Jain Shasan 2008 2009 Book 21 Ank 01 to 48

Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

Page 121

મતલિપુત્ર
૧૦૮ ધર્મ કથા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક - તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર
વર્ષ - ૨૧ - અંક - ૧
(તેતલિપુત્ર)
ત્રિવલ્લી નગરી પર કનકરથ રાજાની આણ પ્રવર્તતી હતી. તેમને રાજ્યનો બહુ મોહ હતો. તે માનતા હતા કે રાજકુમારો મોટા થતાં રાજ્ય માટે બાપને મારી નાખીને મજા થાય છે. તેથી રાજકુમારો તો જોઈએ જ નહિ. આવી માન્યતાને લીધે તે પોતાની રાણી કમલાવતીને જે પુત્ર થાય મને જન્મતાં જ મારી નંખાવતો. કમલાવતીથી આ સહન ત્યાંથી તું મને પ્રતિબોધ પમાડશે એવું વચન આપે તો હું તને થતું નહીં. પરંતુ શું થાય? સહન કર્યા સિવાય છૂટકો ન હતો.
દીક્ષા લેવાની સંમતિ આપું.” પોટિલાએવચન આપ્યું. કાળક્રમે તે પુનઃ સગર્ભા થઈ. હવે તે પુત્ર ઝંખતી હતી.
સમ્યક રીતે કરેલી ચારિત્રની આરાધના નિષ્ફળ જન્મેલો પુત્રજીવતો રહે તેવી તેની અદમ્ય ઈચ્છા હતી. પુત્ર જતી નથી. સાધ્વી પોટિલા કાળધર્મ પામીનેર ગઈ. તેણે થાય તો તેને કેવી રીતે જિવાડવો તેનો તે વિચાર કરવા લાગી. અવધિજ્ઞાનનો ઉપયોગ કરી પોતાનો પૂર્વભવે જોયો. પોતે આ માટે તેણે રાજાના મંત્રી તેતલિપુત્રને વિશ્વાસમાં લીધો. આપેલું વચન યાદ આવ્યું. તેણે તરત જ મંત્રીને ધર્મમાં જોડવા નેતલિપુત્ર નગરશેઠની પુત્રી પોટિલા સાથે પ્રેમલગ્નથી માટે પ્રેરણા કરવાના પ્રયત્નો શરૂ કરી દીધા. પરંતુ પરણ્યો હતો. રાણીએ મંત્રીને બોલાવીને કહ્યું, “મને જો | વિષયવિકારમાં લુબ્ધ માણસોને એમ સળતાથી ધર્મ પુત્ર થાય તો તમે તેની રક્ષા કરશો એવું વચન આપો.” | કરવાનો ઉત્સાહ જાગતો નથી. તેતલિપુત્રને પણ ધર્મ પ્રત્યે મંત્રીએ કરવાનું વચન આપ્યું.
કંઈ રસ જાગ્યો નહીં. પોટિલાદેવીએ હવે વધુ આકરા ઉપાય એ અરસામાં મંત્રી પત્ની પોટિલા પણ સગર્ભા અજમાવવા માંડ્યા. હતી. દેવયોગે બંનેને એક જ સમયે પ્રસૂતિ થઈ. રાણીએ
કનકધ્વજને ઉશ્કેરીને તેણે મંત્રી તેતલિપુત્રનું પુત્રને અને પોટિલાએ પુત્રીને જન્મ આપ્યો. અગાઉ નકકી ભયંકર અપમાન કરાવ્યું. કનકધ્વજે મંત્રી ઉપર ગુસ્સો કર્યો ર્યા પ્રમાણે તેતલિપુત્રે એ નવજાત સંતાનોની અદલાબદલી અને ખૂબ જ કડવાં વેણ કહ્યાં. અપમાનની આગથી કરી નાખી. નગરમાં જાહેર થયું કે, રાણીને ત્યાં પુત્રીનો જન્મ તેતલિપુત્રસળગી ઊઠ્યો. તેનું સ્વમાન ઘવાયું હતું. તેથી તેણે થયો છે અને મંત્રીને ત્યાં પુત્રનો જન્મ થયો છે. મંત્રીએ આવું અપમાનિત જીવન જીવવા કરતાં મરવાનું પસંદ કર્યું. Rણીના પુત્રનું નામ કનકધ્વજ રાખ્યું કાળક્રમે કનકરથ રાજા તેતલિપુત્રનગર છોડી દીધું અને જંગલમાં જ, તાલકૂટ વિષ મૃત્યુ પામતાં મંત્રીએ અને રાણીએ કનકધ્વજને રાજગાદી ઘોળ્યું. પણ દેવપ્રભાવથી તેની કોઈ જ અરાર થઈ નહીં. પર બેસાડ્યો. કનકધ્વજ મંત્રીનેતલિપુત્રનું ખૂબ જ માન આથી તેતલિપુત્રે આગમાં ઝંપલાવ્યું. પણ આગ બુઝાઈ Fળવતો અને તેની સલાહ પ્રમાણે રાજ્યકારોબાર | ગઈ. દરિયામાં ડૂબકી મારી, તોય ડૂબી ન મરાયું. આમ મલાવતો.
આત્મહત્યાના ઘણા પ્રયત્ન તેણે કરી જોયા પરંતુ દેવના પુરૂષનું મન ભ્રમર જેવું છે. તેતલિપુત્રનું મન પ્રતાપથીતે નિષ્ફળ ગયા. સમય જતાં પોટિલા ઉપરથી ઊઠી ગયું. પોટિલાએ ડર . એક વખત તે કોઈ જંગલમાંથી પસાર થતો હતો. પતિનો પ્રેમ પાછો મેળવવા કોઈ એક સાધ્વી _ . ત્યાં તેની પાછળ એક ગાંડો થી દોડ્યો. પાસે ઉપાય પૂછ્યો. સાધ્વી મહારાજે પોટિલાને , “ હાથીથી બચવા તે દોડ્યો. દોડતા દોડતાં તે એક ધર્મદેશના આપી. એ સાંભળી પોટિલાને સંસાર ઉપર C ખાડામાં પડી ગયો. મૂર્છા આવી ઈ. ભાનમાં વેરાગ્ય જાગ્યો. દીક્ષા માટે તેણે પતિ તેતલિપુત્રની આજ્ઞા | આવતાં સહસા જ તે બોલી ઊઠ્યો, “અરે ! પોટિલા! માંગી. તે પતિએ કહ્યું, “દીક્ષા લઈને તું સ્વર્ગે જાય ત્યારે | તું ક્યાં છે? શું તને મારી આ હાલતની કોઈ જ દયા નથી