________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમગીતા
પ્રેમને યથા સ્વરૂપે જાણે છે જે સર્વ વિશ્વને બ્રહ્મસ્વરૂપ જાણે છે, તેને સર્વ જગતની સત્તા પ્રાપ્ત થયેલી સમજવી. . ૭૬
દ્રવ્ય ગુણપર્યાયની અપેક્ષાઓ પૂર્ણ બ્રહ્મ છે.
पूर्णप्रेममयं ब्रह्म, जानन्ति सद्व्यपेक्षया ।
योगिन आत्मभावेन, साकारं च निरजनम् ।।७७॥ અથ–પ્રેમયોગીઓ સોય દ્રવ્યગુણ વગેરે નયની અપેક્ષાથી પૂર્ણ પ્રેમમય બ્રહ્મને જાણે છે. તેમજ આત્મભાવવડે આત્માની સાકાર અને નિરાકાર દશા પણ જાણે છે. ૭છા
વિવેચનઃ–આત્મા એક અપેક્ષાથી સાકાર છે અને બીજી અપેક્ષાથી નિરાકાર પણ છે તેમજ સાત્વિક, રાજસ, તામસ ગુણમય જ્યાં સુધી હોય ત્યાં સુધી વેદાંત અત મત પ્રમાણે સાકાર બ્રહ્મ ગણાય. તે ત્રણ ગુણને ત્યાગ કરી, સ્વરૂપમાં સ૬, ચિત, આનંદ ભાવે અવસ્થિત થયેલે હેય, શરીર મન, વચન, કાયાને વ્યાપાર સર્વથા ત્યાગ કરી સર્વ બાહ્ય અત્યંતર ક્રિયાથી રહિત કૃત-કૃત્ય થયે હેય તે આત્મા નિરાકાર સિદ્ધ પરમાત્મા પરબ્રહ્મરૂપ સમજ. શરીર, ઈદ્રિય, મન અને કર્મના સંબંધયોગે જીવાત્મા સાકાર છે. અને શરીર ઈદ્રિય તથા કર્મનિ સંબંધ ન ગણીએ તે શુદ્ધાત્મસ્વરૂપ નિરાકાર અને નિરંજન પણ કહેવાય છે. આવી રીતે પૂર્ણ પ્રેમ અપેક્ષાએ સાકાર નિરંજન-નિરાકારભાવે સમજ. ૭૭
પ્રેમયોગીઓ સર્વ જગતને પ્રેમમય દેખે છે.
प्रेमरूपं जगत्सर्व, पश्यन्तु प्रेमयोगिनः।।
नाप्रियं विद्यते किश्चि-च्छद्धप्रेमात्मयोगिनाम् ॥७८॥ અથર–શુદ્ધ પ્રેમવાળા આત્મયોગીએ સર્વ જગતને પ્રેમરૂપથી પ્રેમમય દેખે છે. તેમજ જગતમાં કોઈ વસ્તુ અપ્રિય છે તેવું નથી દેખતા છે ૭૮
પ્રેમગીને બધા પ્રિય હોય છે. सर्व प्रियं सतां हृत्सु, नाऽप्रियाः केऽपि देहिनः ।
प्रेमाग्निपक्कलोकानां, दशेयं जायते स्वतः ॥७९॥ અથ–સદપુરુષોના હદયમાં સર્વ જી સદા પ્રિયજ હોય છે. કેઈપણ જીવ તેમને કદાપિ અપ્રિય નથી લાગતું કારણ કે તેઓ પ્રેમરૂપ અગ્નિમાં તપાઈને પાકા થઈ ગયા હોવાથી તેઓની તેવી સાધ્ય દશા સ્વભાવમય બની જાય છે. જે ૭૯
પ્રેમીએ જગતને પ્રભુમય દેખે છે. मनोवाकाययोगेषु, प्रेमाविर्भावयोगतः । प्रभुरूपं जगत्सर्व, दृश्यतेऽनुभवः स्वयम् ॥८॥
For Private And Personal Use Only
