Book Title: Devdravya Sambandhi Mara Vicharo
Author(s): Vijaydharmsuri
Publisher: Abhaychand Bhagwandas Gandhi
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005728/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadravyasaMbaMdhI mArA vicAro ( patrikA nuM, 1-2-3-4 ) , jI jaina zrImAhanalAla che ke (iyora siTI lekhake-- Sii vADI sAkAra thI I zAstravizArada-jainAcArya zrI vijayadharmasUri, prakAzaka abhayacaMda bhagavAnadAsa gAMdhI bhAvanagara, vIra saM, 2446, saM 1920, muMbaI:- nirNayasAgara presa. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00 e-khela. E , ' devadravya " saMbaMdhI je carcA cAlI rahI che, tenAthI koI ajANyuM nathI. A viSayamAM paramapUjya zAstravizArada-jainAcArya zrIvijayadharmasUri mahArAje mAtra zAstranAM pramANo ane dalIlothI bharapUra cAra patrikAo lakhI hatI. jo ke-A cAra patrikAono sAro pracAra thayo che, to paNa te patrikAonI asAdhAraNa mAMgaNI cAlu rahevAthI te cAre patrikAo ane nyAyatIrthaM-nyAyavizArada pravarttaka zrImaMgaLavijayajI mahArAje khAsa utsapeNa zabda upara vizeSa prakAza pADanAra lakhelI patrikA-ema pAMce patrikAo eka sAthe chapAvI ahAra pADavAnI meM AvazyakatA vicArI che. AzA che ke-AnA vAMcanArAo madhyasthadRSTithI vAMcI ucita jAto mArga. grahaNa karavAmAM lagAra paNa saMkocAze nahIM. satyano svIkAra karavAmAM koInI paNa dAkSiNatA ke saMkoca rAkhavAnI jarUra nathI. bhAvanagara khIjA zrAvaNa sudi 5, vIra saM. ra446. prakAzaka. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadravyasaMbaMdhI mArA vicAro. patrikA naM. 1 samAjanA kamabhAgye kaho ke kALanA prabhAve kaha-game te kAraNe hamaNAM thoDA samayathI "jaina samAja" mAM devadravyanI carcAe je viSama rUpa pakaDyuM che, te koI paNa zAsana premIne khedita karyA vinA nahiM rahetuM hoya. je prazna ke carcAmAM kaMI vajUdaja nathI, tene mATe ATalI badhI khaTapaTa ! ATalo badho virodhabhAva ane ATalA badhA jhagaDA ? smaraNamAM rAkhavuM joIe ke koI paNa carcA ke praznane vairavirodhanuM sAdhana banAvavuM, e DAhyA mANasane mATe yuktaja nathI. kathA, vAda ke carcAnuM yathArtha svarUpa samajanArAo to potAnI virUddhamAM bolanAranI tarapha kilaSTa lAgaNIthI pagaluM nahi bharatAM, DahApaNa ane vivekapUrvakaja tenI sAme thAya che; paraMtu A "devadravya" nI carcAnuM pariNAma to tyAM sudhI AveluM jovAya che ke loko kaleza ane kaMkAsamAM samayano vyaya karatA ane karmanAM khAtAM bAMdhatA jovAya che. jaina Agama ane jaina zAstrone sunipuNa buddhithI avalokana vAmAM Ave, to pUjya AcAryo, mahAtmAo ane zAstrone zakanI najare jevAnI utAvaLa kadApi thAya tema cheja nahi. paraMtu "pati vALI paddhati upara ubhA rahelA ane nayavAdanI vizALadruSTithI nahi vicAra karanArA potAnI tuccha prakRtine pariNAme pUjyo tarapha game teTale aMze paNa arUci ane pitAnI AkSepaka lAgaNuM jAhera kare, to temAM kaMI Azcarya jevuM nathI. : " devadravya mATe tattvadraSTie vicAra karatAM, temAM vivAdano ava kAzaja jovAto nathI. "mUrti" sAthe "devadravya"no atighaniSTha saMbaMdha che. jeo "mUrti"ne svIkAre che, temanAthI "devadravya"no niSedha thaI zake tema cheja nahi; kAraNa ke, jyAM mUrti hoya, tyAM mUrtine Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 upayogI vastuo joIe ja, ane mUrtine apelI-samarpaNa budvithI ApelI je vastuo, eja "devadravya che. je vavastuo, samarpaNanI buddhithI ApavAmAM nathI AvatI, te devadravya gaNAtuM nathI, eno khulAso hamaNuM AgaLa jevAze. vaLI zAstromAM to-jevAM ke aMga-upAMga ane prAmANika graMthomAM to-AbhUSaNapUjAnuM paNa vidhAna karavAmAM AveluM che. vaLI keTalAka evuM paNa kathana karavA bahAra paDe che ke-"pahelAMnA vakhatamAM devamaMdiro zaheramAM nahIM hatAM ane maMdirone daravAjA nahi hatA ItyAdi. A kathana kevaLa ajJAnatA sUcaka ja che. prAcIna nagarIonAM varNanomAM ThekANe ThekANe devamaMdironAM varNano Ave che. vizALA jevI nagarImAM saMkhyAbaMdha maMdiro hovAthIja "vizAlA"nuM nAma "vihAra paDyuM hatuM. kAraNa ke "vihAra" e jinacaitya bodhaka che. Ane mATe vizeSa lakhavuM, e lagabhaga siddhasAdhana jevuM che. eTale te upara vadhAre na lakhatAM, jene mATe moTo vicArabheda jovAya che; te taraphaja vadhAre lakSya daIzuM. A vicArabhedavALo viSaya che-"devadravyano. "devadravya" vastutaH sAcI vastu che. jyAM mUrti che, tyAM devadravya raheluM ja che. mUrti saMbaMdhI dravya-mUrtine samarpaNa karyAnI buddhithI ApeluM je dravya, teja devadravya che. e vAta upara kahevAI gaI che, eTale "devadravya koI vastuja nathI" e kathananuM nirAkaraNa thaI cUkyuM; have tenI vyavasthA saMbaMdhI kaMIka vicAra karIe. devadravya tarIke je dravyanuM nirmANa thayuM hoya, te pApa sthAnakemAM te bacI zakAya ja nahi, "devadravyano vyaya devamUrti" ke "devamaMdira ne aMgeja thaI zake che. devane arpaNa karelI vastu devanA bhakto bhakSaNa karI jAya, e to dekhItuM ja geravAjabI che ane eja jainazAsananI zailI che. joke, e to nhAnuM bALaka paNa samajI zake tema che ke deva "vItarAga" hovAthI temane dravya sAthe kaMI paNa saMbaMdha nathI; topaNa "devadravya" zabda sughaTita che, e to cokkasa vAta che. "madhyama pada lopI" samAsane jANanAra ane be padenI vacce pUratA arthanI yojanA karanArane "devadravya' zabda aghaTita lAgaze ja nahi. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 . paraMtu khedRno viSaya che ke--vartamAna samayamAM devadravya ' nI vyavasthA ( amuka sthaLone yAda karatAM ) lagabhaga sarvatra ghaNIja kharAma thatI jovAya che; dezakALane nahi oLakhanArA, rUDhInI vyAkhyAne nahi samajanArA ane manamAM ThasI gayelI asalI prAcIna paraMparAne IzvaravAkyavat vaLagI rahenArA derAsaro ane peDhIonA TrasTIo tathA keTalAka dharmAMnyo potAnI upara rahelI devadravya saMbaMdhI javAbadArIno kaMI paNa khyAla na kare, e zuM dekhAtI anucita khAkhata nathI ? C ? zAstronA kathana pramANe to- devadravya ' zrAvaka ke bIjA koine paNa vyAje dhIravAno adhikAra nathI. kadAcit apavAde dhIravuM paDe, to tenA badalAmAM ghareNuM ke evI koi paNa cApaNu rAkhIneja dhIravuM. A vAta derAsaronA ane peDhIonA TrasTIo gurUonA mukhathI jANavA chatAM, teno amala karatA nathI ane potAnuM manamAnyuM kare che; e kharekhara zocanIya viSaya che. pariNAme jo dravyano nAza thAya, to tenA doSanA bhAgI te te vahIvaTa karanArAo ja thAya che. sAMbhaLavA pramANe koi koi sthaLe te 'devadravya ' nA vyaya evA pApakAryomAM thAya che-ke je pApakamAM zAstradRSTie eka jenathI paNa na thai zake; parantu samajavuM joie ke- devadravya ' no vyaya tevAM kAryomAM karavAno adhikAra nathI. devadravya no vyaya kevaLa devonI AzAtanA dUra karavA mATeja karavAno che. paNa AvI AzAtanAo dUra karavA tarapha to dhyAnaja konuM jAya che? eka derAsarano vahIvaTa kartA pAsenAja khIjA derAsaranI bhIMta paDatI hoya athavA te khIjA derAsaramAM bhagavAnanI AzAtanA thatI hoya, to tevA prasaMge paNa te vahIvaTa kartA potAnA vahIvaTanuM * devadravya ' ApatAM acakAya ane maMdiranI tathA bhagavAnanI thatI AzAtanA vakhate, jANe ke te maMdira mArUM nathI ane te bhagavAne mArA nathI, ema dhArI AMkhamIcAmaNAM kare, e zuM vahIvaTa kartAono te devadravya uparano moha khullI rIte pracaMTa nathI thato ? athavA to temanA hRdayamAM bharAi gayeluM khoTuM mantavya siddha nathI thatuM ? ' mArUM to e dRDha mantavya che ke--AvuM pariNAma tyAreja AvavA pAmyuM che ke jyAre devadravya ' mAM asAdhAraNa vadhAro thaI paDyo; < Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' ' gAme gAmanAM ane khAsa karIne heTA zaherAnAM meTAM maMDhi rAnA vahIvaTanA nA hIsAma tapAsavAmAM Ave, te evAM cADAMja maMdira jovAro ke jenuM dravya zrAvakAmAM ke khIjAAmAM nahi ghalAi gayuM hAya. gAme gAma vicaranArA sAdhuone anubhava che ke-jyAM jaie tyAM ghaNe bhAge zrAvakomAM Ane mATeja takarAro vadhu ubhI thayelI hoya che. * phalANo copaDA batAvato nathI' ' phalANAne tyAM ATalA rUpiA mUkyA hatA, te have javAe Apato nathI. mahArAja phalANAne tyAM Ape gocarI vhoravI vyAjakhamI nathI. kAraNa ke te devadravya khAya che.' ityAdi pharIyAdA jyAM jUo tyAM thatIja rahe che. Ama hovAnuM kAraNa upara kahyuM te * devadravya'-~no asAdhAraNa vadhAroja che. jo ' devadravya ' jema jema vadhatuM jAya, tema tema jIrNoddhArAdi kAryomAM teno vyayaM thato jato hoya to, Avo prasaMga Aveja nahi. mATe mArI to eja bhalAmaNa che ke--je je derAsaro ane peDhIo hastaka * devadravya ' nA nAme nANuM ekatrita thayeluM hoya, teno vyaya jIrNoddhAronA kAryomAM thavo joie. mAravADa ane mevADa jevA dezomAM evAM seMkaDo derAsaro che ke-je jIrNodvAranI pUrepUrI apekSA rAkhe che. mane to lAge che ke-te jIrNoddhAranI apekSA rAkhanArA sthAno atyAre eTalAM badhAM che ke, 8 devadravya ' nA nAme saMgrahI rAkhelI kula rakamano temAM vyaya thaI zake tema che. * devadravya 'no vyaya karavAne AvAM jarUranAM kAmo jyAre ApaNI najara sAme moTI saMkhyAmAM vidyamAna che, chatAM te dravyano vyaya temAM na karatAM athavA lokone atAvavAnI khAtara alpAMze karI AkInuM dravya, vyApAra rojagAramAM, vyAjavaTAvothI upaja vadhAravAmAM ane bIjAonI khuzAmata karavAmAM vAparavuM e zuM, e devadravyano durUpayoga karavA barAbara nathI ? " 6 kharI vAta te e che ke A jamAnAmAM devadravyane khajAnA vadhAravAnIja jarUra jaNAtI nathI, kAraNa ke-- devadravya'nA nAme game teTalA heTA khajAnA bharelA haze, 5rantu duSkALanA bhISaNa samayamAM bhUkhamarAthI pIDAtA bhANasAne temAMthI eka kADI paNa sIdhI rIte kAmamAM AvI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa zakavAnI nathI. ane tema karavAne kAIpaNa Astika salAhu paNa nahi Ape. jyAre AvI sthiti che, tyAre tenA vadhAro karavA tarapha macyA rahevuM, e koi rIte vyAjabI jaNAtuM nathI, Ane mATe sIdheA ane saraLa mArga e che ke je devadravya ' ekaThuM thayeluM hAya, tenA vyaya jINoddhAranA kAmeAmAM karavA, ane have pachI pUjA-Arati vigeremAM khelAtI elInI upaja devadravya khAte na lai jatAM - sAdhAraNa khAte lai javAneA saMdhe TharAva karavA joie. kAraNa ke e suprasiddha vAta che ke devadravya" tarIke kalpeluM dravya mAtra maMdira ane mUrtionA ja kAryamAM jai zake che, jyAre sAdhAraNa khAte kepeluM dravya sAte kSetronI aMdara kAmamAM AvI zake che. " kadAca koI ema dhAre ke--jo * bolInuM dravya ' sAdhAraNa khAtAmAM lai javAmAM Avaze, to loko hajama karI jatAM Daraze nahiM. ' to e dhAravuM paNa ThIka nathI. atyAre * devadravya ' nuM paNa bhakSaNa adharma buddhi thavAthI karanArA to kare cheja. tema chatAM paNa AvI sthiti upasthita kyAre thAya che, e vicAravuM joie. jyAre dravya vadhI paDe che, seMkaDo ane hAronI saMkhyAmAM lokone dhIravAmAM Ave che, ane mhoTI mhoTI peDhIo calAvavAmAM Ave che, tyAreja AvuM pariNAma Ave che; parantu huM to emaja kahuM chuM ke--' dravya ' ekaThuM karI mukavAnI jarUraja zI che? zA mATe sAdhAraNa khAte je dravya ekaThuM thAya, teno sAte kSetrAmAM ucita pramANe vyaya na thAya? je dravyano vyaya thato rahe, to khIjAne hajama karI javAno prasaMgaja kyAMthI maLe ? AvA prasaMgo AvavAnuM kAraNa devadravya ' mAM vadhAro karavAnA lobha sivAya khIjAM kAMI ja nathI. evo lobha na rAkhatAM nakkI karyAM pramANe tenI vyavasthA thatI rahe, to sAte kSetrAnuM poSaNa thatuM rahe, ane koIne hajama karavAno prasaMga paNa na maLe. C > have e paNa jaNAvavuM jarUranuM che ke-upara kahyA pramANe pUjAArati vigeremAM khelAtI melInuM dravya sAdhAraNa khAte lai javAneA TharAva karavAmAM kaMi zAstrIya DhASa paNa jovAmAM AvatA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. kAraNa ke bolI bolavAno rivAja amuka varSo agAu suvihita AcAryo ane saMghe amuka kAraNane laIne dezakAlAnusAra dAkhala karelo jevAya che ane te vakhate maMdire ane mUrtionI rakSAnuM sAdhana puruM pADavA mATe amuka bolIonuM dravya "devadravya" khAte laI javAne TharAveluM ane te vakhatane mATe tema TharAvavuM vyAjabI hatuM. A bolI bolavAno mukhya hetu to koI paNa dhArmika kAryamAM kaleza na thAya, teja jovAya che. gRhastho pUjA karavA jAya, te vakhate pahelI pUjA koNa kare, e mATe ghaNI vakhata takarAro thavA pAme che. A takarAro na thAya, ane baLavAna nirbaLane, dhanI nirdhanane, ane vidvAna pAmarane AkramaNa na kare, eTalA mATe saMghe evuM TharAvyuM ke-"je vadhAre rakama (ghI) bole, te pahelAM pUjA kare. ( AvI ja rIte AratI ane bIjA prasaMgomAM paNa samajavAnuM che, ane te bolInuM ghI (dravya) devadravya khAte laI javAmAM Avaze." A saMghanI kalpanA che, zAstrIya , AjJA nathI; ane tenuM ja e kAraNa che ke-A bolInA rIvAjo dareka gAmamAM eka ja jAtanA nathI. koI gAmamAM-ghIno bhAva vIsa rUpIe maNa che, to koI gAmamAM paMdara rUpIe maNa, koI gAmamAM pAMca rUpIe maNa che, to koI gAmamAM aDhI rUpIe maNa. chevaTe savA rUpIe maNa sudhInA bhAvo paNa jovAya che. eTale je gAmamAM saMghane je ucita lAgyuM, tema TharAva karyo. A kalpanAnA viSayamAM evuM kaMI ja tatva jevAtuM nathI ke-je "devadravya nI sAthe saMbaMdha rAkhatuM hoya. amuka bolInuM dravya "devadravya" gaNavuM, e mAtra saMghanIja kakalpanA hatI; ane te kAraNasara hatI. have tenuM kAraNa nahi rahevAthI tema bIjA keTalAka saMyogo ubhA thavAthI te belIemAM upajatuM dravya "sAdhAraNa khAtAmAM laI javAne saMgha TharAva kare, te te khuzInI sAthe karI zake che, ane A jamAnAmAM tema karavuM khAsa karIne vyAjabI jaNAya che. AvI ja rIte pUjA, varaghoDA, AratI, snAtramahotsava, svasa, ghoDIApAlaNuM ane evI bIjI bolIonuM kAraNa paNa upara kahyuM tedarekanI samAdhAnI jALavavI-eja che ane te nimitte prApta thatAM dravyano, te te samaya pramANe bhinna bhinna zubhamArge vyaya thaI zake che Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane teja kAraNathI vartamAnamAM paNa evI harIphAIthI bolAtI bolInuM dravya "sAdhAraNadravya" tarIke kalpavAmAM Ave, te te jarUranuM ane prazasta ja che. AthI koIe ema bhaya rAkhavAnI jarUra nathI ke AvI rIte bolInuM dravya "sAdhAraNakhAtAmAM kema laI javAya ? kAraNa ke e pahelAM ja kahevAmAM AvyuM che ke -"devane arpaNanI buddhithI ApelI je vastu heya, teja "devadravya kahI zakAya che. bIjI nahi 22 draSTAnta tarIke jyAre bhagavAnane AMgI racavAmAM Ave che, tyAre lAkho rUpIAnA dAgInA ane jhaverAta loko bhagavAnanA aMga upara caDhAve che, ane pachI bIjA dIvase pAchA po. tAne ghera laI jAya che. A hakIkatamAM raheluM rahasya je barAbara samajavAmAM Ave, to mArA uparyukta kathanamAM koIne lagAra paNa vAMdho jaNAze nahiM. eTale ke-je gRhastha je vakhate potAne tyAMthI ghareNAM ane jhaverAta lAvIne mAtra eka divasanI aMgaracanAne mATe bhagavAna upara caDhAve che, te gRhasthanI te vakhate bhagavAnane samarpaNa karavAnI buddhi nahi hovAthI ja te bIjA divase potAne ghera pAchAM laI jAya che. eTale bolImAM paNa saMgha jevI kalpanA karavI dhAre, tevI khuzIthI karI zake che. ane atyAre A jamAnAmAM sAdhAraNa khAtAnI kalpanA karavAno upadeza eTalA ja mATe karavAmAM Ave che keatyAre jyAM juo tyAM prAyaH sAdhAraNakhAtAmAM ja ToTo jovAmAM Ave che. ane tethI koI paNa gAmano saMgha potAnA dhArelA kAmane pAra paNa pADI zakato nathI. bIjI tarathI samaya paNa vadhAre ne vadhAre bArIka Avato jAya che. AvI avasthAmAM je sAdhAraNakhAtAne puSTa nahi karavAmAM Ave, ane badhuM dravya "devadravya' mAMja laI javAmAM Avaze, to tenuM pariNAma e Avaze ke viSama samayamAM manuSyonAM citta te devadravya" tarapha AkarSita thayA vinA raheze nahi. atae bhaviSyamAM AvI sthiti upasthita na thAya, tene mATe atyArathI suprabaMdha karavA tarapha dareka gAmanA sAe avazya dhyAna devuM joIe che, nahi to e khullI rIte kahevuM joie ke tenuM bhayaMkara prAyazcitta sAdhAraNadravya tarapha hatI apekSA nahIM rAkhanArAone lAgu paDe, e dekhItI vAta che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka loko svama vakhate bolAtI bolInuM ghI "devadravya tarIke laI javAno khAsa Agraha kare che. ema samajIne ke te bolI khAsa bhagavAnanA nimitte bolavAmAM Ave che. paraMtu tema kaMI cheja nahi. A bolI paNa harIphAInI ja olI che. koIne khoTuM lAgavAno prasaMga na rahe, teTalA mATe ja A bolI che. jevI rIte pUjA-AratI vigere prasaMge bolI bolAya che. tevI ja A paNa bolI che, ataevA tenI upaja paNa sAdhAraNa khAtAmAM laI javAmAM kaMI paNa harakata jevuM jaNAtuM nathI. gRhasthAvasthAmAM paNa bhagavAn potAnI milakatanA bhAga pADI bIjAone Ape che, ane bIjAo laI paNa le che, tyAre ApaNe te nimitte mAtra harIphAInI khAtara bolAtI bolInuM dravya sAdhAraNakhAtAmAM naja laI jaI zakIe, e navAI jevuM ? ApaNI kalpanAthI koI paNa bolImAM bolAtuM dravya sAdhAraNakhAtAmAM laI jaI zakIe chIe, paraMtu kAryanA prAraMbhamAM sAdhAraNa khAtAmAM laI javAnI kalpanA saMghe karAvavI joIe. "devadravya" tarIkenI kalpanAthI je dravya ekaThuM thayeluM hoya, te dravya "sAdhAraNakhAtA" mAM laI jaI zakAya nahi. vaLI je dravya sAdhAraNakhAtAmAM ekaThuM thAya, teno vyaya paNa samayAnusAraja thavo joIe, nahi ke aMtyAre jema TrasTIo potAnI marajI pramANe vyaya kare che, tema thavo joIe. sAMbhaLavA pramANe keTalAka sAdhuo, paMnyAso ane AcAryo evo abhiprAya Ape che ke pUjA vigere mATe bolAtI bolImAM je kiMmata (bhAva) hoya, temAM vadhAro karI te vadhArAnI rakama sAdhAraNakhAtA mAM laI javI." paNa kharI rIte AnuM pariNAma kaMI ja nathI. bhAva vadhAratAM je kAryamAM so maNa ghI bolAtuM, te kAryamAM pacAsa maNa belAze. jUoatyAre paNa je gAmamAM soLathI vaza rUpIAno bhAva rAkhavAmAM Avelo che, tyAM koI paNa kAryamAM pAMca-pacIsa maNa ghInI bolI paNa kaThinatAthI thAya che. jyAM pAMca rUpie maNa hoya, tyAM seMkaDo maNa thAya che ane jyAM aDhI ke savA rUpIe maNa che, tyAM hajAro maNa thAya che. eTale jema bhAva vadhAre, tema bolI ochI. AthI e spaSTa che ke-bhAva vadhAravAthI kaMI sArthaktA thAya tema nathI; aeva evI nirarthaka kalpanAo karatAM bolInI tamAma upaja sAdhAraNakhAtAmAM laI javAmAM Ave, to temAM khoTuM zuM che ? zAmATe je hakIkata hoya, Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te prajanI sanmukha upasthita na karavI ? je khAtAthI tamAma kSetrone puSTi maLatI hoya, te khAtAne saMpUrNa rIte poSavAmAM je zAstrIya kaMI bAdha na Avato hoya, to zA mATe tevo upadeza karavAmAM ADakatarA rastAnI khoja karavI joIe ? "paraMparA," "paraMparA " karI jema cAlatuM hoya tema cAlavA devuM, e zuM vyAjabI che ? paraMparA paNa gAmegAma judI judI jovAya che. tyAre zuM e paraMparA zAstrIya che? ane je e paraMparA-e rUDhI zAstrIya nahi, kintu kAlpanika ja che, to pachI samayane oLakhI te kalpanA pheravavAmAM zA mATe acakAvuM joIe ? dharmAcAryone dharma che ke-teoe satyanuM gepana nahi karatAM yathArtha hakIkatane janatA samakSa spaSTa rUpe rajU karI devI joIe. udAsInatA pakaDavAthI have cAle tema nathI. udAsInatA pakaDIne chatI zaktine gopavanAra dharmagurUo kharekhara prAyazcittanA bhAgI bane che, e vAta bhulavI joItI nathI. samAjanA kalyANanA nimitte koI paNa satya vicAro prakAzita karavAmAM bhaktonI dAkSiNyatA rAkhavI, e vyAjabI nathI. antamAM dareka gAmanA saMghone e bhalAmaNa karI viramuM chuM ke-samayane oLakhI bolIomAM belAtuM dravya sAdhAraNuMkhAtAmAM laI javAno DarAva kare, ane je devadravya hoya, tene jINoddhAranA kAryamAM vyaya kare. tA. ka-jaNAvavuM jarUranuM samajuM chuM ke-upara pramANe sAdhAraNa khAtA tarapha mAruM dhyAna hamaNAMja kheMcAyuM nathI, paraMtu varSothI kheMcAyuM che. kAzI taraphathI vihAra karIne gujarAta-kAThiyAvADamAM AvyA pachI mane A vicAro ryA hatA. ane tethI ja upariyALAtIrthamAM saM. 1972 nI sAlamAM huM gaye, tyAre tyAM meLAmAM ekatrita thayelA lokone meM sAdhAraNa khAtAne puSTa karavAno upadeza Apyo hato, jenA pariNAme te vakhate te tIrthamAM lagabhaga pacIso rUpiyA sAdhAraNa khAtAmAM thayA hatA. jyAre devadravyamAM mAtra je rakama thai hatI. AvI ja rIte mArA A vicAre huM mArA vihAra daramiyAna dareka sthaLe prakAzita karato Avyo chuM, eTale koIe ema samajavAnI bhula naja karavI ke-A vicAro huM hamaNAM ja prakAzita karuM chuM. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patrikA naM. 2 belInuM dravya zuM sAdhAraNa khAtAmAM na laI jaI zakAya? samayanA svabhAva pramANe saMsAramAM hamezAM pravRtti-nivRtti thayAMja kare che. pahelAM evA keTalAe rivAjo hatA, ke je pUrajozathI cAlatA hatA, te rivAjonuM atyAre nAma-nizAna paNa rahevA pAmyuM nathI ane evA rivAja ke je rivAje, seMkaDo ke hajAro varSa pahelAM chaghonI kalpanAmAM nahi AvyA hoya, tevA rivAjo samaye potAnI meLe pracalita karAvI dIdhA che. samayano prabhAvaja evo che ke-manuSyonI buddhi ane vicAronuM samayanA pravAhanI sAthe parivartana thayA ja kare che. hA, je kudaratI rivAja che, temAM pheraphAro thatA nathI. hAthathI khAvAno rivAja maTIne pagathI khAvAno rivAja banyo nathI ane banavAno nathI. anAdikALathI cAlyA AvatA A kudaratI dharmamAM pheraphAra thavAno ja nahiM. pheraphAra to teja rivAjomAM thaI zake che ke-je rivAje manuSyoe dAkhala karelA hoya che. dhArmika rivAjo, e paNa manu dhyakata rivAje che ane tenuM ja e kAraNa che ke--keTalAka dhArmika rivAjomAM paNa avAra navAra pheraphAro thatA rahe che. A vAta koIpaNa anubhavI purUSonA jANavA bahAra nahi hoya. A pramANe rivAjomAM pheraphAra karavAthI prabhunI AjJAna bhaMga paNa thato nathI. kAraNa ke-prabhue dravya-kSetra-kALa-bhAva pramANe vartavAnI zrImukhathIja AjJA karI che. te AjJA upara dhyAna rAkhIne ja kAraNo upasthita thatAM, mahAt AcAya ane saMgho te pramANe pheraphAro karatAja AvyA che, e vAtanAM aneka dRSTAnto ApaNI pAse maujUda che. jemAMnAM traNa cAra ahiM TAMkIza. paheluM-ApaNe sau koI jANIe chIe ke-pahelAM tamAma sAdhuo kapaDAM saphedaja rAkhatA hatA, paraMtu jyAre sAdhuomAM vadhAre zithilatAe praveza karyo ane sArA khoTAone oLakhavAnuM muzkela thayuM, tyAre zithilAcAriyothI tyAgI-saMgI sAdhuono judo bheda batAvavA mATe zrImAna satyavijaya paMnyAsanA Adhipatya nIce kapaDAne raMgavAno rivAja dAkhala thayo. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 khIjuM--prathama sAdhuo kSetronA guNone joIne cAturmAsa karatA hatA; parantu atyAre gurvAdikanI AjJA uparaja AdhAra rAkhavAmAM Avelo che. trIjuM--pahelAM kalpasUtranI vAMcanA mAtra sAdhuoja karatA ane sAdhvIyo sAMbhaLatI; parantu pAchaLathI saMgha samakSa vAMcavAnuM karavAmAM AvyuM ane te pramANe saMghasamakSa prativarSa vaMcAya che paNa kharUM. cothuM--pahelAM sAdhuo vAMsanA ThaMDA rAkhatA ane kahyuM che paNa vAMsanAja rAkhavAnuM. jyAre te pravRtti badalAIne sIsama, sAga ke vaDanI vaDavAinA rAkhavAnI thai che. AvIja rIte aneka rivAjomAM pheraphAro thayelA ApaNe joie chIe. eTale vicAravAnuM e che ke--AvA dhArmikarivAjomAM--zAstrIya rivAjomAM-paNa kAraNo upasthita thatAM pheraphAro thayA che; to pachI je rivAjo saMghe dAkhala karelA che, te rivAjomAM pheraphAra karavAno hakka saMghane heAya, emAM navAi jevuMja zuM che? prastutamAM mAre je kAMI kahevAnuM che. te khelI'nA rivAja saMaMdhI che. AratI, maMgaLadIvo, pUjA, ghoDIyApAraNuM ane evI mIjI ghaNIeka kriyAo che, ke je kriyAomAM khAsa karIne kholI olavAmAM Ave che. A kholI kholavAno zo hetu che ? athavA hovo joie, e huM mArI prathama patrikAmAM batAvI cUkyo chuM. bhagavAnanI pUjA karavI, AratI utAravI vigere karttavyo aMtaHkaraNanI zuddhi mATe che. arthAt hRdayamAM zubha bhAvanAnI jAgRti thAya, tene mATe che. eTale ke--A madhAM bhaktinAM kAryo che. e bhaktinAM kAryonI uchAmaNI hAi zakeja nahi, e sahaja samajI zakAya evI hakIkata che. ane jo evI rIte ghaNuM dravya ApanArane ja pUjA ke AratInuM phaLa maLatuM hoya, to to pachI bicArA garIbo-nirdhanono nistAraja na hoi zake. teo je kaMI pUjA-AratI kare, te to vyarthaja jAya; parantu tema kaMI cheja nAhiM. bhaktinuM phaLa aMtaHkaraNanA adhyavasAya upara raheluM che. mAtra potAnI mahattA atAvavAnI khAtara athavA khIjA pratyenI IoNMthI pAMca hajAra maNa ghI kholIne paNa jo koi pUjA kare ane Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjA karatAM paNa tenA hRdayamAM kaSAyo bharelA hoya, te tene tevI pUra jAnuM phaLa zuM heI zake ? jyAre eka sAdhAraNa sthitino mANasa zubha bhAvanAthI kaSAya rahita, pAzera ghI paNa bolyA sivAya prabhunI pUjA kare che, to tene pUjAnuM phaLa jarUra maLe che. arthAta-tenuM aMtaHkaraNa zuddha jarUra thAya che. - jyAre AvI sthiti che, tyAre bolIne rivAja zA mATe joIe ? A eka svAbhAvika prazna ubho thAya che. Ano uttara meM mArA prathama lekhamAM sArI rIte Apelo che, bhakti karavAnA prasaMge baLavAna nirbaLa upara, dhanI nirdhana upara, ane vidvAna pAmara upara AkramaNa na kare ane sukha-samAdhithI dareka samabhAva pUrvaka bhakti kare, eja belInA rivAjano mukhya hetu che. ApaNe ghaNu vakhata joIe chIe ke-maMdiro ane tIrthasthAnomAM pUjA samaye pUjA karavA janArAomAM takarAro thAya che ane je sthAna karmone kSaya karavA mATe pavitra manAya che, teja sthAnamAM teo kaSAyothI vyApta thaI potAnA AtmAne malina kare che. bolIno rivAja hovA chatAM 'ekadama Adeza kema ApI dIdho ?" ItyAdi kAraNone ubhAM karI kaleza karavA taiyAra thaI jAya che, to pachI bolIno rivAja na hoya, tyAre to na mAlUma tevA bhaktinA rahasyane nahi samajanArA keTaluMe tophAna kare, e zuM banavA joga nathI? - basa, AvAja kAraNathI bolIno rivAja amuka varSothI dAkhala thayelo che. vastutaH pUjA-AratI vigeremAM bolI hevIja joIe, e kaMI paramAtmAne upadeza nathI A vAta parama prabhAvaka, mahAna gItArtha, akabara pratibodhaka, jagadgurU zrIhIravijayasUri mahArAjanA vacanathI paNa siddha thAya che. hIrakora nA trIjA prakAzanA 11 mA praznamAM jagamAlaSi zrIhIravijayasUri mahArAjane pUche che ke - "saiAmiAnanArAnA zukSati nA? arthAta- tela vigerenI bolIthI Adeza Apa zuddha che ke nahi?" Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A praznano uttara ApatAM prabhu zrIhIravijayasUri mahArAja "tailAdimAnanena pratikramaNAdyAdezapradAnaM na suvihitAcaritaM, paraM kvApi kvApi tadabhAve jinabhavanAdinirvAhAsaMbhavena nivArayitumazakyamiti" arthAta "tela vigerenI bolI vaDe karIne pratikramaNa vigeremAM Adeza Apavo, e suvihitanuM Acarita nathI. paraMtu koI koI sthaLe e bolI sivAya jinabhavanAdino nirvAha thavo asaMbhava hovAthI te rivAjane nivAraNa karavuM azakya che." atyAre jema dareka bolImAM mukhyatayA ghI bolAya che; tevI rIte te vakhate (hIravijayasUri mahArAjanA samayamAM) boliyomAM mukhyatayA tela bolAtuM hatuM ane teTalA mATe ja uparanA pAThamAM tailAdi" kahevAmAM Avela che. ' paramapUjya hIravijayasUri mahArAja uparanA pAThamAM spaSTa rIte jaNAve che ke "belI belavI e suvihita Acarita nathI ? jyAre eka mahAna AcArya paNa A bolInA rivAjane zAstrIyarivAja hovAnuM nA pADe che. tyAre tene (bolInA rivAjane) IzvaravAkyavat samajanArA kevI bhUla kare che, e kahevAnI kaMI AvazyakatA nathI. - kadAca koI ema kahe ke -"bhale bolIno rivAja kalezanA ni vAraNa mATe rAkhe; parantu tenI upaja devadravyamAM laI javAnuM zA mATe karAvyuM ?" Ano uttara paNa hIravijayasUri mahArAjanA uparana pAThamAMthI cokhkhI rIte maLI Ave che. "kaI kaI sthaLe A belI sivAya jinabhavanAdine nirvAha thaI zake tema nahiM hevAthI te baMdha kare azakya che." A zabdo ja batAvI Ape che ke-te samayamAM prAyaH jinamaMdiro vigerenI rakSA mATe pUratAM sAdhanano abhAva hovAthI ja keTalIka bolIonuM dravya devadravyAdimAM laI javAne karAvyuM hatuM, ane Aja hetu meM mahArA prathama lekhamAM paNa batAvyo che. te Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. e to kharuM ja che ke--je vakhate jenI jarUra hoya, te vakhate tenI pUrti karavA tarapha ja lokonuM dhyAna jAya che, ane te pramANe javuM paNa joIe. hIravijayasUri mahArAjanA uparyukta prabaLa pramANa pachI bolInA rivAja saMbaMdhI bIjAM vizeSa pramANenI AvazyakatA rahetI ja nathI. have jyAre, hIravijayasUri mahArAja jevA parama prabhAvaka ane sarvamAnya gItArtha AcAryazrInA vacanathI e siddha thaI cUkyuM ke- KbelI belavI, e suvihita Acarita nathI; tema te pikInI keTalIka beliyanuM dravya jinabhavanAdina nirvAhanAM prAya: bIjA sAdhane nahi hovAthI devadravya AdimAM lai javAnuM TharAvavAmAM AvyuM hatuM, tyAre have ApaNe e vAta upara AvIe ke--je bolInuM dravya atyAra sudhI devadravyamAM laI javAmAM Ave che, te bolInuM dravya have pachI sAdhAraNa khAtAmAM laI javAno saMga TharAva karI zake ke nahiM? e vAta huM pahelAM ja kahI cUkyo chuM ke-judAM judAM kAraNothI paDelA rivAje avAra navAra pharatAja rahyA che. evI ja rIte A rivAjane paNa pheravavAmAM Ave, eTale ke-je bolInuM dravya devadravyamAM laI javAmAM Ave che, tenuM dravya have pachI sAdhAraNa khAtAmAM laI javAnI saMgha kalpanA kare, to te pramANe saMgha khuzInI sAthe karI zake che, e mAruM cokkasa mAnavuM che. pUrve paNa devadravyanI AvakonAM sAdhanomAM pheraphAro thatAja rahyA che. jUo - zAridhinA pAMcamA prakAzamAM zrAvakoe karavAnAM vArSika kRtyonuM vivecana karavAmAM AvyuM che. jemAMnuM pAMcamuM kRtya niSaLavI arthAta-jinadravyanI vRddhi paNa batAvavAmAM Avela che A jinadravyanI vRddhi zI rIte karavI, te saMbaMdhI vivecana karatAM TIkAkAra ___"jinadhanasya devavyasya vRddhirmAlodghaTTanendramAlAdiparidhAnaparidhApanikAdhautikAdimocanadravyotsarpaNapUrvakArAtrikavidhAnAdinA / " (jUo pRSTha 161) Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 arthAt--zrAvake daravarSe devadravyanI vRddhi mATe A kAmo karavAMH- mALa paheravI, iMdramALAdi paheravI, paherAmaNI ane dhotiyAM vigere mUkavAM tathA dravya nAkhavA pUrvaka AratI utAravI. kAi paNa vAcaka joi zakaze ke--uparyukta pAnI aMdara caDhAvAnuM ke elInuM nAma mAtra paNa nathI. temaja te kRtyo paNa evAM che ke--jemAM kholInI jarUra paNa nathI jovAtI. chatAM paNa koi koi mahAnubhAva uparyukta pAne AgaLa karI tenA arthamAM caDhAvA khelI vigere zabdano vadhAro karI potAnA pakSane sAco TharAvavA prayatna kare che. parantu dhyAnamAM rAkhavuM joie ke--olInI sAthe uparyukta pAne kaMI saMbaMdha ja nathI. kAraNa ke-uparanA pAThamAM je kRtyo batAvavAmAM AvyAM che, te vArSikakRtyA che. nahiM ke daini kakRtyo. zrAddhavidhinA je pAMcamA prakAzano A pATha che. te prakAzanI zarUAtamAM ja lakhavAmAM AvyuM che ke-- " uktaM cAturmAsikaM kRtyam / atha varSakRtyamuttarA dhenottaragAthayA - kAdazadvArairAha "" arthAt--cAturmAsika kRtya kahyuM, have gAthAnA uttarArdhathI ane pachInI gAthAthI ( dADha gAthAthI ) agiyAra dvAravarDa karIne vArSikakRtya kahevAmAM Ave che. vaLI A uparyukta pAThamAM olInuM ke caDhAvAnuM nAma paNa nathI. eTale banne rIte A pATha bolInA prasaMgamAM upayogI nathI. huM upayukta pAThamAMthI je kaMi batAvavA mAguM chuM, te e che ke--uparyukta kAryAnuM dravya-vastuo pahelAM devadravyamAM laI jatA, parantu atyAre temAM ghaNo pheraphAra thaI gayo che. e pratyakSa jovAya che; malke temAMnA keTalAka rivAjo to atyAre rahyA paNa nathI, je iMdramALA paheravAnuM upara kahevAmAM AvyuM che, te have to saMghapatiyo prAyaH nakaro ApIneja pahere che. nakaro paNa jevone tevo kAyama rahyo nathI. avAranavAra te paNa pharatoja rahyo che. tyAre kaho pahelAM A iMdramALA nimitte je devadravyanI Avaka thatI hatI, temAM pheraphAra thayo ke nahiM ? Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 pariSApanikA--arthAt paherAmaNI. pahelAM gRhastho varSa divase paherAmaNI nimitte vastro athavA rokaDa rakama devadravyamAM ApatA hatA, parantu atyAre te rivAja rahyo . paNa nathI. kaho, devadravyanI AvakanA A mArgamAM pheraphAra thayo ke nahiM ? uparanA pAThamAM varSe varSe devadravyanI vRddhi mATe dhotIyAM mUkavAnuM kahyuM che, parantu atyAre te sAdhAraNa khAtAnI kalpanAthI sUkAya che, ane tethIja teno upayoga zrAvako pUjAnA kAmamAM kare che. tyAre kaho A mArgamAM paNa pheraphAra thayo ke nahi ? vaLI AratImAM dravya mUkavAnuM devadravyanI vRddhi mATe kahyuM che; chatAM atyAre keTaleka sthaLe te dravya yAcakone ApavAmAM Ave che, A paNa pheraphAra nahi to khIjuM zuM? devadravyanI vRddhino je pATha ApIne koI koI potAno pakSa sAco TharAvavA prayatna kare che; teja pAThamAM batAvela devadravyanI vRddhinAM kAraNomAM upara jaNAvyA pramANe mhoTA mhoTA pheraphAro thaI gayelA jovAya che; tyAre zuM AvA pheraphAro karanArane teo bhavabhramaNa karanAra mAne che ke? vaLI jUo pahelAMnA samayamAM gurUjyuMNAnuM dravya yAcako laI jatA hatA. ( atyAre paNa keTaleka sthaLe yAcako laI jAya che) parantu pAchaLathI te dravya sAdhAraNakhAtAmAM lai javAtuM hoya, ema 'duvidhi'nA nIce ApelA pAThathI spaSTa thAya che. zrAdhruvidhinA' pR. 77 mAM te pATha A pramANe cheH-- sAmpratikavyavahAreNa tu yad gurunyuJchanAdinA sAdhAraNaM kRtaM syAttasya zrAvaka-zrAvikANAmarpaNe yuktireva na dRzyate / zAlAdikArye tu tad vyApAryate zrAddhaiH / 66 arthAt--sApratika vyavahAravaDe karIne to je gurUtyunAdinuM dravya sAdhAraNamAM kareluM hoya, te zrAvaka-zrAvikAne ApavAmAM yuktija dekhAtI nathI. zALAdi kAryamAM to zrAvako tene vAparI zake che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 A uparathI spaSTa jovAya che ke--gurUtyuMchanAdinuM dravya sAdhArakhAtAmAM paNa laI javAno rivAja hato. tyAre kaho, gurUtyuMchaNAnA dravyamAM paNa pheraphAra thayo ke nahi ? A pramANe gurUtyuMchaNAnuM dravya sAdhAraNakhAtAmAM laI javAnuM eja kAraNa jaNAya che keloko gurubhakti nimitte gurUtyuMchaNAmAM ghaNuM dravya kADhavA lAgelA, ane tethI chevaTe ema TharAvavAmAM AvyuM ke-- A dravya sAdhAraNa khAtAmAM laI javuM.' AvIja rIte siddhAcalajImAM paNa keTalAka pheraphAro thaI gayelA suprasiddha che. je dravya bhATo laI jatA, temAMthI keTaluMka dravya devadravyamAM laI javAne DarAvyu. chevaTe pUjAnA nAmamAM paNa pheraphAra karI nAkhyo. Ama samaye samaye prAcIna * rivAjomAM pheraphAro thayAnAM eka nahiM, parantu seMkaDo dRSTAnto maLI zake tema che, pATaNamAM pUja mUkavAnA divase pahelAM kasabI dupaTTA ane sADiyo vigere kiMmatI vastuo ( potapotAnI zakti pramANe ) mUkatA, ane te derAsara khAte laI jatA. pAchaLathI A rivAjane pheravIne zrAvakonA pUjAnA kAmamAM Ave, evAM dhotIyAM vigere mUkavAno rivAja dAkhala karyo; tema pUjanI rokaDa rakama, je derAsara khAte laI jatA, te sAdhAraNa khAte laI jaI teno upayoga kezara--sUkhaDamAM karavA TharAvyuM, ke je kezara-sUkhaDa zrAvako paNa vAparI zake. devadravyanI vRddhinA A mArgamAM pheraphAra thayo ke nahi ? teja pATaNanuM khIjAM dRSTAnta--tapAgacchanA upAzrayamAM supana utAravAnI upajanA vibhAga pADIne keTaloka bhAga derAsara khAte laI jatA, pAchaLathI saMghe ema TharAvyuM ke-- supana khAte jeTalI upaja, thAya, te badhIe upAzrayanI marAmata karAvavAmAM vAparavI. ane te pramANe te upajathI upAzraya taiyAra karAvyo paNa kharo. kaho, saMgha pahelethI TharAva karIne te upaja temAM vAparI, to pachI tene doSita koNa harAvI zake tema che ? ' vaLI jAo----teja pATaNamAM pahelAM evo rivAja hato ke koI mANasa marI jatuM, to tenI mAnatanA rUpiyAmAMthI dareka derAsare a ra Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muka rakama bheTa mokalavAmAM AvatI, pAchaLathI saMghamAM TharAva karIne tene sAdhAraNakhAte laI javA lAgya. verAvaLamAM eka munizrInA upadezathI bolInA bhAvamAM cokkasa pheraphAra karI amuka rakama sAdhAraNamAM laI javAne TharAveluM che. muMbaInA koTanA derAsaramAM ghIno bhAva cAra rUpiyA che, temAMthI amuka bhAga sAdhAraNakhAtAmAM laI javAmAM Ave che. * sAMbhaLavA pramANe nAsikanA zeTha-dIpacaMda nIhAlacaMdanA derAsaramAM bolInI upaja badhI sAdhAraNakhAtAmAM laI javAya che. AvI rIte aneka sthaLe pracalita rivAjomAM pheraphAro thayelA che. tyAre zuM A pramANe pheraphAro karanArA saMgho ane te pramANe karavAno upadeza ApanArA munio bhavabhramaNa karatAja raheze ? je pracalita rivAjomAM pheraphAro naja thaI zakatA hoya, to upara batAvyA pramANenA sudhArA vadhArA zAne mATe? muMbaInA pratiSThita AgevAna gRhasthonA kahevAthI mAlUma paDyuM che ke-je. mahAtmAzrI, pracalita rivAjane pheravavAmAM bhavabhramaNane bhaya batAve che, te mahAtmAzrI pote jyAre muMbaImAM hatA, tyAre temaNe pote bolInA rivAjamAM cokkasa keraphAra karI amuka rakama sAdhAraNa khAte laI javAno upadeza Apyo hato. te vakhate eka gRhastha ema paNa kahyuM ke -"sAheba Ama pheraphAra karavAthI kaMI deSa to nahi lAge ? tyAre temaNe kahyuM--"huM kahuM chuM ne, tamAre te saMbaMdhI kaMI vicAra karavAno cheja nahi." pote je viSayanuM pratipAdana karatA hatA, te viSayanuM bIjA pratipAdana kare, ene zAstrathI virUddha batAvavuM-bhavabhramaNanuM kAraNa batAvavuM, ene artha zo hovo joIe, te vAcako svayaM samajI zakaze. astu ? mahAnubhAvo, upara TAMkI batAvelAM aneka draSTAtothI samajI zakAyuM haze ke-samayAnusAra koI paNa rivAjono pheraphAra saMgha avazya karI zake che, ane te pramANe pheraphAro thatA paNa AvyA che. jo te pramANe pheraphAro na thatA hata, to atyAre sAdhuonA AcAra-vicAromAM ane gRhasthonI pravRttiyomAM prAcIna avasthA karatAM AkAza Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 pAtALa jeTaluM aMtara jovAtaja nahi. dravya-kSetra-kALa-bhAva pramANe vartavAnI je AjJA prabhue pharamAvI che, teno hetu zo che ? samayAnusAra AvA pheraphAro karavAthI jeo bhavabhramaNano bhaya batAve che, teo dravya-kSetra-kALa-bhAva ne kyAM caritArtha karaze? e koI batAvaze ke? dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke -manuSyanA jevA pariNAma hoya che, tevoja puNya-pApano baMdha thAya che. koI paNa kAryamAM pariNAma kevA che, teja mukhya tathA jovAnuM che. je pariNAma upara AdhAra na rAkhavAmAM Ave, to Dagale ne pagale manuSyo pApathI bacI zake ja nahi. zrAddhavidhi ane dharmasaMgraha vigere aneka granthomAM Aja vAtanI puSTi karavAmAM AvI che. juo-pasaMda nA pR. 167 mAM lakhavAmAM AvyuM che ke - " svagRhadIpazca devadarzanArthameva devAne AnIto'pi devasatko na syAt / pUjArthameva devAne.mocane tu devasatka eva, pariNAmasyaiva praamaathatA" arthAta-potAnA gharano dIvo devadarzanane mATeja devanI AgaLa lAvavAmAM Avyo hoya, to paNa devasaMbaMdhI arthAta devadravya tarIke thato nathI. prajAne mATeja deva AgaLa mUkavAmAM Ave, to devadravya tarIke ja thaI zake, kAraNake--pariNAmanuMja prAmANya gaNavAmAM AveluM che. ' matalabake-ahiM enA evA pariNAma cheja nahi ke huM A dIvo devapUjA mATe vAparuM. mAtra prabhunA darzana mATe ja lAvela che. hA, je dIpaka pUjA mATe mUke, to te jarUra devasaMbaMdhI gaNAya. AvI ja rIte zrAvidhi nA 79 mA pRSThamAM paNa A pramANe pATha ApavAmAM Avelo che - . " svagRhArthakRtadIpasya devadarzanArthameva devAne Anayane'pi devasaskatvaM na syAt , pUjArthameva devAgre mocane tu devasatkatvaM" A arthAta-potAnA gharane mATe karelo dIvo, devadarzana mATe ja jo devanI AgaLa lAvavAmAM Ave, to paNa te devadravya tarIke thato nathI. pUjAne mATe ja deva AgaLa mUkavAthI devadravya tarIke gaNAya che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 , AgaLa cAlatAM zrAvidhinA teja pRSThamAM kahevAmAM AvyuM che ke. "svasatkaM tu sAbANajavanikAdi kiyaddinAni devagRhAdau vilokyamAnatvena vyApAraNAya muktamapi devAdisatkaM na syAt , abhiprAyasyaiva pramANIkaraNAt / anyathA svabhAjanasthanaivedyaDhokane bhAjanAnAmapi devstkiibhvnA " arthAta-pitAne taMbU (sAmiyAno) ane kanAta (paDado) vigere keTalAka divaso sudhI devamaMdira vigeremAM jevAvaDe karIne vAparavA mATe mUkyo hoya, paraMtu te devadravya tarIke thato nathI. kAraNa ke abhiprAyanuMja prAmANya gaNavAmAM Avela che. ( arthAta-devasaMbaMdhI karI devAno tyAM teno abhiprAya ja nathI.) jo tema na hoya, to potAnA je vAsaNamAM naivedya bhagavAnanI AgaLa caDhAvavAmAM Ave che, te vAsaNa paNa devadravyanuM thaI javAno prasaMga AvI jAya. kAraNa ke ahiM. naivedyaja caDhAvavAno abhiprAya che. vAsaNa caDhAvavAno nathI. - AvAM aneka dRSTAntothI siddha thAya che ke-manuSyanA jevA pari. NAma hoya, tevAja prakAre puNya-pApa baMdhAya che. ane Ama hovAthI ja koI paNa rivAjamAM saMgha pheraphAra karato Avyo che. ane karI paNa zake che. AvA aneka rivAjomAM parivartano thayAnAM dRSTAnto upara ApavAmAM AvyAM che. hajU paNa lagAra uDA utarIne jovAthI mAlUma paDaze ke-ApaNA cAlu rivAje paNa eka sarakhA jevAtA nathI. jUo-upadhAnano nakaro. koI sthaLe kaMI levAya che, to koI sthaLe kaI eTaluMja nahi, paraMtu ekaja sthAnamAM eka ja vakhate paNa koInI pAsethI pUrepUro nakaro levAmAM Ave che, to koInI pAsethI aDadho levAya che, jyAre koInI pAsethI nathI paNa levAta. arthAta-upadhAna karanAranI zaktine joIne tenI pAsethI nakaro levAmAM Ave che. tyAre teTalo ocho nakaro ApanAra ane ocho nakaro lenArane zuM bhavabhramaNa karanAra samajavA ? bhagavAnanI AratI koI sthaLe pAMca utAre che to koI sthaLe eka utAre che. arthAta-koI sthaLe pAMca pAMca sAta sAta AratInuM ghI bolAya che, to koI sthaLe mAtra ekaja AratInuM ghI bolAya che. te te pramANe thoDI AratIo bolavAno Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rivAja rAkhanAra TrasTIone zuM bhavabhramaNa karanAra sajavA ? samajI zakAya evI hakIkata che ke-jyAM jevI anukULatA-jyAM jevI zakti jovAI, tyAM tevA prakAranA rivAje rAkhavAmAM AvelA che. A hakIta ja spaSTa rIte batAvI Ape che ke- bolI bolavAnA rivAjo e ApaNuM kalpanAnA rivAje che, ane teTalA mATe temAM ucita rIte samayAnukULa pheraphAra karavAmAM lagAra mAtra paNa zAstrIya doSa jaNAtuM nathI." TUMkamAM kahIe to--derAsaro vigerenI rakSAnAM pUrAM sAdhano je vakhate nahiM hatAM, te vakhate je bolIonuM dravya devadravyamAM laI javAnuM saMghe TharAveluM; te bolIonuM dravya have pachI sAdhAraNa khAtAmAM laI javAnuM gAme gAmanA saMghoe TharAvavuM joIe, kAraNa ke-ekaja kSetramAM vadhu pANI nAkhI taraboLa karavuM, ane bIjuM kSetrone bilakula sUkAMja rAkhavAM, Ane koI paNa buddhimAna sAruM kArya gaNI zakaze nahi. mane to lAge che ke-jeo A muddAnI hakIkata samajavA chatAM paNa sAdhAraNa khAtAmAM nahiM laI javA mATe Agraha kare che, e emano devadravya uparano khoTo moha athavA sAdhAraNa karatAM devadravyanI vadhAre utkRSTatA samajavAnuM ja pariNAma jaNAya che. paraMtu vastutaH tevuM kaMI che ja nahi. zAstrakAroe to devadravya ane sAdhAraNadravyane eka sarakhAMja batAvela che. arthAta devadravyanA bhakSaNathI pApa lAge che, ane sAdhAraNanA bhakSaNathI pApa nathI lAgatuM, evuM kaMI che ja nahi. jUo"saMpati " nA pR-para mAM zAstrakAra zuM kahe che - .. "devadvyavasAdhAraNadravyamapi vardhanIyameva, devadvyasAdhAraNadravyayorhi vardhanAdau tulytvshruteH|" arthAta-devadravyanI mAphaka sAdhAraNa dravyane paNa vadhAravuM. kAraNa ke devadravya ane sAdhAraNa dravyanA vadhAravAmAM zAstrane viSe tuTyatvazrati che. arthAta bannenI vRddhimAM sarakhApaNuM batAvyuM che. AgaLa cAlatAM teja graMthakAra kahe che ke- "vara nAgaravaM sAdhAranaSai sAvaehiM tihA kAuM neyavvaM vuhimAyarA" // 1 // 50.s Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 arthAta-devadravya, jJAnadravya ane sAdhAraNadravya-e traNenI zrAva koe AdarapUrvaka vRddhi karavI. A uparathI paNa spaSTa rIte samajAya che ke-sAdhAraNakavyanI paNa devadravyanI mAphaka ja vRddhi karavI joIe. vaLI paNa kahyuM che - - "ceiyadavvaM sAhAraNaM ca jo duhai mohiymiio| __ dhammaM ca so na yANai ahavA baddhAuo narae // 1 // " arthAta-caityadravya (devadravya) ane sAdhAraNadravya-e baMnene je mohitamativALo purUSa nAza kare che, (athavA bhoga kare che) te dharmane jANato nathI athavA te narakanuM AyuSya bAMdhe che. keTalo badho sarasa pATha ! devadravyanI mAphaka sAdhAraNanI paNa upekSA karanAra-tene bhogavanAra-naSTa karanArane zuM ocho daMDa batAvyo ? sAdhAraNadravyane mATe paNa ATaluM badhuM kaheluM hovA chatAM nathI samajAtuM ke devadravya upara ATalI badhI mugdhatA kema rakhAya che ? ane sAdhAraNadravya tarapha kema upekSA karAya che ? are, ethI vadhAre dilagIrInI vAta kaI hoI zake ke keTalAka dharmagurUo paNa emaja samaane upadeza Ape che ke-devadravyanA vadhArAthI ja mokSa maLavAno che, sAdhAraNadravya to kaMI cIja ja nathI. paraMtu mAre kahevuM joIe kedharmagurUoe upadeza ApatI veLA lAbhAlAbhano vicAra karavAnI pahelI jarUra che. kyo rivAja kyA kAraNathI paDyo ? have temAM pheraphAra karavAnI jarUra che ke nahi ? ItyAdi pahelAM ja vicAravuM joIe. pAchaLathI cAlyuM Ave che, mATe temAM pheraphAra karI zakAya ja nahi evo khoTo Agraha rAkhavo, e samayane nahi oLakhavAnuM ja parigAma che. Ato enA jevuM thayuM ke-so zrAvako pratikramaNa karavA beThA, aMdhAruM thaI gayuM. cAlIsa logassanA kAusagnamAM ekano lagAra hAtha hAlyo ane bIjAne aDakyo, eTale bIjAe jANyuM ke vidhimAM Amaja thatuM haze, eTale bIjAe trIjAne hAthanI koNI aDakAvI, trIjAe cothAne, cothAe pAMcamAne-ema 25-50 naMbara sudhI koNa mAratA gayA. saunA manamAM ema thayuM ke-kriyA karavAmAM AvI vidhi AvatI haze. chevaTa jatAM jyAre eka mANasane ema thayuM ke A Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 < ' mANase mane koNI kema aDADI, tyAre teNe pUchyuM-- are Ama kema kare che' tyAre teNe javAba Apyo--2, prIchelle rahI AtI hai ? Ano artha zo ? pAchaLathI cAlyuM Ave che, mATe cAlavAja devuM? enuM mULa kAraNa tapAsavuM ja nahiM ? * zA kAraNathI cAlyuM Ave che? Ama nahi ane Ama kema karyuM ?' ityAdi jyAM sudhI vicAravAmAM na Ave, tyAMsudhI koipaNa kriyAnuM-koipaNa rivAjanuM rahasya samajavAmAM Aveja kyAMthI ? bAkI zAstrakAro to cokhkhI rIte pharamAvI gayA che ke gRhasthAe dharmamArgamAM dravyanA vyaya karavA hAya, te mukhyatayA sAdhAraNamAMja karavA, jUo.'Avidhi 'nA pR. 80 mAM kahevAmAM AvyuM che ke-- 66 dharmavyayazca mukhyavRttyA sAdhAraNa eva kriyate, yathA yathA vizeSavilokyamAnaM dharmasthAne tadupayogaH syAt / saptakSetrayAM hi yatsIdat kSetraM syAttadupaSTambhe bhUyAn lAbho dRzyate / " arthAt--mukhyatayA dharmane viSe vyaya sAdhAraNa khAtAmAM ja karavA, kAraNa ke jema jema vizeSa jovAmAM Ave, tema tema dharmasthAnamAM tenA upayoga thai zake, sAta kSetromAM je sIdA kSetra hAya, tene pASavAmAM ghaNA lAbha thAya che. AvI ja rIte ' dharmasaMgraha' nA pR-168 mAM paNa kahevAmAM AvyuM che - mukhyavRttyA dharmavyayaH sAdhAraNa eva kriyate, tasyAzeSadharmakArye upabhogAgamanAt / " arthAt mukhyatayA dharmane viSe vyaya sAdhAraNa khAtAmAMja karavA; kAraNa ke tenA tamAma dharmakAryomAM upabhAga thai zake che. "C ATalAja pATho nAuM, paraMtu aneka dharmagraMthomAM sAdhAraNanI puSTinA saMkhyAbaMdha pADo hovA chatAM ane vidvAna gaNAtA sAdhuo te pATho niraMtara vAMcatA hovA chatAM teo zrAvakone AvI kharI hakIkata samajAvavAmAM pAchA rahe che, enuM zuM kAraNa haze, te kaMI samajI zakAtuM nathI. eka taraphathI gAme gAma sAdhAraNano toTo, ane devaH Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .24 vyane durUpayoga dekhItI rIte thaI rahelo jovAya che, chatAM devadravyanI vRddhino upadeza Apavo ane je boliyonuM dravya sAdhAraNa khAtAmAM laI javAmAM eka lagAra mAtra paNa zAstrIya doSa na dekhAto hoya; te boliyonuM dravya paNa sAdhAraNa khAtAmAM laI javAmAM khoTI rIte bhavabhramaNano bhaya batAvavA bahAra AvavuM, e zuM jANI joIne lokone ADe mArge laI javA barAbara nathI ? kadAca koI ema dhAre ke je sAdhAraNa dravya vadhAravAmAM Avaze, to tenA lADu karIne, loko khAI jaze." to te khoTo bhramaja che. sAdhAraNadravya paNa devadravyanA jeTalo ja adhikAra dharAve che, e vAta pahelAM ApaNe joI gayA chIe. eTale ke-jema devadravyanA bhakSaNamAM pApa samAeluM che, tevI ja rIte sAdhAraNadravyanA bhakSaNamAM paNa pApa samAeluM ja che. sAdhAraNadravyano. e artha cheja nahiM, ke koI tenuM bhakSaNa karI jAya, te tene pApa na lAge. sAdhAraNadravyane sAta kSetramAM vAparavAnuM jaNAvyuM, temAM zrAvaka-zrAvikA paNa AvI jAya che; parantu te zrAvaka-zrAvikA kevAM ? jeo duHkhI hoya, avasthAthI hIna thaI gayAM hoya ane nirvAha mATe bIjuM kaMI sAdhana na rahyuM hoya tevAM; nahiM ke sArA sArA gRhastho teno upabhoga karI zake. vaLI upara kahyAM tevAM dAkhI zrAvaka-zrAvikAo paNa, saMgha Ape toja upayoga karI zake. sIdAtA koI paNa kSetramAM sAdhAraNa khAtAnA dravyane vyaya thai zake," e pAThaja batAvI Ape che ke-jeo nirAdhAra thaI gaela che -duHkhI che, teone saMgha Ape, to ja te tene vAparI zake. jUo zrAvidhi nA pR. 77 mAM Apelo pAThaH " sAdhAraNamapi dravyaM saMghadattameva kalpate vyApArayituM, na tvanyathA / saMghenA'pi saptakSetrIkArya evaM vyApArya, na mArgaNAdibhyo deyaM // " / arthAta-sAdhAraNadravya paNa saMghe ApyuM hoya, toja vAparavAne ka9pI zake, anyathA nahiM. vaLI saMghe paNa te dravya sAtakSetranA kAryamAMja vAparavuM joIe. yAcaka vigerene na ApavuM. A uparathI spaSTa dekhAya che ke-sAdhAraNadravyane paNa dareka vAparavAne adhikArI nathI. ucita ritIeja saMgha teno vyaya karI zake Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N : che. mAtra sAdhAraNadravya ane devadravyamAM eTaloja phaka che, vadravya mAtra deva saMbaMdhI- -maMdiranA kAryamAM AvI zake che jyAre dhAraNadravya sAte kSetromAM vAparI zakAya che. te sAte kSetromAM paNa je sIdAtAM hoya, temAM pradhAnatayA vyaya karavAno che, nahi ke jamavA jamADavAmAM. AvI rIte je khAtuM sAte kSetronuM poSaNa karI zakatuM hoya, te khAtAmAM dravyano vadhAro karavo, e vadhAre upayogI kahI zakAya. ane evI rIte te khAtAne poSavA mATe lokone sUcanA ApanAra athavA amUka varSothI cAlI AvatI rUDhImAM pheraphAra karavAnI bhalAmaNa karanArane bhavabhramaNano bhaya batAva, e zAstronA rahasyane nahi samajavAnuM ja pariNAma che. sAMbhaLavA pramANe ANaMdajI kalyANajInI peDhImAM devadravyano vadhAro che, ane tethI sAdhAraNa khAtAne poSavA tarapha tenA kAryavAhakonuM dhyAna kheMcAtAM temanI sUcanAthI siddhAcalajInI peDhInA kAryavAhako yAtrALuone devadravyamAM nahi bharatAM sAdhAraNa khAtAmAMja rakama bharavAnI bhalAmaNa kare che, tyAre zuM, te pramANe lokone cetavavAthI teo bhavabhramaNa karanAra thaze ? astu. - sArAMza-AkhA lekhano sArAMza eja che ke-rivAje hamezAM samayAnukULa pharatA AvyA che, ane pharI zake che. AratI-pUjA vigerenI bolIno rivAja, saMghanI kalpanA vALe che ane te rivAja khAsa kAraNasara paDelo che. vastutaH te rivAja suvihita Acarita nathI. ema hIravijayasUri mahArAja spaSTapaNe kahe che. vaLI devadravya karatAM sAdhAraNamAM vadhAro karavAthI sAte kSetronI puSTi thaI zake che. zrAvidhi, dharmasaMgraha, saMvadhatatati vigere graMthomAM devadravya ane sAdhAraNadravya-e bannenI vRddhi karavA tarapha sarakhI rIte dhyAna ApavAnuM jaNAvyuM che. temaja koI apekSAe sAdhAraNadravyane vadhAre mahattva ApeluM che. mATe je bolInI upaja devadravyamAM laI javAtI hoya, te bolInI upaja have pachI sAdhAraNa khAtAmAM laI javAno saMgha TharAva kare to te khuzInI sAthe karI zake che, ane tema karavAmAM lagAra mAtra paNa zAstrIya doSa jaNAto nathI. mATe dareka zahero ane Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 gAmonA saMghone bhalAmaNa karuM chuM ke-je DUbatI jaina samAjane bacA vavA mAgatA ho, sIdhI ke ADakatarI rIte devadravyanA bhakSaNathI lokone dUra rAkhavA cAhatA ho ane sAte kSetrone puSTa karI jaina samAjanA pratyeka aMgane phUleluM-phaLeluM jovA mAgatA ho, to A mahatvanA viSayane dhyAnamAM lyo, ane je satyamArga jaNAto hoya, te tarapha pravRtti karI tamArI AsapAsanA bIjA gAmonA saMghone paNa te pravRtti tarapha vaLavA bhalAmaNa karo. ATalI bhalAmaNa karI, A bIjI patrikAne ahiMja aTakAvuM chuM, ane have pachI nikaLanArI trIjI patrikAmAM Aja pramANe zAstronA pATho sAthe "devadravyanI vRddhi zI rIte karavI?" A mahattvane viSaya vAMcavAne utsuka rahevAno anurodha karI viramuM chuM. - patrikA . 3 - sooooooooo= - devadravyanI vRddhi zI rIte karavI? devadravya, gurUkavya, jJAnadravya ane sAdhAraNa dravya vigere dhArmika dravyonA aneka bhedo jovAmAM Ave che. A bhedono mukhya AdhAra dravya ApanAra manuSyanA saMkalpa upara rahelo che. je kavya, manuSya jevI saMkalpabuddhithI arpaNa kare che, te dravya te khAtAnuM gaNAya che. devane samarpaNa buddhithI apAyela dravya-vastu devadravya kahevAya che. tevIja rIte gurUdravya, jJAnadravya, ane sAdhAraNa dravyAdi mATe paNa samajavAnuM che. zAstrakAro paNa devadravyAdinI upara pramANeja vyAkhyA kare che. jUo vyavasatinI bIjI gAthAmAM kahyuM che-- " ohAraNabuddhIe devAINaM pakappiaMca jayA / dhanadhannamuhUM te tadartha rUTuM the" ? artha--avadhAraNa eTale nizcayavALI buddhithI devAdikane mATe Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 je dhana-dhAnyAdi vastuo jyAre kalpelI hoya ( tyArathI ) tene devAdinuM dravya jANavuM. kahevAnI matalaba ke jyAM sudhI koi paNa vastune ( drAdikane ) koi paNa kAryamAM samarpaNa karyAno dRDha saMkalpa karyo nathI, tyAM sudhI te vastu te khAtAnI thai zakatIja nathI. zAstromAM dRSTAnta che ke-dra mRga " nAmano brAhmaNa, ke je jaina hato; teNe prabhupUjAne mATe potAnI strI pAse bhojana taiyAra karAvyuM. bhojana taiyAra thayuM. evAmAM eka muni bhikSArtha tyAM AvI caDhyA. eTale te brAhmaNa, tenI strI ane tenI vArUNI nAmanI putrIe te bhojanamAMthI thoDuMka atyanta bhAvapUrvaka sAdhune paNa vhorAvyuM. pariNAme e traNee rAjakuLamAM utpanna thai aneka sukhanI prApti karI. pachI bhavAntare te traNee muktisukhane prApta karyuM. ( jAo--kanyalakSatiAnI mIjI gAthAnI TIkA. ) A zuM atAve che? eja ke, kAipaNa khAtAmAM kaMipaNa vastu arpaNa karIja dIdhI. evo nizcayabhAva nathI thayo, tyAM sudhI te vastu te khAtAnI gaNI zakAtI nathI, uparyukta brAhmaNe bezaka bhagavAnane naivedya caDhAvavA mATe bhojana taiyAra karAvyuM hatuM; parantu hajU te rasoi teNe bhagavAnane caDhAvI dIdhelI nahiM hovAthI--arpaNayuddhithI arpaNa karelI nahi hovAthI--teno khIjA koi kAryamAM vyaya karavAno te adhikArI hato. ane teTalA mATeja teNe te bhojana sAdhune vhorAvyuM. atyAre paNa joie chIe ke ghaNe sthaLe zAntismAtra thAyache, tyAre temAM mUkavA mATe naivedya khAsa svataMtra rasoDuM kholIne banAvavAmAM Ave che. ApaNe jANIe chIe ke-A svataMtra rasoi pUjAmAM mUkavA mATe taiyAra thAya che; chatAM paNa te rasoi-miThAI vigere khIjA paNa kAryamAM laI zakAya che, kAraNa ke-rasoI game teTalI manAvavAmAM Ave, parantu pUjA nimittanI to, temAMthI jeTalI bhagavAnanI AgaLa caDhAvAya che; teTalIja thAya che. hA, bhagavAnI AgaLa samarpaNa karI dIdhA pachI te vastu vAparavI kalpI zake nahi. AvAM aneka dRSTAntothI meM mArI pahelI ane bIjI patrikAmAM batAvI ApyuM che kejyAM sudhI koIpaNa vastumAM koipaNa khAtAne aMge samarpaNa muddhi thatI nathI, tyAM sudhI te vastu te khAtAnI thai zakatI nathI. AMgInA di Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 vase lAkhonuM jhaverAta bhagavAnanA aMga upara caDhAvavA chatAM, khIja divase AMgI utAratAMja te pAchuM potAne ghera lai javAmAM Ave che e zuM? eja ke-te jhaverAta kaMI bhagavAnane arpaNa karyuM nathI hotuM AvAM kAraNothIja huM mArI khIjI patrikAmAM paNa aneka dRSTAnto cuktio ane zAstrIya pramANothI batAvI cUkyo chuM ke " je dravya devadravya tarIke nirmANa thai cUkayuM che-ekatrita thai cUkayuM che; te te maMdirA ane mUrtiyA sivAya bIjA koi kAryamAM khacI zakAya nahiM, parantu je dravya hajI devadravyamAM AvyuMja nathI, ane je dravyane mATe kaMipaNa nizcaya thayA nathI; te dravya kyAM lai javuM, tene mATe saMgha cita lAge te mArga grahaNa karI zake che, atyAra sudhI saMgha te pramANe mArgo grahaNa karatA AvyA che ane tema karavAmAM koi paNa jAtanA zAstrIya khAdha paNa AvatA nathI. " : A patrikAmAM huM je kaMi kahevA mAguM chuM te devadravyanI vRddhi zI rIte karavI ? te saMbaMdhI che. devadravyanI vRddhinA upAyo jANavA pahelAM ' devadravyanI AvazyakatA " samajavI jarUranI che; parantu te saMbaMdhI huM mArI prathama patrikAmAMja khulAso karI gayo chuM ke mUrtinI sAthe devadraje mUttine svIzake tema cheja upayogI va gharane aMge rAca upayogI vastu vyane ati ghaniSTha saMbaMdha rahelA che, kAre che; temanAthI devadravya ' te niSedha thai nahi-kAraNa ke jyAM mUrti hAya, tyAM mRttine stuo joieja." sutarAM, eka gRhasthane potAnA racIlAnI jeTalI jarUra, teTalIja mUttine aMge tene onI jarUra rahelI che. athavA eka sAdhune potAnA cAritranI rakSAne mATe upakaraNo ( sAdhano) nI jeTalI jarUra, teTalIja mUrttine mATe tene upayogI vastuonI jarUra rahelI che. mUrttine mATe maMdiro karAvavAM, AbhUSAdi karAvavAM, prAcIna maMdironA jIrNoddhAro karAvavA ane koipaNa rIte thatI bhagavAnanI AzAtanAo dUra karAvavI-e vigere kAryo mATe devadravya khAsa jArUranuM che, emAM koithI paNa nA kahI zakAya tema nathI. ane teTalA mATe ja huM mArI prathama be patri Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAomAM jora-zorathI. devadravyanI AvazyakatA svIkArI gayo chuM. chatAM paNa keTalAko taraphathI evo kolAhala karI mUkavAmAM Avyo che kejANe huM devadravyano niSedhaka chuM, huM devadravyanI badhI Avakone baMdha karI derAsaro ane mUrjAiyone utthApavA mAguM chuM." AvA khoTA A kSepo karanArA jIvo pratye kharekhara huM bhAvadayAja lAvuM chuM. temanA binapAyAdAra kartavya mATe vizeSa nahiM kahetAM mAtra eTaluM ja kahIza ke-hAthakaMkaNane ArasInI jarUra hotI nathI. jeo mArI patrikAone dhyAna pUrvaka vAMcaze, temane svayaM satya hakIktanI khAtarI thatAM teo paNa evA asatya AkSepa karanArA pratye dayAja ciMtavaze. kahevAnI matalaba ke devadravyanI vRddhi mATe zAstrakAro je kathana karI gayA che, emAM koIthI paNa nA kahI zakAya tema cheja nahiM. zAstrakAroe devadravyanI vRddhi mATe keTaluM badhuM kahyuM che ? jUo-saMpatinI 66 mI gAthAmAM kahyuM cheH"jinnpvynnvuddddikr pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / vaDaMto jiNadavaM titthayarattaM lahai jIvo // 76 // " ' arthAta-jinapravacananI vRddhi karanAra ane jJAnadarzana guNonA prabhAvaka-evA jinadrayanI vRddhi karanAra jIva tIrthaMkarapaNAne prApta kare che. AvI ja rIte zrAvidhinA 74 mA pRSThamAM, zvasati (prasAraka sabhA-bhAvanagarathI chapAyela) nA 30 mA pRSThamAM, dharmaprahanA 167 mA pRSThamAM, saMatdhakaraNanA 4 thA pRSThamAM, garamAvoinA 71 mA pRSThamAM ane vanazuddhinA para mA pRSThamAM-vigere aneka granthomAM jinadravyanI vRddhi karanArane moTuM phaLa batAveluM che. zAstrakAro A pramANe mAtra vRddhinuM phaLaja batAvIne cUpa nathI rahyA, paraMtu temaNe devadravyanI vRddhino mArga paNa batAvyo che. arthAta vRddhi zI rIte karavI" e paNa batAvyuM che. jUo - Ama vaSinA pRSTha 71 mAM kahevAmAM AvyuM che - " vRddhiratra apUrvApUrvadravyaprakSepAdinAvaseyA / sA ca paMcadazakarmAdAnakuvyApAravarjanasamyavahArAdinA eva kAryA / avidhinA tu tadvidhAnaM pratyutaH poSAka sa " Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAta devadravyanI vRddhi apUrva apUrva vastuo nAkhavA vaDe karIne karavI. ane te paMdara karmAdAna tathA kharAma vyApArane choDIne sadvyavahAravaDe karIneja karavI. ( kAraNa ke ) avidhi vaDe karIne vRddhi karavAthI to ulaTo doSa lAge che. 30 tanaddhinA pRSTha 53 mAM lakhyuM cheH ucitAMzaprakSepAdinA kalAMtaraprayogAdinA vA vRddhimupanayan tIrthakaratvaM labhate jIvaH / " 66 arthAt--cita bhAganA nAkhavA vaDe karIne athavA ghareNuM vigere rAkhIne dhIravA vaDe karIne vRddhi karato jIva tIrthaMkarapaNAne prApta kare che. dharmasaMhanA pRSTha 167 mAM kahyuM cheH HH vRddhiratra samyagarakSaNApUrvA'pUrvadhanaprakSepAdito'vaseyA / vRddhirapi kuvyApAravarja sadvyavahArAdividhinaiva kAryA / " arthAt devadravyanI vRddhi, sabhyaprakAre rakSaNa ane apUrva-apUrva dhananA nAkhavA vaDe karIne jANavI. te vRddhi paNa kuvyApArane choDIne sadvyavahArAdi vidhipUrvakaja karavI. zrAddhavidhinA pRSTha 74 mAM paNa kahyuM cheH-- "" " vRddhiratra samyagrarakSaNApUrvA pUrvArthaprakSepAdinA avaseyA / arthAt--vRddhi sabhyaprakAre rakSaNa ane apUrva apUrva vyAdi ( vastuo vigere ) nAkhavA vaDe karIne jANavI. A vigere aneka graMthomAM devadravyanI vRddhi zI rIte karavI ? e batAvavAmAM AvyuM che. uparanA pATho uparathI ApaNe spaSTa rIte joi zakIe chIe ke-devadravyanI vRddhi bhaMDAramAM aneka prakAranI uttamottama vastuo nAkhavA-mUkavA vigere vaDe karIne karavAnI che. pachI te uttamottama vastuo ( dravyAdi ) game te nimitte bhaMDAra-maMdirane arpaNa karavAmAM Ave, parantu te devadravyanI vRddhi artheja gaNAya che. jUo devadravyanI vRddhi mATe kevAM kevAM kAryo karavAnuM zAstrakAro pharamAve cheH-- dharmasaMhanA pRSTha 245 mAM kahyuM cheH-- Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 devadravyavRddhyarthaM prativarSa endrI anyA vA mAlA yathAzakti mAyA, evaM navIna bhUSaNacandrodayAdi yathAzakti mocyaM / " arthAt--devadravyanI vRddhine mATe prativarSa indramALA athavA bIjI koI mALA yathAzakti grahaNa karavI. evaM navIna bhUSaNa ane caMdravo vigere mUkavAM. "" AvIja rIte zrAddhavidhinA pAMcamA prakAzamAM jyAM zrAvakonAM vArSika kRtyo gaNAvavAmAM AvyAM che. tyAM paNa kahevAmAM AvyuM che keH-- " jinadhanasya - devadravyasya vRddhirmAlodghaTTanendra mAlAdiparidhAnaparidhApanikAdhautikAdimocanadravyotsarpaNapUrva kArAtrikavidhAnAdinA / ( Ao-pRSTha 161 ) arthAt devadravyanI vRddhi mALA grahaNa karIne, iMdramALA paherIne, paherAmaNI ane dhotiyAM vigere mUkIne tathA dravya mUkavA pUrvaka AratI utAravAvaDe karIne karavI. upara batAvelA badhAe upAyo jo ke devadravyanI vRddhinA upAyo che; parantu te badhAe dareka samayamAM ekaja paddhatithI pracalita rahI zakyA nathI ane rahevAnA paNa nathI. kAraNa ke-temAMnA keTalAkomAM saMghe pheraphAra karelo jovAya che. dRSTAntamAM, iMdramALA vigerenA rivAjamAM saMghe pheraphAra karelo ApaNe pratyakSa anubhavie chIe, te pachI saMdhe dAkhala karelA melI vigerenA rivAjamAM paNa zA mATe pheraphAra na thai zake? A sivAya eka bIjI hakIkata paNa khAsa samajavA jevI che. ane te e ke--itihAsa e vAtane puravAra karI Ape che ke-maMdironI rakSAne mATe-tenA nibhAvane mATe koi koi sthaLe tenA anAvanArA athavA tyAMnA rAjAo taraphathI gAma paNa ApavAmAM AvelAM che, tema koi koi sthaLe vyApAra upara ke ghara dITha lAgAo nAkhyAnAM paNa dRSTAnto maLe che. jema-- rAjA siddharAje siddhAcalajIne mAra gAma ApyAM hatAM. hastiDInA rAjA vidagdharAje vAsudevAcAryanA upadezathI karAvelA maMdira mATe keTalAka lAgA karI ApyA hatA. tenA putra sammaTe te lAgAone majabUta karI ApyA hatA. pAlaNapuramAM pahelAM eka eka Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 guNapratye sopArIno lAgo hato; je lAgAthI roja solama sopArI maMdiramAM AvatI hatI. rANA zrIkuMbhakarNanA samayamAM ( saM. 1491 mAM ) zrIciMtAmaNipArzvanAthanI pUjA mATe delavADA ( mevADa ) ma mAMDavI upara 14 TaMkAno lAgo nAkhavAmAM Avyo hato. atyAre paNa udepuranA mahArANAjInI taraphathI aneka maMdironA sAdhana mATe jamIna maLelI maujUda che, tema rokaDa rakama paNa manyAja kare che. AvIja rIte pUrva dezamAM paNa ghaNAM maMdiro evAM che ke jeno nirvAha te te maMdirone maLelAM gAmo athavA AMdhelA lAgAothI cAle che. parantu gAma, garAsa ke lAgA, dareka gAmanA dareka derAsarone mATe maLyA hoya athavA maLI zake . evuM kaMI nathI. ane tethIja, game te derAsaramAM game te prakAranA ucita rivAjo tenA nirvAhane mATe dAkhala karavAmAM AvyA hoya, to tethI * te rivAja hamezAMthI cAlato Ave che, ane temAM pheraphAra thai zakeja nahiM; ' ema kahevuM nitAnta khoTuM che. ghaNI vakhata evuM paNa bane che. ke-eka rivAja eka sthaLe kaMI paNa kAraNasara dAkhala thayo. khIjA gAmavALAe tenuM anukaraNa karyuM; trIjAe karyuM-cothAe karyuM-khasa cAlyuM. varSo jatAM te rivAja sarvatra dAkhala thayo. pariNAme jANe ke te rivAja anAdikALathI cAlyo Avato na hoya, evuM thai gayuM. dRSTAnta tarIke-supana utAravAno rivAja. supana utAravAno rivAja navo dAkhala thayelo che, emAM koithI paNa nA paDAya ema nathI. ane tenuM pramaLa pramANa eja che kepahelAM kalpasUtra mAtra sAdhuoja vAMcatA ane sAdhvio sAMbhaLatI. tyAre zuM te vakhate supana utAravAmAM AvatAM hatAM ? nahi~ja. ataeva supana utAravAno rivAja navo dAkhala thayo che, e nirvivAda siddha che. anya ema ke--amuka varSo upara koI gAmamAM bhakti nimitte ke game te kAraNathI supana utAryAM. tenuM anukaraNa khIjAe karyuM. vadhatAM vadhatAM A rivAja eTalo badho vadhI gayo che, ke prAyaH gAmegAma supana utAravAmAM Ave che. paraMtu AthI koI ema kahe ke supanano rivAja anAdikALathI cAlyo Ave che-prAcIna che.' to te vAtane ApaNe zuM sAcI mAnI zakIzuM ? AthI huM te rivAja . Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 khoTo che. na joIe ?" ema kahevA nathI mAMgato, paraMtu mAruM kahevuM eja che ke, " bhale bhaktinA nimitte navA navA ucita rivAje dAkhala thAya, kintu vastugate vastune oLakhavI joIe. AvI ja rIte bolIno rivAja paNa hAla pracalita che. have te bolI bolavAno rivAja anAdikALathI cAlyo Ave che ke amuka varSothI dAkhala thayelo che ? ane te rivAjamAM pheraphAra thaI zake ke nahi; enuM madhyastha draSTithI avalokana karavuM joIe che. prAcIna rivAja che. " prAcIna rivAja che." ema kahIne bhadrika lokone bhUlamAM naja nAkhavA joIe. A bolInA rivAja mATe meM mArI pahelI ane bIjI patrikAmAM ghaNuM kahyuM che. te uparathI vAMcako joI zakyA haze ke - olI bolIne devadravyanI vRddhi karavAnuM vidhAna zAstromAM kyAMya paNe karavAmAM AvyuM nathI. vaLI A patrikAmAM paNa sAmAvo, ranazuddhi, dharmasaMprada, ane zraddhavidhi vigere granthonA pATho devadravyanI vRddhi saMbaMdhI ApavAmAM AvyA che, temAM paNa kyAMya bolI bolIne vRddhi karavAnuM kahevAmAM AvyuM nathI. AthI e spaSTa thAya che ke, bolI bolavAno rivAja zAstrIya rivAja nathI; kintu te rivAja, u. para kahevAmAM AvyuM te pramANe supana utAravAnI mAphaka saMghe dAkhala karelo che. prabhubhaktimAM ke evAM dhArmika kAryomAM AvA rivAjo niyamena hovA ja joIe, evo prabhuno hukama hoyaja nahi. ApaNe ApaNuM anukULatA jALavavAne mATe, prabhubhaktinA nimitte vikhavAda na thAya, evA koIpaNa kAraNa mATe game tema dhArA-dhoraNe bAMdhI zakIe chIe, ane temAM pheraphAra paNa karI zakIe chIe. jyAM Avo kaMI savAla ja nathI, tyAM AvA rivAje hetA paNa nathI. jUo-tIrthakaronAM janmAdi kalyANaka samaye IMdro ane devatAo utsava kare che. aneka prakAre bhakti kare che; parantu te utsava prasaMge-bhakti prasaMge koIpaNa vakhate kaMI paNa kAryanI bolI bolAyAnuM kyAMya lakhyuM che ? nA. zA mATe nahiM ? kahevuM ja paDaze ke-emanAmAM kaMI evo jhagaDo paDavAno prasaMgaja nathI-temane dravyavRddhi karavAnI jarUra ja nathI ke jethI-zakendra kahe huM bhagavAnane khoLAmAM lauM ane bIjA indro kahe, ame khoLAmAM laIe ? tyAM te saune pota potAnA adhikAra pramANe Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ja kAryo karavAnAM che. eTale temAM bolI hoyaja zAnI ? bolI to ApaNe tyAMja che ke-jyAM eka zeTha kaheze "huM pahelI pUjA karuM, to bIjo kaheze "huM zuM tenAthI ocho paisAvALo chuM te huM bIjI pUjA karuM ? pahelI pUjA karIne bhagavAnanI pUjAnuM phaLa eja laI jAya, eTale ame to vA khAtAja rahIe ne ?" AvI takarAronA nivAraNa mATe bolI sivAya bIjo upAya zo hoI zake ? jema, koI paNa kAryane samAdhAna mATe keTalAka loko cIThI nAkhe che. arthAta kaMI paNa kAryamAM be mato paDe che, athavA potAnA ja aMtaHkaraNamAM ema thAya che ke Ama karyuM ke Ama?" tyAre enA samAdhAnane mATee zaMkAnA nivAraNa mATe prabhunA khoLAmAM keTalAko cIThIo nAkhe che. temAM je cIThI pahelI Ave, te kAma karavA tarapha pravRtti kare che. AthI zuM cIThI nAkhavAno rivAja zAstrIya AjJAvALo kahevAya ? cIThI nAkhavAne badale, zaMkAnA nivAraNane mATe-tenA samAdhAnane mATe bIjo koI mArga levA cAhe, to zuM te na laI zake ? laI zake che. basa, Aja pramANe bhaktinAM kAryomAM kalezanA nivAraNane mATe bolIno rivAja dAkhala karelo che. ane tethI temAM pheraphAra paNa karI zakAya che. sutarAM te rivAja zAstrIya rivAja nathI, e siddha thAya che; ane tene TalA ja mATe paramaprabhAvaka, mahAna gItArtha akabarapratibodhaka zrImAnuM hIravijayasUri mahArAjane paNa kahevuM paDyuM che ke-"taiRvimAnane pratikramaNAdyAdezapradAnaM na suvihitAcaritaM, paraM vApi kvApi tadabhAve jinmavanAvinirvAhAmavera nivArAimarAthamiti"( hIra-praznottara, trIjo prakAza, 11 mo praznottara) arthAta-"tela vigerenI bolIthI pratikramaNa vigeremAM Adeza Apavo, e suvihitanuM Acarita nathI. paraMtu koI koI sthaLe e bolI sivAya jinabhavanAdina nirvAha thavo asaMbhava hovAthI te rivAjane nivAraNa karavo azakya che." zrIhIravijayasUri mahArAjanA uparyukta vAkyathI e siddha thAya che ke-bolIno rivAja, zAstrIya rivAja-bhagavAne pharamAvelo rivAja nathI. vaLI bolI bolavAnuM vidhAna koI paNa AgamamAM paNa upalabdha nathI. ApaNA bhaMDAromAM jema pIstAlIsa Agamo maujUda che, Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 tema pUrvAcAyanA banAvelA hajAro graMtho paNa vidyamAna che. chatAM paNa hajU sudhI eka paNa Agama ke eka paNa prAcIna granthamAMthI devadravyanI vRddhi mATe ke koI paNa kArya mATe belI bolavAnuM vidhAna bahAra AvatuM nathI, e zuM batAvI Ape che ? je pUjA-AratI vigere kAryomAM bolI bolavAnI khAsa prabhunI AjJA hatA, to zuM koI paNa AgamamAM bhASya-TIkA-cUrNa ke koI paNa prAcIna granthamAM A hakIkata na nikaLate ? parantu nathI nikaLatI, eja batAvI Ape che ke A rivAja prAcIna nathI, temaja prabhue tema karavAnuM pharamAvyuM paNa nathI. ane arvAcIna grantho, ke je granthonA racanAkALa vakhate te rivAja pracalita hoya, te granthomAM tevI hakIkta kadAcita lakhAI hoya, to tethI karIne te rivAja prAcIna ke zAstrIya gaNI zakAya nahIM. ane e to dareka mANasa samajI zake evI hakIkata che ke-je grantho je samayamAM lakhAya che, te granthomAM te samayanA rIta-rivAjono u. lekha jarUra karavAmAM Ave che. vIsamI sadInuM varNana lakhavavALo mANasa supana utAravAnuM ane te samaye bolAtI bolIyonuM temaja ghoDiyA-pAraNuM upara bolI bolIne oDhADAtA DajhananA Dajhana rUmAlonuM varNana lakhe, to tethI AjathI pacAsa, so ke baso-pAMcaso varSa pachInA vAMcanArA te hakIkatane zAstrIya mAnI le, athavA "anAdikAnathI Ama cAlyuM Ave che, mATe temAM ApaNAthI kaMI pheraphAra naja thaI zake," evI prarUpaNA kare, te te prarUpaNAne ApaNe sAcI kahI zakIzuM ? je hakIkata thoDI mudata uparaja banI hoya; chatAM te " cApaDImAM lakhAI eTale anAdinI ke prAcInaja hevI joIe. evuM mAnanArAnI zraddhA mATe zuM ApaNane Azcarya na thAya ? jyAM sudhI prAcInatAnAM prabaLa pramANe na maLe, ane jyAM sudhI evA prAcIna granthomAM evuM lakheluM na maLe ke-AmAM pheraphAra na thaI zake ? tyAM sudhI khAlI vAtothI koI mAnI zake kharo ? kAraNa ke mArI prathama patrikAthI ja meM mAruM e mantavya prakaTa karyuM che ke ke- bAlI bAlavI, e anAdikALathI cAlyo AvatA rivAja nathI. ane te zAstrIya rivAja paNa nathI, amuka va thI saMghe dAkhala karelo rivAja che. ane teTalA mATe e Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ belInuM dravya have pachI sAdhAraNa khAtAmAM laI javAna saMgha TharAva kare, to te khuzIthI karI zake che. temAM zAstrIya kaMI paNa bAdha nathI. A banne bAbatonI virUddhatAnAM jyAM sudhI Agamo ane prAcIna granthomAM prabaLa pramANo na maLe, tyAM sudhI tene khoTI mAnavAnuM kaMI paNa kAraNa jaNAtuM nathI. e navAI jevuM che ke-ApaNA bhaMDAromAM pIstAlIsa Agama ane pUrvAcAryonA hajAro grantho vidyamAna hovA chatAM eka mAtra zrAddha vidhinI eka paMktimAM AvelA usarSaNa zabdane AgaLa karI mArA uparyukta vicArone asatya TharAvavA prayatna thaI rahyo che. paraMtu te urpaNa zabdane zo artha thAya che ? jyAM jyAM utsarpiNa zabda Avelo che, tyAM tyAM tenA kevA kevA arthe karavAmAM AvelA che, ane utsarSaNa zabdanA arthamAM bolI bolavAnI gaMdha paNa Ave che ke nahi ? e badhI vAta bolI bolavAnuM vidhAna zrAddhavidhimAM che ke e nAmanA TesTamAM pravartakajI zrImaMgaLavijayajIe bahu laMbANathI batAvI ApI che, eTale enuM piSTapeSaNa na karatAM te TekTa barAbara dhyAna pUrvaka vAMcavAnI dareka mahAnubhAvone bhalAmaNa karuM chuM. te TrekaTa vAMcavAthI darekane jaNAI Avaze ke-utsarSaNa zabdano artha belI belavI" evo koI kozamAM nathI ke koI granthamAM paNa karavAmAM Avyo nathI. tema tevo artha thaI paNa zakto nathI. eka vadhu Azcarya. vaLI koI to vidhinA saraLa zabdane karSiLIvAnI sAthe sarakhAvI "bolI belavI" evo artha kADhavAno prayatna kare che. paraMtu navAI jevo viSaya che ke-tema karavA jatAM ulaTI masIda koTe vaLagyA jevuM thAya, e vAtuM nathI. "usarpiNIkALa" no artha zo che ? "je kALamAM rUpa-rasa-dha-spazenI vRddhi thAya, e kALane utsarpiNI kALa kahevAmAM Ave che." A vAta jenazailInuM coDuM paNa jJAna dharAvanAra eka bALaka paNa samajI zake che. tyAre have A "utsarpiNuM kALa" nI sAthe "thosvaLapUrvArAtrividhAnAddhinA' e pAThano saMbaMdha ja zo che ? zuM utsarpiNI kALa" no artha "je kALamAM rUpa-rasa-gaMdha-sparzanI bolI bolAtI hoya" evo karavA mAge che ? zuM koIpaNa kALamAM rU5-rasa Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 gaMdha-sparzanI bolI bolAtI koIe sAMbhaLI che ? A tattvajJAne to kaMI navuMja ajavALuM pADyuM ! trikALamAM paNa na banI zake-game tevAnI paNa buddhimAM na AvI zake, evuM A tattvajJAna kone Azcarya utpanna nahi kare ? astu, AkAzamAM caDhavA mATe dhaMvADAno Azraya levA jevA A prayA mATe kone navAI nahi lAge ? devadravyanI vRddhine mATe AvA aneka rivAje navA dAkhala thAya che, ane jUnA dhIre dhIre vilaya pAme che. arthAt je samayamAM, je kSetramAM devadravyanI vRddhinAM je sAdhano anukULa jaNAya, te samayamAM te kSetramAM te sAdhano kAmamAM levAmAM Ave che, ane temAM pheraphAra paNa saMgha karatoja Ave che. bhAvanagaramAM cAMdInA rathano nakaro 5helAM 5 rU. hato, te ghaTADIne saMghe 25 karyA che. AvI ja rIte bIje paNa jyAM jyAM ratha, pAlakhI, AMgI, mukuTa vigere navI cIjo taiyAra thAya che. tyAM tyAMno saMgha tyAMnA saMyogone anukULa judo judo nakaro karAve che. athavA kAraNavazAta temAM pheraphAra paNa kare che. AthI koIe ema nathI samajavAnuM ke-AvI rIte rivAjomAM pheraphAra karanAra siMgha athavA tema karavAno upadeza karanAra Avakano bhAMganAra gaNAya che. je e pramANe rivAjomAM pheraphAra karanAra manuSya AvakanA bhAMganAra gaNAtA hoya, to to atyAra sudhImAM saMkhyAbaMdha rivAjomAM pheraphAra karavA badala keTalAe saMgho ane AcAryo AvakanA bhAMganAra thaI jAya. are, khuda jeo "rivAjomAM pheraphAra naja thaI zake." evo siddhAnta prarUpe che, temaNe pote atyAra sudhImAM keTalAe rivAjomAM pheraphAra karavAno upadeza ghaNAM gAmomAM Apyo che, ane koI koI maNe pheraphAro karAvyA che paNa kharA. to pachI teo pote A niyamane bhoga thaI paDe ke nahi ? eno vicAra vAcakoe svayaM karavo joIe che. paranuM vatataH tevuM kaMI che ja nahiM. bolI bolavA jevA rivAjemAM pheraphAra karavAthI Avakano bhAMganAra thaI zakatuM nathI. jeo evA rivAjone pheravavAmAM Avaka bhAMgyAnuM pApa batAve che, teo vyakatinI A gAthAno Azraya le che - Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 " AyANaM jo bhaMjai paDivannadhaNaM na dei devassa / garahaMtaM covikkhai sovi hu paribhamai saMsAre // 1 // paraMtu A gAthAno vAstavika artha zo che, te joIe. pahelAM zabdArtha jUo:- AyANaM AdAnane (bhADAne) jo bhaMjai paDivanadhaNaM bhAMge che pratipanna (kabUlelA-kahelA) dhanane garahaMtaM Ape devassa devanA dUSita karatAne ane . uvikkhaha upekSA kare che, sovi te paNa nizca . paribhamai * = paribhramaNa kare che, saMsAre = saMsAramAM. A eno zabdArtha thayo. have eno artha barAbara goThavIne jeie-deva saMbaMdhI AdAnane (bhADAne) je bhAMge che, svIkAra karela-kabUlela dhanane Ape nahi, ane (devadravyane) dUSita karavAvALonI upekSA kare, te nakakI saMsAramAM paribhramaNa kare che. AmAM bolInA ke koIpaNa jAtanA rivAja saMbaMdhI zuM kaMI AvyuM ? je nathI AvyuM, to pachI A pAThane AgaLa karavAthI zI kAryasiddhi ? vaLI dravyanatinA TIkAkAre paNa mAyALano artha zo kyoM che ? te jUo-grAmiti cAlyA-mAvAne tRNTIBdavA levAhita mATe ja anari-arthAta TIkAkAra to gALa zabdathI devasaMbaMdhI (devadravyanA makAna saMbaMdhI) bhADuMja artha kare che. ThIkaja che, huM ATaluM bhADuM ApIza" evuM svIkAra karyA pachI te na Ape- tene bhAge to te saMsAraparibhramaNa kare; e dekhItuMja che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 uparanI gAthA vanazuddhinA pRSTha. 49 mAM paNa che. - zuddhimAM te gAthA A pramANe ApI che - AyANaM jo bhaMjai paDivannaM dhaNaM na dei devassa / nassaMtaM samuvekkhai sovihu paribhamai saMsAre // 55 // A gAthAno artha upara ApI cUkyo chuM, chatAM vizeSa spaSTatAnI khAtara lakhavuM jarUranuM che ke-uparanI gAthAmAM traNa jaNane saMsAraparibhramaNa karanAra kahyA che. 1 AdAnane bhAMganAra, 2 pratipannakabUlela dhanane nahiM ApanAra ane 3 nAza thatAnI upekSA karanAra. A traNenI TIkAkAre je spaSTArtha karyo che, te A che - (1) AdAnane bhAMganAra-rALAmAlyAlivitIrthakSetramAhi ja mana suMti-arthAta-rAjA ke maMtrI vigeree Apela kSetra, ghara, hATa ke gAma vigerene je bhAMge athavA lepa kare te. (2) kabUlela dhanane nahiM ApanAra-riyALa pitrAsa caM zA dharmanimittmetaavddaasyaamiiti kalpitadravyaM na dadAti na vitarati devAya / arthAta-pitA vigerenA karatAM athavA pote dharmanA nimitte "huM ATaluM ApIza" e pramANenI kalpanA kareluM-kabaleluM dravya na Apedeva nimitte na vAvare te, " - (3) nAza thatAnI upekSA karanAra-navAnAdimeva kIymaanN taciMtakabhakSaNAdinA kenacitprakAreNa, yo yatkariSyati sa tatphalamavApsyatIti buddhyA samupekSate, na pratijAgarti sAmarthya satItyadhyArya, so'pi / arthA-je AdAna vastuo hoya (upara kahI te) teno, tenI rakSA karavAvALAnA bhakSaNa vigere karavAthI ke bIjA koI paNa prakare nAza thato hoya, paraMtu sAmarthya hovA chatAM "je karaze, te tenuM phaLa pAmaze." evI buddhithI tenI upekSA kare ane jAge nahiM. ( dhyAna na Ape), te paNa. A traNe bAbatonA TIkAkAre karelA spaSTa artho uparathI evuM kaMIja nikaLatuM nathI, ke "rivAjomAM pheraphAra kare, te saMsAraparibhramaNa kare. chatAM "rivAjomAM pheraphAra na thaI zake" A vAtanI puSTimAM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 uparyukta gAthA-te paNa khulAsA vAra arthe ApyA sivAyanI gAthAAgaLa karavAmAM Ave che, e navAI upajAve che. A prasaMge eka bIjo paNa khulAso karavo jarUra samajuM chuM ane te e che ke-rzanazuddinI upara ApelI gAthAmAM AvelA gavAna zabdano khulAso karatAM avazya kahyuM che ke-kSetra-ghara-hATa ane prAmAdine bhAge-lepe te saMsAra paribhramaNa kare." paraMtu tethI koIe ema nathI samajavAnuM ke vadravyanI vRddhi mATe kSetraghara-hATa ane grAmAdi rAkhavAM ja joIe athavA na hoya to navAM banAvavAM." devadravyanI vRddhi mATe AvAM kAryo karavA mATe upadeza ApavAnI paNa sAdhune manAI ja karavAmAM AvI che. jUo zrAvidhinA pRSTa 74 mAM devadravyanA vinAzanI upekSA karanAra sAdhune paNa jyAre anaMtasaMsArI batAvavAmAM AvyA, tyAre tyAMja e zaMkA karavAmAM AvI che ke-"matha tridhA pratyArathatisAvathI trirakSAyAM che nAmAvavA?arthAta karavuM, karAvavuM ane anumodavuMe traNe prakAranA pApathI nivRtta thayelA sAdhune devadravyanI rakSAno zo adhikAra ?" Ano uttara ApavAmAM Avyo che ke - " yadi rAjAmAtyAdyabhyarthanapurassaraM gRhahaTTayAmAdikAdAnAdividhinA navamutpAdayati, tadA bhavati bhvdvivkssitaarthsiddhiH| yadA tu kenacidyathAbhadrakAdinA dharmAdyarthaM prAgvitIrNamanyadvA jinadravyaM vilupyamAnaM rakSati tadA nAbhyupetArthahAnirapitu vizeSataH puSTireva samyag jinAjJArAdhanAt / " arthAta-je rAjA ke amAtya vigerene prArthanA karIne temanI pAsethI ghara-hATa-gAma vigere grahaNa karavA vaDe karIne navuM pedA kare, tyAre tamArA dhArelA (doSa lAgavo, te) arthanI siddhi thaI zake; paraMtu jo koI bhadrika purUSe pahelAM Apela hoya te athavA bIjuM koI jinadravya nAza thatuM hoya, tenI rakSA kare, to tethI icchita arthanI hAni thatI nathI. arthAta-kaMI doSa lAgato nathI, balka vizeSa puSTija thAya che. kemake samyapha prakAre jinezvaranI AjJAnI ArAdhanA thAya che tethI. uparanA arthathI spaSTa samajAya che ke devadravyanI vRddhine mATe gAma-hATake kSetrAdi ApavAno upadeza kare, e sA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 dhune mATe bilakula niSiddha che. sutarAM, devadravyanI vRddhi mATe tevAM sAdhane navAM utpanna karI zakAya nahiM, hA, potAnI meLe koI gRhastha tevI vastuo Ape, to khuzIthI devamaMdiro-mUrtiyonA sAdhana mATe teno upayoga thaI zake ane te vastuono nAza thato hoya, te sAdhu ke gRhastha-koIthI tenI upekSA karI zakAya nahiM, ane kare to jarUra pApano bhAgI thAya. atyAra sudhInA vRttAnta uparathI devadravyanI vRddhinA upAyo zAstrIya draSTie ApaNe sArI peThe joI gayA. temAM paNa eka vAtano khulAso hajU paNa karavAnI IcchA thAya che. ane te eke-sauthI pahelAM devadravyanI vRddhinA je upAyo batAvavAmAM AvyA che, temAM vanazudinA pAThamAM "vAtarakolinA vA? ema paNa kahevAmAM AvyuM che. arthAtu ghareNuM rAkhavA pUrvaka devadravya vyAje dhIrIne paNa devadravyanI vRddhi karavAnuM kahyuM che. AnI sAthe bIjA zAstrakAro kyAM sudhI maLatA thAya che, te ApaNe joIe. je ke-devadravyanI vRddhine mATe sauthI sArAmAM sAro ane sarva sAdhAraNa upAya te "apUrva-apUrva vastuo (dravya) nAkhavAno kahya" teja che, ane ApaNe pahelAM joI gayA chIe tema-paMdarakarmAdAna ane vyApArane choDIne savyavahArathI ja devadravyanI vRddhi karavAnI che; paranta zraddhAdhikAranA kahevA pramANe keTalAka AcA ne evo paNa mata che ke-zrAvakone choDIne bIjA koInI pAsethI vadhAre kiMmatanuM ghareNuM grahaNa karIne vyAje dhIrIne paNa devadravyanI vRddhi karavI ucita ja che. jUo-zrAvidhinA pRSTha 74 mAM zuM kahyuM che - ___" kecittu zrAddhavyatiriktebhyaH samadhikagrahaNakaM gRhItvA kalAMtareNApi taskRddhi taiivecAdu" Ano artha ApaNe upara joI gayA. AvI ja rItano pATha AramakoinA pRSTha 71 mAM paNa ApavAmAM Avela che. bIjI rIte sAmavopanA pRSTha 68 mAM kahyuM che -"revacaM cAra na kahyuM "devadravya vyAje na grahaNa karavuM ? A zuM batAve che ? eja kedevadravya vyAje dhIravuM joIe nahi. tema chatAM paNa kadAcita vyAje Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ApavuM paDe, to keTalAka AcAryonA mata pramANe zrAvakane choDIne bIjAne adhika kiMmatanuM ghareNuM vigere rAkhIne vyAje dhIravAnuM eTalA mATeja kahyuM che ke--tema karavAthI koi paNa vakhata devadravyanI mUla 2kamano nAza thavAno prasaMga Aveja nahiM. devadravyanI vRddhi mATe zAstrakAroe keTalo badho gaMbhIra vicAra karelo che; e uparanA tamAma vRttAntathI samajI zakAya che, ane e to kharUMja che ke--devadravyanI vRddhi maMdirA ane mUrtiyonAM sAdhano mATe karavAnI che. nahi ke tene rAkhI mUkavA mATe. dravya e saMsAramAM sAdhana che; nahi ke sAdhyuM. gRhasthone mATe paNa Aja niyama lAgu paDe che. je gRhastho dravyane sAdhana tarIke na gaNatAM sAdhya tarIke gaNI rAkhe che, te gRhasthonuM dravya nakAmuMja che. jyAre gRhasthone mATe paNa A sthiti che, to pachI dhArmikadravyone mATe e vAta khAsa dhyAnamAM rAkhavAnI hoya emAM navAI jevuM zuM che? parantu A niyama jo dhyAnamAM rakhAto hoya, to Aja mevADa-mAravADa ane evAM khIjAM sthAnomAM hajAro jinamaMdiro jIrNa thai rahyAM che, maMdironI aMdara jhADa ugI rahyAM che, mUrtionA upara mela caDhI rahyo che, aneka tIthaibhUmiyomAM mhoTI AzAtanAo thai rahI che, e badhuM jovAno ApaNane prasaMga maLe kharo ? are, eka derAsaranuM dravya pAsenA khIjA derAsaranA jIrNoddhAra mATe paNa kharacavAmAM muzkelI ubhI thatI hoya, e devadravya sAdhana tarIke che ke sAdhya tarIke ? eno khyAla vAcako svayaM karI zakaze. molIo ane evAM keTalAMka khIjAM sAdhano dvArA devadravyano vadhAro karI karIne navAM navAM makAno caNAvAya; sonA-cAMdInA vyApAro khelAya, lono levAya, mIlomAM rUpiyA dhIrAya, hajAronA kharace mhoTI mhoTI peDhIo calAvAya ane korTomAM kezo laDIne hajAro khalake lAkho rUpiyA vakIla-merIcharone khavarAvAya, parantu upara kahyA pramANe hajAro maMdironA jIrNoddhAro tarapha koInuM dhyAna paNa na jAya, e devadravyanI vRddhino durUpayoga nahi to khIjAM zuM che? devadravya uparano asAdhAraNa moha nahi to khIjuM zuM che? huM eka vakhata kahI gayo chuM kedevadravyanI vRddhi devamaMdiro ane mUttionA sAdhana mATe thavI joie Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 paNa jo te hetu na sacavAya, to pachI te vRddhino arthaja zo ? vaLI vRddhi paNa ucita rItieja thavI joie-bhagavAnanI AjJA pramANeja thavI joie. je devadravyanI vRddhi mATe A patrikAmAM atAvyA pramANe zAstrakAroe tIrthaMkarapaNAne prApta thavAnuM phaLa atAvyuM che, te- devadravyanI vRddhi paNa jinezvaranI AjJArahita-mohayukta rIte karavAne zAstrakAra cokhkhI nAja pADe che. balke tevI ( AjJArahita ) vRddhi karanArane to bhavasamudramAM DUbanAraja jaNAve che. jAo bhagavoSanA pRSTha 71 mAM kahyuM cheH-- "jiNavara ANArahiaM vaddhAraMtAvi kevi jiNadavvaM buti bhavasamudde mUDhA moheNa annANI // 1 // " arthAt--jinezvaranI AjJA rahita jeo devadravyanI vRddhi paNa kare che, teo mUDha-ajJAnI mohavaDe karIne bhavasamudramAM DUbe che. AvIja rIte saMvopalatinA pRSTha 51 mAM saMoSapraraLanA pRSTha 4 mAM, ane dharmasaMdanA pRSTha 167 mAM--vigere aneka dharmagranthomAM paNa lakhavAmAM AveluM che. ane e to kharIja vAta che ke-je devadravyanI vRddhi kevaLa 5ramAtmAnI bhakti nimitteja karavA mAMgatA hoie, te vRddhimAM mamatva ke moha hovoja kema joie ? ane je vRddhimAM vRddhinA kAraNamAM kevaLa moha ne mamatvaja bhareluM hoya, te vRddhi-vRddhinuM kAraNa samucita kahIja kema zakAya? zAstrakAro ATaluMja kahIne nathI aTakyA. parantu evA keTalAMka kAryono ullekha paNa karI batAvyo che ke, je rastethI devadravyanI vRddhi karavI, e jinezvara bhagavAnanI AjJAthI bahAra che. jAo--saMjoSakSakSatinI 66 mI gAthAnI TIkAmAM kevo sarasa ullekha karavAmAM Avyo che?-- " AjJArahitaM vardhanaM caivam - yathA zrAvakeNa devasvavRddhaye kalpapAlamatsyabandhakavezyAcarmakArAdInAM kalAntarAdidAnam / tathA devavittena vA bhATakAdihetukadevadravyavRddhaye yaddevanimittaM sthAvarAdiniSpAdanam / tathA mahArghAssi vikrayeNa bahudevadraviNotpAdanAya gRhiNA yaddevadhanena samardhadhAnyasaMgrahaNam / tathA devahetave kUpavATikAkSetrAdividhAnam / tathA zulkazAlA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 diSu bhANDamuddizya rAjagrAhyabhAgAdhikakarotpAdanAdutpannena dravyeNa jinadravina vRddhinA jinavarAhim . (pRSTha para) " arthAta-AjJArahita devadravyanI vRddhi AvI rIte che. jema kedevadravyanI vRddhi mATe zrAvake kalavAra (dArU vecanAra-kalAla) macchImAra, vezyA ane camAra vigerene, vadhAre kiMmatanI vastu rAkhIne, paNa vyAje dhIravuM, tathA devadravya vaDe bhADA vigere dvArA devadravyanI vRddhi karavA mATe devanimitte makAna vigere banAvarAvavAM, ane moMghavArInA vakhatamAM vecavA vaDe bahu devadravya utpanna karavA mATe devadravya vaDe sauthuM dhAnya saMgrahIta karavuM, vaLI devanimitte kUvA, vADI, khetara Adi karAvavAM ane jagatanA sthaLe karIANane uddezIne rAjAe TharAvela karamAM vadhAro karAvIne te vadhArA vaDe devadravyanI vRddhi karavI. A badhI rIto jinezvaranI AjJAthI rahita che. A ane AvAM bIjAM kAryone zAstrakAro bhagavAnanI AjJAthI rahitaja jaNAve che. tyAre have ApaNe samajI zakIe chIe ke-devadravyanI vRddhi mATe vartamAnamAM je dhamAdhama ane pravRtti cAlI rahI che, temAMnI keTalIka rIto zAstranI AjJAhitaja che ane e te A paNI buddhi paNa kabUla kare che ke-devadravyanI vRddhi mATe AvA anucita vyavahAro zA mATe hovA joIe ? je vyavahAro potAne mATe paNa nahi karavAne gRhasthone vAraMvAra upadeza karavAmAM Ave che, teja vyavahAro devadravyanI vRddhine mATe karavAmAM Ave, e kevI vicitrapravRtti! AvI pravRttiyothI-AvA mArgothI thatI devadravyanI vRddhi e avidhipUrvakaja vRddhi che. ane avidhipUrvaka karelI devadravyanI vRddhino to zAstrakAro nAza ja batAve che. vyakti nI 8 mI gAthAnI TIkAmAM kahyuM che - " avidhinA ca vihitA kAlAMtare samUlaM caityAdidravyaM vinAzayati / catA- anyAyopArjitaM dravyaM daza varSANi tisstthti| prAre ja jovA varSe samUra vinayati'. ? arthAta-avidhithI karelI vRddhi, kAlAntare mUlasahita devAdhidra Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 vyano nAza kare che. kAraNa ke anyAyathI utpanna karela dravya dasa varSa rahe che, ane sola varSa thatAM te te mUlasahita nAza pAme che. mahAnubhAvo! lagAra uparanA pATha upara dhyAna Apo. eka de. rAsara AjathI so varSa upara banyuM hoya, te derAsaramAM hamezAM thatI jatI dravyanI vRddhinA pramANamAM atyAre keTaluM dravya hovuM joIe ? chatAM koIe so varSano hisAba cokhI rIte kyAMya joyo ? seMkaDo varSothI cAlatI moTI moTI peDhIonA koIe jUnA hisAbo joyA ? mULa mUDI keTalI hatI ? ane atyAra sudhI tenI zI zI vyavasthAo thaI, enI koIne paNa khabara paDI ? tyAre AvI avasthAmAM loko evI kalpanAo kare ke-avidhi pUrvaka devadravyanI vRddhi karavAnAM A pariNAme AvyA to temAM khoTuM zuM che ? sAMbhaLavA pramANe amadAvAdathI laI karIne muMbaI sudhImAM devadravyanI lagabhaga nevu lAkhanI lona levAelI che. have dhAro ke te nevu lAkhanA pacAsa lAkhe na maLatA hoya, to e cAlIsa lAkha rUpiyAno nAza thayo gaNAya ke nahi ? ane thayo, to te avidhithI utpanna karelA dravyanuM pariNAma kahIe to zuM khoTuM che ? aeva vAraMvAra kahevAmAM Ave che ke-devadravyanI vRddhi paNa vidhipUrvaka-moha-mamatva rahita ane dravya-kSetra-kALa-bhAvane oLakhIneja karavI joIe che. zAstrakAro paNa dravya-kSetra-kALa-bhAvane joI ne ja kAma karavAnuM kahe che. jUo vyavatinI 8 mI gAthAnI TIkAmAM AgaLa vadhIne TIkAkAra zuM kahe che. " yato loke'pi kRSiNavANijyasevAbhojanazayanAsanavidyAsAdhanagamanaM vaMdanAdikaM ca dravya-kSetra-kAlAdividhinA vihitaM pUrNaphalavat, nAnyathA / ' arthAta-lokomAM paNa khetI, vyApAra, nokarI, bhojana, zayana, Asana, vidyAsAdhana, gamana ane vaMdanAdika dravya-kSetra-kALa vigere vidhine anusarIne karyuM hoya, to ja te saMpUrNa phalane Ape che, anyathA ApatAM nathI. - A uparathI joI zakAya che ke-zAstrakAra pratyeka kAryamAM dravyakSetra-kALa-bhAva upara dhyAna ApavAnuM pharamAve che. ane zAstromAM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAM aneka dRSTAnto paNa maLe che ke-mahAna purUSone paNa dravya-kSetra kALa-bhAva pramANe potAnI pravRttio pheravavI paDI che. gautamasvAmI ane kezIgaNadhara jyAre maLyA ane cAra tathA pAMca mahAvrato sabaMdhI vicAra cAlyo, tyAre pariNAme kezIgaNadhara pArzvanAtha bhagavAnanA saMtAniyA hoI cAra mahAvrata dhAraNa karavAvALA hovA chatAM dravyakSetra-kALAdine anusarIne pAMca mahAvrata vigereno ( vigeremAM-paMcaraMgI kapaDAMne badale sapheda kapaDAM, be pratikramaNane badale pAMca pratikamaNa-vigere paNa AvI jAya che.) svIkAra karyo, ane e paNa kharuM che ke-samaya samayanI kriyA samaya samaya upara hoya, toja te zobhA ApI zake che. rAmanuM nAma bhale uttama che. paraMtu vivAhanA prasaMge pAMca-pacIsa mANaso "rAma bolo bhAI rAma" "rAma bolo bhAI rAma" karatAM karatAM lagnavALAne tyAM jAya, to temanI buddhi mATe lokere kismata AMkI zake kharA ? ata eva samajavuM joIe che ke-pratyeka kAryamAM-pachI te vyAvahArika kArya hoya yA dhArmika-dravya-kSetra kALabhAva upara avazya dhyAna ApavuM joIe che. ane e pramANe dhyAna ApIne jeo kAryo kare che, teoja jagatamAM prazaMsA pAme che, eTaluM ja nahi paraMtu potAnI unnati paNa karI zake che. amuka samaye amuka kriyA thaI hatI, mATe amAre paNa ryA ja karavI joie, e narI ajJAnatA nahi te bIjuM zuM ? sArAMza-AkhA lekhano sArAMza eja che ke-devadravyanI AvazyakatA jarUra che. maMdiro ane mUrtinI rakSAne mATe devadravyanI vRddhi karavI ja joIe. paraMtu te devadravyanI vRddhi zAstromAM kahyA pramANe vidhipUrvaka karavI joIe. avidhipUrvaka karelI vRddhi mUla sahita devadravyane nAza kare che. eTaluM ja nahi paraMtu Atmaprabodha, saMbodhasaptati, saMbodhaprakaraNa bhane dharmasaMgraha vigerebhA / pramANe jinavaranI AjJArahita avidhipUrvaka devadravyanI vRddhi karanAra saMsArasamudramAM DUbe che, chevaTa-uparanI tamAma hakIkta upara dhyAna ApIne ja devadravyanI vRddhi karavA tarapha pravRtti karavI joIe; tema pUjA Arati vigere bolInuM dravya sAdhAraNa khAtAmAM laI javAmAM lagAra paNa zA Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 strIya bAdha che ja nahi, e saMbaMdhI paNa pUrato vicAra karavo jeie che, eTaluM kahI viramuM chuM; ane devadravya saMbaMdhI vizeSa mAhitI mATe mArI have pachI nikaLanArI cethI patrikA vAMcavAne utkaMThita rahevAnI bhalAmaNa karuM chuM. patrikA naM. 4 upasaMhAra atyAra sudhI traNa patrikAo dvArA huM "devadravya saMbaMdhI mArA vicAro" batAvI cUkyo chuM. have A viSayane huM upasaMhAra karIza. mArI patrikAomAM "devadravya" kone kahevuM? e savAlathI laI karIne devadravyanI vRddhi, tenA upAyo ane tene vyaya zAmAM karavo? e vigere, A viSayane lagatA nhAnA moTA jeTalA prazno ApaNI buddhithI upasthita thaI zake, te badhAonuM samAdhAna zAstrIya ane vyAvahArikadraSTie meM karyuM che. mArI te patrikAone madhyastha draSTithI vAMcanAra koI paNa vAcaka joI zakaze ke-meM mArA vicAromAM saMpUrNa rIte mUrtinI-maMdironI ane devadravyanI AvazyakatA svIkArI che. mAtra, meM jainasamAjane je kaMI vizeSa bhalAmaNa karI hatI ane karUM chuM te eja ke--pUjA-AratI vigere prasaMgamAM belI belavAne rivAja saMghanI kalpanAno rivAja che, ane teTalA mATe saMgha te beliyothI utpanna thatuM dravya have pachI sAdhAraNa khAtAmAM laI javAno TharAva kare, to te khuzIthI karI zake che, emAM zAstrIya khAdha lagAre nathI. mArI A mAtra sUcanA hatI. je vakhate meM samAjane A sUcanA karI hatI-bIjA zabdomAM kahuM -je vakhate A sUcanAvALo prathama lekha meM vartamAna patromAM bahAra pADyo, te vakhate mane svamamAM paNa khyAla nahiM hato kemArA A vicAro tarapha samAjanuM ATaluM badhuM dhyAna kheMcAze. ane devadravya saMbaMdhI mArA vicAro nI patrikAo upara patrikAo mAre Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAra pADavI paDaze. paraMtu manuSya dhAre che zuM ane thAya che zuM pariNAma e AvyuM ke-mArA lekha tarapha keTalAka mahAtmAzrIonI dhyAna kheMcAyuM. game te kAraNe paNa eka mahAtmAzrIe mArA vicAro ekAeka pAchA kheMcI levA saMbaMdhI vagara pramANo Ape mane sUcanA karI. paraMtu mArA vicAro upara makakama rahyo, ane "jyAM sudhI zAstrIya purAvAothI mArA vicArone khoTA na TharAvI ApavAmAM Ave, tyAM sudhI mane mArA vicAro pheravavAnuM kaMI paNa kAraNa nathI." ema draDhatApUrvaka mAre mAro nizcaya bahAra pADavo paDyo. bIjI tarapha mArI prathama patrikAnI hajAro nakalo jainasamAjamAM vaheMcAI ane mane jyAre ema mAlUma paDyuM kehajU samAja, A viSayamAM vadhAre ne vadhAre jANavAnI IcchA dharAve che, tyAre meM "devadravya saMbaMdhI mArA vicAronI bIjI be patrikAo, zAstranA prabaLa purAvAo ane samaya samaya upara banelA aitihAsika prasaMgonA dAkhalAo ApIne bahAra pADI. huM A upasaMhArane lakhI rahyo chuM, tyAM sudhI paNa mArA vicArone khoTA TharAvanAra eka paNa samucita pramANa batAvavAmAM AvyuM nathI. mAtra je kaMI zrAddha vidhinuM pramANa (?) ApIne keTalAko potAnI vAtane sAcI TharAvavA prayatna karI rahyA che, teno te artha ja khoTa karavAmAM Avyo che; e vAta meM mArI bIjI patrikAmAM tathA pravartaka zrImaMgaLavijayajIe "bolI bolavAnuM vidhAna zrAddhavidhimAM che ke ?' e nAmanI potAnI patrikAmAM sArI rIte batAvI ApI che. e uparathI samAjanA samajavAmAM AvyuM haze ke-zrAvidhi nA kuLotsarjaLapUrvavarAtrividhAnanA' e pAThamAM Avela 34La zabdano artha bolI bolavI evo koI paNa rIte thatoja nathI. ApaNane hadapAranI ajAyabI upaje che ke-je mahAtmAzrIo, belI bolavAnuM vidhAna aneka dharmagraMthomAM hovAnI udghoSaNA karatA hatA, ane jemaNe aneka graMthonAM nAma paNa ApyAM hatAM, teo atyAre eka mAtra zrAddhavidhinA eka pAThamAM AvelA satsarjana zabdathIja (te paNa khoTo artha karIne) potAnA pakSanI prabaLatA samajI bIjA graMthonI sAme have dRSTipAta paNa karatA nathI. ApaNA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 prAcIna bhaMDAromAM pIstAlIsa Agama ane haNe be lAkho graMtho maujUda hevA chatAM, bolI bolavAnA vidhAna samAtranA zAvidhimAM AvelA saraLa zabdaneja (te paNa khoTo artha kerIne paryApta samajavAmAM Ave, enA jevuM sakhedAzcarya bIjuM karyuM che zake? je te saMbaMdhInuM vidhAna koIpaNa graMthamAM nahiM hatuM, te pachI aneka graMthonAM nAme ApavAnuM prayojana zuM hatuM? astu. bolI, e to koI moTI bAbata nathI, kAraNa ke e to lezanA nivAraNane mATe saMghe dAkhala karelo rivAja che; parantu cAritra jevI vastu, ke je mokSaprAptinAM sAdhanomAMnuM khAsa eka sAdhana che, temAM paNa pheraphAra thayelo che. jUo sammacAritranA be bheda cheAbhyantaracAritra ane bAhacAritra, temAM zuddha upayoga, zuddha bhAvanA ane zuddha dhyAna-e prakAranI AtmAnI sthitine AbhyantaracAritra kahevAmAM Ave che, ane AcAra-anuSThAnAdi kriyA bAcAritra che. A bemAM AtmantaracAritra amuka nizcitarUpe hamezAM vyavasthita che, kemake AtmAnI zuddha pariNati-eja AbhyantaracAritranuM lakSaNa hoI te potAnA svarUpamAM traNe kALamAM cokkasa rahe che. paNa bAhmacAritra, te pramANe traNe kALamAM cokkasa rahetuM naththa. kAraNa ke-AcAra-anuSThAnAdi bAhya kriyArUpa che. ane teTalAja mATe temAM parivartano thayelAM joIe chIe. jUo-- ApaNuM pratikramaNe, ke je ApaNI jarUranI kriyA che, temAM paNa keTalo badho pheraphAra thaI gayo che ? zuM koI kahI zake tema che ke-ApaNAM pratikamaNe jevAM mahAvIrasvAmInA samayamAM thatAM hatAM, tevAM ja (kaMI paNa pheraphAra vagara) atyAre paNa thAya che? nahiMja. pratikramaNomAM bolAtAM sUtrane aitihAsika dRSTie avalokanArA khulla khullA kahI deze ke--" salAhaMta, AtasyA, laghuzAnti, ajitazAnti, saMsAradAvA, saMtikara, bahacchAnti vigere je je cityavaMdana, ane stuti-stotrAdi vArtamAnika pratikramaNemAM bolAya che, te, tenA banAvanAra mahAtmAonI pUrvenAM pratikramaNamAM nahiM hatAM" "salAhata nA banAvanAra kumArapAlabhUpAlapratibodhaka prabhu zrIhema Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 caMdrAcArya che. teo bAramI zatAbdimAM thayA che. sutarAM kahevuM pa Daze ke-atyAre pratikramaNomAM je sakalAhata kahevAmAM Ave che te, hemacaMdrAcAryanI hayAtImAM athavA temanI pachI pratikramaNamAM dAkhala thayuM che. "sAtasyA" nI stutinA kartA zrI hemacaMdrAcAryanA ziSya bAlacaMdra che. ane tethI e mAnavuM ja paDaze ke atyAre pratikramaNamAM je "AtasyA"nI stuti kahevAya che ke, tenA kartAnI hatyAtImAM yA temanI pachI pratikramaNomAM dAkhala thayelI che. saMsAradAvA nI stutinA kartA zrIharibhasUri mahArAja che, atae e cokhuM che ke "saMsAradAvA" nI stuti haribhadrasUri mahArAjanA samayamAM athavA te pachInA samayamAM pratikramaNamAM dAkhala thayelI che. A ja pramANe laghuzAnti, bahacchAni vigerene mATe paNa samajI levAnuM che. A badhuM zuM sUcave che? parivartana ke bIjuM kaMI? lagAra UMDA utarIne jAo--sAdhuo ane zrAvakonA aticAro prAcIna kALamAM zuM gujarAtImAM bolAtA hatA ? nA, atyAre gujarAtImAM bolAya che, e pheraphAra ke bIjuM kaMI? AgaLa vadhIne have AvazyakatA jaNAtAM,- lokonA magajamAM te vicAro AvatAM teja aticAro hiMdI bhASAmAM paNa pheravAyA. basa, vizeSa zuM kahevuM hatuM ? pratikramaNa jevI Avazyaka kriyAmAM ATaluM badhuM parivartana-ATalo badho pheraphAra ApaNe sAkSAta joI rahyA chIe ane itihAsa, tene mATe sAkSI ApavAne jAgato-jIvato ubhoja che, tyAre bIjI kriyAone mATe to kahevuM ja zuM ? have koNa kahI zake tema che ke bAhya kriyAomAM-zAstrIya kiyAomAM pheraphAra thaI zake ja nahiM-thaI zakatoja nathIjyAre zAstrIya kriyAonI AvI sthiti che, to pachI belI jevo rivAja, ke je rivAja zAstrIya rivAja nathI-zAstrIya vidhAnarUpa nathI, kintu saMghano kapelo rivAja che, temAM saMgha samayAnukULa pheraphAra kare-ane tema karavAne te adhikArI heya, emAM navAI jevuM ja zuM che? mahAnubhAvo! jarA jUo te kharAbhAdaravA suda pAMcamanI saMvatsarI zrIkAlikAcArya mahArAje cothanI harAvI-pravartAvI, e zuM sAdhAraNa parivartana che? sAMvatsarika pratikramaNa, ke je AkhA varSanAM dhArmikakRtyomAM sauthI ucca koTInuM dhArmikakRtya gaNavAmAM Ave che, Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa1 nA divasamAM pheraphAra karavo, e kevuM gaMbhIra kAma kahevAya ? chatAM te thayuM, ane dareke mAnya rAkhyuM, eno artha zo ? { AvI keTalIe bAbato che ke-jemAM pheraphAra thayelo ApaNe anubhavIe chIe. AvI bAbatonAM aneka udAharaNo huM mArI patrikAomAM ThekANe ThekANe batAvate paNa gayo chuM. are, khuda bolInA rivAjamAM paNa aneka sthaLe pheraphAro thayAnuM batAvI cUkyo chuM. chatAM na pheravI zakAya, " " na pheravI zakAya" "sAdhAraNa khAtAmAM na laI zakAya" AvuM bolIne mAthuM dhUNAvyAja karavuM, e zA AdhAre ? je kArya karavAmAM zAstrIya lagArapaNe bAdha na naDato hoya, ane bhaviSyamAM jaina samAjanI unnati samAyelI hoya, e kArya karavAno vagara pramANee niSedha karavo, e samAjane jANI joIne ADe mArge laI javA barAbara zuM nathI ? kharI vAta to e che ke-devadravya " nuM yathArtha lakSaNa ane yathArtha svarUpa samajavAmAM Ave, to A viSayamAM vivAdanuM kAraNa rahetuM nathI. huM mArI trIjI patrikAmAM "rathati " nI bIjI gAthA ApIne devadravyanuM lakSaNa batAvI gayo chuM tema-devane samarpaNa budithI Apela je dravya-vastuo teja devadravya che,"--A lakSaNa mAnavAmAM Ave, to pachI pUjA-AratI vigere bolInI upaja koI paNa khAtAmAM laI javAmAM vAMdhoja zo rahe che ? je dravya hujA devane samarpaNa thayuM nathI-je dravya mATe koIpaNa jAtano nizcaya thayo nathI, te dravya game te khAtAmAM laI javAne saMgha zA mATe karAva na karI zake? bolIno hetu, ke je kaleza nivAraNano che, tenI sAthe devadravyane zuM lAge vaLage che? AvA rivAjonA dravyane mATe to je ja mAnAmAM je kSetranI adhika AvazyakatA jaNAtI haiya, arthAt je kSetrane vadhAre poSaNa karavAnuM ucita samajAtuM hoya, te jamAnAmAM, te kSetranI aMdara te dravya laI javAnuM saMgha TharAve che ane ema vicArapUrvaka kArya karavAmAMja saMghanuM saMghatva samAyeluM che. vartamAna samayamAM sAdhAraNa khAtAne puSTa karavAnI sauthI pahelI ke jarUra che, e vAta ApaNe aneka vakhata joI cukyA chIe. ane lA mATe have pachI bolInuM utpanna thatuM dravya sAdhAraNuM khAtAmAM Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para laI javAno dareka gAmanA saMghoe TharAva karavAnI jarUra che. AnI sAtheja sAthe je dravya bhaMDAromAM bharyuM-paDyuM che, teno prAcIna derAsaronA jIrNoddhAromAM vyaya paNa karatA rahevuM joIe. ane e to A paNe sArI peThe samajIe chIe ke devadravyanA nAme ekatrita thayeluM dravya, mAtra maMdiro ane mUrtiyone ja upayogI che; jyAre sAdhAraNa khAtAnuM dravya sAte kSetremAM ucita rItie saMgha vAparI zake che. arthAta-sAdhAraNa khAtAnuM dravya jema bIjAM badhAM kAryomAM vAparI zakAya che, tema caitya saMbaMdhI kAryamAM paNa vAparI zakAya che, te pachI bolI dvArA utpanna thatuM dravya, have pachI sAdhAraNa khAtAmAM laI javAno TharAva zA mATe na karavAmAM Ave ? ane e to aneka vakhata kahevAI gayuM che ke-bolInI sAthe devadravyane kaMI paNa lAgatuM vaLagatuM nathI. kAraNa ke-bolIno rivAja e to kalezanivAraNane mATe dAkhala thayelo rivAja che. eTale te dravya, game te khAtAmAM laI javAne saMgha adhikArI ja che. AvI rIte sAdhAraNa khAte puSTa karavAthI sAte kSetronI puSTi anAyAsa thaI jaze. ahiM koIe ema paNa nathI samajavAnuM kesAdhAraNa khAtAmAM vizeSa dravya ekatrita thavAthI loko khAI jaze. kAraNa ke, e to huM mArI bIjI patrikAmAM ja batAvI cukyo chuM kesAdhAraNa dravya paNa devadravya jeTalo ja adhikAra dharAve che. arthAtajema devadravyanA bhakSaNathI pApa lAge che, tevI ja rIte sAdhAraNa dravyanA bhakSaNathI paNa pApa lAge ja che. hA, koI garIba-nirAdhAra-azakta evA jainane saMgha sAdhAraNa khAtAmAMthI Ape, to te khuzIthI vAparI zake che. matalaba ke devadravya ane sAdhAraNa dravyamAM eTale ja pharaka che ke-devadravya, mAtra citya ane mUrti saMbaMdhI kAmamAM AvI zake che, tyAre sAdhAraNa dravyane saMgha sAte kSetramAM ucita rIte vAparI zake che. A pramANe sAte kSetrano jenA upara AdhAra rahelI che, evA sAdhAraNa khAtAne vizeSa piSavAnI jarUra che, e vAta sau koine kabala karavI ja paDe che. tyAre A sAdhAraNa khAte zI rIte puSTa karavuM, eja mAtra savAla che. AnA saMbaMdhamAM koI koI evI salAha Ape che ke-sAdhAraNa khAte puSTa karavA mATe tamAma jaino upara koI Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 eka prakArano Tekasa-lAgo nAkhavo joIe. paNa AvI bhalAmaNa karanArAoe jainonI sthitine pahelAM khyAla karavAnI jarUra che. jai. namAM rahelI garIbAI duSkALa upara duSkALa, moMghavArInuM vadhatuM jatuM jera ane sarakAranA keTalAka Tekaso-A badhAM kaSTomAM dharmanA nAme temanA upara je koI Tekasa nAkhavAmAM Ave, to te "maratAne pATa" samAna zuM na thaI paDe ? konpharansa jevI saMsthAmAM cAra cAra AnA ApavAmAM paNa loko keTalA pAchA rahyA che, e zuM koIthI ajANyuM che? vaLI keTalAka gAmo ane zaheromAM sAdhAraNa ane kezara-sUkhaDa mATe be-eka ke aDadhA rUpiyAno lAgI hoya che, paraMtu te paNa Apavo lokone bhAre paDe che, arthA-tevo jaja lAgo paNa dareka pAsethI vasUla thaI zakato nathI, to pachI AvA bIjA navA lAgAothI zI sAthaMkatA thAya ? atae Ane mATe sauthI sArAmAM sAro ane sahelAmAM rahelo upAya eja che ke-ApaNAmAM jeTalI bolIyo bolAya che, te tamAmanI upaja sAdhAraNa khAtAmAM laI javAno saMgha TharAva karavo jeIe. jethI koInA mAthe kaMI paNa jAtano bojo paNa na paDe, ane saMghanuM A kArya anAyAsathI siddha thaI jAya, ane tema karavAmAM kaMI zAstrIya doSa paNa nathI. mane lAge che ke je A pramANenI yojanA karavAmAM Ave, to jainasamAja je je rogothI atyAre saDI rahI che te badhAe rogone thoDA ja vakhatamAM dUra karavA bhAgyazALI thaI zake ane pariNAme jainasamAja jagatanA tamAma vibhAgomAM mahAvIradevanA akAdya siddhAntono pracAra karI zake. mahAnubhAvo ! Avo suavasara prApta karavA mATe utsAhita thAo. IrSyA ane vairabhAvanI lAgaNIone dUra karI taTastha buddhithI zAstronAM rahasyone tapAso. samayanA saMyogo tarapha dRSTipAta karo. jema samaya samaya upara dravya-kSetra-kALa-bhAva joIne samAjanAM baMdhAraNamAM ane rIta-rivAjomAM pheraphAro thatA AvyA che, tema vartamAna samayamAM paNa samAjanuM baMdhAraNa suvyavasthita ane amuka varSothI cAlyA AvatA keTalAka rivAjomAM pheraphAra karavAnI jarUra che. prastutamAM mAre spaSTa kahevuM joIe ke-jo ke -AratI-pUjA vagerenI Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 kholInI upaja devadravyamAM jAya ke sAdhAraNamAM, e savAlanI sAthe mane potAne kaMi paNa aMgata svArtha nathI, parantu jainasamAjanI vadhatI jatI kaphoDI sthiti upara dhyAna ApIneja meM A savAla upasthita karyo che. AnI sAthe sAthe e paNa dhyAnamAM rAkhavuM ke--huM kevaLa ( zAstranirapekSa ) muddhivAdanA vyApArano pakSapAtI nathI. koI paNa prakArano vicAra AMdhavAmAM zAstradruSTine AgaLa karavAnI pahelI jarUra jou chuM. zAstrarUpI dIvo lIdhA sivAya tarkanA vanamAM viharavuM, e sahIsalAmata bhareluM huM mAnato nathI. parantu zAstrone tapAsavAmAM lagAra paNa pramAda thaI jAya, to tenAthI arthano anartha thaI javAno saMbhava rahe che, e hamezAM smaraNamAM rAkhavA jevuM che. prastuta devadravya saMbaMdhI mArA vicAro zAstraAjJAthI lagAre virUddha jAya che ke kema ? e tapAsavAne meM pUrato prayatna karyo che ane tethI mane vizvAsa che ke--kholInuM dravya have pachI sAdhAraNa khAtAmAM laI javAno je meM savAla samAjanI samakSa mUkyo che, temAM huM lagAra paNa bhUlato nathI, tema chatAM paNa zAstranAM pramANo ApIne koI mArA vicArone khoTA TharAvI Ape, to hajU paNa te vicArone pheravavAmAM mane lagAra paNa harakata jevuM nathI. . '' 2, .. sajjano ! huM zuM kahuM chuM te lagAra dhyAnamAM lyo. mane te mahAnubhAvo upara atyanta bhAvadayA utpanna thAya che ke--jeo " huM devadravyane uDAvI devA mAMguM chuM, devadravya khIjAone khavarAvI devA mAMguM chuM " ane " devadravyanI Avakane baMdha karI maMdiro ane mUrtticone utthApavA cAhuM chuM. " evA mArA upara asadbhUta AkSepo mUkI khIjAone mArA pratye uzkeravAno prayatna karI rahyA che; parantu mArI patrikAo jemaNe dhyAnapUrvaka vAMcI haze, temane cokkasa khAtarI thaI haze ke--huM devadravyano pUrepUro pakSapAtI chuM. ane devadravyane dhijhAranArAono kaTTara virodhI chuM. eTaluMja nahiM parantu devadravyanI samucita rIte vRddhi karavAno paNa pUrepUro himAyatI chuM, A saMbaMdhI mArI trIjI patrikAmAM ghaNuM ghaNuM vivecana karyuM che. uttamottama vastuo bhaMDAramAM nAkhavA vaDe karIne temaja gAma-garAsa-bhADuM ke samucita vyAja Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 vigere vaDe karIne devadravyanI vRddhi karavAno meM niSedha karyoja nathI, vaLI ekavIsa prakAranI pUjAmAM chellI pUjA "keSavRddhinI kahI che, te vaDe paNa devadravyanI vRddhi karI zakAya che. paraMtu "bhagavAnanI AjJA rahita jeo devadravyanI vRddhi kare che, te mUDha purUSo moha vaDe karIne bhavasamudramAM DUbe che." e zAstrakAronA kathanathI to huM kadApi jUde naja paDI zakuM. ane huM nathI mAnato ke, jeo zAstranI maryAdAone mAna Ape che, jeo bhavabhramaNano bhaya rAkhe che, ane jemaNe devadravya saMbaMdhI graMthonuM sthirabuddhithI avalokana karyuM che, teo A vAtano asvIkAra karI zake. jyAre ema ja che to pachI meM evuM zuM vizeSa kahyuM che ke-jethI mArA upara evA AkSepa mUkavAmAM Ave che? evA AkSepothIja kyAM "Iti zrI" thaI che? huM joI zakyo chuM ke mArA upara aMgata humalAo karavAmAM ane chevaTe mArA upadezathI sthApana thaela saMsthAne toDI pADavAno prayA paNa jorazo rathI thaI cUkyo che. vicArabhinnatAthI bharelA saMsAramAM potAthI virUddha vicAra dharAvanArAo upara uzkerAI javuM, kaSAyakaluSita lAgaNIothI bharelAM heMDabIlo bahAra pADavAM ane koIpaNa rIte hAmAne dabAvI devA prayata karavo, e narI nirbaLatAja nahiM to bIjuM zuM ? vaLI tenI sAtheja sAthe, vicArabhinnatAmAM vicaranArAonI sAthe zAstrArtha karIne ke zAstranA prabaLa pramANe ApIne tenA vicArone khoTA TharAvyA agAu usUtrabhASI nuM ane "nilava nuM kalaMka ApavuM, e kevaLa bAlace nahi to bIjuM zuM ? huM to haju paNa udghoSaNApUrvaka kahuM chuM ke-jyAM sudhI zAstranA pramANe ApIne mArA vicArone khoTA nahiM karAvI ApavAmAM Ave, tyAM sudhI huM mArA vicAro lekhodvArA ane upadezadvArA pratipAdana karato rahIza. kAraNa ke jANavA chatAM satya vAtane gopavavI, ene huM pApaja mAnuM chuM. satya vAtane jAhera karavAmAM koIpaNa jAtano dAkSiNyabhAva, zarama ke saMkoca karavo geravyAjabI ja che. ata evA loko mArA vicArone mAne ke na mAne, enI darakAra rAkhyA sivAya mArA vicAro janatAnI samakSa mUkavA, eja mArI pharaja che. ane ema karavAmAM bhagavAna umAsvAti mahArAjanA A subhASita anusAra kalyANaja mAnuM chuM - Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 "na bhavati dharmaH zrotuH sarvasyaikAntato hitazravaNAt / avato'nugrahabuddhyA vaktustvekAntato bhavati" // ' arthAta hitakArI zravaNa karavAthI badhAe zrotAone ekAntataH dharmalAbha na thAya, to paNa upakArabuddhithI bolanAra vaktAne to niyabhen 4kSyAyAma bhaNe che. . . . chevaTa-bhagavAna bhnydaayryn| zammA (me zahImA 32. phAra karIne) anurodha karatA viramIza ke- "guNeSvasUyAM dadhataH pare'mI mA zizriyannAma vicArametam / tathApi sammIlya vilocanAni ... vicArayantAM nayavama satyam" // 1 // NAGA A 37 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolI bolavAnuM vidhAna zrAddhavidhimAM che ke zrImAna ANaMdasAgarajIe Apela purAvAnI nirbaLatA. (lekhaka-pravartaka zrImaMgaLavijayajI.) saMsAranI aMdara vicArabhedanuM sAmrAjya kaMI AjanuM nathI; anAdikALathI cAlyuM Ave che. dareka vyaktinI evI IcchA to hoya ja ke mArA vicArone badhAo sahamata thAya;" ane e icchA thavI asvAbhAvika paNa nathI; atae koI paNa vyakti potAnA vicArano pracAra karavA mATe-potAnA vicAra tarapha lokone vALavA mATe prayatna kare che te svAbhAvika che. paraMtu eTaluM dhyAnamAM rAkhavuM jarUranuM che ke, hRdayanI samatolavRttine AMca na AvavI joie. hamaNAM be aDhI mahInAthI devadravyasaMbandhI carcAe munimaMDaLanI aMdara sthAna lIdhuM che. "devadravya vastu zAstrasiddha che, emAM to matabheda nathI, paraMtu tenA (devadravyanA) svarUpa-nirNayamAM vicArabheda rahelo che. e vicArabhedane prakaTa karanAra, zAstravizArada jainAcArya zrIvijayadharmasUri mahArAja che. eoeja prathamataH potAnA lekhamAM e vicAro bahAra pADyA ke- "devadravya vastu zAstrasiddha che. paNa devadravya kahevuM kone ? eja vicAranuM sthAna che. "vyasasatikAra vagere granthonA AdhAre ane anubhava-draSTipramANe "devane je samapaeNNa karavAmAM AvyuM hoya te devadravya che. devadravyanuM svarUpa-lakSaNa ATalAmAM ja paryApta che. A sivAya bolI elavAnI je rUDhi cAlI AvelI che, ane tenI je upaja Ave che, te koI kSetranI sAthe cokakasa saMbandha rAkhatI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 nathI. te te samayanA saMyogo pramANe koIpaNa ucita kSetramAM te upajano upayoga karI zakAya che. A mATe cAlu jamAnAmAM vartamAna saMyoge jatAM-jainasamAjanI kaphoDI sthiti para draSTipAta karatAM pUjA, AratI vagere prasaMgoe bolAtI bolInuM dravya sAdhAraNa khAtAmAM laI javuM ucita che, emAM koI prakArano zAstrIya deSa jaNAto nathI." AvA vicAronI sAthe zrIvijayadharmasUrIzvarajI mahArAja jyAre bahAra AvyA, tyAre temanI virUddhamAM zrImAn ANaMdasAgarajIe "AcAryo, paMnyAso, gaNuo ane munioe jaNAvelo devadravyasaMbandhI nirNaya." e mathALAnuM heMDabIla bahAra pADyuM. A lekhathI teozrIe jaNAvyuM ke-pUjA, AratInI bolInI upaja devadravyamAM ja jAya, sAdhAraNa khAtAmAM laI jaI zakAya ja nahi." have ahIM e vicAravAnuM che ke-e "nirNaya" vALA lekhathI je temano abhiprAya evo hoya ke-"amAro Ama nizcaya che" to to kaMI takarAranuM sthAna ja nathI; kemake "sure muMke matirmi " darekanA vicAro ke nizcayo kaMI sarakhA hotA nathI, paraMtu je jajamenTanA rUpamAM te nirNaya teozrIe jAhera ryo hoya, to kharekhara temanI te samajaNa upekSA karavA lAyaka che. kAraNa ke koNe temaNe jajaja banAvyA che ke jajamenTa ApavAno temane adhikAra hoI zake ? haju te vAda-prativAda thayo nahoto, baMnenA vicAro carcAnI koTI upara cayAe nahotA, teTalAmAM ja potAnA lAgatA vaLagatA sAdhuo sAthe jajamenTa ApavA bahAra AvavuM, e keTaluM InsAphathI khilApha kahevAya ! bIjI vAta e che ke-te "nirNaya" vALA lekhamAM kaMIe zAstrapramANa ke yukti raju karI hatI; mAtra granthonAM nAmo lakhIne bhavabhramaNano bhaya batAvI patAvI dIdhuM hatuM. A zuM vidvAnI rIti kahevAya zuM ema khAlI granthonAM nAmo lakhI devAthI vicAra-nirNaya bAMdhI zakAya kharo ke? teoe e pramANa-yuktipuraspara batAvavuM joItuM hatuM ke-"pUjA, AratI vagerenI bolInI upaja devadravya sivAya bIjA kSetramAM jaI zake ja nahi, paraMtu e to temanAthI banI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakyuM nahi; tyAre zuM evA khAlI vacanamAtrathI, ke-"huM sAco ane tuM jUTho"--koI sAco ke jUTho banI zake kharo ke ! e "nirNaya" vALo lekha bahAra paDyA pachI tenI hAme zrIvijayadharmasUrijI mahArAjanA aneka lekho, patro bahAra AvyA. ane temAM temaNe potAnA vicAronuM pratipAdana karavAnI sAthe e paNa jaNAvyuM ke-huM je zAstradraSTie bhUla khAto hou, ane mArI bhUla koI pramANapurassara jAhera kare, to te bhUlane kabUla karavA taiyAra chuM; nahi te mArA prativAdI mahAzaye potAno prativAda pAcho kheMcI levo joIe. AvI rItanAM aneka lakhANa zrIvijayadharmasUrijI mahArAjanAM bahAra AvatAM rahyAM; paNa ANaMdasAgarajI mahArAja to te lekhonI hAme kaMI paNa na uccaratAM maunaja dhAraNa karI besI rahyA. chevaTe jyAre zrAddhavidhino pATha teozrInA jovAmAM Avyo, tyAre teo harSabhera bahAra AvyA ane heMDabIlanI aMdara te pAThane raju karIne, pitAne jANe vijaya na thayo hoya tema batAvavA lAgyA. eTaluMja nahi, paNa zrIvijayadharmasUrijI mahArAjane mAphI mAMgavAnuM paNa temaNe sUcana karyuM. A heMDabIla tA. 18-4-20 mIe bahAra paDyuM che. ane te lekhanuM mathALuM che -" zrImAna dharmavijayajIne potAnI pratijJA mATenI sAvacetI." jUo keTalo avinaya! vijayadharmasUrijI mahArAje temano ke jaina saMghano zo guno karyo che ke temane mAphI maMgAvavA mATe teozrI bahAra paDyA che? taTasthadraSTithI jotAM te ANaMdasAgarajI mahArAje mAphI mAMgavI joIe ke-temaNe samajyA vagara utAvaLathI vijayadharmasUrijI mahArAjanA vicArone khoTA jAhera karyA. eka mANasanA vicArane purAvA vagara emaja dhikArI nAMkhavA, e zuM kAyadAnI dRSTie ocho gunho che? A gaMbhIra guple karanAra ane ethI AgaLa vadhIne vayovRddha, saMyamavRddha ane jJAnavRddha evA mahAtmAne mAphI mAMgavAnI sUcanA karanAra ANaMdasAgarajI mahArAja kaMI zikSAne pAtra hoI zake ke kema, e saMbandhI vicAra karavAnuM zrIsaMghanA taTastha vicArakone soMpuM chuM. - zrIANaMdasAgarajI mahArAja ema samajatA haze ke, zrAddhavidhinA pAThano purAvo meM Apyo che ne!" paNa mane Azcarya thAya che Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke te pATha upara teozrI ATalA badhA mohita kema thatA haze? te pAThamAM evuM te zuM temaNe nihALyuM che ke-prastuta carcAne aMge te pAhanuM temaNe oThuM lIdhuM che. mAre khullA zabdomAM kahevuM joIe ke-te pAno temaNe khoTo artha karyo che, ane te artha bhoLA janavargane bhrAMtimAM nAkhanAra che. te pAThamAM bolI bolavAnuM nAma ja nathI. jUo te pATha- vinayana-vaca0 kRddhirmAro mAliriyAnapariSapnikaadhautikaadimocndrvyotsrpnnpuurvkaaraatrikvidhaanaadinaa / " -zrAddhavidhi, pAnuM 161. A pAThano artha, sAgarajI mahArAja A pramANe kare che - " zrAvakoe devadravyanI vRddhi karavA nimitte mAloddaghATanano caDhAvo, IndramALa Adi paheravAno caDhAvo tathA paherAmaNI dhautika vagere mUkavAM, ane dravyanI uchAmaNuM karavApUrvaka AratI Adi utAravAnuM kArya karavuM joIe." have vAMcanAra vicAra karaze ke A je artha karyo che, tenI sAthe mULa pAThano kyAM sudhI saMbandha che. ahIM ApaNe mULa pAThanA zabdo . sAthe sAgarajIe karela arthano mukAbalo karI joIe. mULa pAThanA alaga alaga zabdo ane tenA artha dizAsu navadivyA eTale devadravyanI. mAloTTana mALA grahaNa karavI. indramAlAdiparidhAna ImALA vagere paheravI. paridhApanikA paherAmaNI. dhautakAdi dhotIyAM vagere. mocana dravyotsarpaNapUrvaka dravya nAkhavA pUrvaka. jAvivipAnArikA , AratI utAravA vagere vage. A rIte, prastuta pAThanA pratyeka judA judA zabdano artha che. A uparathI te samagra pAThano artha mUkavuM. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "devadravyanI vRddhi-mAlodghaTTana, IndramAlA vagerenuM paheravuM, 5herAmaNuM-dhotIyAM vagerenuM mUkavuM ane dravya mUkavA pUrvaka AratI utAravI, e vagere vaDe karI zakAya che." e pramANe spaSTa samajI zakAya che. have vAMcanAra sAvadhAna - STithI joze ke-sAgarajI mahArAje, mAladdaghATanano caDhAve, IndramALa Adi paheravAno caDhAve, ema je "caDhAvo. "caDhAve artha karyo che, te arthane lagato koI paNa zabda te pAThamAM che ke? bilakula nahi. caDhAvA" artha sUcaka koI paNa zabda jyAre e pAThamAM nathI, to pachI "caDhAvo" artha kyAMthI ghusADI dIdho ! AvI rIte khoTo artha karIne saMskRtanA keTalAka ajANu lokone bhale khuzI karI zakAya, paNa saMskRtajJa loko to tenI sArI rIte kiMmata AMkI zake tema che. Ama brAntijanaka arthojanA karavI, e kharekhara temanA jevA eka sAdhupurUSane nahi zobhe tevuM kArya che. te pAThanA arthamAM, AgaLa jaIne, "utsarSaNapUrvaka AratI u. tAravA" nA saMbandhamAM paNa goTALo karI nAMkhyo che. sAgarajI mahArAja "utsarSaNapUrvaka AratI utAravI" eTale "bolI bolavApUrvaka AratI utAravI" evo artha kare che. paNa Avo artha teozrI kyAMthI kare che te samajAtuM nathI. yAda rAkhavuM ke ame bolI bAlavAnA rivAjanI virUddhamAM nathI. e vAta amArI jANamAM che ke bolI bolavAnI paddhati e Avaka vadhAravAnuM sAdhana che, ane ethIja karIne, bolI bolavAnI prathA dvArA sAdhAraNa khAtuM, ke jenI upara save kSetronI puSTino AdhAra rahelo che, tene poSaNa karavA tarapha jaina samAje prayAzIla thavuM joIe, ema amAruM mantavya che. Ama chatAM paNa satyanI khAtara amAre e kahevuM ja joIe ke bolI bolavAnI prathA e zAstrIya kAnUna nathI-zAstravihita vidhAna nathI; kinta zrIsaMghe Avaka vadhAravAnI khAtara potAnI buddhithI kalpanA karelo mArga che. amArI A mAnyatAne zrAvidhinA prastuta pAThathI lagAre AMca AvatI nathI, e sAgarajIe khUba samajI rAkhavuM joIe. kAraNa ke utsarpaNa" zabdano artha, teozrI "bolI bolavI" evo je kare che, te asatya che. evo artha kyAMe karelo nathI ane thaI paNa zakato Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. amane navAI utpanna thAya che ke sAgarajI mahArAja vyAkaraNa, kAbe ane zAstronA bhaNelA heI karIne Avo asaMbaddha artha kema kare che! teozrI e tarapha je lagAra dhyAna Ape ke "utsarpiNa" zabdanI vyutpatti ane artha-yojanA zI rIte che, to mane lAge che ke takarAranuM sthAna TakI zake nahi. jUo- "" upasargapUrvaka "" dhAtunI sAthe "mana" pratyayanA sahayogathI "utsarpaNa" zabda banyo che. 6 dhAtuno artha che - "gati." juo, haimadhAtupATha-~AdigaNamAM 194 mo dhAtu- duM jata" have "gati" eTale "javuM" e jANItI vAta che. "tU' upasarga, A sthaLe svArtha ghAtaka yA svArtha-poSaka samajavAno che. A uparathI "utsarpaNa" ne artha-javuM" thAya che. paraMtu ATalethI prastutamAM arthasaMgati thatI nathI. mATe sattaghAtane perapharArthavAhe "a" pratyaya lAvIne ane pachI "' pratyaya joDIne "utsarpaNa" zabda banAvavo joIe. yAda rAkhavuM ke utsarpaNa" zabda baMne rIte bane che khAlI TU-sU dhAtuthI ane preraka-arthaka " " pratyayasahakRta -rU dhAtuthI. A baMne rItamAM pahelI rItavALo "utsarpaNa" zabda prastutamAM ghaTato nathI, mATe bIjI rItavALo "utsarpaNa" zabda ahIM samajavo joIe. have, khAlI -zvara dhAtuno artha jyAre "javuM" thAya che, to teno preraka artha, "mokalavuM" "mUkavuM" " nAMkhavuM" vagere thAya, e dekhItI vAta che. A uparathI prastutamAM arthojanA barAbara thaI zake che ke -"dravyotsarSaNapUrvaka" arthAta " dravya mUkavApUrvaka-dravya nAMkhavApUrvaka AratI uutAravI" kaho, AmAM koI prakArano che vAMdho ! koI prakAranI che kheMcatANa ! jyAre Ama sIdho ane sarala artha baMdha besate che, to pachI bolI bolavApUrvaka evo viSama artha kalpavAnI kaMI jarUra rahe kharI ? jyAre khAlI dhAtuno artha "javuM" arthAta dravyanuM javuM" thAya che, to pachI teno preraka artha, "dravyanuM nAMkhavuM" eja thaI zake e suspaSTa che. pachI AmAM takarAranI jagyAja kyAM rahe che! Ama suspaSTa vyutpattithI jyAre "utsarpaNa" zabdano artha Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 < ' ' > * nAMkhavuM mUvuM ' thAya che, to pachI A khAmatamAM vadhAre pramANo zodhavAnI kazI jarUra rahetIja nathI. . t bhASAra * . . A sivAya, ' utsarpaNa ' zabdano artha-dAna, tyAga, arpaNa paNa thAya che. A saMbandhI pramANa aneka sthaLoe maLe che. bAGgAlA amiyAna " nAmano aMgAlI zabdakoSa che. tenI aMdara 239 mA pAne ' utsarpaNa ' zabdano ' tyAga ' artha paNa karyo che. A artha prastutamAM keTalo sarasa lAgu paDe che, e kahevAnI kazI jarUra nathI. zrImAna AnandasAgarajI * molI molavI ' evo je artha, utsarpaNa' zabdano kare che, te to khilakula nirmULa che. dAkhalA tarIke joie ke-- ' " AsAM jalAsphAlanatatparANAM muktAphalaspardhiSu zIkareSu / payodharotsarpiSu zIryamANaH saMkSyane na jIivuivi hAraH " || 12 || --raghuvaMza, soLamo sarga. A zlokanA trIjA pAdamAM utsarpiSu ' zabda Avyo che. te Ga-r ' dhAtuthI anyo che. TIkAkAra zrImallinAthasUri teno artha A pramANe kare che. HH 6 > payodhareSu staneSu utsarpanti, utpatanti ye teSu zIkareSu " / jUo, A sthaLe ' satvapU' dhAtuno artha, ' spattana ' arthAt uDavuM ' yA * uDIne paDavuM ' evo karavAmAM Avyo che; paraMtu kholI olavI ' evo karyo nathI; to pachI evA nirAlaMbana arthAt AdhAra vagaranA arthe upara Agraha zA mATe rAkhavo joie ? cAlo, mInuM mahAkAya laie-- " tataH rAjacandrarAmirAma 6 rutsarpibhiH prAMzumivAMzujAlaiH / bibhrAgamAnIlarucaM pizaGgI rjaTAstaDitvantamivAmbuvAham " // 1 // --kirAtArjunIya; trIjo sarga. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zlokanI aMdara ja " zabda vaparAyo che. Ano artha, TIkAkAre "kAzievo karyo che. kAri" eTale prasArita thatAM "gaMgA" nuM A vizeSaNa che. arthAta "prasArita thatAM evAM kiraNe vaDe karIne" evo bhAvArtha che. have juo, AnI aMdara paNa "sR' no artha, "bolI bolavI" ke "spardhApUrvaka caDhAvo karavo" evo karyo che kharo ? nahi ja. - A te anyadharmanuyAyI vidvAnonA granthonAM udAharaNa joyAM; paraMtu jaina granthonI aMdara paNa "utsarpaNa" no artha zrIsAgarajI mahArAjanA kahevA pramANe maLavo asaMbhavita che. sthAlI-pulAka nyAyathI te paNa avalokana karI laIe. "jiNapavayaNavuDDikaraM pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / rakhkhaMto jiNadavvaM parittasaMsArio hoii"|| A- upadezapada'nI sattaramI gAthAnI vRttimAM lakhyuM che ke jinadravye hi rakSite sati tadviniyogena caityakAryeSu prasabhamutsarpatsu satsu bhavino bhavyAH samudtodagraharSA nirvaannaavndhykaarnnbodhibiijaadigunnmA mavanitta " arthAta-devadravyanuM rakSaNa karavAmAM AvyuM hoya to te vaDe karIne cityanAM kAryo sArI rIte praphullita thavAthI te nimitte bhavyaprANio mahAna harSa meLavavA ane mokSanuM sunizcita-asAdhAraNakAraNa je bodhibIjAdi guNo, tene prApta karavA bhAgyavAna thAya che." jUo, AnI aMdara kapalsa" zabdano zo artha thAya che! bolI bolavAno saMbaMdha ahIM lAgu paDe che ke ? A pAThamAM rAkhI rIte jaNAI Ave che ke -"ra-' no artha-pralita thavuM" vikasita thavuM ?" "prasArita thavuM" evoja thAya che; paNa e sivAya zrIsAgarajInA abhipreta arthane ahIM lagAre Adara maLato nathI. vaLI jUo, zrAddhavidhinA 77 mA pAnAmAM ApelI "karmasAra puNyasAra" nAmanA be bhAIonI kathAnI cheDenuM lakhANa "tato mahemya-suzrAvakatayA samyagjJAna-sAdhAraNa-dravyarakSA-tadutsarpaNAdinA zrAdharmamArAdhya pravrajya ca siddhau" Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 arthAta " tyAra pachI te baMne bhAIo mahAna zrImanta thavAnI sAthe suzrAvaka banIne, jJAnadravya ane sAdhAraNa dravyanI uttama prakAre rakSA tathA vRddhi karavI-e vigere kAryo karavA vaDe karIne zrAvakadharmanI ArAdhanA karIne, chevaTe dIkSA grahaNa karIne mukti avasthAne prApta thayA." | vicAro, A pAThamAM varSaLa zabda kayA arthamAM pravartamAna che? spardhApUrvaka caDhAvo karava" e artha, A utsarpaNa" zabda sAthe lagAre saMbandha rAkhe che kharo ? cokhI rIte joI zakAya che ke A "utsarSaNa" zabda sAmAnya rIte "vRddhi" arthane ja batAve che. vaLI juo, "saMbodhasati" nA 51 mA pAnAmAM AvelI "giLavacaLavuti" e gAthAnI vRttimAMnuM lakhANa prastuta matabheda upara kevuM ajavALuM pADe che - " tathA jJAnadarzanaMguNAnAM prabhAvakam , utsrpnnaakaarkm"| arthAta-"jJAna-darzanaguNanI prabhAvanA karanAruM, arthAt te guNonI "utsarpaNa" karanAruM, eTale ke te guNone vikAsa karanAruM." kaho, A sthaLanA "utsarpaNa" zabdano evo artha karI zakAze kharo ke-jJAnadarzana-guNono spardhApUrvaka caDhAva karanAruM, athavA te guNenI bolI bolanAruM? A vaLI zrAddhavidhinA 70 mA pAnAmAM-"tAra-cA sutra lekhyakam / svayaM paraizca dracyArpaNa-devadAyapravartanAdividhinA tadutsarpaNam * * * * -e prakArane pATha che. eno artha che-"devadravyanI Avaka- jAvaka saMbandhI cokhkho hisAba rAkhavo; ane pote dravya ApavAapAvavA vaDe karIne tathA devano bhAga rAkhavA-rakhAvavA vaDe karIne caityadravyanI vRddhi karavI." jUo, A pAThamAM Avela "utsarpaNa" zabdano "bolI bolavI" e artha koI rIte thaI zake tema che ke ? . | mahAnizItha' sUtranA trIjA adhyayanamAM lakhyuM che ke Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - "arihaMtANaM bhagavaMtANaM gaMdhamallapaIvasamajaNovalevaNavicittabalivasthadhUvAiehiM pUAsakkArehiM paidiNamabhacaNaM pakuvANA tisthucchapparNa mo" arthAta- arihaMta bhagavaMtonI gaMdha, mAlya AdipUjA satkAro vaDe hamezAM pUjana karatA ame tIrthanI unnati karIe." jUo, AmAM paNa "utsarpaNa" zabda "unnati" arthamAMja vaparAya che, paNa teno artha, bolI bolavI evo thato nathI. uttarAdhyayana' sUtranA pAMcamA adhyayananI 31 mI gAthAmAM . TikAnI aMdara lakhyuM che ke - | "cA thonA norvAnita". arthAt "mana-vacana-kAyAnA vyApAro jyAre praphullita na hoya vikasvara na hoya, arthAt mana, vacana ane zarIra barAbara cAlatAM na hoya." jUo, A sthaLe paNa 3-4 dhAtuno artha bolI bolavAno thato nathI, e suspaSTa che. utsarpaNa" zabdane aMge AvA aneka purAvAo maLe che. paNa sthaLa saMkocane lIdhe te badhA ahIM ApI zakAya tema nathI. zrAddhavidhimAM 60 mA pAne "AratI " nuM prakaraNa cAlyuM che. ane tene lagatI aneka hakIkato batAvI che. paraMtu tyAM bolI bolavAnuM nAma paNa nathI. e zuM batAvI Ape che ! eja ke bolI bolavAnI prathA zAstrIya nathI. A uparathI ni:saMdeha samajI zakAya che ke "utsarpaNa" ne artha. " bolI bolavI" ke "caDhAve karo" thato ja nathI. pUjyapAda zrImAna jainAcArya zrI AtmArAmajI mahArAje paNa potAnA ""jai natattavAdarza' nI aMdara, zrAddhavidhinA paMcama prakAzamAM batAvela agyAra kRtyonI jyAM hakIkata ApI che, tyAM te agyAra kRtyo paikI "jinadhanavRddhinI bAbatamAM "caDhAvo karavA saMbandhI kaMIja lakhyuM nathI. jUo te sthaLa Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " tathA devadvyakI vRddhi vAste prativarSa mAloTTana kare, indramAlA tathA aura mAlA bhI yathAzakti kare, aiseM hI paharAvaNI, navIna dhotI, vicitraprakArakA caMduA, aMgaluhaNAM, dIpaka, tela, jAtivaMta kesara, candana, barAsa, kastUrI pramukha caityopayogI vastu, prativarSa yathAzakti se deve' pAnuM 474 muM. A uparathI vAMcanAra samajaze ke-zrAddhavidhikAre "jinadhanavRddhi ne mATe utsarSaNapUrvaka AratI utAravAnuM je kathana karyuM che, tene artha bolI bolavA pUrvaka AratI utAravI" evo je thato hata, to zrI AtmArAmajI mahArAja tevo artha zuM na karata ? jyAre teo sAhebe paNa te artha nathI karyo, te pachI te artha tarapha kheMcatANu karavI nakAmI che. khuda zrAddhavidhikAra mahArAja paNa, "revadravya vRddhi netramasTiAra x " e prastuta pAThanuM AgaLa 166 mA pAnAmAM - vivaraNa ApatAM, "utsarpiNa" zabdane aMge bolI bolavA ke caDhAvo karavA saMbadhI kaMIe lakhatA nathI. jUo te pATha- evaM paridhApanikAnavyadhautikavicitracandrodayAGgarUkSaNadIpatailajAtyacandanakesarabhogAdyapi caityopayogi prativarSa yathAzakti moca" Ano artha e che ke-"paherAmaNI, navIna dhotI, vicitra candaravA, jaMgalUhaNa, dIpa, tela, uttama candana, kesara vagere copayogI cIjo prativarSa mUkavI." have vicAra karo ke -"utsarpaNa" ne artha, "bolI bolavI" thato hata te khuda zrAddhavidhikAraja tevo artha kAM na lakhata ? jyAre zrAddhavidhinA banAvanAra pote ja potAnA "utsarpaNa' zabdano artha, bolI bolavI" evo karatA nathI, te pachI temanAthI viruddha che ulaTo artha ApaNAthI kema karI zakAya ? "zabdacintAmaNi," "zabdastomamahAnidhi" vagere leNe 26 dhAtune artha, " kya purato jato" arthAt | Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javuM? evA prakAre karelo prasiddha che; temaja "Urdhvagamana" "uddhaghana" evA artho paNa te zabdanA maLe che; paraMtu "bolI bolavI" spardhApUrvaka caDhAvo karavo" evo artha to te zabdane kyAM maLatuM nathI. kintu e dhyAnamAM rAkhavuM ke-prastutamAM "urpaNa ne artha ullaMghana ghaTaze nahi; kemake dravyotsarSaNapUrvaka AratI utAravI" e sthaLe " dravyanA ullaMghanapUrvaka AratI utAravI" evo viparIta artha karI zakAya kharo ke? Avo artha ulaTo anarthakArI che. dravyanA ulaMghanapUrvaka-dravyanA atikramaNapUrvaka AratI utAravAnI hoyaja nahi, paNa dravyanA saMbandhapUrvakaja AratI utAravAnI hoya; e eka bALaka paNa samajI zake tevI hakIkata che. vaLI "Urdhvagamana " "agragamana" evo artha paNa te zabdane prastutamAM ThIka ThIka besI zake tema nathI. kadAca te zabdone "vRddhi" nA arthamAM laIe to paNa kaMI vAMdho nathI; ane utta-dhAtuno sAmAnya rIte "vRddhi" artha ja sarvatra pracalita che. juo - " vRddhyarthe kathitA vRddhairvardhate tadvadedhate / Rdhnoti Rdhyate dve ca sphAyate copacIyate // 94 // prarohata visarati prasaratyatiricyate / bhRzAyate tathA mUcchetyutsarpati visarpati" // 15 // ___ yugmam -kriyAkalApa. upara gaNavelA "vRddhi"-arthavALA dhAtuomAM "34ti dhAtu paNa paDyo che. paratu Ama 3-6 dhAtuno "vRddhi" artha joIne prativAdI mahAzaye lagAre utAvaLa karavI joitI nathI. " dravyanA utsarSaNapUrvaka che " dravyanI vRddhipUrvaka AratI utAravI" ema artha karavAmAM , bolavAnA arthane kaMIe sparza thato nathI. dhyAnamAM rahe ke navadi spardhApUrvaka bolI bolavI" e bAbata judI che, ane "kaja te sthaLae hakIkata judI che. e baMnemAM mahad aMtara samAna Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 yaluM che. AratI utAranArAo AratImAM paisA, rUpIyA, ginI vagere mUkI AratI utAre che, e vAta koithI ajANI nathI. e prathA vartumAnamAM paNa supracalita che. A * dravyanI vRddhi ' ke khIjAM kaMI ? Ama 'dravyanI vRddhipUrvaka AratI utAravI,' ema saraLa artha sphuTa hovA chatAM, vacce ' bolI bolavAnuM ' khosavuM e kevuM kahevAya ! * , HH ,, bhagavAna hemacandre abhidhAnacintAmaNimAM, " ikSpo AvAnAmeva ro baLavaMtA, soDavAmasIti unnarvina " ema je pharamAve che te bahuja yukta che. paNa ethI prastutamAM kazo khAdha nathI. viziSTa udArabhAvathI dravya mUkavA pUrvaka AratI utAravI, eja bhAvArtha * dravyotsarSaNapUrvaka ArAtrikavidhAna ' e vAkyano che. dravyanA utsarjaNapUrvaka 'eTale dravyanA rohatprakarSapUrvaka ' evo artha bhale khuzIthI karo, emAM kaMie vAMdho nathI, paNa enI matalaba, dravyanA spardhAyukta caDhAvApUrvaka evI to sIdhI rIte naja nikaLI zake. * dravyano adhika prakarSa 'eTale zaktine anurUpa jema vizeSa dravya AratImAM mUkAya te rIte AratI utAravI, eja sIdho artha che. " vizeSa dravya mUkavASTrabeMka AratI utAravI " eja artha saraLa rIte te vAkyamAMthI nikaLI zake che. Ama RjI, hRdayaMgama arthane choDI anya arthane muzkelIthI kheMcavo, e vidvAna gaNAtA mahAzayanuM bhUSaNa nathI. " ( * 6 kALanA arthamAM vaparAtA * utsarpiNI ' zabdano artha, sAgarajI mahArAja zuM evo kare che kharA ke--rUpa, rasa vagere guNonI kholI olanAra, ke teno caDhAvo karanAra ! * utsarpiNI ' kALane jo teozrI rUpa, rasAdi guNonI bolI bolanAra tarIke na khatAvatA hoya to pachI prastutamAM--dravyotsapaNapUrvaka AratI utAravAnA saMbaMdhamAM dravyanA utsarpaNapUrvaka ' no artha ' kholI bolavApUrvaka ' evo zAne kare che ? ane ardhajaratIya ' nyAyanA dezaSa tarapha kema najara karatA nathI ! dra : * kAlavAcaka ' utsarpiNI ' zabdanI aMdara je pAtvartha rahelo ' ' utsarpaNa ' zabdanI aMdara paNa kharAkhara che. jUo, la Apo, ' utsarpiNI ' zabdArtha ' vadhanAra ' yA vizeSa Taloja thAya che. paNa eTalethI kALane aMge artha hovAthI, rUpa rasAdino adhyAhAra levAmAM Ave " Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAdi guNomAM vadhanAra te "utsarpiNa" kALa. have A pramANeno zabdArtha "utsarpaNa" zabdamAM baMdha bese che ke nahi, te vicAro. dravyanA utsarSaNapUrvaka AratI utAravI, eTale dravyanI vRddhipUrvaka AratI utAravI. AnI matalaba, "bolI bolavApUrvaka AratI utAravI" ema te kADhI zakAya tema nathI, paraMtu AratInI aMdara pasA, rUpIyA, gInI vagere nAMkhIne, ane e rIte dravyanI vRddhi karavA pUrvaka AratI utAravI, eja eno artha thaI zake che. Aja sIdho artha che. "utsarpaNa" zabdane artha bolI bolavAne je leze, te kALavAcaka "utsapiNI" zabdamAM paNa tevo artha levo paDaze; eTale ke "utsarpiNI " kALa kevo che? to rUpa, rasAdi guNonI bolI bolanAra che, teno caDhAvo karanAra che. zuM Avo artha sAgarajI mahArAja maMjUra karaze ke ? nAmaMjUra kare to "utsarSaNa" zabdanA asmabhipreta arthanuM sutarAM zaraNa levuM paDaze. "3g-6" no artha "tyAga," "arpaNa" jo karIe te e baMdhabesatuM che. kAraNa ke e vyutpatti pramANe "utsarpiNa" no artha (rUpa, rasAdi guNone) arpaNa karanAra-vizeSa vizeSa arpaNa karanAra " ema thAya che, jyAre dravyanA utsarpaNano artha paNa dravyanuM arpaNa" thAya che, arthAta- dravyanA arpaNa pUrvaka eTale svazaktine anurUpa dravya nAMkhavA pUrvaka AratI utAravI" evo thAya che. jUo kevI te baMne zabdonI ("utsarpiNa" ane "utsarpaNa" nI) eka vAkyatA ! upasaMhAra utsarpaNa" zabdanA arthane aMge jenetara ane jaina granthonAM mahAnaro joyAM. ane e uparathI e paNa samajI zakAyuM ke-Ana 2. 'ka mahArAja te zabdano kevo artha kare che? tyAre have A kRtyona lavAcchIzuM ane AzA rAkhIzuM ke sAgarajI mahArAja potAnI che. spadhApU levAnI udAratA dAkhavIne ApaNane namratA ane che te A he zIkhavaze; ane samAjamAM ubharAyalA kolAhalane Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 Lita pADavAnuM mahata puNya meLavI ane e rIte zAsana-sevA karyAno adabhuta dAkhalo besADI jagatu-janone anukaraNa karavAnA AdarzarUpa naze, OM zAMtiH yad devAya samarpitaM bhavati, tad devasvamAveditaM __ svasthIbhUya vicArayantu vibudhA devasvalakSmedakam / evaM ca kSatirasti kA bhagavatAM nIrAjanA-pUjanA___ dyAdezArpaNasambhavaM yadi dhanaM nIyeta saadhaarnne?||1|| AdezArpaNapaddhatiH suvihitAcAro nahIti sphuTaM hIraprazna uvAca hIravijayaH zrIsUribhaTTArakaH / evaM ca pratipAdyameva sudhiyA-mAdezadAnaprathA no zAstrIyavidhiH paraM svamatitaH saMghena sA klpitaa|| adhvA yaH parikalpito nijadhiyA saMghena, tatrAsti so'. lambhUSNuH parivartanaMracayituM kaH kiM vadet khlvih?| tasmAt sAmpratameva sAmpratamapi svaM sarvamAdezajaM zrIsAdhAraNa eva saMgamayituM prastAvanaM sNghtH||3|| devadravyaM devamAtropayogi sarvakSetrA''lambi sAdhAraNasvam / samyag dhyAtvA''cakSatAM zrImunIndrAH kasmin kSetre yujyate bhUripoSaH ? // 4 // bho bhoH ! pazyata jainavargamadhunA sarvAMgato tasyopekSaNamabhyadhatta bhagavAn atre Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ proddhata tamataH samagramunibhirbhAvyaM susajjairdutaM sarvAdezasamutthasarvavibhavo neyazca sAdhAraNe // 5 // iti zAstravizArada-jainAcAryazrIvijayadharmasUrIzvaracaraNakamalamadhukara-nyAyavizAradanyAyatIrthapravartakazrImaMgala vijayasaMhabdhA 'utsrpnnshbd-miimaaNsaa'| A Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Published by Abhedchand Bhagawandas Gandhi, Bhavnagar. Printed by Ramchandra Yesu Shedge, at the "Nirnaya-sagar" Press, 23, Kolbhat Lane, Bombay. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAkIde maMgAvI lyo, sUrIzvara ane samrATuM paramayogIzvara, mahAna gItArtha jaga gurU zrIhIravijayayamahArAje musalamAna samrATa akasmarane pratibaddha karyA saMbaMdhI sa vRttAnta pUrU pADanAra sADIcAraso pAnAno A mahAnU graMtha 6 jaine maMgAvavo joIe che. hIravijayaMsUrinI mUrtinuM manohara tri mUkabara ane aibulaphajalanA phoTAo, hIravijayasUrinA vihArano nakena ane akabara tathA jahAMgIre ApelAM pAMca pharamAno ane tenA anu nI vigerethI A pustaka ghaNuMja AkarSaka banyuM che. nakalo TapoTapa 3 - * lAgI che. mATe vahelo te pahelo. pAchaLathI cAraguNI kiMmata khata paNa A pustaka maLavuM muzkela thaze. kiMmata mAtra aDhI rUpiya A mahAna graMtha mATe vidvAno zuM kahe che: 6 jaina itihAsanA sAhityamAM " sUrIzvara ane samrATa' se mrAjya bhogave che. '' kezavalAla harSadarAya dhruva - " hAla je jItanAM pustakonI vidvAno mAgaNI karI rahyA che, jAtanuMja A pustaka thayuM che. 3. maNilAla chaggArAma bhaTTa - 16 A pustaka sAhitya samRddhithI bhareluM che. aitihAsika bAbatamAM sUryanA samAna satyaprakAzathI hRdayane dedIpyamAna kare che. ane stha sthaLe temAM subodhasudhA yAne nAgAyato kadi govo uchaLI rahe || dRSTigocara thAya che, ke jenuM Serving Jinshasanii retRpti pamAyana lAla vyAsa " A pustaka jainasA mekhakanI cintA zIlatA, gaSaNA ane ra 004523 mApavAvALI che gyanmandir@kobatirth.org lekhake keTaluM gaMbhIra adhyayana karyuM che, te pratyaka pRSThayA prakaTa thAya che.' paMDita IzvarIprasAda zarmo lakho:-- cokolavA sekreTarI, zrIyazavijaya jainagraMthamALA, herIsaroDa-bhAvanagara nahiM. new dhanavRddhi spardhApU jUo te sthAne huM