________________
લબિ તણા ભંડાર ૩) જયોતિષીદેવો : સ્થિર અને ફરતા બે પ્રકારના દેલો પ્રકાશમાન વિમાનોમાં રહે છે. સૂર્ય, ચંદ્ર, ગ્રહ, નક્ષત્ર, અને તારા વગેરે. ૪) વૈમાનિકદેવો : જેમનું નિવાસ સ્થાન વિમાન છે.
જન્મ : સુખરૂપશખ્યામાં વૈકિયપુગલોને ગ્રહણ કરી નવયુવાન જેવાં શરીરનો ઉપપાત જન્મ હોય છે.
ક્ષેત્ર : ભવનપતિ તથા વ્યંતર દેવો તર્જીલોકમાં રત્નપ્રભા પૃથ્વીના વિસ્તારમાં રહે છે.
જયોતિષી દેવો : અઢી દ્રપની બહાર નિર્ચ્યુલોકથી ઉપરના ભાગમાં રહે છે.
વૈમાનિકદેવો. બાર દેવલોકની ઉપરના ભાગમાં છે. દેવલોકના આવસો અત્યંત સુંદર અને રમણીય હોય છે. શરીર : વૈક્રિય શરીર હોવાથી નાના મોટા થઈ શકે છે.
શુભપુગલોના બનેલા હોય છે. દેવોના આયુષ્ય લાંબા હોય અને નિકાચિત હોય છે.
સુખ : ભૌતિક દૃષ્ટિએ દેવલોકમાં મનુષ્યલોક કરતાં અત્યંત વૈભવના સાધનો ઉપલબ્ધ હોય છે.
ઠંડી-ગરમીના દુ:ખ, સુધા-તૃષ્ણાના દુ:ખ, રોગ કે ભોગના દુ:ખ હોતા નથી. પુણ્યભોગનું વિશિષ્ટ સ્થાન દેવલોક છે.
છતાં પોતાના વૈભવ કરતાં અન્ય દેવોનો વિશેષ વૈભવ જોઈ ઈર્ષાના કારણે તેઓ દુઃખી થાય છે. મૃત્યુ પહેલા છ માસ રહે ત્યારે કંઠમાં ધારણ કરેલી માળા કરમાવાથી, મૃત્યુના ભયથી અત્યંત દુઃખી થાય છે. વળી જે દેવો સમદૃષ્ટિ નથી તે દેવો અત્યંત ભોગવિલાસના પરિણામે મહદઅંશે એકેન્દ્રિય કે અન્ય તિર્યંચગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે.
૧૨૭
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org