________________
.૨૪
વ્યને દુરૂપયોગ દેખીતી રીતે થઈ રહેલો જોવાય છે, છતાં દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિનો ઉપદેશ આપવો અને જે બોલિયોનું દ્રવ્ય સાધારણ ખાતામાં લઈ જવામાં એક લગાર માત્ર પણ શાસ્ત્રીય દોષ ન દેખાતો હોય; તે બોલિયોનું દ્રવ્ય પણ સાધારણ ખાતામાં લઈ જવામાં ખોટી રીતે ભવભ્રમણનો ભય બતાવવા બહાર આવવું, એ શું જાણી જોઈને લોકોને આડે માર્ગે લઈ જવા બરાબર નથી ?
કદાચ કોઈ એમ ધારે કે જે સાધારણ દ્રવ્ય વધારવામાં આવશે, તો તેના લાડુ કરીને, લોકો ખાઈ જશે.” તો તે ખોટો ભ્રમજ છે. સાધારણદ્રવ્ય પણ દેવદ્રવ્યના જેટલો જ અધિકાર ધરાવે છે, એ વાત પહેલાં આપણે જોઈ ગયા છીએ. એટલે કે-જેમ દેવદ્રવ્યના ભક્ષણમાં પાપ સમાએલું છે, તેવી જ રીતે સાધારણદ્રવ્યના ભક્ષણમાં પણ પાપ સમાએલું જ છે. સાધારણદ્રવ્યનો. એ અર્થ છેજ નહિં, કે કોઈ તેનું ભક્ષણ કરી જાય, તે તેને પાપ ન લાગે. સાધારણદ્રવ્યને સાત ક્ષેત્રમાં વાપરવાનું જણાવ્યું, તેમાં શ્રાવક-શ્રાવિકા પણ આવી જાય છે; પરન્તુ તે શ્રાવક-શ્રાવિકા કેવાં ? જેઓ દુઃખી હોય, અવસ્થાથી હીન થઈ ગયાં હોય અને નિર્વાહ માટે બીજું કંઈ સાધન ન રહ્યું હોય તેવાં; નહિં કે સારા સારા ગૃહસ્થો તેનો ઉપભોગ કરી શકે. વળી ઉપર કહ્યાં તેવાં દાખી શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ પણ, સંઘ આપે તોજ ઉપયોગ કરી શકે. સીદાતા કોઈ પણ ક્ષેત્રમાં સાધારણ ખાતાના દ્રવ્યને વ્યય થઇ શકે,” એ પાઠજ બતાવી આપે છે કે–જેઓ નિરાધાર થઈ ગએલ છે –દુઃખી છે, તેઓને સંઘ આપે, તો જ તે તેને વાપરી શકે. જૂઓ શ્રાવિધિ ના પૃ. ૭૭ માં આપેલો પાઠઃ
" साधारणमपि द्रव्यं संघदत्तमेव कल्पते व्यापारयितुं, न त्वन्यथा । संघेनाऽपि सप्तक्षेत्रीकार्य एवं व्यापार्य, न मार्गणादिभ्यो देयं ॥” ।
અર્થાત–સાધારણદ્રવ્ય પણ સંઘે આપ્યું હોય, તોજ વાપરવાને ક૯પી શકે, અન્યથા નહિં. વળી સંઘે પણ તે દ્રવ્ય સાતક્ષેત્રના કાર્યમાંજ વાપરવું જોઈએ. યાચક વિગેરેને ન આપવું.
આ ઉપરથી સ્પષ્ટ દેખાય છે કે–સાધારણદ્રવ્યને પણ દરેક વાપરવાને અધિકારી નથી. ઉચિત રિતીએજ સંઘ તેનો વ્યય કરી શકે
