________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પ્રેમતુ ફળ
કારણેા અને સુખના કારણેાના અનુભવ જ્ઞાનપૂર્વક થતાં ભવ્યાત્માઓને જ્ઞાનગર્ભિત વૈરાગ્ય થાય અને સંસારના સ્વરૂપના વાસ્તવિક આધ થાય તેના ગે જે સવેગ નિવેદમય જ્ઞાનગર્ભિત વૈરાગ્ય થાય તે સત્ય શુદ્ધ વ્યાપક પ્રેમમાં ઉપાદાન કારણ અવશ્ય મને છે, કહ્યું છે કે,
સુરનર સુખ જે દુઃખ કરી લેખવે, વ છે શીવસુખ એક સુગુણનર. ખીજું લાક્ષણ તે અંગી કરે, સાર સ ંવેગ શું ટેક સુગુણનર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નારક ચારક સમ ભવ ઉભગ્યા, તારક જાણીને ધમ સુગુણનર, ચાહે નીકળવુ નિવેદ તે, ત્રીજી લક્ષણ મ સગુણુનર.
શ્રી જીનવર વચન વિચારીએ. ॥૧॥
૯૯
શ્રી જીનવર વચન વિચારીએ. રા
શ્રી યશેોવિજયજી મહારાજ સમ્યકત્વની ઉપરની સજ્ઝાયમાં જણાવે છે કે સંસારમાં રહેલા પ્રાણીએ સુખના અભિલાષી છે. તેમાં અજ્ઞાનતા મિથ્યાત્વરૂપવિપરીત બુદ્ધિથી વિષય ભાગની અભિલાષા વતે છે. તેથી દેવેન્દ્રો ચક્રવર્તી તથા વાસુદેવ વિગેરેના પાંચ ઇન્દ્રિયાના વિષય ભાગોમાં સુખ માની રહ્યા છે પણ તે સુખ ક્ષણિકતાધર્મ વાળુ હાવાથી નાશવત છે અને તે સુખની અભિલાષામાં જે પાપકના મધ જીવાને પડે છે. તે અન તગણા દુ:ખપૂર્વક ભાગવવા પડે છે. તેનું જ્ઞાન ગુરૂની ઉપાસના કરતાં આત્માને જ્યારે થાય છે ત્યારે સહજે મળેલા સુખા પણ જ્ઞાનયેગીને દુઃખરૂપજ ભાસે છે અને એક અવ્યાબાધ નિર્વિકલ્પ નિત્યાનંદમય માક્ષ (શિવ) સુખની જ અભિલાષા રહે છે. આવી અભિલાષા તે સંવેગરૂપ જ્ઞાન ગભિત વૈરાગ્ય કહેવાય છે. બીજો નિવેદ નામના ભાવ વૈરાગ્ય છે તે એવા છે કે સંસા રમાં પ્રાણીમાત્રને ક સબંધના યોગે દેવત્વ, મનુષ્યત્વ, તીર્થંકરત્વ નારકત્વની ગતિ અને તેવા તેવા કમ વિપાકેાદય અનુસારે સુખ અને દુઃખના સંયોગ સંબંધ અવશ્ય ભોગવવા જ પડે છે. તેથી તે સંસાર ખંધીખાના સમાન (જેલ સમાન) દુઃખમય અને પરતંત્રતાવાળે છે. આવા વિવેકમય એધ ગુરૂની ઉપાસના કરતાં ભવ્ય જીવાત્માઓને થાય છે. તેથી સંસાર ઉપર અભાવ અને મેાક્ષ ઉપર પ્રેમભાવ જાગે છે. જગતના સર્વાં જીવે ઉપર પક્ષપાત વિનાના સરખા ખંમય પ્રેમભાવ જાગે છે તે નિવેદ મહાવૈરાગ્ય કહેવાય છે. તેવા મહાન વૈરાગ્યથી આત્માને પરાક્ષ એવા પરમાત્માના ઉપદેશમાં પ્રેમમય શ્રદ્ધારૂપ આસ્તિકયતા પ્રગટે છે. તેનુ લક્ષણ આ પ્રમાણે શાસ્ત્રોમાં જણાવ્યુ` છે.
For Private And Personal Use Only
“જે જિન ભાખ્યું તે નહિં અન્યથા, એહવા જે દૃઢ રાગ સુગુનર.
તે આસ્તિતા લક્ષણ પાંચમ, કરે કુમતિના એ ભગ. સુ. શ્રી જીનવર વચન વિચારીએ. ।। ૩ । જે કેવલી ભગવંત જીનેશ્વરાએ કહ્યુ છે. ઉપદેશ્યું છે તે જરા પણ ફેરફાર વિના અવશ્ય થવાનુ છે આવા જે નિશ્ચય કરવામાં આવે તે શુદ્ધ આસ્તિકયતા (શ્રદ્ધા) રૂપ સમ્યક્ વ કહેવાય છે. આવી શ્રદ્ધા આપણી કુમતિ ( અજ્ઞાનતા )