________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમનું ફળ
વાર્તા સમુચ્ચય) અર્થ –સર્વ આત્માઓની સાથે મિત્રભાવ થવાથી નિરંતર આત્મામાં શુભ અને ક્રમે કરીને શુદ્ધભાવ પ્રગટ થાય છે. તેવા શુદ્ધ અને શુભ ભાવ કે જે રાગ દ્વેષના અભાવવાળા હોય છે તે સમભાવ રૂપ સમત્વમય હિમાચળના જળપ્રવાહ સમાન શિતળતા ચકત હોવાથી તે સમત્વથી શ્રેષરૂપ અનિ-રાગદ્વેષ કોધ રૂપ જે અગિન હોય તેને નાશ કરે છે. જ્યારે રેગષ રૂપ અગ્નિને આત્માથી વિયેગ થાય છે ત્યારે મમત્વના અને ભાવ રૂપ સમાધિ–આત્માની સ્વરૂપ રમણતામાં સ્થિરતા પ્રાપ્ત થાય છે. જે ૧૫૫ છે
તે સમાધિથી જે લાભ થાય છે તે કહે છે.
यत्रात्मैव परात्माऽस्ति, वेद्यतेऽनुभवः स्वतः ।
શુદ્ધ, કાળ નાગ સંશય: Ilhદ્દા અથઃ—જ્યાં આત્મા તેજ પરમાત્મા છે એવો અનુભવ આત્મા સ્વ સ્વરૂપથી વેદે છે. ત્યાંજ શુદ્ધ પ્રેમ પ્રગટ થયેલે હેવાથી સમાધિ થાય છે. તેમાં જરા પણ સંશય રાખવાને નથી. જે ૧૫૬
પૂર્વ સંસ્કારથી ઉત્પન્ન થયેલ પ્રેમ છાનું રહેતું નથી.
पूर्वसंस्कार प्रेम, गुप्तं नैव कदा भवेत् ।
दृष्ट्वा परस्परं शीघ्रं, प्रेमी प्रेम्णोपलक्ष्यते ॥१५७॥ અર્થ–પૂર્વના સંસ્કારથી ઉપજેલે પ્રેમ કદાપી ગેપાવી શકતો નથી. પ્રેમીઓ પરસ્પર જોઈને એકદમ પ્રેમવડે ઓળખી લે છે. ૧૫૭
વિવેચન –જીવાત્માઓમાં અનેક પૂર્વનાભવપરંપરાથી પ્રેમસ્નેહના સંસ્કારરૂપે થયેલી વાસનાઓ વડે મેળાપ થતું હોવાથી એકબીજાના સુખદુઃખમાં ભાગ લેવા હોય છે ત્યાં પ્રેમના સંસ્કાર પડે છે અને તેથી તેમાં દઢતરતા થાય છે. તે એટલા સુધી દઢ થાય છે કે એકબીજાને વિગ એકબીજા સહન કરી શકતા નથી. આ પ્રેમ કદાપિ કાળે ગુપ્ત છાને રહી શકતું નથી. કારણ કે પ્રેમના પરસ્પર જે ગાઢ સંસ્કાર પડેલા હોય છે તે એકબીજાની દષ્ટિ પરસ્પર પડવાથી તેઓ પ્રેમના બળથી વિનાવિલંબે એકદમ ઓળખી કાઢે છે. કારણ કે પૂર્વ પ્રેમની જે સંસ્કારમય સાંકળ હોય છે તે એકબીજાને ઉધન કરી અકસ્માત પ્રેમીજને બનાવે છે. જેમકે અનાર્ય દેશમાં જન્મને ધારણ કરનાર આદ્રકુમાર જ્યારે પિતાના પિતાની પાસે બેઠેલા છે ત્યારે ભરતખંડના રાજવી શ્રેણિક રાજાના રાજ્યના વેપારીઓ કેટલીક ભેટ ધરવા માટે વસ્તુઓ લઈને આવ્યા તેમના મુખેથી અભયકુમાર કે જે શ્રેણિકમહારાજાને પાટવી કુંવર અને અમાત્ય હતા તેમનું વર્ણન સાંભળી અદ્રકુમારને અભયકુમાર ઉપર બહુજ પ્રેમ ઉભરાઈ આવવાથી તેમના માટે હીરા માણેક મેતી વિગેરે ભેટ વસ્તુઓ મેકલે છે. અને કહેવરાવે છે કે હું આજથી અભયકુમારને પરમ મિત્ર છું. નજર સમક્ષ પણ માણસ કદી
For Private And Personal Use Only
