________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમનું ફળ
૨૩૫
પ્રેમશક્તિથી વજુથી કઠણ હૃદયે પણ કુલથી કમલ હદ થાય છે.
वज्रादपि कठोराणि, हृदयानि मनीषिणाम् ।
मृदनि पुष्पवच्छीघ्र, भवन्ति प्रेमशक्तितः ॥५१५॥ અથ–જે મનુષ્યના હૃદયે વજાથી પણ અત્યંત કઠોર હોય છે તેઓને પણ શુદ્ધ પ્રેમ શક્તિવાલા ગીઓ પુષ્પથી પણ કોમલ હૃદયવાલા જલદી બનાવી શકે છે. ૫૧પ
વિવેચન-સંસારમાં અનેક વિચિત્ર પ્રકારના માણસ અને પશઓ હોય છે. કેટલાક ભયંકર રાક્ષસ વૃત્તિના હોય છે. કેટલાક માયાવી હોય છે અને કેટલાક હિંસક વૃત્તિઓવાળા હોય છે, કેટલાક પરસ્પર જન્મથી વેર ધરનાર પણ હોય છે, કેટલાક તેથી વિપરિત વૃત્તિવાળા પણ પ્રાણીઓ હોય છે. તેમાંથી બીજાની વાત બાજુએ મુકીએ જે ભયંકર દુર અને વજની પેઠે કઠોર મનના પણ હોય છે. તેઓ બીજાને માટે સારો કે બેટે નિશ્ચય કર્યો હોય તે કઈપણ પ્રકારે પાર પાડે અન્યને તેમાં કેવાં દુઃખ પડશે. તેને વિચાર નથી કરી શકતા. આવા કઠેર હૃદયવાળા અને ભયંકર કાર્યો કરવા તૈયાર થયેલા મનુષ્ય કે પશુઓને જે પૂર્ણ પ્રેમયોગીઓ હોય છે તેઓ પ્રેમવડે તેવા ભયંકર વા જેવા કઠણ હૃદયના માણસોને પ્રેમદષ્ટિથી નિહાલતાં પ્રેમથી ઉપદેશ કરતાં તે કઠોર માણસના હૃદયને પલટે કરે છે. ભગવાનના દર્શનથી ચંડકૌશિકના હૃદયને પલટ થયે હતું, તેમ શુદ્ધ પરમાત્મા સમાન પ્રેમગના પૂર્ણ સ્નાતક એવા યોગીઓના દર્શનથી ભવ્યાત્માઓના મિથ્યાત્વ અવિરતિ કષાય અને અશુભ ગને પલટો થાય છે. તેઓના મન પુષ્પ જેવા કેમલ થઈ જાય છે. તે માત્ર એક પ્રેમશક્તિને જ પ્રભાવ છે. પ૧પ
પ્રેમામૃતનું ફ્લ. निष्ठुरस्यापि कारुण्य-मज्ञस्यापि प्रकाशता ।
सर्वात्मसु च सौन्दर्य, शुद्धप्रेमामृताद् भवेत् ।।५१६॥ અર્થ–શુદ્ધપ્રેમરૂપ અમૃત નિર્દય કઠેર મનવાળાના હૃદયમાં કરૂણભાવ પ્રગટાવે છે અને અજ્ઞાનીને પ્રકાશ પ્રગટાવે છે અને સર્વ આત્મામાં સુંદરતા દેખાડે છે. પલા
आस्तिक्यं नास्तिकस्यापि, शुष्काणामाद्रता हृदि।
शुद्धप्रेमामृतस्वादाद् , जायते स्वीयभक्तितः ॥५१७॥ અર્થ–પ્રેમગીઓ શુદ્ધ પ્રેમરૂપ અમૃતના આસ્વાદથી અને સર્વત્ર પિતાની પ્રેમ ભક્તિ વડે નાસ્તિકને પણ આસ્તિક બનાવે છે અને સુકા લુખા પ્રેમ વિનાના માણસમાં પણ હૃદયની સ્નેહતા–પ્રેમાળતા પ્રગટાવે છે. ૫૧છા
પ્રેમીને જગત પ્રેમમય લાગે છે. यस्यात्मा प्रेमरूपोऽस्ति, तस्य प्रेममयं जगत् । प्रेमात्मा यः स्वयं नास्ति, तस्य शून्यं जगद् भवेत् ॥५१८॥
For Private And Personal Use Only