________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમનું ફળ
અથ–પ્રેમવડે કલેશ નાશ પામે છે. સત્પુરૂષનું મન સમતાભાવમાં પ્રેમથી આવે છે. સત્ય પ્રેમ જ્યાં ન હોય ત્યાં મનની શુષ્કતા એટલે લુખાપણું જાણવું. ૬૬ છે
વિવેચન –જગતમાં જે જે સત્પુરૂ હોય છે, તે સર્વત્ર પ્રેમ રાખનારા હોય છે. એમનો એજ મનને અભાવ હોય છે કે, “અભિવત સર્વ : પતિ જ પરિ” જે પિતાના આત્મા સમાન સર્વ ભૂત-સત્વ જીવ પ્રાણી છે, તેમને જુએ છે તે ખરા દેખનારા છે, તે વિનાના ભલે બાહ્ય પગ પદાર્થો નિરંતર ભેગવે, દેશ અને દેશાંતરને અનુભવ કરે, સર્વ વિજ્ઞાનના અનુભવી થાય તે પણ વિવેકથી અંધ હોવાથી આંધળાજ સમજવા. તેથી પ્રેમી સર્વ ઉપર એકાત્મભાવે પ્રેમ રાખીને સર્વ લોકમાં રહેલા કલેશને નાશ કરે છે. તેમજ તે લોકોના મત પરસ્પર સમતાભાવવાળા બની પ્રેમયુકત થાય છે. આ સત્ય પમ ત્યાં નથી હોતે તેઓ બોલવામાં જુદી વાત અને વર્તવામાં જુદી વાત કરતા હોવાથી તેમનું હૃદય પ્રેમના અભાવવાળું હોવાથી લખું-કેવું હોય છે. તેથી તેઓ બાહ્યપ્રવૃત્તિ તે માત્ર લોકોને છેતરવા માટે જ કરે છે એમ સમજવું. ૬૬
જ્ઞાતીને પ્રેમ પ્રાણુને પણ નાશ પામતો નથી.
ज्ञानिनां प्रेम संबन्धः, प्राणान्तेऽपि न भिद्यते ।
देहवित्तादिनाशेऽपि, सत्यप्रेम न नश्यति ॥६७।। અથ:–જ્ઞાની પુરૂષો જેની સાથે પ્રેમસંબંધ બાંધે છે તે પ્રાણનો નાશ થાય ત્યાં સુધી પણ નાશ નથી પામતે. શરીર ધન વિગેરેના નાશથી પણ સત્ય પ્રેમ નાશ પામતેજ નથી. . ૬૭ છે
વિવેચન—આ જગતમાં જેને આત્મા પરમાત્માના સ્વરૂપને વિશેષ પ્રકારે ભેદ અને અભેદને સંપૂર્ણ વિવેક થયો છે તેવા સત્યજ્ઞાની પુરૂષ સર્વ જગતના જીવે ઉપર સામાન્યભાવે ઉપકારક પ્રેમસંબંધ કરે છે. સર્વ સાથે મિત્રીભાવને સંબંધ સામાન્યથી સરખો હોય છે, તે પણ જે પ્રત્યક્ષ સંબંધમાં આવે, જેની સાથે કાંઈક વાતચીત થાય તેની સાથે વિશેષભાવે પ્રેમવાળી મૈત્રી ભાવના પૂર્વક સંબંધિત થાય છે. તેવી રીતે એક
સ્માતભાવે પણ જે સંબંધ બંધાય છે તેને પ્રેમયોગીઓ પ્રાણના અંત સુધી નભાવનારા હોય છે, જેની સાથે સંબંધ થયો હોય તેની વિચિત્ર કુટતાને જાણતા હોવા છતાં પણ ઉપકાર કરવાની સહજ સજજનતા પરમાર્થજ્ઞાનીઓ છેડતા નથી. જેમકે શ્રીપાલનરેશ્વરને મહાન કુડકપટના ભંડાર, લેભી, નિર્દય કૃતકની, મહાન શઠ એવા ધવલશેઠની સાથે સહજ મેળાપ થતાં સંબંધ બંધાણે હતું તેમજ તેનાજ કુટપ્રયોગથી સમુદ્રમાં પતન થયું હતું. ચંડાળયુળનું કલંક માથે મુકાયું હતું. મરણની અવસ્થાએ પહોંચાડવામાં જરા પણ બાકી રખાયું ન હતું તે પણ ઉદાર ચરિત્ર શ્રીપાલ બધું જાણતા હોવા છતાં પણ ઘવલશેઠને બચાવવા માટે પાછી પાની કરી ન હતી. પ્રેમને જરા ઢીલે પણ નહોતો કર્યો. તેવીજ રીતે પરમાર્થથી
For Private And Personal Use Only
