________________
२७
જે ધન-ધાન્યાદિ વસ્તુઓ જ્યારે કલ્પેલી હોય ( ત્યારથી ) તેને દેવાદિનું દ્રવ્ય જાણવું.
કહેવાની મતલબ કે જ્યાં સુધી કોઇ પણ વસ્તુને ( દ્રાદિકને ) કોઇ પણ કાર્યમાં સમર્પણ કર્યાનો દૃઢ સંકલ્પ કર્યો નથી, ત્યાં સુધી તે વસ્તુ તે ખાતાની થઇ શકતીજ નથી. શાસ્ત્રોમાં દૃષ્ટાન્ત છે કે–દ્ર મૃગ ” નામનો બ્રાહ્મણ, કે જે જૈન હતો; તેણે પ્રભુપૂજાને માટે પોતાની સ્ત્રી પાસે ભોજન તૈયાર કરાવ્યું. ભોજન તૈયાર થયું. એવામાં એક મુનિ ભિક્ષાર્થ ત્યાં આવી ચઢ્યા. એટલે તે બ્રાહ્મણ, તેની સ્ત્રી અને તેની વારૂણી નામની પુત્રીએ તે ભોજનમાંથી થોડુંક અત્યન્ત ભાવપૂર્વક સાધુને પણ વ્હોરાવ્યું. પરિણામે એ ત્રણેએ રાજકુળમાં ઉત્પન્ન થઇ અનેક સુખની પ્રાપ્તિ કરી. પછી ભવાન્તરે તે ત્રણેએ મુક્તિસુખને પ્રાપ્ત કર્યું. ( જાઓ—કન્યલક્ષતિાની મીજી ગાથાની ટીકા. ) આ શું અતાવે છે? એજ કે, કાઇપણ ખાતામાં કંઇપણ વસ્તુ અર્પણ કરીજ દીધી. એવો નિશ્ચયભાવ નથી થયો, ત્યાં સુધી તે વસ્તુ તે ખાતાની ગણી શકાતી નથી, ઉપર્યુક્ત બ્રાહ્મણે બેશક ભગવાનને નૈવેદ્ય ચઢાવવા માટે ભોજન તૈયાર કરાવ્યું હતું; પરન્તુ હજૂ તે રસોઇ તેણે ભગવાનને ચઢાવી દીધેલી નહિં હોવાથી—અર્પણયુદ્ધિથી અર્પણ કરેલી નહિ હોવાથી—તેનો ખીજા કોઇ કાર્યમાં વ્યય કરવાનો તે અધિકારી હતો. અને તેટલા માટેજ તેણે તે ભોજન સાધુને વ્હોરાવ્યું. અત્યારે પણ જોઇએ છીએ કે ઘણે સ્થળે શાન્તિસ્માત્ર થાયછે, ત્યારે તેમાં મૂકવા માટે નૈવેદ્ય ખાસ સ્વતંત્ર રસોડું ખોલીને બનાવવામાં આવે છે. આપણે જાણીએ છીએ કે-આ સ્વતંત્ર રસોઇ પૂજામાં મૂકવા માટે તૈયાર થાય છે; છતાં પણ તે રસોઇ–મિઠાઈ વિગેરે ખીજા પણ કાર્યમાં લઈ શકાય છે, કારણ કે–રસોઈ ગમે તેટલી મનાવવામાં આવે, પરન્તુ પૂજા નિમિત્તની તો, તેમાંથી જેટલી ભગવાનની આગળ ચઢાવાય છે; તેટલીજ થાય છે. હા, ભગવાની આગળ સમર્પણ કરી દીધા પછી તે વસ્તુ વાપરવી કલ્પી શકે નહિ. આવાં અનેક દૃષ્ટાન્તોથી મેં મારી પહેલી અને બીજી પત્રિકામાં બતાવી આપ્યું છે કેજ્યાં સુધી કોઈપણ વસ્તુમાં કોઇપણ ખાતાને અંગે સમર્પણ મુદ્ધિ થતી નથી, ત્યાં સુધી તે વસ્તુ તે ખાતાની થઇ શકતી નથી. આંગીના દિ