________________
ગાંધી જી
અ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫ ૦ પ્રબુદ્ધ જીવન • ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૯ પૃષ્ઠ ૭ અંતિમ
8
hષાંક ૬
ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષક F ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક F ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક કે ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક F ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાયવિશેષાંક 4 ગાંધી
આ વિશિષ્ટ અંકના માનદ પરિક૯૫નાકાર અને સંકલનકર્તા
સીનલ પરીખ | મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધીના ચાર પુત્રો, હરિલાલ, રામદાસ, પ્રભાવિત થઈ ગયો હતો કે મારે નિશ્ચિંત થઈ જવું જ યોગ્ય હતું. $ દિવદાસ અને મણિલાલ. આમાંના હરિલાલની પુત્રી રામીબેન, આ અધ્યયનશીલ આ સોનલબેનનો જન્મ ગુજરાતના ખેડા જિલ્લાના
રામીબેનના પુત્ર ડૉ. પ્રબોધભાઈ પરીખ અને આ પ્રબોધભાઈના ધર્મજ ગામમાં, ઉછેર મોરબીમાં, ત્યાં ગુજરાતી સાહિત્યનો વિષય ૐ સુપુત્રી તે આપણા સોનલબેન પરીખ.
| લઈ યુનિવર્સિટીમાં પ્રથમ ક્રમે આવી બી.એ.ની પદવી, પછી ગાંધીજી સાથેના સોનલબેનના આ સંબંધની મને ખબર જ નહિ. રાજકોટમાં એમ.એ.ની પદવી પ્રાપ્ત કરી. અહિં પણ એઓ પ્રથમ ૬ | મને તો આ સોનલબેનનો માત્ર શબ્દ પરિચય જ. પ્રત્યેક શનિવારે ક્રમે એ પણ ગોલ્ડ મેડલ સાથે. 3 ‘જન્મભૂમિ'માં એમની ફિલ્મી ગીતોનું રસદર્શન કરાવતી કોલમ સાહિત્યની સાથોસાથ કંઠ્ય સંગીતનો અભ્યાસ કરી સંગીત રે ૨ ‘છૂકર મેરે મન કો’ અને એ કલમથી ‘જન્મભૂમિ'માં લખાયેલા વિશારદ થયા. એટલે જ તો ફિલ્મી ગીતોનો રસાસ્વાદ કરાવતા એg છે એમના અન્ય લેખોનો હું નિયમિત વાંચક. એમના લેખોમાં મને ગીતના રાગોની વિશદ્ છણાવટ કરે છે. આમ શબ્દ અને સૂર બન્નેના હું સંશોધન, ચિંતન અને સર્જનાત્મકભાવની અનુભૂતિ થતી. એ લેખોનું ઊંડા અભ્યાસી. ૬ ઊંડાણ મને એવું સ્પર્શી જતું કે હું એ ચિંતનાત્મક લેખિકાનો ‘ફેન' મુંબઈની એસ.એન.ડી.ટી. કૉલેજમાંથી ગુજરાતી અંગ્રેજી વિષય હું બની ગયો.
સાથે પ્રથમ વર્ગમાં બી.એડ.ની ઉપાધિ પ્રાપ્ત કરી. આ સંસ્થા મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ અને ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’નો ગાંધી જીવન થોડાં વર્ષ ઘર અને સંતાનોને પૂર્ણપણે સમર્પિત રહી, ૨૦૦૦ના * અને ગાંધી ચિંતન સાથે અતૂટ નાતો. ભૂતકાળમાં ગાંધી ચિંતન વિષયક અરસામાં તેઓ સાહિત્ય સૃષ્ટિમાં ફરીવાર પ્રવેશ્યા. ૨૦૦૩માં 5
વિશિષ્ટ અંકો પ્રકાશિત કરેલા, છેલ્લે જાન્યુઆરી ૨૦૧૩માં. પહેલો કાવ્ય સંગ્રહ પ્રગટ થયો. ૨૦૦૫માં ભારતીય વિદ્યા ભવનમાં હું Sી આ વરસે પણ ગાંધીજી વિશે ખાસ અંક પ્રગટ કરવાની ભાવના ‘નવનીત-સમર્પણ'ના તંત્રી વિભાગમાં જોડાયા. ત્યાર પછી મુંબઈ 5 ૐ જન્મી. ગાંધી જીવન અને ચિંતનમાં બોળાયેલી કલમ હું શોધતો સર્વોદય મંડળ અને મણિભવન-ગાંધી સ્મારક નિધિમાં સંશોધન હતો. સમય ઓછો હતો અને પરિશ્રમ વધુ હતો.
અને વહીવટી ક્ષેત્રે સક્રિય રહ્યાં અને ૨૦૧૦ થી ‘જન્મભૂમિ' પત્રોમાં હું પરમ મિત્ર ડૉ. નરેશભાઈ વેદ સાથે ફોન ઉપર અન્ય ચર્ચા જોડાઈ ગયા. કરતા મેં મારી મૂંઝવણ રજૂ કરી અને નરેશભાઈએ મારા આશ્ચર્ય ‘નિશાન્ત’ અને ‘ઊઘડતી દિશાઓ’ તેમના કાવ્યસંગ્રહો છે. મેં હૈ વચ્ચે ગાંધીજી સાથેનો સોનલબેનનો કૌટુંબિક સંબંધ દર્શાવી આ “છૂકર મેરે મન કો’ જૂના ફિલ્મી ગીતો પરનું પુસ્તક છે. આ ઉપરાંત મેં સોનલ પરીખનું નામ સૂચવ્યું. મારા માટે તો બગાસું ખાતા પતાસું અનુવાદના દસથી વધારે પુસ્તકો પ્રગટ થયાં છે. ૩૦૦થી વધારે આવી ગયું !?
પુસ્તકોના અવલોકનો કર્યા છે. | વિચારોનું સામ્ય બે વ્યક્તિનો કેવો આકસ્મિક મેળાપ કરાવી દે સોનલબેન તમારી આ શબ્દ સેવા માટે અમે આભાર તો કેવી છે! ગજબના છે આ બ્રહ્માંડના તરંગો.
| રીતે માનીએ? તમારી શબ્દ યાત્રા અવિરત મંગળમય ગતિ કરતી સોનલ પરીખ સાથેની મારી પહેલી મુલાકાત, પુસ્તકો વચ્ચે, રહે એવી શુભેચ્છા પાઠવીએ. કાલાઘોડા-ફોર્ટની સાસુન ડેવીડ લાયબ્રેરીમાં. વાતો વાતોમાં શાંતાનુકૂnત પવનશ શિવ8 પંથ : | ૐ સંકોચના પડળ દૂર થતા ગયા અને સામ્ય વિચારો અને ધ્યેયની આ અંકના સર્જનથી તમે ગાંધીજીના અને અમારા આત્માને સ્પંદિત ૐ પાંખડીઓ ખુલતી ગઈ. આ અંકની પરિકલ્પનાની ચર્ચા થઈ. મારા – છૂકર - કર્યો છે. ગાંધીની અને અમારી સંવેદનાને ઝંકૃત કરી છે. #
આશ્ચર્યોના ગુણાકાર થયા. ગાંધી લોહી તો સોનલબેનની નસોમાં તમે મીઠી ફરિયાદ કરી કે આ અંક તૈયાર કરવામાં તમને સમય હૈ દોડે છે પણ ગાંધી સાહિત્યથી આટલા બધાં વિભૂષિત અને ઓછો પડ્યો, અને તાણ પડી, તો લ્યો હવે એક આખું વરસ આપ્યું, હું 3 ઝબોળાયેલા હશે એની તો મને કલ્પના પણ નહિ. સોનલબેનને ૨૦૧૬ ફેબ્રુઆરીના ગાંધી વિષયક અંક માટે, વિષય-શીર્ષક નક્કી કું સમજવાનું મારું વર્તુળ મોટું થતું ગયું. આભાર નરેશભાઈ. કરો. હવે તમે ફરિયાદ ન કરતા અને અમે તમને ફરીયાદ નહિ
વિષયની ચર્ચા થઈ અને સોનલબેને એકલે હાથે બધું કામ ઉપાડી કરાવીએ એવી અમને તમારામાં શ્રદ્ધા છે–આ અંક જેવી! $ લીધું. જી, એકલે હાથે જ, મારી કોઈ સહાય નહિ. અમે અને અમારી
| ધનવંત છું ટીમે એક સિસ્ટમ ગોઠવી લીધી. હું તો એમની ગાંધી વાતોથી એવો
૨૧-૧-૨૦૧૫ ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષ અહંકારનો અંધકાર વધારે કાળો હોય છે
વતનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ક
ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક કા ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ન ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી 4
