________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuni Cyanmandir
પ્રેમનું ફળ
અથ–કામરૂપ- જેનું આત્મસ્વરૂપ છે. તે પશુરૂપ જાણવું અને પ્રેમ રૂપ આમ સ્વરૂપ છે તે પશુપતિરૂપે જાણવું. અહિંયાં પશુપતિપણું તે મહાદેવનું સ્વરૂપ કેવલજ્ઞાનરૂપ ચિન્હથી યુક્ત છે તે જાણવું. ૨૪૬
વિવેચન ––જે આત્માઓ પાંચ ઈદ્રિના વિષયભેગરૂપ કામવાસનામાં અત્યંત આસકત હોવાથી કામીજને કહેવાય છે, અને તે પશુસમાન આચરણાવાળા બને છે તેથી પરિ. ણામથી પશુજ સમજવા જોઈએ. તેવા જીવાત્મા ચારગતિમાં ભ્રમણ કરનારા જાણવા. અને જે આત્મા પ્રેમના સ્વરૂપને પ્રાપ્ત કરે છે તે પશુપતિ સમાન છે, પશુપતિ ગાય વગેરે પશુને વશમાં રાખીને તેનું રક્ષણ કરે છે તેમ ચૈતન્યવાન્ આત્મા પણ ઈદ્રિય મન અને શરીર રૂપે પશુને સ્વાધીન કરવાથી પશુપતિ કહેવાય છે, પ્રેમસ્વરૂપવંત આત્મા સર્વ ઈદ્રિય મન વચન કાયા રૂપ પશુને વશ કરી નિયમમાં રાખે છે તેથી પ્રેમાભસ્વરૂપ મેંગીને પશુપતિ કહેવાય છે. શ્રીકૃષ્ણ ગોસ્વામિ કહેવાય છે અને શંકરદેવ પશુઓનું રક્ષણ કરતા હોવાથી પશુપતિ કહેવાય છે. ત્યારે અહિંયાં પારમાર્થિકભાવે ઈદ્રિય આદિ કર્મરૂપ પશુને વશ કરીને કર્મને સમલક્ષય કરી કેવલજ્ઞાન રૂપ લિંગને પ્રગટ કર્યું છે તે પૂર્ણ પ્રેમગિ પશુપતિ–મહાદેવ, શિવ, શંકર વગેરે નામાભિધાનથી પ્રેમગિ પરમાત્મા કેવલજ્ઞાનવાન કેવળી ભગવંતેજ સમજવા. ૨૪૬
કામરાગ સમાન કે દુખ નથી कामरागसमं दुःखं, नैव भूतं भविष्यति । चिन्तनाद्धरते चित्तं, कामभोगस्य का कथा ॥२४७॥ कामभोगस्य चिन्तातः, कामिनां दुःखकोटयः।
देहादीनां च नाशोऽस्ति, मनुष्याणां परस्परम् ॥२४८॥ અથ:--કામગના રાગ સમાન બીજું કઈ દુઃખ ભૂતકાળમાં હતું નહીં અને ભવિષ્યકાળમાં હશે પણ નહીં. કારણકે કામની વિચારણા કરતાં તે પ્રથમ ચિત્તને-મનને હરણ કરે છે પણ જે ભોગ ભગવાય તે કેવું દુઃખ થાય તેની તે વાતજ કરી શકાય તેમ નથી. કામિલેકના ચિત્તમાં કામભોગની જે વિચારણા થાય છે તેવડે કટાકેટિ દુઃખને ઉપજાવે છે અને તેથી મનુષ્યના દેહ આદિને પરસ્પર નાશ થાય છે. આ ૨૪૭–૨૪૮
વિવેચન-કામરાગએટલે વિષયભેગ, રૂપ, રસ, ગંધ, શબ્દ સ્પર્શ વગેરે કામના ભેગવાળા વિષયમાં જે રાગ–પ્રિતિ ઉપજે છે તે તેના સમાન બીજું એકે દુખ નથી: કામરાગીને ભેગને અભાવ છતાં ખાવાપીવામાં, ઉંઘવામાં, વનવિહારમાં, મિત્રના મેળાપમાં પણ કામરાગી સુખ શાંતિ અનુભવી શકતા નથી. જે પ્રમાણિના મનમાં કામભેગને રાગ ઉદય પામે છે તેના ચિત્તમાંશી વિવેક વિનાને નાશ થાય છે. કામિનું મન કુગ્રહથી હણુચેલું બને છે એટલે કામરાગથી ઉન્માદ પિજે છે.
For Private And Personal Use Only
