________________
કેટલાક લોકો સ્વમ વખતે બોલાતી બોલીનું ઘી “દેવદ્રવ્ય તરીકે લઈ જવાનો ખાસ આગ્રહ કરે છે. એમ સમજીને કે તે બોલી ખાસ ભગવાનના નિમિત્તે બોલવામાં આવે છે. પરંતુ તેમ કંઈ છેજ નહિ. આ બોલી પણ હરીફાઈની જ ઓલી છે. કોઈને ખોટું લાગવાનો પ્રસંગ ન રહે, તેટલા માટે જ આ બોલી છે. જેવી રીતે પૂજા-આરતી વિગેરે પ્રસંગે બોલી બોલાય છે. તેવી જ આ પણ બોલી છે, અતએવા તેની ઉપજ પણ સાધારણ ખાતામાં લઈ જવામાં કંઈ પણ હરકત જેવું જણાતું નથી. ગૃહસ્થાવસ્થામાં પણ ભગવાન્ પોતાની મિલકતના ભાગ પાડી બીજાઓને આપે છે, અને બીજાઓ લઈ પણ લે છે, ત્યારે આપણે તે નિમિત્તે માત્ર હરીફાઈની ખાતર બોલાતી બોલીનું દ્રવ્ય સાધારણખાતામાં નજ લઈ જઈ શકીએ, એ નવાઈ જેવું ? આપણી કલ્પનાથી કોઈ પણ બોલીમાં બોલાતું દ્રવ્ય સાધારણખાતામાં લઈ જઈ શકીએ છીએ, પરંતુ કાર્યના પ્રારંભમાં સાધારણ ખાતામાં લઈ જવાની કલ્પના સંઘે કરાવવી જોઈએ. “દેવદ્રવ્ય” તરીકેની કલ્પનાથી જે દ્રવ્ય એકઠું થયેલું હોય, તે દ્રવ્ય “સાધારણખાતા” માં લઈ જઈ શકાય નહિ. વળી જે દ્રવ્ય સાધારણખાતામાં એકઠું થાય, તેનો વ્યય પણ સમયાનુસારજ થવો જોઈએ, નહિ કે અંત્યારે જેમ ટ્રસ્ટીઓ પોતાની મરજી પ્રમાણે વ્યય કરે છે, તેમ થવો જોઈએ. સાંભળવા પ્રમાણે કેટલાક સાધુઓ, પંન્યાસો અને આચાર્યો એવો અભિપ્રાય આપે છે કે
પૂજા વિગેરે માટે બોલાતી બોલીમાં જે કિંમત (ભાવ) હોય, તેમાં વધારો કરી તે વધારાની રકમ સાધારણખાતા માં લઈ જવી.” પણ ખરી રીતે આનું પરિણામ કંઈ જ નથી. ભાવ વધારતાં જે કાર્યમાં સો મણ ઘી બોલાતું, તે કાર્યમાં પચાસ મણ બેલાશે. જૂઓઅત્યારે પણ જે ગામમાં સોળથી વશ રૂપીઆનો ભાવ રાખવામાં આવેલો છે, ત્યાં કોઈ પણ કાર્યમાં પાંચ-પચીસ મણ ઘીની બોલી પણ કઠિનતાથી થાય છે. જ્યાં પાંચ રૂપિએ મણ હોય, ત્યાં સેંકડો મણ થાય છે અને જ્યાં અઢી કે સવા રૂપીએ મણ છે, ત્યાં હજારો મણ થાય છે. એટલે જેમ ભાવ વધારે, તેમ બોલી ઓછી. આથી એ સ્પષ્ટ છે કે–ભાવ વધારવાથી કંઈ સાર્થક્તા થાય તેમ નથી; અએવ એવી નિરર્થક કલ્પનાઓ કરતાં બોલીની તમામ ઉપજ સાધારણખાતામાં લઈ જવામાં આવે, તો તેમાં ખોટું શું છે ? શામાટે જે હકીકત હોય,