e sarve kutI ( 1 ) pAMcAlanA rAjAnA putra, ane yudhiSThira pakSe dhRSTadyumna Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (243) avaMtI ane kurU e nAmanI rANIonA pati evA enI pUDe page cAlatA hatA-26 karavyAyaNI, rAsenI, AsurI sahita madrI, mAgadhI, ezInarI, bhAga, e rANIo enI pAchaLa cAlI-ra7 paMcAla, pAMcAlI, lehadhvaja, lavajA, yaskAlahyA vidAgarga, sarva tenI AgaLa carcarI gAtAM hatAM-28 yApaNa RSinA ziSyo sahita gopamana putro agatya ziSyo sahita agatya putro, ne kaMDino, e sarva, yudhiSThiranI tIrthayAtrAnI kathA kahevA lAgyA-28 vasibbe, gatamo, kanso, bhuguo, aMgiraso, ne atrio, sarve tIrthamAhAo varNavatA hoI rAjAne ati pUjya thayA-30 yudhiSThiro, phIrakala, bhAgavitti, Ani, Adi sarva, bhaktithI, AgaLanA rastAmAMnA kAMTA vagere sApha kare che-31 upaka sahita lamako, lAmakAyana sahita aupakAyano, tikitava sahita rAsako, tathA ujaka kubhe, e sarvee ApyuM (3)-32 vRka lohadhvaja kuMDI vRza vaMga aMga suhmaga sarve rAjAnI kalezarahita gati joIne viramaya pAmatA havA-33 A te somezvara poteja sammukha Ave che, ke zIdhra cAlato rAjA jANIne Ave che, ema aMga vaMga ane dAkSi Adino parasparamAM vAda thavA lAgyo-34 gargakala pAsethI vaidakulane jANIne, ane vidakulathI gAgye kula jANIne vivekI rAjA jatAM jatAM temane dAna Apato cAlyo-35 bhUga ane aMgIrasanA, tema garga ane bhArgavanA, ati harSa Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (244) pAmI, tema phAMTAhatinA putro sahita gAgIyo, sarve satvara AvyA gArmeyaNanA saMbaMdhIoe, hetranA putroe, ne haitrAyaNithI paNa caDhiyAtA evA keTalAka, ema ziSyoe jyAM veda vani macAvI che evA devapattanamAM bhUpati Avyo-37 udubarano putra (1) je purane adhyakSa hato te, potAnA bhAI sahita, tema, potAnA putra sahita tikaRSino putra, e sarve rAjAne sAmA AvyA-38 AmAM mukhya( 2 ), ane utsuka evo vasiSThaputra, potAnA parivAra sahita aniruddha vinAnA pradyumna jevA (3) ene, AmaMtraNa karavA Avyo-38 putra sahita paila, putra sahita tvarAyukta za lali, putra sahita pAnAgAri, emaNe rAjAne pUjAtha sAmagrI ApI-40 tatvali, taili, ne temanA putre, evA mahantane AgaLa karI e somanAthanA maMdiramAM peTho-41 paravALAMthI kasuMbA jevI, padmarAgathI lAkSArasa jevI, vamaNithI gerocana jevI, marakata maNinA samUhathI kAdava jevI, mahAnalamaNithI kRSNanIla kAdava jevI, ne sarvathI mizra thaI sarvamaya hoya tevI, prabhAvaDe navIna navIna caMdradayanA vistArathI nahavarAvI zivanI pUjA rAjAe karI--4ra--43 1 maMDa e nAma ema TIkAkAra. 2 tenuM nAma te sthalamAM Arya evuM hatuM ema TIkAkAra. 3 arthata rAjAne putra na hatuM ema TIkAkAra. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (245 ) balaraMganAM kasuMbo pAyelAM, nIla, anIla, tema bIjAM, evAM. vAthI, tathA karparAguru dhUpathI, eNe tenI pUjA karI-44 A varSe paNa piSa che, nizA poSI che, ne Aja divasa paNa puSya che, (1) ema bolatA, somanAthanA brAhmaNone satkArapUrvaka visarjana karI, rAjA, ekAMtamAM samAdhimAM beThe-45 * vizAkhA ane anurAdhA sahitacaMdra karIne cukata evI nizAnuM, dhyAnamAM TharAvelI daSTivALA mukheCthI, kAMIka japatA cAlukaye, anukaraNa ka-46 kaMThaprabhArUpI navIna meghathI zrAvaNI pUrNimAnuM darzana karAvatA, tathA prabhAmaya aMgathI Avina pUrNimAnuM darzana karAvatA, zaMkara sAkSAta prakaTa thayA--47 haidraka mAlavI senAne jItanAra ! A sthitithI karIne, bhikSAmAtrathI upajIvana calAvanAra, strInI IcchA na karatA, evA tApane paNa tuM parAjaya kare che--48 vAtsaka, rakSaka, Ajaka, rabraka, eka, ItyAdithI Azrita, tema gAgakone caDhI gayelA evA mAnaSika vRddhasamUhathI sevAyalo, bhakatothI, rAjaputrothI; rAjAothI, sarvathI karI rAjAthI paNa adhika, tuM, pRthvInI rakSA, svarNasiddhi pAmI siddharAja e nAme thA-48-50 bhaktirUpI jalathI bharavA yogya kayArA jevA guNanA kSetra, tathA 4 gurunA udaya sahita puSya nakSatrayukta varSa, tema puSya sahita caMdra yukata rAtrI, tema puSya nakSatravALo divasa, e sarve zubha che; mATe levAmAM A sthale rAjAe yAtrA karI te varSa ne te divasa rAtrI sarve zubha che, evo artha samajavo, ema TIkAkAra, Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ra46) pAparUpI kavacadharane masaLI nAkhanAra hAthInA samUharUpa, evA emane e rAjAe kahyuM-51 | bAlaka jema mAlapuDAnA samUhathI, gAya vinAnA jema gAyonA samUhathI, ke brAhmaNa jema zrAdhabhojanathI, ema ApanA prasAdathI huM hRSTa thayo chuM-para uttama brAhmaNaghathI mAMDIne te adhama gaNikAgaNa paryata sustha karelI A bhUmino bhAra jenA upara mUkIne huM AtmasAdhana karI zakuM tevo suta Apa-53 hAthathI enA mastakanA vALane paMpALatA zaMkare kahyuM ke pRthvInA bArane mAthA uparanA vALanA bhAranI peThe utAravAnI IcchAthI tuM Avyo jaNAya che--54 tArA bhAInA dIkarA tribhuvanapAlano putra, je dhAraNa karavA samartha che, te kumArapAla azvasahita, tArI pAchaLa bhUmine bhAra upADaze-55 Ama kahIne zaMbhu aMtardhAna thaI gayA, ne pachI jevo rAjA ae caDhI jAya che tevAmAM eka pAsethI, pratIhAre praveza karAvAyala e ane namaskAra karate vibhISaNa Avyo-56 te bolyo ke he, ahInaySTaya e nAmanA yajJa vizeSamAM hajAro gAyonA dAnathI kaDagetrane prasanna karanAra! zatrurUpI taranA mahAvAta rUpa ! mane tamArA pUrva janmano tamAre dasa jANa-57 suvarNamaya pAzathI jhaLakI rahelA, ane aneka baLada sahita, evA rathane tajIne mAtra page cAlIne atra jatA Apane sAMbhaLI, huM ratha vinAja vAyuvege Avyo chuM-58 te mATe te vibhu! daMDadhArI puruSe sahita je huM tene senAjhe Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (247) rakSaNa karavAnI, jemAM aneka moTAM khaLAno mAlIka dANA bharelAM ghaNAM khaLAne sAcavavA zvAnanA samUhane rAkhe che tema, AjJA Apa-58 - ema kahetA enI sAthe, grAmanA lokane, janasamUhane, sarvane vAtsalyathI potAnA baMdhusamUha jevAM gaNI joto ujarjayaMta javA * nIkaLyo-60 puruSonuM hita karanAra e, sAhATyakArI janonA hasatI samUha yukta, bIje divase divyaraivatake paha -61 pitAnAM mANasone puruSonI hiMsA Adi karavAthI vArI ane rAjAno bhAva jANato vibhISaNa, AgaLa AvI, A rIte bolyo A parvata pASANa chatAM paNa vaMdha che, kemake bakarAMnA mAMsathI jema kaMTALe pAme tema vivAhathI kaMTALe pAmelA neminAtha ahIMyAM tapa tapyA che-63 A girinI raja paNa, karI ane citrakanAM mUla athavA rAkha jema bAjeluM lohI verI nAkhe che, tema janonA pApapuMjane vikherI nAkhavA samartha che-64 tADanuM banAveluM dhanur kheMcatA vyAdhalokanA paNa, A tIrthanA tejathI, hiMsA karavAnA vicAro, lAkha ke kalAInI mAphaka gaLI jAya che-65 zaminA kASThamAMthI bIjA dravyavaDe ghasatAM jema agni pedA thAya che, tema AnAthI, uMTanA dUdha upara chavanAranI paNa buddhi utajita thAya-66 dhoyeluM vastra paherIne, tathA joyeluM vastra paherelA vibhISaNathI Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (248) hAtha jhalAelA, e, kAMbaLA eDhatA ( sArASTranA loko ) e batAvele raste, adri upara pahAcyA-27 kAmaLA ane haraNanAM cAmaDAM eDhanArA evA rastA batAvanAra, jemaNe parazuAdi annane bAraNe mUkyAM che, temane rezamI vastro ApIne rAjA caityamAM peDhA-68 bahu pahoLI evI kAMsAnI jhAMjha keTalAka vagADatA havA, ne suvarNa nikothI ghaDelA kAhala keTalAka phuMkavA lAgyA--69 sAse ke khase basenA evA, sAnAnA ke rUpanA, ane suvarNamaya chadmanI arcA jemAMche evA, pUrNakuMbha keTalAke taiyAra karyA--70 tADanA dhanune tajIne, dheAyelAM sutarela vastra paherelA keTalAke, suvarNa bharelA vastra upara, mutuM balidAna mAMDyuM-71 keTalAke, zaramaya, darbhamaya, tRNamaya, ke kUdI ( 1 )maya, evI jhuMpaDIe racIne, zveta vastra dhAraNa karelA AcArye ne bAlAvyA-72 vavuMjamaya ane sAmamaya evA gAgAramAMthI, mRttikAnAM pAtrAmAM keTalAke caMdanArdika ANyAM---73 pachI, rAjAe, tanmaya thaine, cASanA jevI ke cAyanA samUhathI paNa adhika evI prabhA dhAraNa karatAM ratnAthI dIpatA kuMbhA ughADacA ~74 pachI, jyAM kuMkumane kAdava thayeloche evA caityanA garbhAgAramAM pezI iMdra jevA ane bhavya puruSothI, eNe jitane tahevarAvyA75 tilanA cUrNa jevA snigdha varNavALAnemanAtha, yavanA . loTa 1 eka prakAranuM dhAsa thAyache ema TIkAkAra. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (248) jevA kuMbhathI, cakravAkasamUhayukata yamunApravAha jevA dapatA havA picchamaya, yAvaka jevA gera ane tela vinAnA, gaMdhadravyathI yukta, evA haiyaMgavIna jevA sUkSma pijhathI zrI neminAthane eNe cenyA-77 vividha prakAranAM jalathI snAna karAvI, rAjAe, enI, svAtimAM pAkelAM motIvALA ane bIja hArothI, tathA mustAnA jevI sugaMdha vALAM mahilakA Adi pupothI, pUjA karI-78 * zirISapuSa, varupuSpa, ane vALAthI, rAjAe, zirISa ane viraNa jevA surabhi pitAnA zvAsa tene paNa saMdhIne pUjA karI-78 pachI eNe A pramANe svAmInI stuti karI ke je tamane mUkIne mokSa icche che, te beraDIne tajIne eraDAnA mUlathI dhanuSa karavA mathe che-80 " he jaMbazyAma ! hastAmalakavat jagatamAtrane jonAra evA tamane je niMde tevA pIpara vaDa jAMbu AdinAM phalathI jIvanArAMnA paNa vratane dhikkAra che-81 he jagadayAnidhe! tamArA je bhakta che te, taddhitanI peThe pharI pharI agavikAra pAmIne, bhavasAgaramAM jatu thatA nathI-82 tamArA uparathI uThAvIne je mUrkha bIje ThekANe potAnuM citta lagADe che, te, kASThapAtramAMthI kADhIne kapittharasane chANanI rAkhaDI mAM reDe che-83 pItarA, mosALIyAM, vRddho, mAtAmaha, pitAmaha, sarve baMdhananAM ja hetu che, tameja eka mokSanuM kAraNa cha-84 . . . 32 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (250) bakarInA dUdhane tajIne, he deva ! tamArAM darzanane AvelA A hIro, bakarInuM dUdha temane priya chatAM paNa, tene saMbhAratA nathI -85 je tamArI bhakita kare tenI AjJA zibinA rAjyamAM, aMgavaMga Adi rAjyomAM, ke tenI para, pahoca--86 he Iza! devayAtavaka tathA vAsAtaka e rAjyomAM, ke temanI paNuM pAra, tamArUM zAsana vijayI varte che-87 neminI A pramANe stuti karI, vibhISaNane rajA ApI, tAryAyaNa ane iSakAra e rAjyanA rAjAo tathA bIjA rAjAo sAthe, e heThe utaravA lAge-88 bhArika rAjA ane bhalikirA, tathA zivinuMne vidizAnuM rAjya, tenA dharmarAjAo sAthe vAto karato zatrujya ga-88 auduMbara, kauzAMbI, mumatI, madhumatI, Adi nRpa sahita, visavannA nAthane hAthe Teko daI, e giri upara paheo-80 - sahastrArjunathI paNa Adhaka evA eNe naDakumudatasa AdithI bharAyelA ane lIlA parvatazikhara upara zrImadevanuM citya dIThuM zarISa gAma ane zikhAvala puranA rAjAne bAraNe pirA upara mUkI, ratnAsuthI naDataNe che. I dIdhI hoya evI karI dIdhelI bhUmi jenI thaI che, evA e caityamAM rAjA peThe,-8ra zArkaradezathI AvelA ane ratnothI karIne sAkare pALe lA hoya evA AMgaNAmAM rahelA, zarkarA dezanA rAjAe zirISaka rAjAne hAthe, pachI puSpa pahocADyAM-83 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (251) puSpAdibheTa, zarkara dazanA rAjAnI pake, ApIne, zarA jevA paththarothI ke sArasa paththarothI banelI parva guphAomAM bIjA rAjAe paNa beThe--94 phaka kSaNa, e dezanA, tema taNasA nadasa kAzilA e puranA rAjAo sahita, jinendranI pUjA karIne cilama parvatathI u -85 vasilA anIDaNaka khAMDavaka ityAdithI parvata AgaLa AvelA maMtrAdi devatA brAhmaNonI, eNe, suvarNa dakSiNAthI arcanA karI-86 munie ciMtaveluM jItanArA eNe, zobhAyamAna mArgavALuM, ane sAMkAzya tathA sAtaMgaminA puranA jevuM, siMhapura (1) e nAmanuM brAhmaNone rahevAnuM sthAna sthApyuM-87 valya, culya, abhya, sAkheya, sAkhidaya, temanA jevI saMpatti vALAM, ane loma tathA pAMthAyananA jevAM, grAma eNe e puranI sthiti mATe ApyAM-88 pAkSAyaNa dezanA, tathA vADiyana, kANAyani, Adi dvijono AzirvAda pAmI, e, saMkarIya ane utkarIya jevI kAntivALA siMhapuramAMthI nIkaLyo-88 naDakIya, halakIya, kAzasvIya, ItyAdi punA izvaro sahita, e, ariSTa purInA jevI saMpattivALI potAnI purImAM peThe-100 kazyaka, amaka, vArAhaka, pAlAzaka, kumudika, IkkaTika 2), Azvatyika, kaeNmudiya, ke bIjA game te dezathI AvIne jeNe enI yAcanA (1) zahera. (2) vRkSa vizeSa ema TIkAkAra. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (252) karI temane, ASADha mAsanI peThe varSatA nRpe aridra karI nAkhyA101-102 caitrI, kArtikI ke AsonI pUrNimAnI peThe jagane prasanna karatAM enI kIrti mAgasara mahinAnI rAtanI peThe vadhatI cAlI. -103 jJAnaparaMpuSTone caitra jevo, ne baMdijanarUpI mayurane zrAvaNa, nitya kIrtithI kArtikanA caMdra jeva, dAna jalathI zrAvaNarUpa thayelA hAthathI zobhavA lAgyo-104 AkhA jagannAM darigharUpI patrane kharAvI nAkhanAra phAgaNa jevo e, phAgaNa mAsa gayA pachI iMdradevatAne ne paMgAkSI putra devatAne ApelA hemathI, yajJa karate ha-105 tArNaviMda, zukra, zatadve, zatarudrathI paNa adhika evA apanapAt e devatAne apelA mathI rAjAe yajana karyuM-106 e tApasomAM, bAhmaNoe apAMpAnuM tathA iMdranAM sUkta bolI, apAnapAt ane IMdrane sArI rIte balidAna ApyuM-187 apAMnapAta, mahedra, brahmA, soma, ItyAdi saMbaMdhI kamAmAM, brAhmaNone je saMzaya paDe te e mahAbuddhimAna pote jAteja TALI ApatA-108 e ghAvAthivya hoya, ke agnimIya hoya, tema ghAvA puthivI tathA agni soma e devatAnAM kAmamAM niraMtara udhata rahevA lAgyo-108 pote nAzIrya heya tema rAzI sUko, tema pote vAto"tya hoya tema vAto tinAM sUkato, e uccArata-110 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 253) . gRhamedhIyanI peThe gRhamedhya kameM, ane marutvatIyanI peThe marutvAnanAM karmo, e harSathI kare che-111 vAyu, Rtu, pitR, uSA, zreSTha padA, mahArAja, Adi devatAnA maMtrothI, brAhmaNoe yajJAte avabhUtha snAna karAvyuM-112 sUkta, paMkti, ane pragAtha, Adi maMtro paDatA brAhmaNone, . mAtRNya megha jevA jalayuta hAthathI, eNe tyAM dakSiNA ApI -113 mathilInA kAraNathI thayeluM yuda pAra pADIne jema rAghave yajJa karyo hato, tema eNe vyatIpAtarahita zubha tithie mahAsarovara(1)nuM khAta muhUrta karyuM-114 pAparUpI kAsamUDane bAjarUpa evA, enA taTa upara, rA. jAe, tilapAna jemAM thAya che evI kriyAo vanArA ( brAhmaNa) mATe satrazAlA karAvI--115 A vedIA, zakuna jonArA, jozIo, sarve khAvAnI IcchA rAkhatA, ne ekaja sAthe tyAM dhasanArA, te parasparanA paganI athaDA athaDImAM, page paga kacarAya ema ramavAnI ramatane saMbhAre che-116 zakuna, muhUrta, ane nyAya, ne yathArtha jANanAra eNe sarovaranA taTa upara zivanAM ekaso ATha maMdira racAvyAM-117 purANa, nita, vyAkaraNa, mAtRkapa, Adi zAstrane jANanAra eNe tyAM devInAM paNa ekasone ATha maMdira racAvyAM-118 . agniSkAma karanArA, yavaya karanArA, vAsavadattAdinipuNa, 1 sahastraliMga. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 254 ) evA brAhmaNA jyAM vyAkhyAna calAvI rahyAche evI dazAvatArI ( dazAvatAranI pratimA sahita maMdira ) eNe karAvI--119 vRtti tathA sUtrane jANanArA, kalpasUtra jANanArA, AgaLa jANanArA, saMsagavidyA (!) jANanArA. trividhA jANanArA, SaDaMga jANanArA, evA paDatA, ane kSatravidyA jANanArA, dharmavid, tathA nAstikadyiAvALAne nirmala TharAvanArA, yAjJika, aityika ( Athika ? ) ityAdine satAbavA tyAM rAjAe maTha baMdhAvyA--120 -121 .hmaNa jevAja graMthavizeSamAM nipuN, zatapatha brAhmaNa jANanArA sahita, SaSThi thAkyAya jANanArA, ne uttarapadapUrvapadanA vekapUrvaka lakSaNAdi nipuNa, evA brAhmaNNAe jyAM adhyayananI dhUma calAvIche evAM, devaghara, potAnA mahAna kIrtistaMbha jevAM, aNu, rAtrubhUmirU pIvA yamAM, pardikanI peThe pada ( 1) dhArI, karAvyAM -123 daidIpyamAna kAMtivALA vaiyAkaraNA sahita, tathA sAma jANanArA sahita, evA brahmacArImukhyAthI, ane dIkaro kumArapAla tArA 5chI, pRthvIne pAlaze, emaje zaMbhukhe kahelu tene sabhArI rAjAe AtmakalyANa mATe yatna karavA mAMDayA.--123 upaniSad ane zikSA jANanArA, mImAMsAnipuNa, padakramAda pAraMgata, evA brAhmaNAne zAka pedA karatA, rAjA, thoDe divase, IMdranA puramAM parama puruSe nu smaraNa karatA gayA--124 1 padika eTale vyAkaraNa jANanAra te. jema kAI vAkyamAMthI padma eTale zabda rUpane pakaDe tema eNe zatrunI bhUmimAM pada eTale paga TharAvyo ne pachI tyAM paNa deva dhara karyAM. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (255) sarga 16. vinayAdivRttinipuNa, sarve taMtranA jANu, gItamazAstra jANunArA, kaDamAkta jANana!rA, tAMDaca brAhmaNa jANatA, emaNe AvIne abhiSeka karelA kumArapAle pitAmahanA( 1 ) rAjyane zaiAbhAvyuM--1 pota potAnAM sthAnethI, vastra DhAMkelA rAmAM bezIne satvara mAvelA, phreMca, upagava, barka, vAmadeva, zukra, Adi RSie raceluM uccAratA, brAhmaNAe ene ma galopacAra kA----2 jema zukranIti bhaNelA zuSka hoya, ke zatabhiSamAM janmelA atiradra hoya, tema e nItimArgamAM ati pragalbha thayA, ne durdhakhetAdi guNAthI karIne zatabhiSamAM janmelAthI paNa adhika tha 21-3 loka pAsethI sarvadA nyAyapUrvaka kara laineja saMtoSa pAmI e kadApi koi paNa prakAranI anItithI vitta icchatA nathI; sthaMDila AgaLa paDI rahenArA ane thALImAM rAMdhelu ke zekelu evu' annamAtra khAnAro, kadIpaNa cUlA upara zekelA mAMsanI icchA kare !--4 ati uttama nItivALA evA enA cittamAM koi sAdhu sAdhu thai vacce nathI, rAsanavid ( ! ) paNa jalabhAva ke dArumakhAvane jala na hoya te kayAMthI bhaje ? nadIonA samUhanA pUra jeTalA khalavALA, ane potAnA AtmAne saMyamathI calAvanArA, ane mAheyarAT rASTriyarAja jemAM mukhya che evA, saTM sevatA havA. uttara dezanA, zivahAra nadI uparanA, tene taTe vasatA, tenI pAranA, ema sarva rAjA sameta airAvatathI paNa adhika evA ( sapAdalakSa di ( 1 ) tribhuvanapALanA kAkA hovAthI sidhdharAja pitAmaha gaNAya ema TIkAkAra. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (256) zAnA rAjA) Ane jayasiMhanA maraNa pachI, madonmatta thaI kAraNa vinA ja virodha AraMbhya-pa--6-7 dakSiNa dizAe samudra AgaLanA nRpa sahita, pUrve AvelA avaMtinA rAjA bakalAlane, pArA nadI AgaLathI, pazcima dizAnA rAjA (kumArapAlanI pAnI dabAvavA mATe, nAtimAM bRhapatithI paNa adhika evA uttarAdhipe (Ane) niyojayo-8 , grAmya ane grAmya bhASAthAM nipuNa ane dharma artha kAma e traNanI paravA na karanArA avA dUtelI, grAmamAM thayelA kulIna jevA eNe. kaMDyA ane kuNyAnA rAjAo sahita AkhuM nRpamaMDala bhegu karyuM- maMgalAlaMkAra dhAraNa karelo, dIpI rahelI kauyika (1) dhAraNa karato, garvathI rAvaNane paNa TapI jato, e, AgaLa ane pAchaLanAM sainyanA senApati tarIke bahi dezanA ane urdazanA rAjAne TharAvI, ne nIkaLyo-10 drAkSa jevAM rakata nayanavALe, paEdezanA rAjA sahita, e, pazcimabhUmi levA Icchato, duSTa amAtyavargavALo, raMka dezanI gAya upara jema, raMka dezano Akhalo dhase, tene garjanA karate dhasavA lAgya-11 kayAM che ? tyAMno che? ema pUchatAM ja nA huM te hamezAM ahIMyoja , ema kahIne jeNe zatrunA cAMDAlo ne chetarelA evo, prakaTa thaI gayelo, koI eka cAra culuya pAse AvI pahocya-12 A varSe thayelo chatAM paNa aneka varSo hoya evo tamAro e (1) kaMkano kukhamAM ghAlI taiyAra karelA lohanI banAvelI taravAra ema TIkAkAra. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 257) verI, Aja, kAle cAlI caDe che te AvatI kAle tamArA dezane sImADe AvI pahocaze, ema eNe namana karIne nivedana karyuM-13 kaMthA gAmanA, kAMka-hadasamIpanA, araNya dezanA, zivarUpanA, rAjAo kAle tamArAthI bhinna thaI ene maLyA, ane sArA azva ane subhaTo sahita cAhaDa je hastI upara caDhavAnI kaLAmAM IMdra jevo che, te paNa kAle javAno che-14 pUrvamadrano rAjA, apaSukAmazamagAmano rAjA, gomatIno rAjA, golyA ne kyAnA rAjA, vAhikA, romakarA, yakRllamanA rAjA, paTacara ane zurasenanArAjA, e sarva ene jaI saLyA che -15 naikeDI gAmanA rahIza sahita zAkala, kAva, drAkSa, cikIya, kAzIya, ItyAdi jemAM mukhya evA, ane lokonA jevI vaNigrutinI upajIvikAthI ApanA puramAM vasanArA, cArothI, e Apano vRttAnta jANI le che-16 pela gonardIya (1) paNa, parakIya vRtti thaI jaI enI buddhie cAlI, have Apano rahyA nathI, eTale te, Apa jayAM enA (AnnanA) prati caDhaze tyAM, grISmanA tApanI peThe ApanI pAnIne prajALaze-17 AvA akAle eNe paira AraMvyuM tene paNa sakAle hoya evuM gaNIne, tatkAla thaI AvelA dhine dabAvI, tAtkAlika buddhithI, rAjAe A pramANe vicAra karyo-18 (1) gaNada enAmathI prasiddha evuM avaMti dezamAMnuM gAma che tene rAjA ema TIkAkAra. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (258) * enI kAzikI vRtti jANatA chatA paNa tAtane, kAzikIvRtti(1) nI mAyA vaDe cedikI (2) bhakti dekhADatA, ne Aja have badalAI gayelA, eNe, cheteya-18 kAraMpa, uzanara, e gAmanI strIo navI kAMbaLIo e tema jeNe sidhdharAja pAsethI yAcIne kAMmaLo oDhelo, te kAraMpa gAmanI strIonA dUta jevI nirmala mArI kIrtine paNa, maja beThAM, zuM haravA Icchaze?-ra0 vRja AhajAla, madra, nApitAtu, e sarvanA rAjAo sahita ene je huM pharIthI, AhujAlikanI peThe na vaza kare, te e (sidhdharAja) bAlaka zAno?-21 - kAkaMTaka, pATalIputra, malavAsta, e badhA rAjAo sahita balAle ziyALavAnI peThe, uMgha paNa tajIne, je ughoga AraMbhyo che tene paNa pUro paDavAne huM samartha chuM-22 sAMkAzya, phAgunIvaha, nAMdIpura, emanA bhUtyarAjAo sahita, rAjAe, balAla tarapha, pachI vAtAnuprasthanA rAjA sahita daMDapati (3) ne javA AjJA ApI-23 airAvata, atrisAra, darvi, sthala, dhUma, trigarta, garta, AdinA na sahita, rAjA pote zatru tarapha cAlyo - 24 (1) kAzInA loka bahu mAyA chala kapaTavALA thAya che mATe kAzikI vRtti te aMdara kapaTa ne upara saphAI tene kahe che ema TIkAkAra. (2).saidikI eTale cedidezanA lokanAM bhakti, vinaya, paNa tevAM ja, emaTIkAkAra. () senApati, te kAkA e nAmano dvija, tene, ema TIkAkAra. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (258) kula gAmanA zreSTha azvAro, hAthamAM cAbuka laIne gheDAne, jema samudramAM karavAmAM kuzala khAravA samudramAMnA nAvane hAthamAM halesAM laI doDAve che, tema doDAvatA, cAlukayanI pAchaLa cAlyA--25 zatru pakSanA kAMDAgna, pikhala, kaccha, IMduvaka, e dezanA, cAroe, nagaravAsI jevA catura chatAM paNa, buddhithI atizaya catura evA enI mAyAnA khelathI, te kayAre upaDe te paNa jANyuM nahi-2 cakavarta dezanA rAjAe jene chatra dharyuM che evA enI, arazyanA mArgamAM, araNyanA nyAya ane vihAramAM dakSa evA, tathA moTA araNyagaja jevA baliSa, araNyavAsIoe, sevA karI - 27 AraNyaka jANanArA, ne pApa rUpI arayanAM karISane dAvAgni jevA, munio e, araNyanAM chANa jevA zatrunA agnirUpa, ene araNayanA mArgamAM jatAM, AzirvAda Apyo-28 yugadhara ane kuru dezanI senAnA maLavAthI, enI aiDha senA, araNyanI koI hAthaNI nAnI nAnI aneka hAthaNIothI zobhe, tema rastAmAM zobhI-28 yugadharanA padAti sahita, ane kuru dezanA avA sahita, sAva dezanA padAti, sAva dezamAM gAya pALavAmAM ane yavAga rAMdhavAmAM kuzala evA sAva dezanA manuSyonA parivAra sahita, ene bahu khuzI pedA karavAvALA thayA-30 enI AjJAne tAbe thaI, karacha vAsIo kacchanA prasidhdha baLadone khAMdhe taNAtA, ane siMdhu dezanA vAsIo te dezanA uttama ghoDA upara jatA, parasparane athaDAtA satA paNa paraspara upara kepa karatA nathI-31 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (260) ikvAku, mRgAlagarta, Athika, kaTartika, dAkSihida, dAlikaMthA, Ayamukha, e sarvanA (rAjAonAM sainyathI) kumArapAlanuM sainya vipula thatuM cAlyuM -3ra dAkSi nagaranA pothI, dAkSigrAmanA mRtyothI, dAkSipaladanA dhAthI, ane parvatavAsane ucita vaSavALA parvata vAsIothI, yukta - thato thato e rAjA abudAcala (1) AgaLa AvyA-33 - kRNa ane parNadezanA loka jyAM vase che evI prasiddha abuMdabhUmino rakSaNa karanAra patine potAne ja bRtya, ne gahadezanA padAti sahavartamAna, evo vikramasiMha nAme bhUpati bolyo-34 pRthakI maLe rahenArA, pRthvI madhe janmelA, tathA viSNu dezanA, evA muni ane lokothI vaselo, uttare Avelo, A giri, ApaNA vaMzanuM utpatti sthAna (2 ), ApanI kRpAthI, mAre tAbe che-35 Apano vaMza AdikulanA je ame temanuM jema zaraNa che, tema amArA zaraNa rUpa A sthAnamAM, ApanI saMbaMdhI nahi evI paNa kinnarIo, ApanI ja hoya tema, Apano yaza gAthAM jAya che-36 nahi mArA ke nahi tamArA evA, amAruM kAMI nathI ema mamatvarahita, dvIpavAsI munioe, mArI yogya bhaktithI prasanna (1) Abu. ( 2 ) kAmadughA mATe vizvAmitranI sAthe virodha thatAM vasiSTha temane zikSA karavA je paramAra ( zatrune haNanAra ) kula Adi purUSa pedA karyo te Abu parvata upara ema TIkAkAra. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 261 ) thai, mane, A parvata zakarAoNMganAnA bhAi ( 1 ) che ema kahyu` 37 puSkara dvIpamAMnA mAnuSottara parvatane paNa caDhe tevA, pUrvArdhe AvelA zikhara upara, pUrvArdhamAM AvelA prasiddha vasiSThAzrama che; jenI mArA rAjyanI pUrva ane pazcimanA loka vadhanA kare che--38 parvatamAtrane jeNe potAnI zAbhAthI adhama karI nAMkhyA che evA, himAdrinA A uttama dezamAM raheleA putra, para ardhamAM thayelAM ratnAnAM kiraNAthI, jANe upara ane nIcenAM vastra paherI ubhA hAya ema lAge che--39 uttama tIrtha heAvAthI prathama gaNAyalAMmAM paNa prathama, samudranI prathama patnI, saritAmAM Adya, ati puNya, evI makinI enA madhya bhAgane pavitra kare che--40 madhyama hoya, ke AtmajJAna ke paraloka e saMbaMdhI vAtaneA kevala ajANa hoya, evA paNa, AnA samAgamathI, harakoi pAmara, akasmAtna vArSika vRSTi karanAra ( iMdra )nA dezanA (deva) thaI naya41 DAMgaratA pArka vakhate ApavAnA RNane ApIdai, nizAe karavAnuM adhyayana bAjue mUkI, ne brAhmaNeA varSanA chellA bhAga (zara )nA vAdathI dhavAyalA A acala upara, mAsika ke ardhamAsika, yathAvidhi, iMdramahAtsava karyA jAyache-42 atra, janA rtAghe zaraddamAM karavAnAM zrAddhanI kriyA madAkinImAM kareche; kemake zara Rtune meM te Rtu vinAnA samayamAM thatA roga ke tApa ahIMnAM vanaspati ane vRkSAne lIdhe jANAtA nathI--43 ( 1 ) arthAt arbudAcala himAcalanA putra, ema TIkAkAra Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) moSe caMdra na ugyo hoya to paNa atra, bhUta ane bhaviSya jANanArAnA azramomAM, aMdhakArane nAza karanArI evI, vanaiSadhinI rAtrIe khIlelI prabhA pradoSa samayanA dIpanuM kAma kare che-44 vRddhamAM vRddha thatA, pahera janmelAM evAM bALakomAM bAlaka thatA, ne parAranA evA taruNomAM taruNa tathA, evA siddhaloka, atra vicitra rUpa dhAraNa karI zobhA pAmatA, khele che-45 parAranAM Amra vRkSo maNe, jUnI ke tethI jUnI evI surA pI. tA cAraNa loka, A panA prAcIna vaMzajone, jANe te havaNAMnAja heya ema, anna stave che -46 pUrvAha ke apAraNahane sUrya vRkSothI jaNAtuM nathI, tyAre muna ubhaya saMdhyAne mAtra svarasvarUpa uparathI ja jANIle che-47 cirakAlanA acalezvaranI prAta:kAlanI pUjA, prabhAte bhegAM karelAM khIlelAM vividha puSpathI, atra karAya che -48. zarIrane saMbo parAga jevuM jANanArA, ane parama pada zodhanArA, janonAM tapa, anna, grImadivasa jevAM dIrgha chatAM paNa poSa mAsamAM karyo hoya tema satvara siddhi ApanArAM thAya che-48 vArSika pUjAnA phalanI IcchAthI, RSabhadenA vArSika(1) savanA parva upara, hemaMta rAtrI jevI guru bhaktivALA, ne hemaMtanA divasanI peThe pApanA kSayavALA, koNa atra AvatA nathI-50 varSAdanA samayano hoya, ke hemaMtano heya, evo atre vAta, ane siMhanA zarIra uparanAM ane urADato, vAyu, siMhacarmanAM oDhaNAM oDhelI zabarAMganAnA samUhe sevAya che-51 (1) caitra kRSNASTamI te teno janma divasa che ema TIkAkAra. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (263) jyAM artha ane puNya ubhaya duSkara ke durlabha nathI evA A sthAnamAM azvatthAmA, ke emanA saMbaMdhIo vinA bIjA koI RSio, koIpaNa, mathurAmAMnA yajJAdithI thayelI dravyamApti, ke utsa dezanAM tIrthathI prApta thatuM puNya, kazAne saMbhAratA nathI-para atra paththara zodhanArane, dhUtakArane, citrakArane, mArga batAvanArA kirAtaloka, nadImAM taravA tAravAthI prAptakarelAne jema nadI taranAra, ke rAjyanA rakSaNathI prApta karelAne rAjakIya vakhANe, tema prasiddha ratna khANone temanA AgaLa vakhANe che-53 atra sidhukA, apARrikA, apakaryA, saidhavI, ItyAdi devIyu. ta apsarAo, sugha dezanA mu athavA darbhamAM jema varSIkAlanI vRSTi dIpe che, tema dIpI rahe che -54 pUnhaka aparAha sAthe, pradozaka avaskaraka ane ArkiMsAthe, vahu amAvAyaka, paMpaka, amAvAsya, emanI sAthe sura ane mUlaka, ema atra khele che-papa (?) atra, ASADhI devI ASADhadevane Irache che, phAlganI ASADhIya devane icche che, zrAvichI anurAdhAne pAme che, ne zrAviSThIya phALunane pAme che-56 (?) svAti vizAkhA ane hasahita prasiddha puSya, naivata sahita, tiSya ane punarvasu, rohiNasahita revata ane rohiNa, caitra sahita citra, ema khacaro atra rame che-pa7 - citrA, revatI, rohiNI, maghA, be azvina, kRttikA, kArtika, emAM janmelA (?) tema gosthAna, gozAlaka, vatsa zAla, kharazAla, e rAjAo vijayI thayA-58 prasiddha vAsuzAlarAjA, pitAnAM bhAMDu sahita, guptarIte A Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (264) umAsahadara upara, kalApaka (1), azvatthaka ke mAsika RNanI peThe lakSmIdevIne pUjA samarpavA, Avyo-58 akhila dhAtunI khANa evA A parvatanI pAse rahenArAMne grIbhaya, yavane DuMDAM Ave tyAre devAnuM, umAvyAsamAM ApavAnuM, AvarSa ApavAnuM ke Avate varSa ApavAnuM, evuM koI prakAranuM RNa nathI-60 varSa pachI ApavAnuM ke AgrahAyaNamAM ApavAnuM e(devInuM) RNa ApanArA loka, sAMvatsarika phala ApanArI lakSmIdevInI pAse AvIna, parvadivase sAMvatsarikanuM RNa A pI utsava kare che-61 e parvanI peThe sAMvatsarika RNa rUpe mane phala ApanAro, tathA jeNe AgrahAyaNamAM ApavA RNa ApI dIdhuM che evo, zaramAM pAkelI zAlithI ne zaramAM ropelA yavathI, enI pAse Avelo raza sAro zobhI rahyuM che-62 hemaMtane anukUla vastra paherelA, azvayujI pUrNamAsIe ke vasaMtamAM ke bIje vakhate ropelA pAkathI samRddhimAna thayelA, Ama gAmaDIA, atra tamane, kuMdalatAnI pAsethI jue che-63 grISmakAla ane varSAkAlanI saspabhUmino, nizAe pAThakaratA vipra ane nizAe AraDatAM haraNano, je taphAvata che te ja taphAvata Azaila ane bIjA zilo vacce, rASTridezanA mukhIo kahe che -64 (1) je kAlamAM mera, zAli, ane zelaDI upara chogalAM (kalApa) Ave te kAle ApavAnuM RNa, emaja jyAre azva phale te kAle ApavAnuM jANu, mAse ApavAnuM RNa ityAdi. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (265) viSNupAdakI jevI parvatanI madhye AvelI, jenI maLe aMbujaane vairava thayelAM evI, A pratyakSa, vaNasA nAmanI(1) arajasvalA jevI sevya, nadI AvelI che-65 emAMnA jaghanA taraMga, vacamAM AvelA paththarone athaDAI, kavacita vITIo jevAM thaI jAya che, kahIM vargIya jevA thaI jAya che, kahIM jihAmUlIya jevA thaI jAya che-66 airAvata jevA hAthIvALI ane ucca zravA jevA azvavALI, tamArI senA, jyAM kazo mala nathI evA pavitra, ane jyAM ghaTa tathA masakonA zabda thAya che evA supeya, A nadInA taTa upara vizrAma karo-67 ApavatanI kUkhamAM UgelAM vRkSe sapajevI lAMbI sUMDhavALA hastIne gaLe bAMdhelA derane bAMdhavAnAM, ane kuMbhasthalanA ghasavAthI zAkhAone lAla jaNAvavAvALAM thAo-68 zrI lakSmInA kaMThanA hAra! gAMbhIryayukta manavALA ! cAturmAsyAdi karanAranA rakSaka! kSitimAM viSNurUpa! deva jevA tamArA atra rahevAthI A divasa caturmAsanI pUrNimAonA jevo parva (utsava)no divasa thAo-68 Aja rastAmAM ja AvelAM giri upara mukhya evAM uttama cahemAM, aMta:puramAM rahe che tema, rahI, tathA amArA ati vidhAkuzala evA brAhmaNone AzirvAda laI, Apa vijayArthe jaje senA taTa upara paDI, ne AjAnubAhurAjA, karNa sudhI lAMbI (1) banAsa ema TIkAkAra. 34 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA avikRta hovAthI Rju daSTivALI evI AMkhothI, gAmanI samIpanI dhAnyapUrNa bhUmine koI rahe, tema cA tarapha rakSA karo, tyAM ja rahyA-71 nIvIe bAMdhelI DhIlI puSpamAlathI ramavAne utsuka evA enA aMtaHpura loka (rANIo) ne jANune ja jANe, parvatanA kaNabhUSaNa rUpa vanasamUhamAM, temane lalATAbhUSaNanI peThe zobhAvate, vasaMtAdi Rtu samUha prakaTa thayo-7ra RcA graMthamAM, pAMca graMthamAM, tarka, AkhyAta saMhitA, Adi graMthamAM, tema vAjapeya graMthamAM, munione, navacUtamA kokila, jo sata, vidharUpa thayo-73 vaDhei karelA adhyAyamAMnI puroDAzikATIkA tathA kevala puraDAza saMbaMdhI purADAzakATIkA te tame havaNa vegaLAM beso, kemake A te AtmAna kAmadevano samaya muniomAM pravarte che ema jANe vasaMta alinAdathI kahe che-74 chaMda, zikSA, sagayana, saikAzika (3) kazuM paNa autsanA ziSyo gAtA nathI, ne pataka tathA AcAryakathI paNa abhimukha thaI jaI, bakulone jotA jotA svaccheda vihare che-75 pitAnI dukAnanA suvarNathI vANIyA, taka ane hotaka maLI brAhmaNa, tema puSpothI azoka, zobhavA lAgyAM, ne tIrthanA vAyuthI, dArU pIdhelAnI peThe, nAcavA lAgyAM-76 brAhmaNane yogya, vidaRSie kahelo, e sanmArga tajI ane brAhmaNa mArgamAM dorI jatI mAdhavI, vikAsa pAmelAM putha, he brAhmaNa ! huM AvI chuM te samaye tamArI kriyA kyAM gai ema jANe hAsI kare che -77 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) pApInI peke, pApamayane paNa apApamaya phala jANanAro ane ga, jema airAvata svargagAnA taTane toDe che, tema nizaMka thai, javAnonAM hRdayane bheTe che-78 vairyamaNi jevuM lIluM kadalIgaha, temAMthI Avato vAyu, kadalInuM ja Asana, nadInuM jala, sAgha strInA data jevI svaccha nava mAlikA, e, nidAghamAM sevavA yogya thayAM-78 atra halAkanArA, hala hAkanArAnI sabhAmAM bezI sAmidhenI * jANatA brAhmaNanA cALA pADI, mallikA puSpa suMghatA suMghatA, kuru ane vRSiNanA vivAhanI, tema zvAna ane varAhanA yuddhanI kathAo jhaTa paTa karatA gappAM mAre che-80 devane asuranA vairanI peThe nitAnta amazAna, ke devaprati rAkSasa jevA, ane (z2a) nATyAdi na jANanArane paNa, hAthamAM pATalacApayaSTi laI, (te) zIkhavato, A RtunA prAdurbhAva sAthe ja, anaMga paNa prAdurbhAva pAmyo-81 daMDa dhAraNa karI rakSA karatA ane zikSA pAmavA mATe tyAM rahetA evA, kaNava RSinA saMbaMdhIo, chaMdoga, yAjJika, baca, tmika, AtharvaNika, kATha, sarva dharmavacanane dUra mUkI, e RtumAM zirISa puSpothI mAlA guMthavA lAgyA-82 A kacanamaya ketakavana phulyuM che te zuM, cukezvarane, dAkSI, retika, garagrIvA, kaupiMjala, e Adi RSionI bheTa che (2)-83 vAyue karIne A RtumAM co tarapha uThI chavAI rahelA parAgane lIdhe, vida, garga, dakSi, hastipada, ityAdinAM saMgha tathA paiSa te. mAM, tene tene vida gArga dAkSi ke hastipada jaNAvanArAM je cinha te jaNAtAM nathI-84 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (268) zAkalAnAM cinhothI jema zAkalAnA saMgha tayAASa jaNAyache, ke zAkala nahi evA bIjAnA temanAM cinhAthI jaNAyache, tema, have nIpavRkSAthI karIne AgnIdhrAe varSAkAla AvyA ema jANyu -85 prasidhdha ke tarka, navakaMdalI, ane pUrvanA pavana, e maneAbhavanA rathanA DAMDAne ThAme, rathanA dhUsarAne ThAme, ne eka be ke traNathI tANI jAya evA baLavAna dhoDAne ThAme thayAM-86 jema azvathI javAne raste azva joDelA rathanAM cakrathI uDelI dhULa zAbeche, tema nava ketakamAMthI utpanna thayelA, azva sahita rathane, palANane, besanAranAM aMgane, sarvane DhAMkI detA, tathA brane chAi nAkhatA, raja zAbheche--87 pANinIyAkta zAstra jANatA hoya tevA, ke mAda, jala, kaTha, karkara, tittiri, varataMtu, emaNe dIThelA, veda jANatA hoya, tema prasidhdha (udAttAdi ) svara mayUroe kayA--88 khaDika ukha, vAjasaneya zaiAnaka, ke chali, emanA graMthA bha NanArA jema maheTesvare bhaNeche tema svara karatA potAnA kaMThane lIdhe cAru evA huM sAthI zarad prakAza yA89 zilAlibeksanaTasUtra, kAzyapanu purANa, zikanuM purANa, parAzaryAkta bhikSusUtra, piMgalAktazAstra, e sarvane bhaNanAranI vANI jema avajJAta ( vizudhdha ) hAyache, tevI avadAta ( zveta ) kumudAli turataja prakaTa thai--90 kuzAzvAktanaTasUtra bhaNatAMmAM jema te, kApileya mAphsanaTasUtra bhAtAmAM te, karma dAktabhikSusUtra bhaNatAmAM te, tema zaraRRtumAM atra jAtikusumA zAbhavA lAgyAM--91 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 269 ) varurucinAM suMdara vAtikAthI jema pANinIya zAstra, tema atra kamalAthI, mAnasasarovaranA jala jevu, madha jemane priya che evA narAne uttama madhanA jevuM pIvA yogya, jala zAbhI rahyuM--92 carmanA anAvelA na hoya ! evA karaDIA rUpa sarve bIjA puSpa ne tajatI lakSmI, sarve carmamaya karaDa jevA aNukozamAM, zaraRtumAM paDI, athavA koNa kuMbhAranuM ghaDeluM mUkIne vATa (?)mAM jala are !--983 viricinA Arasa ane anArasa putrA, subhadrA sa MbaMdhI zAstra tathA jyotiSazAstra jANanArA paNa, jenA prabhAvanA tarka karI zakatA nathI evA humaRtu, chaMdAnuvartI sevakanI peThe, jalane zIta karatA haveA--94 zizunA AkraMda viSenA zAstrane jANanArA jema te zAstranA, tema bhramarA, jANe kirAtAnIya ke sItAnA zeAdhane viSenA graMtha tene gAtA hoya ema harSathI gaNagaNATa karatA, kudalatAnA Azraya karavA lAgyA --95 satapurabhaNI janArA dUto, sudhravAsI sevako sudhnanA mArgane ke subtatarapha javAnAM puradvArane seve tema, atra puSpothI mahArAjanAM sa adhIne, sUpakArane sevatA lAkane roTalInA thAkathI jema roTalI karanArA tema sa MtAkhatI Rtu, sevA karavA prakaTa thai--96 utkaMThita hAya evI thayelI RtuenI sevAthI hemaMta RtunI nizA jevI vizAla buddhivALA, guru dAkSi arjuna vAsudeva nakula madra AdinA mahimAne dhAraNa karatA, e ( kumArapAla )maMtramAM harSa pAmyA--97 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S1-3 ( 70). sarga 17. potAnA valabhane ura AgaLa rAkhI, sainyamAMthI, vIjaLI je. vI vilolanArIo, puSpa vINavA mATe, vaNa sAnI eka bAjue AvelAM vanamAM gaI-1 saigha, kacavAra, zAMDika, siMdhu, varNa, Adi sthAnake kulanI strIoe bAthamAM lIdhelAM vRkSa, velIothI vITAyelAM hoya ema zejatAM hatAM- sAlAturIya, cArmateyI, saudeyI, e strIoe, hAla dezanA zastradhArIonI rakSAmAM rahI, puSpa vINyAM3 akSa ramanArI heI akSa ramanAra pAsethI AMkeluM jItavAnI lAlasAvALI hoya tema uce rahelAM puSpane paNa vINavAno prayatna karatAM potAnI kAkha uMcI karatI koIkane, kodALI laI khodatA keTalAke bahu abhilASapUrvaka joI-4 mu, dadhi, mulatya, titiDI, enAthI banAvelA padArthomAMthI jema koI kulatvanA padArthane taje che tema jUnAM puSpone tajI, koI, navane levA lAgI-5 koIe bhramaranI bIhIkathI gabharAI potAnA priyane AliMgana daIne jevo prasanna karyo, tevo dadhi, mu, lavaNa, karparAdi cUrNa, dhRta, e AdinA padArthathI paNa karyo nahi heya-6 puchapopacayanA zramathI thayelA koI priyAnA parasevAnA jalamAM, koI priyatamanI daSTi, nAva vinAnI, heDI vinAnI, ke gaLAvinAnI heya ema, DUbI-7 heDI azva ke hatI tenA upara caDhelAthI paNa dubApa evA Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 271) UMce rahelA puSpa mATe, page cAlatA potAnA patinI, he dahI khAnArA ! ema upahAsapUrvaka saMbodhana sahita, koIe yAcanA karI-8 zvAnanA ToLA sahita pharatA zIkArInI dIkarI ! ema kahIne puSpa ApatA priyane prahAra karatI koIe, re zvAnanA ToLA sahita pharatA zIkArInI dIkarInA dAsa ! bahu thayuM, ema kahyuM-8 ati kulIna ne vilAsayukta evI nArIo zuM puSavallIonI lIlAne kharIda karanArI che, ke temane te vecanArI che, ke ApanArI lenArI bane che !--10 majUra, lavAra, camAra, tathA vahItarA, temanI peThe jhADe jhADe rakhaDe che ema, thAkI gayelI koIne, patie, ati premathI kahyuM phulathI prahAra karatI koIkane, alaghutamAM dAnakarmamAM ke gatimAM tuM mArAthI hArelI te vairane, A kyAre vaLAze evI ciMtAvALA, siNanI peThe saMbhArIne tuM Ama kare che zuM, ema patie kahyuM-12 . koIka hAthamAM puSpa vINavAno karaMDIo laine, ayAcita evA sahaja premavALA, ane niraMtara potAne utsaMgamAM rAkhatA, evA priyane paNa tapato mUkIne, narmakrIDAthe, vRkSamAM saMtAI gaI-13 masakamAM bharIne pANI ANanAra pAsethI tathA tene madada karanAra pAsethI jala laIne, koIka kuMjanI aMdara thAkI gayelI potAnI sakhIne, pote ja mArga batAvanArI thaI, chAMTavA lAgI-14 - mArga batAvavAnuM miSa karIne, jyAM koIne paNa mArga nahi evA kuMjamAM laI jaIne, koIkane, tene priya kuTila bhAvathI bhImAve che-15 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ra7ra) jalakaNasahita, mRdu, ne pIThethI Avata evo pavana, zramathI DhIlI thaI gayelI e strIone, sAhasika thaI, sparza karate ho puSArpaNa samaye zokanuM nAma devAI javAyA chatAM paNa, e temane pratikUla che ke anukUla ema koIka pragabhAne priya samajI zake nahi-17 patinI sanmukha ubhelI, ane patine anurakta, evI eke, sanmukha ubhelA ane ati anukUla evA pati upara narma kelimAM puSpasa ja nAkhI-18. pakSI haNanArA, mAMchalAM pakaDanArA, maga jhAlanArA, evA pAradhIo ne mAchIothI bhayAnaka evA A vanamAM, e bahe nahi mATe, koinI pAchaLa tenA ati catura pati jAya che-18 mAchalAM pakaDanAro, pakSI mAranAro, cora, A ApaNI sanmukha rahyA ema bIpIvarAvyAthI koI priya, potAnI priyAnuM, AliMgana le che--20 puSpamAlA tajelI evI ekane alpa puSamAla ApIne tenI pAse, bevaDuM levAnI TevavALo hoya ema pati, analpa evI mahApuchapamAlA mAge che, aho lobhI zuM vyAja le che !---21 are vyAjakhAu! huM kAMI daza ke ekAdaza lenArI nathI, teto pelI tArI haze te che ema kahetI koIe potAnA patine puSpa ApyAM-22 koI prayojanavatI, ke vicakSu, chatAM paNa lalATa ane kaMTha AgaLa bhamatA bhramaranAthI trAsa pAmI, (te mukhagaMdhathI adhika paDaze ema DarIne) bolatI nathI-23 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 273) eke, he paradAmI ! zekanA sagA ! tArI mAlA mAre nathI - jayatI, jA e mArI zokane ja e paherAva, ema kahI patine vikSepa kapI-24 eke sakhIne kahyuM ke tuM vinAkAraNa, AkaMda karanAranA zaraNarUpa sthAna prati, ubhe raste doDe che, kemake tuM latA che ema jANI tane bramara tajanA nathI-25 latAmaNe page cAlanArI ane tethI paraseve nahavAI gayelI evI ekane, tenI pAchaLa janAro, narmaceSTAnipuNa, tene pati ThIka nahAyAM che" ema kahetA ho-26 prAbhUtika, vaicitrika, saivastika, e AdinAM palavothI zaNyA racIne temAM koI potAnA patine, A zayAmAM sukhe suo ema kahetI hatI--27 zabda nitya che ema vAda karavAmAM nitya lavatA mImAMsaka jevI sapatnInI vAta, koIe, bolatI evI potAnI sakhIne nA bela ema kahI, latA pAchaLa rahIne sAMbhaLI lIdhI--28 kuTila AcAravALA, ne have meM joI rahelA, evA dardarikI sAthe beThelA, potAnA priyane, latAnI aMdara joi, koie latAthIja, tyAMne tyAM bAMdhyo-28 senA sAthe AvelI, pariSad saMbaMdhI, tathA sabhAmAM beThelI, . evI koI strIe samAjikone ane saivikone, gIta ane mAlAguMthatAM, 2jana karyo--30 adhArmika evI pilI dukAnavALIne, he dhArmika! A Apa, ema, mAlA arpatAM jenI kukhamAMnA nakSata jaNAI gayA che evA pitAnA priyane eke kahyuM-31 5. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ( 274) mAlAthI haNavA gayelI paNa paDIjatI evI piyAno koI upahAsa kare che ke puruSa upara komala paNa prahAra karavAmAM strIo, mAhiSa jema zAstrAbhyAsamAM tema, kuzala che nahi-3ra ' koie mAlANanI peThe vibhAga karIne sakhIne, vanano uga karyAnA mUlarUpe AkhA vanapradezane ati zobhAvatAM, mAlAo ApI-33 I zalAlu, kisara, tagara, tema bIjAM gaMdhadravya vecanArI strIo vilakSa thaI bolatI hatI ke aho ! A te puSpamAtrathI ja sugaMdha pAmI-34 maka ane jharjharane potAnI rasanAothI nAda karatI strIo, zramane lIdhe, mardaka ane jharjharanA jevA unAda karatI nadImAM nahAvA gaI-35 tAMbUlarakata adharavALI strIone, nadImAM ugelAM 2katatpalanI lakSmInI ziSya, ke tene coranArI jevI, temanA priyoe mauna rahI, dhArI --36 parazu ane yaSTi sahita e (?)rodhaH kaMTaka evI nadImAM, parazu ane zakti dhArelAoe rakSAyelI hoI peThI-37 abhicAramayoga karanArA, abhicAraprayoga karanArathI, nAstiko Astika thI, ema, e, jalabahAra rUpa kIDA karatA priya sAthe jalamahAra rUpa kIDAthI bahAra karavA lAgI- 38 daiva eja pramANa ema mAnatA, eka deSa karatA, agIAra doSa karatA, ke kevala mUrkha, evA ziSyane jema guru mAre che tema, eke, gotrakhalana karatA patine kamalathI prahAra karyo-38 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ( ra75) kAMtAnA bhUlAyanA bAra prakAranA vizeSa dazAvatA taraMgothI sainiko, rAjAnA AgaLa, bhojana ApavuM evI AjJAthI modakapriyajano jema harSa pAme tema, harSa pAmyA-40 mAMsadana khAnArIne jema yavAnA pathya upara rahenArI nathI maLatI, ke yavAgU upara rahenArIne mAMsadana khAnArI nathI maLatI, tema jalamAM paNa nArIo sapatnane maLI nahi. re bhAta khAnAra ! bhAta na khAtA hoya tema, ne re bhAtakhAnArI bhAta khAtI hoya tema jalamahAra thatAM zA mATe kare che, ema daMpati parasparane kahe che-42 brAhmaNo jema navAnnathI, ke havIrvizeSathI, jyAM yajJa karAya tevI bhUmimAM IcchA pramANe phare che, tema strIo nadImAM taranArAnI sAhAvyathI, yatheccha, nadImAM pharI--43 marAyudhanA AgArarUpa strIonA, smarAyudhanA prahAra jevA jalapravAhathI, juvAnIAo, saMdhyA samaye ke zucipradezamAM ja bhaNanArA jema kAMI vidhrathI mUcha pAme, tema mUcha pAmI gayA 44 vRkSamRle beThelI sakhIne aho tuM pAse ja jaNAya che, ema kahIne eke jalamAM kheMcIne nAkhI-45 potAnAM nayanamAM jaLa chAMTatA patine koI vizAlAkSie kahyuM ke tuM te zuM luDAnI dukAnamAM rahelo che, ke gAyo cAranAro che? koI vAMkaThinikI (2) jalAghAta karavAmAM priya karatAM paNa,. jema eka cAMdrAyaNa karanArathI be cAMdrAyaNa karanAra thAya, tema adhika thaI--47 brahmacarya pALI cA bhaNanAranA jevI prabhAvaLe brahmacArI Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 276) godAna karavA paryata, jema brahmacaryane dhAraNa kare che, tema, be zUrpathI kharIdelA hArane (jalamAM) nAkhIne, bUDI jatI priyAne koIe dharI rAkhI-48 janmathI ja brahmacArI, mahAvratI (1), aDatALIza varSa brahmacarya pALanAra (2), ke cAtumAsya yajJAdi karanAra, evA tame che ke zuM ema kahIne eka taTa upara beThelAne jala chAMTyuM--48 paraspara saMbaMdha niraMtara rahe mATe, A zuM cAturmAsika che, ke A zuM aSTAcasvArizi che, ema, koI daMpati viSe jalakelisamaye loko tarka karatA havA--50 eka yojanathI ke so yojanathI ke so kozathI jene jevA pUjavA loka Ave evI nadIe, eka athavA so yojanA ke kozasudhI vijayArthe pharatI utkaMDita senAne potAnI samaMNI gaNI, urmi vaDe AliMgana dIdhuM-51 cAlavAnI TevathI zramarahita evA vaTemArgune hase, ke jalavAnA pradezathI janArA mabhUmimAMthI thAkIne tarasyA pharatAne hase. tema na thAkelAM evAM juvAna thAkelIne hasavA lAgyAM-para varSanA samayamAM sthalamAthI, bakarAMnA mArgathI zaMkasthAnathI, AvelA jalavaDe jema thAya, tema strI puruSanAM vigAhanathI nadInuM jala te samaye taTanI bahAra ubharAI cAlyu-13 (1) dezakALAdi kAMI paNa baMdhana vinA sarvatra sarvathA pALavAnuM vrata te mahAvrata ema pAtaMjala sUtramAM che, ema TIkAkAra. (2) veda vede bAra ema TIkAkAra. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 277 ) uttarapathika ane kAMtArapathika evI je nadI te vividha jalakrIDA karatAM daMpatine lIdhe pratIpa vahetI satI zAbhI rahI -54 jema sthalamArge ANelAM madhuka ane kika leche, tema kAMte khAdelAM padmAmAMthI lImAM--55 maricanuM zuSka zAkAie aja kheMcI evA turAyaNa karavAvALA (1), tathA eja sthAnamAM rahevA vALA, munione paNa, suMdara bhrakuTI vALI strIonAM mukha, kamala vanamAM, saMzaya pedA karanArAM thai paDayAM--56 AliMgana karanArI evI koie priyanA kaMThamAM, kusumAyudhanA saMgrAma mATe caDhAvelA tul jevI padmamAlA nAkhI-57 agniSThAma mATe kADhelA dravyathI agniSThomikI dakSiNA Apane jema yajamAna kareche tema, nathI bIhuInelI eke, rAtrIe, AliMganathI priyane khuzI kA--58 karNapUra vinAnA mukhavALI e', priyane hAthe apAyalA jevA tevA paNa aMbujanA avatasathI, nitya prAta: jevA AANavAmAM AvatA tethI zAle, tevI zaiAbhI rahI 1-46 vezyAnA saMgI evA patine spaSTa vezyAnakhakSatavALA joi, re durAcArI! ema kahetI koi pativratAe kamalAthI prahAra karyA-60 je mAnanA ekamAsanI sevAthI eka mAse prasAda thAya, te ekaja divasanI jalakrIDAthI TALIne, koie, suMdara bhamaravALI upara jaya mAsa kA--61 ( 1 ) yAga vizeSa ema TIkAkAra. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (278) koIkanI mAsika pagAra khAnArI dAsIo, tathA mAsa sudhI sAthe rahenArI sakhIo, temaNe mAsa paryata thayelI tathA have thavAnI sarva kriIDAne jalakrIDA AgaLa tuccha gaNI kADhI-62 cha mAsa sudhInAM daMpationAM mitra ane sakhI, tathA cha mAsalagI pagAre baMdhAyelAM daMpationAM mRtyu ane dAsI, temaNe paNa jala chaTAno lahAvo lIdho-63 - eka varSanAM mInathI trAsa pAmelI, cha mAsanA haraNa jevAM lola locanavALI, eka be varSanuM ke be divasanuM bAlaka heya tema saMkoca pAmI, biyanI seDamAM bharAI gaI-64 be divasanA ke traNa rAtrIne paNa biyanA aparAdhane, te cheka be varSa jUno hoya tema, koIka jalakrIDAmAM, be varSa jUne dArU pInAranI peThe bhUlI gaI-65 patine bIjI tarapha chAMTate joIne, be varSa thayAM bhAyA thaelI evI koIka, be varSanA premane paNa be rAtane ja hoya ema tajI beThI- 6 be varSa ne ke traNa varSanA padmaida ApatI koI, be varSanA be mAsanA ke eka mAsanA evA haM sAthe ramI-67 mAsa ke cha mAsanAM mInane dhyAnamAM rAkhIne, cha mAsane baka jevo mAyA racIne besI rahyo che, tevo tuM che, ema koIe potAnA zaTha patine kahyuM-68 eka, taTasthano upahAsa karavA lAgI ke are! eka mAsanA brahmacArInA jevuM tAruM mAsanuM brahmacarya che, ke tuM che mAsanA bAlaka je mugdha che, (je tane jalakrIDA AvaDatI nathI )--68 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 278 ) parasparane chAMTavAnA upayogamAM AvelAM tathA zramane haranArAM evAM jalathI nadIe, A pramANe cAla utsava ke zrAdhdha samAra bhatI peThe, strIne khuza karI--70 bahu rUpI ravaiyAyo jalane valeAvI, kSeAbha pAmatA sanyAsIoe paNa jovAyalI, kAmane sanmukha karI jAgRt karanArI, srIe taTa upara mAvI---71 surata karAvI priyanI icchA pUranArI e, pachI, hAthaNI ane azva upara caDhIne potapotAne sthAne gai--hara divasanI samApti karIne, eTalAmAM, svarga kAmanAvALA, kAmya phUla icchanArA, svastivAcana karanArA, zAMtivAcana karanArA, sarvethI, statrAyalA ravi, pazcima dizAe gayA73 ( saMdhyA ) samayanA rAgathI AkArA, RtunAM pallavAthI rakta thayelI latA jevu, ane aMdhakArathI gaLAi jatAM, bhramarAthI DhaMkAyalI latA jevuM, thai rahyuM--74 aneka kAlanuM vera dhAraNa karatA ane kAle ane akAle naDatA, daityAne haNanAra sUryane, vIrA ke trIza rUpIAnAM pAtrothI koNe ardhya na ApyA ? -35 trIzatru haze, ke vIzanuM haze, ke.bahunu haze, ke keTalAnu' haze, ema mugdhAgye je saMdhyArAma rUpI kasuMbAthI 2gelA varlDsa viSe tarka kareche, tene pazcimadizAe dhAraNa karyuM --99 pacAsanuM, sADavu, sItteranu, seAnuM, ke seAthI paNa vadhArenuM, evuM lUgaDuM vAsakasajja nAyikAee kSaNa kSaNe paheryuM-77 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , (28) zokamaya tethI tavAyalA chatAM paNa, jevuM tevuM nahi evuM aMbara (1), ravie, bhayabhItanI paDe, tajayuM-78 rUpyathI, kApaNathI, ke kAMcanathI, ke emanA ardhapalathI, lIdhelAM A mukatAphalo che zuM? ema jenA viSe tarka thAya che evA tArA AkAzamAM ugyA-78 ardhakaMsa ke ardha (2), arthe rUpIe, ke kaMsa ke sahasa rUpIA, ke zatamAna bhUmi, evuM ApIne lIdhelA dIpaka, strIoe karyo-80 thaIthI kharIdelA karatAM paNa adhika, zarSathI kharIdeluM, vastrathI kharIdeluM, vIzanuM, bevIza, sarva aMdhakAre ekAkAra karI nAkhyuM -81 pAMca lohitikAthI (3) mApavA yogya nIla aMdhakAra te, be zapathI kharIdeluM, be kesathI kharIdeluM, be sAThathI kharIdeluM, evuM nizAnuM vastra che ema dharAyuM-82 be hajhAra ke traNa hajhAranA ghoDA upara caDhIne, be suvarNa (4) traNa suvarNa nAM vastravALI abhisArikAo, satvara cAlI-83 be traNa ke bahuniSka athavA vistanA (5) uttama gaMdhadravyane, be kApaNa ke paMca kA paNa jeTalAM, strIoe vATAM-84 (1) aMbara eTale vastra e arthathI virodha ane aMbara eTale ravipakSe AkAza, ne bhayabhIta paNe vastra, e arthathI virodha parihAra. (ra) kaMsa ane kaSa e suvarNa mApavAnAM mApa che ema TIkAkAra. (3) mAna vizeSa ema TIkAkAra. 4 mahera. 5 niSka=108 suvarNa pala; vista e suvarNanu mAnavizeSa emaTIkAkAra. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (281) be traNa ke bahu niSkanA, kevistanA, ke baso basonA, ke traNa traNasonA, evA ratna dIpa hoya tevI ASadhio parvata upara dIpI rahI-85 ardhazANathI (1) lIdhelI, bezANathI pAMca zANathI lIdhelI heya, evI moTI sareNa jevI rAtrI nakSatra rUpI zastrAne bahu sArI dIpAvanArI thaI-86 be zANanI vastu be zANavALA pAse, traNanI traNavALA pAse, ke be athavA vadhAre paNa, pAda, ke mAba ( 2 ) tenI vastu te tevALA pAse, bhAse, tema aMdhakAra AkAzamAM dIpavA lAgyuM-87 be kAkaNI (6), chakhArI, eka prastha, ItyAdithI lIdhelI vastuenuM aMtara loka jema jANe che tema tArAnuM paNa, maganA kSetra jevA kALA AkAzamAM jANatA havA-88 pradoSa, vAtapitta lema sannipAta Adi doSa, aviyogInA zamAvavAthI temane priya, ane viyogInA vadhAravAthI temane amiya, thayo-88 * zubha zakunanI peThe putra ane dhananI IcchAvALI hAI patino yoga IcchatI kulavadhUoe paNa zaNagAra sajyA, athavA putra ane dhananI IcchA kone nathI hotI ? -00 kevala brahmavarcasa patino satata yoga ja icachI, azva, uSNa, (1) mAna vizeSa ema TIkAkAra (ra) paNa--kApaNa; pAda eTale bhASane cotho bhAga; bhASa eTale mAse, ema TIkAkara. (3) vIza kapardaka (konI eka kAkaNI (khAMkhaNI) ema TIkAkAra. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (282 ) khArI, pAMcarUpIA e jemAMthI maLe tevA kazAnI AkAMkSA na karatI evI (pativratA) aruMdhatInAM, AkAzamAM, loke darzana karyA-81 pRthvI upara suprasiddha, ane sArvabhaumathI paNa vaMdha, evo caMdra have, sArvabhauma nRpatinI peThe, koI zubhayoga kezubha puNyanI peThe udaya pAmyo- 2 IMdue, Aloka vinAnI (3) prAcI dizAmAM, adhika jemAM ardha lenArane, paMcika (1) jema pAMca lenArane, nAkhe, tema pitAnA kara nAkhyA-83 SaSTikane jema SaSThika, bhAgyane jema bhAgika, Ape, tema Na rAMdhanArI strIo sahita droNa rAMdhanArA puruSoe IMdune parabhAga Ape ( 2 )-94 posnArUpI ubharANanA phINavALI pUrva dizAne, ADhaka, pAtra, ke Acita jeTaluM anna rAMdhanArA pAcakoe, ADhaka, pAtra, ke Acita mAya evaDI thALa kI--85 be Acita rAMdhanArA, be pAtra jeTaluM rAMdhanArA, ke be AdrakarAMdhanArA, jema teTaluM teTaluM mAya tevI thALIne bhaje che, tema cakoroe jyonAne bhajI-86 be Acita, be ADhaka, be pAtra, ke be kulaja, (3) e rAMdhI (1) e kavizeSa che ema kIkAkAra (2 ) pAki eTale seMkaDe che evo kara ApanAra ne lenAra temaja bhAga evuM ardhA rUpIAnuM nAma che te ApanAra ne lenAra; ema TIkAkAra. para bhAga Apyo eTale vakhANyo ema samajavuM. (3) A badhAM AgaLa AvI gayelAM che, kulaja paNa tevuM ja mAnavizeSa che ema TIkAkAra. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 283) zakAya tevI mahAsthAlI bhAgIne verAI gayelI hevI joIe mane AkAzamAM patharAyelA tArA rUpI taMdulathI, anumAna karyuM--87 be kulaja rAMdhanArIne be kulaja rAMdhanArA ema sarva pAcakajanoe, IMdraprabhAne, be kulaja raMdhAya evI nabharUpa thALIne karelA khaDI AdinA lITA jevI dhArI- 88 | nAnA moTA vAMsa vahenArA, nAnA moTA ghaDA vahenArA, dravya laI janArA, majUrI karanArA, evA lokoe caMdrane AnaMdathI joyo- 9 te samaye, dizAnA AThe khUNAmAM ne AkAza mAtramAM vilasatI snAna, jema pAMcadInAra kamAnArA ATha dInAranuM vastra icchatA nathI tema nirbhagI cakravAkoe na IchI-100 aSTaka nAmanA uttama stotrane ATha ATha vAra pATha karanArA, be sATha varSa thayelAM evA, tathA pAMca pAMca bakarAMne yUpe bAMdhanArA, brAhmaNoe caMdranI stuti karI-101 caMdra AkAzamAM potAnA vize ke trIza kara vistAryA tyAM paMcaka nAmanA pakSInI peThe tema uDIne koNa jANe kayAe gayuM-102 anagha evA triza ke cALIza adhyAyavALA brAhmaNa graMthathI khuzI thAya, tema brAhmaNa, caMdranA oSadhine prakaTa karatA karathI (1) thayA-103 (1) caMdra asta thAya tyAre eka eka pAMdaDuM kharate kharate sUkAI jAyache, ne caMdra uge tyAre eka eka pAMdaDuM Avate Avate vadhe che, ema TIkAkAra. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 284) dazakamAM jema daza ke paMcanA samUhamAM jema pAMca, tema zazikaramAM nakSatronI prabhA aMtarbhAva pAmI gaI-104 vize tema jANanAranA maMtrothI jema yajamAnanuM, tema sarvane abhiSeka karatA iMdunAM kiraNathI daMDavA yogya (1) mAravAyogya tama, nAza pAmyuM che--105 iMdunA pAtrIya rahima pAmIne pachI, kumuda khIlyAM, jema ghAsa khAnArAM baLada cAlImAM raMdhAya tevA ke pAyaedanane pAmIne khIle-106 dakSiNa pAmavA yogya dvijono paNa pUjya evo IMdu tene ghAsa khAnArAM janAvaroe AkAzamAM sthAlImAM mUkelA navanItanA lecA jevo, potAnI buddhi pramANe joyo-107 vidhunA karathI AnaMda pAmI virAgI paNa bolyA ke rAhu te zA mATe cheravA yogya, bhedavA yogya, ke mAthuM kApI nAkhavA yogya na kahevAya?- 08 aMbuja ane cakravAka mAthuM kApavA kADhayAM hoya ema nAgA thaI gayelAne saMtAtA Rtvijo jema saMkocAI javA bese, tema saMkocAI javA maMDaya-108 caMdranA manahAri kiraNo AgaLa, nakSatromAM uttama te paNa, be ratha kheMce tevA uttama ghorI AgaLa jema navA paloTelA AkhalA dhara na jhIle, tema dhara na jhIlI zakyAM-110 mane bhavanI dhara jhIlanArI, DAbI dhara jhIlanArI, ke manobhavanI (1) aMdhakAra ane pApa, Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 285) AkhI dhara jhIlanArI, strIo, manobhavanI dhara jhIlanArA ke tenI AkhI dhara jhIlanArA evA potAnA pati sAthe ramavA lAgI-111 hAlika (1) evA balabhadra tulya, haLe na pahoTelA evA AkhalA jevA baliSTha eka, revatI jevI potAnI priyAne, hAlAthI (2) khuzI karI-112 bezakaTa vahe tevA baLadano dhaNI jema be zakaTa vahe tevA baLadone tAtrathI haNe che tema samare javAnone chAtImAM khuMpe tevAM rathI vIMdhyAM-113 dhananI IcchAvALI (gaNikA ) ke annanI IcchAvALI (dAsI) kare tema, uttama, pathya, ane AnaMdakArI chatAM paNa, madhumatta evA priyatamano bhAva jANavAnI IcchAthI, koIe, madhu pIdhuM nahi-114 surAe, mRgalocanAonA, potAnA patinI sakhIonAthI paNa uttama evA mukha upara, amUlya ane ati yogya evI kasturIlekhA kapALe vikharAI gayelA kezathI, karI-115 dhanavAn jema dUdha detI gAya ( leNAmAM maLe che tethI, ke dhArmika gApatyathI, ke nadI nA tarAya tevA jalathI, tema emanI kIDAthI mera saMtoSa pAmyo--116 koIne paNa viSa devuM e nyAyapuraHsara arthazAstrogya, ke pratiSThAvALuM, nathI ema jANI pachIthI smare gaLamaya, evA madharUpI annathI emane prahAra karyo-117 sAmaktimAM nipuNa evI miyAe, bhogavavA yogya evI . (1) haladhara (2) surA Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (286) rAtrImAM kareluM, marUpI Atithya, priyane jeTaluM priya thayuM teTaluM mArge javAnuM bhAthuM paNa temane kadI priya thayuM nahi hoya-118 bhakta zAlithI thayelI hAlAne pariSahmAM janArA evA pitAnA 'biya sAthe pIdhA chatAM paNa caturabiyapati pote catura hovAthI, strIo kazuM ayukta bolI nahi-118 | sarva janane sArA ane sarvane priya evA kiraNavALo zazI temanAM mukhathI nirjita chatAM paNa madathI niSTa thayelI temane ramADatA ho; satpaSe zatrumati paNa upakArI ja rahe che-120 saMyoga karAvanArUM, kathA karAvanArUM, guNa gavarAvanAruM, evuM madhu devatAne ApavAnA hathiI jema deva tapta thAya tema anaMgane pta karanArUM thayuM-121 te samaye arthapAgha AdirUpa Atithya, kAmIoe potAnI miyAo pAsethI, jema haLa kheDanAra be haLe kheDatAM pAse, tema pUrva karatAM adhika prApta karyuM- 22 anAmikSa karatAM jema AmikSa (1) ke eka kozane badale be koze kheDeluM khetara, adhika che, tema pyAlAmAnA dArU karatAM biyAmukhano dArU adhika thayo-123 odanathI jema odanano Dhagalo, apUpathI apUpane Dhagalo, ta dulathI taMdulano Dhagalo, tema strIono mada madyathI vadhyo-12 yUpanuM, piDAnI nAbhinuM, ke zaravAnuM, je lAkaDuM, tene koNa zaMku karI zake? tema e sIoe madamAM paNa nAbhiuparanuM vastra mAthe bAMdhyuM nahi-125 (1) dUdha ane dahIno kAMi padArtha ema TIkAkAra. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (287). bAvalA jevA stanane pakaDanArA koie, nizcala daSTivALI kaMbalabhAra bharelI tulAnI peThe dhrujatI kriyAne, zUnyathAnamAM AliMgana, dIdhuM-126 dArUnA madathI vihala thayelA kAmIo strIo upara jevA Asakta thayA tevA AcArya, brAhmaNa, rAjA ke iMdra, koI upara Asata na hata-127 jema rathane yogya mArgathI, baLadane yogya ghAsathI, sArA khaLAthI, tilane yogya vAyuthI, mAlane yogya vAyuthI, yavane yogya hima. thI, jema gAmaDIA khuzI thAya, tema madonmata strIonA, dhIme dhIme saMbhaLAtA surata subhaNitathI kAmIno samUha moha pAmyo-128 koIke nimitta chatAM paNa mAna tajju nahi; athavA dhArmika, carako, ke ajavRttivALA, ke bakarAMthI vRtti karanArA, zuM ethI viruddha thAya -129 strIsaMbhoga karanAra juvAnone hitakArI, paMcavarNane (1)tema sarvajanane hitakArI, nizAmasta suratazrama harate havo-130 mahAjanone hita nahi evA smara, vizvamAtrane hita evA mane , te puSTa karyo, sarvane hita nahi evAne paNa je hita teja sArvajanika kahevAya-131 aMgArArthe jema lAkaDAne bALe tema virahiNInA aMgone are bALyAM, vAdhara ke upAnane mATe carmakAra caphADe tema temanAM hRdaya teNe cIya-132 jema nAne Akhalo bIchAvavAnA vaNane tema bali mATenA (1) rayakAra sahita cAra eTale pAMca ema TIkAkAra. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (288) taMdulane khAI jAya ne mathI nAkhe, tema ucachuMkhala smare konA hRdayanuM mathana na karyuM-133 bAkAra ane parikhAnI bhUmine jema prAkAra ane parikhA mATe nI IMTothI kaI meLave, tema smare kAMtA sAthe kAMtane meLavyA-134 kAmanI peThe AcaratA, kSatriyanI peThe prahAra karatA, tRNanI peThe mAninIne dhrujAvatA, evA kAmanI koNe bhUtyanI peThe sevA na karI? -135 zrInI pRhAnI peThe pazcimanI pRhA karato caMdra AkAzarUpI vRkSathI, jANe e pura jevA e adri uparanI e strIone jovA, ke pura jevA e adrinI zobhA jovA uta -136 gAyonA samUhavALAnA jema gevano, ke zukalatAnA samUhavALAnI zuklatAno, tema prabodhitvavALA rAjAno pachI prabodha thayo-137 DityAdi nAmavALA rAjapuruSothI, nRpanuM bhavana mUrkharjita ane aMdhakAravajita bhAsavA lAgyuM; ne pUrva dizA, aMdhakArane haraNa karanAra, tathA cakravAkano aMdhakArathI mokSa karanAra, sUryadevathI turata zobhavA lAgI-138 sarga 18. keraviNIne saMkoca pamADanAra ane kamalinIne vikAsa karanAra evA sUryanuM teja prakAsatAM, buddhinA vistArathI jeNe jagatanuM abuhithI pedA thayeluM acAturva maTADyuM che evo rAjA cAlavA lAgyo pitAnI senAnI vistRta vipulatAthI eNe pRthvI ane dizA Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (288) enA vizAla vistArane sAMkaDA karI nAkhe, ane aMdhakArane haranAra (sUrya)nA caMDatvane, pracaMDa rajasamUhathI karIne, eNe nivA daDha ane utsAhavALA dhayukta, ane caMDatA daDhatA ane balotsAhanA sthAnarUpa, tathA zatrunAM belotsAha harI levA IcchatA, enI pAchaLa daDhatA ane bAlotsAhavALA na cAlyA-3 pRthivI patitva prasiddha karatuM sarvatra zukala evA zukala padArthonA rAjArUpa, saMpUrNa sulatvavALuM, tathA kALA AkAzane zveta karavA vALuM, enuM chatra zukalatAthI karIne uMce atizaya zobhI rahyuM-4 adhirAjatvane lIdhe vicetana thayelA zatranA nirdazanArthe pravartatA, ne leza paNa vicetanatvarahita, ane sarva rajAmAM mukhya hovAthI, iMdranA yuvarAjanuM pada eNe ThIka dhAraNa karyu-pa vimUDha na hotAM je pararAjya ke parakAvyane jIte teja kharI rAjatA ke kharI kavitA ema jANI arirAjatvanI IrachA karato e, bhATa cAraNAdie baradAvAyalo, satvara cAlyo-6 jema ahatane bhajatAnI yogyatAthI ItaramatavALA lebha pAme che, tema, koInI paNa sAhAyanI nirapekSa, ane sAhAdhya IcchAtAne sahAya thavAvALI, evI enI senAthI zatruo lebha pAmyA-7 bAhumAtranI sAhAcya rUpI dhanavALo, tathA viruddha evA zatrune vANI A jevo gaNato, ane jenA AgaLa vadhatA sabhyanI sAkSI, aMdhakAranA mitra evA rajanI prabhAthI, ane prakAzanAM mitra evAM astronI prabhAthI, apAyelI che, e, AvI paho -8 yuddharUpI vANijyamAM je AgaLa paDI AvatI hatI, evI yamadUta samUhane yogya kakiyArI sAMbhaLIne dUta mokalavA vagerenuM kAma vANI AnuM che ema bolIne, Aja yuddha mATe ubho thayo-8 37 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) koIe paNa na harelI evI zatrukIrtine haravAnI icchAvALe vIranAM hRdayane caranAro, rAkSasa, kAlarAtrI, ke mRtyunI samAnatA Icchate, evo nizcala Anna taravAra grahaNa karatA ha-10 sava ane vanavALA enI ahaMkRti, kapitAvALAnuM kapitva, azvatAvALAnI azvatA, zAvatAvALAnI zAvatA, yavanavALAnI yuvatI, tenI peThe dekhAI-11 bAhya tajelA evA azva jevA kezI dAnavane haNanAranI peThe enI AMkha krodhanI ratAzathI, jANe cAra, pAMca, nava, varSano dArU pIdhAthI heya tema, zobhI rahI-12 A ati uttama pariSaguNayukta evuM, zatru prati vairanA mahAgninuM mUla dhAraNa karatA, sarvamati snehavALA, enI pAse, puruSatvavALA ane ene cahAtA evA bhUpo AvyA-13 (maMtrIo prati) prIti rAkhatA enI pAse, zratriya brAhmaNa pAse, jema zretriya thavAnI umedavALI Ave tema sahArdathI karIne ati gADhasaddabhAva dharavAthI zobhatA, maMtrIo AvyA-14 AcAryatA ane zrAviyatAthI jeNe utama kIrti prApta karI che e, ne navAcAryarUpa, amAtya, zatruyaza coravAnA cAturyane tema dhArtikAcAryatvane dhAraNa karatA ene, A pramANe kahevA lAgya-15 adhikAramAM niyojAyalAne, svAmI cAra jANo ke zAhajANe, ziSya jANo ke guru jANo, ke garga prekatA ke kaThokata jANanAra jevo lAdhya ane mAnya gaNe, tApaNa amAtya to je satya ane tathya heya teja kahevuM-16 brahmatva ane pitRtvavALo chatAM, ke jagatamAM prasidhdha evA kamata sahita garga mulatvavALa chatAM paNa, je sAvadhAnatAthI pitA Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) - nA adhikAranI rakSA na kare, te zAkakSetramAM niyukta jema zAkSA na karavAthI thAya, tema pApAdhikArI thAya-17 muka, zAli, yava, vrIhi, sAThI, aNu, umA, zaNa, tala, evAM he vibho ! ApanI rakSAmAMnAM kSetrane koIe balAtkArathI kadApi vaNasADayAM nathI-18 athavA he vAsudeva ! ApanA dezamAMthI, vigraha karIne zaNa, tila, umA, ityAdino rajapaNa koNa laI jaI zake ema che?--18 - garjara sAthe vigraha karavAne, azvathI karIne eka divase pahocI zakAya eTalI pAse AvelI, karIra kuNa pIlu Adi saMpanna, evI bhUmi upara, uMcA kAna ane namelAM DAcAMvALA tathA sArAM pakSInA jevA vegavALA, ao sahita A5 (prathama) nIkaLyA che ema lokomAM apavAda cAle che-20 Apa sanmukha thayA tyAM bhImaputra (kumArapAla) paNa, hima, vAta, parabala, Adi sarva sahana karatA sainya sameta, TADha taDako sahana na karI zake evo chatAM paNa potAnA dezane mATe ciMtA rAkhI, A5nI sAme sajaja thayo che-21 | sarva prakAranAM vAhane caDhavAmAM kuzala, sarvayuddhakarmamAM pravINa evA padAti sahita, ane sarva mArge pravartavAmAM nipuNa evA hAthIo sahita, sarvane jeNe yathAyogya pUrNa dhana ApyuM che evo, savage prabhApUrNa, e, Apa yudhdha AraMbhe tenIja vATa joine beThe che-22 he rAjA ! atibalanA garvathI, ApanA saMpUrNa zradhdhAdithI saMtuSTa evA pUrvajone patana karAvanArA Apa nA thAo, kemake pitAnuM paNa page bharAya ema pahereluM vastra, ke pitAnI chatAM paNa ati uMcI karAvelI pAvaDI, te, mANasane potAne ja pADanAra thAya Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (282). azubha mAtrane baMdha karAvanArA, ne tethI zatrune annanI peThe samUla saMhAravA samartha chatAM na saMhAranArA, evA tamArA koI paNa pUrvaje culukya sAthe vaira karyuM nathI; meM ApanI, para, avara, parathI paNa para, putra, pAtranA putra, ema tamArI ghaNIka peDhI dIThI che-24 yathAkAma cAlanArA ati balavAna hAthIthI, yathAkAma gati kare tevA ghaDAthI, zIvra gati karanArAM uMTathI, he dharaNipati ! culuko sAthe saMdhi rAkhI, he nayasamudranI pAra gayelA ! he anaya rUpI saritAmAM ubhe mArge janAra ! tamArA pUrvajoe, ArivijayathI, yazarU pI samudra prApta karyo hato--25 samudrane pele pAra pahocelo ane svargamAM vicarate evo A panA pUrvajone yaza, gavALI jevI budhdhithI, nyAya mArge vartatA bhImakulajanI sAthe virodha karIne rakhe tame kheI nAkhe-26 ' he mitra sAthe virodha karanAra! zatru sAthenA A saMgrAmamAM koNa zatrunA sanmukha jaze ke tamane sahAya thaze? kemake varSe varSe vAtI gayo jevA bhArevAyA hoya ema hAlavAne asamartha evA A AgavIna (1)lokamAMthI koNa tema kare tema che ?-27 he mahAparuSa yukta zaktivALA ! Aja ke kAla vAvAnI taiyArI vALI gAyane jema poSIe, tema bhImakuputra sAthe, tArA kalyANAhaiM, sAptapadIna saMbhALa; ne A je cha AMkhe thayuM nathI tevuM huM kahuM chuM te satvara paripUrNa kara-28 sadita jevI enI vANIne, ghaDA jevI (kASThAdi) mUrtine ghaDe gaNato hoya tema bhedaprayuktimAM joDAyelA chatA ne paNa pitAne amAtya mAnatA uttara dizAnA rAjAe samI cIna na mAnI-28 (1) karmakAra vizeSa ema TIkAkAra. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 283) he duSTa AzayavALA | cADiyA jevA chatA paNa culuyane mane hIvarAvavA mATe zA sArU caDhAveche? citramAM, devAlayamAM, ke dhvajA upara rahelA, bhIma, yama, ke vAgha, sA sA hAya tApaNa tenAthI koNa bIhe ema che ?--30 rAjAonA cAre, bajArane raste ke daivama'dirane raste petAne chupAvavA mATe mATInAM hAthI vagere ramakaDAM veceche, ke gArInI mUrti banAvI beseche, paNa tutA, he kaThArahRdaya! re gudA jevA meDhA vALA ! prakaTa cAra che, tane ghaNA kAlathI ame eLakhyA che--31 A tArA jevAtI paththara jevI jaDabuddhi kacAM, ane jemAMthI dhArIe te thai zake evI kuzAgra buddhivALAMnA maMtra kacAM; ane je tArA jevA amArA kulanA Azrayane ke temAM mukhya tarike manAvAne ayeAgya tenAthI je kAMi kAryasiddhi thayelI te te mAtra eka kAkatAlIya thayeluM, ke temAMthI paNa pariNAme hAni nIpajelI--32 re ! sitA ane zarkarA jevA ( 1 ) zatrunAM vacanAthI tuM, zrI ekazAlI evA je huM tenA yaza traNe jagamAM ( ene haNavAthI ) vyApe te icchatA nathI ?--33 vANIethI paNa vajra jevA ! ne jADA rakta vastune yAgya ! paLI gayelA gheADA (gadheDA ) jevA ! tane mArI nAkhuM, paNa zvetaazva jevI svaccha kIrtivALA mArA pUrvajo upara, A vizAla jagamAM mane bahu vipula bhakti vaLagelI che-34 (1) mUla ane TIkAnA sAmajasyamAM atra sa`zaya paDeche. jyAM sanena che tyAM mayanena hoya ema TIkAkAranA Azaya samajAya che. tema laIe teA zatrune retI ane sAkaranI peThe mathI nAkhavAthI ema artha thai zake. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 294) he nAka phulAvanArA ! jene tu vikaTa ane utkaTa vANIthI stavai che tema, raNasa'kaTamAM, hAthe dhanuSu lai pAse ANI ke huM harAvuMchuM, ne tethI te kevA nAka eLe che, ne mane mAthuM namAveche, te joje~ -35 2e namIgayelA nAkavALA ! harSathI nAka phulAvatA prasiddha (nA26) muni, tevAMja apsarAjana tathA tevA aMdIjano, sarve mArUM niviDa yudhdha joIne, te jovAnA caitukavALAM thaze--36 tuM nAka macakoDe ke tArA jevA bIjA durjane tema kare temAM mane zI hAni che ? maNa jo je ke mArA sa MgrAmanuM askhalita eka rUpa mahatva jotAM kuNibhuta paNa harSazruthI havAi jaze--37 vRdhdhatAne lIdhe gaLatAM netravALAne krodhathI gaLatAM netrasahita e jevAmAM kaheche. tevAmAM, girinI upatyakA ane adhityakAmAM pratidhvaninA nAda garjavA lAgyA 38 hAthInA samUhamAM ke gheADAmAM ke gAyAmAM ke uMTamAM pUrelAM bakarAMnA samUha jema bUmA pADe, tema Akula thayelA jaMgalanA lokathI e senAne kolAhala vadhyA--39. tilatela ane iMgudadlanI peThe, a (!)vIrAe DhakkA naka ne zAMkhanA paNa raNakarmakuzala evA kumArapAlanA parAkrama prakaTa karanAro, te divase tArAhita mAkAza (1) jevA bhayaMkara, nAda spaSTa spaSTa dhArI dhArIne nakkI karyuMA-40 A priyAne garbha rahyA che te rakhene gaLI paDe ema leSa pAmatA, kanai karatA jaMgalanA lokoe, gArbhata ane rajju jeTalA lAMbA (1) e mahA apazakuna che ema TIkAkrAra. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (285) tathA kApelA evA yavAghane paNa tajIne, ati udvega pAmI, bahu trAsaMthI e ( nAda ) sAMbhaLyA--41 hAthI samANA pANIvALI ne hAthI jevaDA jevaDA paththaravALI, nadIne paNa puruSa samANA pANIvALI nI peThe ALaMdhI, puruSa jeTalI pahoLI phALA bharatA, baMdIjanAe, ene culuyarAja AvyA ema kahyuM --42 hAthInI suMDha jevA hAthe, eka hAthanA phaLavALA, tADa jevaDo, bhAlA dharatA, ne paganA dhabakArAthI eka hAtha jeTalI jamIna cIrI nAkhatA, AAnta hAthIe caDhacA--43 sA sA yoddhAnA samUha sahita, tathA bakhe vaheMta UMcAM kuM bhath lavALA, evA sA hAthI sAthe, dhab dharanArA chase cAhA, trIza trIza vIzavIza ke dAdA bANa mAratA, turata enI mbhAgaLa thayA -44 jANe dazamukhaneA ne vIzabAhuvALA rAkSasa te trIza kATidevatAne parAjaya pamADavA uThayA hoya ema, A bala te mArA zA hIsAbamAM che ema khelatAM Anne jhapATAmAM, caDhAveluM dhanuSa, hAtha dharyuM --45 jeTalAM bANa e yoddhA nAkhatA hatA teTalAMja gUrjara cAdhA pAchA vALatA hatA, ne ubhaye ema khelatA jatA hatA ke sAte samudra jevaDI amArI senA AgaLa AnA zaiA hisAba che ?--46 peAtAnA nukasAna karatAM sAmAnuM bamaNuM thAya evA yazane icchatA, ane peAtAnA sAmAnA karatAM bamaNA vinAza thAya e ta icchatA, evA subhaTo babbe traNatraNa sAma sAme bAjhacA--47 tame tamArA svAmI pAsethI tamArA zarIranuM ghaTe te karatAM khama Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 286). huM mUla lIdhuM che ema kahetA subhaTanuM mAthuM kApI nAkhanAranA zarIranuM mUlya che te karatAM bamaNuM joIe, ema svAmIe dhAryuM-48 ekAdaza, trIza, ekavIza, zata, sahasa, ema suvarNa je lenAra teNe agIAramAM sadranI peThe zatrunuM mAthuM svAmIne ANI ApatAM potAnA mUlyanuM sArthaka karyuM-48 vImA yoddhAnuM A saMgrAma trIzamuM chene trIzamAnuM ekavIzakuM che, ne pelA hajAramAnuM te eka mAsamAM ja sonuM che, ema svAmIne kahetAM sAMbhaLIne keTalAka subhaTo ha bamaNuM thayA-50 mahAbalavALo evo eMzImA varSamAM chatAM paNa koi, sAmAvarSamAM hoya ema yudhdhane akSayatRtIyA ke pUrNimAnA utsava jevuM jANI, la -51 ekasaThamA karavAnI peThe ke pAMcamA pAMDavanI peThe, ekasaThamAvarSamAM chatAM paNa, koIe bahu divase yuddhamatsava prApta karyo-para samUhamAMnA subhaTothI haNAyelA samUhanA subhaTo devatvane pAmyA, ane senAmAMthI kayA kayA gayA te paNa tyAM koIe jANyuM nahi-53 balathI ati mahAnuM evA ghaNAkamAMnA eka subhaTe, bAhudvitIya, tRNatRtIya, ke dhanuzciturtha, thai, chaThThA cothA evA gRpanA zatrune haNyA tethI tene rAjAe mAna ApI potAnAthI caturthasthAne besADa-pa4. ghAtathI mUDha thaI gayelA zatrune keIe, jema yajamAna zrAddhabhajI brAhmaNane kare tema saMtuSTa kathI, te evuM kahIne ke hevIra! pUrve tamArI kIrti meM sAMbhaLI hatI paNa Aja pratyakSa joI, yudayAnA Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (297) vedamAM Apa sArA nipuNa che, ane (subhaTono hama ApavA rUpI ) ISTimAM paNa tatpara cho-55 re dAMbhika jo tane Aja na haNuM te mAre mAthe dAMbhikonI pAse rahyAnuM; ayalathI ghAta karanAranuM, ke paradA rAgamana karanAranuM pApa hejo, ema kahete koI zatrunI pUThe pa -56 bevAra abhyasta evA dhanurvedane traNavAra abhyae heya ema jaNAvato koIka dhanurvidyA kuzala bIjA dhanurvidyAkuzalanI sAme, jema jiteMdriya zretriye zratriya bAjhe, tema bAjha-57 vIroe je tIra (3) sahana karyo temAM suvarNa ke dhana kAMi hetu na hatA, paNa evuM ane dariyogya karAvavAmAM daMta eka ane kezane samAranArI apsarAeja kAraNa hatI-58 dayAda paNa TADha paDI jAya te vAgU ke vastrane kaTake paNa pAmato nathI, ema jANI teja upara AvI gayelA (uSNa thayelA) balamAM utakRSTa, ane kIrtinI lAlasAvALA, evA kAMDapRSTha(1) brAhmaNoe ati uttama parAkrama ka-58 sAMkaLe bAMdhelA hAthIthI utarIne laDanAro A mAro pati thAo, ne jinadatta jemAM mukhya che e saMghamAMno A bIjo mAro pati thAo, ne ati utsuka evI je huM tene A yuddha mATe utsuka che te pati - thAo, ema apsarAo vAto kare che-60 pratApathI karIne, uSNa jenuM phala che evA, ke trije divase sulatA (1) sArA brAhmaNone juduMja ekAda gAma ke kAMI ApyuM hoya temAM sarva brAhmaNaja rahe, ne tyAM rakSA karanArA je AyudhadhArI brAhmaNa te kA kahevAya ema TIkAkAra. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (288) puSpa jevA javarathI zatrune kSaNamAtramAM pIDanAro evo koika kubhAi tripuTikA, ke madira jevI, deva jenA jonArA che evA A raNanI lIlAne, mAnato ho-61 kumArikAnI pIDA kumArImAn ke eka nAvamAM janAra parasparanI pIDA, jema jANe, tema prahArathI yudhdhamAM paDanAranI pIDA jANa koI yuddhasamudramAM taranAro, paDelA upara prahAra karato nathI-62 ati tejasvI astra dhAraNa karanArA, tejathI karIne agni jevA, mAlA dharelA, ne kapaTa AcArarahita, evA navA varane zodhavA, kumArikAone sAthe laI, hAthamAM varamAla dhAraNa karI AkAzamAM devatA bhegA thayA-63 keTalAka mAyAvIe eka pAsAthI haNI nAkheluM evuM paNa eka ekanuM sainya jaNAI zakyuM nahi; dIhinA kSetramAMthI cAre kApelA vAhi samajAtA nathI tema-64 chatra gharAyalA, yudhdhamAM macelA, kAryamAM paDelA, evA yodhane chatra dharAyelA, yudhdha karatA, kArya karatA, dravya sahita, ne bhUtya sahita, evA subhaTo sAthe, yudhdha karatA; chatravAn malyavAna, kAkhamAM vastra rAkhatA, evA nArada munie yuddhamAM jayA-65 - deNadArane adhIna potAnuM dhana hovA chatAM paNa ni:zaMka dAna karavAmAM rasika evA vIrothI, cIMthare vITelA chatAM paNa, satyaraNanI stuti karavAthI sUtaloka dhanavAna thai gayA-66 yuda rUpI khaLAmAM koIe mAthA vinAnA chatAM paNa, zatrunI kIrti levAnI icchAthI, zatrune mAthA vinAno karyo, ne te paNa, te chatAM. zatruoe yAcakanI peThe tavAte satA, hAthamAM khaDuM laIne khuba gho-67 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) duda vinAnA koIe ddavALAne haNyo, ne tuMdavALA koIe da vinAnAne haze, jema koI ThAkorAdinA AzrayathI zAlivAbo daridrIne, ke daridrI zAlivALAne harAve tema-68 : kIcaDavALA DAMgaranA kayArA jevI, rudhira paMkavALI raNabhUmi upara, paMkavALI mUrtivALA padAtio, kacarAvALI bhUmi upara sarI paDatA moTA pagavALA uSane tajI tajIne, cAlatA havA-68 zuM gAravALA ane uttama pagavALAM mRga sAthe, uttama paga - ne zuMgavALAM mRga bAjhe che, tema chaMde maLelA subhaTo sAthe ekalA ja keTalAka subhaTo atra yuddha karatA jaNAyA-70 phala ApatAM vRkSa jevAM, tathA mayUrapicchavALAM chatro sameta, tathA phala vALAM tIra mAratA, evA jaMgalI subhaTone mayUra jema mahA sapane ke pADA jema vanavRkSane sApha kare che, tema haNyA-71 . malina karmane lIdhe malina yazavALA, ne ati malina evA pitAnA subhaTono tiraskAra karato, IMdra jema parvatone daLyA hatA tema zatrune daLa, AvI pote, parvavALAM astra dharato, yuddha karavA lAgyo -7ra zatrune karoLiyA jevA ke vaTI (1) jevA mAna, tathA devatA mane anukala che ema mAnI ahaMkAra dharato e, kodha karIne kapAle karacalI caDhAvI, maruta rAjAnI peThe mahA nAbhivALAM cakra ke kata, yudhdha karatA zatru sAthe yuddha karavA lAgyo-73. asukhI ane niteja chatAM paNa, sukhI ane sateja hoya tema jaya pAmatA Ane, asukhI ane niteja thaI gayelA potAnA subhaTone saMpUrNa sukhI ane tejasvI karyuM, ne zatrune asukhI niteja karyA-74 (1) vyaMjana vizeSa ema TIkAkAra, Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (300) - eNe annathI, koIne vAtarogathI asukhI hoya tevA, koIne mAthA vinAnA, koIne coTalI vinAnA, koIne dAMta vinAnA, koIne phaTelA lalATa vinAnA, koIne mUchAvALA, koIne mUvAthI mAkha bamaNe evA, koIne simala, koIne vivarNa, ema karI nAkhyA -75 moDhAmAM phINa ane pANI bharAI gayelA padAtio, eNe vizAla zastra mUkavA mAMDyAM tyAM, mUcha pAmI gayA ane temanAM rudhira ane chatranA pAtathI phINa sahita jalavALI nadI thai rahI-76 astravidyAmAM kuzala, prajJAvAna evA Ane, tyAM, dhanuSTra dhAraNa karI, azvathI cAlu tApa pamADelA pitAnA subhaTone, jyAM eka paNa saparNa vRkSa nahi evI mabhUmimAM saparNa vRkSathI thAya, tema sAtvanA karI-77 akAlAla evo e jAMgala nRpa, kAli evA cAlukayane kahevA lAgyo ke he bAhu balavALA ! Ava prahAra kara, kADAla ghATila jaTAla, tathA aghATAla akADila ajaTila, evA subhaTone haNavAcI zo lAbha che?--78 dhanunI paNachanI garjanAthI bhaya batAvanAra. he vANacatura! nuM poteja prathamathI zA mATe na Avyo ke A lavAro karatA, kahera tathA kaTu vANI vadatA, janane mithyA kAraNa yudhe mokalyA dIrdhavakSasthalavALA, ne lomA karkaza evA paNa strI jevA bhayAkala kheDutathI mada jharato mahA hastI bAMdhI zakato nathI--78 huM to mArA pratApathI je hatA tene teja chuM, mATe he aromAMcavALA dakapIDita ! pAcho haTha nahi, paNa yuddha kara, parALavALo pradeza kAMI zAkavALo thaI jato nathI, ke zAkapradeza parALa pradezanI barAbara thato nathI-80 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (301 ) lakSmaNa jevo ke sUrya jevo, budhithI karIne pUjya, ane zAka rathI paNa adhika mIThI vANI bolatA, tathA yuddha upara zraddhAvALo ane tatparAyaNa, evo cukyarAja, rajarUpI aMdhakArathI bharAyelA AkAzane paNa potAnI daMtamabhAthI caMdra prakAza jevuM karato, A pramANe bo -81 jema patharA ane retI vinAnA pradezamAM retanuM gADuM tANI jAya tema je patharA ane retIvALA pradezamAM paNa tANe te kharo baLada gaNAya, ne mahAvRkSanA jevA purI rahelA hAthavALo chatAM paNa je, he zaradhArI ! vANIthI tema kriyAthI paNa zUra hoya te ja zUra kahevAya-82 aMDavALA ane alaMkAravALA tathA raNotsuka evA azvo sahita, tathA moTA datuzaLavALA hAthI sahita, ne buddhimAna rathIe sahita, ne tArA potAnA je nipuNa nupa heya te sahita, tuM taiyAra thA, kemake tuM ekalo che tethI tArA upara mane dayA Ave che -83 buddhimAna, parAkramI, zaktitraya sameta tathA arjuna ane kRSNa jevA, tAte, kupAyukta thai, maNiyukata mukuTa namAvate je tuM tenuM rakSaNa karyuM, te tane Aja sAMbharatuM nathI? tuM evo nAkavinAno te kharo vIra che.-84 jema koI nirbala chatAM mAyAvI, evo arzarogI varSAkAla vItADe che tema teM paNa ATalo samaya kADho, ne have, je tuM mAlA dhAraNa karelo yuddha karavA Avyo che te uparathI kharekhara tuM baha buddhimAna che, ne nirogI ( niHsapana) paNa che.--85 e, svAmI, pRthvInAtha, baliSThamAM paNa baliSTha, ne jenI kIta samudra pAra pahocelI, evA mArA tAta, je huM tane, svaccha Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (302) snA jema nirguNa aMdhakAravALI rAtrIne te che, tema chatuM nahi to lAja pAme-86 rUpavAna chatAM paNa pUrNamAsInA caMdra jevA suMdara vadanavALA cukyacaDhe paNa, eTaluM kahIne pachI, bahurUpyamUlyavALuM, paNa sameta, zara sahita dhanu zaMkaranI peThe, caDhAvyuM-87 pachI, Ane, gotavALA, sahasa niSkavALA, niSkazatavALA sahita, gesamUhavALA sahita ema sarva aMgayukta bharyo sAthe bhegA thaI, krodha karIne, aMdhaka daitya jema zaMkarane tema ene avRSTithI chAI nAkhyo-88 bhImakulakumAre e vRSTine upADI dIdhI, ne tethI jema zRMgavALA azvabaliSTha chatAM paNa zobhato nathI tema baliSTha chatAM paNa Ana, kaTakavalayAdi alaMkAravALA kuSTha rogInI peThe ke ratanakezayukta piTAnI (1) paTe, zolyo nahi-88 - pachI kumArapAle ISane varSAda varasAvyo, ane AnnanA bhUtya, vAtakI, atisArakI, ke pizAcagrasta, ke pAMca mAsanA bAlaka hoya tenI, peThe, bhUmi upara garabaDavA lAgyA-80 duHkhI chatAM paNa mUchane lIdhe sukhI heya evA paDelA e mAlAvALA subhaTone eNe, te brAhmaNa varNanA heya ema haNyA nahi, kemake e kSatradharma ane yatizIla pALavAvALo che-81 bAhuvalI ane upalI sahita, varmI rAjA sameta eNe potAnA subhaTone rAtrInA kamalasamUhanI peThe plAna thayelA joIne, (1) puruSacinhavALI strI. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (303) kamalinInA puSpanA dala jevAM aruNa locanavALA thaI, hAthIne hAka-82 madajalathI vApI bharI detA evA, AjanA hAthInI sAme, madarUpI nadI vahevarAvatA potanAnA hAthIne, te ja samaye, vegathI, brahmacArI parazurAma jevA culu halakA-83 vaimukta, maitrAvaNIya. yajJAyarIya sAma, devAsurAdhyAya, gardabhAMDAdhyAya, gardabhAMDIya ane ISetvaka sameta ghoSadaka, emAMnuM kazuM paNa te samaye brAhmaNoe bhayathI gAyuM nahi-94 yava, tala, ke zAline paNa bhuMjI zake evA, tathA AkAzane gomUtranA mahA lepathI chAI nAkhatA hoya tevA, liMga, ati pUla daMtRzalathI prahAra karatA e ati balavattama hAthIonA yudhdhathI uThavA lAgyA-85 ujavala dArU pIdho hoya evo, surA jevA sarpa jevI AMkhavALo, A bANa mUkavA lAgyo, ane goThapradezamAM jema koI nagarI (1) thApe, tema culuyarAje paNa jyAM pUrve koInAM bANa na paDelAM tyAM bANa pasAravA mAMDayAM-86 cAlukyanA bhUtyo (2) annanI tarapha vaLyA, ane AnnanA cAlukayanI tarapha vaLyA, ane ema temaNe emanI AzapAza rahI, cudhanA zramarUpI je pravAhikA roga temane hato te zamAvyo-87 pitAnAM cAritrathI pracuta ane (tema thavAmAM ) niMdA ane (1) e saMpradAya che ke jyAM gAya rahI che te pradeza navuM nagara * kasAvavAmAM sAro gaNAya che ema TIkAkAra. (2) cAhaDAdi ane AnanA goviMda rAjAdi ema TIkAkAra Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 304) pApa mAnanArA, mahAre mahAra, ane vyAja sahita devuM, prANa kore mUkIne paNa, vALatA satA, eka ekathI caDhiyAta yaza pAmyA -98 mAnAdrinA zikhara upara navAja caDhelA bane, vIryathI leza paNa ahIna evA nRpa, khUba prahAra karavA lAgyA; ane bhAthAthI na nIkaLatAM ke cApathI na chUTatAM koNa jANe kyAMthI AvIne ekAeka aneka ziroe badhuM bharI nAkhyuM-88 bahuthI ke badhAthI, balavaDe adhika evA A be cakti thaI gayelA yamarAje paNa, mArA karatAM koI balavAna nathI evI je bahu kAlanI potAnI avakRti te A ThAmathI mUkI dIdhI-100 ati prasidhdha evA Apa mahAbalI cho, ApanI barAbarI koNa karI zake ? ne Ama Apane paNa koNa pUruM paDI zake ema Apa ubhaye evA cho ke tamArI barAbara bIjo subhaTanathI ema pUjya evA e ubhayanI stuti koNa karatuM nathI ?-101 aho ! pUjya bhagavAna sUryanA pUtra (karNa)nI sAthe zuM ApoApa arjunaja laDhe che ! ne tuM zuM bhagavAna zrIkRSNa vinAja! ema devaloko pUjaya bhImakumAranI stuti karavA lAgyA-102 dIrdhAyu kumArapAle pachI mUrkha evA Annane loha zarathI prahAra ka, ne e, ghAnI pIDAthI, mUrkha evA potAnA.dhathI Teko na pAmatAM bhUmi upara paDI gayo-103 . e dIrdhAyu thAo ema IcchatA pUjyaculukyarAje ene mArI nAkhyo nahi, ne tethI e pUjaye enA kevala hAthI ane gheDA laI lIdhA-104 pachI, Apane svasti, Apano jaya thAo, ema Azi detA Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) vatAoe, IMdraputra (arjuna) upara, tema enA upara puSpavRSTi karI-105 * caMdralekhA sahita zaMkaranI (sthANurUpa) raNasthitinuM anukaraNa jyAM mie karyuM tyAM, satvara, re tame kyAM jAo cho, konI pAse jAUM, ema bolatA ripuo, nAzI gayA-106 sarga 19. bahu sthale, tema sarvatra, vikhyAta evo kumArapAla tyAM ja rahyo, ane tyAM raNamAM paDelA evA zatruyodhane tema potAnA yodhane paNa zodhato ho-1 ene eka divasa, bIje divasa, ke kadAcit paNa garva thayo nahi, paNa sarvadA jyAre jyAre potAnA jyanuM vakhANa thatuM tyAre zarama AvI-2 evAmAM, sadA paTa evo Annano dUta Avyo, ane bolyo ke Ane te samaye je karyuM te sAruM karyuM ema e hAla mAnate nathI A kalikAlamAM paNa kharo kSAtradharma tema AghapuruSa (rAmAdi)nuM vrata tame pADyAM ke patita evA zatru upara te divase kapa Agale divase, apara divase, anya divase, ke tethI Agale divase, he rAja ! je tamAro garva karIne droha karavA icche, temano bIje ja divama pAta thAya che -5 be divase jeTaluM karNa karyuM na hatuM ke arjune karyuM na hatuM, te 38 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (306) Ape te divase karyuM te bIje divase have te virodha zA mATe rAkhave?--2 pahAra parA2 ke bahu divasapara koi divasa paNa, caiAlucA sAthe amAre vigraha thayA nathI, paNa A AjanA tA akasmAtja thai AvyA- ~~7 kAMi paNa kAraNathI jyAre AApanA pitAmaha sarvathA kopa karatA tyAre paNa anne Avu kAMi karyuM nathI, ulaTI bahu prakAre bhakti karIae Ta AnAthI pUrvanA ekarUpa sneha dvaidhIbhAvane pAmyAche, tene eka rUpa ka2vA Anta iccheche, temATe te samaye eNe je eka vAra aparAdha karyo che te ekavAra kSamA karA--Ta eke traNa vAra aparAdhathI dukhavyuM hoya topaNa jema je traNa vAra mAdhyuM hoya tema mAtra ekaja vAra mArthavAthI satpuruSonu citta vaidhIbhAva ke tridhAbhAva rAkhatuM nathI--10 Anta vaidhIbhAvavALA ke tridhAbhAvavALA nahi rahe, ne Apa paNa tevA na raheze, mahApuruSa che te eka be traNa cAra pAMca vakhata paNa karelA aparAdha kSamA kareche--11 huM bahu prakAre ne aneka prakAre vacana kahuMchuM te eTalAja mATe ke tamArA ubhayanA paraparAthI cAlatA AvelA sneha jevA pUrve hu tA tevA ne tevA pAcho thAya--12 he deva ! pUrva dizA, pUrve sidhdheza te tarapha gayA ne (vijaya sahita ) pAchA vaLyA te samaye jevI ramaNIya hatI tevIja mAjathI ApanA dAsa JAnane lIdhe niraMtara raheze--13 siddharAja svarge gayA, ne pRthvI upara Apa IMdra utaryA, ema Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " (307) Apa bee beno upabhoga karavo dhAyo che ema Anna samajI zake na hata-14 je khecaro kautuka jovAne upara ane nIce Ave jAya temane ubhaye, ApaNI salAha rUpI maitrIthI, have ramaNIya thAo-15 pUrvathI sUrya uge che tene, ane pazcimathI Apa ugo cho temane, Ana adhvajali Apaze, ne ema ene ubho ramya thaze-16 je nIce jAya che, ne pAcho uge che, ne vaLI nIce jAya che, ne ema je pAtAla svargane pRthvI traNane traNa krame ramya kare che, tenAthI Apa anya prakAranAja niraMtara udaya rU5 ravi che, Ane mAtra mohathIja Apane e nathI-17 pUrva pazcima dakSiNa uttara e cAre dizAmAM ApanI AjJAthI kaho to Anna jAya, ke e cAramAMthI kaho te ApanI samIpa Ave, kemake e cAre Apane vaza che-18 para avara uttara dakSiNa e dizAmAM ApanA sinyane mokhare rahIne, jo ke te dizAmAM tamAre vaza che to paNa Ana kaho to pharI Ave-18 - je zeSanAga pAtalamAMthI balarAma rUpe mRtyulokamAM Avyo ne pAcho tyAM ne tyAM gayo, ne tethI jenI kIrti vaDe te ubhaye ramya thayAM, teja, ati parAkramavALA hovAthI, Apa che ema Anna mAne che-20 jenA vAsathI dakSiNa dizA ramya che evA agatyamuni jevA purohita sahita, potAnI putrIne mAtA sahita, Apane ApavA Ane mokalI che-21 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (308) atrathI dakSiNamAM rahelA lokathI je e dizA ramya che tenAthI paNa dakSiNamAM AvelA AnanA guru ubhA che--22 jemanA janmathI uttara dizA vikhyAta thaI che, ne je tyAM uchathI uttaradizAne sArI kahevarAvanArA thayA che tevA aA(1) udAhamaMgalamAM ApavA Ane meDalyA che-23 jemanI jAtathI vidhyAtrinI pUrva, pazcima, uttara, dakSiNa, vAyavya ema AThe dizA prasidhdha thai che te hAthI paNa Apane mATe mokalyA che-24 Annano dUta bolI rahyA tyAre, pRthvIne AkAzanA artha ardha bhAgane potAnA mitathI zukala karato rAjA bolyo-25 raNamAM sanmukha thanArane zaramahAra karate, cUrNa karatA, ne amane paNa unmanaska karate evo Ane konAthI nyUna kahI zakAya ? -26 mUchathI uMcAM caDhI jatAM ne travALAne aceta thaI jatA ne tethIja zUnya jevA thaI jatA subhaTone rANamAM jeNe prahAra karyo nathI, te tutine pAtra kema na kahevAya ? --27 mahA subhaTone paNa dhI karI nAkhanAra sAthe saMbaMdha ho yogya ja che; jyAre vaMza (2)dhanuSya thAya tyAre guNa paNa zlAghApada thAya--28 (1) kekakANa dezanA ema TIkAkAra. ( 2 ) va za ane guNa zabda dhi arthI che vaMza = vAMsa, kula guNa= paNacha sadgati. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 thAya to roja vImA ( 308) . Anaja evo che, bIjo tevo thavA yogya nathI, zuM tela ghImAM khapaze ? naDa ghAsanuM dhanuSa banI zakaze?-28 jema sUrya, pASANa jevA karI gayelA jalane paNa pAchuM jala karI de che, tema AnarAjanI bhakti amArA pASANapat hRdayane pI. gaLAve che-30 AvI bhaktithI Anna mitra thaze, saMbandhI thaze, athavA ema sarve mitra ane saMbaMdhI thai ja zake-31 anyane na batAvelo Avo A prasAda tamArI AnanI bhakitathI sughaTa thayo che, athavA varSAkAlamAM lavaNane pIgaLAvavuM paDatuM nathI, jAte ja pIgaLe che-32 guru ane mAtAthI saMbaMdha thAya to te sAro, mATe kevala pa- . tAnIja sAthe na thAya ema jANI tamane paNa emaNe mokalyAM te sAruM karyuM-33 amane ApavAnI kanyA amArA puramAM mokalo, ne amane ApavAnA hAthI ghoDA paNa tyAM ja Ave-34 jemanI kIrti adyApi paNa bahumAM ne devatAomAM paNa pravarte che tevA amArA pUrvajonuM purU mAtA ane guru joze-35 jemAM kAryanuM bIja nAkheluM che evI dUtanI vANI svIkArIne tene, rAjAe bIjIvAra kheDelI, ADI kheDelI, (1)ne bIja bharelI, pRthvInI peThe, visarjana karyo-36 - dUta zIdhra gayo, athavA prAptakAla sate, kheDuta, pRthvIne hiMgaNa karI levAmAM samaya kema gumAve? -37 (1) haLa kheDelI ema paNa artha thaI zake ema TIkAkAra. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (310) - anya bhUpatione paNa sapatra nipatra karI, pholI nAkhelA kapAsa jevA alpa karate kumArapAla pAcho pharyo-38 pRthvInuM pAlana karatA rAjA Adine sukha karato, jagajajaya satya karato, ke parovata hoya ema arine duHkha karato, e puramAM paheo -38 lakSmI haraNa karI levAthI muMDelA hoya evA jaNAtA, ni:satvate jaNAvavA jemanAM mUcha dADhI muMDI nAkhelAM evA, tathA dAsatvanI pratijJA karatA, evA zatrune paNa eNe kArAgrahathI choDyA-40 jhamakAra karatI kAMcIvALI ne jhaLajhaLI rahelI strIonAM jhaLajhaLatAM netrathI AnaMda pAmato, e, pachI puramAM peThe-41 jhaNajhaNATa evo nAda sUryathI thaI rahyA che, ne papa ema paTadhvani gAje che, ema e potAnA dhAmane dIpAvato ho-98 dvArapAle, mati zabda thAya evI rIte, pravezAvelA evA thoDA nahi paNa bahu pone, satkArapUrvaka saMbhASaNAdithI, e visarjana karato ha -43 ghaNAka zatrunA jItanAra enI pAse puravAsIo eke eke azvAdi bheTa laIne AvavA lAgyA, ne eNe paNa eke eka sAthe vAta karI-44 dipadika ke zitika evo jene eNe daMDa na karelo te grAmya loko paNa azvanI bheTa laIne niraMtara AvavA lAgyA-45 jemane ddipadikA ke dizatikA evI jIvikA maLatI tevA utkaMThita thaI ubhelAne paNa eNe pachI snigdha daSTie abhijJAna ApyuM -46 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 311 ) kAMtithI bIje zazI, ne tejathI bIjo riva, ne prasidhdha daMDanIti vidyAne dhAraNa karanAra, evA e che, ema janAe tarka ka --47 balathI e jevA che tevA koi nathI, bhayA tala jevA khALa kayAMthI hAya ?--48 rakAra ke SakAra jevA vAgmInA mUrdhanya ( 1 ), namaskArAhuM, te ahaMkAravarjita, eve AnnanA guru ekadA AvyA--49 renA jevI kuTila bhamaravALI, ati rUpavALI, sAgyavALI, jahuNA nAmanI kanyA paNa, pitAmahI sameta, AvI--50 e navA atithine, mRtyuleAkanA navIna sUrya, navI vAjizAlA maita navIna prAsAda te ( utArA mATe) ApyA--51 ( juvAna chatAM paNa mAhAtmyathI karIne prAcIna deva jevA rAjAe, purANamAM paNa purANa evA vivAhaRtvijane, vidhi pUchyA pura zrInuM sthAna, budhdhimAna, ane jagatanA bhItirUpI vyAdhinu auSadha deva jevA rUpavALA, caMdrakalAvata sa, ( vivAha mATe ) sajIne taiyAra thayA--53 savinaya vANIthI, Ane kahelA saMdezA kahetA, gurue, meM jIvanASadha evA ene kanyAdAna mATe kheAlAvyA--54 kAMtine ati upayukta evI mATIe ghaDAyalA nRpa, jyAMthI . ( 1 ) mUrdhanya sthAnIya te rakAra pakAra, ne mAthe khesADavAyAgya arthAta mukhya te vakSyamANu guru. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (312) kRttikA pUrNa pAtra nIkaLI sAmAM Ave che evA graha AgaLa, AgaLa kRttikA sameta, satvara AvI pahocyo-55 agaNikAmaya evA A mahotsavamAM, bAraNA AgaLa, kulIna strIoe ene dhImaya tilaka karyuM-56 atyaMta vilasatI evI tathA sarasa gAyana karatI uttama strIoe apUpa ane modaka tajIne dhaLa zurU karyA-pa7 sukSma vastra dhAraNa karelo, ne cAlukulamAM zreSTha, ati gora, evoe, lavaNasaMpuTa upara paga mUkIne aMdara Avyo-58 A vadhAre zobhAyamAna che ke kanyA vadhAre kAMtimatI che, ema vadhunI sakhIoe jovAyalo e mAtRvemamAM peTha-58 sAMkAzyanA dvijothI paNa vadhAre pUjya evA nAgaro sahita, AgaLathI paNa prIta ane hAla adhikatara prIta evo purohita tyAM A --60 enA hAtha ke paga zuM adhika mRdu che ema jANavAnI atizaya utkaMThAthI sakhIe kanyAne ukSepathI ANI-61 A enAthI adhika che ke A enAthI adhika che ema vimarzatA purAdhAe emanA hAtha meLavyA-62 tyAM brAhmaNoe, uttama agra kAle prabhAtamAM harSa pAmelA bhramara jema kamalomAM guMjArava kare, tema maMtroccAra karyo-63 ApaNA jevI ati caturane paNa A ati catura hoI dekhatAmAMja chetarI gayo evA arthavALI namaktivALAM dhaLa vahunI uttama sakhIo pachI gAvA lAgI...64 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (313) vaja jevA naThArA hAthathI padma jevA uttama karane grahaNa karatAM - cera jevo A ApaNI sakhIne corI jAya che-65 - haladhara jevo kaThora e hAthe karIne sajaDa pakaDe che tethI A bicArI kaMpe che, emAM ApaNe zuM kahIe?---66 bhUkhALavA sakSasa jevAM A aNavara, ati kuzala hoI, cheka nirlajajanI peThe potAnA manathI modaka zAnA mAge che - 7 alakta jevI AMkhavALA aNavara, AvI zI hajAmata karAvelI ke bakarAnI peThe, be vALa rahI javAthI, naThArI dADhI dekhAve che! hare balavAna aNavara ! jema rakatamaNine mAMsabuddhithI guddha icche tema tame kaMdukane modaka jANIne iccho cho-68 ' krodhathI maNi jevAM rAtAM netra kayAM te he aNavara phokaTa che ! tema he kALAM vastravALA ! vailakSyathI dIna thaI mukha kALuM karyuM te paNa vyartha ja !--70 e TADhamAM rAkhe tema tApamAM paNa unanuM vastra oDhe che, aho eto gatihIna tathA jenuM una na kAtareluM evuM koI dhRSTa pazu jaNathache--71 - pachI 'smAtamAM mukhya, tabuka brahmasatra dhAraNa karato, brahmAnA tra jevo, evo purodhA agnikArya pravartAvavA lAgyo-72 te samaye ati vidyAnipuNa evA ane uttarIya sameta brAhmae potapotAnA AThamA ke chaThThI bhAga hemyA, jethI dhUma nAza pAmya-73 khArInA SaSTha bhAgathI paNa jenI kAntinuM mApa na thaI zake 40 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) evA, tathA tADanA chaThThA bhAga jevaDA jenA bAhu che evA saparivAra varane, tema saparivAra kanyAne eka AmaMtraNa karyuM-24 e vahU sameta agninI saMpUrNa pradakSiNA pharyo, ne bhegI thayelI badhI strIoe sarvane AnaMda Ape tevAM maMgala gAyAM tamArAmAM mayaka (1) maLI zake amArAmAM nahi, tethI tame -a, ema kahIne sALAe ene aMguSTha pakaDe-36 e tamAro bhUtya che amAro nathI, mATe tamAre bee ene kRtArtha karavo, amAre nahi, ema enAM bhAI bhAMDa kahevA lAgyAM-77. rANI ane nIce ubhelA yAlane rAjAe ekabhAva dhAraNuM karI kahyuM ke Apane zuM ApavuM joIe -78 he bAlaka ! kAdavathI tuM kharaDA mATe us,, he priya! tane gALa ne dhANA ApuM-78 he devadattaka! vila! vyAdhaka ane vyAdhila e mitro, upa rAma upadradatta, agnizama, hadrathama, mAvadara, mAdeva bhAnudA, bhAnudeva, bhAnumata, temane pUchIne zodha-80-8 he rayAlaka ! TevakA, vyAghA, vAciyA, SaDiyA, kuberadattA, kaheDA, valadatta tathA zAladattA, e bimArI priyAne pacha-82 ema kahIne bRhaspatidatta, vizAkhadatta, kumAradA; Adie anukaMpita evA devadatta thayAlane rAjAe nAnI suMDhavALAM hAthInAM bacAM ane nA* azva apAvyA-83 zamI ane kuTImAM rahelA maNithI bharelA poTalIA, ane Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame bAMdhelA avA, AjanA e amArapAlane ApyA vAchaDA, baLada, khaccara, vRSabha, goNI, ItyAdinA samUhathI ANeluM suvarNa paNa eNe ApyuM-85 e be saMbaMdhInA pakSamAM keI apakRSTa, kizAhIna, amahecachAvALuM, hatuM nahi-86 e be pakSamAM jene jene joIe te kiyAe karIne adhika, tyAM konI stuti karAya ne konI niMdA karAya-87 prAti pAmelA evA pugedhAe svarganI vAMganAmAMnI eka hoya evI va ane svarganA devamAMno eka hoya evo vara, temano hatheLe doDAvyo-98 tamArAmAM koNa kai che? keNa vidvAna che ema pUchatAM rAjAe evA ne dhanathI khuzI karya, bIjA trIjAne nahi-88 yudhiSThira, bali ke karNamAMno eka je A teNe jima vinAnA bIjA ne paNa bhUri dakSiAthI prasanna karya-80 rAjAnA darzanathI jeno zrama kAMika e che ke che e, chinna vasAvALo, ne 2 thI atyaMta nahavAi gayelA, evo koI puruSa (te samaye) avaMtithI Avyo kumArapAlanA dvArapAle adhA pesavA dIdhelo ne a nivAre evo je e pu tenA viSe rAjAne ardha vacanathI madhura zabda eche vijJApanA karI-hara rAjAe, ati vegapUrvaka jUnA izArAthI vANI vinAjake vadhAre tapAsa vinAja, tene praveza karAvavA AjJA karI 83 . Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (316), - vairirUpa kAmanA zaMbhurUpa rAjAne namaskAra karyA pachI, zavi (!) nAmanA saMghano agraNI, ane devadatta saMghane jANanAro e, A pramANe be -84 bhAladhArI senA sahita mAlavamAM niyukta je daMDanetA tenA huM majurI karanArane jema majurI karanArI strI hoya, tevA saMmata chuM gopAla, rAjanya, kAMcavya Adi padAti sameta, vaidheya ane zaiya sahita ApanA senAnI, te samaye, gayA-86 rAkSasa, pazu, dAmani, ailipi, e zastrApajIvI saMgha sahita, tathA zrImata, ane zremata sahita, balAla ati garvathI sAmo Avyo87 zAmivatya ane abhijitya ne zekhAvatya emanAthI eNe ApanA vizvAsu evA vijaya ane kRSNa nAmanA be sAmatane phoDyA -88 he surAjana! te, zAlAvatya, urNavatya, tathA vaidabhUlyo, e sarvathI prerAyalA, jAte naThArA rAjA heI, e nArA rAjA pAse jatA rahyA- 8 eka kSaNamAM ja, he sarva rAjAmAM zreSTha ! ApanA sainya upara, taravAre taravAra, ke daMDe daMDa, ke muzale muzala meLavato, bahupo sahita, e Avyo-100 cAo-ucAranArA RtvijonI peThe, enA, siMhanAda karatA ane saMpattiyukta evA subhaToe, samIpamArga saMdhIne, ApaNA sainyanI AhUti homavA mAMDI -101 * raNanA ghumarAne upADe tevA, ane daDha dharI tathA dusarAvALI Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (317) . evA, rathamAM, udabhUmi tarapha rahelA zatruthI rodhAyelA ApaNuM subhaTo caDhI zakayA nahi--102 prahArarUpI aMdha tamathI aMdha thayelA, ApaNA, mokharAnA subhaTo, kRSNabhUma, pAMDubhUma, dvibhUma, ityAdine tAjI tajIne, rastAnI pAra nAThA-103 zatrunA zarasaMpAtanA aMdhakAramAM mUcha rUpI aMdhakAramAM paDelA atapta rahasa (?) evA bIjA paNa pAsenAM parvatAdi gupta sthAnamAM nAThA-104 sAmanipuNa ane sarvathA anukUla evA, tathA zatrune pratikUla ane daMDa devA tatpara evA cama patie, nRpone kahevA mAMDyuM avaloma ane daMDa parAyaNa evA mArA svAmIe mArA brahmavarcasanI je stuti karI tene dhikkAra che, je tamArI kSatrivaTane, tamArI hiyAdi saMpattine paNa, dhikkAra che-106 he pi chAtIe paherelA tamArA, parALanA bhArA jevA bakhatarane paNa dhikkAra che, ke tamArA dekhatAM chatAM, gharamAM bArI karIne pese tema, zatruo pesatA jAya che--107 * amArI pratyakSa tamArI samakSa ja tame na ho tema sainyane ghAsa nIkaLI gayo, tyAM.........hAsa gArbhata kaTAkSathI (1)...108 rAjAe rAjAne jyAM A pramANe senApatie kahyuM tyAM e rA. (1) A zlokathI te loka 120 sudhInI TIkA tUTaka hevAthI maLInathI, tema mUla je che te paNa azuddha hovAthI te bhAga jevo beThe tevo artha besArI lakhyA che. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAe paNa potAnAM bakhatara upara Adara lAvI, yukama mATe nizcaya karI taiyAra thayA-108 nadI pAse, giri samIpa, nadanI aMdara, girimAM, ema bharAyalA plAna evA pitAnA subhaTone temaNe, AgrahAyaNImAM...... bolAvyA--110 te ati vikaTa garjanA karI pratizatru upara yuddhamAM, jema agrAyaNamAM ke pUrNamAsImAM samudra uchaLe che, tema uchaLIne tUTI paDyA-111 aho ! A te paMcanada ke sAta godAvarI pratyakSa AvI che ema kahe, parNamAsInA iMdu jevI kAntivALa, senAno paNa temanI pAchA cAlyo-112 ........zaramAM zazInI peThe...vyAgha jema pazune, tema eNe * zatrune sArI rIte haNyA-13 te vakhate uchaLatAM stranAM.... thI pAMzu evo uche ke jevA *** matyu mAsa jevuM..........gaLI ga-14 zuddha kSatriya evA subhae, nAsatAne ke vRdhdhane koI mAlavone ***.prahAra karyo nahi-115 * koIe jIva sAcavavA RsAma ke Rgya gAvA mAMDayAM, ne keTalAka mAlavoe gAya ane baLadanI peThe dAMte taraNAM lIdhAM -116 ura AMkha chAtI evAM marmasthAnomAM traNa thaelA evA aherAtrI cAlatA raNathI pIDAyelA keTalAka dhanadArAdi tajIne rAtadivasa nAThI-117 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 318) na jANe sUrya, rAtadivasa saLagatA agninI pahe, sata divasa yo, ne jenuM parAkrama avAnagocara che evo ballAla pachI caDhA-118 ApaNA lokone govALIA jevA mAnanArA eNe... avikramAMsa rudhira AdithI...., tIrAmArI......karyuM-118 be divase paNa na bhedI zakAya evA atyaMta durbhedya e rAjAnA samUhane kASTha ke pASANanI peThe dUra haDAvI nAkhI te tamAro zatru daMDanAyakanI pAse paho 120 - re! be aMjali ke traNa aMjali jeTaluM suvarNa jemane nitya apAya che evA re subhaTo ! zuM tamAruM A yu bevaDuM che ke tevaDuM che ema tame jANe che ? (eka kSaNano paNa bharoso nathI, te apakIrti veDIna) zuM haju jIvo ? ema senApatie potAnA sainyanI tajanA karI-121 re baLe ne traNa traNa aMjalithI rAkhelA rasubhaTa ! tame tamArA pUjanA putra jaNAtA nathI, ne meM be ke traNa traNa aMjali baMdhI tamane mithyAja pUjyA !-22 ' ema sAMbhaLatAM ja, be khArIthI traNa khAra ne traNathI pAMca khArI, tenI paDe paiDI karatAM avika thaI, emaNe yuddha karyuM - a khArI ardha khArIne maLatAM jema AkhI khADI thAya. tema be nAva jevo vyuha racelA ApaNA subhaTo ripunA nAvAkAra bUDane ardhanA jevo karI nAkhe-24 avinA uttama puruSa, e mahAsana badalAlane, gurjaravAsI brAhmaNanAnInI samakSa, pAMca rAjAe e nIce pADa-125 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) - kalIna nAhmaNa evo mahA brAhmaNa sampati, mahA brAhmaNothI, niSedha karAve te pUrve te keTalAka pApa4 brAhmaNoe ene ho. - pachI gAmanA ane svataMtra evA sutAroe taiyAra karelAM gADAMrUpI zvAnane laI, ne ati zara tathA svAmIbhaktivALA evA vadhA sahita, e senApati, vAgha jevA kUtarA sahita jema zikArI nIkaLe, tema nIkaLyo-127 pachI, rAme jema hanumAnane ApyuM hatuM, tema rAjAe, jenI sAthaLanA pUrvane uttara bhAga rajathI nahAvAi gayA che evA dUtane pAritoSika ApyuM-128 kukuTanI sAthaLone hasato, ane mRganI sAthaLanuM anukaraNa karate, phalaka jevI sAthaLavALo e puruSa tvarAthI cAlI gayo-128 kAlAyasa (1) zastradhArI bhUpa, sidaryarasapUrNa, jagatanAM netrane amRtAma jevI, evI vadhune laIne ghara tarapha cAlyo-130 poDAka ja divasamAM prApta karelA jyathI garva pAmatA, ene atizaya kutUhalavALA, muralakoe, annanAM hATamAM rahe rahe, ene zubha divase mahela tarapha jatAM joyo-131 rAtrInA caMdra jevA mukhavALI sahita, e sUryanA jevI prabhAvALe, be divasathI utsavamAM maMDelAM potAnAM saMbaMdhI sameta, zubha laganamAM, gRhamAM paiThe-132 keTalIka vAto gayA pachI, sAre divase, varAtrI pUrve mahIpatie sAsu tathA gurune vidAya karyA-133 . (1) kAlAyasa e lohajAtibheda ema TIkAkara. Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (321) je samaye rAtrIe dIdhe na heAya tevA ( uSNa ) kALamAM paNa eka ke be rAtamAMja eNe potAnA sAmarthyathI bIjA rAtruone paNa, divasanA caMdra jevA nisteja karI nAkhyA--134 AkhI rAtrI jAgate, ne zatrunuM nizcita AyuSa kSINa karate, e, tevA yAjJika jema drastAvA ke tristAvA ( 1 ) AgaLa phare, tema pRthvImAtra upara pharI vaLyA--135 atikalpAyukta evA ane, potAnA kalyANanI icchAthI, ucca dezAdhipAdi nRpA, yAjJikA jema hristAva ke tristAva agnine pUje, tema hayagajAdithI pUjatA havA---136 ni:zreyasArthIoe jenuM bAhuvIrya stavAyaluM che evA chatAM paNa hAthe kharga dharatA eNe, mADA darI divasamAMja badhI pRthvI evI vaza karI lIdhI ke nayamArgathI be AMgaLa ke eka AMgaLa paNa koi jarAe khazI zake nahi-137 sarga 200 vistIrNa khaMDa'gula ( 2 )thI usaraDAya teTalA dhanavALI padmAkSIA vana pradezamAM ramavA vAste gayA pachI tyAM zramathI paga thAkatAM tyAMja ni:zaMka raheche, kemake pRthvIne e pALanAra sate koNa evA be ke traNa mAthAMnA hoya ke je apanaya karI zake ? - -1 ( 1 ) vedIvizeSa; enA artha yAgavizeSa paNa che, jIe zloka 136. ( 2 ) kAMTA vagere usaraDI nAkhavAnuM ejAra ema TIkAkAra 5jeTI. 41 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (322) e udAttazakti devanI, zaMbhunI peThe, peAtAnI strI sahita evA janamAtra, stuti kareche ke A mAtar, AkhA divasa, sarvakAla zubhakarma karanAra che, tridivezvara che, athavA nakSatranAtha che--2 kRzAdara, vizAla vakSa:sthalavALA, tathA sAkSAt nakSetranAtha jevA enu darzana karyA pachInI dvitIya rAtrI kone kalyANakArI thai nathI ? ( 1 )--3 askhalita puruSArthayukta he!i nirAMtara catura evA, tathA traNe jagatmAMnA channu pAkhaMDa matAne pUjate, e, kaSAyathI karIne ayatura thatA havA--4 adarane bahAra jene rUma che evuM uNA vastra dhAraNa karelo, ati mUrkha, duSTa jhaMghAvALe, garIba, duSTa vyavahAravALA, evA koikane AmalakI ekAdazo jyAre zrIviSNunI baca brAhmaNAdi pUjA kare che te divase, rastAmAM, eka divasa traNa cAra pazune tANI jate eNe joyA--pa zubhAsaktivALA ane pApakarmamAM asakta evA, tathA dharmamAM Asakta evA, e duSTa AsaktivALAne kahevA lAgyA, huM samathaeN jhaMghAvALA ! jhaMghA na heAvAthIja jANe asata hAi cAlI na zakatAM hAya evAM A bakarAMne zA kAraNathI tu kheMcI jAyache?--9 ke sArU ke naThArU eke hala he rAjI! mAre ghera nathI, huM te kaivala hala vinAnA arthAt ati garIba chuM, tethI, vagara jhaMghAnAM sArI jhaMghAnAM ke naThArI jhaMdhAnAM khAne paisA laine kasAIne vecavA sArU lai jAu chuM--cha ( 1 ) e zlAkanA artha dvitIyAnA caMdrane paNa lAgI zakeche te tethI caMdranI je upamA ApI che te sArI dhaTe che. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 323) duSTa halavALA jema sArA halavALA pAsethI te le, athavA bahu majAvALA pAsethI jema amaja heAya te prajA le, tema AmanA mAMsane paNa dravya ApIne kasAI pAsethI lai janArA evA ghaNAka duo paDelAche--8 duSTa ane thoDI buddhivALA e mANasanu vacana sAMbhaLI rAjA uttama budhdhithI belyA ke budhdhi rahita ke maMda budhdhivALA evA temane dhikAra che ke je potAnA naThArA peTa mATe jaMtunA jIva leche--9 saptakamAsika bhRtya zuM uttama jIkti nathI gALI zakatA ke duSTajAtivALA ane kUtarA jevA, dharmavimukha, A loka sAmalatA ke tRNAmAtraneja khAi ne jIvanArAM A bicArAMne haNeche?--10 lIluM ghAsa khAnArAM, suMdara daMtALAM, nirdoSa, tathA dakSiNemA evAM mRgAne vyAdha loka haNe tenuM pApa te dezanA rAjAneA ati sugaMdhimAna je yaza tene kSauNa kareche, te A pratyakSa thanArA pazuvadha te zuM e kare !--11 sugaMdhavALu dUdha, sugaMdhavALA zAli, tene tajIne leAka, svabhAvathIja durgaMdhavALuM paNa sugaMdha dravyothI sArU kareluM evuM mAMsa khAvAne icche che te kharekhara zAsana karanAraneja durviveka che--12 saMsargathI karIneja, jala sugaMdhi thAya ke durgaMdhi thAya, vAyu sugaMdhi thAya ke durgaMdha thAya, ne zarIra paNa sugaMdhavALuM ke durgaMdhavALuM thAya, tema jevA rAjAnA guNa tevAja leAkeAnA guNa thAya--13 mArAmAM nyAyane gaMdha paNa nathI, ke dharmanA paNa gaMdha nathI, karISa gaMdhanA purIneAja mArAmAM gadha che, kemake mane dhikkAra che ke huM mAtra mArA zarIra mATeja kara lauMchuM, paNa majAnA rakSaNa mATe nahi--14 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) * vyAdhrapAda sahita, pRthvIne pAvana karanAra caraNavALA, viSNu pAdakI gaMgAtIre vasatA, hastipAda ane ajapAda muni, mane, bAlaka ke dAsa jevo jaDa hoI pazuvadha karanAro jANe te mane dhikkAra che-15 loDhAnA dAMtavALI rAkSasIthI paNa vadhI paDelA, ne achidra daMtavALA, tathA zyAvadata evA jana, huM nRpa chatAM paNa, zyAvadaMta yama kiMkaranI peThe, krodhathI prANIno saMhAra kare che !--16 are re! atraloka mUSaka jevA ke sarpa jevA daMtavALAM pazune haNe che, ne dhoLA dAMta bahAra kADhI hase che, paNa pitAnA upara, vaja jevA daMtavALA, zikhara jevA daMtavALA, vRSabha jevA daMtavALA, varAha jevA daMtavALA, ke sarpa jevA daMtavALA, yamadUta tAkI rahyA che tene vicAra karatA nathI-17 athavA ghoLA, zikhara jevA, khara jevA, duHzudhdha, vRSabha jevA, ke varAha jevA, daMtavALA yamadUto te dUra rahyA, paNa Ane A lokamAMja udaranA jevA dAMtavALA kITa, jaMtuone haNI saMtoSathI khaDakhaDATa hasatA puruSone khAI jAya che-18 . TuMTiyAM vALIne ke lAMbe page, bhegA paga rAkhIne ke chUTA, paNa pitAnI ja kAyAthI, pApavaDe upAti arthanI peThe, potAnA, pApane jaMtu mAtra, duSTa AzayavALAM pitanAM sumaMbaMdhI sahita, bhagave che-18 gAMDivadhanu, ke zatadhanyAnA jeva, vijayI dhanuSavALo e, ubhA rahelA tathA vRkSa jevI nAsikAvALA khuraNasanA putra, evA adhikArIne, A pramANe AzA karato ha-20 nAka vinAno hoya teja nAka vinAno nathI, paNa je mithyA bhASaNa karanAra che te sthala nAsikAnI peThe makRSTa nAsikAvALo chatAM Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 325) paNa nAka vinAno ja che, tethI tene tamAre zikSA karavI, ne tenAthI paNa vadhAre zikSA paradAragAmIne karavI, ne tenAthI paNa vadhAre kaThina jatuvadha karanArane karavI-21 . tAluparza vinA, atizaya tAla sparza sahita saMpUrNatAlu-- sparza vinA, saMpUrNa tAluparza sahita, ema kahevAyalI be vANI sAMbhaLatAnI sAtheja, te adhikArIoe, saMpUrNa tAluvALA puruSo pAse trikakuda giri (1) paryaMta amariSaNA pravaktavarAvI-22 zreyarUpa mUrti evo A rAjA pRthvIno zubha svAmI sate, ane tenA daMDadhArako savaMtra rahe sate, zastradhArI chatAM ke sAro bhegI chatAM, paNa koIe gAyanI peThe, jaMtumAtrane mArato nathI-23 DA vinAnA pagavALAM jema apamAM jatAM nathI tema AmiSa tarapha na jotAM sarve harSa pAmI suMdara zAli, dadhi ghI, evAM, - madirA ane baLe karIne kADhelA dUdha vinAnAM, bhejanathI prasanna rahe che- ra4 zaMbhu ke viSNu jevA, ane dustara samudra taravAmAM A mahA. dharma rUpI nAva jeNe sAdhyuM che evA, e na patithI AkhuM jagata , e ekalo ja temAM kho nara hoya evuM thaI rahyuM-25 je ati dapaMthI uddhata e kidhamAna tene lakSmI sahita chatAM paNa eNe vivAsa Apo ne azradhAlune paNa a ta sArayukta vacanothI eNe dayAdharma viSe uttama zraddhAvALA karI dIdhA-26 jyAM bahu viNamitra vase che evA gAmaDAMmAM paNa ne suyasI gAmamAM paNa uttama bhrAtRputra sahita evA A rAjAne lIdhe, putra parivAra sahita jano karugAdharmamAM AvIgayA, ane nADI (1) traNa zikharavALo parvata, je laMkAmAM che ema TIkAkAra Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (326) taMtrI tathA gaLAM kApelAM evAM ajarUpI bali devatAo pAmavA lagyA nahi-ra7. aneka tAravALI ke eka tAravALI vINAne atizaya vagADato vyAdha paNa suMdara nADIvALA ke akhaMDa nADIvALA, lAguomAM saMtAI, mRgene haNavA mATe have AkarSato nathI-18 koravALuM navuM pavitra vastra dhAraNa karatA, ane strIothI potAnA manane vikAra na pAmavA detA, evA dAkSi bhArga Adi munio, kekeyInA putra bharata jevA A nRpa AgaLa, potAnA mahA ya mAM paNa, pazuhiMsAne atyaMta tajI de che-28 mayika hovAthI (chAgavadha karavo ja paDe) evI ugra budhivALA chatAM paNa devikAnadInI pUrve AvelA gAmamAMnA munio, dI satramAM, devikAne tIre ugelA yavanI AhUti, tyAM, enAM hima jevAM ane kalyANakArI vacanone vaza thaI Ape che---30 ziMzapA vRkSanA sataMbha jevA sasAra bhujavALo, atinyAyavALo ne uttama Agama jJAnavALa, tathA mahAbalavALo, e mRgayAnA khelamAMthI pazumAtrane, jema vihInaranAM apatya viDInArA pitA pAsethI AvelA dhanane jALave, tema jALavI leto ho-31 - saividhi, dava rika, daivIra pAli, saivastika, e jemAM mukhya che evA, sapheya kRtathI paNa dayAdimAM adhika thayelA loka, nyAdhanA kaSAyanI peThe mAMsane khAvAnI IcchA karatA nathI-32 eNe sarvatra amAri ghoSaNA, vAMgi, vyAgi, zvAbhastri, e Adi uSa karanAra pAse zvAkarNanA pavidezamAM paNa, karAvI dIdhI tethI ku mRganuM ame eDhanArA evA munione te carma maLavuM paNa kaThina thaI paDyuM-33 janAvaranA mAMsanI IcchA karanAro vyAdha paNa enA rAjyamAM, Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (327) janAvaranA mAMsane aDakI zakatA nathI, mApadAmAM janmele paNa nRzaMsa karyuM karatA nathI, ulaTo uttarabhAdrapadAmAM janmelAthI paNa adhika dhAnika che ( 1 )~~34 supAMcAla, sarvapAMcAla, ke ardhapAMcAla, e leka pazu, pUrva nidAghanA ravi jevA pracaMDa pratApavALA evA ene anuvartI jaMtu hiMsA karatA nathI--35 pUrvapAMcAla ane pUrvamadranA padAtithI, kRSNamUrti jevA eNe, bhAMDa bhAgI bhAgIne, babe traNa traNa varSanI jUnI surAne kADhI nakhAvI --36 (?) - e ( mAMsaviyAdi vinA ) garIbAithI pIDAtAMne traNatraNa varSa cAle eTaluM dhAnya Apeche, ne tethI be kuDava ke adhika kuMDavanI paNa, icchA karanArA kAi, ADhaca lekane dhera jatA nathI--37 pAMcakalApi ane avRtti ne dvisAMvatsarika evA aMgarakSako uMghatA hatA, be sarANe utArelo taravA2 eja pAse hatI tevA rRpe, eka vakhata madhyarAtrIe kAine! Artta svara sAMbhaLyeA-38 rAjAe vicAra karyuM ke koika zAkApUrathI maravAne taiyAra thayelI A raDeche, ardhA kuDave karIne lIdhelI sthAlI be kula 4thI adhika anna bhArane lIdhe ubharAi jAyaja-3 pachI rAjA, halakA mUlanuM vastra dhAraNa karI, ardha kuDavathI lIdheluM AkhA zarIre DhaMkAya tevu nIla vastu eDhI, ne zastra dhArI viSaputrAne tajI, tathA bIjAne paNa tajI, ekalAja tyAMthI cAlI nIkaLyA ==40 ( 1 ) preAjapadAmAM janmelA nRza Msa karma karanAra thAya te uttara bhAdra paTTAmAM janmeleA dhAAtmaka thAya ema TIkAkAra. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 328) evA vezavALoe, ukata zatradharomAMno na chatAM paNa tevA veSavALo heI, temanI vacamAM thaIne jatAM paNa, koithI, jANe te. mane ja eka che ema thavAthI, oLakhAya nahi--41 sthira nirbhayatAthI pRthvInI thiratAne paNa jItato, ane ane zvarya tathA anaipuNya vinAne, tathA yogya mArge kezalavALo, ne ayogya mArga akaulavALo, e zudhamArga gayo-42 daridratA, mUrkhatA, malinatA, ityAdi loka pIDAya che, te zuM mAre lIdheja che ema pArakAMnA duHkhathI duHkhI thaI rAjA pharatA, arthata ene koi pArakuM potAnuM ema na hatuM paNa seva AtmasamAna hatAM-43 e kurujaMgala dezanI che ke vizvadhenunI che, ke tema nathI, A koI suvarNavalaya sahita hAthavALI koNa che, ema vicAra karatA eNe vRkSa nIce strIne dIThI-44 ........ premapUrNa! saubhAgyanA darpathI vilita evA ame mI pati zuM tArI avamAnanA karI che ? (1)-45 re putri ! kAzIno koI Thaga athavA sAhya nagarano Thaga e kaI dAMbhika durghatavALo, kulAcArathI ja cera, ane paralokanI AzA vinAno, te zuM tane, agnivaruNa devatA mATe jema gAyane (Rtvi6) lAve, tema lAge che? - 86 soma IdranuM ke IMdra varuNanuM havi jema harI jAya tema, ke bhUNa. hatyAnuM paNa pApa na gaNanAro evo duSTa rAvaNa suvarNayugathI rAma (1) A leka rIti pramANe Apelo nathI, paNa TIkA uparathI tenuM je anumAna thaI zake che teno artha, ATalAM be caraNa besADI, Avo samajAya che. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) bhAyAne hari gayo tema, koI asura zuM tane chala karIne harI lAvyo athavA, mitreyanI vANI ke sarayunA jala jevI pavitra, ane jene ati anurakta priyatama pAse nahi, evI tane, samIpe rahI kUDa karanAra, ne tethI aMtakarUpa, evo koI duSTabuddhi, zIlathI bhraSTa karavAne lAvyA che ?-48. pachI A pramANe kahI ne pAsamAM pAse AvIne rAjA, potAnA pAsenA sagA AgaLa rahe, tema ubhe, eTale, enA samIpa rahelA caraNayugalane potAnA daMtanI prabhAthI puchapahAra caDhAvatI, pAse beThelI, e bolI uThI-48 uttama varNa ane RjAbhAvayukta zubhratAnA yogathI Apane badhisa-va jevA huM jANuM chuM, athavA mAlA vinAnAne bhAlAvALA ke uttama varNa vinAnAne uttama varNavALA kahI zakAtuM nathI-50 athavA, pApane kSaya karatA, ane dharmanI vRddhi karatA, evA Apa sAkSAt kaniSTha manu che, juvAnanI juvAnI koNa na vakhANe, athavA alpanI alpatA na kahe ?-51 he zreSTha ane zreya ane vRddhatvavALA tamArA AgaLa mArA aMtanI pIDA satvara kahevA mAMguM chuM, vistArUM chuM; ethI Apane, gADha pragADha tema aMtanuM paNa aMtar bALe tevA dukhavega, e sAMbhaLatAM, thaze-para vANInA vilAsathI miyabhAva ane mahAnubhAvatA vistAro mahApuruSa sAMbhaLanArano prema kheMcI le che; kadI paNa pIDA na pAmelA evA Apane, kAMi paNa gAMbhIrya vinAnI huM, ati lajavAtI, duHkhI karuM chuM-53 42 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (330) - ati nirmala vipula kAMtivALa, tathA lAMbI ane vizAla netrazrIvALo, sthira ane vRdhdha budhithI, sthiratAthI je vRdhdha che tene paNa atikramaNa karanAro, ne tethI ati prazasta, ne strIone priyatama, evo mAro priya hato-54 vepAramAM ati laMbANa ane vistAravALo ne tethI mahAna evo e, svabhAvathI cala evI lakSmIne sthira karavAno ane vadhAravAno vicAra karato, rAtanA chelA pahAra, juvAna chatAM paNa A pramANe vicAra karavA lAgyo-55 je mANasa, rakSA karavAne azakata ane jAte lobhI evA panA rAjyamAM lakSmIne bahu kare, vadhAre, ke priyakara, tenI budhi eka anarthamAtrane ja vadhAre che, vare che, sthira kare che-pa6 pitAnuM vitta vadhAravAne mathato, tathA mahatI samRdhdhithI karIne mahAna evo huM A nirbala rAjA AgaLa, mane kevala kRSakarI nAkhanArI mahA vipatti dekhuM chuM-57 bahu utsuka heI moTAM uMTanI hAra calAvato, jAte soma haI mahArathone calAva, ane pote ati mahattama evo mahA baliSTha vRSabhone halakArato, pachI e surAjAvALA A dezamAM Avyo-58 ati mRdu evI mane, daDha hoI daDha lakSmIne daDha karato, aneka janano svAmI, atizaya ughoga karatA pramodIne atra lAvyo-58 svAmI thavA yogya daDha ane nirlabha evA atratya bhUpane pitAno svAmI karI, eNe, potAnA vipula vibhavane haraNa thavA rUpI zaMkA tajI, pitAnAM ghaNAM saMbaMdhIothI (vyApArAdikvArA) dravya vadhAravA mAMDayuM-60 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (331) | svadharma pALate, vasu vadhArato, vilAsa vistAro, sukharAzimAM ! nimagna, budhithI dUra, ane vipattithI aspaSTa, e yuvA ghaNo samaya gALatA ha 61 e tikSNa buddhivALA, kRzAMgathI zobhatA, paradArasaMsargathI dUra rahetA, ne sudralokanA saMsarga na karatA, evA e ati yuvAvasthAvALAthI mAre peTa, enA potAnA jevo putra pedA thayo-62 ati vipula harSa pAmelA ane samRddha evA eNe turataja mahatsava karyo, ne tethI dravyanAM dAnavaDe garIbamAM garIbanAM paNa ladhutA ane garIbAI eNe TALyAM-63 e bAlakane savara rAtuM bhAtuM karUM ema vipula manorathavALI, ne jene atizaya uttamaya ubharAtuM hatuM, evI huM, e putrane kSaNa, paNa dUra karatI nahi--64. sutane karamAM ja rAkhatI, sapitAnI putrI, uttama payAvALI, huM mArAjayathI ucheravA lAgI, ane patine samRddha jANatI chatI paNa tene bIjI dhAva lAvavA na detI--65 snehathI karIne mane pAno caDhAvatA, ane ema mahA hastinI nA putra jevA thatA enA viSe loko ema tarka karavA lAgyA ke, pUrvavatAramAM, paya ane AzramathAna khoLatA janene mATe ANe uttama paya ane AzramasthAnavALI vApI karAvI haze- 6 * AkhuM bhAguM mRdu bhASaNa karato ane susmitathI karIne mAlAvinAnI huM tene, ne mAlA vinAnA enA patine, mAlAvALAM karate, e, daMDI, hastI, vAzI, ke kIyA RSino putra che ema, he mahApuraSaT loko vicAravA lAgyA-67 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (332) A ja hAzi brAhmaNanA, nigamapravINa, sAma tathA atharvaNa jANatA, evA putra pAsethI, eNe vidyA lIdhI; ne AtmanIna evA satvana pAsethI e suMdararUpavanavALI putrI pAmyo-68 - zAMkhina, gAthina, vaidadhina, e Adi, tathA kezina, pANina, gANina e Adi, e sarva sAthe medhAvI evA mArA putra pAMDityavA karavA mAMDayA, ne tethI mane ati harSa pamADavA mAMDa-68 brAhmIbhakSaNa vinAja ati buddhimAna tathA brahmarahasya jANanArA, ane sASAma jevA, heta nAmathI adhika, tathA cAvarmaNane jItanAra, eNe prativAdI evA durAzayavALA brAhmaNone, govALiyAnI peThe, parAsta karyA-70 * jitaheta nAma evo e medhAvIno putra, evo medhAvIpaNAno thaza pAmyo ke jevo, kothama, kAlApa, paThasarpa, snehala, rAjala, jAMgala, e badhA tattatkalaRSi pokta bhaNanArA paNa pAmyA nathI sApa sahita sikarasI ziSya zilAla ane zakhaMDa temane jItanAra evA enA sahAdhyAyIo enA guNo bahu saMtoSa pAmyA; athavA kema na pAme kemake ethI paththara paNa ogaLe, to je paththara jevAM na hoya tenuM to kahevuM zuM ?-7ra gurunA cittamAM, kozamAM asinI peThe, vaselA, jarApaNa saMkoca vinA ati vinIta bhAvathI, ne ahaMkAra vinA. gurucaraNathI atyaMta abhinna hoya ema rahetA, eNe, be divasamAM bAMdhelo be divasa kADhe, tema aneka divasa sukhe kAcA-73 vIzamA varSamAM enA pitA gujarI gayA, ne, sAMkRtya zaileya sadAkSa ciDika maMDaleya Adi munioe bodhathI samajAvAyelA evA paNa ene, zokarUpI sarpa Da -74 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (333) A pAMDaveya, jo beya, bAbhravya, emanA jevo che, mArA durbhAgye, jema koI nadI oLaMgIne zAvarajaMbukamAM (1) jAya, tema mAtRharUpI nadIne oLaMgIne bahmalokamAM jato rahyA-75 samudramAM hAthathI taranAro, ke mArga dhanuSya vinAno ghI laI janAra, jema akasmAta nAza pAme, tema viSTamaya A zarIra azAzvata che to tene have huM dhAraNa karanArI nathI-76 jeno putra marI jAya teno paiso rAjA lai, le che, are ! te artha upara paNa mane Asakti nathI mATe bhAI jA jA mArI sAthe bolIne bhraSTa na thA ema kahIne e potAne jhADathI phAMso khavarAvA cAlI-77 ene pAza tANI laIne rAjAe toDI nAkhe, ane zeka pAmatAM pAmatAM bolyo ke A rAjA tArA arthanuM grahaNa karaze nahi, e mAruM vacana tuM haLavethI zraddhA karIne mAna-38 atratya nRpatie atyaMta uttama prakAre dayA karI che eTale te mulAnA vittane paNa mUkI deze, mATe he putri! pati ane putranI pAchaLa ghaDe ghaDe jala arpavA mATe rahe-78 jayeSTha jayeSTha evA RSione namo namaH ema niraMtara karatI tuM temano prasAda prApta kara, ne tArA patiputrane zI zI vipatti paDI, ItyAdi vAta kahADI loka bole tyAre sadana karIza nahi-80 emanI vibhUti keTalI keTalI che ke emanuM guptavatta keTaluM che, ne emanuM prakAzavitta zuM zuM che, ema he putra! tane rAjapuruSo pUchaze nahi-81 (1) grAmavizeSa ema TIkAkAra. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (334) he putri ! tuM prathama bhojana karIza nahi, pUrve niraMtara gune jamADaje, ne ema kAMI paNa upadrava vinA, ane akhaMDa iMdriyaprazama (dhArA vRttinirodha rUpa samAdhi) pAmavA prayatna karatI, A yuSa nigamana kara-82 A pramANe pIDA pAmatI e strIne samajAvI ane vRkSonI nIce thaI, sarvatra upakAra karavAnI IcachAvALo, ane duHkhInA upara dayA lAvI tene pALanAro, e, pitAnA dhAma prati gayo-83 pure pure jene suta na hoya tevAnuM vitta harI levuM ethI bahu duHkha che, ema vicArI eka eka prajAne AnaMdavAnI icchAvALA eNe pratyeka maMtrIne A pramANe kahyuM -84 | mArA AvakamAM be lAkha ke be koTi bhale ochA thAya, paNa putra vinA marI janAra koInuM vitta haravuM nahi, evuM rahasya A huM tamo sarvane kahuM chuM-85 je muMvAnuM vitta lobhathI le che te mAtA sAthe maithuna karatAM pazu jevA che, ne je temanAthI bhinna hoI tema na karanArA che, te je dhaMdha dUdha yajJa pAtronA bAyoktA che, tenA jevA puNyazAlI che, mATe temAMne tamane A AjJA karUM chuM-86 zaMbhu ane kuberanA yugalathI paNa adhika thayelA, tathA jenA AgaLa vAta karI zakAya evA, bhUpa AgaLa " ame ema nahi karIe" evuM, amAtyo bolI zakyA nahi, tema kAlikA jevI kAlimAnI chAyA paNa, subuddhivALA e, meM upara lAvyA nahi, kevala AjJAne ja mAthe caDhAvI gayA-87 A pramANe jarA paNa Acako khAdhA vinA pe je AjJA karI, te, amAtyAe, AnI peThe sukhathI agAdha dAna karanAra eka balivinA bIjo koNa che, ema bolatAM, sukhe amalamAM ANI-88 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (335) he zabda ! huM nRpati ! huM nyAyI ! huM budha ! tu ja kharo pRthvI upara ekaja vIra che; re AjavALA, khala, duSTa, kSudra, kali tu Ane jANe che ? tArI duSTanIti taja, ema te samaye jatamAtranA ucca dheASa thavA lAgyA-89 eka divasa, maNidhie kedAra mAsAda bhAgI nAkhyAnI khabara kahI te uparathI rAja khasAdhipane uddezIne khelyo ke he dasyu! he duSTa ! he pApI ! bhale phAve tema lava, bhale mATethI lava, paNa te devanuM Alaya khaMDita karyuM che tenuM phUla tuM havAM pAmeche, ne dhera jAyache--90 huM mahelamAM beThochuM ne deva te khaMDita maMdiramAM paDacALe, mATe he deva ! e avinayanuM prAyazcita Ape batAvyA pramANe mAre karavu' gharye, tema je vizeSa prAyazcitta hoya te paNa karavuM ghaTe, ema aMtamAM dhArIne A pramANe, rAjA, vAgbhaTTAmAtyane kahevA lAgyA --91 thArane mekala, dhana maikala, majurA meAkala, netAne mokala, ne e dhAma, caMdra ( 1 ) vaimanI peThe, ke gAMdhikapuTInI peThe, taiyAra thavA de; kemake mArA jevA ceAgya svAmI upara jema tArI bhakita che tema mArI paNa ati uttama evA zrI zaMbhu upara che; ( mATe e satvara karAvavuM ) te kIdhuM ke je tu N te samaye akSata ane ati suMdara citrAdayukta kahetA hatA teja--92 Apa sabjhA (brahmA) che. ke zaMbhu che. ema stuti karatA sutIdro " AM sraSTAra pratipathAmahe " ema kahIne jenI prArthanA kareche ( 1 ) caMdravezma eTale ekaja divasamAM taiyAra thAya evA prAsAda kemake tema na thAya te| te paDI jAyache evA arthache tethI tenI peThe eTale bahu jaladI ema samajavu' ema TIkAkAra. Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (336). evA kedIranAthanuM maMdira khaMDita thayuche e tame sAMbhaLyuM paNa nahi? e sAMbhaLI hA mahArAja! meM sAMbhaLyuM che ema eNe uttara ApyuM (?)-83 Apa somezanA maMdire gayA cho? tene joyuM che ? ema maMtrIe pUchatAM, rAjAe kahyuM ke hA te meM dIThuM che, vizIrNa evA teno paNa udhAra karo- 4 are ! Avo kapilakI devadatta ! jAo, prazikha ! kaDa, kRSNamitra! cAlo tame badhA kedAranAtha ane somanAthanA devalane udhAra karo, ema rAjAnI AjJA thatAM maMtrIe kahevA mAMDyuM-85 re kapilaka ! maMtrInA zAsanane, nama, ne he vRzikha! tuM barAbara vacana uThAva, tema tame paNa juo, ne he devadatta ! satvara e AjJA mAthe caDhAvo, ema parasparane kahetA te sarve tyAM gayA-86 he devadatta ! cAla, he yajJadata ! jA, he geviMda ! tvarA karAva, he mAdhava! tvarA kara, ema anyane kahetA zipioe tyAM AvI e ubhaya maMdira karI dIdhAM-87 jo ahaMta Apane abhivaMdana karUM chuM; (tuM) jaya pAme, ne jaina vRddhi pAmo, vaLI he ahato tamane paNa vaMdana karUM chuM; he kumArapAla! tane dharmalAbha thAo, ne tuM cirAyuvuM thAo; ema ahatothI AzirvAda apAyelA e pe suvarNa ane iMdranIla mane NithI sphaTikamaya pArzvanAthanuM biMba sthApyuM-88 - gArzva ! harSa pAma, vAsya ! tAruM paNa kalyANa thAo, vAlsi! ati puNya vALI tuM vRddhi pAma, adra! tame paNa jaya pAmo, ema jyAM abhivAdana thatAM, RSionI vANI pravarte che evA devapattanamAM eNe pArzvanAthanuM citya karAvyuM-88. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 337 ) he sumata ! tame devapattana joyuM ! he sAdhu ! tyAM gayA ? ke tame ubhaye vizAla gUrjarapuramAM gayAM (1), ke uttama kumAracaityana joyAMche? ema cAre dizAmAM raste jatA lAkanI te samaye vAtA cAlI rahI--100 tu mAro bhakatache tethI girimAM vasavAnu tajIne huM tArA puramAM vasavA icchu chuM ema zrI za Mbhue vaSramAM kahyAthI kumArapAle kumArapAlezvara nAmanu devAlaya baMdhAvyuM--101 - he bhUpati ! AyuSmAna thA, iMdriyajaya Adi zamasapattithI RSie karatAM paNa tuM adhika che, ati baliSTha hoI sarvavijayI thA, he sAmatraMzya ! cAlukayacUDAmaNe ! cirakAla vijaya bhAgava, pRthvInuM ANya karI tArA nAmanA saMvatsara pravartAva, ema - SienA AzirvAda sAMbhaLatA e rAjA, padavidhi (1) nI peThe, sAda samartha rahyA--102 ( 1 ) samartha zabda parthache, padavidhi pakSe sArtha, ane kumArapAla pakSe sapatti yukta. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvayAzraya pramANe cAlunI vaMzAvali. vAviNadevI cAmuMDa siM. 1852-1066/ nAmarAja valabharAja cha mAsa dulabharAja | 1066-1772 bhIma saM. 1088-1120 kSemarAja sa. 1120-1150 devaprasAda ' jayasiMha sa. 1150-11 tribhuvanapALa kumArapAla saM. 1188-1220| - je varSa ApyAM che te dayAzrayanI TIkAne aMte eka TIpa uparathI che. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diidiidiiiiiiiiiiiiiiiiiiiit` sergiao kostak, Air ch`iki 5 ,kviraa ic`i ra