________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૧૨૮
www.kobatirth.org
तस्यान्तरंतिमं वर्ण - माद्यवर्ण पुरस्कृतम् ।
रेफाक्रान्तं कलाबिन्दु - रम्यं प्रालेय निर्मलम् ||३|| अर्हमित्यक्षरं प्राणप्रान्त संस्पर्शिपावनम् ।
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ह्रस्वं दीर्घं प्लुतं सूक्ष्ममतिसूक्ष्मं ततः परम् ||४||
૩
અર્થ :---નાભિક દની નીચે આઠ પાંખડીવાળું કમલ છે એમ સમજવુ તેનુ બીજું નામ સ્વા ધિષ્ઠાનચક્ર સમજવું. તે કમલમાં રમણીક કેસરાએ વતે છે. હવે તે કેસરાઆમાં સેાલ સ્વરા આ બર્ફે ૩ મ મ હ ર તે બો બૌ એ મંત્ર સ્વરૂપે સમજવા, અને આઠ લેાની પાંખડીમાં વ્યંજનના આઠ વર્ષાં રવ ૫ ૫ = (૧) ૬ છે જ્ઞ જ્ઞ ઞ (૨) ૪ ૪ ૪ ૪ [ (૩) ત થ = = 7 (૪) ૫ ૪ વ મ મ (૫) ૫ ૬ ૭ ૧ (૬) ગ઼ ૧ ૧ હૈં (૭) બ બ હૈં રૂં જી હું તે બો બૌ (૮) એમ આઠ માં મત્રરૂપે સ્થાપન કરવા, દલાની સંધીઓમાં માયા પ્રણય મ ંત્રયુકત સિદ્ધ પરમાત્માની સ્તુતિરૂપ હી મંત્રને મુકવો. તથા પાંખડીની ઉપર રહી મત્ર મુકવા. હવે એ કમલમાં પ્રથમ વર્ણ અ અને છેલ્લે વધુ હુ આવે છે. હુ રેફ્ કલા અને ખીંદુ ચુત કરતા અર્હ પંચ પરમેષ્ઠીમાં મંત્રનું ખીજ પ્રગટે છે. અર્જુ` મંત્ર સ્વયં સ્ફાટિકસમાન પૂર્ણ ઉજ્જવલ હાવાથી તેનુ મ્ રણ કરનારા આત્માને સર્વ પાપથી મુકત કરે છે. તેના નાદ હસ્વ પછી દીર્ઘ પછી વ્રુત અને પછી અતિ સુક્ષ્મ સૂક્ષ્મતર કરતા માનસ જાપમય થાય છે. તે આત્માના ક્લેષિત કર્મ તથા પરિણામના વિનાશ કરીને જગતના સર્વ પ્રાણી પ્રત્યે એક પ્રેમ સ્વરૂપમયને અભેદભાવે અનાવે છે. આ સ્વાધિષ્ઠાન ચક્રનું વર્ણન પૂર્ણ થયું.
तदूर्ध्वे नाभिदेशेषु, मणिपुरं महाप्रभम् । मेद्याम्भविद्युताभ्भं, बहुतेजेामयं ततः ॥ १ ॥ मणिवदभिन्नतत्पद्म, मणिपुरं ततेा उच्यते । अष्टभिश्चदलैर्युक्तं, डादिमकान्ताऽक्षरान्वितम् ॥२॥
પ્રેમગીતા
મૂલાધાર ચક્ર,
“मूलधारषड्कोणां मूलाधार ततो विदुः ।
स्वशब्देन न परं लिङ्गः स्वाधिष्ठानं ततो विदुः || ”
અઃ—જે મૂલાધાર ચક્ર છે તે સ ચક્રોમાં મૂલરૂપે મેરૂના મૂલરૂપે વિદ્યમાન છે તેથી મૂલાધાર તથા ગણેશચક્રપણ તેને કહેવાય છે. અને સ્વશબ્દથી અન્ય સ્વરૂપવાલુ નહિ હોવા છતાં પરાધિન ન હોવાના કારણે સ્વાધિષ્ઠાન નામને ધારણ કરે છે એમ ચાગવિશારદ પંડિતા કહે છે. એમ એ ચક્રના વિચાર કર્યાં ત્રીજા મણિપૂરની વ્યાખ્યા કહે
વાય છે.
For Private And Personal Use Only
