________________
૩૮
" आयाणं जो भंजइ पडिवन्नधणं न देइ देवस्स । गरहंतं चोविक्खइ सोवि हु परिभमइ संसारे ॥१॥
પરંતુ આ ગાથાનો વાસ્તવિક અર્થ શો છે, તે જોઈએ. પહેલાં શબ્દાર્થ જૂઓ:– आयाणं
આદાનને (ભાડાને)
जो
भंजइ पडिवनधणं
ભાંગે છે પ્રતિપન્ન (કબૂલેલા–કહેલા) ધનને
गरहंतं
આપે देवस्स
દેવના દૂષિત કરતાને
અને . उविक्खह
ઉપેક્ષા કરે છે, सोवि
તે પણ
નિશ્ચ . परिभमइ • = પરિભ્રમણ કરે છે, संसारे
= સંસારમાં. આ એનો શબ્દાર્થ થયો. હવે એનો અર્થ બરાબર ગોઠવીને જેઇએ-દેવ સંબંધી આદાનને (ભાડાને) જે ભાંગે છે, સ્વીકાર કરેલ–કબૂલેલ ધનને આપે નહિ, અને (દેવદ્રવ્યને) દૂષિત કરવાવાળોની ઉપેક્ષા કરે, તે નકકી સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે છે.
આમાં બોલીના કે કોઈપણ જાતના રિવાજ સંબંધી શું કંઈ આવ્યું ? જે નથી આવ્યું, તો પછી આ પાઠને આગળ કરવાથી શી કાર્યસિદ્ધિ ? વળી દ્રવ્યનતિના ટીકાકારે પણ માયાળનો અર્થ શો
ક્યોં છે ? તે જૂઓ–ગ્રામિતિ ચાલ્યા-માવાને તૃNTIBદવા લેવાહિત માટે જ અનરિ–અર્થાત ટીકાકાર તો ગાળ શબ્દથી દેવસંબંધી (દેવદ્રવ્યના મકાન સંબંધી) ભાડુંજ અર્થ કરે છે. ઠીકજ છે,
હું આટલું ભાડું આપીશ” એવું સ્વીકાર કર્યા પછી તે ન આપે– તેને ભાગે તો તે સંસારપરિભ્રમણ કરે; એ દેખીતુંજ છે.
