________________
આ પ્રશ્નનો ઉત્તર આપતાં પ્રભુ શ્રીહીરવિજયસૂરિ મહારાજ
"तैलादिमाननेन प्रतिक्रमणाद्यादेशप्रदानं न सुविहिताचरितं, परं क्वापि क्वापि तदभावे जिनभवनादिनिर्वाहासंभवेन निवारयितुमशक्यमिति"
અર્થાત “તેલ વિગેરેની બોલી વડે કરીને પ્રતિક્રમણ વિગેરેમાં આદેશ આપવો, એ સુવિહિતનું આચરિત નથી. પરંતુ કોઈ કોઈ સ્થળે એ બોલી સિવાય જિનભવનાદિનો નિર્વાહ થવો અસંભવ હોવાથી તે રિવાજને નિવારણ કરવું અશક્ય છે.”
અત્યારે જેમ દરેક બોલીમાં મુખ્યતયા ઘી બોલાય છે; તેવી રીતે તે વખતે (હીરવિજયસૂરિ મહારાજના સમયમાં) બોલિયોમાં મુખ્યતયા તેલ બોલાતું હતું અને તેટલા માટે જ ઉપરના પાઠમાં તૈલાદિ” કહેવામાં આવેલ છે. '
પરમપૂજ્ય હીરવિજયસૂરિ મહારાજ ઉપરના પાઠમાં સ્પષ્ટ રીતે જણાવે છે કે “બેલી બેલવી એ સુવિહિત આચરિત નથી ? જ્યારે એક મહાન આચાર્ય પણ આ બોલીના રિવાજને શાસ્ત્રીયરિવાજ હોવાનું ના પાડે છે. ત્યારે તેને (બોલીના રિવાજને) ઈશ્વરવાક્યવત્ સમજનારા કેવી ભૂલ કરે છે, એ કહેવાની કંઈ આવશ્યકતા નથી. - કદાચ કોઈ એમ કહે કે –“ભલે બોલીનો રિવાજ કલેશના નિ વારણ માટે રાખે; પરન્તુ તેની ઉપજ દેવદ્રવ્યમાં લઈ જવાનું શા માટે કરાવ્યું ?” આનો ઉત્તર પણ હીરવિજયસૂરિ મહારાજના ઉપરન પાઠમાંથી ચોખ્ખી રીતે મળી આવે છે. “કઈ કઈ સ્થળે આ બેલી સિવાય જિનભવનાદિને નિર્વાહ થઈ શકે તેમ નહિં હેવાથી તે બંધ કરે અશક્ય છે.” આ શબ્દો જ બતાવી આપે છે કે–તે સમયમાં પ્રાયઃ જિનમંદિરો વિગેરેની રક્ષા માટે પૂરતાં સાધનનો અભાવ હોવાથી જ કેટલીક બોલીઓનું દ્રવ્ય દેવદ્રવ્યાદિમાં લઈ જવાને કરાવ્યું હતું, અને આજ હેતુ મેં મહારા પ્રથમ લેખમાં પણ બતાવ્યો છે. તે
