________________
૯) જલૌકાઃ જળો મનુષ્યના શરીરમાં ગૂમડા આદિ ખરાબ ભાગ પર મૂકવાથી તે સડેલા ભાગમાંથી ખરાબ લોહીને જ પીએ છે. ઇતડી ગાયના આંચળમાં રહે છે, તે ગાયનું લોહી પીએ છે પણ દૂધ પીતી નથી. એ રીતે કેટલાક શ્રોતા આચાર્ય આદિના સદ્ગુણો અર્થાત્ આગમજ્ઞાનને છોડીને દુર્ગુણોને ગ્રહણ કરે છે. એવા શ્રોતા શ્રુતજ્ઞાનના અધિકારી બની શકતા નથી.
૧૦) બિલાડીઃ બિલાડીનો સ્વભાવ દહીં-દૂધ આદિ ભરેલા પદાર્થોને નીચે પછાડીને પછી ચાટવાનો છે. અર્થાત્ ધૂળયુક્ત પદાર્થોનો આહાર કરે છે. એ જ રીતે કેટલાક શ્રોતા ગુરુ પાસેથી પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન લેતા નથી પરંતુ બીજા ત્રીજા આગળથી સાંભળીને અર્થાત્ સત્યાસત્યનો ભેદ સમજયા વગર જ ગ્રહણ કરે છે. આવા શ્રોતા શ્રુતજ્ઞાનના અધિકારી બની શકતા નથી.
૧૧) જાહગઃ જાહગ એક ઉંદર જેવું પશુ છે. દૂધ દહીં આદિ ખાદ્ય પદાર્થ જયાં હોય છે ત્યાં જઇને થોડું થોડું ખાય છે, ખાતા ખાતા વચ્ચે આજુબાજુમાં ચાટીને સાફ કરી દે છે. એ જ રીતે જે શિષ્ય પૂર્વે ગ્રહણ કરેલ સૂત્રાર્થને પાકા રાખે છે અને વચ્ચે વચ્ચે નવિન સૂત્રાર્થને ગ્રહણ કરે છે, એવા શ્રોતા આગમજ્ઞાનના અધિકારી બને છે.
૧૨) ગાયઃ કોઇ યજમાને ચાર બ્રાહ્મણોને એક દૂઝણી ગાય દાનમાં આપી. એ ચારે યા બ્રાહ્મણોએ ગાયને ક્યારે ય ઘાસ કે પાણી આપ્યું નહિં. તેઓ એમ સમજતા હતા કે આ ગાય મારા એકલાની તો નથી, ચારે ય ની છે. તેઓ દોહવાના સમયે મોટું વાસણ લઇને આંચળ ધમધમાવીને દૂધ લઇ લેતા હતા. આખર ભૂખી ગાય ક્યાં સુધી દૂધ આપે? ક્યાં સુધી જીવિત રહે? પરિણામે ભૂખી-તરસી ગાયે એક દિવસ પ્રાણ છોડી દીધા.
એ જ રીતે કેટલાક શ્રોતા વિચારે કે ગુરુદેવ મારા એકલાના તો નથી ને? પછી શા માટે મારે તેમની સેવા કરવી જોઇએ? પરંતુ ઉપદેશ સાંભળવા માટે દોડી જાય છે. એવા શ્રોતા શ્રુતજ્ઞાનને ગ્રહણ કરી શકતા નથી.
વિનીત શ્રોતા ગુરુની સેવા કરીને, મીઠા શબ્દોથી ગુરુને પ્રસન્ન કરીને તેમની પાસેથી જ્ઞાન ગ્રહણ કરે છે. અને રત્નત્રયની આરાધના કરીને અજર અમર બની શકે છે.
૧૩) ભેરી એક વખત કોઇ દેવે શ્રીકૃષ્ણ પર પ્રસન્ન થઇને દિવ્ય ભેરીની ભેટ આપી. અને કહ્યું કે આ ભેરીને છ મહિના પછી વગાડવાથી મધમીઠો અવાજ નીકળશે અને ભેરીનો
- ૧૧ -
૧૧
