________________
પરિચ્છેદ ]
રાજ્યષ્યવસ્થા
૩૫૭
(૧૫) સત્યપુત્ર-સતપુત્ર-સતપત, સાતપુડે નામ જણાયું નથી. ઘણું કરીને હાલ જે જગ્યાએ સાતપુડા પર્વતથી કાયલે બધે
અમરાવતી છે તેની પાસેનું પ્રદેશ; આમાં બિરાર તથા મધ્યપ્રાં
સ્થળ અથવા હાલના જબલતને દક્ષિણ ભાગને સમાવેશ થતો
પુર પાસે જે ત્રિપુરનગર હતું હતા.
તે સ્થળ હાયઃ (નાશિક લેખવાળી રાણી ના નિકાને પિતા જે મહારથી હવે તે આ પ્રદેશ ઉપરજ અધિકાર
ભોગવી ગયું હતું).૨૧ (૧૬) કલિંગ ૨ દેશઃ હાલના છોટાઉદેપુર સલીપુર
તેસલીનગરી–જે હાલની વાળો ભાગ; મદ્રાસ ઇલાકાના (રાજપાટ તસલી નગરી હતી જગન્નાથપુરીની પાસેનું આખો ઉત્તર સરકાર તથા બિહા- અને તે ઉપર જે આર્યપુત્તની ચિલકા સરોવર છે તેના કિનારે
રને ડોક દક્ષિણ પશ્ચિમ ભાગ. સત્તા તેનું નામ તો લીપુત્ત). આ નગરી વસેલી હતી. (૧૭) અપ્રદેશ-જેમાં ગોદાવરીના મૂળથી અધિવંશી રાજાઓ ખં- પૈઠણુ-જે ગોદાવરી નદીના
કૃષ્ણ સુધીના મૂળ વચ્ચેને સર્વ ડિયા તરીકે, મૂળ પાસે આવેલું છે. મુલક, તથા મુખ વૃએને મુલાક, તેમજ શેડ તેની દક્ષિણને પણ
સમાવેશ થતો હતો. (૧૮) ચોલારા-હાલના કડપ્પા અને ચલાવંશી રાજાઓ મૌર્ય આર્કીટ હોવા સંભવ છે
બેલારી જીલ્લાથી પૂર્વે દરિયા કિનારે, વંશની શાખા તરીકે; આર્ય (અથવા હાલના બેઝવાડા તથા ઉત્તરે કૃષ્ણનદીની દક્ષિણથી
પાસેનું અમરાવતી ગામડા નીચે કાંજીવરમ સુધીને ભાગ.
વાળું સ્થળ પણ હોય=આ અમરાવતી માટે પુ.૧ પૃ.૧૫૦
થી ૧૫૪નું વર્ણન જુઓ.) (૧૯) પાંડયા રાજ્ય-ચોલા રાજ્યની દક્ષિ- ૨પાંડયા વંશના રાજાએ૨૫ મદુરા શહેર
ને મુલક ઠેઠ કન્યાકુમારી સુધી ખંડિયા તરીકે ઉપરના ચેલા
હિંદના પશ્ચિમ દરિયા કીનારે જ. પ્રમાણે એમને આ અંકપતિ સમજો. વળી તે સમયે (૨૪) આવા છતાયલા મુલકો ઉપર જયાં પિતાના ગણતંત્ર જેવું (નીચેની ટીકા ૨૪ જુઓ) રાજતંત્ર હતું કુટુંબી જને નીમ્યા હતા તેમને પિતાના સામ્રાજ્યના તેની યાદ આપે છે. તથા સુદર્શન તળાવની પ્રશસ્તિ અંગ તરીકે જ લેખવામાં આવતા. પણ જ્યાં અન્યવંશી માં જે લખાયું છે કે, તે પ્રદેશને રાજવી સગો હોવાથી સરદાર હતા ત્યાં તેમને સ્વતંત્ર રાજકર્તા તરીકે પણ બે વખત જીતવા છતાં તેને જતો કર્યો હતો. તે આ ગણતંત્ર જેવા રાજના સત્તાધારી તરીકે લેખવામાં આંધ્રપતિ સમજ. વળી આ જીત મેળવ્યા પછી તે જ આવતા હતા. અને તેથીજ સમ્રાટ પ્રિયદશિને તેમને સીમા આંધ્રપતિના હાથમાંથી ઉપરના (જુઓ ટી. ૨૨) પ્રાંતો Bordering countries ની ઉપમા આપી છે. કારણથી કલિંગવાળો ભાગ છૂટે પાડીને તેટલા પ્રદેશ (૨૫) પ્રથમ આ પ્રાંત ઉપર નંદિવર્ધનના સૂબાઓ ઉ૫ર પિતાના દેવકુમારને નીમે હતે.
હતા. પછી ખારવેલ ચક્રવતિએ તે દેશ જીતીને કલિંગ
કુમાર
