________________
દરાના યાચા
૧૧:
અહી પ્રથમ પાઈ એને છ વડે ગુણી તેના આના. કરવા પડે. જેમ કે ૩ ૪ ૭ = ૨૧ પાઈ = ૧ આના અને ૯ પાઈ. પછી પ આનાને છ વડે ગુણી તેના રૂપિયા કરવા પડે. જેમ કે ૫ x ૭ =૩૫ આના, તેમાં વૃદ્ધિના ૧ આને ભેળવતાં ૩૬ આના, તેના ૨ રૂપિયા અને ૪ આના. પછી રૂપિયાને છ વડે ગુણી તેના રૂપિયા કરવા પડે. જેમકે ૧ x ૭ = ૭ રૂપિયા અને તેમાં ૨ રૂપિયા ૪ આના તથા આ રીતે તેના જવાબ ૯ રૂપિયા
..
૯ પાઈ ઉમેરવા પડે. ૪ આના ૯ પાઈ આવે.
હાલના ધેારણે ૧ રૂપિયા ૫ આના ૩ પાઈના આશરે ૧ રૂપિયા ૩૩ પૈસા થાય. તેને છ થી ગુણુવા હાય તે આટલું જ કરવાનું કે રૂા. ૧–૩૩ x ૭ = રૂા. ૯૩૧. તાપય કે દૃશના પાયામાં ઘણી જ સરળતા રહેલી છે, તેથી સર્વે સુધરેલા લેાકેા પ્રાચીન પદ્ધતિના ત્યાગ કરીને તેને અપનાવે છે.
અમે આ ગ્રંથમાં દશના પાયા પર રચાયેલી અનેક ટૂંકી અને સહેલી રીતેા આપી છે, તે પાઠકોને ગમ્મત સાથે જ્ઞાન આપશે અને સજિદા વ્યવહારમાં ખૂમ ઉપયેગી. નીવડશે.
5
