Book Title: Premgeeta Anuwad
Author(s): Buddhisagar
Publisher: Buddhisagarsuri Jain Gyanmandir

View full book text
Previous | Next

Page 144
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuni Cyanmandir પ્રેમનું ફળ અથ–કામરૂપ- જેનું આત્મસ્વરૂપ છે. તે પશુરૂપ જાણવું અને પ્રેમ રૂપ આમ સ્વરૂપ છે તે પશુપતિરૂપે જાણવું. અહિંયાં પશુપતિપણું તે મહાદેવનું સ્વરૂપ કેવલજ્ઞાનરૂપ ચિન્હથી યુક્ત છે તે જાણવું. ૨૪૬ વિવેચન ––જે આત્માઓ પાંચ ઈદ્રિના વિષયભેગરૂપ કામવાસનામાં અત્યંત આસકત હોવાથી કામીજને કહેવાય છે, અને તે પશુસમાન આચરણાવાળા બને છે તેથી પરિ. ણામથી પશુજ સમજવા જોઈએ. તેવા જીવાત્મા ચારગતિમાં ભ્રમણ કરનારા જાણવા. અને જે આત્મા પ્રેમના સ્વરૂપને પ્રાપ્ત કરે છે તે પશુપતિ સમાન છે, પશુપતિ ગાય વગેરે પશુને વશમાં રાખીને તેનું રક્ષણ કરે છે તેમ ચૈતન્યવાન્ આત્મા પણ ઈદ્રિય મન અને શરીર રૂપે પશુને સ્વાધીન કરવાથી પશુપતિ કહેવાય છે, પ્રેમસ્વરૂપવંત આત્મા સર્વ ઈદ્રિય મન વચન કાયા રૂપ પશુને વશ કરી નિયમમાં રાખે છે તેથી પ્રેમાભસ્વરૂપ મેંગીને પશુપતિ કહેવાય છે. શ્રીકૃષ્ણ ગોસ્વામિ કહેવાય છે અને શંકરદેવ પશુઓનું રક્ષણ કરતા હોવાથી પશુપતિ કહેવાય છે. ત્યારે અહિંયાં પારમાર્થિકભાવે ઈદ્રિય આદિ કર્મરૂપ પશુને વશ કરીને કર્મને સમલક્ષય કરી કેવલજ્ઞાન રૂપ લિંગને પ્રગટ કર્યું છે તે પૂર્ણ પ્રેમગિ પશુપતિ–મહાદેવ, શિવ, શંકર વગેરે નામાભિધાનથી પ્રેમગિ પરમાત્મા કેવલજ્ઞાનવાન કેવળી ભગવંતેજ સમજવા. ૨૪૬ કામરાગ સમાન કે દુખ નથી कामरागसमं दुःखं, नैव भूतं भविष्यति । चिन्तनाद्धरते चित्तं, कामभोगस्य का कथा ॥२४७॥ कामभोगस्य चिन्तातः, कामिनां दुःखकोटयः। देहादीनां च नाशोऽस्ति, मनुष्याणां परस्परम् ॥२४८॥ અથ:--કામગના રાગ સમાન બીજું કઈ દુઃખ ભૂતકાળમાં હતું નહીં અને ભવિષ્યકાળમાં હશે પણ નહીં. કારણકે કામની વિચારણા કરતાં તે પ્રથમ ચિત્તને-મનને હરણ કરે છે પણ જે ભોગ ભગવાય તે કેવું દુઃખ થાય તેની તે વાતજ કરી શકાય તેમ નથી. કામિલેકના ચિત્તમાં કામભોગની જે વિચારણા થાય છે તેવડે કટાકેટિ દુઃખને ઉપજાવે છે અને તેથી મનુષ્યના દેહ આદિને પરસ્પર નાશ થાય છે. આ ૨૪૭–૨૪૮ વિવેચન-કામરાગએટલે વિષયભેગ, રૂપ, રસ, ગંધ, શબ્દ સ્પર્શ વગેરે કામના ભેગવાળા વિષયમાં જે રાગ–પ્રિતિ ઉપજે છે તે તેના સમાન બીજું એકે દુખ નથી: કામરાગીને ભેગને અભાવ છતાં ખાવાપીવામાં, ઉંઘવામાં, વનવિહારમાં, મિત્રના મેળાપમાં પણ કામરાગી સુખ શાંતિ અનુભવી શકતા નથી. જે પ્રમાણિના મનમાં કામભેગને રાગ ઉદય પામે છે તેના ચિત્તમાંશી વિવેક વિનાને નાશ થાય છે. કામિનું મન કુગ્રહથી હણુચેલું બને છે એટલે કામરાગથી ઉન્માદ પિજે છે. For Private And Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277