________________
૨૧૬
શાંત સુધારસ.
घोरतिमिरनरकादिभिः,
વનતિવિ છે. વિ. ૫ અર્થ– પુરૂષમાં પુગલનાં વિવર્નોના વધારે દાખલા
આપે છે.) કે કોઈ સ્થળે દેવતાઓના વિવર્તાના રમ્ય આવાસ આવી રહેલા છે. તે સૂર્ય દાખલા કાંત મણિની શોભાથી બહુ સુંદર લાગે
છે ત્યારે બીજી બાજુએ ઘેર ભયંકર અંધકારમય નરકાદિ આવેલાં છે, જે બહુ માઠાં લાગે છે. આમ આ
કાકાશમાં કયાંય મેરૂ જેવા ઉંચા સોનાના પર્વતો આવેલા છે, તે કયાંય ઉંઘ ખીણ આવેલી છે; કયાંય દેવતાઓના રમ્ય સ્વર્ગભવન આવેલાં છે, તે કયાંય ભયંકર અંધકારમય નરકનિગદનાં સ્થાને આવેલાં છે, જે એકરૂપ છતાં પુદગલનાં કરેલાં વિવિધ વિવર્તે છે. કાકાશ પિતે તે એક રૂપ છે, એકજ છે, પણ તેમાંથી અનેક ચિત્રવિચિત્ર નાનાં-મોટાં નવાં રૂપ પેદા થાય છે. પાણીના વિશાળ સરેવારમાં કાંકરે નાંખતાં એક કુંડાળું (Ripples) થયું, લાગલું બીજું એથી મેટું, તત્ક્ષણ ત્રીજું એથી રહે ટું, એમ ઉત્તરોત્તર મહેટાં
જુદાં જુદાં કુંડાળા થઈ ઠેઠ આખા સરોવરમાં વ્યાપી જાય છે તેમ એક રૂપમાંથી અનેક વિવર્ત (Vibrations) પુદ્ગલે રચે છે. એક શબ્દ આખા કાકાશને પશી આવે છે. આ
આધારે, પુદગલની વિવશકિતના પુદગલના વિવર્સે આધારે, આ જમાનાના Telegraph,
અને Telephone, Photograph, wireઆધુનિક શોધની less Telephone આદિ શેધાયાં
