________________
(૧૦૭ )
જેવા થઇ જાય છે તેવા પ્રતાપી ! લાટ દેશના દ્વાર૫ રાજાએ દક્ષિણ દેરા ભોગવવાના દંડ રૂપે માકલ્યા છે ( ૧ )—૨૭
( એ સાંભળતાં તુરતજ ) એ હાથી તરફ આંખના અણસારો કરતાં, તેની ઉત્પત્તિ કેવા પ્રકારના હાથીથી છે એ જાણવાની ઇચ્છાવાળા ભૂપતિએ, કુમાર (ચામુંડરાજ ) તરફ જોયું; ને મૂલરાજપુત્રે પણ હાથ જોડી આ પ્રમાણે કહ્યુ—૨૮
વાચસ્પતિકૃત ગજલક્ષણશાસ્ત્ર યથાર્થ સમજીને જેવું મને શુન:શેપ, શુન:પુચ્છ, શુનેાલાંગૂલ, આદિ મુનિએ કહ્યુ છે તે પ્રમાણે એ હાથી ચોગ્ય નથી—૨૯
આવે લાંબી સૂંઢવાળા હાથી, દિવેાદાસાદિ દેવથી સ્તવાયલા ઇંદ્રનુ સ્વગાધિપત્ય, હેાતાના પુત્ર શિષ્યાદિ સર્વે આશિર્વાદ આપતા હોય તે છતાં પણ, તાડી નાખે—૩૦
આવા અસ્થિ દતા હાથી જે સ્વામીના ઘરમાં રહે તેના પિતાના શિષ્ય, પિતાના પુત્ર, પિતાની ભગિનીનાં છોકરાં, તેના પતિ, ને તેનુ નામ પણ, ઉખેડી નાખે.—૩૧
આવા બિડાલનેત્ર ગજ યજમાનના ઘરમાં આવતાં, હેાતા અને પાતા, પોતાનાં પિતામાતા તથા બહેન અને ભાણેજ સહિત અતિ ફ્લેશ કરેછે—૩૨
બહેન અને દીકરી તથા પિતા અને પુત્રના ક્ષય કરનાર આવા પેપટપૂછીઆ હાથીને હે રાજન્ હેાતાના પુત્ર દક્ષિણામાં પણ લેતે નથી, તે ઇંદ્ર અને વરુણથી પણ અવિક એવા તમે તેની તે શી
વાત !—૩૩
( ૧ )આ વર્ણનથી યુક્તિએ કરીને હાથી ધણા કુલક્ષણવાળા છે એવા ધ્વનિ પણ કર્યોછે એમ ટીકાકાર.
