________________
લબ્ધિ તણા ભંડાર
પ્રભુને વિનંતિ કરી કે "પ્રભુ આપ ફક્ત આયુષ્યને પળવાર જ લંબાવી દો. એટલીવારમાં ભસ્મક ગ્રહ શાંત થઇ જશે અને ભાવિમાં તમારા શાસનની મુસીબત દૂર થશે.”
ભગવાન લોકકલ્યાણની કરૂણાવાળા છે, પણ ભવિતવ્યતાના અબાધિત નિયમને જાણનારા છે. ભગવાને સહજભાવે જણાવ્યું, કે 'હે શકેન્દ્ર ! આયુષ્ય કર્મ પોતે સ્વતંત્ર કર્મ છે તેનો સમય થતાં પળમાત્ર તેને કોઇ રોકી શકતું નથી.' આયુષ્યની અંતિમ પળે પ્રભુએ શૈલેષીકરણ દ્વારા સર્વ યોગનો નિરોધ કર્યો.
આખરે આસોવદ અમાવસ્યાની મધરાત્રે ભગવાન અંતિમ જન્મનાં અંતિમ આયુષ્યના બંધનથી, સર્વ પ્રકારના કર્મથી અત્યંતપણે મુક્ત થઈ, સિદ્ધ દશા પામ્યા. મહા નિર્વાણની સ્થિતિને પામી તેઓ સિદ્ધ, બુદ્ધ, અને નિરંજન થયા.
દેવો, માનવો અને રાજા મહારાજાથી સુશોભિત એ ધર્મસભા ક્ષણમાત્રમાં શોકમગ્ન થઈ ગઈ. સૌ જીવો અનાથતા અને દીનતાનો અનુભવ કરતા હતા., અને અંજલિ જોડી પ્રભુને આખરી પ્રણામ કરી રહ્યા હતા. પ્રભુ તો અમર થઈ ગયા, અનાદિકાળના પરિભ્રમણને સમાપ્ત કરી પ્રભુએ અદૃશ્ય એવા તત્ત્વને દૃશ્ય કરી સિદ્ધપદને પ્રામ કર્યું. ઉપસ્થિત જનસમુદાય અત્યંત શોકાતુર થઈ ગયો. પ્રભુના નિર્વાણથી બોધ પામી ઘણા ભવ્યજીવોએ અનશનનો સ્વીકાર કર્યો.
વિચક્ષણ એવા શકેન્દ્રે સૌને સમજાવ્યા કે “હે મહાનુભાવો ! પ્રભુનો વિરહ અત્યંત દુ:ખદાયક છે, પરંતુ પ્રભુનો આત્મા સદા સર્વથા મુક્ત થયો તે અત્યંત શુભ છે, માટે શોકનો ત્યાગ કરી આ દિવસ ધર્મધ્યાનનો છે, એમ જાણી પ્રભુના નિર્વાણ માર્ગનો આદર કરો.”
શકેન્દ્રના વચનોને અનુસરી, સૌએ આ રાત્રિને ધર્મપર્વ રૂપે ઉજવી, અને નગરમાં દીપકોને પ્રગટાવીને સૌએ પ્રભુના મહાન નિર્વાણના પર્વનું બહુમાન કર્યું.
૧૭૪
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
