________________
૧૫૧
ભાગાકારની ટૂંકી અને સહેલી રીતે
આપવો હોય તે એટલું જ કરવાનું કે ભાજ્ય સંખ્યાને બમણી કરી નાખવાની અને તેની પાછળનું શૂન્ય ઉડાવી દેવાનું. તેનું કારણ સમજ્યા ? કઈ પણ સંખ્યાને બમણી કરીને ૧૦ વડે ભાગીએ તે તેનું પરિણામ ૫ વડે ભાગ્યા બરાબર જ આવે છે. આ રીતે અહીં ૧૩૫ × ૨ = ૨૭૦ થાય અને પાછલું શૂન્ય ઉડાવી દેતાં જવાબ ર૭ આવે. પ્રથમ કરતા આ રીત ટૂંકી છે, કારણ કે આમાં માત્ર ભાજ્ય રકમને બમણી કરવાની છે. પાછળનું શૂન્ય ઉડાવવામાં કંઈ જ મહેનત નથી.
હવે આ રીતે ૨૨૫ ને પ વડે ભાગી જુઓ, એટલે તેમાં રહેલી સરલતા સમજાશે ૨૨૫ ૪૨ = ૪૫૦ = ૪૫. બસ, જવાબ આવી ગયે. જે તેને ચાલુ પદ્ધતિએ ગયે હત કે એ રીતે મનમાં ગણતરી કરી હેત તે તમારે જરૂર વધારે પદો માંડવા પડ્યા હોત. જેમકે–
૫) ૨૨૫ (૪૫
૨૫
પરંતુ આ તે ત્રણ અકની સંખ્યા છે. જે એ સંખ્યા ચાર, પાંચ કે છ અંકની હોય તે આ બીજી રીતની પ્રશંસા કર્યા વિના ચાલે જ નહિ. જેમકે-૬૫૩૭૫ કપ તે–
