________________
લબ્ધિ તણા ભંડાર
"ધન્ય તે ગામ, ગામજનો, માતા પિતા અને કુલવંશ !
ક્શન છે કે સિંહણનું દૂધ સુવર્ણપાત્રમાં ધારણ થાય. પાત્ર વિના વસ્તુ રહે નહિં.
ગૌતમ ગોત્રીય ઈન્દ્રભૂતિ અનેક વિદ્યાઓ અને ગુણના ભંડાર હતા. અનંતદર્શી અને અનંતજ્ઞાની એવા સર્વજ્ઞના જ્ઞાનસ્ત્રોતને ઝીલનાર ભાવિ પાત્ર એ આ નરશ્રેષ્ઠ ગૌતમ ઈન્દ્રભૂતિ હતા. આગળની કથામાં આપણે જોઈશું કે સર્વજ્ઞ મહાર્વીરને ભજીને ગૌતમસ્વામી પણ તેવા જ પૂર્ણ જ્ઞાની થશે.
પૂરાં પચાસ વર્ષનો ગાળો ગૌતમ ઈન્દ્રભૂતિએ યજ્ઞાદિ ક્રિયા અને વિદ્યાવ્યાસંગમાં વીતાવ્યો. શાસ્ત્રજ્ઞ હતા પણ સર્વજ્ઞ મનાતા હતા. કારણ કે તેમની સર્વજ્ઞની કલ્પના શાસ્ત્રજ્ઞાન કે વાદવિવાદની જીત સુધી સીમિત હતી. આથી આત્મોપલબ્ધિનો નિરામય આનંદ હજી પૂર્ણપણે માણ્યો ન હતો. પરંતુ સર્વજ્ઞપણાની કલ્પનામાં તેઓ રાચતા હતા. જો કે તેઓ જીવનશુધ્ધિના મહાન ઉપાસક અને જિજ્ઞાસુવૃત્તિવાળા હતા તેથી આખરે સર્વજ્ઞતા પામીને જીવન કૃતાર્થ કરી લીધું.
૩ બીજાનું અપમાન કરવાના દોષને જે સદા સાવધાની પૂર્વક છાંડે તે જ ખરા અર્થમાં સ્વમાની છે. ગુણ ન હોય અને અભિમાન કરવું તેથી માની બનાતું નથી.
૪ સત્યવાદી મનુષ્ય માતાની માફક વિશ્વાસપાત્ર માણસો માટે ગુરુની માફ્ક પૂછ્યું અને લોકમાં પ્રીતિપાત્ર બને છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
૧૧
www.jainelibrary.org