________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandir
૨૩૨
પ્રેમગીતા
વિવેચન-હઠગ એટલે બલાત્કારથી મન, ઇદ્રિય અને શરીર ઉપર કિયાઓ કરવાની ફરજ પાડવી તેને હઠગ કહે છે જેમકે યમ, નિયમ, આસન, પ્રાણાયામ, પ્રત્યાહાર એ સર્વ હઠગ કહેવાય છે. તે એટલા માટે કે યમ એટલે અહિંસા સત્ય અચૌર્ય બ્રહ્મચર્ય અકિંચન વ્રત પાલવા માટે મન વચન કાયા ઉપર કેટલે સંયમ મુક પડે છે? તે સર્વ સુવિદિત છે, રાજયોગ અને જ્ઞાનવેગ મનના નિગ્રહથી ફલિત થાય છે. ક્રિયાગ સામાયિક પ્રતિક્રમણ પૂજા વિગેરે નિયમે તે પણ મન ઉપર સંયમ કરાવે છે. તે સર્વે અભ્યાસથી સિદ્ધ થાય છે. ભકિતગ જે પ્રેમી આત્માઓએ સિદ્ધ કર્યો છે તેવા ભકતને સર્વને સહજભાવે સિદ્ધ થાય છે. ભકિત-વિનય વડે ગુરૂદેવનું ચિત્ત પ્રસન્ન થવાથી સમ્યજ્ઞાન મળે તેથી આત્મા હિતાહિત જાણે તેના વિષય વિકારે નષ્ટ થાય એટલે જ્ઞાનયોગ, ચારિત્રગ અને ધ્યાનસમાધિયોગ તે સર્વ ભક્તિથી સિદ્ધ થાય છે. ૫૦૪ મહાવીર ભગવાનના જાપથી સર્વ શકિત ઉત્પન્ન થાય છે.
सर्वजातीयमंत्राणां, लयोऽस्ति वीरनामनि ।
सर्वशक्तिसमुत्पत्ति-महावीरस्य जापतः ॥५०५॥ અથ–સર્વ જાતના કલ્યાણકારી મંત્રને લય વીર નામના મંત્રમાં જ લય થઈ જાય છે, કારણકે ભગવાન મહાવીરના નામને જાપ કરવાથી સર્વ પ્રકારની શક્તિ આત્મા પ્રગટ કરી શકે છે. પ૦૪
વિવેચન—આ જગતમાં અનેક દેવ દેવીઓને પ્રસન્ન કરવા માટે અનેક મંત્રો ઉભા કરાયા છે. તે દેવે પાસે સંસારી સુખની ચાહના કરનારા અનેક જીવાત્માઓ તે તે દેવદેવીએના જાપ, તપ અનુષ્ઠાન કરે છે. તેમાં કેઈથી કાંઈક સિદ્ધિ થયેલી કેઈને જણાતી હશે અને કેઈને ઈષ્ટ સિદ્ધિ નહિ પણ થતી હોય તેમાં કર્મનું કારણ અવશ્ય હોય છે. જેને લાભદય હોય તેને મંત્ર જાપ કરતાં ઈષ્ટ વસ્તુ મળે એટલે બાળકે રમત કરતાં ઢેખાળો ઉડાડતાં કેને ભીંતમાં રહેલા ગોખલામાં પેસી જાય ત્યારે તેને આપણે તાકેડુ માની લઈએ છીએ. તેમજ તે દેવની પ્રસનતાથી ઈષ્ટ વસ્તુ મળી તેમ માની શુભ કર્મના ઉદયને ભુલી જઈએ છીએ, અને જે તપ કરતા છતાં ઇટ વસ્તુને લાભ ન થાય તે તે દેવને અલહીન કે અપ્રસન્ન માનીએ છીએ. પણ કમને અંતરાયથી વસ્તુ ન બની તે વાતને નથી સ્વીકારતા. આવા મંત્રોથી કાર્ય સિદ્ધિ થાય કે ન થાય પણ પરમાત્મા મહાવીરદેવનું નામ સ્મરણ કરતાં અનંતભવના પાપોનો નાશ થાય છે. તે માટે પૂજ્ય ગુરૂદેવ જણાવે છે કે, 'त्वनामस्मरणाद् देव ! फलनु मे वांच्छितं सदा । दूरीभवन्तु पापानि, मोहनाशयवेगतः ॥५॥ ॐ ही अहं महावीर मंत्र जापेन सर्वदा । बुद्धिसागरशक्तिनां प्रादुर्भावो भवेद् ध्रुवम् ॥६॥ ભગવંતનું નામ સ્મરણ કરતાં મન, વચન, કાયાની એકાગ્રતાથી ધ્યાતા ધ્યેયમાં એક અભેદભાવે થઈ જતાં આત્મા સર્વ શકિતને પ્રાગટય ભાવ અવશ્ય કરી શકે છે. સર્વ
For Private And Personal Use Only
