Book Title: Jain Shasan 2008 2009 Book 21 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
શ્રિયક
♦ ૧૦૮ ધર્મ કથા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક ૨ તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર ♦ વર્ષ - ૨૧ ૦ અંક -
શ્રિયક
કાર્યાવજેતા સ્થૂલિભદ્રનું નામ વંઠનીય અને વિખ્યાત છે. તેમને એક સંસારી ભાઈ હતા. નામ તેનું શ્રીયક. પિતાના મૃત્યુ બાદ શ્રીયક મંત્રી બન્યા, પણ રાજખટપટ ન રૂચવાથી વૈરાગ્ય પામી તેમણે પણ દીક્ષા લીધી.
શ્રીયક મુનિ ધર્મનું સુંદર પાલન કરતા. પરંતુ તેમનાથી તપ થઈ શકતો નહિ. પર્યુષણ પર્વઆવ્યું. વાતવાતમાં સાધ્વીબહેન યક્ષાએ તેમને કહ્યું, ‘આ મહાન પર્વમાંકંઈક તપ તો અવશ્ય કરવુંજોઈએ.'
શ્રીયક મુનિ શરમાઈએ પોરિસીનું પચ્ચક્ખાણ' લીધું. પારવાનો સમય થયો. બહેન સાધ્વીએ પ્રેરણા આપતાં કહ્યું, ‘જુઓ ! તમે પોરિસીનું તો પચ્ચક્ખાણ કર્યું. હવે તેને પારવાને બદલે પરિમુદ્ધનું પચ્ચક્ખાણ કરો.' આમ સાતે બહેનોની પ્રેરણા પામીને શ્રીયક મુનિએ આખા દિવસનો ઉપવાસ ખેંચી કાઢ્યો.
સાધ્વીબહેનના પ્રેમાળ આગ્રહથી તેમણે ઉપવાસ તો કર્યો, પરંતુ તેમનું નાજુક શરીર ભૂખ સહન ન કરી શક્યું. રાતના તેમને ભૂખ ખૂબ જ સતાવી રહી હતી, છતાંય તેમણે મન મજબૂત કરીને મનને શુભધ્યાનમાં જ રાખ્યું. પણ તેમની વેઠના જીવલેણ બની. ઉપવાસમાં જ તેઓ કાળધર્મ
પામ્યા.
આ સમાચાર સાંભળીનેયક્ષા સાધ્વીને ભારે આઘાત લાગ્યો. તેમને થયું કે ‘મારા નિમિત્તે જ ભાઈ મુનિ કાળધર્મ પામ્યા. હું સાધુની હત્યારી બની. મેં તેમને આવી રીતે ઉપવાસ ન કરાવ્યો હોત તો આવું અમંગળ ન જ બનત...' આમ વિચારીને યક્ષા સાધ્વીએ ચારેય આહારનો ત્યાગ કર્યો.
આ જાણીને શ્રી ચતુર્વિધ સંઘે સાધ્વીજીને સમજાવ્યાં, ‘તમે આમાં નિર્દોષ છો. જે બન્યું તે આર્કાત્મક છે. તમારા ભાવ તો નિર્મળ અને ઊંચ્ચ હતા. એમનું આયુષ્ય-કર્મ પૂરૂં ૧. કોઈ પણ જાતનાં નિયમ લેવામાટે બોલાતું સૂત્ર
થયું અને એ કાળધર્મ પામ્યા.' પરંતુ સાધ્વીજી માન્યાં નહિ. ફરી ફરીને તે એક જ વાત કહેતા રહ્યા. ‘મારે આ પાપનું પ્રાર્યાશ્ચત કરવું છે. તમે મને મુનિહત્યાના પાપનુંપ્રાયશ્ચિત આપો.'
૨૨૩
સાધ્વીને અડગ જોઈને શ્રી સંઘે શાસનદેવીનું ધ્યાન ધર્યું. દેવીએ પ્રકટ થઈને કહ્યું, ‘મને શા માટેયાદકરી ?’ સંથેવિનયથી કહ્યું, ‘યક્ષા સાધ્વીજીને આપ શ્રી સીમંધર પરમાત્મા પાસે લઈ જાઓ અને તેમની શંકાનું નિવારણ કરાવો.' દેવી બોલ્યા, ‘જેવી શ્રી સંઘની આજ્ઞા. પણ હું જ્યાં સુધી પછી ન ફરૂં ત્યાં સુધી તમે કાઉસ્સગ્ગ ધ્યાનમાં જ લીનરહેજો.'
યક્ષા સાધ્વીએ શ્રી સીમંધર પરમાત્માને વંદના કરી અને પોતાની શંકાનું નિવારણ કરવા વિનંતી કરી. ભગવંતે કહ્યું, ‘સાધ્વી તમે નિર્દોષ છો.' આથી તેમને સંતોષ થયો. આ પ્રસંગે આ સીમંધર પરમાત્માએ સાધ્વીજીને સૂત્રની ચાર ચૂલિકા (ગાથા) આપી. તે લઈને સાધ્વીજી શાસનદેવી સાથે ભરતક્ષેત્રમાં પાછાં ફર્યાં. ‘નમો અરિહંતાણં' બોલીને કાઉસ્સગ્ગ પાર્યો. ત્યારે યક્ષા સાધ્વીજીએ કહ્યું, ‘કૃપાળુ ભગવંતે મારા મુખે શ્રી સંઘને આપવા સૂત્રપઠો અને ચાર અધ્યયનો પાઠવ્યાં છે. ચાર અધ્યયનોનાં નામ આ પ્રમાણે છેઃ ૧. ભાવના, ૨. વિક્ત, ૩. રતિકલ્પ, ૪. એકાંત ચર્ચા. આ ચાર અધ્યયનો મેં એક જ વાર સાંભળીને કંઠસ્થ-હૃદયસ્થ કરી લીધાં છે અને જેવા મેં સાંભળ્યાં છે તેવાં જ હું તમને સંભળાવું છે.’ એ પછી યક્ષા સાધ્વીજીએ શ્રીસંઘ સમસ્તને એ અધ્યયનોસંભળાવ્યાં અને સમજાવ્યાં.
નોંધ : આ અંગે ‘પરિશિષ્ટ પર્વ’માં જણાવ્યું છે કે આ ચાર અધ્યયનોમાંથી પ્રથમનાં બે અધ્યયનો શ્રી આચારાંગસૂત્રની ચૂલિકા રૂપે તથા છેલ્લાં બે અઘ્યયનો દશ વૈકાલિકની ચૂલિકા રૂપે શ્રીસંઘ દ્વારા નિયોજિત કરવામાં આવ્યાં છે.
