________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમગીતા
અને કષાયે હેય ત્યાં લગી મિથુનવાસના રૂષ વેદનો ઉદય સંભવે છે. તેથી પ્રાયઃ સર્વ અસંજ્ઞી અજ્ઞાનિ ગણાતા એવા સ્થાવર પ્રાણીઓ પૃથ્વી, પાણી, તેજ, વાયુ વનસ્પતિ અને બે ઇંદ્રિયવાળા, ત્રણ ઇદ્રિવાળા, ચાર ઇંદ્રિવાળા પ્રાણીઓમાં પણ મોહથી ઉદયમાં આવનારી વિષય-કામ સંજ્ઞા પ્રગટ દેખાતી નથી તે પણ અવ્યક્તભાવે રહેલી જ છે.
- નારકી, દેવ મનુષ્ય અને તિર્યંચ (પશુપક્ષીઓમાં તે મોહજનિત કામ, ભગ, વાસનાની સંજ્ઞા પ્રગટ અનુભવાય છે. તે કઈ પણ રીતે આત્માને ગુણ ધર્મ નથી પણ અશુભ કર્મોથી ઉપજતી વિષયભોગરૂપ વાસના, મેહનીય કર્મના પ્રબળ ઉદયથી કામ મૈથુન રૂપ સ્ત્રી પુરૂષના મિથુનરૂપ એકત્વભાવે મળતાં ભગવાય છે. યુગલમાં એકની ઇચ્છા ન હોય તે બીજે બળાત્કાર કરી પશુતા વડે કામમૈથુન કરે છે. તેથી અજ્ઞાન જન્ય મેહનીયકર્મને ઉદયજ સમજો. પરસ્પર તેની મિથુનભાવના જાગતાં પણ મેહને ઉદય બનેને થયેલે સમજ. તેમાં સત્ય છે અને શ નથી. પણ મેહ જન્ય મિથુનરૂપ કામરગજ છે. આવી અવસ્થા ત્યાં સુધી આમાની સહચારી હોય ત્યાં સુધી આત્મા સત્ય પ્રેમધર્મના સ્વરૂપને ઓળખી શકતા નથી તે અજ્ઞાનતાથી તેને પ્રેમધર્મ માને છે. અને તેવા વિષય ભેગને કેટલાક રામરહ આદિ પંથવાળા ધર્મનું નામ આપે છે તે અગ્ય છે.
તેઓને મહામહને પૂર્ણ ઉદય મહાઅિધ્યાત્વનો ઉદય સમજ. તે સંસાર બ્રમણમાં નવા નવા જન્મરૂપ કર્મબંધનમાં હેતુ થાય છે. તે માટે પૂજ્ય શ્રી યશોવિજય વાચકવર જણાવે છે કે –
शरीररुपलावण्य प्रामारामधनादिभिः।
उत्कर्षः परपर्यायैनिदानंद धनस्य कः ॥ અથ—શરીરરૂપ સોંદર્ય ગામ, આરામ, બાગબગીચા, બંગલા, હવેલી, સ્ત્રી, દાસ, દાસી, પુત્ર, પુત્રીધન વિગેરે સર્વ પુલની રામૃદ્ધિ, ત્રાદ્ધિઓ કદાચિત પુણ્ય ભેગે બ્રહ્મદત્ત અને સુભમની પિઠે મનુષ્યને મળે તો પણ તે વિનશ્વર એટલે ક્ષણિક હોવા સાથે આત્માથી પર–અન્ય જુદી હોવાથી પરભવમાં સાથે ન જતી હોવાથી આ ભવમાં પણ કારણ મળે આપણે ત્યાગ કરી એકલા મૂકીને જનાર હોવાથી તેઓની ઉત્કૃષ્ટતા ચકિપણા જેવી ત્રાદ્ધિ હોય તો પણ આપણને તે ફરજીઆત છોડવી પડે તેવી છે. તે કારણે આપણે ગુણ પર્યાય રૂપ ધર્મ તેમાં નથી. તેથી પૂજે જણાવે છે કે એ બધી વસ્તુને આપણને લાભ થાય તેથી પણ આત્માને શે લાભ થ? અને તેવા ભેગની સામગ્રી આપણને ન મળી તે શું હાની થવાની છે? તેનાથી આપણું કે ઈ વળવાનું નથી તેથી શુદ્ધ ચિઘન સ્વરૂપ અનંત, જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર ગુણના શાશ્વતા સમુદ્રરૂપ આત્માને ભાહ્યભેગમાં શું લાભ થાય ?
હવે સાત્વિક પ્રેમને જણાવતાં પૂજ્ય કહે છે કે જ્યાં ભવ્યાત્માઓ એક બીજાને પરસ્પર પ્રેમ મૈત્રી ભાવે ચાહે છે. એક બીજાને કલ્યાણ હિત માટે ચાહે છે. એક બીજાને
For Private And Personal Use Only
