________________
લબ્ધિ તણા ભંડાર
ગુરુ શિષ્ય સંવાદ - ૧
(ગૌતમ પૃચ્છાના આધારે) અનંત લબ્ધિવંત ગૌતમગણધર પૂર્વાસ્થામાં પણ શાસ્ત્રોના પારંગત હતા. વર્તમાન અવસ્થામાં ચોથા મન:પર્યવજ્ઞાનના સ્વામી હતા. પ્રભુએ પ્રથમ ઉપદેશમાં આપેલી ત્રીપદી પર જેઓએ અનેક લોકોની રચના કરી હતી. તેઓએ જગતના જીવોના હિતાર્થે, અને પ્રભુની દિવ્યવાણીનું રસપાન કરવા અનેક પ્રશ્નો પ્રભુ સમક્ષ મૂક્યા હતા. અને ત્રિકાળજ્ઞાન વર્તી ભગવાન શ્રી મહાવીરે ભવ્ય જીવોના સમાધાન અને શ્રેયાર્થે પૂર્વાપર અવિરોધપણે તેના ઉત્તર આપ્યા હતા. પરંપરાએ આચાર્યોએ તે સૂત્રોને શાસ્ત્રબધ્ધ કર્યા હતા. તેવા એક શાસ્ત્રનું નામ છે.
ગૌતમ પૃચ્છા આ ગ્રંથમાંથી કેટલાક પ્રશ્નોનું સંક્લન કરી તથા સરળતાથી સમજાય તે માટે તેની ટૂંકી નોંધ લખવામાં આવી છે. જેનું અન્ય આચાર્યોના ગ્રંથમાંથી સંપાદન કરેલું છે.
ગૌતમપુચ્છા ગ્રંથના પ્રશ્નોત્તરો જીવને સંસારનું અને તેમાં થતાં પરિભ્રમણનું વાસ્તવિક દર્શન કરાવે છે. પ્રાયે અજ્ઞાનવશ જીવ જાણતો જ નથી કે તેને આવું કોઈ દુ:ખ ભોગવ્યું છે, ભોગવવું પડશે. કે ભોગવી રહ્યો છે. શુભયોગમાં તે નશીલા માનવની જેમ જ ભોગવૃતિમાં ફસાય છે. તેને કલ્પના પણ હોતી નથી કે તે સમયે તે એક જાળ ગુંથે છે અને તેમાં જ ફસાય છે.
આ ગ્રંથના પ્રશ્નોત્તરોના વાંચન, મનન અને ચિંતન કરવાથી જીવને વાસ્તવિક સંસારના પ્રવાહનો ખ્યાલ આવે તો જીવ નિજશક્તિ અને સત્તપુરુષાર્થ વડે મુક્ત થાય તેવો જ્ઞાનીઓનો નિશ્ચયથી ઉપદેશ છે.
૧૧૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
