Book Title: Jain Shasan 2008 2009 Book 21 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
સુવ્રત મુનિ
♦ ૧૦૮ ધર્મ કથા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક - તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર - વર્ષ - ૨૧ ♦ અંક - ૧
લાડું ન મળ્યા. ત્યાંથી ત્રીજા ઘરે ગયા ત્યાંથીય ગોચરી લીધા વિના પાછા ફર્યા. આમ ફરતા ફરતા સાંજ પડવા આવી છતાંય તે ગોચરી માટે ફરતા જ રહ્યા. તેમના મનમાં સિંહકેસરીયા લાડું જ રમતા હતા. અત્યાર સુધી ક્યાંયથી તે ન મળ્યા તેથી તે ખિન્ન અને ઉદાસ પણ બન્યા. સિંહકેસરિયા વ્હોરવા માટે સાંજ પછી પણ તે ગોચરી માટે ફરતા રહ્યા.
"सुव्रत मुनि
સુવ્રત મુનિ એમનું નામ. તે જ્ઞાની, ધ્યાની અને મહાતપસ્વી હતા. તેમને માસક્ષમણનું પારણું હતું. તેઓ પહેલી પોરશીના સમયે જ ચંપા નગરીમાં ગોચરી માટે નીકળ્યા. દીર્ઘતપસ્વી સા, માટે સર્વકાળ ગોચરી માટે યોગ્ય ગણાય છે. શ્રીકલ્પસૂત્રમાં ‘ધામાચારી' વ્યાખ્યાનામાં કહ્યું છે કે આચાર્ય, ઉપાધ્યાય કે બીમાર સાધુની સેવા-સારવાર (વૈયાવચ્ચ) કરવા માટે બે વાર પા ગોચરી માટે જઈ શકાય. કારણ કે તપ કરતાં વૈયાવચ્ચનું ફળ સવિશેષ છે. બાળમુનિ હોય તે બે વાર પણ ગોચરીએ જઈ શકે છે, તેમ જ અઠ્ઠમ કે તેથી ઉપવાસ કરનાર તપસ્વી સાધુ પ રણા માટે ગોચરીએ દિવસના કોઈ પણ સમયે જઈ શકે છે. પરંતુ પરોઢિયે લાવેલી ગોચરીને રાખી મૂકી શકાય નહિ. એવી રાખી મૂકેલી ગોચરીમાં જીવજંતુ પડવાની પૂરી સંભવના છે.
તપી સુવ્રત મુનિ ફરતાં-ફરતાં નગરીની શ્રાવક વસ્તીમાં આવ્યા, ત્યારે ત્યાં કોઈ મંગલ પ્રસંગે સિંહકેસરિયા લાડુની પ્રભાવના થઈ રહી હતી. લોકો મોટેથી આ પ્રભાવનાની વાહવાહ કરી હ્યા હતા. તપસ્વી મુનિએ એકથી વધુ વાર સિંહકેસરિયા લ ડુનું નામ અને ગુણગાન સાંભળ્યાં. આથી તેમણે મનમાં નિર્ણય (અભિગ્રહ) ર્યો કે “આજે ગોચરીમાં માત્ર સિંહકેસરિયા લાડવા જ વ્હોરવા.’’
એવા વિચાર સાથે એક શ્રાવકના ઘરમાં ‘ધર્મલાભ’
બોલી પ્રવેશ ક્યોં. શ્રાવકે તપસ્વી મુનિનું ભાવથી સ્વાગત કર્યું, ‘પધારો ભગવંત’; અને તેમને વહોરાવા માટે એકથી વધુ વાનગી કાઢી, ણ સિંહકેસરિયા લાડવા એમાં ન હતા તેથી મુનિ મૌનમાવે ગોચરી લીધા વિના જ પાછા ફરી ગયા. શ્રાવક માન્યું કે મુનિને કોઈ અભિગ્રહ હશે તેથી જ ગોચરી નવ્હોરી.
ત્યાંથી મુનિ બીજા શ્રાવકને ત્યાં ગયાં પણ સિંહકેસરિયા
| ૭૩
સૂર્ય આથમી ગયો. સંધ્યાના રંગો પણ વીખરાઈ ગયા. આકાશમાં તારલા ચમકવા લાગ્યા. તપસ્વી મુનિ એક શ્રાવકના ઘરઆંગણે જઈ ઊભા, બોલ્યા, ‘સિંહકેસરિયા.'
શ્રાવક વિચારમાં પડી ગયો. આગણે સિંહકેસરિયા કોણ બોલે છે ? તે ઊભો થયો, બહાર આવ્યો તેની આંખો વિશ્વાસ ન કરી શકી. સામે કૃશકાય પણ તેજસ્વી સાધુ ઊભા હતા. તેના આશ્ચર્યની અવિધ ન રહી. આ સાધુ ‘ધર્મલાભ’ ના બદલે ‘સિંહકેસરિયા’ કેમ બોલ્યા હશે ?
ન
શ્રાવક શ્રમણોપાસક હતો, વિવેકી અને જ્ઞાની હતો. તેણે મશાલના અજવાળામાં ધ્યાનથી જોયું – ‘અરે ! આ તો મહાતપસ્વી સુવ્રત મુનિ ! માસખમણના પારણે માસખમણ કરે છે. ખૂબ જ જ્ઞાની અને ધ્યાની છે આ તો.’ તેનું મન તેને પૂછી રહ્યું : ‘આવા વૈરાગી, જ્ઞાની અને તપસ્વી આ રાતના સમયે ગોચરી માટે કેમ નીકળ્યા હશે ? ક્યાંક કશુંક ખોટું થયું છે તે એ પામી ગયો. આ શ્રાવકને સાધુઓ પ્રત્યે અનહદ્ આદર અને ભક્તિભાવ હતો. તે સાધુઓની વૈયાવચ્ચ તન્મયતાથી કરતો. તેથી સાધુને સીધો પ્રશ્ન ન કરતાં તેમનું સન્માન અને સ્વમાન સચવાય તેવી રીતે વર્તવા મનથી નક્કી ક્યું.’
ઉમળકાથી સાધુનું સ્વાગત શ્રાવકે ક્યું – ‘પધારો ભગવંત’, અને પછી થાળ ભરીને વહોરાવા માટે વાનગીઓ લઈ આવ્યો. એક પછી એક વાનગી વ્હોરાવવા માટે આગ્રહ કરતો ગયોને મુનિ ‘ખપનથી’ એમ કહેતા ગયા.
શ્રાવકની મૂંઝવણ વધી ગઈ. સાધુ દરેક વાનગીની ના પાડે છે. લાગે છે કે તેમણે કોઈ અભિગ્રહ
ર્યો છે. પરંતુ એ અભિગ્રહ જાણવો કેવી રીતે ? ત્યાં તેને યાદ
