Book Title: Jain Shasan 2008 2009 Book 21 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
પશ્ચાતાપ અને દેવદત્ત
૧૦૮ ધર્મ ક્યા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક - તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર
વર્ષ ૨૧ - અંક-૧
પશ્ચાતાપ અને દેવદા
પૃથ્વીપુરમાં જિનદાસ નામનો શ્રાવક રહેતો હતો. ક્યારેક જોતો પણ તે પ્રભુની સ્તુતિ કે વંદના કરતો નહિ. તેને દેવદત્તનામનો પુત્ર હતો. પુત્રને જૈનધર્મનો રંગ ધીરજ ગુમાવ્યા વિના સાર લાગવાને બદલે કુસંગ હોવાથી વ્યસનોનો રંગ લાગ્યો હતો. સમજાવવાથી જિનદાસ દેવદત્તને પ્રભુને પગે લાગતો અને દિવસે દિવસે વધુને વધુ નિષ્ફર થતો ગયો અને છેવટે સાતેય વંદના કરતો કરવા ગૃહનું દ્વાર નીચું કરાવ્યું, માથી ગૃહમાં વ્યસનો સેવતો થઈ ગયો.
દાખલ થવા માટે માથું નીચું કરવું જ પડે અને આથી જિનદાસ બહુજ શાંતિથી તેને આ માર્ગેથી પાછો આપોઆપ ગૃહમાં દાખલ થતાં પ્રભુની પ્રતિમા સામે જ વાળતા, ધર્મશિક્ષા આપતા પણ દેવદત્ત ઉપર તેની કોઈ હોવાથી વંદનાથઈ જતી. આમત્રને જિનપ્રતિ માને અસર થતી નહીં. ઉત્તરોત્તર તે વ્યસનોમાં વધુ ને વધુ ડૂબે દ્રવ્યવંદના કરાવવામાં જિનદાસ સફળ થયો. પરંતુ દેવદત્ત જતો હતો.
ભાવવંદનાકદિકરીનહિ. દેવદત્તને સંસ્કારી બનાવવા જિનદાસ ઘણું
આયુષ્ય પૂરું થતાં દેવદત્ત મરીને વયંભૂરમણ વિચારતા. કોઈ ને કોઈ રીતે તેને સંસ્કારી આપી તેના સમદ્રમાં મન્ચ થયો. સમદ્રમાં ભમતાં ભમ ાં તેણે એક આત્માને તારવો જ જોઈએ એવી સ્પષ્ટ સમજથી તેણે એક દિવસ જિનપ્રતિમાની આકૃતિવાળો એક મા ગ્લો જોયો. જિનપ્રતિમાની સ્થાપના ઘરના મુખ્ય દ્વારની સામે કરી અને અનુભવી વડિલોનું કહેવું છે કે મત્સ્ય અનેક એ કારના થાય પોતે તેની રોજ પૂજા કરતો. પૂજા પછી બહુ જ ભાવથી તે છે. આ જિનબિંબના આકારવાળા મચેલૈ જોઈને આ પ્રાર્થના કરતો કે “હૈત્રણ જગતના તારક પ્રભ! તારી પ્રતિમા મસ્યને એમ થયું કે આવું તો ક્યાંક જોયું . વિચારતાં મને આત્મસ્વરૂપનું દર્શન કરાવવામાં દર્પણ રૂપ છે. મારી વિચારતાં તેને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું, પોતાનો વૈભવ જોઈ અનાદિકાળની ભ્રાંતિ તે દૂર કરવા સમર્થ છે.” જેમકે- તેને અત્યંત પસ્તાવો થયો. પિતાને કહાં ન માની અને તું એક હંસ-બાળ બગલાના ટોળામાં આવી ગયું, અવસર હોવા છતાં જિનપ્રતિમાની પૂજા-વંદના ન કરી પોતે ઘણો સમય તે બગલાના ટોળામાં રહ્યું અને મોટું થયું, એક
આવીનીચગતિ પામ્યો છે. આમ ચિંતવતાં પોત ની જાતને તે વખત તેણે ક્યાંક સરોવર કાઠે રાજહંસ ને જોયો અને વિચાર્ય,
ખૂબજ ધિક્કારવા લાગ્યો. હવે શું થાય? આ તિ ચહું શું કરી અરે આ તો મારા જેવો જ છે. આમ, વિચારતાં વિચારતાં તેને શકું? બગલા અને હંસ વચ્ચેનો ભેદ સમજાયો અને ભેદ સમજાતાં
હવે કંઈ ધર્મ પામવાની ઈચ્છાથી તે તો મનોમન તેમજ સ્વ-સ્વરૂપનો પરિચય થતાંજ તેણે બગલાના ટોળાનો સૂક્ષ્મ મન્ચની હિંસા નહિ કરવાનો નિયમ લીધો, અને ત્યાગ કર્યો અને રાજહંસ સાથે ઊડી ગયું,
ધીમેધીમે જળની બહાર નીકળીને ચોવીશ પહો નું અનસન આ કથાથી એમ સમજવાનું છે કે - રાજહંસને કરીને મૃત્યુ પામ્યો, અને સ્વર્ગમાં દેવતા થયી દેવલોકમાં સ્થાને જિનેશ્વર જાણવા. હંસનું બચ્ચું તે જીવ સમજવી.
શાશ્વતી જિનપ્રતિમાની પૂજા કરતાં અવધિજ્ઞાન થી પોતાનો સંસારમાં ભમાડનારાં આઠ કર્મ અને મિથ્યાત્વના માર્ગે લઈ પૂર્વભવ જોયો. પાછલી હકીકત જાણી જિનબિંબ ના દર્શનનો જનારાને બગલાનું ટોળું સમજવું, જીવ અનાદિકાળના મહાન ઉપકાર લોકોને સમજાવવાના ઉદ્દેશ થી પ્રભુના ભવાભ્યાસથી આ ટોળા સાથે મોટો થાય છે. તેનામાં કાંઈક
સમવસરણમાં આવીને તેણે કહાંઃ હે વીતરા ! તમારી લઘુકર્મીપણું પ્રાપ્ત થવાથી શ્રીજિનેશ્વરની પ્રતિમારૂપ પ્રતિમાં પણ સાક્ષાત પ્રભુના જેવી ઉપકારક છે. બે સત્ય મેં રાજહંસને જઈ તેનું સ્વપર પોતાની સાથે સરખાવતાં | C. મારાજીવનમાં બરાબર અનુભવ્યું છે.” વિવેચનંથી સ્વધર્મને સમજે છે.
. એના ગયા બાદ લોકો ભગવાનને તેનું વૃત્તાંત છે જિનદાસ રૌજ સ્તતિ કરતો કે હૈ ?
, પૂછડ્યું, પ્રભમુખેથી તેનું વૃત્તાંત સાંભળી બીજા - વીતરાગ ! હંસના બાળકની જેમ મારો ઉદ્ધાર
ઘણા લોકોએ જિનપ્રતિમાની વ ના-પૂજા કરવાને કાજે તારી સ્થાપના કરી છે. જે સંસારનો
કરવાના નિયમો લીધા. અંત કરનારી છે. પરંતુ એનો પત્રદેવદત્ત પ્રતિમા સામું
આમ, ભવ્ય જીવોએ જિનેશ્વરની પ્રતિમાને
સાક્ષાત્ જિતેશ્વર ભગવંત સમજીને તેની અંતરના વિશદ્ધ ૧. હિંસા કરવી, ૨. જૂઠું બોલવું, ૩. ચોરી કરવી, ૪. વેશ્યાગમન,
ભાવથી પૂજા અને ભક્તિ કરી મહાનલાભ મેળવી જોઈએ. ૫. જુગાર રમવો, ૬. દારૂનું વ્યસન, ૭, માંસાહાર કરવો.
