________________
ગાંધી જીવી
' | અ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫ • પ્રબુદ્ધ જીવન • ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૮૧
અવગણના થઈ. જગત આખું વિરાટ બજારમાં ફેરવાઈ જાય એવા
મોટી દુર્ઘટના છે એટલે આપણા રાજકીય પક્ષોને સમજાતું નથી. હું અર્થતંત્રમાં આપણી આર્થિક નીતિઓ અને કાર્યક્રમો બદલાતા રહ્યા.
મતદારોને આકર્ષવા માટેના તમામ નુસખાઓ અનૈતિક અને ખર્ચાળ જાણે વિકાસ માટે દેશ વિવશ થયો. શ્રી નરસિંહરાવના શાસનમાં
છે. સંપત્તિ પ્રદર્શનનું ભપકાનું આકર્ષણ વધી જાય ત્યારે વાણી ૐ અર્થતંત્રની પરિવર્તનશીલ આબોહવાએ વિકાસને વેગ આપ્યો. નીતિ
- વિલાસ પણ ગેરવાજબી સ્વીકૃતિ પામે છે. આપણો મતદાર, આપણો શું ૬ બદલાતી રહી અને અનીતિ જળવાઈ રહી.
શિક્ષક અને આપણું પ્રાથમિક શિક્ષણ દિશા-વિહીન છે; એ ગાંધીજી હૈ શું મુક્ત અર્થતંત્રની નવી નીતિની અવગણના કરવાનું દુઃસાહસ
પછીના ભારતનું નિર્મમ વાસ્તવ છે. ૐ નરસિંહરાવ પછીના કોઈ વડાપ્રધાનથી શક્ય નથી રહ્યું. વ્યાપાર
ખાદ્ય અન્ન, ઔષધ અને ઓઈલ ભેળસેળમુક્ત નથી. જળ, જમીન । ૐ વિશ્વનાં પરિમાણો બદલવાના કારણે ગ્રાહકને ફાયદો થયો. અતિની '
ત્રી અને જંગલ પરનું અમર્યાદ અતિક્રમણ ખાળવાનું કોઈને સૂઝતું ; - અધોગતિ નિશ્ચિત છે. ઉપભોક્તા સંસ્કૃતિનો ઉદય થયો, ટી.વીનથી. લગભગ દરેક મુખ્યમંત્રી પ્રોપર્ટી ડિલરની જેમ વર્તે છે. શિક્ષણ, ક € જેવાં સમૂહમાધ્યમો તેની સંપૂર્ણ શક્તિ-મર્યાદા સાથે પ્રજા જીવન કોઈ સરકારના આયોજનમાં અગ્રતાક્રમે તો નહિ દસમાં ક્રમે પણ કે [ પર છવાઈ ગયા. પાણીનું પાર્સલ થયું. કુદરત દ્વારા મબલખ માત્રામાં ન
માં નથી. એકસો વર્ષ પૂર્વે પૂજ્ય નાનાભાઈ ભટ્ટને કૉલેજમાં અપાતા હું છે મફત વરસતો ધોધમાર વરસાદ પ્લાસ્ટિકની બોટલમાં વીસ રૂપિયે ઉચ્ચ શિક્ષણની ગતિ-વિધિથી સંતોષ ન હતો. તેથી તેમણે પાયો ૬ કેદ થયો. પેટ્રોલના ભાવે પાણી ખરીદવાનું સામર્થ્ય માણસે મેળવ્યું. મજબૂત કરવા બાળ કેળવણીનું કામ શરૂ કર્યું. નાનાભાઈએ પ્રોફેસર હું વિકાસનું અટ્ટહાસ્ય ગરીબની ઝૂંપડી સુધી રણકતા મોબાઈલ સ્વરૂપે તરીકેના નોકરી છોડી અને પોતાનું જીવન પ્રાથમિક કેળવણી ક્ષેત્રે ઈં પહોંચ્યું. પ્રાથમિક જરૂરિયાતની વસ્તુઓ મોંધી થતી ગઈ અને ગમે સમર્પિત કર્યું. ૧૯૪૭ના માર્ચ મહિનાની નવમી તારીખે, પોતાના = તેવી મોંઘી વસ્તુઓ હસ્તેથી પણ ખરીદવાનું વલણ વિકતિની હદે મૃત્યુના એક દિવસ અગાઉ શિક્ષકોને સંબોધિત કરતા શ્રી ઝવેરચંદ - વકરવાના કારણે માણસ આર્થિક રીતે અને બુદ્ધિથી દેવાળિયો સિદ્ધ મેઘાણીએ તત્કાલીન અંગ્રેજી સરકાર સંદર્ભે કહ્યું: ‘શિક્ષણ એક * હૃ થયો. સિમકાર્ડ મફત મળે અને ડુંગળી દુર્લભ થતી જાય એને વિકાસ એવું ખાતું છે, જે સરકાર બંધ ના કરી શકે તે માટે ચલાવે છે.’ શ્રી # શુ કહેવાય એમ સમજનારી નવી પેઢી ધ્યેયમુક્ત બને એવી જીવનશૈલી મેઘાણીનું આ કથન આજે પણ કેટલી હદે પ્રસ્તુત છે. શિક્ષણનું શું $ અને માધ્યમોનું આક્રમણ જોવાનું. જીરવવાનું આપણા જીવનમાં ધંધાદારીકરણ આપણી ઉધાર માનસિકતાનો પરિચય કરાવે છે. હું સ્વાભાવિક ઉપક્રમ તરીકે ઉપસી આવ્યું.
ટેકનોલોજી આશીર્વાદરૂપ ત્યારે જ પૂરવાર થાય જ્યારે વિવેકનું ૬ ગાંધીજી પછીનું ભારત એ નિરંકુશ ભારત છે. પરમાણુ શિક્ષણ મળે. શોષણમુક્ત, ભયમુક્ત, સ્વસ્થ નાગરિકસમાજની ૬ ૐ પરીક્ષણની સફળતા, બાંગ્લાદેશનો ઉદય, બૅન્કનું રાષ્ટ્રીયકરણ, સંરચના માટે શિક્ષણક્ષેત્રનું સ્વાથ્ય સુધારવું ઘટે. સુખવાદી હૈં મેં રામજન્મભૂમિ-બાબરી મસ્જિદ વિવાદ, બે-બે વડાપ્રધાનોની હત્યા, જીવનશૈલી છોડીને સાચુકલા કર્મશીલો નૂતન ભારત નિર્માણનો રે * ૧૯૬૯, ૧૯૮૪ અને ૨૦૦૨નાં હિંસક તોફાનો, રાષ્ટ્રીય કક્ષાએ આદર્શ સેવે તે આપણા સમયની અનિવાર્યતા છે. ગાંધીચીંધ્યા માર્ગ ૐ શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનો ઉદય, આપણા જાહેર જીવનના જમા-ઉધાર છે. એ કાર્યક્રમનો વિષય નથી, અનિવાર્ય નિત્યક્રમ છે એમ સમજ્યા ન 5 સહુ પોતપોતાની ગણતરી મુજબ જમા-ઉધાર કરી શકે એટલા તર્કો, પછી આચરણમાં ઉતારનારની સંખ્યા વધે તો ‘ગાંધીના સ્વપ્નનું 5 છે એટલી દલીલો, એટલા આધારો છે. પોતાનો કક્કો ખરો કરવાની ભારતની દિશામાં આગે કદમ થાય. હું પારાવાર અનુકૂળતાઓ વચ્ચે સ્વસ્થ, તંદુરસ્ત, તટસ્થ અને સંયત લેખનું સમાપન કરી રહ્યાની ક્ષણે, વહેલી સવારે આવેલા હું ૬ અવાજ શોધવો ખૂબ મુશ્કેલ છે. અનેકાંતવાદી અભિગમનો અભાવ અખબારમાં વર્ષ ૨૦૧૪ની લોકસભા ચૂંટણીના ખર્ચના આંકડાઓ ૬ ૐ આપણા સમીક્ષકોની નબળાઈ છે. કોઈપણ સમસ્યાનું મૂલ્યાંકન આવ્યા છે. કરોડોના ખર્ચના ખૂની ભપકાઓ વેઠતી લોકશાહીને * કરવા માટેની ગાંધીદૃષ્ટિ કે સમ્યક ચિંતન દુર્લભ થતું જાય છે. હજી પરિપક્વ થવાની બહુ વાર હોય એમ લાગે છે. કરોડોના ખર્ચે છે છે સ્વસ્થ નાગરિક સમાજનું ઘડતર કરવાનું શિક્ષકો દ્વારા ચૂકી થતા રાજ્યારોહણના ઝગમગાટમાં છેવાડાના માણસ ખોવાયો છે. ) 8 જવાયું છે તેથી જ તો આપણે સર્વસ્તરીય અરાજકતાનો ભોગ બન્યા સામાન્ય નાગરિકને ન્યાય મેળવવામાં વિલંબ થાય છે અને દરેક રીઢા હૈ
છીએ. ધર્મ, રાજનીતિ, શિક્ષણ જેવી પાયાની સંસ્થાના અગ્રણીઓએ ગુનેગારને આપણા ન્યાયતંત્રમાં સંપૂર્ણ ભરોસો છે. અરણ્યરુદનના આ ૐ વિશ્વસનીયતા ગુમાવી દીધી છે. એનરોઈડ મોબાઈલ અને સમયમાં માત્ર રુદન જ આપણો વિશેષાધિકાર છે. * * * હું ઈન્ટરનેટના ફાયદા કરતાં ગેરફાયદા પ્રત્યેનું આકર્ષણ આખી પેઢીને ૬. અરનાથ એપાર્ટમેન્ટ, બી/ એચ પીએસી હેલ્થ સેન્ટર, ૬ બેહોશ બનાવી રહ્યું છે.
મેમનગર- ગામ, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૨. છે કોમવાદી ધોરણે મતદારનું વિભાજન, દેશ વિભાજન કરતાં મોબાઈલ : ૦૯૮૨૧૩ ૩૬૬૧૭ ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશે | 2 અંતરના પ્રકાશ વિના કશું બરાબર દેખાતું નથી, થતું નથી. વતનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક
ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિરોષાંક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષક ૬ ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૬ ગાંધી 4
