________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમનું ફળ
૨૪
મહાવીર ઉપરનો પ્રેમ યમ ધ્યાન સમાધિ ગની ગરજ સારે છે.
महावीरोपरि प्रेम-मात्रं सर्व यमादिकं ।
तद्ध्यानं तत्समाधिश्व, लययोगो भवेत्ततः ॥५४५॥ અથ–ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માની ઉપર જે સારો પ્રેમ તે એકજ હોય તે પણ તેમાં સર્વ યમ આદિ વ્રત ધાન તથા સમાધિ અને લય–ગો તેને પણ સમાવેશ થઈ જાય છે. I૪૪પા
વિવેચન–જે ભવ્યાત્માઓને તપ ન બન હોય, વત નિયમ ન બનતા હોય, મન વચન, કાયાની શુદ્ધિ ન બનતી હોય. જ્ઞાનાભ્યાસ ન બનતે હોય, દાનાદિકની પ્રવૃત્તિ ન બનતી હોય, ધ્યાન, સમાધિ કે એકવભાવને લય પણ ન થતો હોય તે કાંઈ હરકત નથી પણ એકજ વાત ધ્યાનમાં રાખવાની છે કે ભગવાન શ્રી મહાવીર દેવ વીતરાગ સર્વજ્ઞ ઉપર એક નિર્વિકલ્પ પેમજ પ્રગટ કરવામાં આવે તે તેમાં સર્વ વેગને સમાવેશ થાય છે. કહ્યું છે કે "इक्कोवि नमुक्कारो जिनवरवसहरस बद्धमाणस्स संसारसागराओ तारेइ नरं व नारी वा" એક માત્ર પરમાત્મા જીનવમાં વૃષભ સમાન શ્રી વિદ્ધમાન સ્વામિને કરેલ નમસ્કાર સ્ત્રી હોય કે પુરૂષ છે તેને તારે છે. ૫૪પા
अभेदप्रेमयोगेन, मानवपशुपक्षिणाम् ।
देहोत्सर्गात्मिका सेवा, जायते दुःखनाशिका ॥५४६॥ અર્થ—અભેદભાવવાલા પ્રેમગથી પ્રેમથી મનુષ્ય પક્ષી પશુ આદિની સેવા દેહના મમત્વને ત્યાગ કરીને પણ કરી શકે છે અને તે સેવા સર્વના દુ:ખને નાશ કરનારી થાય છે. પ૪૬મા
अभेदः सर्वजीवेषु, भवेनिर्भेदरागतः ।
पश्चात् सर्वत्र शुद्धात्म-चीर एव प्रदृश्यते ॥५४७॥ અથ–-નિર્ભેદ રાગ-પ્રેમથી સર્વ જીવે ઉપર અભેદભાવ પ્રગટ થાય છે. તેના બલથી સર્વત્ર શુદ્ધાત્મ સ્વરૂપ ભગવાન મહાવીરને મળવા આત્મા પ્રત્યક્ષભાવે ખે છે. પડા
વિવેચન–જ્યારે આમા સર્વ જેને પોતાના સમાન ચૈતન્યરૂપ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, વીર્ય, ઉપયોગરૂપ સ્વભાવના જાણે છે તેથી સર્વ મારા સમાન છે મારામાં અને તેમનમાં કઈ ભેદ નથી. જો કે જ્ઞાતિ, જાતિ, દેશ, કાલ, કર્મ અને તેના ઉદયિક ભાવે તથા કર્મના ક્ષયપશમ ભાવે જીવોની રહેણી કરણી સ્વભાવની પ્રકૃતિઓમાં ભેદ દેખાય છે તે પણ સામાન્ય મૂલ ધર્મથી સર્વ જીના સરખાજ સ્વભાવે હેાય છે. “TITIો વથા મધમશે વથા કૃત तिलमध्ये यथा तैलं, देहमध्ये यथा शिवः ॥१॥ काष्टमध्ये यथा वह्निः, शक्तिरूपेण तिष्ठति ।
૩૧
For Private And Personal Use Only
