________________
બોલી બોલવાનું વિધાન શ્રાદ્ધવિધિમાં છે કે
શ્રીમાન આણંદસાગરજીએ આપેલ
પુરાવાની નિર્બળતા.
(લેખક–પ્રવર્તક શ્રીમંગળવિજયજી.) સંસારની અંદર વિચારભેદનું સામ્રાજ્ય કંઈ આજનું નથી; અનાદિકાળથી ચાલ્યું આવે છે. દરેક વ્યક્તિની એવી ઈચ્છા તો હોય જ કે મારા વિચારોને બધાઓ સહમત થાય;” અને એ ઇચ્છા થવી અસ્વાભાવિક પણ નથી; અતએ કોઈ પણ વ્યક્તિ પોતાના વિચારનો પ્રચાર કરવા માટે–પોતાના વિચાર તરફ લોકોને વાળવા માટે પ્રયત્ન કરે છે તે સ્વાભાવિક છે. પરંતુ એટલું ધ્યાનમાં રાખવું જરૂરનું છે કે, હૃદયની સમતોલવૃત્તિને આંચ ન આવવી જોઇએ.
હમણાં બે અઢી મહીનાથી દેવદ્રવ્યસંબન્ધી ચર્ચાએ મુનિમંડળની અંદર સ્થાન લીધું છે. “દેવદ્રવ્ય વસ્તુ શાસ્ત્રસિદ્ધ છે, એમાં તો મતભેદ નથી, પરંતુ તેના (દેવદ્રવ્યના) સ્વરૂપ-નિર્ણયમાં વિચારભેદ રહેલો છે. એ વિચારભેદને પ્રકટ કરનાર, શાસ્ત્રવિશારદ જૈનાચાર્ય શ્રીવિજયધર્મસૂરિ મહારાજ છે. એઓએજ પ્રથમતઃ પોતાના લેખમાં એ વિચારો બહાર પાડ્યા કે–
“દેવદ્રવ્ય વસ્તુ શાસ્ત્રસિદ્ધ છે. પણ દેવદ્રવ્ય કહેવું કોને ? એજ વિચારનું સ્થાન છે. “વ્યસસતિકાર વગેરે ગ્રન્થોના આધારે અને અનુભવ–દ્રષ્ટિપ્રમાણે “દેવને જે સમપૅણ કરવામાં આવ્યું હોય તે દેવદ્રવ્ય છે. દેવદ્રવ્યનું સ્વરૂપ–લક્ષણ આટલામાં જ પર્યાપ્ત છે. આ સિવાય બોલી એલવાની જે રૂઢિ ચાલી આવેલી છે, અને તેની જે ઉપજ આવે છે, તે કોઈ ક્ષેત્રની સાથે ચોકકસ સંબન્ધ રાખતી
